Phân tích tài chính dự án là một nội dung kinh tế quan trọng trong quá trình soạn thảo dự án. Phân tích tài chính là nhằm đánh giá tính khả thi của dự án về mặt tài chính.
Thông qua phân tích tài chính, chúng ta xác định được quy mô đầu tư, cơ cấu các loại vốn, nguồn tài trợ cho dự án, tính toán các khoản thu chi, những lợi ích thiết thực mà dự án sẽ đem lại cho nhà đầu tư. Trên cơ sở đó ta sẽ đánh giá được hiệu quả về mặt tài chính của dự án.
Kết quả của quá trình phân tích này là căn cứ để chủ đầu tư quyết định có nên hay không nên đầu tư vào dự án này bởi vì mối quan tâm chủ yếu của các tổ chức và cá nhân đầu tư là liệu họ có đầu tư vào dự án mang lại lợi nhuận thích đáng hoặc đem lại nhiều lợi nhuận hơn so với việc đầu tư vào các dự án khác hay không. Ngoài ra, phân tích tài chính còn là cơ sở để tiến hành phân tích kinh tế xã hội.
Để có thể hiểu rõ hơn về vấn đề này, ta hãy cùng xem xét một dự án cụ thể - Dự án liên doanh sản xuất bia Sài Gòn - Bình Định.
19 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 2120 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem nội dung tài liệu Phân tích tài chính và khả năng trả nợ của dự án liên doanh sản xuất bia Sài Gòn - Bình Định, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ph©n tÝch tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña dù ¸n liªn doanh s¶n xuÊt bia sµi gßn - B×nh ®Þnh
PhÇn I - Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung
Ph©n tÝch tµi chÝnh dù ¸n lµ mét néi dung kinh tÕ quan träng trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o dù ¸n. Ph©n tÝch tµi chÝnh lµ nh»m ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n vÒ mÆt tµi chÝnh.
Th«ng qua ph©n tÝch tµi chÝnh, chóng ta x¸c ®Þnh ®îc quy m« ®Çu t, c¬ cÊu c¸c lo¹i vèn, nguån tµi trî cho dù ¸n, tÝnh to¸n c¸c kho¶n thu chi, nh÷ng lîi Ých thiÕt thùc mµ dù ¸n sÏ ®em l¹i cho nhµ ®Çu t. Trªn c¬ së ®ã ta sÏ ®¸nh gi¸ ®îc hiÖu qu¶ vÒ mÆt tµi chÝnh cña dù ¸n.
KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph©n tÝch nµy lµ c¨n cø ®Ó chñ ®Çu t quyÕt ®Þnh cã nªn hay kh«ng nªn ®Çu t vµo dù ¸n nµy bëi v× mèi quan t©m chñ yÕu cña c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n ®Çu t lµ liÖu hä cã ®Çu t vµo dù ¸n mang l¹i lîi nhuËn thÝch ®¸ng hoÆc ®em l¹i nhiÒu lîi nhuËn h¬n so víi viÖc ®Çu t vµo c¸c dù ¸n kh¸c hay kh«ng. Ngoµi ra, ph©n tÝch tµi chÝnh cßn lµ c¬ së ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch kinh tÕ x· héi.
§Ó cã thÓ hiÓu râ h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy, ta h·y cïng xem xÐt mét dù ¸n cô thÓ - Dù ¸n liªn doanh s¶n xuÊt bia Sµi Gßn - B×nh §Þnh.
PhÇn II - Néi dung ph©n tÝch tµi chÝnh dù ¸n liªn doanh bia Sµi Gßn - B×nh §Þnh
Nh ta ®· biÕt, khu vùc miÒn Trung lµ khu vùc tËp trung rÊt nhiÒu c¸c tØnh nghÌo vµ hiÖn nay, bia Sµi Gßn chiÕm h¬n 70% thÞ trêng bia t¹i c¸c tØnh vïng nµy, do ®ã viÖc x©y dùng dù ¸n nhµ m¸y s¶n xuÊt bia t¹i Quy Nh¬n – B×nh §Þnh kh«ng nh÷ng sÏ phôc vô nhu c©ï t¹i khu vùc t«t h¬n mµ cßn t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho lao ®éng ®Þa ph¬ng, gãp phÇn t¨ng thu ng©n s¸ch cho tØnh. §©y lµ dù ¸n liªn doanh gi÷a C«ng ty bia Sµi Gßn thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ C«ng ty dÖt may xuÊt khÈu tØnh B×nh §Þnh. LuËn chøng kinh tÕ kü thuËt cña dù ¸n ®îc göi lªn Ng©n hµng §Çu t vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam th¸ng 6/1997.
Còng nh bÊt cø mét dù ¸n ®Çu t nµo, ®iÒu ®Çu tiªn mµ c¸c nhµ lËp dù ¸n ë ®©y quan t©m lµ nªn ®Çu t vµ dù ¸n nµy bao nhiªu, ph©n bæ nguån vèn ®ã ra sao vµ huy ®éng tõ ®©u.
ViÖc íc tÝnh tæng møc vèn ®Çu t mét c¸ch chÝnh x¸c tríc khi thùc hiÖn dù ¸n lµ rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt. NÕu nh con sè nµy ®îc dù tÝnh qu¸ lín, nã sÏ g©y ¶nh hëng tíi chØ tiªu hiÖu qu¶, lµm sai lÖch kh¶ n¨ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n. Ngîc l¹i, nÕu dù tÝnh møc vèn vµy qu¶ nhá, tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n sÏ bÞ ¶nh hëng, th©m chÝ trong nhiÒu trêng hîp cµn kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc dù ¸n.
Theo nh íc tÝnh, tæng sè vèn ®Çu t vµo dù ¸n Bia liªn doanh Sµi Gßn - B×nh §Þnh lªn tíi 148456 triÖu ®ång, trong ®ã vèn cho kiÕn thiÕt c¬ b¶n vµ dù phßng lµ 10358 triÖu, vèn x©y l¾p lµ 12037 triÖu, vèn cho m¸y mã thiÕt bÞ vµ vèn lu ®éng hµng n¨m lÇn lît lµ 121199 vµ 4862 triÖu ®ång.
Tæng sè vèn nµy ®îc huy ®éng tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau. Cô thÓ lµ:
Vèn ®iÒu lÖ ®îc c¸c bªn tham gia ®ãng gãp díi d¹ng chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ tiÒn thuª ®Êt: 5000 tr.®.
Vèn gãp thªm tõ c¸c bªn liªn doanh: 6729 tr.®.
Vèn huy ®éng tõ c¸c nguån ký quü cña c¸c ®¹i lý tiªu thô: 4389 tr.®.
Vèn ®i vay: 16960 tr.®.
Vèn mua thiÕt bÞ: 110516 tr.®.
Vèn lu ®éng: 4862 tr.®.
Trong ®ã:
Vèn ®i vay gåm vèn vay tÝn dông kÕ ho¹ch cña Nhµ níc t¹i Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn víi l·i suÊt 9,72%/n¨m víi sè vèn lµ 3000 tr.®, phÇn cßn l¹i lµ 13960 tr.® vay tõ c¸c nguån kh¸c cña Ng©n hµng víi l·i suÊt 9,72%/n¨m. C¸c nguån nµy ph¶i tr¶ hÕt trong 4 n¨m kÓ tõ n¨m thø 5 khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng.
Vèn mua thiÕt bÞ níc ngoµi theo hîp ®ång sÏ chia lµm 2 kho¶n:
+ 15% gi¸ trÞ hîp ®ång sÏ tr¶ ngay sau khi phÝa ViÖt Nam nhËn ®îc trang thiÕt bÞ. PhÇn nµy Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn sÏ cho vay b»ng ngo¹i tÖ víi l·i suÊt 7%/n¨m, thêi gian tr¶ nî sau 2 n¨m kÓ tõ khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng.
+ 85% sÏ tr¶ dÇn trong 7 n¨m khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng víi l·i suÊt 7%/n¨m.
Vèn lu ®éng: vay t¹i Ng©n hµng víi l·i suÊt vay ng¾n h¹n 1%/th¸ng.
*C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh tiÒm lùc vÒ mÆt tµi chÝnh cña chñ ®Çu t:
Tû träng vèn tù cã / vèn ®Çu t ( h ):
Trong dù ¸n nµy, vèn tù cã cña chñ ®Çu t lµ 16118 tr.®, bao gåm vèn ®iÒu lÖ ®îc c¸c bªn tham gia ®ãng gãp (5000 tr.®), vèn gãp thªm tõ c¸c bªn liªn doanh (6729 tr.®) vµ vèn huy ®éng tõ c¸c nguån ký quü cña c¸c ®¹i lý tiªu thô (4389 tr.®).
h = 16118 / 148456 = 0,1086 = 20,86%.
HÖ sè vèn tù cã / vèn ®i vay ( k ):
k = 16118 / 16960 = 0,95.
Tõ kÕt qu¶ trªn, ta nhËn thÊy tØ träng vèn tù cã trªn vèn ®i vay cßn nhá bÐ. §iÒu nµy cho thÊy, cho dï tû lÖ vèn tù cã trªn vèn ®Çu t cã thÓ chÊp nhËn ®îc, ®ång thêi phÇn vèn thiÕt bÞ mua ngoµi cã thÓ ®i vay ®îc nhng tiÒm lùc tµi chÝnh cña chñ ®Çu t cßn yÕu kÐm, cã thÓ g©y khã kh¨n cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n.
I. T×nh h×nh vay vµ tr¶ l·i.
Tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn rµng buéc trªn, ta cã ®îc mét ph¬ng ¸n tr¶ nî c¶ gèc lÉn l·i nh trong b¶ng 1 – T×nh h×nh vay vµ tr¶ l·i, gèc vèn vay cña dù ¸n.
II. TÝnh chi phÝ s¶n xuÊt hµng n¨m cña dù ¸n (Xem b¶ng 2).
Chi phÝ s¶n xuÊt cña mét dù ¸n ë mét thêi kú nµo ®ã lµ toµn bé tiªu hao vËt chÊt vµ søc lao ®éng ë kh©u s¶n xuÊt trùc tiÕp vµ ë c¸c kh©u kh¸c ®îc biÓu hiÖn díi h×nh thøc tiÒn tÖ ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm hay dÞch vô cña thêi kú ®ã.
VÒ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt, cã rÊt nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i tuú thuéc vµo tõng gãc ®é xem xÐt. ë ®©y, chóng ta sÏ ®øng trªn ph¬ng diÖn tÝnh cè ®Þnh cña chi phÝ. Tõ gãc ®é nµy, chi phÝ s¶n xuÊt cã hai lo¹i: chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ biÕn ®æi.
1. Chi phÝ cè ®Þnh.
Chi phÝ cè ®Þnh cña mét dù ¸n (cßn gäi lµ ®Þnh phÝ hay chi phÝ bÊt biÕn) trong mét thêi ®o¹n nµo ®ã lµ chi phÝ lu«n lu«n gi÷ mét møc kh«ng ®æi trong suèt thêi ®o¹n ®ã kh«ng phô thuéc vµo khèi lîng s¶n phÈm lµm ra trong suèt thêi ®o¹n ®ã lµ bao nhiªu.
Chi phÝ cè ®Þnh bao gåm c¸c lo¹i chi phÝ nh khÊu hao c¬ b¶n, chi phÝ b¶o tr× m¸y mãc thiÕt bÞ, tiÒn l·i tr¶ vèn vay dµi h¹n...
Chi phÝ cè ®Þnh gi÷ møc kh«ng ®æi cho thêi ®o¹n ®ang xÐt nhng nã l¹i thay ®æi nÕu tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm lµm ra trong thêi ®o¹n ®ang xÐt ®ã (Xem s¬ ®å h×nh 1 vµ h×nh 2)
Ghi chó:
F: Chi phÝ cè ®Þnh cña thêi k× ®ang xÐt.
S: Sè s¶n phÈm lµm ra.
F®: Chi phÝ cè ®Þnh tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm lµm ra.
§êng 1: Chi phÝ cè ®Þng cña thêi k× ®ang xÐt.
§êng 2: Chi phÝ cè ®Þnh cho mét s¶n phÈm.
TÝnh cè ®Þnh cña chi phÝ ë ®©y còng chØ lµ t¬ng ®èi v× trong thùc tÕ, khi khèi lîng s¶n phÈm t¨ng lªn trong thêi ®o¹n qu¸ lín th× møc chi phÝ cè ®Þnh còng ph¶i t¨ng lªn t¬ng øng.
Theo nh dù ¸n nµy, chi phÝ cè ®Þnh bao gåm 10 kho¶n chÝnh.
1.1. Chi phÝ b¶o tr× m¸y mãc thiÕt bÞ.
§Ó m¸y mãc cã thÓ ho¹t ®éng tèt ®Ó cho ra s¶n phÈm. Kho¶n chi nµy ph¶i ®îc ®Çu t thêng xuyªn ®Ó duy tr× viÖc s¶n xuÊt ra mét khèi lîng s¶n xuÊt æn ®Þnh.
ë dù ¸n nµy, chi phÝ b¶o tr× m¸y mãc thiÕt bÞ hµng n¨m lµ 1% tæng gi¸ trÞ thiÕt bÞ (gi¸ ®îc tÝnh khÊu hao).
Trong ®ã:
Gi¸ trÞ thiÕt bÞ (Ivotb) = Ivotb1 + Ikt-dp x h1.
Ivotb1 lµ vèn thiÕt bÞ cña dù ¸n khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng.
Ivotb1 = Gi¸ trÞ thiÕt bÞ + L·i vay trong
Mua trong vµ thêi gian
Ngoµi níc thi c«ng
= 121199 + 7183 = 128382 tr.®.
Ikt-dp lµ vèn kiÕn thiÕt c¬ b¶n vµ dù phßng (10358 tr.®). Sè vèn nµy ®îc ph©n bæ cho vèn thiÕt bÞ vµ x©y l¾p theo tû lÖ lÇn lît lµ h1 vµ h2.
+ Tû lÖ dµnh cho thiÕt bÞ lµ:
h1 = ( Ivotb1/(Ivotb1 + Ivoxl1) ) x 100.
Ivoxl1 lµ vèn x©y l¾p cña dù ¸n khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng, ®îc tÝnh t¬ng tù nh tÝnh cho thiÕt bÞ vµ b»ng 12037 + 2279 = 14316 tr.®.
VËy, h1 = ( 128382/(128382 + 14316) ) x 100
= 12838200/142698 = 0,9 = 90%
Suy ra h2 = 100% - h1
= 100% - 90% = 10%.
Ivotb = 128382 + 10358 x 90% = 137704.
Tõ c¸c kÕt qu¶ trªn ta cã chi phÝ b¶o tr× m¸y mãc thiÕt bÞ hµng n¨m (b¾t ®Çu tõ n¨m thø 2 dù ¸n ®i vµo s¶n xuÊt kinh doanh, nghÜa lµ n¨m thø 4 kÓ tõ khi thùc hiÖn dù ¸n) lµ:
= 1% x 137704 = 1377,04 tr.®.
1.2. L·i vay tÝn dông kÕ ho¹ch.
Tæng vèn tÝn dông kÕ ho¹ch mµ dù ¸n vay cña Nhµ níc t¹i Ng©n hµng §Çu t vµ ph¸t triÓn lµ 3000 tr.®. Víi l·i suÊt lµ 9,72%, ta cã tæng l·i dù ¸n ph¶i tr¶ c¶ n¨m (lÊy kÕt qu¶ tõ b¶ng 1).
Trong 4 n¨m ®Çu kÓ tõ khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng, sè tiÒn tæng l·i ph¶i tr¶ c¶ n¨m mçi n¨m lµ: 3000 x 0,0972 = 291,6 tr. ®.
Thùc tÕ, ph¶i ®Õn n¨m thø 5 kÓ tõ khi s¶n xuÊt kinh doanh (n¨m thø 7 tÝnh tõ khi b¾t ®Çu thùc hiÖn dù ¸n) míi ph¶i tr¶ nî vµ tr¶ nî hÕt trong 4 n¨m. Trong nh÷ng n¨m nµy, l·i vay tÝn dông kÕ ho¹ch ®îc tÝnh nh sau:
L·i vay tÝn dông = Tæng l·i ph¶i
kÕ ho¹ch n¨m i tr¶ n¨m i
1.3. L·i vay vèn ®Æt cäc thiÕt bÞ.
1.4. L·i vay tr¶ chËm thÕt bÞ.
1.5. L·i vay vèn lu ®éng.
1.6. L·i vay vèn cßn l¹i.
1.7. PhÝ b¶o l·nh.
C¸c kho¶n l·i vay trªn ®îc tÝnh t¬ng tù.
1.8. Chi phÝ b¶o hiÓm tµi s¶n.
Chi phÝ b¶o hiÓm tµi s¶n lµ mét kho¶n ®îc tÝnh trong chi phÝ cè ®Þnh. Nh ta ®· biÕt, mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ®Çu t lµ mang tÝnh rñi ro rÊt cao do sù t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu yÕu tè. ChÝnh v× vËy, ngay tõ khi cã ý ®Þnh h×nh thµnh dù ¸n, chñ ®Çu t ®· ph¶i tÝnh to¸n xem lµm thÕ nµo ®Ó tr¸nh rñi ro vµ khi gÆp rñi ro th× sö dông nh÷ng biÖn ph¸p g× ®Ó h¹n chÕ sù t¸c ®éng cña chóng. §Ó ®Ò phßng trêng hîp trªn x¶y ra, mçi n¨m chñ ®Çu t ®· ®Ó ra mét kho¶n cè ®Þnh ®Ó dµnh cho b¶o hiÓm tµi s¶n. Chi phÝ nµy tÝnh b»ng 0,3% gi¸ trÞ tµi s¶n. Con sè cô thÓ ®îc ghi ë b¶ng 2 (phÇn II.8).
1.9. KhÊu hao thiÕt bÞ.
KhÊu hao thiÕt bÞ lµ kho¶n tiÒn ®îc trÝch ra tõ doanh thu hµng n¨m cña dù ¸n ®Ó bï vµo hao mßn cña thiÕt bÞ hµng n¨m. Khi thêi gian khÊu hao kÕt thóc nghÜa lµ lóc ®ã chóng cã ®ñ sè tiÒn cÇn thiÕt ®Ó ®Çu t thay thÕ thiÕt bÞ cò kh«ng ®îc tiÕp tôc sö dông phôc vô cho dù ¸n.
KhÊu hao lµ mét yÕu tè cña chi phÝ s¶n xuÊt, bëi vËy møc khÊu hao cã ¶nh hëng ®Õn lîi nhuËn, ®Õn møc thuÕ thu hËp ph¶i nép hµng n¨m cña doanh nghiÖp. NÕu khÊu hao t¨ng, lîi nhuËn gi¶m vµ do ®ã thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp gi¶m vµ ngîc l¹i. Møc khÊu hao ®îc x¸c ®Þnh hµng n¨m l¹i phô thuéc vµo ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao.
Trong viÖc lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao, doanh nghiÖp thêng quan t©m ®Õn ph¬ng ph¸p nµo mµ tiÒn nép thuÕ cµng nép vÒ sau cµng nhiÒu cµng tèt v× víi sè tiÒn nép chËm vµ nép Ýt ë c¸c n¨m ®Çu, chñ doanh nghiÖp hay chñ dù ¸n cã thÓ dïng nã vµo kinh doanh sinh lêi. Tuy nhiªn, viÖc ¸p dông theo ph¬ng ph¸p nµo ph¶i ®îc c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn cña nhµ níc cho phÐp nh»m võa khuyÕn khÝch ®Çu t, t¹o thuËn lîi cho viÖc tÝnh thuÕ, b¶o ®¶m cho dù ¸n ®ñ thu håi vèn ®Ó t¸i ®Çu t khi tuæi thä kinh tÕ cña tµi s¶n võa kÕt thóc võa tr¸nh thÊt thu cho ng©n s¸ch nhµ níc.
Trong dù ¸n nµy, khÊu hao thiÕt bÞ ®îc thùc hiÖn trong nh÷ng n¨m ®Çu kÓ tõ khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
= x
Trong dù ¸n nµy, khÊu hao thiÕt ®îc tÝnh tõ thêi ®iÓm n¨m thø 3 (n¨m ®Çu tiªn dù ¸n ho¹t ®éng).
KHTB n¨m 3vµ 4 = 137704 x 8% = 11016,3 tr.®.
KHTB n¨m 5,6,7 = 137704 x 9% = 12393,38 tr.®.
KHTB tõ n¨m 8 ®Õn 12 = 137704 x 10% = 13770,4 tr.®.
KHTB n¨m 13 = 137704 x 7% = 9639,29 tr.®.
Tû lÖ khÊu hao thiÕt bÞ ®îc t¨ng dÇn qua c¸c n¨m vµ vµo n¨m cuèi cïng cña thêi ®o¹n tÝnh khÊu hao, tû lÖ nµy l¹i gi¶m xuèng chØ cßn 7%/n¨m. Víi sù ph©n bæ khÊu hao nh trªn, sau 11 n¨m kÓ tõ khi dù ¸n ®i vµo vËn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, dù ¸n ®· khÊu hao hÕt phÇn m¸y mãc thiÕt bÞ.
1.10. KhÊu hao gi¸ trÞ x©y l¾p.
T¬ng tù nh trong khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ, ta tÝnh ®îc khÊu hao gi¸ trÞ x©y l¾p (víi gi¸ trÞ x©y l¾p: Ivoxl = 14316 + 10358 x 10% = 15351,8 tr.®.) víi c¸c kÕt qu¶ ®îc ghi trong b¶ng 2 (phÇn II.10).
Céng c¸c kho¶n chi phÝ trªn l¹i ta cã tæng chi phÝ cè ®Þnh tõng n¨m. Trong c¸c kho¶n chi phÝ nµy, ta nhËn thÊy, chi phÝ khÊu hao thiÕt bÞ chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng chi phÝ cè ®Þnh, biÓu hiÖn ë con sè cô thÓ lµ:
N¨m 3,4 = 11016,34/22946,84 = 0,48 = 48%.
N¨m 5,6,7 = 12393,38/22222,66 = 0,5577 = 55,77%.
§iÒu nµy chøng tá dù ¸n nµy cÇn mét sè lîng vèn rÊt lín ®Ó ®Çu t vµo mua s¾m trang thiÕt bÞ.
2. Chi phÝ biÕn ®æi.
Kh¸c víi chi phÝ cè ®Þnh, chi phÝ biÕn ®æi (cßn gäi lµ chi phÝ kh¶ biÕn hay biÕn phÝ) lµ lo¹i chi phÝ thay ®æi tû lÖ víi khèi lîng s¶n phÈm lamg ra trong thêi ®o¹n ®ang xÐt.
Chi phÝ biÕn ®æi bao gåm c¸c lo¹i chi phÝ, vÝ dô chi cho vËt liÖu, nh©n c«ng, ®iÖn, níc... Lîng t¨ng lªn t¨ng lªn cña tæng chi phÝ toµn dù ¸n cña mét thêi ®o¹n nµo ®ã b»ng chÝnh lîng t¨ng lªn cña tæng chi phÝ biÕn ®æi cña thêi ®o¹n ®ã.
CÇn chó ý r»ng chi phÝ biÕn ®æi tÝnh theo mét khèi lîng s¶n phÈm nµo ®ã cña thêi ®o¹n ®ang xÐt th× thay ®æi nhng nÕu tÝnh chi mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i kh«ng ®æi. Ch¼ng h¹n nh trong dù ¸n nµy, chi phÝ cho nguyªn vËt liÖu chÝnh s¶n xuÊt 1 lÝt bia chai 778,805® th× víi s¶n lîng s¶n xuÊt ra lµ 9 triÖu, ta sÏ tÝnh ®îc tæng chi phÝ lµ 778,805 x 9tr = 7009,245tr.®. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ, do ®Ò phßng tríc sù t¸c ®éng cña mét sè ®iÒu kiÖn nµo ®ã, dù ¸n kh«ng thùc hiÖn hÕt c«ng suÊt vµ chØ s¶n xuÊt ®îc 80% x 9tr = 7,2tr.®, vµ nh vËy, tæng chi phÝ cho nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt bia chai l¹i gi¶m xuèng cßn 7,2tr x 778,805 = 5607,396tr.® (Xem ®å thÞ h×nh 3 vµ h×nh 4).
Ghi chó:
V: Chi phÝ biÕn ®æi cña thêi ®o¹n ®ang xÐt.
V®: Chi phÝ biÕn ®æi tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm.
S: Sè s¶n phÈm lµm ra cña thêi ®o¹n ®ang xÐt.
§êng 1: Chi phÝ biÕn ®æi cña thêi ®o¹n ®ang xÐt.
§êng 2: Chi phÝ biÕn ®æi tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm.
Nh÷ng chi phÝ ®îc coi lµ chi phÝ biÕn ®æi trong dù ¸n nµy gåm:
2.1. Nguyªn vËt liÖu chÝnh.
S¶n phÈm cña dù ¸n nµy lµ bia h¬i vµ bia chai nªn khi tÝnh chi phÝ biÕn ®æi ta tÝnh tæng chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra c¶ hai lo¹i s¶n phÈm nµy.
CP NVLc = CP NVLc1 x Q1 + CP NVLc2 x Q2.
Trong ®ã:
CP NVLc: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh.
CP NVLc1: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt bia h¬i.
CP NVLc2: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt bia chai.
Q1: S¶n lîng bia h¬i cña dù ¸n dù kiÕn sÏ s¶n xuÊt.
Q2: S¶n lîng bia chai cña dù ¸n dù kiÕn sÏ s¶n xuÊt.
CP NVLc n¨m 3 = 724,047 x 1tr x 80% + 778,805 x 9tr x 80%
= 7924,35tr.®.
CP NVLc c¸c n¨m kh¸c tÝnh t¬ng tù vµ qu¶ ®îc ghi trong b¶ng 2 (phÇn I.1).
2.2. Nguyªn vËt liÖu phô.
2.3. §iÖn.
2.4. Níc.
2.5. Nhiªn liÖu dÇu.
4 chi phÝ trªn ®îc tÝnh gièng nh c¸ch tÝnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh (Xem b¶ng 2).
2.6. L¬ng c«ng nh©n.
L¬ng b×nh qu©n c«ng nh©n lµ 400000®/th¸ng vµ ®îc ®iÒu chØnh dÇn theo c¸c n¨m.
2.7. BHXH, y tÕ, c«ng ®oµn.
Kho¶n chi phÝ nµy ®îc trÝch tõ l¬ng c«ng nh©n (19%) víi môc ®Ých phôc vô cho lîi Ých cña ngêi lao ®éng.
N¨m 3 = 19% x 652,8 = 124,03tr.®.
C¸c n¨m kh¸c tÝnh t¬ng tù.
2.8. Chi phÝ nh·n hµng.
Do dù ¸n chØ s¶n xuÊt 2 lo¹i s¶n phÈm: bia h¬i vµ bia chai, trong khi ®ã khi tiªu thô chØ cã bia chai cÇn cã nh·n hµng cho nªn chi phÝ nh·n hµng ®îc tÝnh b»ng chi phÝ nh·n hµng cho bia chai.
CPNH n¨m i = Sè lÝt bia chai dù kiÕn s¶n xuÊt n¨m i x 64®.
CPNH n¨m 3 = 9trl x 0,8 x 64® = 460,8tr.®.
CPNH n¨m 4 = 9trl x 0,9 x 64® = 518,4tr.®.
CPNH tõ n¨m 4 ®Õn n¨m 18 = 9trl x 1 x 64® = 576tr.®.
2.9. Chi phÝ qu¶n lý, tiªu thô vµ chi kh¸c.
Ngoµi nh÷ng chi phÝ ®· nãi ®Õn ë trªn, chóng ta kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn chi phÝ cho qu¶n lý, tiªu thô vµ mét sè chi phÝ kh¸c bëi c¸c kho¶n nµy chiÕm mét tû trong kh¸ lín trong tæng chi phÝ biÕn ®æi. Ngoµi ra, nh÷ng chi phÝ nµy cßn cã t¸c dông gióp cho dù ¸n ®îc thùc hiÖn tèt, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao.
CPql vµ tt = 2,5% x Tæng doanh thu.
Trong ®ã, tæng doanh thu cña dù ¸n trong trêng hîp nµy chÝnh lµ tæng sè tiÒn mµ chñ ®Çu t thu ®îc th«ng qua viÖc b¸n s¶n phÈm dù ¸n s¶n xuÊt ra.
TDT n¨m i = Q1 x P1 + Q2 x P2.
Trong ®ã:
Q1: s¶n lîng bia h¬i n¨m i s¶n xuÊt theo dù kiÕn.
Q2: s¶n lîng bia chai n¨m i s¶n xuÊt theo dù kiÕn.
P1: Gi¸ b¸n bia h¬i theo dù kiÕn.
P2: Gi¸ b¸n bia chai theo dù kiÕn.
Ch¼ng h¹n nh:
TDT n¨m 3 = 1trl x 0,8 x 3500®/l + 9trl x 0,8 x 8000®
= 60400tr.®.
CPql vµ tt n¨m 3 = 2,5% x 60400 = 1510tr.®.
Tæng chi phÝ biÕn ®æi tõng n¨m ®îc ghi trong b¶ng 2.
3. Tæng chi phÝ.
Tæng chi phÝ ë ®©y bao gåm chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ biÕn ®æi ®îc tÝnh hµng n¨m kÓ tõ khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng.
TCP n¨m 3 = 14613,16 + 22946,84 = 37560tr.®.
TCP n¨m 4 = 16342,7 + 22506,01 = 38848,7tr.®.
C¸c n¨m cßn l¹i tÝnh t¬ng tù. Tuy nhiªn kÓ thõ n¨m 14, tæng chi phÝ gi¶m ®i. Cã hiÖn tîng nµy lµ do ®· khÊu hao xong thiÕt bÞ vµ ®ång thêi, vµo thêi ®iÓm nµy, dù ¸n còng ®· tr¶ xong nî tõ mét sè nguån.
III. HiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n.
1. Doanh thu.
Doanh thu tõ ho¹t ®éng cña mét dù ¸n bao gåm doanh thu do b¸n s¶n phÈm chÝnh, s¶n phÈm phô, phÕ liÖu phÈm vµ tõ dÞch vô cung cÊp cho bªn ngoµi. Doanh thu cña dù ¸n ®îc dù tÝnh cho tõng n¨m ho¹t ®éng vµ dùa vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng n¨m cña dù ¸n ®Ó x¸c ®Þnh. NÕu sè s¶n phÈm b¸n ra cµng nhiÒu hoÆc gi¸ cho tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm t¨ng lªn ( víi gi¶ ®Þnh r»ng yÕu tè nµy thay ®æi th× yÕu tè kh¸c gi÷ nguyªn ) th× doanh thu sÏ t¨ng vµ ngîc l¹i.
C¸ch tÝnh chØ tiªu nµy ®· ®îc tr×nh bµy ë phÇn trªn.
2. ThuÕ doanh thu.
ThuÕ doanh thu cña dù ¸n ®îc tÝnh b»ng 47% doanh thu, trong ®ã gåm 17% lµ thuÕ doanh thu thuÇn vµ 30% lµ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt.
ThuÕ DT n¨m 3 = 0,47 x 60400 = 28388 tr.®.
ThuÕ DT n¨m 4 = 0,47 x 67950 = 31936,5 tr.®.
KÕt qu¶ cña c¸c n¨m cßn l¹i ®îc tr×nh bµy trong b¶ng 3.
Tuy nhiªn, kÓ tõ khi Qèc héi th«ng qua LuËt ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ngµy 10/05/1997, LuËt thuÕ doanh thu kh«ng cßn ®îc ¸p dông n÷a.
3. Doanh thu thuÇn.
Doanh thu thuÇn lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh møc doanh thu cha cã thuÕ VAT sau khi ®· lo¹i trõ ®i c¸c kho¶n gi¶m trõ nh gi¶m gi¸, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, thuÕ xuÊt nhËp khÈu ph¶i. ¸p dông vµo dù ¸n nµy ta cã doanh thu thuÇn cña tõng n¨m nh sau:
DT thuÇn n¨m 3 = 60400 – 28388 = 32012 tr.®.
DT thuÇn n¨m 4 = 67950 – 31936,5 = 36013,5 tr.®.
Doanh thu thuÇn chØ lµ c¬ së ®Ó tÝnh lîi nhuËn tríc thuÕ chø cha ph¶n ¸nh ®îc møc lç l·i cña dù ¸n.
4. Chi phÝ s¶n xuÊt.
(§· ®Ò cËp ®Õn ë phÇn trªn).
5. Lîi nhuËn tríc thuÕ.
Lîi nhuËn tríc thuÕ ®îc tÝnh nh sau:
LN tt = DT thuÇn – Chi phÝ s¶n xuÊt.
Nh vËy, ta cã:
LN tt n¨m 3 = 32012 – 37560 = -5548 tr.®.
LN tt n¨m 4 = 36103,5 – 38848,7 = -2835,2 tr.®.
LN tt n¨m 5 = 40015 – 40294,9 = -279,9 tr.®.
LN tt n¨m 6 = 40015 – 39241,16 = 773,84 tr.®.
LN tt n¨m 14 = 40015 – 21641,25 = 18373,25 tr.®.
LN tt n¨m 18 = 40015 – 22037 = 17978 tr.®.
Lîi nhuÇn cã u ®iÓm lµ cho biÕt quy m« l·i cña c¶ ®êi dù ¸n. Tõ kÕt qu¶ trªn, ta nhËn thÊy lîi nhuËn cña dù ¸n t¨ng dÇn lªn qua c¸c n¨m.
6. ThuÕ lîi tøc.
§èi víi nhµ níc, thuÕ ®îc coi lµ mét kho¶n thu cña ng©n s¸ch nhng ®èi víi c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× ®©y l¹i lµ mét kho¶n chi kh¸ lín. Trªn thùc tÕ, bÊt kú ai kinh doanh còng muèn ®¹t ®îc møc lîi nhuËn cao nhÊt nhng l¹i chØ ph¶i nép thuÕ víi møc tèi thiÓu. VÊn ®Ò ®Æt ra cho chñ ®Çu t lµ ph¶i tÝnh to¸n nh thÕ nµo ®Ó nép thuÕ vµo thêi ®iÓm nµo lµ cã lîi nhÊt cho m×nh mµ vÉn hîp ph¸p. TÊt nhiªn, kh«ng ph¶i lóc nµo còng lµm ®îc ®iÒu nµy nhng trªn thùc tÕ, ta vÉn cã thÓ ®iÒu chØnh ®îc, ch¼ng h¹n nh cã thÓ ®iÒu chØnh b»ng c¸ch ph©n bæ khÊu hao hîp lý qua c¸c n¨m...
ThuÕ lîi tøc hay thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp dù ¸n ph¶i nép ®îc tÝnh b»ng 35% lîi nhuËn tríc thuÕ. Tuy nhiªn, trong dù ¸n nµy, trong 3 n¨m ®Çu, v× dù ¸n cha cã l·i (Lîi nhuËn tríc thuÕ nhá h¬n kh«ng) nªn chñ ®Çu t cha ph¶i nép thuÕ lîi tøc. Trong 2 n¨m tiÕp theo, doanh nghiÖp l¹i ®îc miÔn thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp vµ gi¶m 50% cho 3 n¨m tiÕp theo nªn thuÕ lîi tøc cña c¸c n¨m nµy lµ:
ThuÕ LT n¨m 8 = 0,35 x 1480,41 x 0,5 = 259,07 tr.®.
TÝnh t¬ng tù cho n¨m 9 vµ 10.
ThuÕ LT n¨m 11 = 0,35 x 4833,67 = 1718,83 tr.®.
Xem kÕt qu¶ cña c¸c n¨m cßn l¹i ë b¶ng 3.
7. Lîi nhuËn rßng.
Lîi nhuËn rßng hay lîi nhuËn thuÇn sau thuÕ lµ mét chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸ chÝnh x¸c quy m« l·i gi÷a c¸c n¨m ho¹t ®éng cña b¶n th©n dù ¸n. ChØ tiªu nµy tÝnh ®îc b»ng c¸ch lÊy lîi nhuËn tríc thuÕ trõ ®i thuÕ lîi tøc.
Cô thÓ lµ:
LN st n¨m 3 = -5548 – 0= -5548 tr.®.
LN st n¨m 4 = -2835,2 – 0 = -2835,2 tr.®.
LN st n¨m 5 = -279,9 – 0 = -279,9 tr.®.
Lîi nhuËn rßng ph¶n ¸nh sè tiÒn thùc cã mµ chñ ®Çu t sÏ nhËn ®îc sau khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng kinh doanh. Trong 3 n¨m ®Çu, chñ ®Çu t bÞ lç do doanh th