Hoạt động xuất bản vừa là hoạt động văn hoá, tưtưởng, vừa là hoạt
động sản xuất vật chất. Nó là kết quả lao động sáng tạo của con người, là
phương tiện quan trọng phản ánh đời sống tinh thần, bộmặt văn hoá của mỗi
dân tộc ởmọi thời đại.
Từkhi nước Việt Nam Dân chủCộng hoà ra đời, Đảng và Nhà nước ta
luôn thực thi chính sách nhất quán, đặc biệt coi trọng quyền tựdo, dân chủ
của nhân dân, trong đó có quyền tựdo xuất bản. Hiến pháp Nhà nước Việt
Nam và một loạt các điều luật, hệ thống văn bản dưới luật lần lượt ra đời
nhằm xây dựng một hành lang pháp lý hoàn chỉnh, tạo môi trường thuận lợi
cho hoạt động xuất bản phát triển đúng hướng, trên nền táng luật pháp. Tuy
nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế chuy ển sang cơ chếthịtrường, hệ thống
pháp luật nhiều năm tồn tại đã dần dần bộc lộnhững thiếu sót, bất cập, chưa
đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công cuộc đổi mới.
Thực tiễn đã chứng minh việc sử dụng pháp luật để điều chỉnh hoạt
động xuất bản là điều chỉnh hoạt động kinh tế trong lĩnh vực văn hoá - tư
tưởng, đồng thời cũng chính là điều chỉnh hoạt động văn hoá - tưtưởng trong
cơchếthịtrường. Bài viết sau đây có thểphần nào khái quát vềpháp luật xuất
bản ởViệt Nam, một lĩnh vực hoạt động đa dạng và hết sức phong phú.
55 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 3454 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Thực trạng pháp luật trong quản lý Nhà nước về xuất bản ở Việt Nam và những yêu cầu đổi mới trong cơ chế thị trường định hướng xã hội chù nghĩa, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Chuyên đề tốt nghiệp
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI: “Thực trạng pháp luật trong quản lý
Nhà nước về xuất bản ở Việt Nam & những
yêu cầu đổi mới trong cơ chế thị trường định
hướng XHCN”
Chuyên đề tốt nghiệp
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1
Chương I: KHÁI QUÁT VỀ PHÁP LUẬT XUẤT BẢN Ở VIỆT NAM ............ 1
I. NHỮNG ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC BẰNG PHÁP LUẬT VỀ
XUẤT BẢN ..............................................................................................................................................2
1. Khái quát chung về xuất bản ......................................................................... 2
1.1. Khái niệm .............................................................................................. 2
1.2. Vai trò.................................................................................................... 3
1.3. Đặc điểm ............................................................................................... 4
2. Hiệu quả & những đặc trưng về quản lý Nhà nước bằng pháp luật về xuất
bản ...................................................................................................................... 5
2.1. Hiệu quả của quản lý Nhà nước bằng pháp luật về xuất bản .................. 5
2.2. Những đặc trưng của quản lý Nhà nước bằng pháp luật về
xuất bản ........................................................................................................ 6
II. VAI TRÒ CỦA PHÁP LUẬT TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XUẤT BẢN ....................9
1. Pháp luật - phương tiện quản lý Nhà nước về xuất bản ................................ 9
1.1. Pháp luật tạo lập môi trường tự do sáng tạo, bình đẳng cho các chủ thể
trong hoạt động xuất bản .............................................................................. 9
1.2. Pháp luật bảo vệ lợi ích hợp pháp của những người sáng tạo ra tác
phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học ......................................................... 9
1.3. Pháp luật đảm bảo định hướng xã hội chủ nghĩa trong hoạt động xuất
bản 10
2. Nội dung điều chỉnh bằng pháp luật đối với hoạt động xuất bản ................ 10
2.1. Hoạch định chiến lược phát triển xuất bản theo định hướng xã hội chủ
nghĩa .......................................................................................................... 10
2.2. Quản lý Nhà nước bằng pháp luật trên các lính vực khác nhau của
xuất bản ...................................................................................................... 11
Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ
XUẤT BẢN Ở VIỆT NAM & NHỮNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI TRONG CƠ
CHẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN .................................................... 14
I. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XUẤT BẢN Ở VIỆT
NAM .................................................................................................................................................... 14
1. Sự hình thành hoạt động quản lý Nhà nước bằng pháp luật ở Việt Nam ... 14
Chuyên đề tốt nghiệp
2. Thực trạng Pháp luật trong quản lý Nhà nước về xuất bản ở Việt Nam ..... 17
II. NHỮNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI, HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ XUẤT BẢN Ở VIỆT NAM22
1. Về lý luận ..................................................................................................... 23
2. Về thực tiến.................................................................................................. 24
Chương 3: ĐỔI MỚI & HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT TRONG QUẢN LÝ
NHÀ NƯỚC VỀ XUẤT BẢN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY - PHƯƠNG HƯỚNG
VÀ GIẢI PHÁP ................................................................................................... 31
I. HỆ THỐNG NHỮNG QUAN ĐIỂM ĐỔI MỚI VÀ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT TRONG
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XUẤT BẢN ......................................................................................... 31
1. Pháp luật bảo đảm quyền tự do sáng tạo, công bố & phổ biến xuất bản
phẩm ................................................................................................................. 31
2. Pháp luật bảo đảm định hướng XHCN đối với xuất bản trong điều kiện cơ
chế thị trường ................................................................................................... 32
3. Pháp luật đảm bảo quyền bình đẳng & tự do trong hoạt động xuất bản ..... 33
4. Mở rộng giao lưu quốc tế về văn hoá, phát triển xuất bản là hoà nhập vào
pháp luật và thông lệ quốc tế ........................................................................... 34
II. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT TRONG QUẢN
LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XUẤT BẢN ...................................................................................................... 36
1. Phương hướng đổi mới & hoàn thiện pháp luật trong quản lý nhà nước về
xuất bản ............................................................................................................ 36
2. Các giải pháp cơ bản nhằm đổi mới & hoàn thiện pháp luật trong quản lý
Nhà nước về xuất bản ...................................................................................... 45
KẾT LUẬN .......................................................................................................... 50
TẦI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 52
Chuyên đề tốt nghiệp
1
LỜI MỞ ĐẦU
Hoạt động xuất bản vừa là hoạt động văn hoá, tư tưởng, vừa là hoạt
động sản xuất vật chất. Nó là kết quả lao động sáng tạo của con người, là
phương tiện quan trọng phản ánh đời sống tinh thần, bộ mặt văn hoá của mỗi
dân tộc ở mọi thời đại.
Từ khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời, Đảng và Nhà nước ta
luôn thực thi chính sách nhất quán, đặc biệt coi trọng quyền tự do, dân chủ
của nhân dân, trong đó có quyền tự do xuất bản. Hiến pháp Nhà nước Việt
Nam và một loạt các điều luật, hệ thống văn bản dưới luật lần lượt ra đời
nhằm xây dựng một hành lang pháp lý hoàn chỉnh, tạo môi trường thuận lợi
cho hoạt động xuất bản phát triển đúng hướng, trên nền táng luật pháp. Tuy
nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế chuyển sang cơ chế thị trường, hệ thống
pháp luật nhiều năm tồn tại đã dần dần bộc lộ những thiếu sót, bất cập, chưa
đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công cuộc đổi mới.
Thực tiễn đã chứng minh việc sử dụng pháp luật để điều chỉnh hoạt
động xuất bản là điều chỉnh hoạt động kinh tế trong lĩnh vực văn hoá - tư
tưởng, đồng thời cũng chính là điều chỉnh hoạt động văn hoá - tư tưởng trong
cơ chế thị trường. Bài viết sau đây có thể phần nào khái quát về pháp luật xuất
bản ở Việt Nam, một lĩnh vực hoạt động đa dạng và hết sức phong phú.
Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong khoa Khoa học quản lý,
đặc biệt xin cảm ơn thầy giáo TS.Bùi Đức Thọ đã chỉ bảo tận tình và giúp đỡ
em trong suốt quá trình thực hiện chuyên đề.
Mặc dù đã hết sức cố gắng nhưng do khả năng và kinh nghiệm có hạn
nên bài viết không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được những
ý kiến đóng góp và phê bình của các thầy cô.
Chuyên đề tốt nghiệp
2
CHƯƠNG I
KHÁI QUÁT VỀ PHÁP LUẬT XUẤT BẢN
Ở VIỆT NAM
I. NHỮNG ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
BẰNG PHÁP LUẬT VỀ XUẤT BẢN
1. Nhận thức chung về xuất bản
Để có những nhận thức chung và thống nhất về xuất bản, mà ở đó các
quan hệ xã hội được hình thành, tạo nên đối tượng điều chỉnh của pháp luật
xuất bản, phần này được trình bày khái quát từ khái niệm, đến vị trí, vai trò và
đặc điểm của xuất bản.
1.1. Khái niệm
Hiện nay, ở Việt Nam xuất bản đã phát triển và đạt trình độ mới. Các
nhà xuất bản chuyên lo việc tổ chức, hoàn chỉnh bản thảo, bản mẫu đưa in.
Các nhà in lo việc tiếp nhận công nghệ mới, để thoả mãn nhu cầu về số lượng
và chất lượng việc in nhân bản các ý tưởng của tác giả, của nhà xuất bản
thành xuất bản phẩm. Phát hành là người chuyển tải các ý tưởng chứa đựng
trong những xuất bản phẩm đến tay người sử dụng, thông qua hoạt động
thương nghiệp.
Vậy xuất bản là gì?
Theo nghĩa rộng, xuất bản là hoạt động bao gồm các lĩnh vực xuất bản,
in và phát hành xuất bản phẩm. Hoạt động xuất bản là quá trình tổ chức các
nguồn lực xã hội trong việc sáng tạo tác phẩm, in nhân bản các tác phẩm, phổ
biến đến nhiều người nhằm đạt hiệu quả kinh tế, chính trị và xã hội.
Theo nghĩa hẹp, xuất bản là quá trình tổ chức việc sáng tạo, tác động
vào quá trình sáng tạo của tác gải để có bản thảo tác phẩm, xử lý và hoàn
Chuyên đề tốt nghiệp
3
chỉnh bản thảo, bản mẫu, in thành các xuất bản phẩm nhằm phục vụ nhiều
người.
Hoạt động xuất bản là hoạt động thuộc lĩnh vực văn hoá, tư tưởng
thông qua việc sản xuất, phổ biến những xuất bản phẩm đến nhiều người,
không phải là hoạt động đơn thuần kinh doanh.
Hoạt động xuất bản nhằm mục đích:
- Phổ biến những tác phẩm về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, khoa
học, công nghệ, văn học, nghệ thuật; giới thiệu những di sản văn hoá dân tộc,
tinh hoa văn hoá thế giới; nâng cao dân trí, đáp ứng nhu cầu đời sống tinh
thần của nhân dân, mở rộng giao lưu văn hoá với các nước, góp phần vào sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
- Đấu tranh chống mọi tư tưởng và hành vi làm tổn hại lợi ích quốc gia,
phá hoại nhân cách, đạo đức và lối sống tốt đẹp của người Việt Nam.
1.2. Vai trò của xuất bản
- xuất bản - “bà đỡ” của các tác phẩm văn học, nghệ thuật, công trình
khoa học công bố dưới hình thức xuất bản phẩm.
- xuất bản - Phương tiện phản ánh đời sống tinh thần của nhân loại, và
mỗi quốc gia, bảo tồn và lưu truyền các sản phẩm văn hoá
Ngày nay trong điều kiện tiến bộ không ngừng của khoa học và
công nghệ, đã kéo theo sự phát triển không ngừng của văn hoá. Với sự đa
dạng về phương thức, phương tiện, loại hình và sản phẩm văn hoá, việc phổ
biến nhanh nhạy của các phương tiện thông tin đại chúng, đã làm cho không ít
người băn khoăn về việc tồn vong của xuất bản. Nhưng với vai trò như trình
bày trên, xuất bản vẫn sẽ tồn tại và phát triển cùng xã hội loài người. Nó sẽ
tiếp nhận các tiến bộ của khoa học và công nghệ, đa dạng hoá xuất bản phẩm,
đa năng hoá xuất bản phẩm đáp ứng nhu cầu hưởng thụ ngày càng cao của
bạn đọc.
Chuyên đề tốt nghiệp
4
1.3. Đặc điểm của xuất bản
Phần này chỉ trình bày những đặc điểm cơ bản liên quan đến việc điều
chỉnh của pháp luật.
- xuất bản vừa là hoạt động văn hoá tư tưởng vừa là hoạt động kinh tế
Xét về phương diện mục đích và hiệu quả thì xuất bản hướng tới việc
cảm hoá con người, cải tạo con người, để cải tạo thiên nhiên và xã hội vì mục
đích của con người. Nó là một hoạt động tinh thần, hoạt động trí tuệ và vì trí
tuệ. Song khi các sản phẩm của trí tuệ là sách đã “nhiễm” vào con người thì
nó không thể chỉ là dạng tinh thần, mà đến “cái ngưỡng” nhất định nó sẽ
chuyển hoá thành lực lượng chất.
- xuất bản phẩm là kết quả của quá trình tư duy và quy trình sản xuất
đặc thù.
Xuất bản là một loại ngành nghề, và nó trở thành một ngành kinh tế kỹ
thuật đạt lợi nhuận cao ở các nước phát triển. Hoạt động của nó là dạng hoạt
động sản xuất vật chất đặc biệt. Tính đặc biệt do đòi hỏi của sản phẩm sách
quy định. Toàn bộ quy trình sản xuất hàng hoá sách là một quá trình của lao
động tư duy, lao động trí óc
Khi xét tới giá trị sử dụng của xuất bản phẩm, ta có thể thấy một số
thuộc tính sau:
- Trong tiêu dùng giá trị của xuất bản phẩm không những không mất đi
mà còn được nhân lên. Người đọc sách không chỉ thoả mãn tức thời, như
uống nước khi khát, mà cái giá trị nội dung tiếp nhận được còn tích lũy lâu
dài trong nhận thức. Đọc một cuốn sách hay có khi nhớ cả đời. Người đọc
sách còn truyền cho người khác qua việc kể lại nội dung. Một cuốn sách đâu
chỉ một người đọc, mà được truyền tay nhau để đọc... Đặc biệt khi ở trong thư
viện thì vòng luân chuyển của sách lại càng cao. Trong khi một ấm trà chỉ có
một số ít người uống, và khi uống xong là hết.
Chuyên đề tốt nghiệp
5
2. Hiệu quả và những đặc trưng cơ bản về quản lý Nhà nước bằng
pháp luật về xuất bản
2.1. Hiệu quả của quản lý Nhà nước bằng pháp luật về xuất bản
* hiệu quả chính trị của việc quản lý Nhà nước bằng pháp luật về xuất
bản.
Bằng những xuất bản phẩm của mình, ngành xuất bản chuyển tải tới
công chúng các ý tưởng cao cả của giai cấp công nhân, về việc xây dựng một
xã hội tưong lai, với bộ máy chính quyền vững mạnh, xã hội công bằng văn
minh và thịnh vượng. Thông tin, và giải đáp kịp thời các vấn đề của quốc gia
và quốc tế. Vì vậy xuất bản góp phần giữ vững ổn định chính trị, định hướng
xã hội chủ nghiã.
* Hiệu quả kinh tế của việc quản lý Nhà nước bằng pháp luật về xuất
bản.
Đối với xuất bản, hiệu quả kinh tế thể hiện trên các mặt sau: Quản lý
xuất bản bằng pháp luật là giải phóng lực lượng sản xuất trong ngành xuất
bản. Bởi vì bằng pháp luật đã tách biệt chức năng quản lý Nhà nước và chức
năng quản lý sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Sự tách biệt này tạo
quyền chủ động cho các cơ sở sản xuất kinh doanh xuất bản khai thác các
nguồn lực để mở rộng và nâng cao hiệu quả.
* Hiệu quả xã hội của việc quản lý Nhà nước bằng pháp luật về xuất
bản.
Quản lý Nhà nước bằng pháp luật là tiền đề quan trọng dẫn đến hiệu
quả chính trị, kinh tế, xã hội nói chung và trong xuất bản nói riêng. Hiệu quả
chính trị là cơ sở dẫn đến hiệu quả kinh tế xã hội. Vì nền chính trị xó vững
vàng, hệ thống chính trị ổn định, thì xã hội mới phát triển, kinh tế mới tăng
trưởng. Mọi tiềm năng được phát huy trong không khí thanh bình, triển vọng.
Trong trường hợp đó không loại trừ khả năng xảy ra các cuộc ẩu đả, các cuộc
Chuyên đề tốt nghiệp
6
chiến huynh đệ tương tàn. Cũng có thể nói hiệu quả chính trị là nguyên nhân
quan trọng dẫn đến các hiệu quả kinh tế, xã hội. Nhưng chính sự ổn định của
kinh tế, kinh tế tăng trưởng, và sự ổn định của các giá trị xã hội, sẽ củng cố và
tăng cường sự ổn định chính trị, chế độ chính trị và hệ thống chính trị. Đó là
sự tác động tích cực trở lại của hiệu quả kinh tế, xã hội đối với hiệu quả chính
trị.
2.2. Những đặc trưng cơ bản của quản lý Nhà nước bằng pháp luật về
xuất bản
Quản lý Nhà nước bằng pháp luật trong xuất bản có ý nghĩa quan trọng
đặc biệt, xuất phát từ các đặc trưng cơ bản là thuộc tính của các quan hệ xã
hội về văn hoá, xuất bản. Nhưng ý chí của Nhà nước về quản lý xuất bản “để
lên thành luật” phải “bắt nguồn trong các quan hệ vật chất” về xuất bản. Sau
đây là các đặc trưng chính trong quản lý Nhà nước về xuất bản bằng pháp
luật.
- Quản lý Nhà nước về xuất bản bằng pháp luật là bảo tồn, phát triển
nền văn hoá dân tộc, hiện đại nhân văn; tiếp thu tinh hoa văn hoá và tiến bộ
về khoa học - công nghệ của nhân loại.
- quản lý Nhà nước bằng pháp luật về xuất bản là mở đường cho hoạt
động sáng tạo ra các tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học để công bố
dưới hình thức xuất bản.
Nhà Xuất Bản Y Học có chức năng nhiệm vụ xuất bản - in - phát hành các
loại sách y dược, các loại tranh tuyên truyền bảo vệ sức khoẻ, hệ thống giấy
tờ biểu mẫu, sổ sách quản lý nghiệp vụ y dược phục vụ công tác phòng bệnh
và bảo vệ sức khoẻ nhân dân.
Sách y học là loại sách đặc biệt có liên quan đến sức khoẻ con người,
nên sách phải đạt được những yếu tố cơ bản. Đó là phải chuẩn về danh pháp,
về nội dung chuyên môn, về học thuật và phải cụ thể, chính xác về liều lượng
Chuyên đề tốt nghiệp
7
dùng. Trên lĩnh vực xuất bản có tính chất đặc thù này, Nhà Xuất Bản Y Học
phải đắc biệt chú trọng trong khâu biên tập sách. Nếu biên tập viên không có
kiến thức chuyên sâu về y, dược dễ xảy ra tình trạng sai về danh pháp, không
cụ thể về liều lượng dùng sẽ không những gây lãng phí của cải xã hội mà còn
tổn hại đến sức khoẻ của nhân dân. Để đáp ứng được nhu cầu sản xuất và yêu
cầu của khách hàng về số lượng, chất lượng sản phẩm, hình thức và thời gian
giao hàng, Nhà Xuất Bản Y Học đã đầu tư dây chuyền công nghệ khép kín
của quy trình xuất bản - in - phát hành.
Nhà nước quản lý hoạt động của tư duy sáng tạo trong xuất bản bằng
pháp luật, không kìm hãm và khống chế các ý tưởng sáng tạo; khuyến khích
tài năng và đề cao các tác phẩm có giá trị về khoa học và nghệ thuật. Chính từ
cơ chế thị trường được pháp luật thừa nhận, là nơi đánh giá công minh các tác
phẩm. ở đó, công chúng với tư cách là người tiêu dùng, họ là thước đo về
năng lực sáng tạo của tác giả qua tác phẩm.
Như vậy, Nhà nước với công cụ hàng đầu để quản lý xã hội là pháp
luật, đã tạo ra cơ chế và thiết chế nhằm bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá
dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hoá, khoa học và công nghệ mới, tiến bộ của
nhân loại. Các chủ thể xuất bản, chủ thể quản lý với địa vị pháp lý, với các
quyền và nghĩa vụ do pháp luật quy định, góp phần đảm bảo cho ý chí của
Nhà nước được thực hiện trong thực tế về việc xây dựng một nền văn hoá
mới, tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; loại trừ và ngăn chặn những độc hại về
văn hoá. Là phương tiện điều chỉnh có hiệu lực, pháp luật tạo môi trường
thuận lợi cho các hoạt động văn hoá phát triển theo định hưỡng xã hội, loại
trừ khả năng hoà tan và đổi mầu trong quá trình hoà nhập.
Như vậy, việc sử dụng pháp luật để điều chỉnh hoạt động xuất bản là
điều chỉnh hoạt động kinh tế trong văn hoá - tư tưởng, đồng thời điều chỉnh
hoạt động văn hoá- tư tưởng trong cơ chế thị trường. Đó là hai mặt của một
Chuyên đề tốt nghiệp
8
vấn đề phải được thể chế hoá phù hợp, đảm bảo cho xuất bản hoạt động đúng
quy luật, phát triển theo trật tự của pháp luật.
Chuyên đề tốt nghiệp
9
II. VAI TRÒ CỦA PHÁP LUẬT TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
VỀ XUẤT BẢN
1. Pháp luật - phương tiện quản lý Nhà nước về xuất bản
1.1. Pháp luật - phương tiện tạo lập môi trường tự do sáng tạo, bình
đẳng cho các chủ thể trong hoạt động xuất bản
Với đặc trưng của lao động sáng tạo nói chung, đặc biệt là lao động
sáng tạo ra tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học nói riêng thì nhu cầu về
tự do sáng tạo, bình đẳng trong việc công bố và phổ biến tác phẩm là một đòi
hỏi khách quan. Vì vậy, tự do và bình đẳng trong hoạt động sáng tạo, công bố
và phổ biến tác phẩm là tự do trong khuôn khổ pháp luật. ở đó, các chủ thể
tham gia hoạt động xuất bản sẽ được làm tất cả những gì pháp luật cho phép.
pháp luật cũng ấn định những gì được phép làm, đối với các cơ quan Nhà
nước, nhằm ngăn chặn các hành vi lạm dụng, xâm hại đến quyền tự do, bình
đẳng. Đồng thời với các quyền, pháp luật còn đề ra các nghĩa vụ tương ứng
cho các chủ thể hoạt động sáng tạo và quản lý. Như vậy, thông qua pháp luật,
Nhà nước tạo ra môi trường thuận lợi, tin cậy và chính thức cho tác giả và các
tổ chức tự do sáng tạo, bình đẳng trong hoạt động xuất bản.
1.2. Pháp luật bảo vệ lợi ích hợp pháp của những người sáng tạo ra tác
phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học
Hoạt động sáng tạo ra các giá trị tinh thần, sản phẩm văn hoá tinh thần,
được xã hội đánh giá cao và xếp loại lao động đặc biệt. ở Việt Nam, pháp luật
là phương tiện tạo lập môi trường tự do và bình đẳng cho hoạt động sáng tạo,
công bố và phổ biến tác phẩm, đồng thời pháp luật là phương tiện bảo vệ lợi
ích hợp pháp của những người bằng lao động của mình đã sáng tạo ra tác
phẩm. Các quy định về quyền của người sáng tạo, người quản lý và các nghĩa
vụ tương ứng phát sinh từ các quyền đó, cùng với các quy định về cơ chế đảm
bảo thực hiện, là cơ sở pháp lý cho việc bảo hộ quyền sở hữu tác phẩm. Các
Chuyên đề tốt nghiệp
10
tác giả được Nhà nước tạo phương tiện để đấu tranh bảo vệ lợi ích chính đáng
của mình. Các tranh chấp về quyền tác gỉa, các hành vi xâm hại lợi ích vật
chất và tinh thần của tác giả được tài phán tại toà án dân sự. Như vậy, thông
qua việc bảo hộ quyền tác giả, Nhà nước tiếp tục khuyến khích năng lực sáng
tạo của văn nghệ sĩ, trí thức để có nhiều sản phẩm v