Phân tích công tác hạch toán kế toán thành phẩm - Tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh tại công ty xuất nhập khẩu An Giang

TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KINH TẾ _ QUẢN TRỊ KINH DOANH LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH CÔNG TÁC HẠCH TOÁN KẾ TOÁN THÀNH PHẨM _ TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU AN GIANG GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN SINH VIÊN THỰC HIỆN Th.s NGUYỄN TRI NHƯ QUỲNH PHAN THỊ KIM NGÂN Lớp: ĐH1KT2 Tháng 05/2004 LỜI CÁM ƠN X™W Được sự phân công của các thầy cô khoa KT_ QTKD trường Đại học An Giang, sau gần 03 tháng thực tập, em đã hoàn thành xong luận văn tốt nghiệp “ Phân tích công tác hạch toán kế toán thành phẩm _ tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Xuất Nhập Khẩu An Giang “. Để hoàn thiện được nhiệm vụ của mình, ngoài sự nổ lực học hỏi của bản thân còn có sự hướng dẫn tận tình của các thầy cô, cô chú và các anh chị trong Công ty. Em xin chân thành cảm ơn cô Nguyễn Tri Như Quỳnh, người đã trực tiếp hướng dẫn, luôn động viên và khích lệ em trong suốt thời gian thực tập. Xin cảm ơn Ban lãnh đạo Công ty Xuất Nhập Khẩu An Giang cùng toàn thể các cô chú, anh chị trong công ty. Đặc biệt là cô Võ Thị Thanh Xuân _ Kế toán trưởng, cô Nguyễn Thị Thu Hảo _ Kế toán tổng hợp, cô Nguyễn Kim Hoa, cô Linh, cô Hồng, anh Tùng....., đã rất tận tình giúp đỡ, hướng dẫn cho em chi tiết, giúp em hoàn thiện đề tài này. Tuy nhiên, vì kiến thức chuyên môn còn hạn chế và bản thân còn thiếu kinh nghiệm thực tiễn nên nội dung đề tài không tránh khỏi những thiếu sót, em kính mong nhận được sự góp ý, chỉ bảo thêm của quý thầy cô cùng toàn thể cán bộ công nhân viên trong Công ty để đề tài này được hoàn thiện hơn. Một lần nữa, xin gửi đến quý thầy cô, cô chú, anh chị trong Công ty những lời cám ơn chân thành và lời chúc tốt đẹp nhất. SVTH Phan Thị Kim Ngân An Giang 05/2004 MỤC LỤC BẢNG [œ\ Bảng 01: Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh _ Năm 2003...43 Bảng 02: Bảng kê biên bản sản xuất ............................................................54 Bảng 03: Bảng chi tiết các tài khoản............................................................62 Bảng 04: Bảng cân đối tài khoản..................................................................64 Bảng 05: Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh _ Quý 4/2003 96 MỤC LỤC [œ\ PHẦN MỞ ĐẦU............................................................................................Trang 1 1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu............................................................................................. 2 3. Phương pháp nhiên cứu....................................................................................... 2 4. Phạm vi nghiên cứu.............................................................................................. 2 PHẦN NỘI DUNG:.................................................................................................. 3 Chương I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC HẠCH TOÁN KẾ TOÁN THÀNH PHẨM, TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH............3 A. KẾ TOÁN THÀNH PHẨM _ TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH..... 3 1. Những vấn đề chung về thành phẩm _ tiêu thụ và kết quả kinh doanh.....3 1.1. Khái niệm thành phẩm, bán thành phẩm ................................................ 3 1.2. Khái niệm tiêu thụ................................................................................... 3 1.3. Khái niệm xác định kết quả kinh doanh.................................................. 4 1.4. Ý nghĩa và nhiệm vụ của công tác hạch toán kế toán thành phẩm _ tiêu thụ và xác định kết quả hoạt động kinh doanh ........................................ 4 2. Tổ chức công tác kế toán thành phẩm ......................................................... 5 2.1 Đánh giá thành phẩm .............................................................................. 5 2.2 Kế toán tổng hợp thành phẩm ................................................................. 7 3 . Tổ chức công tác kế toán tiêu thụ thành phẩm......................................... 10 3.1. Kế toán doanh thu ................................................................................ 10 3.2 Một số phương thức tiêu thụ ..................................................................14 3.3 Hạch toán các khoản giảm doanh thu bán hàng.................................... 17 3.4 Qui trình hạch toán doanh thu & doanh thu thuần................................ 22 4 Tổ chức công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh............................. 22 4.1 Kế toán giá vốn hàng bán...................................................................... 22 4.2 Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp .................. 26 4.3 Cuối kỳ kết chuyển xác định kết quả kinh doanh ................................. 29 B. HÌNH THỨC KẾ TOÁN .................................................................................. 31 Chương II: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU AN GIANG................................................................................ 33 1. Quá trình hình thành và phát triển ........................................................... 33 2 Cơ cấu tổ chức của bộ máy quản lý và tổ chức sản xuất ........................... 34 2.1. Tổ chức quản lý của công ty ................................................................ 34 2.2. Tổ chức quản lý của cơ sở sản xuất chế biến....................................... 37 3 Tổ chức bộ máy kế toán .............................................................................. 38 3.1 Quan hệ giữa phòng kế toán với các phòng ban khác........................... 39 3.2 Hình thức tổ chức bộ máy kế toán ........................................................ 40 3.3 Hình thức kế toán .................................................................................. 40 4 Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh .................................................. 42 4.1 Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh ............................................. 42 4.2 Những thuận lợi, khó khăn và phương hướng phát triển của Công ty.. 45 Chương III: CÔNG TÁC HẠCH TOÁN KẾ TOÁN THÀNH PHẨM _ TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU AN GIANG ................................................................. 47 1. Kế toán thành phẩm..................................................................................... 47 1.1 Tính chất thành phẩm............................................................................ 47 1.2 Cách tính giá thành phẩm...................................................................... 48 1.3 Quy trình hạch toán và ghi sổ kế toán theo hình thức “nhật ký chung” 48 2. Kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh ..................................... 66 2.1 Các chứng từ, sổ sách liên quan đến kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh ............................................................................................. 66 2.2 Kế toán tiêu thụ .................................................................................... 70 2.3 Kế toán chi phí ...................................................................................... 87 2.4 Kế toán xác định kết quả kinh doanh.................................................... 93 Chương IV: ĐÁNH GIÁ VÀ KIẾN NGHỊ ...........................................................97 1. Đánh giá chung về tình hình tiêu thụ và công tác hạch toán kế toán thành phẩm, tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh theo hình thức kế toán nhật ký chung ................................................................................................ 97 1.1 Những ưu điểm...................................................................................... 97 1.2 Những tồn tại......................................................................................... 98 2. Một số giải pháp nhằm cải thiện công tác hạch toán và ghi sổ kế toán. 100 2.1 Về việc sử dụng tài khoản .................................................................. 100 2.2 Về công tác hạch toán ......................................................................... 100 2.3 Về trình tự phản ánh ghi vào sổ kế toán.............................................. 102 2.4 Về lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho ............................................. 103 3. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty ................................................................................................... 104 KẾT LUẬN.......................................................................................................................106 Phân tích công tác kế toán TP _ TT và XĐKQKD GVHD : Nguyễn Tri Như Quỳnh PHẦN MỞ ĐẦU # " 1. Lý do chọn đề tài: rước những biến đổi sâu sắc của nền kinh tế toàn cầu hóa, mức dộ cạnh tranh về hàng hóa, dịch vụ giữa các doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường trong nước và quốc tế ngày càng khốc liệt hơn. Nhất là khi Việt Nam tiến tới gia nhập vào Tổ chức thương mại thế giới ( WTO ), điều này sẽ mang lại cho các doanh nghiệp Việt Nam nhiều cơ hội vô cùng quý báo và đồng thời cũng tạo ra nhiều thử thách lớn. Do đó, mỗi doanh nghiệp không những phải tự lực vươn lên trong quá trình sản xuất kinh doanh mà còn phải biết phát huy tối đa tiềm năng của mình để đạt được hiệu quả kinh tế cao nhất. T Bên cạnh các phương thức xúc tiến thương mại để đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ với mục đích cuối cùng là đem lại lợi nhuận cao, các doanh nghiệp còn phải biết nắm bắt những thông tin, số liệu cần thiết, chính xác từ bộ phận kế toán để kịp thời đáp ứng các yêu cầu của nhà quản lý, có thể công khai tài chính thu hút nhà đầu tư, tham gia vào các thị trường tài chính. Đặc biệt là đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu, phải thể hiện được vai trò tiên phong của mình trong quá trình hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới. Là một doanh nghiệp nhà nước với qui mô lớn, có uy tín cao hoạt động trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu, dịch vụ và đầu tư của tỉnh An Giang, Công ty ANGIMEX đã từng bước khẳng định mình trên thương trường xuất khẩu, đảm bảo vai trò chủ đạo của doanh nghiệp nhà nước vững mạnh trong lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu thì việc đẩy mạnh công tác kế toán thành phẩm, tiêu thụ cũng như xác định đúng kết quả kinh doanh là vấn đề có ý nghĩa rất thiết thực. Điều đó không những sẽ giúp cho nhà quản lý đưa ra những phương thức tiêu thụ thành phẩm hữu hiệu, bảo toàn vốn, đẩy nhanh vòng quay vốn, đem đến cho doanh nghiệp hiệu quả kinh tế cao nhất mà còn giúp cho nhà nước điều tiết hợp lý nền kinh tế ở tầm vĩ mô. SVTH : Phan Thị Kim Ngân Trang 1 Phân tích công tác kế toán TP _ TT và XĐKQKD GVHD : Nguyễn Tri Như Quỳnh Với nhận thức trên và qua thời gian thực tập tại công ty, em quyết định đi sâu nghiên cứu đề tài sau : “ Phân tích công tác hạch toán kế toán thành phẩm _ tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty xuất nhập khẩu An Giang “. 2. Mục tiêu nghiên cứu: Nội dung đề tài tập trung nghiên cứu công tác kế toán thành phẩm_ tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh ( kết quả tiêu thụ ) theo hình thức kế toán nhật ký chung tại công ty. Trên cơ sở đó đề ra những kiến nghị giúp hoàn thiện hệ thống kế toán này để công ty có thể kiểm tra, giám sát chặt chẽ hơn tình hình thực hiện kế hoạch sản xuất, quá trình tiêu thụ thành phẩm và phản ánh chính xác, kịp thời kết quả tiêu thụ giúp công ty nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh. 3. Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu được vận dụng trong đề tài là phương pháp thống kê và phân tích số liệu thực tế thu thập được trong quá trình thực tập tại doanh nghiệp, các số liệu trong các báo cáo quyết toán, báo cáo tài chính, sổ sách kế toán tại doanh nghiệp và các số liệu có được từ việc phỏng vấn trực tiếp các nhân viên của phòng kế toán để từ đó rút ra những nhận xét và kết luận. 4. Phạm vi nghiên cứu: _ Đề tài nghiên cứu về công tác hạch toán kế toán thành phẩm tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty xuất nhập khẩu An Giang với kỳ kế toán là quý IV năm 2003. _ Chỉ thu thập các số liệu liên quan đến kế toán thành phẩm, tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh. Do thời gian thực tập, cơ hội tiếp xúc với thực tế và kiến thức có hạn nên đề tài không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được những nhận xét và ý kiến đóng góp của quý thầy cô cùng các cô chú, anh chị trong công ty để đề tài có giá trị thực tiễn cao hơn. SVTH : Phan Thị Kim Ngân Trang 2 Phân tích công tác kế toán TP _ TT và XĐKQKD GVHD : Nguyễn Tri Như Quỳnh œ œ Chương I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC HẠCH TOÁN KẾ TOÁN THÀNH PHẨM _ TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH X”W A / KẾ TOÁN THÀNH PHẨM _ TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH: 1. Những vấn đề chung về thành phẩm _ tiêu thụ và kết quả kinh doanh: 1.1 Khái niệm về thành phẩm, bán thành phẩm: Thành phẩm là những sản phẩm đã kết thúc quá trình chế biến, đã được kiểm nghiệm phù hợp với tiêu chuẩn chất lượng kỹ thuật quy định, có thể nhập kho hay giao ngay cho khách hàng. Tùy theo đặc điểm sản xuất sản phẩm mà sản phẩm có thể chia thành nhiều loại với những phẩm cấp khác nhau gọi là chính phẩm, phụ phẩm, hay sản phẩm loại I, II… Bán thành phẩm là những sản phẩm mới hoàn thành một công đoạn chế biến nhất định nào đó (trừ công đoạn chế biến cuối cùng) trong quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm của doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn chất lượng quy định được nhập kho để chờ tiếp tục chế biến hoặc được chuyển giao để tiếp tục chế biến hoặc một bộ phận nhỏ có thể được bán ra bên ngoài. 1.2 Khái niệm về tiêu thụ: Tiêu thụ xét theo góc độ kinh tế là việc chuyển quyền sở hữu về các sản phẩm, lao vụ, dịch vụ do doanh nghiệp sản xuất hoặc cung cấp ra, đồng thời được khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán. Hoạt động tiêu thụ có thể tiến hành theo nhiều phương thức: bán trực tiếp tại kho của doanh nghiệp, chuyển hàng theo hợp đồng, bán hàng thông qua các đại lý,…Về SVTH : Phan Thị Kim Ngân Trang 3 Phân tích công tác kế toán TP _ TT và XĐKQKD GVHD : Nguyễn Tri Như Quỳnh nguyên tắc kế toán sẽ ghi nhận nghiệp vụ tiêu thụ vào sổ sách kế toán khi nào doanh nghiệp không còn quyền sở hữu về sản phẩm nhưng bù lại được quyền sở hữu về tiền do khách hàng thanh toán hoặc được quyền đòi tiền. 1.3 Xác định kết quả kinh doanh: Kết quả kinh doanh hàng hoá là phần thu nhập còn lại sau khi trừ đi tất cả các chi phí. Kết quả kinh doanh là mục đích cuối cùng của mọi doanh nghiệp và nó phụ thuộc vào qui mô, chất lượng của quá trình sản xuất kinh doanh. Xác định kết quả kinh doanh là việc so sánh chi phí đã bỏ ra và thu nhập đạt được trong cả quá trình sản xuất kinh doanh. Nếu thu nhập lớn hơn chi phí thì kết quả là lãi, ngược lại kết quả kinh doanh là lỗ. Việc xác định kết quả kinh doanh thường được tiến hành vào cuối kỳ hạch toán là tháng, quý hay năm tuỳ thuộc vào đặc điểm sản xuất kinh doanh và yêu cầu quản lý của từng doanh nghiệp. Kết quả kinh doanh = Doanh thu bán hàng thuần - Giá vốn hàng bán - Chi phí bán hàng & Chi phí quản lý doanh nghiệp 1.4 Ý nghĩa và nhiệm vụ của công tác hạch toán thành phẩm _ tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh: 1.4.1 Ý nghĩa: Đặc trưng lớn nhất của sản xuất hàng hoá là sản phẩm được sản xuất ra để bán nhằm thực hiện những mục tiêu đã đề ra trong kế hoạch hoạt động của nhà sản xuất. Do đó quá trình tiêu thụ sản phẩm là một trong những khâu quan trọng của tái sản xuất xã hội. Quá trình tiêu thụ chỉ kết thúc khi quá trình thanh toán giữa người bán với người mua đã diễn ra và quyền sở hữu về hàng hóa đã thay đổi, nó là giai đoạn cuối của quá trình sản xuất kinh doanh và là yếu tố quyết định đến sự tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp. Việc tiêu thụ và xác định đúng kết quả kinh doanh là cơ sở đánh giá hiệu quả cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh doanh và ảnh hưởng đến sự sống còn của doanh nghiệp. Chính vì lẽ đó mà kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong công tác quản lý và tiêu thụ hàng hoá. Thông qua các thông tin từ kế toán mà người điều hành doanh nghiệp có thể biết được mức độ hoàn thành tiêu thụ, xác định một cách chính xác kết quả kinh doanh trong kỳ, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt SVTH : Phan Thị Kim Ngân Trang 4 Phân tích công tác kế toán TP _ TT và XĐKQKD GVHD : Nguyễn Tri Như Quỳnh động tốt trong kỳ kinh doanh tiếp theo, phát hiện kịp thời sai sót của từng khâu, từ đó có biện pháp cụ thể phù hợp hơn để kinh doanh đạt hiệu quả ngày càng cao, đồng thời cung cấp thông tin cho các bên quan tâm, thu hút đầu tư vào doanh nghiệp, giữ vững uy tín của doanh nghiệp trong mối quan hệ với bên ngoài. 1.4.2 Nhiệm vụ: Đối với nghiệp vụ này, kế toán có nhiệm vụ tổ chức hệ thống chứng từ ban đầu và trình tự luân chuyển chứng từ hợp lý, đảm bảo yêu cầu quản lý và nâng cao hiệu quả công tác kế toán. Kiểm tra chặt chẽ các chứng từ nhằm xác định đúng đắn và kịp thời doanh thu tiêu thụ hàng hoá và quá trình thanh toán tiền của khách hàng. Phản ánh, giám sát và cung cấp tài liệu về quá trình sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá giúp cho việc đánh giá chất lượng toàn bộ hoạt động kinh doanh của đơn vị. Trên cơ sở đó có những biện pháp kiến nghị nhằm hoàn thiện hoạt động sản xuất kinh doanh. 2. Tổ chức công tác kế toán thành phẩm: 2.1 Đánh giá thành phẩm: Đánh giá thành phẩm là phương pháp kế toán dùng thước đo bằng tiền để thể hiện giá trị của thành phẩm nhằm ghi sổ kế toán và tổng hợp các chỉ tiêu kinh tế có liên quan đến thành phẩm. Thành phẩm có thể được đánh giá theo 2 loại: giá kế hoạch và giá thực tế. 2.1.1 Giá hạch toán : Giá hạch toán do phòng kế toán qui định , có thể là giá kế hoạch hoặc giá thực tế nhập kho kỳ trước ...Do chỉ là giá qui ước để sử dụng thống nhất trong kỳ hạch toán nên giá hạch toán không phản ánh chính xác chi phí thực tế sản xuất ra thành phẩm. Vì vậy giá hạch toán chỉ sử dụng trong kế toán chi tiết thành phẩm ( phiếu nhập kho , phiếu xuất kho , sổ chi tiết thành phẩm ), còn trong kế toán tổng hợp ( tài khoản kế toán, báo cáo tài chính ..) thành phẩm phải được phản ánh theo giá thực tế . Cuối tháng khi tính được giá thực tế thành phẩm nhập kho . Kế toán phải xác định hệ số giá thành để tính ra giá thực tế thành phẩm xuất kho . Giá thực tế TP xuất kho = Giá hạch toán x hệ số giá TP Trong đó: SVTH : Phan Thị Kim Ngân Trang 5 Phân tích công tác kế toán TP _ TT và XĐKQKD GVHD : Nguyễn Tri Như Quỳnh Trị giá thực tế TP tồn ÐK + Trị giá thực tế TP nhập trong kỳ Hệ số giá TP = Trị giá hạch toán TP tồn ÐK + Trị giá hạch toán TP nhập trong kỳ VD: Doanh n _ Số lượng 5,000 _ Nhậ Đơn g Hệ số Giá th 2. _ Là phí nguyên v _ Thà thực tế gia c phí khác có hụt trong quá Giá th ¾ P Ðơn giá TP xuất kho SVTH : Pha ghiệp sản xuất K có tình hình về thành phẩm A như sau: dư ngày 1/3/2002 của TK 155: 17,426,000 (giá hạch toán: 16,200,000 ; số SPA). p kho từ sản xuất: 8,000 SPA với giá thành sản xuất thực tế 3,350 đ/sp. iá hạch toán = = 3,240 đ/sp 16,200,000 5,000 giá thành phẩm = = 1.05 17,426,000 + 8,000 x 3,350 16,200,000 + 8,000 x 3,240 ực tế TP xuất kho = 3,240 x 1.05 = 3,402 đ/sp 1.2 Giá thực tế : 2.1.2.1 Giá thực tế nhập kho : giá được tính theo giá thực tế thành phẩm hoàn thành trong kỳ bao gồm : chi ật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung . nh phẩm do thuê ngoài gia công hoàn thành khi nhập kho được tính theo giá ông bao gồm : chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, phí thuê gia công và các chi liên quan trực tiếp đến quá trình gia công như : phí vận chuyển, bốc dỡ, hao trình thuê gia công . 2.1.2.2