Một số giải pháp thúc đẩy hoạt động cho thuê tài chính tại Việt Nam

- 1 - MUÏC LUÏC LÔØI MÔÛ ÑAÀU Trang CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ HOAÏT ÑOÄNG CHO THUEÂ TAØI CHÍNH 1.1. KHAÙI NIEÄM VAØ ÑAËC ÑIEÅM CHO THUEÂ TAØI CHÍNH .......................... 1 1.1.1. Khaùi nieäm cho thueâ taøi chính ....................................................................... 1 1.1.1.1. Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån nghieäp vuï cho thueâ taøi chính 1 1.1.1.2. Khaùi nieäm cho thueâ taøi chính............................................................... 2 1.1.2. Ñaëc ñieåm giao dòch cho thueâ taøi chính......................................................... 3 1.2. NOÄI DUNG VAØ HÌNH THÖÙC CHO THUEÂ TAØI CHÍNH ........................... 5 1.2.1. Caùc chuû theå tham gia giao dòch cho thueâ taøi chính ...................................... 5 1.2.1.1. Beân cho thueâ – coâng ty cho thueâ taøi chính........................................... 5 1.2.1.2. Beân ñi thueâ........................................................................................... 7 1.2.1.3. Nhaø cung caáp........................................................................................ 8 1.2.1.4. Beân cho vay.......................................................................................... 8 1.2.2. Taøi saûn cho thueâ taøi chính ............................................................................ 8 1.2.3. Tieàn thueâ vaø phöông thöùc tính tieàn thueâ ...................................................... 8 1.2.3.1. Tieàn thueâ .............................................................................................. 8 1.2.3.2. Phöông thöùc tính tieàn thueâ ................................................................... 9 1.2.4. Caùc hình thöùc cho thueâ taøi chính ................................................................ 11 1.2.4.1. Cho thueâ taøi chính thuaàn .................................................................... 12 1.2.4.2. Mua vaø cho thueâ laïi .......................................................................... 13 1.2.4.3. Cho thueâ hôïp taùc ................................................................................ 13 1.2.4.4. Cho thueâ traû goùp................................................................................. 13 1.2.4.5. Cho thueâ giaùp löng ............................................................................. 14 1.3. LÔÏI ÍCH CUÛA VIEÄC PHAÙT TRIEÅN DÒCH VUÏ CHO THUEÂ TAØI CHÍNH................................................................................................................. 14 1.3.1. Lôïi ích ñoái vôùi neàn kinh teá ......................................................................... 14 1.3.2. Lôïi ích ñoái vôùi ngöôøi cho thueâ ................................................................... 14 1.3.3. Lôïi ích ñoái vôùi ngöôøi ñi thueâ ...................................................................... 15 1.4. HOAÏT ÑOÄNG CHO THUEÂ TAØI CHÍNH ÔÛ MOÄT SOÁ NÖÔÙC TREÂN THEÁ GIÔÙI 1.4.1. Hoaït ñoäng cho thueâ ôû caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån ............................ 17 - 2 - 1.4.2. Hoaït ñoäng cho thueâ ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån......................................... 18 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG THÒ TRÖÔØNG CHO THUEÂ TAØI CHÍNH VIEÄT NAM VAØ TIEÀM NAÊNG PHAÙT TRIEÅN 2.1. QUAÙ TRÌNH HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN NGAØNH CHO THUEÂ TAØI CHÍNH ÔÛ VIEÄT NAM.................................................................... 20 2.2. SÖÏ TIEÁN BOÄ CUÛA MOÂI TRÖÔØNG PHAÙP LYÙ LIEÂN QUAN ÑEÁN HOAÏT ÑOÄNG CHO THUEÂ TAØI CHÍNH.......................................................... 23 2.2.1. Ñoái töôïng cho thueâ ñöôïc môû roäng hôn tröôùc.............................................. 24 2.2.2. Thöøa nhaän nghieäp vuï mua vaø cho thueâ laïi................................................. 24 2.2.3. Cho pheùp môû roäng hình thöùc huy ñoäng voán ............................................... 25 2.2.4. Caùc quy ñònh khaùc giuùp ñaåy maïnh hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính .............. 25 2.3. NHÖÕNG KEÁT QUAÛ ÑAÏT ÑÖÔÏC CUÛA HOAÏT ÑOÄNG CHO THUEÂ TAØI CHÍNH TAÏI VIEÄT NAM............................................................................ 30 2.3.1. Ñaùp öùng nhu caàu voán cho neàn kinh teá vaø nhöõng lôïi ích kinh teá -xaõ hoäi ñi keøm.................................................................................................. 30 2.3.2. Hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty cho thueâ taøi chính böôùc ñaàu coù lôïi nhuaän....... 31 2.4. NHÖÕNG TOÀN TAÏI CUÛA HOAÏT ÑOÄNG CHO THUEÂ TAØI CHÍNH VIEÄT NAM TRONG THÔØI GIAN QUA ........................................................... 32 2.4.1. Ñòa baøn hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty cho thueâ taøi chính khoâng phaân boå ñeàu giöõa caùc vuøng mieàn ............................................................................ 32 2.4.2. Cho thueâ taøi chính haàu nhö coøn xa laï vôùi coâng chuùng vaø caùc nhaø ñaàu tö ................................................................................................................ 32 2.4.3. Hình thöùc, ñoái töôïng vaø taøi saûn cho thueâ taøi chính chöa ña daïng .............. 33 2.4.4 Voán cuûa caùc coâng ty cho thueâ taøi chính thaáp .............................................. 34 2.4.5 Giaù caû cho thueâ taøi chính coøn cao ............................................................... 34 2.4.6. Dö nôï vaø thò phaàn cuûa thò tröôøng cho thueâ taøi chính coøn thaáp ................... 35 2.4.7. Tình traïng nôï xaáu coù chieàu höôùng gia taêng................................................ 37 2.4.8. Naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc coâng ty cho thueâ taøi chính chöa cao............. 37 2.5. NGUYEÂN NHAÂN HOAÏT ÑOÄNG CHO THUEÂ TAØI CHÍNH CHAÄM PHAÙT TRIEÅN ..................................................................................... 32 2.5.1. Moâi tröôøng phaùp lyù chöa hoaøn thieän ......................................................... 26 2.5.1.1. Chöa coù vaên baûn höôùng daãn moät soá taùc nghieäp cho thueâ taøi chính .................................................................................................. 26 - 3 - 2.5.1.2. Chính saùch thueá chöa coù söï öu ñaõi thoûa ñaùng ñoái vôùi hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính .............................................................................. 26 2.5.1.3. Quy ñònh ñoái töôïng thueâ coøn haïn heïp................................................ 27 2.5.1.4. Chöa phaùt huy vai troø quaûng baù thuùc ñaåy hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính ............................................................................................. 28 2.5.1.5. Chöa phaùt trieån hieäu quaû hình thöùc quaûn lyù caùc coâng ty cho thueâ taøi chính ..................................................................................... 28 2.5.1.6. Haïn cheá trong quaûn lyù ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm ........................... 28 2.5.1.7. Ñaêng kyù sôû höõu taøi saûn cho thueâ taøi chính chöa thuaän lôïi ................. 29 2.5.1.8. Thuû tuïc toá tuïng vaø thi haønh aùn chaäm ................................................. 29 2.6. TIEÀM NAÊNG PHAÙT TRIEÅN CUÛA THÒ TRÖÔØNG CHO THUEÂ TAØI CHÍNH VIEÄT NAM.................................................................................... 38 CHÖÔNG 3: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP THUÙC ÑAÅY HOAÏT ÑOÄNG CHO THUEÂ TAØI CHÍNH TAÏI VIEÄT NAM 3.1. CAÙC GIAÛI PHAÙP ÑOÁI VÔÙI CÔ QUAN QUAÛN LYÙ NHAØ NÖÔÙC ............ 44 3.1.1. Boå sung, hoaøn thieän caùc vaên baûn phaùp lyù tieán tôùi xaây döïng luaät cho thueâ....................................................................................................................... 44 3.1.1.1. Veà ñoái töôïng thueâ taøi chính ............................................................... 44 3.1.1.2. Ña daïng hoùa taøi saûn cho thueâ............................................................. 45 3.1.1.3. Caàn boå sung nhöõng hình thöùc cho thueâ môùi....................................... 46 3.1.1.4. Veà vieäc khaáu tröø thueá giaù trò gia taêng cho beân thueâ taøi chính ........... 46 3.1.1.5. Cho pheùp doanh nghieäp töï chuû trong vieäc aùp duïng phöông phaùp khaáu hao taøi saûn thueâ......................................................................... 47 3.1.1.6. AÙp duïng öu ñaõi veà thueá nhaäp khaåu ñoái vôùi maùy moùc, thieát bò cho thueâ ............................................................................................. 47 3.1.1.7. Höôùng daãn cuï theå hôn veà nghieäp vuï mua vaø cho thueâ laïi ................. 48 3.1.1.8. Taøi saûn cuûa doanh nghieäp nhaø nöôùc trong giao dòch baùn vaø thueâ laïi ............................................................................................... 48 3.1.1.9. Cho pheùp phaùt trieån caùc loaïi hình coâng ty cho thueâ taøi chính môùi .................................................................................................. 49 3.1.1.10. Thoáng nhaát trong quaûn lyù ñoái vôùi caùc coâng ty cho theâ taøi chính vaø cho thueâ vaän haønh...................................................................... 49 3.1.1.11. Cho pheùp coâng ty cho thueâ taøi chính thu hoài ngay taøi saûn cho thueâ khi beân thueâ vi phaïm hôïp ñoàng .............................................. 50 3.1.1.12. Caùc quy ñònh khaùc............................................................................ 50 - 4 - 3.1.2. Caùc chính saùch hoã trôï, öu ñaõi ñeå phaùt trieån thò tröôøng cho thueâ taøi chính ôû Vieät Nam ...................................................................................... 50 3.1.2.1. Cung öùng tín duïng öu ñaõi ñoàng thôøi boå sung voán ñieàu leä cho caùc coâng ty cho thueâ taøi chính Veà ñoái töôïng thueâ taøi chính .............. 50 3.1.2.2. Coù chính saùch öu ñaõi veà thueá ñoái vôùi caùc coâng ty cho thueâ taøi chính ................................................................................................. 51 3.1.2.3. Phaùt trieån thò tröôøng mua baùn maùy moùc, thieát bò cuõ .......................... 51 3.1.2.4. Hình thaønh vaø phaùt trieån caùc toå chöùc giaùm ñònh kyõ thuaät.................. 51 3.1.2.5. Phaùt trieån thò tröôøng baûo hieåm .......................................................... 52 3.1.3. Taùi cô caáu caùc coâng ty cho thueâ taøi chính trong nöôùc ................................ 52 3.1.4. Taêng cöôøng coâng taùc giôùi thieäu vaø ñaøo taïo nghieäp vuï cho thueâ taøi chính .......................................................................................................... 53 3.2. CAÙC GIAÛI PHAÙP ÑOÁI VÔÙI COÂNG TY CHO THUEÂ TAØI CHÍNH ..... 54 3.2.1. Taêng cöôøng coâng taùc quaûng caùo, tieáp thò hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính .......................................................................................................... 54 3.2.2. Xaây döïng chieán löôïc khaùch haøng............................................................... 55 3.2.3. Phaùt trieån nguoàn voán kinh doanh ............................................................... 56 3.2.3.1. Trieån khai vaø hoaøn thieän nghieäp vuï huy ñoäng tieàn göûi daøi haïn ........ 56 3.2.3.2. Phaùt haønh traùi phieáu vaø vay nôï töø caùc ñònh cheá taøi chính.................. 56 3.2.3.3. Söû duïng phöông thöùc mua haøng traû chaäm.......................................... 57 3.2.4. Naâng cao chaát löôïng quaûn lyù vaø chaát löôïng nghieäp vuï.............................. 57 3.2.4.1. Xaây döïng moät boä maùy quaûn lyù ñoäc laäp, chòu traùch nhieäm cao.......... 57 3.2.4.2. Naâng cao chaát löôïng caùn boä nghieäp vuï ............................................. 58 3.2.5. Moät soá bieän phaùp khaùc ............................................................................... 59 3.2.5.1. Ña daïng hoùa hình thöùc cho thueâ ........................................................ 59 3.2.5.2. Laõi suaát cho thueâ thích hôïp ............................................................... 59 3.2.5.3. AÙp duïng nhieàu hình thöùc tính tieàn thueâ ............................................. 59 3.2.5.4. Trang bò phöông tieän, coâng cuï phuø hôïp vôùi quy trình nghieäp vuï hieän ñaïi .............................................................................................. 60 3.2. CAÙC GIAÛI PHAÙP ÑOÁI VÔÙI DOANH NGHIEÄP THUEÂ TAØI CHÍNH...... 60 KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ PHUÏ LUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO - 5 - LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1. Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi Thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi kinh teá, trong hôn möôøi naêm qua neàn kinh teá Vieât Nam ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu to lôùn, möùc ñoä taêng tröôûng nhanh vaø töông ñoái oån ñònh, GDP haøng naêm taêng bình quaân khoaûng 7,5%. Chuùng ta cuõng ñaõ thu huùt ñöôïc nhieàu nguoàn voán ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc cho phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi, töøng böôùc hoäi nhaäp vôùi theá giôùi vaø khu vöïc, naâng cao vai troø vaø vò trí cuûa Vieät Nam treân thò tröôøng quoác teá. Maëc duø ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu thaønh coâng veà phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi, song do xuaát phaùt ñieåm thaáp töø moät neàn kinh teá noâng nghieäp, ngaønh coâng nghieäp chöa ñöôïc xaây döïng phaùt trieån ñuùng möùc tröôùc ñaây, do vaäy cho ñeán nay trình ñoä coâng ngheä saûn xuaát cuûa chuùng ta vaãn coøn laïc haäu, thua keùm haøng chuïc naêm so vôùi caùc nöôùc phaùt trieån trong khu vöïc. Theo ñaùnh giaù cuûa Boä Khoa hoïc Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng, ñeán cuoái naêm 2003, maùy moùc thieát bò hieän ñaïi vaø töông ñoái hieän ñaïi chæ chieám tyû leä khoaûng 19% vaø phaàn lôùn naèm ôû khu vöïc coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi, coøn caùc doanh nghieäp trong nöôùc phaàn lôùn chæ ôû möùc ñoä trung bình vaø laïc haäu. Vôùi thöïc traïng ñoù, ñeå thöïc hieän chieán löôïc phaùt trieån kinh teá- xaõ hoäi ñaõ ñöôïc Ñaïi hoäi Ñaûng toaøn quoác laàn thöù IX ñeà ra laø “Ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa, xaây döïng neàn taûng ñeán naêm 2020 nöôùc ta cô baûn trôû thaønh moät nöôùc coâng nghieäp” ñoøi hoûi Nhaø nöôùc vaø caùc doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá phaûi nhanh choùng taêng cöôøng ñaàu tö, ñoåi môùi maùy moùc thieát bò ñeå môû roäng qui moâ vaø hieän ñaïi hoùa saûn xuaát. Yeâu caàu ñoù caøng caáp thieát hôn khi Vieät Nam ñang ñaåy nhanh tieán ñoä thöïc hieän Bieåu thueá quan öu ñaõi CEPT vaø chuaån bò tham gia Toå chöùc Thöông maïi Theá giôùi WTO trong thôøi gian sôùm nhaát. Ñeå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu voán ñaàu tö trung vaø daøi haïn ngaøy caøng taêng thì nhaát thieát phaûi coù söï tham gia cuûa thò tröôøng taøi chính maø ñaëc bieät laø thò tröôøng voán, tuy nhieân söï ra ñôøi vaø hoaït ñoäng cuûa caùc ñònh cheá taøi chính trung gian vaø thò tröôøng chöùng khoaùn trong thôøi gian vöøa qua chöa laøm haøi loøng caùc nhaø ñaàu tö, chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng vaø nhu caàu cuûa neàn kinh teá cuõng nhö coøn coù khoaûng caùch caùch bieät khaù lôùn so vôùi thò tröôøng taøi chính theá giôùi. Ngoaøi ra thò tröôøng cho thueâ taøi chính cuõng laø moät keânh taøi trôï voán trung vaø daøi haïn cho doanh nghieäp thì coøn khaù môùi meû, hoaït ñoäng chöa soâi ñoäng, chöa phaùt huy ñöôïc ñuùng tieàm naêng baûn chaát cuûa loaïi hình taøi trôï naøy, do ñoù chöa thu huùt ñöôïc caùc caù nhaân vaø doanh nghieäp tham gia. - 6 - Töø thöïc teá ñoù, nhaèm goùp moät phaàn vaøo vieäc cuûng coá, hoaøn thieän thò tröôøng cho thueâ taøi chính Vieät Nam giuùp caùc doanh nghieäp coù theâm moät keânh huy ñoäng voán trung vaø daøi haïn höõu hieäu ñeå ñaàu tö naâng caáp taøi saûn coá ñònh, maùy moùc thieát bò phuïc vuï saûn xuaát, toâi choïn ñeà taøi “Moät soá giaûi phaùp thuùc ñaåy hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính taïi Vieät Nam” laøm luaän aùn cuûa mình. 2. Muïc ñích nghieân cöùu Muïc ñích cuûa ñeà taøi laø treân cô sôû nghieân cöùu baûn chaát, lôïi ích cuûa hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính vaø thöïc traïng vaän duïng cho thueâ, qua ñoù ñeà xuaát ra moät soá giaûi phaùp treân goùc ñoä quaûn lyù Nhaø nöôùc, caùc coâng ty cho thueâ cuõng nhö caùc doanh nghieäp ñi thueâ nhaèm ñaåy maïnh hôn nöõa hoaït ñoäng thueâ vaø cho thueâ taøi chính ôû Vieät Nam. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu Nghieân cöùu lyù luaän veà cho thueâ taøi chính, tìm ra baûn chaát vaø lôïi ích cuûa hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính ñoái vôùi neàn kinh teá vaø caùc doanh nghieäp Tìm hieåu thöïc teá vaän duïng cho thueâ taøi chính taïi caùc coâng ty cho thueâ taøi chính trong thôøi gian qua. Ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng cuûa thò tröôøng cho thueâ taøi chính töø khi baét ñaàu hoaït ñoäng. Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp thuùc ñaåy hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính treân goùc ñoä quaûn lyù Nhaø nöôùc, veà phía caùc coâng ty cho thueâ vaø baûn thaân doanh nghieäp ñi thueâ. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu Trong luaän aùn naøy, moät soá phöông phaùp nghieân cöùu khoa hoïc ñöôïc aùp duïng laø: phöông phaùp duy vaät bieän chöùng, duy vaät lòch söû, caùc phöông phaùp thoáng keâ, phoûng vaán, ñieàu tra nghieân cöùu vaø dieãn giaûi töø caùc nguoàn taøi lieäu chuû yeáu laø saùch taøi chính trong vaø ngoaøi nöôùc, baùo chí chuyeân ngaønh kinh teá, baùo caùo chuyeân ngaønh töø Ngaân haøng Nhaø nöôùc, Cuïc Thoáng keâ… 5. Noäi dung cuûa ñeà taøi Chöông 1: Toång quan veà hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính Chöông 2: Thöïc traïng thò tröôøng cho thueâ taøi chính taïi Vieät Nam Chöông 3: Moät soá giaûi phaùp thuùc ñaåy hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính taïi Vieät Nam - 7 - CHÖÔNG 1 TOÅNG QUAN VEÀ HOAÏT ÑOÄNG CHO THUEÂ TAØI CHÍNH 1.1. KHAÙI NIEÄM VAØ ÑAËC ÑIEÅM NGHIEÄP VUÏ CHO THUEÂ TAØI CHÍNH 1.1.1 Khaùi nieäm cho thueâ taøi chính 1.1.1.1. Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính Hoaït ñoäng cho thueâ taøi saûn ñaõ xuaát hieän töø raát sôùm trong lòch söû vaên minh nhaân loaïi, ñaõ xuaát hieän töø 2000 naêm tröôùc coâng nguyeân vôùi vieäc cho thueâ caùc coâng cuï saûn xuaát noâng nghieäp, suùc vaät keùo, quyeàn söû duïng nöôùc, ruoäng ñaát, nhaø cöûa. Ñaàu theá kyû XIX do söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc kyõ thuaät vaø neàn kinh teá haøng hoùa, soá löôïng vaø chuûng loaïi taøi saûn cho thueâ ñaõ coù söï gia taêng ñaùng keå. Ñeán ñaàu thaäp kyû 50 cuûa theá kyû naøy, giao dòch thueâ mua ñaõ coù nhöõng böôùc nhaûy voït. Nhaèm ñaùp öùng nhu caàu voán trung vaø daøi haïn, nghieäp vuï tín duïng thueâ mua hay coøn goïi laø cho thueâ taøi chính (finance lease hoaëc financial lease) ñaõ xuaát hieän ñaàu tieân ôû Myõ vaøo naêm 1952 do moät coâng ty tö nhaân coù teân laø United States Leasing Corporation saùng taïo ra. Sau ñoù nghieäp vuï tín duïng thueâ mua phaùt trieån sang Chaâu AÂu vaø phaùt trieån maïnh meõ taïi ñoù töø nhöõng naêm cuûa thaäp kyû 60 – ñaõ ñöôïc ghi vaøo luaät thueâ taøi saûn cuûa Phaùp naêm 1960 vôùi teân goïi laø “Credit Bail”. Cuõng vaøo naêm naøy thì hôïp ñoàng thueâ mua ñaàu tieân ñöôïc thaûo ra ôû Anh coù giaù trò 18.000 Baûng Anh. Sau ñoù nghieäp vuï naøy tieáp tuïc lan roäng sang Chaâu AÙ vaø nhieàu khu vöïc khaùc treân theá giôùi töø ñaàu thaäp nieân 70. Keå töø khi xuaát hieän thì hoaït ñoäng cho thueâ taøi chính ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån heát söùc maïnh meõ. Hieän nay cho thueâ taøi chính ñaõ trôû thaønh moät hình thöùc taøi trôï voán phoå bieán treân toaøn theá giôùi. Cuøng vôùi söï phaùt trieån veà maët ñòa lyù vaø qui moâ taøi trôï thì phaùt trieån veà chuûng loaïi taøi saûn vaø hình thöùc taøi trôï cuõng dieãn ra heát söùc soâi ñoäng. Ngaønh coâng nghieäp thueâ mua coù giaù trò trao ñoåi chieám khoaûng 350 tyû USD vaøo naêm 1994. Hieän nay ôû Myõ, ngaønh thueâ mua thieát bò chieám khoaûng 25-30% toång soá tieàn taøi trôï cho caùc giao dòch mua baùn thieát bò haøng naêm. - 8 - Nguyeân nhaân chính thuùc