Một số lỗi về cách biến đổi câu chủ động sang câu bị động mà học sinh thường gặp và hướng khắc phục

Chuyªn ®Ò ®Ò tµi Mét sè lçi vÒ c¸ch biÕn ®æi c©u chñ ®éng sang c©u bÞ ®éng mµ häc sinh th­êng gÆp vµ h­íng kh¾c phôc I-§Æt vÊn ®Ò: Lµ Gi¸o viªn trong giai ®o¹n gi¸o dôc ®ang ®øng tr­íc mét th¸ch thøc lín trong c«ng cuéc c¶i c¸ch vµ vËn ®éng”nãi kh«ng víi tiªu cùc trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong Gi¸o dôc” ®ßi hái chóng ta ph¶i tù n©ng cao h¬n n÷a tr×nh ®é chuyªn m«n,nghiÖp vô,t×m ra nh÷ng ph­¬ng ph¸p hay phï hîp cho bµi gi¶ng cña m×nh lµm sao cho søc hÊp dÉn thu hót häc sinh mét c¸ch tù nhiªn tham gia luyÖn tËp cã hiÖu qu¶,chÊt l­îng cao vµ häc sinh say mª m«n häc chñ ®éng ,tÝch cùc chø kh«ng ph¶i häc chØ ®Ó ®èi phã víi ®iÓm sè kÕt qu¶,danh hiÖu .§Ó ®¹t ®­îc ®iÒu nµy Gi¸o viªn bé m«n nãi chung ph¶i lu«n lu«n t×m tßi nghiªn cøu t×m ra ph­¬ng ph¸p phï hîp víi tõng d¹ng bµi,tõng ®èi t­îng häc sinh ®Ó c¸c em ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt.B¶n th©n t«i lµ mét gi¸o viªn TiÕng Anh bËc Trung Häc Phæ Th«ng t«i lu«n cè g¾ng t×m tßi nghiªn cøu c¸c ph­¬ng ph¸p lµm thÕ nµo cho giê gi¶ng cña m×nh ngµy cµng ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt,víi m«n TiÕng Anh lµ mét m«n ®Æc thï nªn Gi¸o viªn cÇn ph¶i linh ho¹t trong mäi ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y vµ kÕt hîp chóng nh­ thÕ nµo ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. II-Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: 1-C¬ së: a- C¬ së lý luËn: Häc ngo¹i ng÷ lµ häc c¶ 4 kÜ n¨ng :Nghe-Nãi-§äc-ViÕt ,lµ 4 kÜ n¨ng kh«ng thÓ thiÕu ®­îc nh­ng ®Æc biÖt vµ sö dông ng÷ ph¸p ®ßi hái ng­êi häc ph¶i ®Çu t­ kh«ng Ýt thêi gian vµ ng­êi häc cã chót n¨ng khiÕu vµ yªu thÝch m«n häc nµy th× c¸ch sö dông cÊu tróc ng÷ ph¸p sÏ rÊt hiÖu qu¶.Häc cÊu tróc ng÷ ph¸p lµ mét ho¹t ®éng c¬ b¶n vµ ®Æc biÖt quan träng trong qu¸ tr×nh häc ngo¹i ng÷ nãi chung vµ häc TiÕng anh nãi riªng .NÕu nh­ kh«ng kh«ng nhí ®­îc cÊu tróc ng÷ ph¸p th× ng­êi häc sÏ thÊt b¹i trong viÖc tiÕp thu vµ sö dông cÊu tróc ng÷ ph¸p , dï cã nhiÒu tõ vÕn vùng ®Õn ®©u mµ cÊu tróc ng÷ ph¸p kh«ng n¾m ®­îc th× ch¼ng kh¸c nµo mét ng«i nhµ cã nguyªn vËt liÖu ®Çy ®ñ nh­ng l¹i kh«ng thÓ hoµn chØnh ®­îc nÕu thiÕu bé khung cña nã ,do ®ã c©u bÞ ®éng lµ mét trong nh÷ng cÊu tróc ng÷ ph¸p hÕt søc quan träng trong ng÷ ph¸p TiÕng anh ,v× thÕ trong qu¸ tr×nh häc tËp kÕt qu¶ cña Häc sinh mµ t« thÊy bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu.V× vËy t«i ®· chän ®Ò tµi “Mét sè lçi vÒ c©u chñ ®éng sang c©u bÞ ®éng ë Tr­êng THPT Th¹ch An” b- C¬ së thùc tiÔn : N¨m häc 2008- 2009 lµ n¨m thø 4 thùc hiÖn h×nh thøc tr¾c nghiÖm ®èi víi m«n Tiªng anh ë c¸c k× thi tèt nghiÖp,Cao ®¼ng - §¹i häc cña Bé GD&§T.Trong ch­¬ng tr×nh tiÕng Anh hÖ c¬ b¶n c©u bÞ ®éng lµ mét phÇn hÕt søc quan träng trong c¸c k× thi tèt nghiÖp,Cao ®¼ng - §¹i häc ,v× vËy trong ®Ò tµi cña m×nh t«i chØ tËp trung vµo mét sè vÊn ®Ò lý thuyÕt cña c©u bÞ ®éng nh­ cÊu tróc ,c¸ch sö dông,c¸ch chuyÓn tõ c©u chñ ®éng sang c©u bÞ ®éng , mét sè d¹ng ®Æc biÖt cña c©u bÞ ®éng…vµ mét sè bµi tËp viÕt ,bµi tËp tr¾c nghiÖm t­¬ng øng ®Ó cñng cè cho häc sinh phÇn kiÕn thøc c©u bÞ ®éng ,ph©n tÝch mét sè lçi sai th«ng th­êng nh»m gióp häc sinh hiÓu vµ n¾m ®­îc kiÕn thøc c¬ b¶n vµ n©ng cao c©u bÞ ®éng trong tiÕng Anh ®Ó c¸c em cã thÓ lµm tèt c¸c d¹ng bµi tËp vÒ c©u bÞ ®éng. 2- Ph¹m vi nghiªn cøu: a- PhÇn ng÷ ph¸p C©u bÞ ®éng b- T«i lÊy ®èi t­îng Häc sinh THPT Th¹ch An t«i ®· tõng d¹y qua mÊy n¨m häc 2006-2007-2008-2009. B- PhÇn néi dung: I- Kh¸i niÖm vÒ c©u bÞ ®éng: Mçi c©u cã thÓ ®­îc thÓ hiÖn ë thÓ chñ ®éng hay bÞ ®éng.Chóng ta dïng c©u chñ ®éng khi chñ ng÷ trong c©u lµ t¸c nh©n trùc tiÕp g©y ra hµnh ®éng trong c©u.Khi chñ ng÷ chÞu t¸c ®éng cña hµnh ®éng trong c©u chóng ta dïng thÓ bÞ ®éng .ViÖc lùa chän sö dông c©u chñ ®éng hay bÞ ®éng phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè.Trong nhiÒu tr­êng hîp chóng ta chØ sö dông duy nhÊt d¹ng chñ ®éng hay bÞ ®éng , do ®ã Häc sinh cÇn ph¶i n¾m ®­îc mét sè vÊn ®Ò sau: Khi kh«ng cÇn thiÕt ph¶i nh¾c ®Õn t¸c nh©n g©y hµnh ®éng(do t×nh huèng qu¸ râ rµng hoÆc kh«ng quan träng) Eg: The road has been repaired Khi chóng ta kh«ng biÕt hoÆc quªn ng­êi thùc hiÖn hµnh ®éng Eg: My money was stolen Khi chóng ta quan t©m ®Õn b¶n th©n hµnh ®éng h¬n lµ ng­êi g©y ra hµnh ®éng. Eg: This book was published in Vietnam Khi Chñ ng÷ cña c©u bÞ ®éng lµ chñ ng÷ kh«ng x¸c ®Þnh nh­ : people,they,someone… Eg: People say that he will win àIts’ said that he will win. Khi ng­êi nãi kh«ng muèn nh¾c ®Õn chñ thÓ g©y ra hµnh ®éng Eg: Smoking is not allowed here II-Mét sè lçi mµ häc sinh THPT th­êng gÆp: Trong gi¶ng d¹y t«i ®· kh¶o s¸t,thèng kª th«ng qua c¸c bµi thi kiÓm tra cña Häc sinh ®Ó rót ra lçi sai mµ c¸c em th­êng gÆp khi chuyÓn ®æi. T©n ng÷ cña c©u chñ ®éng lµ mét côm giíi tõ ph¶i ®­îc ®æi thµnh chñ ng÷ cña c©u bÞ ®éng Eg:They must take care of books borrowed from the library(active) Trong tr­êng hîp nµy Häc sinh th­êng nhÇm lÉn vµ x¸c ®Þnh t©n ng÷ cña c©u chñ ®éng sai c¸c em th­êng x¸c ®Þnh côm tõ “books borrowed” lµm chñ ng÷ cho c©u bÞ ®éng. àBooks borrowed must be taken care of from the library(passive) Trong c©u nµy chuyÓn ®æi sai bëi v× “from” lµ mét giíi tõ nèi “books borrowed” vµ “the library” theo v¨n ph¹m “côm giíi tõ ” th­êng kh«ng t¸ch rêi nhau.§Ó chuyÓn ®æi ®óng ta ph¶i lÊy côm giíi tõ”books borrowed from the library” lµm chñ ng÷ cho c©u bÞ ®éng. Ta ph¶i viÕt : Books borrowed from the library must be taken care of (ý nghÜa cña hai c©u bÞ ®éng trªn hoµn toµn kh¸c nhau) Kh«ng dïng T©n ng÷ lµ mét “ Côm tr¹ng tõ chØ n¬i chèn” ë c©u chñ ®éng ®Ó ®æi thµnh chñ ng÷ ë c©u bÞ ®éng Eg: Jack felled a tree in the garden(active) T«i thÊy häc sinh th­êng chuyÓn ®æi nh­ sau: A tree in the garden was felled by Jack(sai) Ta ph¶i ®æi :A tree was felled in the garden by Jack (passage) (®óng) Chó ý: côm tr¹ng tõ chØ n¬i chèn lu«n ph¶i ®­îc ®Æt liÒn s¸t tr­íc By+O ë c©u bÞ ®éng. Tr­êng hîp c©u cã ®¹i tõ quan hÖ §èi víi thÓ lo¹i nµy rÊt phøc t¹p ,c¸c em th­êng khã hiÓu vµ kh«ng biÕt ph¶i lµm nh­ thÕ nµo cho ®óng ?th­êng c¸c tµi liÖu chØ cã ®¸p ¸n mµ kh«ng cã c«ng thøc chuyÓn ®æi , ®­êng chøng minh ®Ó dÉn ®Õn kÕt qu¶ th× l¹i kh«ng cã.Trong qu¸ tr×nh gØang d¹y t«i ®· gióp Häc sinh t×m c¸ch gi¶i nh­ sau: Eg: I’ve just received the letter which he sent me yesterday §©y lµ c©u chñ ®éng cã sö dông ®¹i tõ QH “which” ®ãng vai trß t©n ng÷ chóng ta tiÕn hµnh nh­ sau: +Tr­íc hÕt ta lÊy c©u phøc ë trªn thµnh hai c©u ®¬n. I’ve just received the letter(a) .He sent me the letter yesterday(b) +§æi hai c©u (a),(b) sang bÞ ®éng: àThe letter has just received(a) .The letter was sent to me yesterday(b). +Cuèi cïng dïng ®¹i tõ QH “Which” ®Ó nèi hai c©u (a),(b) thµnh mét c©u,ta cã ®¸p ¸n ®óng nh­ sau: àThe letter which was sent to me yesterday has just been received. CÇn ph©n biÖt gi÷a ®¹i tõ ®ãng vai trß t©n ng÷ vµ côm tr¹ng tõ chØ thÓ c¸ch khi x¸c ®Þnh t©n ng÷ ë c¸c c©u chñ ®éng. ë tr­êng nµy nÕu häc sinh dÞch sai kh«ng chÝnh x¸c th× sÏ x¸c ®Þnh t©n ng÷ ë c©u chñ ®Þnh sai.Quan s¸t VÝ Dô sau: H·y ®æi sang bÞ ®éng: A machine could do this much more easily( O côm tr¹ng tõ chØ thÓ c¸ch ,this : viÖc nµy,®iÒu nµy…) Ta cã ®¸p ¸n ®óng nh­ sau: This could be done much more easily by a machine(passi Tr¸i l¹i häc sinh th­êng x¸c ®Þnh t©n ng÷ ë c©u chñ ®éng kh«ng ®óng nªn th­êng lµ: àThis much more easily could be done by a machine(sai) CÇn ®Æt ®óng vÞ trÝ c¸c tr¹ng tõ ë c©u bÞ ®éng: PhÇn nµy c¸c em khi lµm bµi th­êng lóng tóng kh«ng biÕt ®Æt ë ®©u,®Æt vµo n¬i nµo cho ®óng? VÞ trÝ c¸c tr¹ng tõ th­êng ®­îc ®Æt nh­ sau: Tr¹ng tõ chØ sù ho¹t ®éng th­êng ®Æt gi÷a be + vp2 Tr¹ng tõ chØ n¬i chèn th­êng ®­îc ®Æt tr­íc b + O Tr¹ng tõ chØ thêi gian lu«n ®Æt sau by + O Eg: They often clean the class room in the early morning(active) àThey class room is often cleaned in the early morning(passive- ®óng) Cã tr­êng hîp mét sè häc sinh kh«ng n¾m ®­îc quy t¾c trªn sÏ lµm: àThe class room is cleaned often in the early morning(sai) Eg: Miss Hoa is building this restaurant in the park(active) àThis restaurant is being built in the park by miss Hoa(®óng) Adv of place Mét sè häc sinh v× kh«ng n¾m ®­îc quy t¾c trªn nªn ®· ®Æt t tõ kh«ng ®óng.Chç: This restaurant is being built by miss Hoa in the park(sai) T­¬ng tù tr¹ng tõ chØ thêi gian còng theo quy t¾c trªn. 6-Khi chñ ng÷ cña c©u chñ ®éng lµ “noone,nobody….” -Khi ®æi sang bÞ ®éng ta ph¶i dïng thÓ phñ ®Þnh Eg: No one swept this street last week àThis street wasn’t swept last week(®óng) Häc sinh kh«ng hiÓu c¸ch dïng noone,nobody.MÆc dï nã dïng víi c©u kh¼ng ®Þnh nh­ng diÔn t¶ ý phñ ®Þnh.Häc sinh vÉn th­êng lµm : àThis street was swept last week(sai) +§iÓm chó ý:khi c©u chñ ®éng chñ ng÷ vÉn dïng noone,nobody nh­ trªn nh­ng t©n ng÷ ®øng sau §éng tõ lµ tiÕng “anything “th× ®èi sang bÞ ®éng ta ph¶i chuyÓn anything ànothing Eg: Noone can do anything unless the police arrive àNothing can be done unless the police arrive(noting dïng trong c©u kh¼ng ®Þnh) 7-CÇn ph©n biÖt ng÷ c¶nh ®Ó chän c©u bÞ ®éng: §èi víi mét sè §éng tõ nh­ : Ñnoy,advoid,admit,finish,denny + V.ing (active)/being + pp2(passive) Khi lµm bµi tËp nÕu häc sinh kh«ng ph©n biÖt ng÷ c¶nh c©u dÉn th× dÔ nhÇm lóc chän ®¸p ¸n,th­êng chän sang d¹ng chñ ®éng. Eg : The children………..to the zoo a.were enjoyed taken c. enjoyed being taken b.were enjoyed taking d. enjoyed taking (§¸p ¸n C lµ ®óng) 8- L­u ý ®éng tõ “get” ®«i khi ®­îc dïng thay thÕ cho “to be” trong c©u bÞ ®éng : Eg : Lost of postmen……………….. by dogs a.bite b.bit c.get bitten d.bitting §¸p ¸n c lµ ®óng 9- Tr¸nh nhÇm lÉn khi dïng giíi tõ “by” hoÆc ”with” Khi chän giíi tõ thi tr¾c nghiÖm trong c©u bÞ ®éng c¸c em cÇn chó ý giíi tõ “by” dïng ®Ó chØ ng­êi lµm Eg: A song can be sung………………..her a.with b.by c.in d.for àChän ®¸p ¸n b Giíi tõ “with ” ®i víi tõ dïng ®Ó chØ ph­¬ng tiÖn,c«ng cô Eg: A letter is written……………………… a pen a.by b.in c.for d.with àTa chän ®¸p ¸n d(häc sinh th­êng nhÇm ®¸p ¸n a) IV- Mét sè c¸ch kh¾c phôc: C¸c em cÇn n¾m v÷ng phÇn lý thuyÕt,c¸ch dïng cÊu tróc ng÷ ph¸p vµ c¸ch sö dông cña tõng th×,tõng d¹ng. Qua mét sè t×nh huèng võa ph©n tÝch trªn,th«ng qua c¸c vÝ dô ®Ó gióp häc sinh dÔ nhí,dÔ kh¾c s©u kiÕn thøc chuyÓn ®æi sang c©u bÞ ®éng,t«i rót ra nh÷ng ®iÓm cÇn kh¸i qu¸t sau: Quan s¸t c©u chñ ®éng thuéc th× lo¹i g×,d¹ng ®Æc biÖt hay d¹ng c¬ b¶n X¸c ®Þnh ®óng t©n ng÷ ë c©u chñ ®éng dÔ ®æi thµnh chñ ng÷ cña c©u bÞ ®éng Sö dông thµnh th¹o c¸c c«ng thøc c©u bÞ ®éng(kÓ c¶ c©u bÞ ®éng cña nh÷ng ®éng tõ khuyÕt thiÕu) N¾m v÷ng s¬ ®å chuyÓn ®æi Nhí häc thuéc qu¸ khø ph©n tõ cña c¸c ®éng tõ bÊt quy t¾c Chó ý vÞ trÝ cña c¸c tr¹ng tõ HiÓu vµ n¾m ®­îc mét sè mÉu chuyÓn ®æi c©u Ph©n biÖt ®­îc mét sè lçi sai th­êng gÆp vµ c¸ch kh¾c phôc VËn dông nh÷ng kiÕn thøc ë trªn h·y luyÖn tËp b»ng c¸ch lµm c¸c bµi tËp sau Exercise1:chuyÓn ®æi c¸c c©u sang d¹ng bÞ ®éng 1.My father waters this flower every morning ->………………………………………………….. 2.Jonh invited David to his birthday party last ningh .->…………………………………………………… 3.Her mother is preparing the dinner in the kitchen ->……………………………………………….. 4.No one can move the heavy rock in his garden ->…………………………………………………… 5.Did Mary buy this beautyful dress? ->…………………………………………………….. 6.Some people will intervew the president on tv ->……………………………………………… 7.We should clean our teeth twice a day ->………………………………………………… 8.We can’t finish our work on time ->…………………………………………………. 9.Her husband never takes her to the cinema ->…………………………………………………. 10.He was doing his homework at 9 p.m yesterday ->…………………………………………………... 11.Do they teach English here? ->…………………………………………………... 12.Did the techer give some exercises? ->…………………………………………………. 13.When will you do the work? ->…………………………………………………. 14.What books are people reading this year? ->…………………………………………………. 15.people saw him steal your car ->…………………………………………………. 16.they made him work all day ->…………………………………………………. 17.Open your book ->…………………………………………………. Don’t do that silly thing again ->………………………………………………………. 9.She advised me to tell that house ->……………………………………………………... 20.Why didn’t they help him? ->……………………………………………………… Tuy nhiªn hiÖn nay theo quyÕt ®Þnh cña bé GD vµ §T th× m«n häc ngo¹i ng÷ ®­îc thi d­íi d¹ng h×nh thøc tr¾c nghiÖm trong c¸c kú thi tèt nghiÖp ®¹i häc cao ®¼ng.Do ®ã muèn lµm tèt ®­îc c¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm vÒ c©u bÞ ®éng thi häc sinh cÇn ph¶i n¾m ®­îc cÊu tróc c©u bÞ ®éng , lµm ®­îc c¸c bµi tËp viÕt vÒ chuyÓn ®æi sang c©u bÞ ®éng thi sÏ dÔ dµng lµm c¸c bµi tËp tr¨c nghiÖm d­íi ®©y lµ mét sè c©u vÒ bµi t©p tr¾c nghiÖm sÏ gióp häc sinh cñng cè kiÕn thøc vµ lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm vÒ c©u bÞ ®éng tèt h¬n Exercise2:Chän ®¸p ¸n ®óng nhÊt ®Ó hoµn thµnh c¸c c©u sau: 1.My wedding ring… ……….of yellow and white gold a.made b.is making c. is made d.maked 2.If your brother……….., he could come a.invited b.were invented c.were inviting d.invite 3.Mr Wilson is…………..as a famous doctor a.knowed b.knew c. known d.is known 4.Reference ……………in the exemination room a. not are used b.is not used c.didn’t used d.are not used 5.Laura………………..in Boston a .are born b.were born cwas born d.born 6.My bike is going …………….next week a .sold b.tobe sold d.sold d.to sell 7.There is somebody bihind us .I think we are ………. a. being followed b. are allowed c follow d.following 8. Have you …………by a dog ? a bite b .ever been bit c.ever been bitten d .bit 9.The rooom is being ………….at the moment a .was cleaned. b.cleaned c.cleaning d.clean 10.The road to our village ……….. widened next year. a.is b.will c.can d.will be III. KiÓm chøng Qua bèn n¨m häc gÇn ®©y , lµ n¨m häc thø t­ ®ang ¸p dông t«i thÊy häc sinh cã sù tiÕn bé râ rÖt ,m¹nh d¹n h¬n khi giao tiÕp víi b¹n bÌ, víi thÇy c« . sè l­îng häc sinh kh¸ cã t¨ng lªn häc sinh yÕu gi¶m ®i N¨m häc KÕt Qu¶ Giái Kh¸ Trung b×nh YÕu KÐm 2006-2007 1% 25% 49% 25% 1% 2007-2008 1% 35% 40% 25% 0% 2008-2009 2% 36% 39% 24% 1% 2009-2010 ®ang ¸p dông C- KÕt luËn: - §Ò tµi ®· cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n dÔ hiÓu.Häc sinh n¾m ®­îc ph­¬ng ph¸p lµm bµi ,ph¸t hiÖn ®­îc mét sè lçi sai th«ng th­êng vµ mét sè c¸ch kh¾c phôc. - Trong ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹yTiÕng Anh t«i ®· giíi thiÖu cho c¸c em häc sinh nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c©u bÞ ®éng trong TiÕng Anh.§èi víi tõng ®èi t­îng häc sinh kh¸c nhau th× yªu cÇu vÒ kiÕn thøc còng kh¸c.V× vËy b¶n th©n t«i ®· rót ra ®­îc kinh nghiÖm .§èi víi ®Ò tµi th× rÊt réng ,®a d¹ng,bëi thÕ t«i ®· t×m ra phÇn ®Æc tr­ng c¬ b¶n t¹o ra mét sè b­íc mang tÝnh kinh nghiÖm ®­îc rót ra tõ thùc tiÔn qua vµi n¨m gi¶ng dËy t¹i m¸i tr­êng THPT Th¹ch An.§Ò tµi nµy sÏ ®­îc ¸p dông trong Tr­êng THPT cho c¸c n¨m tiÕp theo .B¶n th©n t«i sÏ cè g¾ng nghiªn cøu thªm vÒ c¸c lçi sai th«ng th­êng trong c¸c bµi tËp tù luËn còng nh­ c¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm vÒ c©u bÞ ®éng ®Ó gióp ®Ó gióp häc sinh dÔ hiÓu vµ thu ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ tèt trong häc tËp.