Phân tích về ba giai đoạn phát triển của chủ nghĩa tư bản chứng minh rằng hiệp tác giản đơn là một bước tiến về tổ chức và sản xuất

ph©n tÝch vÒ ba giai ®o¹n ph¸t triÓn cña cntb chøng minh r»ng hiÖp t¸c gi¶n ®¬n lµ mét b­íc tiÕn vÒ tæ chøc vµ s¶n xuÊt, c«ng tr­êng thñ c«ng t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ra ®êi cña ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ, ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ lµ c¬ së vËt chÊt ®¶m b¶o cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt tbcn. môc lôc lêi më ®Çu. 1 néi dung. 2 I. Giai ®o¹n hiÖp t¸c gi¶n ®¬n (HTG§). 2 1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm. 2 2. ¦u thÕ cña HTG§. 2 3. TÝnh chÊt TBCN cña HTG§. 3 II. C«ng tr­êng thñ c«ng (CTTC). 4 1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm. 4 2. Nh÷ng ­u thÕ cña CTTC. 4 3. TÝnh chÊt TBCN cña cttc. 5 III. §¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ. 5 1. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m¸y mãc. 5 2. ¦u thÕ cña m¸y mãc. 6 3. TÝnh chÊt tbcn cña ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ. 6 4. TÝnh chÊt tiÕn bé cña ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ. 7 kÕt luËn. 9 Tµi liÖu tham kh¶o. lêi më ®Çu MÆc dï ngµy nay, chñ nghÜa t­ b¶n (CNTB) ®· cã nhiÒu biÕn thÓ vÒ nhiÒu mÆt, song kh«ng v× thÕ mµ b¶n chÊt bãc lét cña nã thay ®æi. Nh­ tr­íc ®©y, CNTB vÉn lµ chÕ ®é x· héi dùa trªn c¬ së bãc lét giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng. Dùa trªn sù bãc lét ®ã, mµ chñ yÕu lµ ph­¬ng ph¸p bãc lét gi¸ trÞ thÆng d­ t­¬ng ®èi, CNTB ®· x©y dùng ®­îc cho m×nh nÒn mãng v÷ng ch¾c ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn vÒ sau nµy. §Ò cËp ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d­ t­¬ng ®èi, chóng ta kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi c«ng lao to lín cña M¸c. M¸c ®· kh¸i qu¸t lÞch sö ph¸t triÓn cña CNTB trong c«ng nghiÖp thµnh ba giai ®o¹n: hiÖp t¸c gi¶n ®¬n t­ b¶n chñ nghÜa (TBCN), c«ng tr­êng thñ c«ng TBCN, ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña CNTB trong c«ng nghiÖp lµ qu¸ tr×nh n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi, ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh n©ng cao tr×nh ®é bãc lét cña t­ b¶n, chñ yÕu lµ bãc lét gi¸ trÞ thÆng d­ t­¬ng ®èi. Nghiªn cøu vÒ ba giai ®o¹n ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp t­ b¶n trong c«ng nghiÖp ®Ó thÊy r»ng hiÖp t¸c gi¶n ®¬n lµ mét b­íc tiÕn vÒ tæ chøc s¶n xuÊt, c«ng tr­êng thñ c«ng t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ra ®êi cña ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ, ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ lµ c¬ së vËt chÊt ®¶m b¶o cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt TBCN. I. Giai ®o¹n hiÖp t¸c gi¶n ®¬n (HTG§). 1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm. HiÖp t¸c gi¶n ®¬n TBCN lµ mét sè ®«ng c«ng nh©n lµm viÖc trong cïng mét thêi gian, d­íi sù ®iÒu khiÓn cña cïng mét nhµ t­ b¶n, trong cïng mét kh«ng gian ®Ó s¶n xuÊt ra cïng mét lo¹i hµng ho¸. HiÖp t¸c gi¶n ®¬n so víi ph­¬ng thøc s¶n xuÊt phong kiÕn chØ kh¸c vÒ quy m« s¶n xuÊt vµ sè l­îng lao ®éng lµm thuª. Song, nhê lao ®éng hiÖp t¸c, ng­êi ta ®· t¹o nªn mét n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n h¼n n¨ng suÊt lao ®éng cña nh÷ng ng­êi lµm ¨n riªng lÎ. C¸c nhµ t­ b¶n ®· lîi dông h×nh thøc lao ®éng nµy ®Ó tæ chøc lao ®éng s¶n xuÊt trong x­ëng thî cña m×nh, t¹o ra mét søc s¶n xuÊt míi, nh»m t¨ng thªm khèi l­îng gi¸ trÞ thÆng d­ trong ®iÒu kiÖn lao ®éng cßn lµ thñ c«ng. HTG§ h×nh thµnh víi ®iÒu kiÖn t­ liÖu s¶n xuÊt ph¶i tËp trung trong tay c¸c nhµ t­ b¶n ®ång thêi cã nh÷ng ng­êi lao ®éng ®· bÞ t­íc hÕt t­ liÖu s¶n xuÊt, tù do ®em b¸n søc lao ®éng cña m×nh. 2. ¦u thÕ cña hiÖp t¸c gi¶n ®¬n. Thø nhÊt: c¸c c¸ nh©n cã ®iÒu kiÖn san ®i bï l¹i nh÷ng chªnh lÖch vÒ thÓ lùc, vÒ tr×nh ®é khÐo lÐo nªn ®¶m b¶o hao phÝ lao ®éng c¸ biÖt xÊp xØ víi hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt cña s¶n phÈm, ®¶m b¶o viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ æn ®Þnh vµ v÷ng ch¾c h¬n so víi ph­¬ng thøc s¶n xuÊt phong kiÕn. Thø hai: tiÕt kiÖm ®­îc t­ liÖu s¶n xuÊt, gi¶m bít ®­îc chi phÝ trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm do nhiÒu c«ng nh©n cïng sö dông chung mét t­ liÖu s¶n xuÊt. Thø ba: t¹o ra mét søc s¶n xuÊt míi cao h¬n h¼n so víi tæng céng c¸c n¨ng lùc cña c¸ nh©n riªng lÎ, cho phÐp hoµn thµnh ®­îc nh÷ng c«ng viÖc cã quy m« lín. Thø t­: t¹o ra ®­îc sù kÝch thÝch thi ®ua lµm t¨ng n¨ng suÊt c¸ nh©n, cuèi cïng dÉn ®Õn t¨ng n¨ng suÊt x· héi. Thø n¨m: rót ng¾n thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc do ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc trong qu¸ tr×nh lao ®éng vµ t¸c ®éng vµo ®èi t­îng lao ®éng tõ nhiÒu phÝa. Thø s¸u: cho phÐp hoµn thµnh ®­îc nh÷ng c«ng viÖc khÈn cÊp trong nh÷ng thêi kú nhÊt ®Þnh vµ nh÷ng c«ng viÖc cã tÝnh thêi vô, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kÞp thêi. Thø b¶y: do tËp trung ®­îc t­ liÖu s¶n xuÊt vµ c«ng nh©n nªn lao ®éng hiÖp t¸c cã thÓ ®ång thêi thùc hiÖn ®­îc trªn c¶ kh«ng gian s¶n xuÊt nhá lÉn kh«ng gian s¶n xuÊt lín. 3. TÝnh chÊt t­ b¶n chñ nghÜa cña hiÖp t¸c gi¶n ®¬n. - HiÖp t¸c gi¶n ®¬n TBCN dùa trªn c¬ së chiÕm h÷u t­ nh©n TBCN vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ bãc lét lao ®éng lµm thuª, nªn nã lµm t¨ng søc s¶n xuÊt lao ®éng x· héi vµ lµ mét ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d­ t­¬ng ®èi. - Nhµ t­ b¶n thùc hiÖn chøc n¨ng chØ huy, kiÓm tra, gi¸m s¸t ®èi víi qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt. Chøc n¨ng chØ huy lµ ®ßi hái tÊt yÕu cña lao ®éng tËp thÓ vµ cã thÓ ®­îc vÝ nh­ mét nh¹c tr­ëng ®iÒu khiÓn mét dµn nh¹c. M¸c ®· nhËn xÐt: “Mét nh¹c sÜ ®éc tÊu th× tù ®iÒu khiÓn lÊy m×nh, nh­ng dµn nh¹c th× cÇn ph¶i cã nh¹c tr­ëng”. MÆt kh¸c, viÖc chØ huy cña nhµ t­ b¶n cßn do môc ®Ých cña nÒn s¶n xuÊt TBCN chi phèi, bãp nÆn ®­îc gi¸ trÞ thÆng d­ cµng nhiÒu cµng tèt. Do ®ã, viÖc chØ huy cña nhµ t­ b¶n ph¶i mang h×nh thøc chuyªn chÕ. - N¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn lµ nhê lao ®éng hiÖp t¸c cña c«ng nh©n mµ cã, nh­ng nã l¹i thuéc vÒ nhµ t­ b¶n vµ nh­ lµ do t­ b¶n t¹o ra. M¸c ®· nhËn xÐt: “Søc s¶n xuÊt ®ã gièng nh­ mét møc mµ nhµ t­ b¶n s½n cã mét c¸ch tù nhiªn, mét søc s¶n xuÊt cè h÷u cña t­ b¶n”. KÕt luËn: tãm l¹i, HTG§ lµ mét b­íc tiÕn vÒ tæ chøc s¶n xuÊt: t­ liÖu s¶n xuÊt ph©n t¸n biÕn thµnh t­ liÖu s¶n xuÊt tËp trung, lao ®éng riªng lÎ biÕn thµnh lao ®éng x· héi, n¨ng suÊt lao ®éng x· héi t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn, sù tiÕn bé trªn trong tay nhµ t­ b¶n l¹i trë thµnh mét c«ng cô ®¾c lùc hç trî cho viÖc bãc lét gi¸ trÞ thÆng d­ ®­îc nhiÒu h¬n. HiÖp t¸c gi¶n ®¬n tuy kh«ng tån t¹i l©u song nã ®· tËp hîp ®­îc ®«ng ®¶o c«ng nh©n t¹o ®iÒu kiÖn cho HTG§ chuyÓn biÕn thµnh hiÖp t¸c cã ph©n c«ng, tøc lµ c«ng tr­êng thñ c«ng TBCN. II. C«ng tr­êng thñ c«ng (CTTC). 1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm. Cã hai lo¹i c«ng tr­êng thñ c«ng: - C«ng tr­êng thñ c«ng hçn t¹p: lµ CTTC mµ h×nh th¸i cuèi cïng cña s¶n phÈm ®­îc l¾p r¸p mét c¸ch m¸y mãc bëi nh÷ng s¶n phÈm bé phËn ®éc lËp mµ cã. VD: c«ng tr­êng thñ c«ng lµm ®ång bé ë Gi¬nev¬. - C«ng tr­êng thñ c«ng h÷u c¬: lµ CTTC mµ s¶n phÈm cña nã do mét lo¹t nh÷ng qu¸ tr×nh vµ nh÷ng thao t¸c cã liªn quan víi nhau t¹o ra. VD: c«ng tr­êng thñ c«ng lµm kim b¨ng. Tãm l¹i, dï ®­îc ph©n chia d­íi h×nh thøc nµo th× c¬ cÊu s¶n xuÊt cña CTTC vÉn lµ ng­êi lao ®éng bé phËn vµ c«ng cô cña ng­êi Êy. M¸c ®· nhËn xÐt: “Ng­êi lao ®éng bé phËn vµ c«ng cô cña ng­êi Êy, ®ã lµ yÕu tè ®¬n gi¶n cña c«ng tr­êng thñ c«ng”. 2. ¦u thÕ cña c«ng tr­êng thñ c«ng. Thø nhÊt: s¶n xuÊt ®­îc liªn tôc, ®Òu ®Æn nhê tæ chøc lao ®éng d©y chuyÒn, hîp lý hãa s¶n xuÊt. Ng­êi lao ®éng ®­îc ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ tõng kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nªn ®· rót ng¾n ®­îc thêi gian ngõng viÖc, gi¶m giê chÕt do thay ®æi thao t¸c, dông cô, chç lµm viÖc. Thø hai: tay nghÒ cña ng­êi c«ng nh©n ®­îc n©ng lªn nhanh chãng nhê chuyªn m«n ho¸ lao ®éng bé phËn. Ng­êi c«ng nh©n chØ lµm mét trong nhiÒu kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nªn tÝch luü ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm, tr×nh ®é thµnh th¹o ®­îc n©ng cao v× vËy hao phÝ lao ®éng Ýt h¬n mµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n. Thø ba: s¶n phÈm lµm ra tèt h¬n vµ nhiÒu h¬n so víi s¶n phÈm cña ng­êi s¶n xuÊt riªng lÎ. Thø t­: c«ng cô lao ®éng ®­îc c¶i tiÕn, lµm c¬ së cho sù ra ®êi cña m¸y mãc sau nµy. M¸y mãc ®· tiÕp thu vµ ph¸t triÓn dùa trªn sù c¶i tiÕn ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n cña c«ng cô trong giai ®o¹n CTTC. Nh­ vËy, nhê ph©n c«ng trong CTTC vµ chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt mµ kü thuËt ®· tiÕn bé rÊt nhiÒu tuy nÒn s¶n xuÊt vÉn dùa trªn lao ®éng thñ c«ng. 3. TÝnh chÊt t­ b¶n chñ nghÜa cña c«ng tr­êng thñ c«ng. Sù ph©n c«ng trong CTTC ®ßi hái ph¶i t¨ng phÇn t­ b¶n kh¶ biÕn vµ t­ b¶n bÊt biÕn. §©y lµ mét ®Þnh luËt do tÝnh chÊt kü thuËt cña CTTC sinh ra. Sù ph©n c«ng trong CTTC lµm cho ng­êi lao ®éng bÞ quÌ quÆt c¶ vÒ thÓ chÊt lÉn tinh thÇn do hä suèt ®êi chØ lµm mét c«ng viÖc bé phËn cña s¶n phÈm. Sù ph©n c«ng trong CTTC cßn x¸c lËp mét tæ chøc ®¼ng cÊp gi÷a c«ng nh©n víi nhau, ®ã lµ c«ng nh©n lµnh nghÒ vµ kh«ng lµnh nghÒ. Môc ®Ých cña viÖc ph©n chia nµy lµ nh»m lµm gi¶m chi phÝ ®µo t¹o c«ng nh©n cña nhµ t­ b¶n. Lao ®éng tËp thÓ cña ng­êi c«ng nh©n t¹o nªn mét søc s¶n xuÊt míi, søc s¶n xuÊt nµy thuéc vÒ nhµ t­ b¶n vµ ®¶m b¶o cho nhµ t­ b¶n bãc lét ®­îc gi¸ trÞ thÆng d­ t­¬ng ®èi cao h¬n h¼n thêi kú HTG§. M¸c ®· nhËn xÐt: “Ph¸t triÓn søc s¶n xuÊt tËp thÓ cña lao ®éng lµm lîi cho nhµ t­ b¶n mµ h¹i cho ng­êi lao ®éng. Nã t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn míi ®¶m b¶o cho t­ b¶n thèng trÞ lao ®éng. VËy nã võa lµ mét sù tiÕn bé lÞch sö, mét giai ®o¹n tÊt yÕu trong h×nh th¸i kinh tÕ x· héi, vµ võa lµ mét thñ ®o¹n bãc lét mét c¸ch v¨n minh vµ tinh vi h¬n”. KÕt luËn: nh×n chung, CTTC thñ cã vai trß lÞch sö ®èi víi CNTB. Nã lµ giai ®o¹n t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ra ®êi cña ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ: lao ®éng thñ c«ng chuyÓn thµnh lao ®éng c¬ giíi, c«ng nh©n lµnh nghÒ cïng víi c«ng cô ®éc chuyªn. Vµ tõ c«ng cô ®éc chuyªn ®ã mµ x­ëng chÕ t¹o c«ng cô h×nh thµnh dÉn ®Õn sù ra ®êi cña nÒn s¶n xuÊt c¬ khÝ. III. §¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ (§CNCK). 1. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m¸y mãc. M¸y mãc lµ mét c¬ cÊu gåm ba bé phËn c¨n b¶n kh¸c nhau: m¸y ph¸t lùc, m¸y truyÒn lùc, m¸y c«ng t¸c. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m¸y mãc diÔn ra tõ th« s¬ ®Õn hiÖn ®¹i, tõ c«ng suÊt thÊp ®Õn c«ng suÊt cao, h×nh th¸i ph¸t triÓn nhÊt cña nã lµ m¸y tù ®éng. Ngoµi ba bé phËn trªn, m¸y tù ®éng cßn cã bé phËn ®iÒu khiÓn kiÓm tra toµn bé ho¹t ®éng cña m¸y. Khi m¸y c«ng t¸c thay thÕ c«ng cô thñ c«ng, nã ®ßi hái ph¶i thay thÕ nguyªn ®éng lùc do søc ng­êi, søc sóc vËt, søc tù nhiªn (søc giã, søc n­íc). Song søc tù nhiªn còng bÞ h¹n chÕ nªn m¸y h¬i n­íc ®· ®­îc ph¸t minh ra. §©y lµ ®éng c¬ ®Çu tiªn ph¸t ra nguyªn lùc b»ng c¸ch dïng n­íc vµ than. Sù ra ®êi cña m¸y h¬i n­íc lµm cho ng­êi ta chØ cÇn dïng mét ®éng c¬ còng cã thÓ lµm cho chuyÓn ®éng nhiÒu m¸y c«ng t¸c. M¸y ph¸t lùc còng ®ßi hái ph¶i lín lªn theo sù gia t¨ng cña m¸y c«ng nghÖ. Bé phËn truyÒn lùc trë thµnh võa réng lín, võa phøc t¹p. Trªn c¬ së nµy hÖ thèng m¸y mãc h×nh thµnh. Tãm l¹i, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m¸y mãc ®· ®­îc M¸c kh¸i qu¸t nh­ sau: “C«ng cô gi¶n ®¬n, tÝch luü c«ng cô, c«ng cô phøc hîp, viÖc chuyÓn ®éng nh÷ng c«ng cô Êy b»ng c¸c lùc l­îng tù nhiªn, m¸y mãc hÖ thèng m¸y mãc c¬ m« t¬ tù ®éng, ®ã lµ tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña m¸y mãc”. 2. ¦u thÕ cña m¸y mãc. M¸y mãc kh«ng bÞ h¹n chÕ bëi giíi h¹n sinh lý cña con ng­êi. B¶n th©n m¸y mãc ®­îc chÕ t¹o b»ng vËt liÖu bÒn, sö dông ®­îc trong thêi gian dµi, vµ do quy luËt khoa häc quy ®Þnh viÖc sö dông nã. Ph¹m vi s¶n xuÊt cña nã réng h¬n nhiÒu so víi c«ng cô thñ c«ng. Khoa häc biÕn thµnh lùc l­îng s¶n xuÊt. M¸c nhËn xÐt: “C«ng nghiÖp lín lµ n¬i ®· biÕn khoa häc thµnh lùc l­îng s¶n xuÊt… vµ ®­a khoa häc phôc vô cho nhµ t­ b¶n”. M¸y mãc lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi lªn gÊp tr¨m ngµn lÇn so víi thêi kú tr­íc. 3. TÝnh chÊt t­ b¶n chñ nghÜa cña ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ. M¸y mãc ra ®êi lµ sù ®¾c th¾ng cña loµi ng­êi ®èi víi thiªn nhiªn, nh­ng m¸y mãc ë trong tay nhµ t­ b¶n l¹i lµ c«ng cô ®Ó bãc lét tµn nhÉn lao ®éng lµm thuª. - Dùa vµo m¸y mãc, nhµ t­ b¶n kh«ng ngõng bãc lét gi¸ trÞ thÆng d­ t­¬ng ®èi vµ tuyÖt ®èi. Nhµ t­ b¶n ®· t¨ng c­êng viÖc bãc lét cña m×nh nhê thay thÕ lao ®éng thñ c«ng b»ng lao ®éng c¬ giíi, nhê ¸p dông khoa häc kü thuËt vµ s¶n xuÊt ®¹i quy m«, nhê tËn dông ®­îc søc tù nhiªn kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn, nhê h¹ thÊp gi¸ trÞ søc lao ®éng cña c«ng nh©n. Bªn c¹nh ®ã nhµ t­ b¶n cßn kh«ng ngõng t¨ng c­êng ®é lao ®éng b»ng c¸ch t¨ng thªm c«ng suÊt m¸y mãc, kh«ng ngõng kÐo dµi ngµy lao ®éng ®Ó bï vµo sè c«ng nh©n gi¶m ®i do m¸y mãc thay thÕ. - M¸y mãc lµm cho n¹n thÊt nghiÖp cµng thªm trÇm träng. M¸y mãc cã kh¶ n¨ng thay thÕ hµng chôc, hµng tr¨m c«ng nh©n. Bao nhiªu ng­êi bÞ thay thÕ lµ bÊy nhiªu ng­êi bÞ sa th¶i khái c«ng x­ëng. Bªn c¹nh ®ã cßn rÊt nhiÒu nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt nhá còng trë nªn thÊt nghiÖp do bÞ ph¸ s¶n. - M¸y mãc lµm cho c«ng nh©n trë thµnh vËt phô thuéc vµo nã. Thêi kú m¸y mãc vµ c«ng nghiÖp lín, ng­êi c«ng nh©n suèt ®êi chuyªn phôc vô mét c¸i m¸y bé phËn. C«ng viÖc lµm b»ng m¸y kÝch thÝch cao ®é hÖ thÇn kinh, ®ång thêi ng¨n c¶n viÖc sö dông c¬ b¾p, k×m nÐn mäi sù ho¹t ®éng tù do cña tinh thÇn vµ thÓ x¸c. Ng­êi c«ng nh©n t¸ch khái nhµ t­ b¶n th× kh«ng cã viÖc g× lµm c¶. - M¸y mãc b¾t c«ng nh©n tu©n theo kû luËt tr¹i lÝnh vµ chÞu nhiÒu sù ®éc h¹i. M¸y mãc ®ßi hái c«ng nh©n ph¶i lµm theo viÖc ®Òu ®Æn, liªn tôc, chÝnh x¸c vµ tuyÖt ®èi phôc tïng. Ngoµi ra c«ng nh©n cßn ph¶i chÞu nhiÒu sù ®éc h¹i, nhiÖt ®é cao, ¸p suÊt lín, kh«ng khÝ bôi bÆm, ho¸ chÊt nguy hiÓm, nh÷ng tai n¹n lao ®éng cã thÓ ®Õn bÊt cø lóc nµo. TÊt c¶ nh÷ng nçi thèng khæ cña c«ng nh©n kh«ng ph¶i do m¸y mãc sinh ra mµ lµ “do viÖc sö dông m¸y mãc theo lèi t­ b¶n chñ nghÜa mµ ra”. 4. TÝnh chÊt tiÕn bé cña ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ. Tuy §CNCK ë trong tay giai cÊp t­ s¶n ®· g©y ra nh÷ng tai h¹i ghª gím cho ng­êi lao ®éng, nh­ng b¶n th©n §CNCK ra ®êi lµ mét tiÕn bé nh¶y vät cña loµi ng­êi, nã cã t¸c dông lín lao trong ®êi sèng x· héi. §CNCK t¹o ra mét n¨ng suÊt lao ®éng x· héi cao ch­a tõng cã trong c¸c x· héi tr­íc. S¶n xuÊt tËp trung chuyªn m«n ho¸, hîp t¸c, ph©n c«ng x· héi ph¸t triÓn, c¸c ngµnh s¶n xuÊt x· héi t¨ng lªn vµ g¾n bã víi nhau. NÒn s¶n xuÊt nhá ph©n t¸n tù cÊp, tù tóc h×nh thµnh mét hÖ thèng s¶n xuÊt x· héi ®­îc thay b»ng nÒn s¶n xuÊt lín, ph¹m vi thÞ tr­êng ®­îc më réng t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ cña loµi ng­êi tiÕn lªn nh÷ng b­íc míi. - §CNCK ra ®êi, ph¸ vì quan hÖ gi÷a gia ®×nh kiÓu cò, phong kiÕn gia tr­ëng. Phô n÷ trong gia ®×nh ®· cã tiÕng nãi riªng do hä ®· t¹o ra ®­îc mét c¬ së kinh tÕ míi cho gia ®×nh hä. Uy quyÒn ®µn «ng kh«ng cßn ®ñ m¹nh ®Ó cã thÓ ¸p bøc phô n÷. §CNCK ®· t¹o ra mÇm mèng cña quyÒn b×nh ®¼ng nam n÷ vµ quan hÖ gia ®×nh kiÓu míi. - Trong nÒn §CNCK, con ng­êi ®­îc häc tËp vµ ph¸t triÓn toµn diÖn ®Ó ®¹t ®­îc mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh trong viÖc sö dông m¸y mãc, vËn dông khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt. - §CNCK lµm cho c«ng nghiÖp t¸ch khái n«ng nghiÖp, nh­ng vÉn h×nh thµnh mèi quan hÖ t­¬ng hç lÉn nhau. C«ng nghiÖp t¸c ®éng vµo n«ng nghiÖp biÕn n«ng nghiÖp thµnh nh÷ng ngµnh sö dông m¸y mãc kü thuËt hiÖn ®¹i. Ng­îc l¹i, c¸ch m¹ng n«ng nghiÖp l¹i ®¶m b¶o cung cÊp cho c«ng nghiÖp nh©n lùc, nguyªn liÖu, l­¬ng thùc, thùc phÈm. KÕt luËn: qua ba giai ®o¹n ph¸t triÓn cña CNTB trong c«ng nghiÖp, chóng ta cã thÓ rót ra mét sè vÊn ®Ò: 1. Ba giai ®o¹n ph¸t triÓn cña CNTB lµ ba giai ®o¹n t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi, ®ång thêi lµ ba giai ®o¹n n©ng cao tr×nh ®é bãc lét cña t­ b¶n. 2. Ba giai ®o¹n ph¸t triÓn cña CNTB lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt ®Æt trong mèi quan hÖ biÖn chøng víi quan hÖ s¶n xuÊt. §i theo víi sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt, quan hÖ s¶n xuÊt TBCN ngµy cµng ®­îc më réng vµ cñng cè. Sau khi nÒn ®¹i c«ng nghiÖp ®­îc x¸c lËp th× CNTB lªn ng«i thèng trÞ hoµn toµn. 3. Ba giai ®o¹n ph¸t triÓn cña CNTB còng lµ ba giai ®o¹n x· héi ho¸ lao ®éng vµ s¶n xuÊt diÔn ra trong qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn tõ s¶n xuÊt nhá, thñ c«ng, ph©n t¸n lªn s¶n xuÊt lín, tËp trung, hiÖn ®¹i. kÕt luËn LËt gië l¹i lÞch sö ®Ó nghiªn cøu vÒ chñ nghÜa t­ b¶n qua ba giai ®o¹n ph¸t triÓn trong c«ng nghiÖp gîi cho ta nh÷ng vÊn ®Ò cã ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi tõ s¶n xuÊt nhá, thñ c«ng, l¹c hËu s¶n xuÊt lín, c¬ khÝ ho¸ hiÖn ®¹i. ViÖt Nam ®ang trªn con ®­êng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸, ch¾c ch¾n nh÷ng thµnh tùu vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc t­ b¶n trªn thÕ giíi sÏ lµ mét bµi häc lín ®èi víi ViÖt Nam. §èi víi mét n­íc cã nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn nh­ n­íc ta, c«ng nghiÖp hãa chÝnh lµ con ®­êng tÊt yÕu ph¶i ®i qua ®Ó t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ víi tèc ®é cao, gãp phÇn æn ®Þnh vµ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸ cña mäi thµnh viªn trong x· héi. tµi liÖu tham kh¶o 1. C¸c M¸c – Sù khèn cïng cña triÕt häc – NXB Sù thËt Hµ Néi - 1971. 2. C¸c M¸c t­ b¶n QuyÓn I, tËp 1 – NXB Sù thËt – 1963. 3. Lª -nin toµn tËp, tËp 3 – nxb sù thËt – 1960.