Phân tích thực trạng quản trị tài chính của công ty cơ khí 120

lêi nãi ®Çu Nh­ ®· biÕt, lý thuyÕt muèn hoµn thiÖn ph¶i qua mét qu¸ tr×nh tr¶i nghiÖm trong thùc tiÔn. Bëi vËy, sau khi ®· häc tËp vµ nghiªn cøu nh÷ng lý luËn vÒ mÆt lý thuyÕt ë tr­êng, sinh viªn cÇn ph¶i qua mét qu¸ tr×nh thùc tËp tiÕp xóc víi thùc tÕ qu¶n lý ®ang diÔn ra ë c¸c doanh nghiÖp, b­íc ®Çu lµm quen víi c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó cã ®­îc nh÷ng kÕt luËn ®óng ®¾n ®èi víi nh÷ng g× ®· ®­îc häc vµ nghiªn cøu. Theo kÕ ho¹ch gi¶ng d¹y cña khoa Tµi chÝnh Doanh nghiÖp cña tr­êng §¹i häc Tµi chÝnh - KÕ to¸n Hµ néi vµ ®­îc sù ®ång ý cña ban l·nh ®¹o c«ng ty, t«i ®· ®­îc ph©n c«ng thùc tËp t¹i c«ng ty C¬ KhÝ 120. Néi dung cña ®ît thùc tËp nµy gåm: - T×m hiÓu qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty, - Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng qu¶n trÞ tµi chÝnh trong qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. §ît thùc tËp nµy rÊt quan träng, qua ®ã ta cã thÓ ®èi chøng so s¸nh, ¸p dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vµ nghiªn cøu t¹i tr­êng vµ thùc tiÔn, häc hái thªm nh÷ng vÊn ®Ò mµ chØ cã trong thùc tÕ, tõ ®ã rót ra kinh nghiÖm vµ bµi häc cho b¶n th©n vÒ c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh trong c«ng viÖc sau nµy. B¸o c¸o gåm c¸c phÇn: PhÇn I : Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty C¬ khÝ 120 PhÇn II : Ph©n tÝch thùc tr¹ng qu¶n trÞ tµi chÝnh cña c«ng ty. PhÇn III : §¸nh gi¸, kÕt luËn chung. Môc Lôc PhÇn I Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty c¬ khÝ 120 I-/ Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty: §­îc thµnh lËp tõ th¸ng 7 - 1947, víi tªn gäi lµ Nhµ m¸y C¬ khÝ 120 thuéc Bé Giao th«ng VËn t¶i víi nhiÖm vô chñ yÕu lµ gia c«ng kÕt cÊu thÐp, söa ch÷a xe, m¸y c«ng tr×nh vµ « t« vËn t¶i. Sau mét thêi gian dµi ph¸t triÓn vµ ®¹t ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ to lín, ngµy 25-7-1990, theo QuyÕt ®Þnh cña Bé Giao th«ng VËn t¶i sè 1329/TCCB - L§, Nhµ m¸y C¬ KhÝ 120 ®­îc ®æi tªn thµnh Nhµ m¸y 120 thuéc Bé Giao th«ng VËn t¶i. Ngµy 15 - 6 - 1996, Bé tr­ëng Bé Giao th«ng VËn t¶i ®· cã QuyÕt ®Þnh sè 1465/TCCB - L§ ®æi tªn Nhµ m¸y 120 thµnh C«ng ty C¬ khÝ 120 thuéc Tæng C«ng ty C¬ khÝ Giao th«ng VËn t¶i víi: - M· sè ngµnh kinh tÕ kü thuËt 25. - Trô së chÝnh ®Æt t¹i: Km 7 - ®­êng Tr­¬ng §Þnh - ph­êng Gi¸p B¸t - quËn Hai Bµ Tr­ng - Hµ néi. - Vèn kinh doanh: 4204 triÖu VN§. Trong ®ã: + Vèn cè ®Þnh: 3502 triÖu VN§. + Vèn l­u ®éng: 702 triÖu VN§. - Lo¹i h×nh doanh nghiÖp: Doanh nghiÖp Nhµ n­íc. - GiÊy ®¨ng ký kinh doanh ®­îc cÊp theo sè 108513 do Träng tµi Kinh tÕ Nhµ n­íc cÊp ngµy 11 - 6 - 1993. Tr¶i qua h¬n 50 n¨m kÓ tõ ngµy thµnh lËp ®Õn nay, c«ng ty ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng kÓ phôc vô cho ngµnh Giao th«ng VËn t¶i. Tõ n¨m 1990 ®Õn nay, trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, c«ng ty vÉn tiÕp tôc ®a d¹ng hãa s¶n phÈm kÕt cÊu thÐp ®Ó khai th¸c n¨ng lùc hiÖn cã cña m×nh. NÕu tÝnh b×nh qu©n s¶n l­îng kÕt cÊu thÐp ®Õn nay, c«ng ty ®· s¶n xuÊt mçi n¨m tõ 800 tÊn ®Õn 1000 tÊn. HiÖn nay c«ng ty ®ang cè g¾ng n©ng cao gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng nh»m ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu thÞ tr­êng. II-/ Chøc n¨ng, nhiÖm vô, mÆt hµng s¶n xuÊt kinh doanh: 1-/ Chøc n¨ng, nhiÖm vô: C«ng ty C¬ khÝ 120 cã chøc n¨ng nhiÖm vô v« cïng quan träng lµ s¶n xuÊt söa ch÷a ph­¬ng tiÖn thiÕt bÞ Giao th«ng VËn t¶i, s¶n xuÊt kÕt cÊu thÐp, s¶n xuÊt s¶n phÈm c«ng nghiÖp kh¸c, vµ dÞch vô kh¸c nh»m ®¸p øng c¸c ph­¬ng diÖn vÒ ®Çu t­ cung øng s¶n xuÊt vµ tiªu thô cho thÞ tr­êng. 2-/ MÆt hµng s¶n xuÊt kinh doanh: HiÖn nay, c«ng ty ®ang s¶n xuÊt mét sè mÆt hµng sau: Cét ®iÖn, gia c«ng cét ®iÖn vµ phô kiÖn, dÇm cÇu, thïng xe ben, l¾p r¸p xe m¸y, söa ch÷a « t« vµ c¸c thu nhËp kh¸c. III-/ C«ng nghÖ s¶n xuÊt cña c«ng ty: 1-/ Nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt: Nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu lµ c¸c lo¹i thÐp I, U, L, thÐp trßn vµ kÏm... 2-/ C«ng nghÖ s¶n xuÊt chÝnh cña c«ng ty: S¶n phÈm s¶n xuÊt tõ kh©u tËp kÕt vËt liÖu x©y dùng, t¹o ph«i, l¾p r¸p c¸c côm chi tiÕt b»ng hµn, t¸n cho ®Õn kh©u cuèi cïng lµ kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm, lµm s¹ch vµ s¬n ®Òu ®­îc lµm trªn c¸c m¸y mãc chuyªn dông cña c«ng ty. Tuy nhiªn, c«ng nghÖ s¶n xuÊt chÝnh cña c«ng ty nh×n chung cßn thÊp, hÇu hÕt lµ m¸y mãc cò, ®é chÝnh x¸c kh«ng cao, thËm chÝ cã nh÷ng m¸y ®· qu¸ cò, kh«ng cã kh¶ n¨ng gia c«ng ®­îc nªn c«ng ty ph¶i thuª ngoµi khi c«ng viÖc nhiÒu. Víi quy tr×nh c«ng nghÖ nµy, c«ng ty ®· tèn kh«ng Ýt chi phÝ cho viÖc t¹o ph«i kÕt cÊu thÐp v× ph¶i mÊt nhiÒu nguyªn liÖu, nh©n c«ng, thêi gian vµ yªu cÇu kü thuËt cho tõng s¶n phÈm. IV-/ C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty: *S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý Gi¸m ®èc Phã Gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt - kü thuËt Phã Gi¸m ®èc phô tr¸ch néi chÝnh - XDCB Phßng Kinh Doanh Phßng KÕ ho¹ch VËt t­ Phßng KÕ to¸n Tµi chÝnh Phßng Lao ®éng tiÒn l­¬ng Ph©n x­ëng söa ch÷a Phßng Kü thuËt Phßng KCS Ph©n x­ëng c¬ khÝ Ph©n x­ëng kÕt cÊu Phßng Tæ chøc hµnh chÝnh Ban b¶o vÖ DÞch vô * Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c phßng ban. - Gi¸m ®èc C«ng ty cã nhiÖm vô tæ chøc, ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng cña C«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña C«ng ty. - Phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng: tham m­u cho gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c lao ®éng tiÒn l­¬ng cña c«ng ty. - Phßng kÕ ho¹ch - vËt t­: tæ chøc thùc hiÖn nhiÖm vô cña n¨m kÕ ho¹ch vµ b¸o c¸o gi¸m ®èc vÒ t×nh h×nh tæ chøc s¶n xuÊt, tæ chøc vËt t­ cña C«ng ty. - Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: ChÞu tr¸ch nhiÖm ®µo t¹o vµ tuyÓn dông lao ®éng cho C«ng ty, phô tr¸ch vÒ ®Êt ®ai nhµ cöa cña C«ng ty, phô tr¸ch vÒ thi ®ua xÐt duyÖt danh hiÖu thi ®ua cho toµn bé lao ®éng trong C«ng ty. - Phßng kÕ to¸n - tµi chÝnh: Cã nhiÖm vô t¹o nguån vèn vµ sö dông nguån vèn vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, qu¶n lý l­u th«ng tÝnh to¸n vµ c¸c quan hÖ tÝn dông, kÕ to¸n sæ s¸ch vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. - Phßng kü thuËt: theo dâi sù ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ trong lÜnh vùc mµ doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó n¾m ®­îc th«ng tin cÇn thiÕt vÒ c«ng nghÖ míi, cã nhiÖm vô thiÕt kÕ s¶n phÈm s¶n xuÊt cña C«ng ty. - Phßng kinh doanh: Cã nhiÖm vô lËp kÕ ho¹ch b¸n hµng c¨n cø vµo nhu cÇu tiªu thô, lµm nhiÖm vô xuÊt hµng vµ mua nguyªn liÖu s¶n xuÊt cho C«ng ty. PhÇn II Thùc tr¹ng t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty. I-/ T×nh h×nh qu¶n lý TSC§ vµ vèn cè ®Þnh. PhÇn lín TSC§ cña C«ng ty ®­îc ®­a vµo sö dông tõ nh÷ng n¨m 60, 70 nªn ®Òu xuèng cÊp vµ h­ háng nhiÒu. B¶ng c¬ cÊu TSC§ cuèi n¨m 1999 cña c«ng ty. STT Lo¹i TSC§ Nguyªn Gi¸ (®ång) Tû träng (%) 1 §Êt ®ai 70.173.350 0,65 2 Nhµ x­ëng, vËt kiÕn tróc 6.923.828.595 63,82 - Nhµ x­ëng 1.665.590.135 15,35 - Nhµ kho 397.049.111 3,66 - Nhµ lµm viÖc 1.444.575.020 13,31 - VËt kiÕn tróc 31.421.203 0,29 - Nhµ ë tËp thÓ 1.323.922.905 12,20 - Nhµ x­ëng cÇn dïng nh­ng ch­a dïng 2.061.270.221 19,00 3. M¸y mãc thiÕt bÞ 2.076.089.267 19,14 - M¸y mãc thiÕt bÞ c«ng t¸c 1.673.609.671 15,43 - M¸y mãc thiÕt bÞ cÇn dïng nh­ng ch­a dïng 402.479.596 3,71 4. Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i 622.881.622 5,74 5. TSC§ kh¸c 1.156.590.581 10,66 Tæng céng 10.849.563.415 100 Qua b¶ng trªn ta thÊy, mÆc dï trong n¨m 1998, doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ kho¶ng 100 triÖu VN§ vµo TSC§ nh­ng chñ yÕu lµ vµo nhµ cöa. Trong khi ®ã m¸y mãc thiÕt bÞ tham gia vµo s¶n xuÊt chiÕm tû träng ch­a cao, chñ yÕu l¹i lµ d©y chuyÒn c«ng nghÖ cò, l¹c hËu, ®é chÝnh x¸c kh«ng cao nªn viÖc ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt cßn nhiÒu h¹n chÕ. V× vËy, c«ng ty cÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn viÖc ®Çu t­, ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ. V× lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc nªn vèn chñ yÕu lµ do ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp nªn doanh nghiÖp cßn bÞ phô thuéc, ch­a chñ ®éng nhiÒu trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Nhu cÇu sö dông TSC§ cña doanh nghiÖp nhÊt lµ vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i kh¸ cao do s¶n xuÊt ®ßi hái ®é chÝnh x¸c cao nh­ng do vèn tù bæ sung thÊp vµ vÊn ®Ò huy ®éng vèn chñ yÕu lµ vay ng©n hµng nªn viÖc ®Çu t­ ®æi míi TSC§ gÆp nhiÒu khã kh¨n. Trong khi ®ã, viÖc qu¶n lý vµ sö dông TSC§ vÉn cßn ch­a chÆt chÏ, quü khÊu hao thÊp nªn viÖc ®Çu t­ ®æi míi TSC§ dïng trong s¶n xuÊt cßn nhiÒu h¹n chÕ. Nh÷ng ®iÒu trªn cho thÊy c¬ cÊu TSC§ cña doanh nghiÖp ch­a ®­îc hîp lý l¾m, TSC§ dïng trong s¶n xuÊt (chiÕm kho¶ng 45%) chiÕm tû träng nhá h¬n TSC§ dïng ngoµi s¶n xuÊt. §iÒu nµy lµm cho n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm cña C«ng ty cßn thÊp, viÖc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng gÆp nhiÒu bÊt lîi. Ta xem xÐt mét sè chØ tiªu sau: = = = 1,36 T×nh tr¹ng kü thuËt cña TSC§: = = = Þ Cuèi kú < §Çu kú nªn t×nh tr¹ng kü thuËt cña TSC§ t¨ng do doanh nghiÖp mua s¾m thªm TSC§. = = = = 2,45 Víi c¬ cÊu TSC§ ch­a hîp lý ë trªn, t×nh tr¹ng kü thuËt cña TSC§ thÊp do qu¸ tr×nh sö dông, hiÖu suÊt sö dông TSC§ cã t¨ng lªn nh­ng ch­a cao, t×nh h×nh cung øng vËt liÖu cho s¶n xuÊt ch­a ®¶m b¶o ®Çy ®ñ, tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n ch­a cao (BËc thî 6/7 vµ 7/7 cña c«ng ty chiÕm: 31,13%) còng nh­ viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp cßn láng lÎo nªn hiÖu qu¶ sö dông TSC§ vµ VC§ cña doanh nghiÖp nãi chung lµ ch­a cao. HiÖn nay, c«ng ty ®· cã ®Þnh h­íng míi vÒ ®Çu t­ chiÒu s©u, thay thÕ dÇn c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ ®· hÕt thêi gian sö dông, c«ng suÊt thÊp, nh­ng ë ®©y cßn phô thuéc vµo møc hç trî cña Nhµ n­íc vµ Bé chñ qu¶n. Tõ n¨m 1995 - nay, c«ng ty c¬ khÝ 120 ®· ®­a m¸y tÝnh vµo c«ng t¸c qu¶n lý vµ chØ ®¹o s¶n xuÊt nh»m t¹o ra sù n¨ng ®éng, s¸ng t¹o thÝch øng kÞp thêi víi thÞ tr­êng ngµy nay, phôc vô tèt nghiÖp vô s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, ®¶m b¶o møc sèng tèt h¬n cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. Ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao c¬ b¶n t¹i c«ng ty c¬ khÝ 120: C«ng ty ¸p dông tØ lÖ khÊu hao c¬ b¶n theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, tÝnh theo ph­¬ng ph¸p khÊu hao c¬ b¶n cho tõng lo¹i tµi s¶n, thiÕt bÞ, m¸y mãc. MKH = Trong ®ã: + MKH : Møc khÊu hao c¬ b¶n mét n¨m. + G® : nguyªn gi¸ cña TSC§. + n : Sè n¨m khÊu hao. Hµng n¨m, doanh nghiÖp lËp kÕ ho¹ch khÊu hao TSC§ ®ång thêi cã kÕ ho¹ch qu¶n lý vµ sö dông quü khÊu hao TSC§ nh­ sau: §Çu n¨m doanh nghiÖp thùc hiÖn kiÓm kª TSC§ ®Ó x¸c ®Þnh sè TSC§ ph¶i tÝnh khÊu hao vµ tæng nguyªn gi¸ TSC§ ph¶i tÝnh khÊu hao, ®ång thêi doanh nghiÖp còng x¸c ®Þnh xem trong n¨m cã nh÷ng TSC§ nµo t¨ng, gi¶m vµ nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n ph¶i trÝch khÊu hao ®Ó tõ ®ã tÝnh to¸n møc khÊu hao b×nh qu©n hµng n¨m. Víi kÕ ho¹ch nµy, doanh nghiÖp sÏ cã kÕ ho¹ch ph©n phèi vµ sö dông tiÒn trÝch khÊu hao TSC§ trong n¨m xem nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc bao nhiªu, tr¶ l·i vay vèn ®Ó mua TSC§ nh­ thÕ nµo, ®Çu t­ qòy khÊu hao t¹m thêi nhµn rçi nh­ thÕ nµo. Doanh nghiÖp ®Çu t­ ®æi míi TSC§ b»ng viÖc huy ®éng vèn tõ Ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp, vay ng©n hµng hoÆc lÊy tõ qòy khÊu hao nh­ng quü khÊu hao rÊt thÊp nªn h×nh thøc ®Çu t­ chñ yÕu lµ Ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp vµ vay ng©n hµng. Trong vÊn ®Ò b¶o toµn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VC§, doanh nghiÖp cã thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p nh­: Cuèi mçi n¨m, kiÓm kª l¹i TSC§, cã ph­¬ng ph¸p khÊu hao vµ møc khÊu hao ®­îc x¸c ®Þnh theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, thùc hiÖn b¶o d­ìng söa ch÷a dù phßng TSC§ tr¸nh t×nh tr¹ng TSC§ h­ háng vÉn ch­a chñ ®éng trong viÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro trong kinh doanh ®Ó h¹n chÕ tæn thÊt vèn cè ®Þnh nh­ ch­a lËp quü dù phßng tµi chÝnh, ch­a mua b¶o hiÓm tµi s¶n ®Çy ®ñ. Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n TSC§, doanh nghiÖp sö dông sæ TSC§ theo ®¬n vÞ sö dông, thÎ TSC§, b¶ng tÝnh khÊu hao ®Ó kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô t¨ng, gi¶m TSC§ h÷u h×nh, kÕ to¸n sö dông TK 211 - TSC§ h÷u h×nh. TK 211 ®­îc më thµnh c¸c TK cÊp 2: + TK 211.1 : §Êt. + TK 211.2 : Nhµ x­ëng, vËt kiÕn tróc. + TK 211.3 : M¸y mãc thiÕt bÞ. + TK 211.4 : Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i truyÒn dÉn. + TK 211.5 : TSC§ kh¸c. Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông TK 411 - Nguån vèn kinh doanh vµ c¸c TK liªn quan kh¸c. Néi dung vµ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý, sö dông TSC§, VC§ cña doanh nghiÖp chñ yÕu chØ cã TSC§ h÷u h×nh, vµ ph­¬ng ph¸p chñ yÕu theo viÖc xem xÐt c¬ cÊu TSC§, sù biÕn ®éng cña TSC§, t×nh h×nh sö dông TSC§ vµ c¸c biÖn ph¸p b¶o toµn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VC§ cña doanh nghiÖp ®Ó ®­a ra nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ chung. II-/ T×nh h×nh qu¶n lý TSL§ vµ VL§: - §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, bªn c¹nh TSC§ vµ VC§, doanh nghiÖp cßn cÇn mét yÕu tè n÷a v« cïng quan träng ®ã lµ TSL§ vµ VL§. Ta h·y xem xÐt c¬ cÊu TSL§ cña c«ng ty c¬ khÝ 120 th«ng qua b¶ng sau: Lo¹i TSL§ Gi¸ trÞ (®ång) TØ träng (%) I- TiÒn 66.963.928 0,55% II - C¸c kho¶n ph¶i thu 8.049.213.952 65,95% III- Hµng tån kho 3.882.971.311 31,81% IV - TSL§ kh¸c 205.711.000 1,69% Tæng céng 12.204.860.191 100% Qua b¶ng trªn ta thÊy c¸c kho¶n ph¶i thu chiÕm tØ träng qu¸ lín (65,95%). §iÒu nµy cho thÊy sè vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp bÞ chiÕm dông kh¸ nhiÒu, ®Æc biÖt lµ kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng lµ: 7.887.139.951 VN§ (64,62%). L­îng hµng tån kho cña c«ng ty còng cao. §iÒu nµy lµ do ¶nh h­ëng cña nh©n tè vÒ mÆt dù tr÷ nh­ khèi l­îng vËt t­ trong kho ë cuèi n¨m cßn kh¸ lín (1.260.816.112 VN§). VÒ mÆt s¶n xuÊt, do møc ®é phøc t¹p cña s¶n phÈm chÕ t¹o, s¶n phÈm cÇn ®é chÝnh x¸c cao vµ chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm kÐo dµi nªn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang chiÕm tû träng lín ë cuèi kú (2.416.477.686 VN§). Thªm vµo ®ã, do c¸c kh¸ch hµng cña c«ng ty th­êng lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc nªn vèn phô thuéc vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc, do ®ã ¶nh h­ëng ®Õn c¸c kho¶n ph¶i thu cña c«ng ty, c¸c kho¶n ph¶i thu chiÕm tØ träng lín (65,95%). C«ng ty x¸c ®Þnh nhu cÇu VL§ dùa trªn doanh thu n¨m kÕ ho¹ch vµ sè vßng quay VL§ n¨m kÕ ho¹ch. §Çu mçi n¨m, c«ng ty dùa trªn b¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m tr­íc, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt trong n¨m nay ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu VL§ trong n¨m. VL§ cña c«ng ty ®­îc h×nh thµnh chñ yÕu tõ vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp, vèn tù cã, mét phÇn vay ng¾n h¹n c¸c tæ chøc tÝn dông vµ mét phÇn lµ cña kh¸ch hµng øng tr­íc trong c¸c hîp ®ång. C«ng ty thùc hiÖn thanh to¸n c¸c kho¶n nî sau khi kÕt thóc c¸c hîp ®ång s¶n xuÊt. Ta xem xÐt chØ tiªu kh¶ n¨ng thanh to¸n chung cña c«ng ty. HÖ sè thanh to¸n tæng qu¸t = HÖ sè thanh to¸n tæng qu¸t ®Çu n¨m = = 2 lÇn. HÖ sè thanh to¸n tæng qu¸t cuèi n¨m = = 1,47 lÇn. Hai kÕt qu¶ trªn chøng tá t×nh h×nh thanh to¸n cña c«ng ty kh¸ tèt, c¸c kho¶n huy ®éng ®Òu cã tµi s¶n ®¶m b¶o. Tuy nhiªn kh¶ n¨ng thanh to¸n ë cuèi n¨m thÊp h¬n ®Çu n¨m lµ do trong n¨m c«ng ty ®· huy ®éng thªm vèn tõ bªn ngoµi lµ: 12.524.586.233 - 5.881.481.283 = 6.643.104.950 VN§. Ta còng cÇn ph¶i xÐt ®Õn hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña c«ng ty qua chØ tiªu sau: HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng = = = 1,5 HiÖu qu¶ sö dông VL§ cña c«ng ty nãi chung lµ ch­a cao l¾m. Trong qu¸ tr×nh sö dông VL§, ngoµi sè vèn tù cã c«ng ty thùc hiÖn huy ®éng vèn tõ c¸c tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng. Tõ c¸c tæ chøc tÝn dông th× chñ yÕu lµ c«ng ty thùc hiÖn vay ng¾n h¹n ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång vµ trong hîp ®ång víi kh¸ch hµng, kh¸ch hµng sÏ øng tr­íc mét sè vèn nhÊt ®Þnh khi hÕt hîp ®ång, c«ng ty sÏ thùc hiÖn tr¶ nî c¸c tæ chøc tÝn dông. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t cña c«ng ty ®­îc ®¶m b¶o v× vËy quan hÖ gi÷a c«ng ty víi c¸c tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng lµ kh¸ tèt. Tuy nhiªn, hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña c«ng ty ch­a cao l¾m. §iÒu nµy lµ do s¶n phÈm s¶n xuÊt cã thêi gian dµi, nªn vèn tån kho dù tr÷ bÞ ø ®äng l©u, c¸c kh¸ch hµng th­êng lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc cã vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc nªn c¸c kho¶n ph¶i thu còng bÞ ¶nh h­ëng do ph¶i phô thuéc vµo Nhµ n­íc. Nh­ vËy, mÆc dï c«ng ty ®· cã mäi biÖn ph¸p ®Ó h¹n chÕ ø ®äng vèn nh­ më sæ theo dâi chi tiÕt c¸c kho¶n nî ph¶i thu, th­êng xuyªn ®«n ®èc ®Ó thu håi nî; yªu cÇu kh¸ch hµng ®Æt cäc, t¹m øng, cã chÝnh s¸ch b¸n chÞu ®óng ®¾n víi tõng kh¸ch hµng; th­êng xuyªn kiÓm tra, ®èi chiÕu kho¶n ph¶i thanh to¸n víi kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp ®ång thêi cè g¾ng gi¶m møc dù tr÷ nguyªn vËt liÖu nh­ng do ®é dµi cña chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm nªn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú th­êng lín, ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña c«ng ty. Trong c«ng t¸c kÕ to¸n TSL§, c«ng ty sö dông c¸c lo¹i chøng tõ, biÓu mÉu sæ s¸ch nh­ sæ quü tiÒn mÆt, sæ chi tiÕt c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶, sæ chi tiÕt NVL hµng ho¸, thµnh phÈm, sæ kho,... vµ sö dông mét sè tµi kho¶n nh­ TK 111 - TiÒn mÆt, TK 112 - TiÒn göi ng©n hµng, TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng, TK 138 - Ph¶i thu kh¸c, TK 141 - T¹m øng, TK 152 - Nguyªn liÖu vËt liÖu, TK 153 - C«ng cô dông cô, TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang, TK 155 - Thµnh phÈm vµ c¸c TK liªn quan. Tãm l¹i ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSL§ vµ VL§ cña c«ng ty, c«ng ty cÇn ph¶i quan t©m h¬n n÷a tíi viÖc qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶, n©ng cao c«ng suÊt sö dông m¸y mãc, thiÕt bÞ, t¨ng nhanh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, rót bít chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm ®Ó gi¶m bít l­îng nguyªn vËt liÖu tån kho vµ gi¶m bít chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang, tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng vèn trong s¶n xuÊt. III/- Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt, chi phÝ tiªu thô s¶n phÈm vµ c¸c kho¶n thuÕ gi¸n thu mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé chi phÝ cña doanh nghiÖp ®Ó hoµn thµnh viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét lo¹i s¶n phÈm nhÊt ®Þnh. XÐt vÒ mÆt h¹ch to¸n theo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp th× gi¸ thµnh s¶n phÈm chia ra thµnh 2 lo¹i: gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ s¶n phÈm (gi¸ thµnh c«ng x­ëng thùc tÕ) vµ gi¸ thµnh tiªu thô s¶n phÈm (gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm) - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ s¶n phÈm lµ toµn bé hao phÝ cña c¸c yÕu tè dïng t¹o ra s¶n phÈm trong ®ã bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh. - Gi¸ thµnh s¶n phÈm tiªu thô lµ chi phÝ thùc tÕ cña sè s¶n phÈm ®· tiªu thô cña doanh nghiÖp. Nã bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ s¶n phÈm ®· tiªu thô vµ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cña sè s¶n phÈm ®ã. 1-/ B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh cña doanh nghiÖp n¨m 1999: §¬n vÞ tÝnh: §ång Tªn s¶n phÈm Sè l­îng Nguyªn vËt liÖu L­¬ng Chi phÝ QLDN Chi phÝ b¸n hµng Gi¸ thµnh tæng SPSX Gi¸ thµnh ®¬n vÞ 1 2 3 4 5 6 7 8 1. Cét ®iÖn tuyÕn Ph¶ L¹i - HP - S¶n xuÊt kÕt cÊu cét ®iÖn 272.146 806.831 82.847.375 89.261.054 24.507.700 1.479.099.905 5.500,76 - M¹ cét ®iÖn 367.806 878.308.865 127.319.170 87.415.350 10.309.600 892.177.488 2.425,67 - Bulon cét ®iÖn ®ång bé 12.810 6.072.300 6.543.468 2.548.234 147.769.294 11.537,57 2. s¶n xuÊt phô kiÖn cét ®iÖn + tiÕp ®Þa 760 69.674.831 219.000 349.316 38.776.172 51.021,27 3. L¾p r¸p xe m¸y 950 38.212.375 25.369.000 25.369.000 57.727.000 60.765,26 4. M¹ cét ®iÖn c¸c lo¹i 219.928 783.206.331 107.231.277 49.760.310 8.781.045 533.473.654 2.425,67 Tæng céng 2.576.233.581 349.058.122 258.698.498 46.146.597 3.148.595.513 133.676,18 Nh×n vµo b¶ng kÕt cÊu gi¸ thµnh ta thÊy. - Tû träng nguyªn vËt liÖu chiÕm trong tæng sè gi¸ thµnh lµ: (2.576.233.581 : 3.148.595.513) x 100% = 80,82% Tû lÖ trªn lµ t­¬ng ®èi cao v× vËy c«ng ty cÇn xem xÐt vµ ®iÒu chØnh l¹i møc nguyªn vËt liÖu sao cho phï hîp. - Tû träng tiÒn l­¬ng lµ: (349.058.122 : 3.148.595.513) x 100% = 11,08% - Tû träng chi phÝ QLDN lµ: (258.698.498 : 3.148.595.513) x 100% = 8,21% - Tû träng chi phÝ b¸n hµng lµ: (46.146.579 : 3.148.595.513) x 100% = 1,26% Nh×n chung tû träng tiÒn l­¬ng vµ tû träng chi phÝ QLDN cña c«ng ty lµ phï hîp. Tuy nhiªn c«ng ty cÇn duy tr× vÒ tû träng chi phÝ b¸n hµng vµ ®Çu t­ h¬n n÷a vµo c«ng t¸c b¸n hµng ®Ó ®Èy nhanh møc ®é tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng ty. 2-/ §¸nh gi¸ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh: Trong ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh c«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn vµ sö dông mét sè tµi kho¶n nh­: TK 621 - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm: gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu,... ®­îc xuÊt dïng trùc tiÕp cho c«ng viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm. §èi víi nh÷ng vËt liÖu khi xuÊt dïng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt (ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt hoÆc s¶n phÈm, lo¹i s¶n phÈm,...) th× c«ng ty h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®èi t­îng ®ã. Tr­êng hîp vËt liÖu xuÊt