Quản lý lễ hội đền Trần thương, xã Nhân đạo, huyện Lý nhân, tỉnh Hà Nam

1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGHỆ THUẬT TRUNG ƯƠNG NGÔ THỊ THU QUẢN LÝ LỄ HỘI ĐỀN TRẦN THƯƠNG, XÃ NHÂN ĐẠO, HUYỆN LÝ NHÂN, TỈNH HÀ NAM TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ VĂN HÓA Khóa 7 (2017 – 2019) Hà Nội, 2019 2 CÔNG TR NH NÀY ĐÃ ĐƯ C HOÀN THIỆN TẠI TRƯỜNG SƯ PHẠM NGHỆ THUẬT TRUNG ƯƠNG PGS.TS Đào Đăng Phượng P ả b ệ 1 PGS.TS. Nguyễn Thị Huệ Tr Đạ Vă ó Hà ộ P ả b ệ 2 TS. Đỗ Quang Minh Tr Đạ S p ạm ệ t uật Tru ơ Luậ vă đ ợ bả vệ tr Hộ đồ ấm luậ vă t ạ sĩ tạ Tr ĐHSP ệ t uật Tru ơ Và ồ 14h00 ày 28 t á 08 ăm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại: h vi n n ại h hạm h thuật un n 3 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Lễ ộ Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m tổ ứ đợt tr một ăm đó là và á ày 14, 15 t á G ê (âm lị ) Lễ ộ p át l ơ và á ày 18 đế ày 20 t á 8 (âm lị ) Lễ ộ truyề t ố và Lễ ỗ Đứ T á Trầ để t ở , tr â ô đứ to l ủ Đứ T á Trầ , đồ t p át uy đạ lý “Uố uồ ”, óp p ầ đáp ứ u ầu vă ó tâm l ủ â â và u á t ập p ơ . Tr lễ ộ ễ ra n ều ạt độ vă ó â Lễ r ệu, lễ â ơ , tế lễ Tr đó lễ r và lễ r ệu là ữ nghi lễ đặ tr v ý ĩ tô v ô l , tà , đứ ủ Đứ T á Trầ ; đồ t ầu “m t uậ , ó ò ”, “quố t á , â ”. Bê ạ đó ò ễn ra ều trò ơ m đậm màu sắ vă ó â truyề t ố ơ t , ơ , é , t vă ệ, bịt mắt đập êu, bắt vịt ,... t đấu t là một ạt độ vă ó rất ó ý ĩ ằm tá ệ tà t l ợ quâ sự ủ Trầ H Đạ . Đặ b ệt và Tý ày Rằm t á G ê à ăm ò mở Lễ p át l ơ b lộ đầu xuâ ủ Đứ T á Trầ â â và u á t ập p ơ , đồ t ô lạ truyề t ố lị sử à ù ủ â tộ , ắ ở t ế ệ áu b ết xây ự ữ l ơ để đề p ò ó b b ế . Tuy vậy v sự p át tr ể ủ tế xã ộ u ầu về à ơ và t m lễ ộ ày à tă . Đ ều đó ế lễ ộ ó u ày à bị t ơ mạ ó , mai một ầ bả sắ r ê , một số b ểu ệ p ả ảm tr lễ ộ bó t á , xó t ẻ, v ết s , đốt mã, ém t ề lẻ xuố xuố ế , xả rá bừ bã , lợ ụ trò ơ ủ lễ ộ để tổ ứ bạ , á độ, bày bá à r ây mất trật tự , ô vệ s t à t ự p ẩm, ây ô ễm mô tr ữ b ểu ệ ày đ ợ v t uầ p , mỹ tụ ủ â tộ . Lễ ộ đền Trầ T ơ xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m ũ ô ằm à quy luật p át tr ể u ủ đ số xã ộ ũ ít ều bị ả ở bở á ệ t ợ ô đẹp, đá lê á êu trê . Đ ều ày ế cho v ệ quả lý lễ ộ đền Trầ T ơ trở t à vấ đề ầ đ ợ qu tâm. V y v , t ô qu ê ứu ó t ể p ả á một á â t ự ất về ô tá tổ ứ và quả lý lễ ộ , từ đó tìm r p ơ quả lý, bả tồ và p át uy ữ á trị vă ó tốt đẹp ủ lễ ộ đề Trầ T ơ , tô đã đề tà “Quản lý lễ hội đền ần h n , xã hân ạo, huy n Lý hân, tỉnh Hà am” làm luậ vă tốt ệp t ạ sĩ uyê à Quả lý vă ó ủ mì . 2. Tình hình nghiên cứu + Cá ô trì ê ứu về lễ ộ và quả lý lễ ộ úp u ấp những kiến thức quan tr ng, ơ sở lý luậ và t ự t ễ để tá ả đ sâu ê ứu ữ vấ đề mà tá ả đặt r , ó t ể ể đế một số ô trì ê ứu ủ á tá ả s u 4 T u L , Đặ Vă Lu (1984), Lễ hội truyền thống và hiện đại, xb Vă ó [15]. Cuố sá đề ập đế đô ét về quá trì p át tr ển của hộ ; đặ tr , ứ ă , ấu trú ủa hội; vấ đề tổ chức hội; tô tạ á tí lịch sử và v ệc phục hồi á ày ộ là p ơ t ứ á ục chủ ĩ cộng sả â â l động; xây ự á ày ộ tr xã ội m i. Cá tá ả Lê Hồ Lý ( ủ b ê ), uyễ T ị H ơ L ê (2011), Lễ hội lịch sử ở đồng bằng và trung du Bắc Bộ, xb Vă ó â tộ [17], trong uố sá ày tá ả luậ vă đặ b ệt qu tâm đế ơ 1 Đô đ ều về lị sử lễ ộ . Tr đó đ sâu và p â tí qu đ ểm ì ậ về lễ ộ lị sử ủ á à ê ứu, ộ u ủ lễ ộ lị sử, ý ĩ ủ lễ ộ lị sử. P ầ ộ u lễ ộ đ ợ là x ơ số ủ lễ ộ , đặ b ệt ộ u uố sá ũ ẳ đị ữ â vật truyề t ố và ả ữ â vật lị sử ó t ật ũ đ ợ â â t êu ệt rất ều t ết làm vẻ đẹp và tí á ủ ù trở lê l t ê ơ . Trầ H Đạ là một â vật đ ể ì t e mô t ứ trê , ô là ủ t t Trầ ô ũ trở t à đứ t á đứ trê ều vị t á và rất ều ơ t v ô . Lễ ộ đề Trầ T ơ và D tí Quố đặ b ệt đề Trầ T ơ là t ứ và ô b ểu đạt sự ỡ v ủ â â v Đứ T á Trầ . + Cá ô trì l ê qu đến Trầ H Đạ và nghi thức th Đức T á Trần. ăm 2010, Trần triều Hưng Đạo Đại Vương trong tâm thức dân tộc Việt, Nxb Vă á â tộ , tá ả Hồ Đứ T đã s u tầm, b ê s ạ [40]. Cuố sá t ệu sơ l ợ về Trầ tr ều ở ệp, qu ệ ò tộ ; về t â t ế Trầ H Đạ Đạ V ơ tr sự ệp vă trị - võ ô ; về lị sử tr ều Trầ và H Đạ Đạ V ơ tr tâm t ứ â tộ V ệt, từ đề t đế b ý, t tị , m ễu b ý, tí ỡ lễ ộ , t ơ vă ... + Ng à r ò một số ê ứu tr ợp về quả lý lễ ộ P ạm Vă S (2018), Quản lý lễ hội đền Trần xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình, Luậ vă t ạ sỹ uyê à Quả lý vă ó , Tr Đạ S p ạm ệ t uật Tru ơ [30]. Luậ vă đã ê ứu ơ sở lý luậ và ơ sở p áp lý về quả lý lễ ộ , tổ qu về lễ ộ đề Trầ ; p â tí t ự trạ và đ r p ơ và ả p áp để â ệu quả quả lý lễ ộ đề Trầ . Đây là những ô trì ê ứu êm tú , ẩn tr ng trong nhiều ăm ầ đây dự trê t ực tiễn quả lý lễ hội truyền thống, t tịch cổ, chứng cứ lịch sử, vă b , á âu uyện truyền miệng, phong tụ ú tế, lễ hội củ â â ó độ lịch sử h c, khảo cổ h và vă ó â . Tuy ê , ê cứu một á ó ệ thố , t à ện về lễ hộ đền Trần T ơ ó độ quả lý vă ó , quả lý lễ hội v ò là ảng trống tr á ê ứu đã đ ợ ô bố và đã đ ợ đề cập ở phầ trê . Vì vậy, đề tà “Quản lý lễ hội đền ần h n , xã hân ạo, huy n Lý hân, tỉnh Hà am” sẽ đ sâu ả sát, p â tí , đá á ữ ết quả đạt đ ợ , ữ mặt ạ ế tr ô tá quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ . Từ đó, tá ả luậ vă đ r ả p áp 5 ằm â ất l ợ , ệu quả ô tá quả lý lễ ộ . Đây là đề tà m và ó đề tà à ê ứu tr đó. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mụ đí h n hiên ứu N ê ứu, ả sát, p â tí đá á t ự trạ ô tá tổ ứ , quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m và đề xuất ữ ả p áp â ất l ợ quả lý lễ ộ tr t t . 3.2. hi m vụ n hiên ứu - ê ứu ữ vấ đề hung về quả lý lễ ộ và á quát về lễ ộ đề Trầ T ơ , tr đó ó Cá á ệm ơ bả l ê qu đế đề tà , á vă bả quả lý lễ ộ và ộ u quả lý lễ ộ truyề t ố . - P â tí , đá á t ự trạ quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m. - Đề xuất á ả p áp â ất l ợ quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. ối t ợn n hiên ứu Cô tá quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m. 4.2. Phạm vi n hiên ứu - K ô Lễ ộ đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m. - T Từ ăm 2015 đế y, là mố t ể từ tí ày đ ợ ô ậ là D tí Quố đặ b ệt. - ộ u Luậ vă tập tru ê ứu về ô tá quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m. 5. Phương pháp nghiên cứu - P ơ p áp p â , tí tổ ợp t l ệu: Từ ữ t l ệu t u t ập đ ợ tá ả luậ vă tổ ợp, p â tí và đ r ữ đá á u về t ự trạ quả lý và đề xuất ữ ả p áp tr v ệ tổ ứ quả lý lễ ộ truyề t ố đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m ệ y. - P ơ p áp đ ề ã Tá ả t ế à đ ề ã ả sát, t âm ập t ự tế và t ễ r lễ ộ . Tá ả t ế à á t tá ụp ả , âm, p ỏ vấ sâu, tr ầu ý ế bằ bả ỏ v á à quả lý, â đị p ơ , u á về t m ự lễ ộ . - P ơ p áp t ếp ậ l ê à Vă ó , Sử , Quả lý vă ó ... ằm tìm ểu và ê ứu lễ ộ đề Trầ T ơ một á t à ệ ụ t ể Sự ì t à và p át tr ể ủ lễ ộ đề Trầ T ơ , v trò và á trị ủ lễ ộ đề Trầ T ơ . 6. Những đóng góp của Luận văn - Luậ vă là ô trì ê ứu tr ợp về ô tá quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ , óp p ầ đó óp ơ sở lý luậ và t ự t ễ tr v ệ xây 6 ự và à t ệ ệ t ố í sá p áp luật về quả lý lễ ộ ó u và quả lý lễ ộ trê đị bà tỉ Hà m ó r ê . - Luậ vă bổ su t êm ữ luậ ứ óp p ầ t ự ệ tốt ơ ô tá quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ . - Là uồ tà l ệu t m ả tr lĩ vự vă ó ó u và quả sả vă ó ó r ê , óp p ầ bả tồ và p át uy á trị sả vă ó ủ tỉ Hà m. 7. Bố cục của Luận văn à p ầ Mở đầu, Kết luậ , Tà l ệu t m ả và P ụ lụ , Luậ vă ết ấu t à 03 C ơ , ụ t ể s u C ơ 1. K á quát chung về quả lý lễ ộ và lễ ộ đề Trầ T ơ C ơ 2. T ự trạ quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ C ơ 3. G ả p áp â ất l ợ quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ Chương 1 KHÁI QUÁT CHUNG VỀ QUẢN LÝ LỄ HỘI VÀ LỄ HỘI ĐỀN TRẦN THƯƠNG 1.1. Một số khái niệm liên quan 1.1.1. Di sản văn hóa D sả vă ó là một bộ p ậ qu tr ì t à ê bả sắ vă ó ủ mỗ â tộ , mỗ quố . Từ á qu đ ểm ủ á à đ tr , tá ả luậ vă đ r qu đ ểm ủ mì về sả vă ó D sả vă ó í là á sả vă ó vật t ể và sả vă ó p vật t ể, là t à quả ủ á t ế ệ ô t à ì ăm tr quá trì ự và ữ để lạ . Quan đ ểm ày sẽ đ ợ tá ả sử ụ để ì ậ đá á lễ ộ đề Trầ T ơ là một sả vă ó ô ỉ ủ â â xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m ó r ê mà ủ ả â tộ V ệt m ó u . 1.1.2. Di sản văn hóa hi vật thể Qu p â tí qu đ ểm trê , ú t t ấy vă ó p vật t ể là sả p ẩm t t ầ ắ v đ số ủ ộ đồ â ó á trị lị sử, vă ó , , p ả á trì độ p át tr ể đặ tr ủ một ộ đồ , một â tộ . Lễ ộ là một bộ p ậ qu tr ấu t à sả vă ó p vật t ể ủ mỗ â tộ , là sự sá tạ và tr truyề á trị vă ó từ t ế ệ ày s t ế ệ á . Đố ếu v á ệm đ ợ đề ập ở trê , ó t ể t ấy lễ ộ đề Trầ T ơ là sả vă ó p vật t ể, là một tr ữ ì t ứ b ểu đạt l u ữ vă ó â tộ . 1.1.3. Lễ hội Lễ ộ là ì t ứ s ạt vă ó ộ đồ , là sả p ẩm t t ầ ủ â đ ợ ì t à và p át tr ể tr quá trì lị sử lâu à . Mỗ lễ ộ đều ó đặ tr r ê . Lễ ộ í là ơ tụ ợp ủ ộ đồ â , là ơ s ạt vă ó ộ đồ ễ r tr một ô và t ất đị để ù 7 u tổ ứ ữ t ứ (p ầ lễ) về ữ â vật đ ợ tô t , sù bá từ đó t ể ệ ữ v ủ bả t â và ủ ộ đồ , ũ là ơ mà ộ đồ ù u tổ ứ á trò ơ , mú át, s ạt vă ó (p ầ ộ )... m đậm màu sắ â truyề t ố . Qu đ ểm ày sẽ đ ợ tá ả sử ụ để ì ậ á vấ đề ê ứu ủ lễ ộ đề Trầ T ơ , b ồm ấu trú ủ lễ ộ , â vật tr lễ ộ . Từ đó đị ì p ơ p áp t ếp ậ về lễ ộ và quả lý lễ ộ một á t à ệ . 1.1.4. Quản lý K á ệm “quả lý” ệ ó ều á ểu á u ù t e á t ếp ậ à t ì quả lý ũ đ ợ ểu là ữ ạt độ tá động ó mụ đí ủ ủ t ể quả lý lê đố t ợ bị quả lý để đạt đ ợ mụ đí ất đị t ô qu ệ t ố p áp luật và á quy đị ó tí p áp lý. K á ệm ày sẽ là ô ụ để tá ả sử ụ tr quá trì ê ứu ữ vấ đề về ô tá quả lý, quả lý lễ ộ , quả lý sả . T ô qu á ệm “quả lý”, tá ả luậ vă u trú p ạm v , ạ , ộ àm ủ ô tá quả lý lễ ộ ; từ đó ó ữ đị ụ t ể để tr ể ữ ộ u t ếp t e ở ơ 2 và ơ 3 ủ luậ vă . 1.1.5. Quản lý lễ hội Quả lý lễ ộ là một lĩ vự ụ t ể ủ vă ó . Tr đ ạ ệ nay, quả lý lễ ộ là một yêu ầu m tí tất yếu á qu . Cù v v ệ b à á vă bả p áp luật, à tạ r một à l p áp lý t à , mở rộ v ệ bả tồ và p át uy bả sắ vă ó lễ ộ đ ợ ộ đồ tr , đồ t óp p ầ p át tr ể tế, xã ộ ủ từ đị p ơ ó r ê , ủ ả ó u . Quả lý lễ hội vừ đảm bả đ ợ đặ tr vă ó tâm l , u ầu sinh hoạt tí ỡ , tô á ; đảm bả tí t ê ủ á lễ cổ truyền, giữ ì đ ợc nhữ á trị tốt đẹp của lễ hộ , đồng th i phải ă ặn kịp th i những lợi dụng niềm t tô á và lễ hộ để m u lợi bất í và v phạm p áp luật, dung tục ó á s ạt trong một ô t ê ễn ra lễ hội. 1.2. Các văn bản quản lý về lễ hội 1.2.1. Cá văn bản ủa un n Tr ều ăm qu Đả và à ta đã b à và tr ể áp ụ một số á vă bả t ô t , ỉ t ị, luật, ị đị , ô đ ệ đố v ô tá quả lý và v ệ tổ ứ lễ ộ ở t ó u và tỉ Hà Nam ó r ê ụ t ể s u ị đị số 110/2018/ Đ-CP ày 29/8/2018 ủ C í p ủ Quy đị về quả lý và tổ ứ lễ ộ . ị đị ày, ó 4 ơ và 24 đ ều. Tạ đ ều 4 quy đị rõ í sá ủ à về lễ ộ ; uyê tắ tổ ứ lễ ộ quy đị (đ ều 5); quyề và trá ệm ủ t m lễ ộ (đ ều 6); trá ệm ủ ơ qu , đơ vị tổ ứ lễ ộ , trá ệm ủ B tổ ứ lễ ộ (đ ều 7); tạm ừ tổ ứ lễ ộ (đ ều 8),... 8 Bộ Vă ó , T ể t và Du lị ũ b à ều vă bả , t ô t , quy đị đầy đủ, t ết về ô tá quả lý á sả vă ó , đặ b ệt là ô tá quả lý, tổ ứ và t ự ệ ếp số vă m tr v ệ tổ ứ á lễ ộ trê đị bà ả ó t ể ể đế ày 22 t á 12 ăm 2015 Bộ Vă ó , T ể t và Du lị b à T ô t số 15/2015/TT-BVHTTDL quy đị về đị về tổ ứ lễ ộ , trong đó quy đị t ết một số đ ều về v ệ tổ ứ lễ ộ . lễ đ ợ t ế à tr tr , trê ơ sở bả tồ và p át uy á á trị vă ó truyề t ố tốt đẹp, l ạ bỏ ặ t y t ế ữ tập tụ ô ò p ù ợp. P ầ ộ đảm bả vu t ơ , là mạ , đ ạ về ì t ứ , p ù ợp v quy mô tí ất, đặ đ ểm ủ lễ ộ ; uyế í tổ ứ á ạt độ vă ó , vă ệ â truyề t ố . Vậy ú t ó t ể t ấy Đả và à c rất qu tâm đế ô tá quả lý và tổ chức lễ hội óp p ầ á ụ truyề t ố , ữ ì và p át uy bả sắ vă ó â tộ , đáp ứ u ầu tí ỡ ủ â â . Tr ữ vấ đề ấp bá , tì ì t ự trạ ủ lễ ộ ệ y ê oi việc p át tr ể vă ó , bảo tồ á sả vă ó là một nhiệm vụ rất quan tr ng, đ ợc thể hiện bằng việ l ê tục cập nhật thực tiễ và đ ều chỉ á í sá vă ó và quả lý vă ó ó u ũ tr lĩ vực quả lý lễ hộ ó r ê . 1.2.2. Cá văn bản hỉ đạo ủa địa h n Để uẩ bị tốt v ệ tổ ứ , quả lý lễ ộ đề Trầ T ơng ăm 2018, UB D b à á kế ạ s u Kế ạ số 16/KH-UBND ày 29 t á 01 ăm 2018 ủ UB D uyệ Lý â về v ệ Tổ ứ Lễ ộ p át l ơ Đứ T á Trầ đề Trầ T ơ ăm Mậu Tuất 2018. Kế ạ số 92/KH-UBND ày 30 t á 8 ăm 2018 ủ UB D uyệ Lý â về v ệ Tổ ứ Lễ ộ truyề t ố đề Trầ T ơ và Lễ ỗ Đứ T á Trầ - ăm 2018. Kế ạ đ r ữ mụ đí ; yêu ầu về ữ ạt độ tr lễ ộ p ả đ ợ tổ ứ tr tr , đú lễ truyề t ố , đảm bả ả p ầ lễ và p ầ ộ , m đậm bả sắ vă ó â tộ , p ả đảm bả t ết ệm và ệu quả; ộ u , ì t ứ tổ ứ ; p í tổ ứ t ự ệ ; p â ô rõ ệm vụ ủ á đơ vị, á t à v ê tr v ệ tổ ứ Lễ ộ p át l ơ , Lễ ộ truyề t ố và Lễ ỗ Đứ T á Trầ ăm 2018. 1.3. Nội dung quản lý lễ hội Vậ ụ ộ u ơ bả tạ đ ều 54 ủ luật D sả vă ó và ạt độ quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ , tá ả luậ vă tập tru và ê ứu á ộ u sau: 1) C ủ t ể quả lý và ơ ế p ố ợp 2) uồ lự ơ sở vật ất và tà í 3) Cá ạt độ quả lý lễ ộ - Tr ể và b à á vă bả l ê qu đế tổ ứ lễ ộ . - Quả lý, bả vệ và p át uy á trị lễ ộ . 9 - Tuyê truyề , t ệu về lễ ộ . - Quả lý uồ tà í tạ lễ ộ . - Quả lý ị vụ, mô tr , trật tự tr lễ ộ . - V trò ủ ộ đồ tr lễ ộ . - T tr , ểm tr và t đu e t ở . 1.4. Khái quát địa danh và lễ hội đền Trần Thương 1.4.1. Huy n Lý hân, tỉnh Hà am 1.4.1.1. Đặc điểm tự nhiên Huyệ Lý â ằm ở p í Đô ủ tỉ Hà m, trê ữu ạ sô Hồ , p í Bắ áp v t à p ố H Yê , p í Đô Bắ áp uyệ T ê Lữ (đều t uộ tỉ H Yê ) và sô Hồ , p í Tây và Tây Bắ áp uyệ Duy T ê , sô C âu, p í Tây m áp uyệ Bì Lụ và uyệ Mỹ Lộ (tỉ m Đị ), cù v sô C âu G làm đ p â r tự ê . P í Đô , á ò sô Hồ là uyệ H Hà và Vũ T (tỉ T á Bì ). Huyệ Lý â á t à p ố P ủ Lý 14 km về p í Tây. Xã â Đạ ở vị trí p í Đô ủ uyệ Lý â , là ơ ằm ữ sô Hồ và ê Lo Xuyê . P í m và p í Tây m áp v uyệ Bì Lụ , lấy sô C âu làm r . P í Bắ và Đô bắ áp xã Đạ Lý và C â Lý. P í Đô và Đô m áp sô Hồ và T á Bì . P í Tây áp xã Bắ Lý. 1.4.1.2. Về văn hóa - kinh tế, xã hội Về vă ó : Huyệ Lý â ó bề ày truyề t ố lị sử vă ó b ồm ả vă ó vật t ể và vă ó p vật t ể. Về tế - xã ộ Đây là vù kin tế ủ yếu â là làm ô ệp, ây lú ó vị trí đặ b ệt qu tr đế đ số â â . 1.4.2. Di tí h Quố ia đặ bi t đền ần h n Đề Trầ T ơ , tr t uộ t ô M ễu, xã Trầ T ơ , tổ T ổ Ố , uyệ m Xan , p ủ Lý â , tỉ Hà ộ ( y là t ô Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà Nam). Đề Trầ T ơ đ ợ xây ự và t Hậu Lê trê ề l ơ đ Trầ tr đ ạ ố quâ xâm l ợ uyê Mô lầ t ứ 2. Trả qu á tr ều đạ p ế , ô đề đã đ ợ tu sử và tô tạ ều lầ . Că ứ ữ ữ Há ắ trê ây ó ủ tò t ề đ t ì đề Trầ T ơ đ ợ trù tu lạ lầ uố và ê ệu vu T à T á t ứ 5 (1893). D đ ều ệ t ê ê , đặ b ệt là ả ở ủ uộ á ế ố t ự â P áp xâm l ợ , đề Trầ T ơ ó t ỳ đã bị ỏ , xuố ấp. ăm 2009, đ ợ sự qu tâm ủ Bộ Vă ó , T ể t và Du lị , tỉ ủy, UB D tỉ Hà m và á ơ qu ứ ă ủ tỉ , ủ uyệ Lý â , và sự qu tâm ủ Đả bộ, í quyề , â â xã â Đạ và ù v sự tà trợ ủ ữ à ả tâm ủ á ệp và u á t ập p ơ , ữ x quê ơ đã t ế à tu sử làm đề Trầ T ơ trở t à u tí quy mô, bề t ế v bả l u đ ợ đ ét, p á ệ t uật ổ truyề ủ â tộ . 10 V ữ á trị về , lị sử, vă ó đặ sắ , ăm 1989 đề Trầ T ơ đã đ ợ Bộ Vă ó - T ô t xếp ạ là D tí lị sử - Vă ó ấp quố . ày 23/12/2015, T ủ t C í p ủ đã ý Quyết đị số 2367/QĐ-TT xếp ạ D tí lị sử và ế trú ệ t uật đề Trầ T ơ xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m là D tí Quố đặ b ệt. 1.4.3. Lễ hội đền ần h n 1.4.3.1. Lịch sử hình thành lễ hội đền Trần Thương Lễ ộ đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m tổ ứ một ăm đợt và t á G ê và t á Tám âm lị (lễ ộ t á G ê và lễ ộ t á Tám). Lễ ộ t á G ê là sự tá ệ lạ tụ mở l ơ để quâ ủ quâ độ à Trầ s u ế t ắ ặ uyê - Mô lầ t ứ 3 và ăm 1288, ẩ sâu bê tr ủ lễ ộ t á G ê í là lễ ộ ầu mù ủ â ô ệp. Lễ ộ đề Trầ T ơ ó sự ết ợp p p ú, đ ạ ữ vă ó ổ truyề và vă ó ệ đạ . Để bả tồ , p át uy ữ á trị sả vă ó , đồ t tuyê truyề á ụ truyề t ố yêu ố ặ ạ xâm ủ ô t ày 23 t á 01 ăm 2017 Bộ Vă ó , T ể t và Du lị ô ậ lễ ộ đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m đ ợ đ và D mụ sả vă ó p vật t ể quố . 1.4.3.2. Đặc điểm của lễ hội đền Trần Thương + P ầ lễ là p ầ t ê . Cá t ứ tr p ầ lễ ồm lễ á yết đầu ăm x p át l ơ , lễ p át l ơ , lễ ập l ơ , lễ tế á, lễ tế qu , lễ r ệu, lễ tạ. + P ầ ộ : D ễ r tr ô í vu vẻ, t ả má l tr . P ầ ộ ồm ều á trò ơ m đậm á trị vă ó â truyề t ố ủ V ệt Ké , đấu vật, đá t , , ầu ều bắt vịt, bịt mắt bắt ê, đẩy ậy, t vă ệ... và á lễ ễ x tâm l , t đồ , mú át â t u út â và u á t ập p ơ về ự lễ ộ . 1.4.4. hữn iá t ị ủa lễ hội đền ần h n 1.4.4.1. Giá trị lịch sử 1.4.4.2. Giá trị văn hóa 1.4.4.3. Giá trị khoa học 1.5. Vai trò của quản lý đối với lễ hội đền Trần Thương 1.5.1. Quản lý lễ hội gó hần bảo tồn và hát huy di sản văn hóa dân tộ V ệ quả lý tốt lễ ộ đề Trầ T ơ úp ô tá bả tồ sả lễ ộ đề Trầ T ơ đạt đ ợ ữ mụ t êu ụ t ể s u Xây ự và ỉ đạ t ự ệ quy ạ , ế ạ , í sá , bả tồ và p át uy lễ ộ đề Trầ T ơ . B à và tổ ứ t ự ệ á vă bả quy p ạm p áp luật đặ b ệt là á ộ u quy đị tr ô tá quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ một sả vă ó độ đá ủ â tộ . 11 Tổ ứ ỉ đạ á ạt độ bả vệ và p át uy á trị độ đá ủ lễ ộ đề Trầ T ơ , tuyê truyề p ổ b ế á ụ p áp luật về quả lý sả ó u và quả lý lễ ộ ó r ê t đô đả á bộ quả lý vă ó , í quyề đị p ơ , â và u á t ập p ơ . Huy độ sử ụ á uồ lự để bả vệ và p át uy á trị lễ ộ đề Trầ T ơ , ó ô tá quả lý, ó độ ũ á bộ quả lý, ụ t ể BTC lễ ộ đề Trầ T ơ sẽ là đầu mố tập ợp, tập tru m uồ lự về â lự , vật lự , tà í , á ế tà áp ụ tr v ệ quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ úp p át uy sứ mạ tổ ợp tạ đ ều ệ để lễ ộ đề Trầ T ơ đ ợ uy trì và l tỏ á á trị tốt đẹp tr đ số ộ đồ . Đây ũ là á để bả tồ và p át uy á trị sả ó u và lễ ộ đề Trầ T ơ ó r ê một á ệu quả ất. 1.5.2. Gó hần iữ ìn an ninh, đảm bảo an sinh, an toàn xã hội Lễ ộ t là ơ tập tru đô , à p ầ lễ t ì lễ ộ ũ là ơ ễ r á ạt độ ó tí ộ ảm, ộ mệ á s ạt ó tí tập t ể ạt độ ă uố , t tà , á trò ơ ả trí... Bê ạ mặt tí ự t ì mặt trá ủ á ạt độ tập t ể đô tạ lễ ộ , ếu ô đ ợ qu tâm quả lý tốt sẽ t v ệ làm mất trật tự ủ đị p ơ , ả ở đế s , t à xã ộ tạ ữ ơ ễ ra lễ ộ . Vì vậy, v ệ quả lý lễ ộ ó v trò đặ b ệt qu tr tr v ệ ữ ì , đảm bả s , t à lễ ộ . Cô tá quả lý tạ lễ ộ đề Trầ T ơ à trở lê đặ b ệt qu tr đố v vấ đề , s và t à xã ộ . Bở đây là một lễ ộ l , ó sự ả ở sâu sắ tr g tâm t ứ â , ó sự ết ố v á lễ ộ và tí t Đứ T á Trầ và tí ỡ t m u. 1.5.3. ảm bảo ôn tá tổ hứ và iới thi u về lễ hội, Di tí h Quố ia đặ bi t đền ần h n Quả lý lễ ộ úp lễ ộ đề Trầ T ơ đ ợ t ự ệ t e đú ế ạ và ị bả đề r . T ô qu ô tá quả lý, p â đị rõ ứ ă ệm vụ ủ từ tổ ứ , á â t m tổ ứ lễ ộ . V ệ xây ự ế ạ tổ ứ lễ ộ úp p â đị rõ v trò, ứ ă , ệm vụ ụ t ể ủ từ ủ t ể quả lý lễ ộ , trá sự ồ é về ứ ă , ệm vụ ặ buô lỏ một âu à đó tr ô tá quả lý lễ ộ . V v ệ uy trì lễ ộ à ăm và v ệ tí đề Trầ T ơ đ ợ ô ậ là D tí Quố đặ b ệt đã óp p ầ tí ự làm ệ mạ và quy mô ủ lễ ộ đề Trầ T ơ ày à p át tr ể . Đ ều ày óp p ầ tí ự ả t ệ vị trí ủ lễ ộ và D tí Quố đặ b ệt đề Trầ T ơ . iểu kết Lễ ộ đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m là lễ ộ truyề t ố v ý ĩ tâm l , ắ l ề v sự tr tồ ủ ô đề ơ t H Đạ Đạ V ơ Trầ Quố Tuấ vị ù â tộ , à quâ sự, à í trị, à vă ó lỗ lạ t êu b ểu ủ t ế ỷ XIII. ộ u 12 ơ 1 đã tập tru ê ứu á á ệm l ê qu đế đề tà để làm ô ụ tr quá trì ê ứu D sả vă ó , sả vă ó phi vật t ể, lễ ộ , quả lý lễ ộ ... Đồ t , tá ả luậ vă tập tru ên ứu á vă bả củ Đả , ủ à về ô tá quả lý lễ ộ truyề t ố ó u và lễ ộ tỉ Hà m ó r ê . Trê ơ sở đó tá ả xá đị và t uyết u p â tí ủ đề tà , tập tru và ữ ộ u ơ bả s u đây Tr ể và b à á vă bả l ê qu đế tổ ứ lễ ội; quả lý, bả vệ và p át uy á trị lễ ộ ; tuyê truyề , t ệu về lễ ộ ; quả lý uồ tà í tạ lễ ộ ; quả lý ị vụ, mô tr , trật tự tr lễ ộ ; v trò ủ ộ đồ tr lễ ộ ; t tr , ểm tr và t đu e t ở . Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ LỄ HỘI ĐỀN TRẦN THƯƠNG 2.1. Chủ thể quản lý và cơ chế phối hợp 2.1.1. Chủ thể quản lý nhà n ớ 2.1.1.1. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ị đị số 79/2017/ Đ-CP, ày 17 t á 7 ăm 2017 ủ C í p ủ quy đị ứ ă , ệm vụ, quyề ạ và ơ ấu tổ ứ ủ Bộ Vă ó , T ể t và Du lị . Bộ Vă ó , T ể t và Du lị là ơ qu uyê mô ủ C í p ủ ịu trá ệm quả lý à về vă ó ó u và lễ ộ ó r ê . Bộ