Khái niệm về đầu tư có nhiều cách hiểu khác nhau, tuỳ thuộc vào phạm vi phát huy tác dụng của các kết quả đầu tư mà có quan niện về khác nhau.
Theo nghĩa rộng, đầu tư là sự hy sinh các nguồn lực hiện tại để tiến hành các hoạt động nào đó nhằm thu về cho người đầu tư các kết quả nhất định trong tương lai lớn hơn các nguồn lực đã bỏ ra để đạt được kết quả đó.
Theo nghĩa hẹp, đầu tư chỉ bao gồm các hoạt động sử dụng các nguồn nhân lực hiện tại nhằm đem lại cho nền kinh tế xã hội những kết quả trong tương lai lớn hơn các nguồn nhân lực đã sử dụng để đạt được kết quả đó.
Từ đây ta có định nghĩa như sau:
Đầu tư phát triển là hoạt động sử dụng các nguồn lực tài chính, nguồn lực vật chất, nguồn nhân lực và tài sản trí tuệ, hoặc duy trì hoạt động của các tài sản và nguồn nhân lực sẵn có thuộc phạm trù đầu tư theo nghĩa hẹp hay phạm trù đầu tư phát triển.
91 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 2299 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Những vấn đề chung về dự án và quản lý dự án, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ch¬ng I
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ dù ¸n vµ qu¶n lý dù ¸n
Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n
Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t
Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t cã nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c nhau, tuú thuéc vµo ph¹m vi ph¸t huy t¸c dông cña c¸c kÕt qu¶ ®Çu t mµ cã quan niÖn vÒ kh¸c nhau.
Theo nghÜa réng, ®Çu t lµ sù hy sinh c¸c nguån lùc hiÖn t¹i ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nµo ®ã nh»m thu vÒ cho ngêi ®Çu t c¸c kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh trong t¬ng lai lín h¬n c¸c nguån lùc ®· bá ra ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã.
Theo nghÜa hÑp, ®Çu t chØ bao gåm c¸c ho¹t ®éng sö dông c¸c nguån nh©n lùc hiÖn t¹i nh»m ®em l¹i cho nÒn kinh tÕ x· héi nh÷ng kÕt qu¶ trong t¬ng lai lín h¬n c¸c nguån nh©n lùc ®· sö dông ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã.
Tõ ®©y ta cã ®Þnh nghÜa nh sau:
§Çu t ph¸t triÓn lµ ho¹t ®éng sö dông c¸c nguån lùc tµi chÝnh, nguån lùc vËt chÊt, nguån nh©n lùc vµ tµi s¶n trÝ tuÖ, hoÆc duy tr× ho¹t ®éng cña c¸c tµi s¶n vµ nguån nh©n lùc s½n cã thuéc ph¹m trï ®Çu t theo nghÜa hÑp hay ph¹m trï ®Çu t ph¸t triÓn.
Kh¸i niÖm vÒ dù ¸n
TÇm quan träng cña ho¹t ®éng ®Çu t, ®Æc ®iÓm vµ sù phøc t¹p vÒ mÆt kü thuËt, hËu qu¶ vµ hiÖu qu¶ tµi chÝnh, kinh tÕ x· héi cña ho¹t ®éng ®Êu t ®ßi hái ho¹t ®éng ®Çu t ph¶i ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch thËn träng theo kÕ ho¹ch.
Kh¸i niÖm dù ¸n ®Çu t ®îc xem xÐt trªn nhiÒu gãc ®é.
VÒ mÆt h×nh thøc: Dù ¸n ®Çu t lµ mét tËp tµi liÖu tr×nh bµy mét c¸ch chi tiÕt vµ cã hÖ thèng c¸c ho¹t ®éng vµ chi phÝ theo mét kÕ ho¹ch ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ vµ thùc hiÖn nh÷nh môc tiªu nhÊt ®Þnh trong t¬ng lai.
Trªn gãc ®é qu¶n lý: dù ¸n ®Çu t lµ c«ng cô qu¶n lý viÖc sö dông vèn, vËt t, lao ®éng ®Ó t¹o ra c¸c kÕt qu¶ tµi chÝnh, kinh tÕ x· héi trong thêi gian dµi
Trªn gãc ®é kÕ ho¹ch ho¸: Dù ¸n ®Çu t lµ mét c«ng cô thÓ hiÖn kÕ ho¹ch chi tiªu cña c«ng cuéc ®Çu t s¶n xuÊt kinh doanh, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, lµm tiÒn ®Ò cho c¸c quan ®iÓm ®Çu t vµ tµi trî.
XÐt vÒ mÆt néi dung: Dù ¸n ®Çu t lµ mét tËp hîp c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan tíi nhau nh»m kÕ ho¹ch ho¸ c¸c môc tiªu ®· ®Þnh, b»ng viÖc t¹o ra c¸c kÕt qu¶ cô thÓ trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, th«ng qua viÖc sö dông c¸c nguån nh©n lùc x¸c ®Þnh.
Nh vËy mét dù ¸n ®Çu t bao gåm 4 thµnh phÇn chÝnh:
Môc tiªu cña dù ¸n: bao gåm môc tiªu ph¸t triÓn vµ môc tiªu tríc m¾t
+ Môc tiªu ph¸t triÓn: lµ c¸c lîi Ých ®em l¹i cña dù ¸n
+ Môc tiªu tríc m¾t lµ môc tiªu cô thÓ cÇn ®¹t ®îc cña viÖc thùc hiÖn dù ¸n
C¸c kÕt qu¶: lµ c¸i cô thÓ ®îc t¹o ra tõ c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhau cña dù ¸n.
C¸c ho¹t ®éng: lµ nh÷ng nhiÖn vô hoÆc hµnh ®éng ®îc thùc hiÖn trong dù ¸n ®Ó t¹o ra c¸c kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. C¸c nhiÖm vô hoÆc hµnh ®éng nµy cïng víi mét lÞch biÓu vµ tr¸ch nhiÖm cô thÓ cña c¸c bé phËn thùc hiÖn sÏ t¹o thµnh kÕ ho¹ch cña dù ¸n.
C¸c nguån lùc: vÒ vËt chÊt, tµi chÝnh vµ con ngêi cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n.
Trong 4 thµnh phÇn trªn kÕt qu¶ lµ c¸i cuèi cïng cña dù ¸n, do vËy ph¶i theo dâi ®¸nh gi¸ dù ¸n th«ng qua kÕt qu¶ ®¹t ®îc.
Kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶
Kh¸i niÖm: HiÖu qu¶ lµ sù so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ vµ chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã.
C¸c tiªu chuÈn hiÖu qu¶
Tiªu chuÈn c¬ b¶n cña hiÖu qu¶ tµi chÝnh lµ lîi nhuËn cao nhÊt vµ æn ®Þnh.
Trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp m×nh chñ doanh nghiÖp thêng ®Æt ra c¸c môc tiªu cô thÓ sau:
+ Thu lîi nhuËn cao nhÊt, lîi nhuËn lµ tiªu chuÈn ®Ó thiÕt lËp c¸c chi tiªu vÒ hiÖu qu¶.
+ Chi phÝ nhá nhÊt.
+ ChiÕm lÜnh thÞ trêng hoÆc ®¹t ®îc lîng hµng ho¸ b¸n ra nhiÒu nhÊt.
+ N©ng cao chÊt lîng phôc vô kh¸ch hµng.
+ Duy tr× sù tån t¹i cña doanh nghiÖp, tr¸nh sù ph¸ s¶n.
+ §¹t ®îc æn ®Þnh néi bé.
+ §¹t ®îc møc ®é nµo ®ã vÒ lîi nhuËn.
+ V.v....
C¸c môc tiªu trªn cã thÓ quy tô thµnh môc tiªu c¬ b¶n quyÕt ®Þnh sù ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, ®ã lµ lîi nhuËn cao vµ æn ®Þnh. Víi môc tiªu nµy tiªu chuÈn c¬ b¶n cña hiÖu qu¶ tµi chÝnh lµ lîi nhuËn æn ®Þnh.
Tiªu chuÈn c¬ b¶n cña hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi lµ gi¸ trÞ gia t¨ng quèc gia
Trong ho¹t ®éng kinh tÕ cña ®Êt níc, x· héi thêng ®Æt ra c¸c môc tiªu sau:
+ T¨ng thu nhËp quèc d©n.
+ T¹o c«ng ¨n viÖc lµm.
+ C«ng b»ng x· héi.
+ B¶o vÖ m«i sinh.
+ §¶m b¶o chñ quyÒn ®Êt níc.
VËy nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ hÖ thèng ®a môc tiªu: kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi vµ sinh th¸i. C¸c môc tiªu nµy cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, ®«i khi l¹i m©u thuÉn víi nhau. C¸c môc tiªu nµy thêng thÓ hiÖn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc.
Qu¶n lý dù ¸n
Ph¬ng ph¸p qu¶n lý dù ¸n lµ mét ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn, ngµy cµng ®îc ¸p dông réng r·i trong thùc tÕ. Cã hai nh©n tè thóc ®Èy sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý dù ¸n. §ã lµ nhu cÇu ngµy cµng t¨ng vÒ hµng ho¸ ®ßi hái s¶n xuÊt phøc t¹p, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, trong khi nhu cÇu cña con ngêi ngµy cµng kh¾t khe, tri thøc ngµy cµng më réng.
Qu¶n lý dù ¸n lµ qu¸ tr×nh lËp kÕ hoÆch tæng thÓ ®iÒu phèi vµ qu¶n lý mét dù ¸n tõ khi b¾t ®Çu tíi khi kÕt thóc nh»m ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu vÒ thêi gian, chi phÝ, kü thuËt vµ chÊt lîng.
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ thùc hiÖn mét dù ¸n ®Çu t.
1. C¸c giai ®o¹n h×nh thµnh vµ thùc hiÖn mét dù ¸n ®Çu t
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t tr¶i qua ba giai ®o¹n: chuÈn bÞ ®Çu t, thùc hiÖn ®Çu t vµ vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t.
Néi dung c¸c bíc c«ng viÖc cña mçi giai ®o¹n, cña mçi dù ¸n lµ kh«ng gièng nhau tuú thuéc vµo lÜnh vùc ®Çu t, tÝnh chÊt cña t¸i s¶n xuÊt,... Do vËy khi vËn dông vµo mét dù ¸n cô thÓ cã thÓ thªm hoÆc bít mét sè c«ng viÖc.
Giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t cã thÓ bao gåm nh÷ng ho¹t ®éng sau:
- Nghiªn cøu ph¸t hiÖn c¬ héi ®Çu t.
- Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi s¬ bé lùa chän dù ¸n.
- Nghiªn cøu kh¶ thi (lËp dù ¸n - luËn chøng kinh tÕ kü thuËt ).
- §¸nh gi¸ vµ quyÕt ®Þnh (thÈm ®Þnh dù ¸n)
Giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t.
- §µm ph¸n vµ ký hîp ®ång.
- ThiÕt kÕ vµ lËp dù ¸n thi c«ng x©y l¾p c«ng tr×nh.
- Thi c«ng x©y l¾p c«ng tr×nh.
- Ch¹y thö vµ nghiÖm thu sö dông.
Giai ®o¹n vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t.
- Sö dông cha hÕt c«ng suÊt.
- Sö dông c«ng suÊt ë møc cao nhÊt.
- C«ng suÊt gi¶m dÇn vµ thanh lý.
C¸c bíc c«ng viÖc nµy thùc hiÖn mét c¸ch tuÇn tù, gèi ®Çu nhau t¹o nªn tÝnh liªn tôc trong ho¹t ®éng cña dù ¸n, ë giai ®o¹n ®Çu vÊn ®Ò chÊt lîng ®é chÝnh x¸c cña kÕt qu¶ nghiªn cøu, tÝnh to¸n vµ dù ®o¸n lµ quan träng nhÊt, chi phÝ cho giai ®o¹n nµy chiÕm kho¶ng 0,5 - 15% vèn ®Çu t cña dù ¸n. Trong giai ®o¹n thø hai thêi gian lµ quan träng h¬n c¶. Chi phÝ cña giai ®o¹n nµy chiÕm tõ 85-99,5% tæng vèn ®Çu t vµ n¾m khª ®äng trong suèt thêi gian thùc hiÖn ®Çu t. Giai ®o¹n nµy kÐo dµi cµng lµm ph¸t sinh chi phÝ.
Giai ®o¹n 3: NÕu kÕt qu¶ tèt ®¹t ®îc cña giai ®o¹n 2 th× hiÖu qu¶ vµ môc tiªu cña dù ¸n chØ phô thuéc vµo tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng cña kÕt qu¶ ®Çu t. So¹n th¶o dù ¸n ®Çu t thuéc vµo giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t, bao gåm 3 bíc:
- Nghiªn cøu c¬ héi ®Çu t
- Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi
- Nghiªn cøu kh¶ thi
2. Qu¸ tr×nh so¹n th¶o dù ¸n ®Çu t.
2.1 Nghiªn cøu c¬ héi ®Çu t.
§©y lµ giai ®o¹n h×nh thµnh dù ¸n vµ lµ bíc nghiªn cøu s¬ bé nh»m ®¸nh gÝa c¬ héi mang l¹i hiÖu qu¶ vµ phï hîp víi chiÕn lîc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, cña ngµnh trong chiÕn lîc tæng thÓ cña x· héi.
Trong nghiªn cøu c¬ héi ®Çu t cã c¬ héi ®Çu t chung vµ cã c¬ héi ®Çu t cô thÓ.
C¬ héi ®Çu t chung lµ c¬ héi ®Çu t ®îc xem xÐt ë cÊp ®é ngµnh, vïng hoÆc c¶ níc. ViÖc nghiªn cøu nµy sÏ ph¸t hiÖn ngµnh, lÜnh vùc, nh÷ng bé phËn ho¹t ®éng kinh tÕ – x· héi cã thÓ ®îc ®Çu t trong tõng thêi kú. C¸c bé phËn cã liªn quan tham gia vµo viÖc sµng läc ra c¸c dù ¸n, chän läc ra mét sè dù ¸n phï hîp vµ cã hiÖu qu¶.
C¬ héi ®Çu t cô thÓ lµ c¬ héi ®Çu t ®îc xem xÐt ë cÊp ®é tõng ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng kh©u, nh÷ng gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ cÇn vµ cã thÓ ®îc ®Çu t trong tõng kú kÕ ho¹ch ®Ó võa phôc vô cho viÖc thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ võa ®¸p øng môc tiªu ph¸t triÓn cña ngµnh, vïng vµ ®Êt níc.
§Ó ph¸t triÓn c¸c c¬ héi ®Çu t cÇn c¨n cø vµo nh÷ng yÕu tè sau:
- ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña vïng ®Êt níc hoÆc chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh doanh cña ngµnh, c¬ së ®ã
- Nhu cÇu trong níc vµ ngoµi níc vÒ lo¹i hµng ho¸ sÏ ®îc t¹o ra
- HiÖn tr¹ng cña cña s¶n xuÊt vµ cung cÊp c¸c mÆt hµng vµ ho¹t ®éng dÞch vô ®ã trong c¶ níc vµ trªn thÕ giíi cßn chç trèng trong mét thêi gian dµi, Ýt nhÊt còng vît thêi gian thu håi vèn.
- TiÒm n¨ng s½n cã vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn, lao ®éng, tµi chÝnh, quan hÖ quèc tÕ …cã kh¶ n¨ng khai th¸c ®Ó cã thÓ chiÕm lÜnh ®îc chç trèng trong s¶n xuÊt vµ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng dÞch vô trong níc vµ thÕ giíi. Nh÷ng lîi thÕ so s¸nh, so víi thÞ trêng ngoµi níc, so víi c¸c ®Þa ph¬ng vµ c¸c ®¬n vÞ kh¸c trong níc.
Nh÷ng kÕt qu¶ tµi chÝnh, kinh tÕ – x· héi sÏ ®¹t ®îc nÕu ®Çu t.
Môc ®Ých cña viÖc nghiªn cøu c¬ héi ®Ó x¸c ®Þnh liÖu cã nªn triÓn khai tiÕp tôc c¸c giai ®o¹n tiÕp theo kh«ng.
Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi.
Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi lµ bíc tiÕp theo cña giai ®o¹n nghiªn cøu c¬ héi, giai ®o¹n nµy sµng läc c¸c c¬ héi ®Çu t cã kh¶ thi kh«ng.
Giai ®o¹n nµy cã thÓ bá qua víi c¸c dù ¸n quy m« nhá, kh«ng phøc t¹p vÒ khÝa c¹nh kinh tÕ – x· héi
Néi dung cña nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi bao gåm nh÷ng vÊn ®Ò sau:
C¸c bèi c¶nh chung vÒ kinh tÕ, x· héi, ph¸p luËt cã ¶nh hëng ®Õn dù ¸n.
Nghiªn cøu thÞ trêng.
Nghiªn cøu kü thuËt.
Nghiªn cøu vÒ tæ chøc qu¶n lý vµ nh©n sù.
Nghiªn cøu tµi chÝnh.
Nghiªn cøu c¸c lîi Ých vÒ kinh tÕ x· héi.
S¶n phÈm cña giai ®o¹n nµy lµ luËn chøng tiÒn kh¶ thi. Néi dung cña luËn chøng bao gåm nh÷ng vÊn ®Ò sau:
Giíi thiÖu chung vÒ c¬ héi ®Çu t.
Chøng minh tÝnh ®óng ®¾n cña viÖc quyÕt ®Þnh ®Çu t.
Nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n c¶n trë cho ®Çu t vµ vËn hµnh kÕt qu¶ ®Çu t sau nµy, ®ßi hái c¸c tæ chøc ph¶i cã nghiªn cøu chøc n¨ng hoÆc nghiªn cøu hç trî.
Néi ®ung cña nghiªn cøu hç trî cña c¸c dù ¸n thêng kh¸c nhau phô thuéc vµo tõng ®Æc ®iÓm dù ¸n. Nghiªn cøu hç trî cã thÓ tiÕn hµnh song song víi nghiªn cøu kh¶ thi vµ cã thÓ còng nghiªn cøu sau nghiªn cøu kh¶ thi tuú thuéc vµo thêi ®iÓm ph¸t hiÖn khÝa c¹nh cÇn ph¶i tæ chøc nghiªn cøu s©u h¬n. Chi phÝ cho nghiªn cøu hç trî n»m trong chi phÝ nghiªn cøu kh¶ thi.
Nghiªn cøu kh¶ thi
KÕt qu¶ cña bíc nµy lµ lùa chän ®îc dù ¸n tèi u, ë giai ®o¹n nµy ph¶i kh¼ng ®Þnh c¬ héi ®Çu t cã kh¶ thi kh«ng ? Cã v÷ng ch¾c kh«ng? Cã hiÖu qu¶ kh«ng?
ë bíc nghiªn cøu nµy, néi dung nghiªn cøu còng t¬ng tù ë giai ®o¹n nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi. Nhng kh¸c nhau ë møc ®é chi tiÕt h¬n, chÝnh x¸c h¬n. Mäi khÝa c¹nh ®Òu ®îc nghiªn cøu tr¹ng th¸i ®éng. Xem xÐt sù v÷ng ch¾c hay kh«ng cña dù ¸n trong ®iÒu kiÖn cã sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè bÊt ®Þnh, hoÆc cÇn cã biÖn ph¸p t¸c ®éng g× b¶o ®¶m cho dù ¸n cã hiÖu qu¶.
TÊt c¶ ba giai ®o¹n nghiªn cøu nãi trªn ph¶i ®îc tiÕn hµnh víi c¸c dù kiÕn ®Çu t lín, ®Çy ®ñ vµ chi tiÕt h¬n, ph¸t hiÖn vµ kh¾c phôc dÇn nh÷ng sai sãt ë c¸c giai ®o¹n nghiªn cøu tríc th«ng qua viÖc tÝnh to¸n l¹i, ®èi chiÕu c¸c d÷ kiÖn, c¸c th«ng sè, th«ng tin thu nhËp ®îc qua mçi giai ®o¹n. §iÒu nµy ®¶m b¶o cho c¸c hiÖu qu¶ nghiªn cøu kh¶ thi ®¹t ®é chÝnh x¸c cao.
Qu¶n lý dù ¸n
Chøc n¨ng cña qu¶n lý dù ¸n.
Chøc n¨ng kÕ ho¹ch: Ho¹ch ®Þnh lµ mét qu¸ tr×nh æn ®Þnh nh÷ng nhiÖm vô nh÷ng môc tiªu vµ ph¬ng ph¸p tèt nhÊt ®Ó thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu vµ nh÷ng nhiÖm vô ®ã.
Chøc n¨ng tæ chøc: Chøc n¨ng tæ chøc trong qu¶n lý dù ¸n bao gåm c¸c néi dung sau:
ThiÕt lËp c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý dù ¸n: lùa chän mét trong ba h×nh thøc tæ chøc qu¶n lý dù ¸n c¬ b¶n ®ã lµ c¬ cÊu chøc n¨ng, c¬ cÊu theo dù ¸n, c¬ cÊu ma trËn
X¸c ®Þnh nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng ®¬n vÞ vµ c¸ nh©n tham gia qu¶n lý dù ¸n
Lùa chän, ®µo t¹o vµ sö dông c¸n bé qu¶n lý dù ¸n
Lùa chän nh÷ng ®¬n vÞ tham gia thùc hiÖn dù ¸n
C¸c c«ng cô chñ yÕu ®îc sö dông ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng tæ chøc lµ:
BiÓu ®å ph©n tÝch c«ng viÖc cña dù ¸n
S¬ ®å tæ chøc
Ma trËn nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm
Chøc n¨ng ®iÒu hµnh: Lµ qu¸ tr×nh t¸c ®éng lªn c¸c con ngêi trong doanh nghiÖp mét c¸ch cã chñ ®Ých ®Ó hä tù nguyÖn vµ nhiÖt t×nh phÊn ®Êu ®¹t ®îc c¸c môc tiªu ®Ò ra cña doanh nghiÖp.
Chøc n¨ng kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh:
KiÓm tra lµ mét chøc n¨ng c¬ b¶n cña ngêi cã tr¸ch nhiÖm trong doanh nghiÖp. Lµ sù ®o lêng vµ chÊn chØnh viÖc thùc hiÖn nh»m b¶o ®¶m cho c¸c môc tiªu vµ kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp v¹ch ra ®Ó ®¹t tíi môc tiªu nµy ®· ®ang ®îc hoµn thµnh.
§iÒu chØnh lµ thêng xuyªn theo dâi sù vËn ®éng cña hÖ thèng ®Ó kÞp thêi ph¸t hiÖn mäi sù rèi lo¹n trong tæ chøc vµ lu«n lu«n cè g¾ng duy tr× c¸c mèi quan hÖ b×nh thêng gi÷a bé phËn ®iÒu hµnh vµ bé phËn chÊp hµnh.
B¶n chÊt cña qu¶n lý dù ¸n
Qu¶n lý lµ sù t¸c ®éng cã chñ ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý lªn ®èi tîng qu¶n lý vµ dù ¸n ®Çu t cã thÓ ®îc xem xÐt lµ tËp hîp c«ng viÖc cÇn lµm ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých. Nh vËy qu¶n lý dù ¸n lµ sù t¸c ®éng cã môc ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý trong qu¸ tr×nh lËp vµ thùc hiÖn dù ¸n.
Ho¹t ®éng cña dù ¸n cã thÓ chia thµnh 2 lo¹i c¬ b¶n: Ho¹t ®éng vËn hµnh vµ vËn ®éng kinh doanh.
Ho¹t ®éng cña dù ¸n.
Ho¹t ®éng vËn hµnh
Ho¹t ®éng kinh doanh
Tæ chøc bé m¸y vµ sù ho¹t ®éng cña dù ¸n
§iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh cña dù ¸n
KÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña dù ¸n
C¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt
Ph©n phèi thu nhËp(.) néi bé dù ¸n
Ho¹t ®éng cña dù ¸n trªn thÞ trêng tµi chÝnh
Ho¹t ®éng cña dù ¸n trªn thi trêng t liÖu s¶n xuÊt
Ho¹t ®éng cña dù ¸n trªn thÞ trêng hµng ho¸
Quan hÖ cña dù ¸n ®èi víi nhµ níc
Ho¹t ®éng vËn hµnh lµ c¸c ho¹t ®éng trong néi bé dù ¸n, ho¹t ®éng kinh doanh lµ ho¹t ®éng vît ra ngoµi ph¹m vi tæ chøc cña dù ¸n. Hai ho¹t ®éng nµy cã thÓ ®îc minh ho¹ h×nh díi ®©y:
H×nh 1.1: C¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n
Néi dung cña qu¶n lý dù ¸n
Do vÞ trÝ quan träng cña dù ¸n nªn trong ho¹t ®éng qu¶n lý cña dù ¸n cÇn ph¶i xem xÐt trªn c¶ hai gãc ®é vÜ m« vµ vi m«.
Qu¶n lý vÜ m« víi c¸c dù ¸n.
Qu¶n lý vÜ m« hay qu¶n lý nhµ níc lµ tæng thÓ c¸c biÖn ph¸p t¸c ®éng ®Õn c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña dù ¸n nh»m t¹o ra m«i trêng thuËn lîi cho sù ho¹t ®éng cña dù ¸n, híng ®îc dù ¸n ho¹t ®éng theo mét qui chÕ vµ thùc sù lµ h¹t nh©n cña t¨ng trëng kinh tÕ.
Qu¶n lý vÜ m« dù ¸n sÏ ®îc xem xÐt theo ho¹t ®éng vËn hµnh vµ ho¹t ®éng kinh doanh.
Qu¶n lý vÜ m« víi ho¹t ®éng vËn hµnh cña dù ¸n
Trong qu¸ tr×nh ®Çu t vµ vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t, Nhµ níc võa lµ chñ thÓ thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p hç trî thóc ®Èy ®ång thêi còng lµ ngêi theo dâi, ®Þnh híng cho c¸c dù ¸n ®i theo híng mµ Nhµ níc, x· héi mong muèn.
Qu¶n lý nhµ níc víi ho¹t ®éng kinh doanh cña dù ¸n.
Ho¹t ®énh vËn hµnh cña dù ¸n cã quan hÖ chÆt chÏ víi ho¹t ®éng kinh doanh cña chÝnh dù ¸n
Dù ¸n tån t¹i trong mèi quan hÖ víi thÞ trêng c¶ ®Çu vµo vµ ®Çu ra. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña dù ¸n lu«n quan hÖ víi c¬ quan qu¶n lý nhµ níc
Nhµ níc t¸c ®éng ®Õn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh th«ng qua mét hÖ thèng ph¸p luËt vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi. C¸c chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt t¸c ®éng tíi dù ¸n theo hai híng: mét lµ khuyÕn khÝch thóc ®Èy dù ¸n mµ mang l¹i lîi Ých cho x· héi, chiÒu híng thø hai lµ h¹n chÕ viÖc ®Çu t cña c¸c dù ¸n vµo nh÷ng lÜnh vùc cô thÓ nµo ®ã mµ nhµ níc kh«ng mong muèn.
Qu¶n lý tÇm vÜ m« lµ vÊn ®Ò rÊt phøc t¹p hiÖn nay, ®ßi hái bøc xóc lµ ph¶i x©y dùng mét hÖ thèng ph¸p luËt ®Çy ®ñ ®Ó t¹o ra sù th«ng tho¸ng trong ho¹t ®éng vµ víi hµnh lang ph¸p lý ®Çy ®ñ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¶n lý c¸c dù ¸n. §iÒu mµ l©u nay ®îc quan t©m míi chØ thuéc bé phËn cña ho¹t ®éng ®Çu t cña dù ¸n, ®ã lµ ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n.
C«ng cô cña qu¶n lý vÜ m«.
ChiÕn lîc, ®Þnh híng vµ kÕ ho¹ch ®Çu t.
Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi tæng thÓ vµ quy ho¹ch x©y dùng tæng thÓ theo c¸c ®Þa ph¬ng vµ vïng l·nh thæ.
HÖ thèng tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ®Çu t tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng, ®Æc biÖt lµ c¸c tæ chøc qu¶n lý ®Çu t vµ ph¸t triÓn ng©n hµng, tµi chÝnh tæ chøc qu¶n lý x©y l¾p
HÖ thèng luËt ph¸p vµ c¸c quy ®Þnh cã liªn quan ®Õn ®Çu t nh: luËt ®Çu t níc ngoµi, luËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc, luËt x©y dùng, luËt ®Êt ®ai, ®iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng…
HÖ thèng chÝnh s¸ch cã liªn quan tíi dù ¸n ®Çu t: chÝnh s¸ch thuÕ, tÝn dông, gi¸ c¶, chÝnh s¸ch huy ®éng c¸c nguån vèn, chÝnh s¸ch u ®·i trong ®Çu t…
HÖ thèng chÝnh s¸ch, tiªu chuÈn, ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt cã liªn quan tíi ®Çu t vµ x©y dùng
Th«ng tin dù b¸o…c¸c biÖn ph¸p kh¸c ®Ó t¹o m«i trêng thuËn lîi cho c¸c ho¹t ®éng ®Çu t trong khu«n khæ ph¸p luËt
Qu¶n lý vi m« víi c¸c dù ¸n ®Çu
Qu¶n lý vi m« lµ qu¸ tr×nh qu¶n lý víi c¸c dù ¸n cô thÓ bao gåm c¸c c«ng viÖc lËp kÕ ho¹ch, tæ chøc, l·nh ®¹o vµ kiÓm tra. C¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n, viÖc qu¶n lý cña dù ¸n theo c¸c giai ®o¹n ®îc minh ho¹ trong h×nh 1.2, qu¶n lý theo lÜnh vùc ®îc m« t¶ h×nh 1.3
H×nh 1.2: Qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n
Quy tr×nh c«ng nghÖ
X¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ s¶n phÈm hoÆc dÞch vô
X¸c ®Þnh môc tiªu vµ tÇm quan träng cña dù ¸n
Lùa chän tiªu chuÈn ®o lêng ho¹t ®éng
Dù to¸n ng©n s¸ch
X¸c ®Þnh kÕ ho¹ch
Tæng hîp kÕ ho¹ch dù ¸n
Thùc hiÖn dù ¸n
KiÓm so¸t vµ ®iÒu phèi dù ¸n
§¸nh gi¸ thµnh c«ng cña dù ¸n
LËp kÕ ho¹ch tæng quan
LËp kÕ ho¹ch
Qu¶n lý nh÷ng thay ®æi
Qu¶n lý ph¹m vi
X¸c ®Þnh ph¹m vi
LËp kÕ ho¹ch ph¹m vi
Qu¶n lý thay ®æi ph¹m vi
Qu¶n lý thêi gian
X¸c ®Þnh c«ng viÖc
Dù tÝnh thêi gian
Qu¶n lý tiÕn ®é
Qu¶n lý chi phÝ
lËp kÕ ho¹ch nguån lùc
TÝnh to¸n chi phÝ
LËp dù to¸n
Qu¶n lý chi phÝ
Qu¶n lý chÊt lîng
-LËp kÕ ho¹ch chÊt lîng
§¶m b¶o chÊt lîng
Qu¶n lý chÊt lîng
Qu¶n lý nh©n lùc
LËp kÕ ho¹ch
TuyÓn dông
Qu¶n lý l¬ng,thëng
Qu¶n lý th«ng tin
-LËp kÕ ho¹ch
-Ph©n phèi th«ng tin
-B¸o c¸o tiÕn ®é
Qu¶n lý rñi ro
-X¸c ®Þnh rñi ro
-Ch¬ng tr×nh qu¶n lý rñi ro
-Ph¶n øng ®èi víi rñi ro
Qu¶n lý thêi gian
-KÕ ho¹ch cung øng
-Lùa chän nhµ cung øng
-Qu¶n lý hîp ®ång
H×nh 1.3: C¸c lÜnh vùc qu¶n lý dù ¸n
Qu¶n lý ph¹m vi: Qu¶n lý ph¹m vi dù ¸n lµ viÖc x¸c ®Þnh, gi¸m s¸t thùc hiÖn mùc tiªu cña dù ¸n, x¸c ®Þnh c«ng viÖc nµo thuéc thuéc vÒ dù ¸n vµ cÇn ph¶i thùc hiÖn, c«ng viÖc nµo ngoµi ph¹m vi dù ¸n.
Qu¶n lý thêi gian: Qu¶n lý thêi gian lµ viÖc qu¶n lý kÕ ho¹ch, ph©n phèi vµ gi¸m s¸t tiÕn ®é thêi gian nh»m b¶o ®¶m thêi h¹n hoµn thµnh dù ¸n. Nã chØ râ mçi c«ng viÖc tiÕn hµnh trong bao l©u, khi nµo b¾t ®Çu, khi nµo kÕt thóc vµ toµn bé dù ¸n bao giê hoµn thµnh.
Qu¶n lý chi phÝ: Qu¶n lý chi phÝ cña dù ¸n lµ qu¸ tr×nh dù to¸n kinh phÝ, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn chi phÝ theo tiÕn ®é cho tõng c«ng viÖc vµ toµn bé dù ¸n, lµ viÖc tæ chøc, ph©n tÝch sè liÖu vµ b¸o c¸o nh÷ng th«ng tin vÒ chi phÝ.
Qu¶n lý chÊt lîng: Qu¶n lý chÊt lîng dù ¸n lµ qu¸ tr×nh triÓn khai gi¸m s¸t tiªu chuÈn chÊt lîng cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n, ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm cña dù ¸n ph¶i ®¸p øng nhu cÇu cña chñ ®Çu t.
Qu¶n lý nh©n lùc: Qu¶n lý nh©n lùc lµ viÖc híng dÉn phèi hîp nh÷ng nç lùc cña mäi thµnh viªn tham gia dù ¸n vµo viÖc hoµn thµnh môc tiªu dù ¸n. Nã cho thÊy viÖc sö dông lùc lîng lao ®éng hiÖu qu¶ ë møc nµo.
Qu¶n lý th«ng tin: Qu¶n lý th«ng tin lµ qu¸ tr×nh b¶o ®¶m c¸c dßng th«ng tin th«ng suèt mét c¸ch nhanh nhÊt vµ chÝnh x¸c gi÷a c¸c thµnh viªn dù ¸n vµ c¸c cÊp qu¶n lý kh¸c nhau. Th«ng qua qu¶n lý th«ng tin cã thÓ tr¶ lêi ®îc c¸c c©u hái: Ai cÇn th«ng tin vÒ dù ¸n?, møc ®é chi tiÕt vµ c¸c nhµ qu¶n lý dù ¸n cÇn b¸o c¸o cho hä b»ng c¸ch nµo?
Qu¶n lý rñi ro: Qu¶n lý rñi ro lµ viÖc x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè rñi ro cña dù ¸n, lîng ho¸ møc ®é rñi ro vµ c¸c kÕ ho¹ch ®èi phã cho tõng lo¹i rñi ro.
Qu¶n lý hîp ®ång vµ c¸c lo¹i mua b¸n: qu¶n lý hîp ®ång vµ c¸c lo¹i mua b¸n lµ qu¸ tr×nh lùa chän th¬ng lîng, qu¶n lý c¸c hîp ®ång vµ ®iÒu hµnh viÖc mua b¸n nguyªn vËt liÖu, trang thiÕt bÞ, dÞch vô…cÇn thiÕt cho dù ¸n. Qu¸ tr×nh qu¶n lý nµy gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: b»ng c¸ch nµo dù ¸n nhËn ®îc hµng ho¸, dÞch vô cÇn thiÕt cña c¸c tæ chøc bªn ngoµi cung cÊp cho dù ¸n, tiÕn ®é cung cÊp, d¹ng cung nh thÕ nµo
LËp kÕ ho¹ch tæng quan: LËp kÕ ho¹ch tæng quan cho dù ¸n lµ qu¸ tr×nh ®¶m b¶o c¸c lÜnh vùc qu¶n lý kh¸c nhau cña dù ¸n ®· ®îc kÕt hîp mét c¸ch chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ.
Qu¶n lý theo chu kú dù ¸n.
Chu kú cña d