Phân tích ảnh hưởng của đầu tư trực tiếp nước ngoài tới đổi mới công nghệ trong công nghiệp Việt Nam

Công nghiệp hoá là giai đoạn phát triển của mọi quốc gia từ một nền kinh tế nông nghiệp kém phát triển vươn lên trở thành một nền kinh tế tiên tiến hiện đại. Trong lịch sử phát triển công nghệ sản xuất có những quốc gia phải mất hàng trăm năm tiến hành công nghiệp hoá (CNH) mới bứt lên trở thành nước phát triển có trình độ công nghệ cao. Ngày nay bối cảnh tình hình kinh tế – chính trị thế giới có nhều biến đổi, cuộc cách mạng khoa học và công nghệ phát triển như vũ bão, sự giao lưu quốc tế và phụ thuộc lẫn nhau ngày càng được mở rộng và gia tăng, các nước đang phát triển có điều kiện hết sức thuận lợi để có thể rút ngắn quá trình công nghiệ hoá hơn trước rất nhiều. Thực tế cho thấy quốc gia nào lựa chọn cho mình một chiến lược CNH đúng đắn, lợi dụng được lợi thế mà thời đại tạo ra, quốc gia đó sẽ có cơ hội vươn lên trở thành những “con rồng”, những nước công nghiệp mới. Ngược lại nó sẽ bị chìm đắm trong vùng lạc hậu và tụt hậu về kinh tế. Đất nước ta đã và đang thực hiện quá trình CNH và HĐH đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong điều kiện bùng nổ công nghệ và đứng trước sự cạnh tranh quyết liệt trên thị trường thế giới, trước làn sóng dịch chuyển cơ cấu kinh tế hết sức sôi động trong khu vực Châu á - Thái Bình Dương vì vậy chúng ta phải hiểu được vai trò của đổi mới công nghệ. Công nghệ là yếu tố cơ bản của sự phát triển. Tiến bộ khoa học công nghệ, đổi mới công nghệ là động lực phát triển kinh tế – xã hội, phát triển các nghành công nghiệp.Đổi mới công nghệ sẽ thúc đẩy sự hình thành và phát triển các ngành mới đại diện cho tiến bộ khoa học và công nghệ. Đổi mới công nghệ sẽ tạo đều kiện thuận lợi cho ngành sản xuất đặt hiệu quả cao. Tuy nhiên để đổi mới công nghệ trong các ngành sản xuất công nghiệp đòi hỏi một lượng vốn rất lớn nhưng khả năng của đất nước ,của ngành có hạn nên vốn đầu tư nước ngoài trong đó đặc biệt là vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài là một trong nhửng nguồn giải quyết và đáp ứng được yêu cầu đòi hỏi trên . Xuất phát từ nhận thức nói trên bài viết này nhằm vào việc “Phân tích ảnh hưởng của đầu tư trực tiếp nước ngoài tới đổi mới công nghệ trong công nghiệp Việt Nam” .Với hy vọng nêu lên được nhửng tác động tích cực và tiêu cực cũng như việc năng cao hiệu quả của đổi mới công nghệ bằng đầu tư trực tiếp nước ngoài trong ngành công nghiệp Việt Nam .

doc19 trang | Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 2031 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Phân tích ảnh hưởng của đầu tư trực tiếp nước ngoài tới đổi mới công nghệ trong công nghiệp Việt Nam, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Mở đầu. Công nghiệp hoá là giai đoạn phát triển của mọi quốc gia từ một nền kinh tế nông nghiệp kém phát triển vươn lên trở thành một nền kinh tế tiên tiến hiện đại. Trong lịch sử phát triển công nghệ sản xuất có những quốc gia phải mất hàng trăm năm tiến hành công nghiệp hoá (CNH) mới bứt lên trở thành nước phát triển có trình độ công nghệ cao. Ngày nay bối cảnh tình hình kinh tế – chính trị thế giới có nhều biến đổi, cuộc cách mạng khoa học và công nghệ phát triển như vũ bão, sự giao lưu quốc tế và phụ thuộc lẫn nhau ngày càng được mở rộng và gia tăng, các nước đang phát triển có điều kiện hết sức thuận lợi để có thể rút ngắn quá trình công nghiệ hoá hơn trước rất nhiều. Thực tế cho thấy quốc gia nào lựa chọn cho mình một chiến lược CNH đúng đắn, lợi dụng được lợi thế mà thời đại tạo ra, quốc gia đó sẽ có cơ hội vươn lên trở thành những “con rồng”, những nước công nghiệp mới. Ngược lại nó sẽ bị chìm đắm trong vùng lạc hậu và tụt hậu về kinh tế. Đất nước ta đã và đang thực hiện quá trình CNH và HĐH đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong điều kiện bùng nổ công nghệ và đứng trước sự cạnh tranh quyết liệt trên thị trường thế giới, trước làn sóng dịch chuyển cơ cấu kinh tế hết sức sôi động trong khu vực Châu á - Thái Bình Dương vì vậy chúng ta phải hiểu được vai trò của đổi mới công nghệ. Công nghệ là yếu tố cơ bản của sự phát triển. Tiến bộ khoa học công nghệ, đổi mới công nghệ là động lực phát triển kinh tế – xã hội, phát triển các nghành công nghiệp.Đổi mới công nghệ sẽ thúc đẩy sự hình thành và phát triển các ngành mới đại diện cho tiến bộ khoa học và công nghệ. Đổi mới công nghệ sẽ tạo đều kiện thuận lợi cho ngành sản xuất đặt hiệu quả cao. Tuy nhiên để đổi mới công nghệ trong các ngành sản xuất công nghiệp đòi hỏi một lượng vốn rất lớn nhưng khả năng của đất nước ,của ngành có hạn nên vốn đầu tư nước ngoài trong đó đặc biệt là vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài là một trong nhửng nguồn giải quyết và đáp ứng được yêu cầu đòi hỏi trên . Xuất phát từ nhận thức nói trên bài viết này nhằm vào việc “Phân tích ảnh hưởng của đầu tư trực tiếp nước ngoài tới đổi mới công nghệ trong công nghiệp Việt Nam” .Với hy vọng nêu lên được nhửng tác động tích cực và tiêu cực cũng như việc năng cao hiệu quả của đổi mới công nghệ bằng đầu tư trực tiếp nước ngoài trong ngành công nghiệp Việt Nam . I- MụC TIÊU Và VAI TRò CủA ĐổI MớI CÔNG NGHệ TRONG CÔNG NGHIệP : Nhận thức về đổi mới công nghệ : Công nghệ là tổng hộp các yếu tố phần cứng và phần mềm để biến đổi các nguồn lực thành các sản phẩm có ích . Yếu tố phần cứng của công nghệ chính lá yếu tố vật chất kỹ thuật như công cụ máy móc ,thiết bị ,vật liệu …. Yếu tố phần mềm bao gồm : - Thông tin ,phương pháp ,quy trình ,bí quyết . - Tổ chứ ,thể hiện trong thiết kế tổ chức ,liên kết ,phối hợp quản lý. - Con người . Từ khái niệm về công nghệ ta có thể hiểu đổi mới công nghệ là sự thay thế một phần đáng kể (cốt lõi ,cơ bản) hay toàn bộ các yếu tố của công nghệ đang sử dụng bằng các công nghệ mới có trình độ tiên tiến hơn. Hay nói cách khác đổi mới công nghệ chính là quy trình phát minh ,phát triển và đưa vào thị trường những sản phẩm mới ,quy trình công nghệ mới. Đổi mới công nghệ là một tất yếu và phù hợp với quy luật phát triển vì công nghệ luôn biến đổi trong chu trình sống của nó . Cơ sở đổi mới công nghệ phát minh ,sáng chế. Phát minh là cái gì đó mới được đưa ra và được khoa học công nhận ,trong lĩnh vực công nghệ đa số phát minh là kết hợp cái mới giữa các yếu tố công nghệ đang tồn tại ,sáng chế là phát minh được áp dụng lần đầu. Muốn đổi mới tốt phải xác định rõ mục tiêu và phù hợp với hoàn cảnh .Sự thành công của đổi mới công nghệ là gắn liền với năng lực công nghệ .Khi nghiiên cứu đổi mới phải chú ý 3 khía cạnh nhất thiết phải có sự tham gia của xã hội : - Nhu cầu xã hội . - Các nguồn lực xã hội. - Đặc thù tình cảm của xã hội. Nếu thiếu 1 trong 3 yếu tố này thì đổi mới công nghệ không có khả năng để áp dụng hay không có khả năng để thành công . Khi con người có cảm nhận một cách mạnh mẽ về nhu cầu thì họ mới dành các nguồn lực vào công nghệ .Bất luận nguồn gốc của nhu cầu của xã hội xuất phát từ đâu thì điều quan trọng là có người cảm nhận thấy nhu cầu đó để tạo được một thị trường mà có thể đáp ứng được nhu cầu đó. Các nguồn lực xã hội là một điều có ý nghĩa không kém để cho việc áp dụng tiến bộ công nghệ thành công .Nhiều phát minh bị thất bại vì không có đủ nguồn lực ,vốn ,vật tư và con người có trình độ để áp dụng .Ví dụ các nguồn lực dưới dạng vốn đó là sự tồn tại của thặng dư và sự tổ chức có khả năng đưa các của cải sẵn có vào các hướng sao cho các nguồn tiến bộ công nghệ có thể sử dụng nó được .Các nguồn lực dưới dạng năng lực có trình độ được hàm ý là sự có mặt của các trình độ có khả năng tạo ra các sản phẩm nghệ thuật và tạo ra được những quy trình mới .Nói tóm lại ,một xã hội phải chuẩn bị tốt các nguồn lực thì mới có thể duy trì bền vững được sự tiến bộ công nghệ. Đặc thù tình cảm của xã hội là một môi trường chịu tiếp nhận các ý tưởng mới ,một môi trường mà các nhóm người sẵn sàng xem xét sự áp dụng công nghệ mới một cách nghiên túc . Tính chất chịu tiếp nhận này có thể chỉ hạn chế ở một số lĩnh vực cũng có thể diễn ra dưới dạng một thái độ rộng lớn hơn đối với việc tìm kiếm cái mới như trường xã hội công nghiệp trung lưu ở Anh trong thế kỷ 18 ,họ là những người sẵn sàng gieo các ý tưởng mới là các nhà phát ,những người nuôi dưỡng các ý tưởng mới .Các doanh nghiệp dám mạo hiểm ngày nay dã giúp tạo ra môi trường có tính tiếp nhận như vậy ,cho dù cơ sở tâm lý là các phát minh ,sáng chế như thế nào đi nữa thì cũng không có nghi ngờ rằng sự tồn tại của các nhóm người sẵn sàng khuyến khích các nhà phát minh và sử dụng các ý tưởng của họ là một yếu tố then chố trong lịch sử công nghệ. Mục tiêu đổi mới công nghệ : Hoạt động đổi mới công nghệ luôn hướng tới hai mục tiêu đó là mục tiêu kinh tế và mục tiêu xã hội tuy nhiên hai mục tiêu này không phải tách rời nhau mà nó luôn đan xen và phục vụ lẫn nhau cụ thể là: - Đổi mới căn bản về hệ thống công nghệ trong một số ngành trọng điểm đồng thời đồng bộ hoá hệ thống công nghiệp và dịch vụ góp phần năng cao hiệu quả kinh tế và thực hiện vượt mức các chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế trong chiến lược ổn định và phát triển kinh tế . - Hiện đại hoá các ngành truyền thống đặc biệt coi trọng các ngành tiểu thủ công nghiệp có liên quan đến xuất khẩu và thúc đẩy chuyển giao công nghệ để sản xuất máy móc thiết bị phục vụ nông nghiệp nhằm tạo việc làm ,năng cao thu nhập cho người lao động ,năng cao sức mua của thi trường nội địa,góp phần thúc đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá đất nước. - Xây dựng năng lực công nghệ nội sinh từ đào tạo đội ngũ cán bộ công nghệ trong các ngành trọng điểm ,các ngành mũi nhọn đến hỗ trợ các ngành nghiên cứu và triển khai đế thích ứng ,cải tiến công nghệ nhập nội và sáng tạo công nghệ mới biến chúng thành lợi ích cụ thể trên thị trường ,tăng khả năng cạnh tranh của nền kinh tế khi bước vào thiên niên kỷ mới . - Đổi mới công nghệ phải nhằm mục tiêu hiệu quả kinh tế xã hội tối đa .Quan điểm chi phối chiến lược phát triển công nghệ .Để đảm bảo hiệu quả kinh tế xã hội cao phải lựa chọn một cơ cấu công nghệ hợp lý thể hiện tính trí tuệ cao vì chỉ khi có một cơ cấu công nghệ hợp lý vàthể hiện tính trí tuệ cao thì mới có đủ khả năng tác động một cách tối ưu đến các nguồn lực xã hội vá đem lại hiệu quả kinh tế xã hội tối đa. Tác động của đổi mới công nghệ tới sự phát triển kinh tế xã hội : - Làm dịch chuyển cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại hoá ,đưa lại lợi ích to lớn cho các nhà kinh doanh .Công nghệ cao đòi hỏi nhiều chất xám nhưng ít năng lượng ,ít vật liệu ,không gây hoặc ít gây ô nhiễm môi trường và quan trọng hơn cả là có giá trị gia tăng rất cao. - Đóng vai trò động lực trong việc tái cấu trúc cơ cấu thị trường, cơ cấu nền kinh tế, phát triển bền vững kinh tế xã hội toàn cầu trong giai đoạn chuyển biến tới 2010 đến 2020 . - Đổi mới công nghệ nhằm tăng cường chức năng tham mưu và vai trò cải tạo xã hội thông qua việc tạo ra luận cứ tin cậy cho việc hoạch định đường lối chính sách phát triển kinh tế xã hội và là yếu tố đảm bảo phát triển của lực lượng sản xuất xã hội tạo ra yếu tố tăng trưởng kinh tế vì :Lực lượng sản xuất xã hội sẽ thúc đẩy việc tăng năng suất lao động ,nâng cao chất lượng sản phẩm ,rút ngắn chu kỳ kinh doanh quyết định khả năng cạnh tranh của hàng hoá . - Đổi mới công nghệ tạo điều kiện cho đất nước thoát khỏi một trong bốn nguy cơ của đất nước là nguy cơ tụt hậu về kinh tế và chiến thắng trong cuộc cạnh tranh kinh tế gay gắt giữa các nước vì thực chất của tụt hậu về kinh tế là tụt hậu về khoa học kỹ thuật và thực chất của cuộc cạnh tranh kinh tế gay gắt chính là cuộc chạy đua về khoa học công nghệ . - Trong xã hội thông tin và nền văn minh tin học dưới tác động của khoa học công nghệ làm cho nền kinh tế biến đổi về chất, nền kinh tế mang tính chất của một nền kinh tế kiến thức và hoạt động kinh tế của xã hội thông tin không phải là sản và tái sản xuất mà là sáng tạo. Phần sản xuất vật chất ngày càng giảm ,phần sản xuất phi vật chất ngày càng tăng .Trong sản xuất vật chất đầu vào vật chất ngày càng giảm, đầu vào trí tuệ ngày càng tăng. Trongdoanh nghiệp đầu tư phi vật chất tăng nhanh như nghiên cứu , triển khai , dào tạo ,tin học …xí nghiệp từ chỗ khai thác tài nguyên thiên nhiên là chủ yếu chuyển sang khai thác trí tuệ là chủ yếu . - Đổi mới công nghệ có thể làm trẻ lại những nghành công nghiệp đã già cỗi. Đây chính là quá trình “ Tái công nghiệp hoá “ , hiện đại hoá các nghành công nghiệp đang có, các nghành nghề thủ công nhằm nâng cao chất lượng, hạ giá thành sản phẩm tạo thế đứng vững chắc cho các doanh nghiệp trong kinh tế thị trường. Đồng thời hình thành những nghành kinh tế nũi nhọn tạo sức vươn lên cho cả nền kinh tế quốc dân. - Bên cạnh những tác động làm chuyển biến tích cực nền kinh tế đổi mới công nghệ còn làm biến đổi sâu sắc bộ mặt văn hoá của xã hội đó là: Không ngừng cải thiện điều kiện làm việc của con người từ lao động chân tay đến việc áp dụng ngày càng phổ cập kỹ thuật cơ giới vàtự động hoá đến lao động trí óc với việc ngày càng thâm nhập rộng rãi máy vi tính và các công nghệ thông tin viễn thông vào mọi lĩnh vực hoạt động của xã hội. Gây ảnh hưởng to lớn đến lôí sống của con người. Đổi mới công nghệ còn nâng cao trình độ văn minh và mức sống vật chất của xã hội vì “trình độ văn minh và mức sống vật chất của xã hội vẫn được đánh giá bằng vật liệu và trình độ công nghệ chế tạo ra công cụ lao động bằng vật liệu” (1) Đổi mới cong nghệ cũng giữ phần ổn định trật tự an ninh quốc phòng. Nói tóm lại đổi mới công nghệ có sự tác động tích cực đến sự phát triển kinh tế xã hội, thúc đầy sự tăng trưởng kinh tế nhanh, nâng cao năng lực tư duy của con người hợp lý hoá lối sống, đưa đất nước chuyển dần sang nền văn minh công nghiệp… II- Tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài ( FDI ) tới việc đổi mới công nghệ trong công nghiệp: Bản chất và ý nghĩa của đầu tư trực tiếp nước ngoài. (FDI) Khái niệm đầu tư trực tiếp nứoc ngoài là một khái niệm phổ biêns trong các đạo luật về đầu tư cuả hầu hết các nức. ở Việt Nam văn bản pháp luật đầu tiên về đầu tư trực tiếp nước ngoài là điều lệ về đầu tư nước ngoài ( Ban hành theo nghị định số 115 CP nagỳ 18/4/1997). Thông qua điều lệ này thì đầu tư trực tiếp nước ngoài ( FDI – foreign direct Investment ) được hiều như sau: “ FDI là việc các tổ chức các cá nhân nước ngoài trực tiếp đưa vào Việt nam vốn bằng tiền nước ngoài hay bất kỳ tài sản nào được chính phủ Việt Nam chấp nhận để hợp tác kinh doanh trên cơ sở hợp đồng hoặc thành lập xí nghiệp liên doanh hoặc xí nghiệp 100% vốn nước ngoài ”. Về thực chất đầu tư trực tiếp nước ngoài là hình thức đầu tư mà chủ đầu tư bỏ vốn vào quá trình sản xuất kinh doanh hoặc dịch vị cho phép họ trực tiếp tham gai điều hành đối tuợng mà họ trực tiếp bỏ vốn đầu tư. Trong đầu tư trực tiếp quyền sở hữu và quyền sử dụng của chủ đầu tư thống nhất với nhau; Tức là người có vốn đầu tư tham gia trực tiếp vào việc tỏ chức quản lý, điều hành các dự án đầu tư, chịu trách nhiệm vê kết quả kinh doanh và thu được lợi nhuận kinh doanh. Như vậy đầu tư trực tiếp nước ngoài chính là một hoạt động kinh doanh hay một dạng quan hệ kinh tế có nhân tố nước ngoài. Nhân tố nước ngoài ở đây khong chỉ thể hiện ở việc di chuyển tư bản vượt qua ngoài tầm kiểm soát của một quốc gia mà còn thể hiện ở sự khác nhau về quốc tịch, hoặc về lãnh thổ cư trú thường xuyên của các bên tham gia vào quan hệ đầu tư trực tiếp nước ngoài. Việc di chuyển tưu bản này nhằm nục đích kinh doanh mang lại lợi nhuận và việc kinh doanh do chủ đầu tưu thực hiện hoặc kết hợp với chur đầu tưu của nước tiếp nhận đầu tư thực hiện. ở Việt Nam theo luật đầu tư nước ngoài 1996 DG trình độ văn minh và mức sống vật chất của xã hội FDI vào Việt Nam thường heo hình thức sau: - Hợp tác kinh doanh trên cơ sở hợp đồng hợp tác kinh doanh: là văn bản kí kết giữa hai hay nhiều bên ( gọi tắt là các bên hợp doanh ) để cùng nhau tiến hành một hoặc nhiều hạot động kinh doanh ở Việt Nam trên cơ sở quy định trách nhiệm và phân chia kết quả kinh doanh cho mỗi bên và không thành lập pháp nhân mới. - Xí nghiệp liên doanh hoặc công ty liên doanh: Gọi chung là xí nghiệp liên doanh, ký kết giữa hai hoặc các bên Việt Nam với các bên nước ngoài ( Gọi tắt là bên liên doanh ) nhằm hoạt động kinh doanh tại Việt Nam. Xí nghiệp liên daonh được thành lập theo hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn và pháp nhân mới của Việt Nam. - Xí nghiệp 100% vốn đầu tư của nước ngoài là xí nghiệp thuộc quyền sở hữu của các cá nhân, tổ chức nuớc ngoài, do tổ chức, cá nhân nước ngàoi thành lập tại Việt nam, tự quản lý và tự chịu trách nhiệm về kết quả kinh doanh. Xí nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài được thành lập theo hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, là một pháp nhân Việt Nam. Quan hệ của đầu tư trực tiếp nước ngoài và đổi mới công nghệ trong CN: - Ơ? nhiều nước, đặc biệt là các nước đang phát triển nguồn vốn đầu tư cho đổi mới cong nghệ còn quá ít so với nhu cầu do đó FDI là một trong nguồn quan trọng để bù đắp sự thiếu hụt này. - FDI mang lại lợi ích quan trọng trong tiến trình đổi mới công nghệ đó là công nghệ, kỹ thuật hiện đại, kỹ xảo chuyên môn, trình độ quản lý tiên tiến của các nước đi trước. Đứng về lâu dài đây là lợi ích căn bản nhất đối với nước nhận đầu tư như: Góp phần tăng năng suất các yếu tố sản xuất, thya đổi cấu thành của sản phẩm và cấu thành của sản phẩm và suất khẩu, thúc đẩy phát triển các nghề mói, đặc biệt là những nghề đòi hỏi hàm lượng công nghệ cao vì thế nó có tác dụng lớn đối với qua trinhf công nghiệp hoá, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng trưởng nhanh ở các nước nhận đầu tư. Đổi mới công nghệ bằng vốn, ngân sách của nhà nước cấp de dẫn tới tình trạng dựa dẫm , không phát huy hết khả năng , đánh giá, trả giá không đúng cho giá trị của công nghệ. Ngược lại đổi mới bằng FDI phải chịu sự quản lý điều hành của người nước ngoài, phải làm việc theo tốc độ khẩn trương nhanh chóng của người nước ngoài và với kỷ luật cao… sẽ khắc phục được nhữnh nhược điêmr của đổi mới công nghệ bằng nguồn vốn tự có hoặc bằng nguòn ngân sách cấp. FDI mang lại kinh nghiệm quản lý, kỹ năng kinh doanh và trình độ kỹ thuật cho tác nhân đầu tư thông qua quá trình đào tạo và vừa học vừa làm. FDI cũng mang lại cho họ những kiến thức sản xuất phức tạp trong khi tiếp nhận các công nghệ phức tạp của cá nước đàu tư. FDI còn thúc đẩy các nước nhận đầu tư phải cố gắng đào tạo những kỹ sư, những nhà quản lý có trình độ quản lý chuyên môn để tham gia vào công ty liên doanh với nước ngoaì. Đầu tư trực tiếp nước ngoài do chủ đầu tư thực hiện trực tiếp để vận hành các đối tượng đầu tư do đó các công nghệ được chuyển giao một cách thuận lợi, các kiến thức kỹ thuật, bí quyết kỹ thuật, trình độ quản lý tiên tiến được sử dụng nhằm tạo điều kiện cho chúng ta học hỏi kinh nghiệm kỹ thuật, bí quyết kỹ thuật và tiếp thu trình độ quản lý tiên tiến từ đó giúp chúng ta tự cải tiến kỹ thuật và cho ra đời những phát minh sáng chế mới. Thực tiễn cho thấy, hầu hết các nước thu hút FDI đã cải thiện đáng kể trình độ công nghiệp của mình, chẳng hạn đầu năm 1960 Hàn Quốc còn kém về lắp ráp xe hơi nhưng nhờ tiếp nhận công nghệ mới dưới hình thức FDI của Mỹ, Nhật và một số nước khác đến đầu năm 1993 họ đã trở thành nước sản xuất ô tô thứ bẩy trên thế giơí - Đổi mới công nghệ thông qua FDI sẽ giúp cho sản phẩm của quá trình đổi mới có trhể tiếp cận với thị trường thế giới Các nước đang phát triển nếu có khả năng đổi mới công nghệ sản xuất ở mức chi phí có thể cạnh tranh được thì lại rất khó khăn trong việc thâm nhập vào thị trường nước ngoài. Trong khi đó thông qua FDI, cac nước này có thể tiếp cận với thị trường thế giới vì hầu hết các hoạt động FDI đều do các công ty đa quốc gia thực hiện mà các công ty này có lợi trong việc tiếp cận với khách hàng bằng những hợp đồng dài hạn trên cơ sở những thanh thế và uy tín của họ về chất lượng ,kiểu dáng của sản phẩm và việc tuân thủ thời hạn giao hàng. Bên cạnh những mặt tích cực mà đổi mới công nghệ thông qua FDI đem lại thì việc đổi mới công nghẹe bằng FDI cũng không tránh khỏi một số ảnh hưởng tiêu cực như . Chuyển giao công nghệ lạc hậu :Các chủ đầu tư thường ở các nước phát triển do sự tác động của cách mạng khoa học kỹ thuật cho nên máy móc công nghệ nhanh chóng trở thành lạc hậu vì vậy họ thường chuyển giao những máy móc đã lạc hậu cho các nước nhận đầu tư để năng cao đổi mới công nghệ ,đổi mới sản phẩm của chính họ. Ví dụ theo báo cáo của ngân hàng phát triển Mỹ thì 70% thiết bị các nước Mỹ La Tinh nhập khẩu từ các nước tư bản phát triển là công nghệ lạc hậu . Chuyển giao công nghệ gây ô nhiễm :Các thiết bị đã cũ và lạc hậu thường không đạt tiêu chuẩn về bảo vệ môi trường được các nhà đầu tư chuyển đến đã gây ô nhiễm nặng nề cho các nước nhận đầu tư .Tuy nhiên mặt trái này một phần phụ thuộc vào chính sách công nghệ ,pháp luật bảo vệ môi trường và khả năng tiếp nhận công nghệ của nước nhận đầu tư . Chẳng hạn ở Mêhicô có 1800 nhà máy lắp ráp sản phẩm của các công ty xuyên quốc gia của Mỹ . Một só lớn những nhà máy này được chuyển sang là tránh những quy định chặt chẽ về môi trường ở Mỹ và lợi dụng nhũng khe hở của luật môi trường ở Mêhicô. Việc chuyển giao công nghệ do các chủ đầu tư nước ngoài thường không kèm các bí quyết kỹ thuật nhằm làm cho các nước nhận đầu tư phải lệ thuộc chặt chẽ vào mình đã gây rất nhiều khó khăn cho nước nhận đầu tư không có khả năng tiếp thu công nghệ mới cải tiến công nghệ trên cơ sở đó cho ra đời những phát minh mới . Chuyển giao công nghệ do các chủ đầu tư nước ngoài thực hiện thường bị tính giá cao hơn rất nhiều so với giá trị thực của nó. III- Tình hình đổi mới công nghệ bằng đầu tư trực tiếp nước ngoài trong công nghiệp Việt Nam. Sau khi đất nước dành độc lập việc tiến hành cải tiến kỹ thuật công nghệ không đem lại kết quả khả quan vì trong giai đoạn này công nghệ chưa được coi là một loại hàng hoá, chưa có thị trường khoa học công nghệ .Doanh nghiệp không được lựa chọn công nghệ ,không mua và bán công nghệ công nghệ được trả giá và đánh giá đúng. Các doanh nghiệp nhà nước được trang bị máy móc thiết bị và có công nghệ là nhờ cấp phát vốn và phân phối máy móc thiết bị từ nhà nước ,mà không ít trường hợp máy móc thiết bị đó có được là nhờ viện trợ từ các nước xã hội chủ nghĩa, cho ta máy gì nhận máy đấy chứ không có sự lựa chọn các doanh nghiệp tập thể cũng ở vào tình trạng muốn trang bị máy móc thiết bị, đổi mới công nghệ phải trông chờ vào chỉ tiêu phân phói rất hạn chế từ nhà nước .Mặt khác cơ chế kế hoạch hoá tập trung quan liêu bao cấp đa không đòi hỏi và tạo động lực cho doanh nghiệp đổi mới công nghệ đổi mới sản phẩm . Chính tình trạng này là một trong những nguyên nhân quan trọng kìm hãm sự phát triển nền kinh tế. Trước tình hình trên trong đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI(1986) đưa ra chủ trương chuyển đổi nền kinh tế trong đó có chủ trương mở cửa giao lưu kinh tế với các nước trên thế giới nhằm thu hút các nguồn lực bên ngoài phục vụ cho sự nghiệp xây dựng đất nước thực
Luận văn liên quan