Thực trạng và một số ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Doanh nghiệp sản xuất
Ngoài lời nói đầu và kết luận, nội dung chuyên đề gồm hai phần cơ bản : Phần I : Những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở doanh nghiệp sản xuất Phần II : Thực trạng và một số ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở doanh nghiệp sản xuất Phần I Những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở doanh nghiệp sản xuất I. Chi phí sản xuất và tập hợp chi phí sản xuất 1.Chi phí sản xuất 1.1. Khái niệm Chi phí sản xuất kinh doanh là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp đ• bỏ ra có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh trong một thời kì nhất định (tháng, năm, quý). Nói cách khác, chi phí sản xuất là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ chi phí mà doanh nghiệp phải tiêu dùng trong một kì để thực hiện quá trình sản xuất và tiêu thụ thành phẩm. Thực chất chi phí sản xuất là sự dịch chuyển vốn - chuyển dịch giá trị của các yếu tố sản xuất vào các đối tượng tính giá (sản phẩm, lao vụ, dịch vụ) Tổng số các khoản chi trong một kì của doanh nghiệp bao gồm toàn bộ giá trị tài sản hao phí hoặc đ• tiêu dùng hết trong quá trình sản xuất kinh doanh tính vào kì hạch toán. 1.2. Phân loại chi phí sản xuất Chi phí sản xuất - kinh doanh có thể được phân thành nhiều loại theo những tiêu thức khác nhau tuỳ thuộc vào mục đích và yêu cầu của công tác quản lý. Tuy nhiên về mặt hạch toán chi phí sản xuất thường được phân theo các tiêu thức sau: 1.1.1 Phân theo yếu tố chi phí Theo quy định hiện hành ở Việt Nam toàn bộ chi phí được chia làm 7 yếu tố sau : +Yếu tố nguyên liệu, vật liệu: bao gồm toàn bộ giá trị nguyên vật liệu chính, nguyên vật liệu phụ, phụ tùng thay thế, công cụ, dụng cụ …sử dụng vào sản xuất kinh doanh. + Yếu tố nhiên liệu, động lực sử dụng vào quá trình sản xuất kinh doanh trong kì ( trừ số dùng không hết nhập lại kho và phế liệu thu hồi ) + Yếu tố tiền lương và các khoản phụ cấp theo lương + Yếu tố bảo hiểm x• hội , bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn trích theo tỉ lệ quy định trên tổng số tiền lương và phụ cấp lương phải trả công nhân viên + Yếu tố khấu hao tài sản cố định : phản ánh tổng số khấu hao tài sản cố định phải trích +Yếu tố chi phí dịch vụ mua ngoài : phản ánh toàn bộ chi phí dịch vụ mua ngoài dùng vào sản xuất - kinh doanh +Yếu tố chi phí khác bằng tiền : phản ánh toàn bộ chi phí khác bằng tiền chưa phản ánh vào các yếu tố trên dùng vào hoạt động sản xuất - kinh doanh trong kì. Cách phân loại này cung cấp thông tin về chi phí một cách cụ thể phục vụ cho việc xây dựng & phân tích định mức vốn lưu động, việc lập, kiểm tra và phân tích dự toán chi phí 1.1.2 Phân theo khoản mục chi phí trong giá thành sản phẩm Cách phân loại này dựa vào công dụng của chi phí và mức phân bổ chi phí cho từng đối tượng. Theo quy định hiện hành, giá thành sản phẩm bao gồm 5 khoản mục chi phí sau : -Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp : phản ánh toàn bộ chi phí nguyên vật liệu chính, phụ, nhiên liệu tham gia trực tiếp vào sản xuất, chế tạo sản phẩm hay thực hiện lao vụ, dịch vụ -Chi phí nhân công trực tiếp: gồm tiền lương, phụ cấp lương và các khoản trích cho các quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ lệ nhất định. -Chi phí sản xuất chung : là những chi phí phát sinh trong phạm vi phân xưởng sản xuất (trừ chi phí vật liệu, nhân công trực tiếp) 1.1.3 Phân theo cách thức kết chuyển chi phí Theo cách thức kết chuyển, toàn bộ chi phí sản xuất kinh doanh được chia thành chi phí sản xuất và chi phí thời kì. Chi phí sản xuất là chi phí gắn liền với các sản phẩm được sản xuất ra hoặc được mua, còn chi phí thời kì là những chi phí làm giảm lợi tức trong một thời kì nào đó, nó không phải là một phần sản phẩm được sản xuất ra hoặc được mua nên được xem là các phí tổn, cần được khấu trừ ra từ lợi nhuận của thời kì mà chúng phát sinh. Cách phân loại này phục vụ cho yêu cầu quản lý chi phí sản xuất theo định mức, cung cấp số liệu cho công tác tính giá thành sản phẩm, phân tích tình hình thực hiện kế hoạch giá thành 1.1.4 Phân theo quan hệ của chi phí với khối lượng công việc, sản phẩm hoàn thành : Theo cách này chi phí sản xuất được chia thành biến phí và định phí - Biến phí là những thay đổi về tổng số về tỉ lệ so với khối lượng công việc hoàn thành, chẳng hạn chi phí nguyên liệu, nhân công trực tiếp … - Định phí là những chi phí không đổi về tổng số so với khối lượng công việc hoàn thành, chẳng hạn chi phí về khấu hao tài sản cố định, chi phí thuê mặt bằng, phương tiện kinh doanh Các chi phí này nếu tính cho một đơn vị sản phẩm, thì lại biến đổi nếu số lượng sản phẩm thay đổi. Cách phân loại này giúp cho việc xem xét cách ứng xử chi phí và xác định kết quả trong báo cáo bộ phận để đưa ra các quyết định đặc biệt