Phương hướng và một số biện pháp nâng cao hiệu quả của công tác quản lý vốn sản xuất kinh doanh Công ty 20 - Tổng cục Hậu Cần

Lêi më ®Çu Kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, lîi nhuËn môc tiªu hµng ®Çu cña mét doanh nghiÖp. §Ó ®¹t ®­îc lîi nhuËn tèi ®a mµ vÉn ®¶m b¶o s¶n phÈm chÊt l­îng tèt, gi¸ c¶ hîp lý doanh nghiÖp v÷ng vµng trong c¹nh tranh th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é s¶n xuÊt kinh doanh trong ®ã qu¶n lý vµ sö dông vèn lµ mét bé phËn rÊt quan träng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh tíi kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Vèn lµ mét ph¹m trï kinh tÕ hµng ho¸, lµ mét trong hai yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. Vèn cßn lµ ch×a kho¸. Lµ ®iÒu kiÖn hµng ®Çu cña mäi qóa tr×nh ph¸t triÓn chÝnh v× vËy c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó cã thÓ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× ph¶i cã mét luîng vèn nhÊt ®Þnh. Vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng, d­íi h×nh th¸i hiÖn vËt nã biÓu hiÖn lµ tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l­u ®éng. C«ng ty 20 Tæng côc hËu cÇn ®· tr¶i qua chÆng ®­êng h¬n 40 n¨m tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Trong suèt thêi kú ®ã, do tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n nªn C«ng ty ®· cã nhiÒu x¸o trén. Cho ®Õn nay c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh ®· ®­îc æn ®Þnh vµ lµm ¨n cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn vÉn cßn nhiÒu yÕu tè khã kh¨n, trong ®ã vÊn ®Ò qu¶n lý vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè cã ¶nh h­ëng lín ®Õn ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. ChÝnh v× nªn em ®· chän ®Ò tµi "Ph­¬ng h­íng vµ mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lý vèn s¶n xuÊt kinh doanh C«ng ty 20 - Tæng côc hËu cÇn" ®Ó lµm ®Ò tµi cho m×nh. Víi ®Ò tµi trªn, chuyªn ®Ò ®­îc chia lµm ba phÇn: PhÇn I: N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch víi c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. PhÇn II: Ph©n tÝch thùc tr¹ng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ t×nh h×nh qu¶n lý vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty 20. PhÇn III: Mét sè ph­¬ng h­íng vµ biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý vèn s¶n xuÊt kinh doanh C«ng ty 20. Chuyªn ®Ò hoµn thµnh ®­îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c« TS Lª ThÞ Anh V©n cïng toµn thÓ c¸n bé nh©n viªn C«ng ty 20! Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! PhÇn i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch víi c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng I- Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i vèn trong doanh nghiÖp: 1- Kh¸i niÖm vµ chu tr×nh vËn ®éng cña vèn trong doanh nghiÖp 1-1/ Kh¸i niÖm vÒ vèn trong s¶n xuÊt Vèn lµ mét ph¹m trï kinh tÕ trong lÜnh vùc tµi chÝnh, nã g¾n liÒn víi nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. Vèn lµ tiÒn huy ®éng vµo s¶n xuÊt nh»m môc ®Ých sinh lîi, hay nãi c¸ch kh¸c, tiÒn chØ lµ vèn khi ®­îc ®­a vµo trong s¶n xuÊt l­u th«ng. Vai trß vèn s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp thùc hiÖn yªu cÇu cña c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh doanh, tøc lµ qu¸n triÖt quan ®iÓm tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn trªn c¬ së tù chñ kinh tÕ vµ tµi chÝnh. Yªu cÇu tiÕt kiÖm nãi nªn tÝnh hîp lý, tÝnh ®óng møc trong viÖc sö dông vèn víi mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh víi môc ®Ých ®¹t ®­îc mét møc lîi nhuËn hoÆc doanh thu cao h¬n. HiÖu qu¶ kinh tÕ cuèi cïng thÓ hiÖn ë sè lîi nhuËn thu ®­îc. §iÒu ®ã phô thuéc vµo vÊn ®Ò s¶n xuÊt vèn cã hîp lý hay kh«ng, cã tiÕt kiÖm chi phÝ vµ t¨ng dù tr÷ hay kh«ng ®Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých n©ng cao sè vßng quay cña vèn. §èi víi mçi lo¹i h×nh doanh nghiÖp nguån gèc viÖc h×nh thµnh vèn lµ kh¸c nhau vµ së h÷u còng kh¸c nhau. §èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc th× vèn s¶n xuÊt lµ do nhµ n­íc cÊp vµ giao quyÒn tù chñ vÒ tµi chÝnh cho doanh nghiÖp vµ doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm ph¶i b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. §èi víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c nhau nh­ doanh nghiÖp t­ nh©n, doanh nghiÖp tËp thÓ, doanh nghiÖp t­ b¶n th× nguån vèn ®­îc huy ®éng tõ c¸c nguån vèn kh¸c nhau. XÐt vÒ h×nh th¸i vËt chÊt cña vèn s¶n xuÊt gåm hai yÕu tè c¬ b¶n cña qóa tr×nh s¶n xuÊt lµ t­ liÖu lao ®éng vµ ®èi t­îng lao ®éng. 1-2/ Chu tr×nh vËn ®éng cña vèn trong doanh nghiÖp : Trong doanh nghiÖp vèn vËn ®éng theo quy tr×nh cña qóa tr×nh t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp nh­ sau: S¬ ®å 1: Quy tr×nh vËn ®éng cña vèn trong doanh nghiÖp Mua C«ng cô lao ®éng vµ søc lao ®éng B¸n TiÒn Nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt chÕ biÕn hµng ho¸ TiÒn 2- Ph©n lo¹i vèn trong doanh nghiÖp: Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i vèn trong doanh nghiÖp. Dùa vµo vµo nh÷ng c¨n cø kh¸c nhau chóng ta cã nh÷ng ph©n lo¹i sau: C¨n cø vµo h×nh th¸i biÓu hiÖn, vèn ®­îc chia thµnh vèn h÷u h×nh vµ vèn v« h×nh. -/ Vèn h÷u h×nh gåm tiÒn, c¸c giÊy tê cã gi¸ trÞ vµ nh÷ng tµi s¶n biÓu hiÖn b»ng hiÖn vËt kh¸c nh­ quyÒn sö dông ®Êt ®ai, nhµ m¸y. -/ Vèn v« h×nh gåm nh÷ng gi¸ trÞ tµi s¶n v« h×nh nh­ uy tÝn kinh doanh, nh·n hiÖu, b¶n quyÒn, s¸ng chÕ ph¸t minh. ViÖc nhËn thøc ®óng ®¾n ®Çy ®ñ vÒ nh÷ng h×nh thøc tån t¹i cña vèn sÏ gióp Ých cho viÖc qu¶n lý, khai th¸c triÖt ®Ó vèn còng nh­ gióp cho viÖc ph¸t triÓn nh÷ng tiÒm n¨ng vÒ vèn ®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn vèn v« h×nh v× ®©y lµ lîi thÕ riªng cã, vèn v« h×nh ®­îc sö dông tèt sÏ lµ mét lîi thÕ c¹nh tranh trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®ång thêi gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c gi¸ trÞ cña vèn, lµm c¬ së gãp vèn kinh doanh, kªu gäi hîp t¸c ®Çu t­. * C¨n cø vµo thêi h¹n lu©n chuyÓn, vèn ®­îc chia thµnh, vèn ng¾n h¹n, vèn trung h¹n, vèn dµi h¹n. -/ Vèn ng¾n h¹n: lµ vèn cã thêi h¹n lu©n chuyÓn d­íi 1n¨m. -/ Vèn trung h¹n: lµ vèn cã thêi h¹n lu©n chuyÓn tõ 1®Õn 5n¨m. -/ Vèn dµi h¹n: lµ vèn cã thêi h¹n lu©n chuyÓn lín h¬n 5n¨m. * C¨n cø vµo ph­¬ng thøc lu©n chuyÓn gi¸ trÞ, vèn ®­îc chia thµnh vèn cè ®Þnh, vèn l­u ®éng. Chóng ta sÏ ®i s©u vµo nghiªn cøu c¸ch ph©n lo¹i nµy ë c¸c phÇn sau. 2-1/ Vèn cè ®Þnh trong doanh nghiÖp 2-1-1/ Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm vèn cè ®Þnh Vèn cè ®Þnh lµ mét bé phËn cña nguån vèn s¶n xuÊt kinh doanh, lµm h×nh th¸i gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh ®ang ph¸t huy t¸c dông trong s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Vèn cè ®Þnh d÷ mét vai trß hÕt søc quan träng trong qóa tr×nh h×nh thµnh s¶n xuÊt, nã quyÕt ®Þnh tr×nh ®é kü thuËt cña c«ng nghÖ sö dông trong doanh nghiÖp tr×nh ®é c¬ së h¹ tÇng cña doanh nghiÖp, do ®ã lµ c¬ së cho viÖc ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt më réng vµ kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. Tuú theo ®Æc ®iÓm kinh tÕ mçi nghµnh, kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña tõng doanh nghiÖp s¶n xuÊt mµ mçi doanh nghiÖp cÇn cã kÕ ho¹ch ®óng ®¾n cho viÖc ®Çu t­ mua s¾m trang thiÕt bÞ m¸y mãc vµ ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao trong viÖc sö dông vèn cè ®Þnh cho s¶n xuÊt. Theo quy ®Þnh hiÖn nay th× nh÷ng tµi s¶n cña doanh nghiÖp cã gi¸ trÞ lín h¬n 5 triÖu ®ång vµ thêi gian sö dông lín h¬n mét n¨m th× ®­îc xÕp vµo lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh. Tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng chuyÓn mét lÇn toµn bé gi¸ trÞ cña nã vµo s¶n phÈm mµ ®ãng gãp trong nhiÒu chu kú s¶n xuÊt. 2-1-2/ C¬ cÊu vèn cè ®Þnh : ViÖc nghiªn cøu c¬ cÊu vèn cè ®Þnh cã ý nghÜa hÕt søc quan träng trong qóa tr×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn cè ®Þnh. Khi nghiªn cøu c¬ cÊu vèn cè ®Þnh ph¶i nghiªn cøu trªn hai gi¸c ®é lµ néi dung kÕ ho¹ch vµ tû träng tõng lo¹i. VÊn ®Ò c¬ b¶n lµ ph¶i x©y dùng ®­îc mét c¬ cÊu hîp lý phï hîp víi t×nh h×nh cô thÓ cña doanh nghiÖp, vÒ mÆt kinh tÕ kü thuËt tr×nh ®é qu¶n lý c¸c nguån vèn trong doanh nghiÖp. CÇn nhËn thøc c¬ cÊu vèn cè ®Þnh trong doanh nghiÖp chØ lµ mét yÕu tè ®éng vµ thay ®æi theo kh«ng gian vµ thêi gian. Nhµ qu¶n lý vèn ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc c¬ cÊu hîp lý trong tõng thêi kú. HiÖn nay vèn cè ®Þnh trong doanh nghiÖp ®­îc biÓu hiÖn b»ng h×nh th¸i gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh huy ®éng vµo s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp. - Nhµ x­ëng, vËt kiÕn tróc ®Ó phôc vô s¶n xuÊt . - ThiÕt bÞ ®éng lùc vµ hÖ thèng truyÒn dÉn. - M¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt . - Dông cô lµm viÖc ®o l­êng vµ thÝ nghiÖm - ThiÕt bÞ vµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, dông cô qu¶n lý. - C¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c. Trong c¬ cÊu vèn cè ®Þnh cÇn ®Æc biÖt chó ý tíi mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn m¸y mãc thiÕt bÞ vµ phÇn nhµ x­ëng phôc vô s¶n xuÊt. 2-1-3/ C«ng t¸c qu¶n lý vèn trong doanh nghiÖp. Qu¶n lý vèn cè ®Þnh lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña c«ng t¸c tµi chÝnh doanh nghiÖp. Trong qóa tr×nh kinh doanh, sù vËn ®éng cña vèn cè ®Þnh g¾n liÒn víi h×nh th¸i biÓu hiÖn vËt chÊt cña nã. V× vËy ph¶i nghiªn cøu nh÷ng tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp th× míi cã thÓ qu¶n lý tèt tµi s¶n cè ®Þnh. Cã c¸c h×nh thøc qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh sau: KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµ lËp kÕ ho¹ch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: - Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh: Trong qóa tr×nh sö dông còng nh­ khi kh«ng sö dông th× tµi s¶n cè ®Þnh bÞ hao mßn d­íi hai h×nh thøc lµ hao mßn h÷u h×nh vµ hao mßn v« h×nh. Hao mßn h÷u h×nh lµ sù hao mßn vÒ vËt chÊt , sù tæn thÊt dÇn vÒ chÊt l­îng, lµm gi¶m gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh. Hao mßn h÷u h×nh lµ tµi s¶n cè ®Þnh gi¶m dÇn gi¸ trÞ cïng víi gi¸ trÞ cña nã chuyÓn dÇn vµo s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Khi kh«ng ®­îc sö dông , n»m ngoµi qóa tr×nh s¶n xuÊt th× hao mßn h÷u h×nh lµ tµi s¶n cè ®Þnh thÓ hiÖn ë chç tµi s¶n cè ®Þnh mÊt dÇn gi¸ trÞ sö dông do t¸c ®éng cña c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi hao mßn h÷u h×nh: Gåm 3 nhãm nh©n tè sau: - Nhãm nh©n tè thuéc chÊt l­îng tµi s¶n cè ®Þnh; vËt liÖu chÕ t¹o, c«ng nghÖ chÕ t¹o, chÊt l­îng x©y dùng vµ l¾p ®Æt tµi s¶n cè ®Þnh ®ã. - Nhãm nh©n tè trong qóa tr×nh sö dông: Thêi gian vµ c­êng ®é sö dông trong s¶n xuÊt, tay nghÒ c«ng nh©n, chÕ ®é b¶o d­ìng söa ch÷a. - Nhãm nh©n tè thuéc ®iÒu kiÖn tù nhiªn; ®é Èm, nhiÖt ®é ...... Hao mßn v« h×nh tµi s¶n cè ®Þnh: Lµ viÖc tµi s¶n cè ®Þnh bÞ gi¶m gi¸ trÞ do n¨ng suÊt lao ®éng x· héi t¨ng lªn. Ng­êi ta s¶n xuÊt ra lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh cã chÊt l­îng nh­ cò, thËm chÝ tèt h¬n víi gi¸ thµnh h¹ h¬n. Tµi s¶n cè ®Þnh bÞ gi¶m gi¸ do kü thuËt ngµy cµng tiÕn bé h¬n. Trong qóa tr×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp cÇn nghiªn cøu ®Ó t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p, nh»m gi¶m tèi ®a tæn thÊt do hao mßn v« h×nh g©y ra nh­: n©ng cao tr×nh ®é sö dông tµi s¶n cè ®Þnh c¶ vÒ thêi gian vµ c­êng ®é ®Èy nhanh viÖc c¶i tiÕn vµ hiÖn ®¹i ho¸ m¸y mãc thiÕt bÞ, tæ chøc tèt c«ng t¸c b¶o qu¶n vµ söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ. - KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: trong qóa tr×nh tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt h×nh th¸i vËt chÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng thay ®æi nh­ng gi¸ trÞ hao mßn dÇn vµ chuyÓn tõng phÇn vµo s¶n phÈm. PhÇn gi¸ trÞ nµy thu håi d­íi h×nh thøc khÊu hao vµ h¹ch to¸n dÇn vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. B¶n chÊt kinh tÕ cña khÊu hao tµi s¶n tµi s¶n cè ®Þnh trong qóa tr×nh sö dông lµ sù mÊt dÇn gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh, phÇn gi¸ trÞ nµy ®­îc bï ®¾p b»ng sù chuyÓn dÞch tõng phÇn vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm. KhÊu hao ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸ch chuyÓn gi¸ trÞ vµo s¶n phÈm mét c¸ch cã kÕ ho¹ch theo ®Þnh møc ®· quy ®Þnh trong suèt thêi gian tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc sö dông ®ång thêi lËp quü khÊu hao ®Ó bï ®¾p phÇn gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh bÞ hao mßn. C«ng t¸c khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cã ¶nh h­ëng lín ®Õn vÊn ®Ò ph¸t triÓn vµ b¶o toµn vèn, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. Tõ ngµy 1/1/1995 c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc phÐp d÷ l¹i toµn bé khÊu hao trÝch ®­îc ®Ó ®Çu t­ thay thÕ ®æi míi tµi s¶n cè ®Þnh chø kh«ng ph¶i trÝch nép 1 phÇn quü khÊu hao vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc nh­ tr­íc n÷a. ViÖc khÊu hao söa ch÷a lín ®Ó söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch cã hÖ thèng nh»m duy tr× kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh trong suèt thêi gian sö dông nã. Doanh nghiÖp tiÕn hµnh trÝch khÊu hao söa ch÷a lín. KhÊu hao ®­îc trÝch theo tû lÖ khÊu hao ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc . Tû lÖ khÊu hao lµ tû lÖ gi÷a sè tiÒn trÝch khÊu hao hµng n¨m so víi nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh. ViÖc x¸c ®Þnh tû lÖ khÊu hao hîp lý cã mét ý nghÜa hÕt søc quan träng. NÕu tû lÖ khÊu hao thÊp th× doanh nghiÖp sÏ kh«ng bï ®¾p ®­îc tæn thÊt thùc tÕ do hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh g©y ra, doanh nghiÖp kh«ng b¶o toµn ®­îc vèn. NÕu tû lÖ khÊu hao qu¸ cao th× gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp sÏ t¨ng cao mét c¸ch gi¶ t¹o do vËy sÏ ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, muèn ®æi míi thiÕt bÞ, doanh nghiÖp ph¶i tÝch luü trong thêi gian dµi tõ 8 ®Õn 12 n¨m. Sau thêi gian nµy khÊu hao cña doanh nghiÖp th­êng bÞ gi¶m do ¶nh h­ëng cña l¹m ph¸t vµ doanh nghiÖp sÏ kh«ng cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó t¸i ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh. MÆt kh¸c, ph­¬ngph¸p khÊu hao tuyÕn tÝnh mµ doanh nghiÖp ®ang ¸p dông hiÖn nay cã nh­îc ®iÓm lµ ch­a t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp thu håi vèn nhanh ®Ó cã thÓ ®æi míi thiÕt bÞ vµ øng dông kü thuËt míi vµo s¶n xuÊt. - LËp kÕ ho¹ch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: KÕ ho¹ch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ mét bé phËn quan träng cña kÕ ho¹ch tµi chÝnh doanh nghiÖp. KÕ ho¹ch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ph¶n ¸nh c¸c chØ tiªu vÒ gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh nh­: Tæng nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh ®Çu kú, t×nh h×nh t¨ng gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh trong kú, gi¸ trÞ tæng tµi s¶n cè ®Þnh cÇn tÝnh khÊu hao trong kú vµ tû lÖ khÊu hao, ph­¬ng h­íng sö dông quü khÊu hao. Theo quy ®Þnh sè 517/TTg ngµy 21/10/1995, kÕ ho¹ch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh gåm: -Tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng ph¶i tÝnh khÊu hao c¬ b¶n vµ khÊu hao söa ch÷a lín (®Êt ®ai). - Tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng thªm trong n¨m kÕ ho¹ch. Tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng trong th¸ng th× th¸ng sau míi tÝnh khÊu hao. VÝ dô: Mét «t« mua vµo gi÷a th¸ng 6 vµ ®­a vµo sö dông ngay th× tÝnh khÊu hao tõ th¸ng 7. - Tµi s¶n cè ®Þnh gi¶m ®i trong n¨m kÕ ho¹ch. Tµi s¶n cè ®Þnh gi¶m ®i trong th¸ng th× th¸ng sau míi tÝnh khÊu hao. VÝ dô: Mét thiÕt bÞ thanh lý vµo gi÷a th¸ng 1 th× th¸ng 1 vÉn tÝnh khÊu hao thiÕt bÞ nµy vµ th«i tÝnh khÊu hao vµo th¸ng 2. - Tæng nguyªn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i tÝnh khÊu hao trong n¨m: ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Tæng nguyªn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i tÝnh khÊu hao trong kú == NguyÔn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh ®Çu kú -+ NguyÔn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng trong kú -- NguyÔn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh gi¶m trong kú B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cè ®Þnh: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo ph­¬ng thøc h¹ch to¸n kinh doanh. §Ó ®¶m b¶o qóa tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc tiÕn hµnh nhÞp nhµng th× doanh nghiÖp doanh nghiÖp ph¶i b¶o toµn vµ ph¸t triÓn ®­îc vèn. Ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c doanh nghiÖp kh«ng tr¸nh khái bÞ nh÷ng t¸c ®éng cña nh÷ng thay ®æi trªn nh­ l¹m ph¸t quan hÖ cung cÇu.... ®Æc biÖt l¹m ph¸t lµm cho søc mua ®ång tiÒn gi¶m ®i, gi¸ trÞ vèn cña doanh nghiÖp thÊp h¬n so víi thùc tÕ. Ngoµi ra, vèn cè ®Þnh cßn bÞ thÊt tho¸t do yÕu kÐm vÒ qu¶n lý dÉn tíi h­ háng, mÊt m¸t tµi s¶n cè ®Þnh. Do vËy vèn cè ®Þnh bÞ gi¶m ®i. B¶o toµn vèn cã hai mÆt lµ b¶o toµn vÒ mÆt hiÖn vËt vµ b¶o toµn vÒ mÆt gi¸ trÞ. - B¶o toµn vèn cè ®Þnh vÒ mÆt hiÖn vËt lµ trong qóa tr×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ kh«ng ®Ó tµi s¶n cè ®Þnh bÞ mÊt m¸t h­ háng kh«ng sö dông sai môc ®Ých hoÆc mua b¸n tµi s¶n cè ®Þnh bÞ háng chªnh lÖch gi¸. - B¶o toµn vèn cè ®Þnh vÒ mÆt gi¸ trÞ: trong ®iÒu kiÖn cã sù biÕn ®éng vÒ gi¸, c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ viÖc ®iÒu chØnh nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh, vèn cè ®Þnh theo c¸c hÖ sè tÝnh l¹i do c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh nh»m b¶o ®¶m gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh. Sè vèn cè ®Þnh doanh nghiÖp ph¶i b¶o toµn cuèi kú ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Sè vèn cè ®Þnh ph¶i b¶o toµn == Sè vèn cè ®Þnh ®­îc giao trong kú -- KhÊu hao c¬ b¶n trÝch trong kú xx HÖ sè ®iÒu chuyÓn gi¸ trÞ phÇn vèn cè ®Þnh + T¨ng gi¶m vèn cè ®Þnh trong kú 2-2/ Vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp 2.2.1/Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm vèn l­u ®éng: Vèn l­u ®éng lµ mét bé phËn vèn s¶n xuÊt kinh doanh dïng ®Ó ®Çu t­ vµo tµi s¶n l­u ®éng vµ vèn l­u ®éng ®Ó ®¶m b¶o cho qóa tr×nh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh b×nh th­êng. Vèn l­u ®éng tham gia trùc tiÐp vµo qóa tr×nh s¶n xuÊt, qua mçi chu kú l­u ®éng vèn l­u ®éng chuyÓn qua nhiÒu h×nh th¸i kh¸c nhau nh­ tiÒn tÖ, nguyªn vËt liÖu s¶n phÈm dë dang vµ trë l¹i h×nh th¸i tiÒn tÖ sau khi s¶n phÈm ®­îc tiªu thô. Kh¸c víi vèn cè ®Þnh, vèn l­u ®éng chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ vµo s¶n phÈm sau mçi chu kú s¶n xuÊt. Qóa tr×nh vËn ®éng cña vèn l­u ®éng thÓ hiÖn d­íi hai h×nh th¸i: - VÒ mÆt hiÖn vËt, vèn l­u ®éng gåm nguyªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm vµ s¶n phÈm dë dang, thµnh phÈm, c«ng cô lao ®éng. - VÒ mÆt gi¸ trÞ, vèn l­u ®éng biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña nguyªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm, c«ng cô vµ c¸c lo¹i tµi s¶n l­u ®éng kh¸c nh­ gi¸ trÞ t¨ng thªm do viÖc sö dông l­u ®éng ( gi¸ trÞ thÆng dë dang) vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn trong qóa tr×nh l­u th«ng. Sù l­u cña vèn l­u ®éng vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt ®­îc biÓu hiÖn b»ng c«ng thøc sau: TiÒn - NVLchi phÝ lao ®éng - s¶n xuÊt - hµng ho¸ vµ dÞch vô - tiÒn Trong qóa tr×nh vËn ®éng, vèn l­u ®éng biÓn ®æi tõ h×nh th¸i nµy sang h×nh th¸i kh¸c vµ sau ®ã trë vÒ h×nh th¸i ban ®Çu. Mét vßng khÐp kÝn lµ mét chu kú vËn ®éng cña vèn l­u ®éng do ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn ta ph¶i xem xÐt ®é dµi vËn ®éng cña vèn l­u ®éng. NÕu ®é dµi vËn ®éng cña vèn l­u ®éng ng¾n th× hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp sÏ cao h¬n. 2-2-2/ C¬ cÊu cña vèn l­u ®éng: C¬ cÊu vèn l­u ®éng lµ tû lÖ gi÷a c¸c bé phËn cÊu thµnh vèn l­u ®éng vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn Êy. Tû lÖ gi÷a c¸c bé phËn trong tæng vµ sè vèn l­u ®éng hîp lý. X¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¬ cÊu cña vèn l­u ®éng cã ý nghÜa hÕt søc quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. ViÖc x¸c ®Þnh ®­îc c¬ cÊu vèn l­u ®éng hîp lý sÏ ®¶m b¶o cho viÖc ®¸p øng yªu cÇu vÒ vèn l­u ®éng ë tõng bé phËn tõng kh©u mét c¸ch tèt nhÊt do ®ã sÏ ®¶m b¶o viÖc sö dông hîp lý vèn l­u ®éng. C¨n cø vµo qóa tr×nh tuÇn hoµn l­u chuyÓn, vèn l­u ®éng ®­îc chia lµm ba lo¹i: - Vèn l­u ®éng trong kh©u dù tr÷: Lµ vèn l­u ®éng ®­îc dïng ®Ó mua nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô .... dù tr÷ cho s¶n xuÊt. - Vèn l­u ®éng trong s¶n xuÊt: Lµ vèn l­u ®éng trùc tiÕp phôc vô s¶n xuÊt, lµ h×nh th¸i gi¸ trÞ cña s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm. - Vèn l­u ®éng trong kh©u l­u th«ng: Lµ bé phËn vèn l­u ®éng phôc vô cho giai ®o¹n tiªu thô s¶n phÈm vµ gi¸ trÞ thµnh phÈm trong kho, hµng göi b¸n.... C¨n cø nguån huy ®éng, vèn l­u ®éng ®­îc chia nh­ sau: - Vèn l­u ®éng do ng©n s¸ch cÊp: Lµ vèn l­u ®éng doanh nghiÖp ®­îc nhµ n­íc giao quyÒn sö dông. - Vèn l­u ®éng tù bæ sung: Lµ vèn l­u ®éng mµ doanh nghiÖp tù bæ sung tõ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. - Vèn liªn doanh: Lµ vèn mµ doanh nghiÖp liªn doanh víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c, b»ng tiÒn mÆt hay b»ng hiÖn vËt. - Vèn tÝn dông: Lµ vèn vay cña ng©n hµng, b¹n hµng ... - Vèn vay tõ c¸c nguån kh¸c. C¨n cø vµo sù ph©n lo¹i vèn l­u ®éng ta cã thÓ x¸c ®Þnh sè vèn l­u ®éng cÇn thiÕt ë c¸c kh©u, tõ ®ã cã thÓ lËp kÕ ho¹ch huy ®éng vèn tõ c¸c nguån kh¸c ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn l­u ®éng. 2-2-3/ Néi dung c«ng t¸c qu¶n lý vèn l­u ®éng: - Mét lµ: X©y dùng møc vèn l­u ®éng ®Þnh møc cho kú kÕ ho¹ch th­êng xuyªn cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú cã thÓ x©y dùng ®­îc. C«ng t¸c x©y dùng vèn l­u ®éng ®Þnh møc ®­îc tiÕn hµnh cho c¶ ba kh©u: dù tr÷ , s¶n xuÊt, l­u th«ng. Vèn l­u ®éng ®Þnh møc qóa thõa hoÆc qóa thiÕu ®Òu lµm cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng khã kh¨n: Qóa thö g©y ra hiÖn t­îng øa ®äng vèn, qóa thiÕu kh«ng ®¸p øng nhu cÇu cña doanh nghiÖp. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, vèn l­u ®éng ®Þnh møc ®­îc nhµ n­íc cÊp cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc mét lÇn. Trong qóa tr×nh sö dông doanh nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn duy tr× ho¹t ®éng b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn ®Ó ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng b×nh th­êng. §Ó x¸c ®Þnh vèn l­u ®éng ®Þnh møc kú kÕ ho¹ch, ta ph¶i x¸c ®Þnh vèn l­u ®éng ®Þnh møc ë c¸c kh©u dù tr÷, s¶n xuÊt l­u th«ng cho tõng lo¹i (nguyªn vËt liÖu chÝnh, nguyªn vËt liÖu phô, nhiªn liÖu....) sau ®ã céng l¹i thµnh vèn l­u ®éng ®Þnh møc trong kú kÕ ho¹ch. Vèn l­u ®éng ®Þnh møc ë kh©u dù tr÷ : ViÖc x¸c ®Þnh vèn l­u ®éng ®Þnh møc ë kh©u dù tr÷ cÇn kÕt hîp chÆt chÏ víi kÕ ho¹ch thu mua nguyªn vËt liÖu vµ dù tÝnh chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Vèn l­u ®éng ®Þnh møc ë kh©u dù tr÷ ®­îc tÝnh to¸n vµo møc lu©n chuyÓn kÕ ho¹ch hµng ngµy vµ ®Þnh møc sè ngµy dù tr÷. Møc lu©n chuyÓn hµng ngµy ®­îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy møc lu©n chuyÓn c¶ n¨m chia cho 360. §Þnh møc sè ngµy dù tr÷ ®­îc tÝn nh­ sau: §èi nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu th× ®Þnh møc sè ng