Tiểu luận Ảnh hưởng của vốn vay đối với chăn nuôi heo tại huyện Đức Trọng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP. HỒ CHÍ MINH ***************** Người thực hiện: NGUYỄN VĂN TÂM ẢNH HƯỞNG CỦA VỐN VAY ĐỐI VỚI CHĂN NUÔI HEO TẠI HUYỆN ĐỨC TRỌNG Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp TIỂU LUẬN MÔN HỌC PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN Hướng dẫn Khoa học: TS.TRẦN ĐẮC DÂN Lâm Đồng - Tháng 10/2012 Nhận xét của thầy: .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................... I. MỞ ĐẦU: 1. Lý do chọn đề tài: Nuôi heo đất là một hình thức tiết kiệm phổ biến mà trẻ em Việt Nam ai cũng biết. Hình ảnh con heo, biểu tượng cho sự tiết kiệm in sâu vào tâm trí mỗi người. Ở những vùng nông thôn còn nghèo khó, muốn để dành một khoản tiền cho một sự kiện lớn nào đó trong năm, người ta chuẩn bị bằng cách nuôi một vài con heo. Ngày nay, việc nuôi heo càng phát triển, nâng lên mức quy mô trang trại và nuôi theo quy trình công nghiệp, đây là vật nuôi phổ biến và tạo ra được một khoản thu nhập đáng kể, góp phần vào tăng trưởng kinh tế hàng năm. Phát triển nuôi heo góp phần phát triển nông thôn về mặt giá trị sản lượng. Tăng thu nhập từ những hộ nông dân, từ đó thúc đẩy phát triển nông thôn về mọi mặt. Thời gian qua, ngành chăn nuôi tại Việt Nam có những biến động thăng trầm. Ngành chăn nuôi chịu các ảnh hưởng tốt từ công nghệ tiên tiến, phương pháp nuôi hiện đại theo quy trình phát triển từng thời kỳ. Đồng thời, chịu ảnh hưởng xấu bởi những tác động dịch bệnh, khủng hoảng cung cầu, những thủ đoạn kiếm lời bất chấp vệ sinh an toàn thực phẩm như sử dụng thuốc tăng trọng, tạo nạc, an thần. Trong chăn nuôi heo cũng không tránh khỏi xu thế ấy. Nuôi heo đã và đang góp phần tạo nên thu nhập quan trọng cho nền kinh tế và cho thu nhập trực tiếp của các hộ nuôi. Việc nuôi heo đã phổ biến đến từng hộ dân nông thôn. Trong bất kỳ một ngành sản xuất nào, thì yếu tố vốn đóng vai trò quan trọng cho việc triển khai kế hoạch sản xuất một cách khả thi. Vốn đóng vai trò trung gian cho các yếu tố đầu vào của sản xuất. Chăn nuôi heo cần vốn để: xây chuồng trại, mua con giống, mua cám, chi phí chăm sóc, thú y. Nguồn vốn được tập hợp từ vốn chủ sở hữu, vốn đi vay ngân hàng, đi vay khác và các khoản vốn chiếm dụng. Nghề nuôi heo tại huyện Đức Trọng trong những năm qua có sự phát triển nhanh về số lượng đầu heo và nhiều về số hộ tham gia. Ngoài ra còn phát triển thêm các dịch vụ đi kèm như mua bán thức ăn gia súc, dịch vụ thú y, vận chuyển và giết thịt. Số lượng heo tại Đức Trọng chiếm cao nhất trong toàn tỉnh. Tỷ trọng là 21.6% số con. Tỷ lệ vốn đầu tư của các ngân hàng dành cho chăn nuôi cũng tăng mạnh trong năm năm qua. Chăn nuôi heo phát triển được, một phần cũng nhờ đến nguồn vốn do ngân hàng tài trợ. Đó là lý do mà đề tài “Ảnh hưởng của vốn vay đối với chăn nuôi heo tại huyện Đức Trọng” được chọn thực hiện. 2. Mục đích của tiểu luận: - Khảo sát sự ảnh hưởng của vốn tín dụng ngân hàng đối với sự phát triển của việc chăn nuôi heo tại Đức Trọng. - Khảo sát các nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập của hộ nuôi heo. - Rút ra kết luận khảo sát. - Kiến nghị những vấn đề liên quan đến sự phát triển nghề nuôi heo. 3. Phạm vi nghiên cứu: Khảo sát mức tăng trưởng tín dụng ngân hàng trong toàn tỉnh và sự phát triển của nghề nuôi heo tại huyện Đức Trọng tỉnh Lâm Đồng. Giới hạn thời gian: từ 2005 đến 2011. Các giải thích được giới hạn trong phạm vi mô hình. II. TỔNG QUAN LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: 1. Hiệu quả kinh tế: Hiệu quả kinh tế được biểu hiện ở mức đặc trưng quan hệ so sánh giữa lượng kết quả đạt được và lượng chi phí bỏ ra, quy thành tiền đồng (VND). Đối với toàn xã hội thì tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả kinh tế là khả năng thoả mãn các nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của xã hội bằng của cải vật chất sản xuất ra, trong nền kinh tế thị trường còn đòi hỏi yếu tố chất lượng và giá thành thấp để tăng khả năng cạnh tranh. Đối với các doanh nghiệp hoặc các tổ chức kinh tế thì tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả kinh tế phải là thu nhập tối đa tính trên chi phí hoặc công lao động bỏ ra. Đối với chăn nuôi heo, tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả kinh tế ta dựa vào tính toán các chi phí, các yếu tố đầu vào đồng thời tính toán được đầu ra từ đó. Xác định mối tương quan kết quả giữa đầu vào, đầu ra và kết quả đạt được. 2. Tín dụng và thị trường tài chính nông thôn: 2.1 Khái niệm: Tín dụng được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau, trong phạm vi bài tiểu luận này, Tín dụng là một giao dịch về tiền giữa bên cho vay là ngân hàng và bên đi vay là các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân và hộ gia đình, khi đến hạn thỏa thuận, bên đi vay trả cho bên cho vay gốc và lãi. 2.2 Phân loại tín dụng: Tín dụng được phân loại theo nhiều căn cứ khác nhau. Ở góc độ ngân hàng, tín dụng cũng có nghĩa là cho vay. Dựa vào mục đích: - Cho vay bất động sản. - Cho vay công nghiệp, thương mại. - Cho vay nông nghiệp. - Cho vay các định chế tài chính. - Cho vay cá nhân. Về cho vay nông nghiệp hay tín dụng nông nghiệp là loại tín dụng để trang trãi các chi phí sản xuất nông nghiệp như phân bón, thuốc trừ sâu, giống cây con, thức ăn gia súc, lao động, nguyên nhiên liệu, chuồng trại, máy móc phục vụ nông nghiệp, nông cụ. Tín dụng dễ lẫn lộn với vốn hoặc đầu vào trong nông nghiệp. Tín dụng không phải là vốn, nhưng nó được sử dụng giữa các đầu vào khác nhau để đầu tư như máy cày, máy bơm…, đó là vốn. Tín dụng nông thôn có thể được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau, một khoản vay có thể được sử dụng để mua nhiều thứ có thể phục vụ cho sản xuất, cũng có thể phục vụ cho tiêu dùng. Tín dụng từ ngân hàng cho vay nông thôn phục vụ cho các nhu cầu phát triển khi bên vay thiếu hụt nguồn tiền. Các khoản tín dụng này, với một quy mô nhất định có tác động mạnh mẽ đến phát triển ngành, nghề. Huyện Đức Trọng, ngoài khu vực thị trấn Liên Nghĩa, phần còn lại là nông thôn. Nghề nuôi heo tại đây phát triển khá mạnh trong thời gian qua bởi nhiều tác nhân. Trong phạm vi bài này, chúng tôi khảo sát tác động của tăng trưởng tín dụng cho nông nghiệp đối với phát triển nghề nuôi heo. Đồng thời xem xét tác động của vốn vay trong mối quan hệ với vốn chủ sở hữu đối với tích lũy của hộ chuyên nuôi heo. 3. Phương pháp nhiên cứu: Nội dung 1: So sánh mối quan hệ giữa tăng trưởng đàn heo và mức đầu tư của ngân hàng cho nông nghiệp bằng phương pháp so sánh bảng. Nội dung 2: Ảnh hưởng của vốn vay đối với thu nhập của hộ nuôi heo: Khảo sát thống kê và phân tích từng yếu tố độc lập. Xử lý số liệu thống kê bằng phần mềm Eviews. Thu thập thông tin Phương pháp chọn mẫu nghiên cứu. Phương pháp tổng hợp, xử lý số liệu Phiếu điều tra sau khi hoàn thành sẽ được kiểm tra và nhập vào máy tính và xử lý bằng phần mềm Eviews. Phương pháp phân tích thông tin - Phương pháp phân tích hồi quy Để phân tích ảnh hưởng của các nguyên nhân đến kết quả sản xuất của hộ, sử dụng hàm sản xuất Cobb - Douglass (CD) để phân tích. Trong đó: Y: là biến phụ thuộc. Xi : là các biến độc lập định lượng ( i  1, n ) Hàm sản xuất được giải bằng phương pháp bình phương bé nhất trên phần mềm Eviews4. * Về giá cả sử dụng trong tính toán: sử dụng giá trị bình quân trên thị trường địa phương trong thời gian nghiên cứu. III. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 1. So sánh số liệu tín dụng nông nghiệp và chỉ số đầu con heo: Bảng 1: Dư nợ cho vay nông nghiệp và số đầu heo theo năm tại Đức Trọng Đơn vị tính: Dư nợ: tỷ đồng, số heo: con. 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Dư nợ CV nông nghiệp 371 468 482 687 942 997 1.129 Năm sau so năm trước 97 14 205 255 54 133 Tỷ lệ năm sau/năm trước 26% 3% 43% 37% 6% 13% Số lượng đàn 52.795 80.313 77.200 57.333 57.878 55.005 74.541 Năm sau so năm trước 27.518 -3.113 -19.867 545 -2.873 19.536 Tỷ lệ năm sau/năm trước 52% -4% -26% 1% -5% 36% Nguồn: Niên giám thống kê Lâm đồng 2008,2011. Bảng 1 cho thấy: cho vay vào nông nghiệp năm sau đều tăng hơn năm trước, bình quân là 16% năm. Tuy nhiên số lượng heo nuôi chỉ tăng lên vào các năm 2006, 2009, 2011. Tỷ lệ tăng bình quân là 1% năm. Việc tăng trưởng cho vay vào nông nghiệp có tác động đến tăng trưởng số lượng heo được nuôi, song tốc độ chỉ là 1/16. 2. Khảo sát thêm các nhân tố khác: để thấy tác động của các nhân tố này đến số lượng heo được nuôi. Số lượng heo tăng giảm phụ thuộc nhiều yếu tố liên quan đến lợi nhuận của việc chăn nuôi, đó là: - Giá cả đầu ra : Chọn giá heo hơi bình quân năm. - Giá cả đầu vào: Chọn nhân tố giá cám nuôi vỗ. - Ảnh hưởng dịch bệnh: Số tháng dịch trong năm. - Số vụ phát hiện lạm dụng thuốc, làm cho đầu ra khó bán, giảm giá. Khảo sát biến động của số heo: Y. Theo mô hình sau: Y = C0+C1*X1+C2*X2+C3*X3+C4*X4 Giới thiệu các biến: Số tháng dịch trong năm: X1 Giá cám đ/kg : X2 Giá heo hơi bình quân đ/kg trong năm: X3 Lạm dụng thuốc (số vụ được phát hiện và thông báo): X4. Theo số liệu thống kê của Phòng nông nghiệp huyện Đức Trọng, các nhân tố khác ảnh hưởng đến số lượng heo như sau: Bảng 2: Biến động giá đầu vào, đầu ra và các nhân tố khác. 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Số con heo 52.795 80.313 77.200 57.333 57.878 55.005 74.541 Số tháng dịch trong năm 5 0 1 3 2 4 1 Số vụ lạm dụng thuốc 0 0 2 4 3 5 1 Giá cám đ/kg 4.000 5.000 5.500 8.000 8.300 9.000 9.500 Giá thịt heo hơi đ/kg 25.000 32.000 30.000 28.000 27.000 38.000 42.000 Từ bảng 2, với các biến nêu trên, xử lý số liệu bởi Ewiews4 theo phương pháp bình phương bé nhất của Y = C1*X1+C2*X2+C3*X3+C4*X4 Kết quả hồi qui tuyến tính của mô hình ảnh hưởng bởi giá cám, giá heo hơi, số tháng dịch và lạm dụng thuốc, như sau: Bảng 3: Kết quả mô hình Biến phụ thuộc: Y Phương pháp: Bình phương bé nhất Mẫu: 2005 2011 Tổng số mẩu: 7 Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob. X1 -1701.592 3758.114 -0.452778 0.6814 X2 -2413.510 5931.419 -0.406903 0.7114 X3 2706.422 1138.384 2.377425 0.0978 X4 -710.1023 5605.106 -0.126688 0.9072 R-squared 0.002299 Mean dependent var 65004.14 Adjusted R-squared -0.995402 S.D. dependent var 11787.04 S.E. of regression 16650.23 Akaike info criterion 22.57379 Sum squared resid 8.32E+08 Schwarz criterion 22.54289 Log likelihood -75.00828 Durbin-Watson stat 0.937311 Bảng 3: Cột 1 Variable (biến số độc lập) tương ứng với X1,2,3,4. Cột 2 Coefficient (Hệ số) là các hệ số của phương trình tương ứng với C1,2,3,4. Phương trình kết quả dự báo: Y= -1701,6 X1 – 2413,5 X2 + 2706,4 X3 – 710,1 X4 Tuy số mẫu thống kê thấp, ý nghĩa thống kê kém, tuy nhiên có thể chấp nhận với sai số nhỏ và độ lệch cho phép, có thể khẳng định: - Với C1 = -1701,6: Số tháng dịch kéo dài thêm một tháng trong năm, thì lượng heo sẽ giảm đi 1701 con. - Với C2 = -2413,5: Giá cám tăng thêm 1000đ/kg số lượng đàn giảm đi 2413 con. - Với C3 = 2706,4: Khi giá heo hơi tăng lên 1.000 đ/kg thì lượng đàn tăng thêm 2706 con. - Với C4 = -710,1: Một vụ lạm dụng thuốc được phát hiện thì lượng đàn giảm đi 710 con. Rõ ràng, những nhân tố trên, có nhân tố tích cực và có nhân tố tiêu cực, tác động trực tiếp, đến thu nhập từ nuôi heo khiến cho chủ nuôi điều chỉnh số lượng đàn. 3. Nghiên cứu thu nhập của người chuyên nuôi heo. 3.1. Mô hình nghiên cứu: Giới hạn: Chỉ khảo sát thu nhập duy nhất từ chăn nuôi heo của hộ gia đình. -Thu nhập: Phần còn lại của doanh thu từ heo sau khi trừ đi các chi phí đầu vào, chi phí sinh hoạt gia đình, lãi vay, hao mòn chuồng trại. Kỳ vọng và dự đoán tác động của các biến số độc lập: - Quy mô vốn: Nhu cầu vốn tối thiểu của hộ chuyên nuôi heo theo số nhân khẩu, số lượng đàn và chuồng trại. Quy mô càng lớn thu nhập càng cao. - Vốn vay: Phần vốn ngân hàng tham gia = quy mô vốn – vốn chủ sở hữu. Vốn vay càng lớn, chi phí vốn càng cao, trả lãi nhiều làm giảm thu nhập. - Nhân khẩu: Số lượng người có trong hộ, tham gia và không tham gia vào lực lượng lao động của hộ và chi tiêu. Nhân khẩu nhiều thì chi tiêu gia đình nhiều và thu nhập còn lại giảm đi. - Số lượng đàn: Số lượng heo được nuôi trong hộ, nuôi nhiều thì lãi nhiều. Mô hình thu nhập: Y Y = C0+C1*X1+C2*X2+C3*X3+C4*X4 X1: Quy mô vốn (triệu đồng) X2: Vốn vay (triệu đồng) X3: Nhân khẩu.(khẩu) X4: Số lượng đàn. (con) C0: Hằng số thu nhập khi các biến bằng không. 3.2. Mô tả nội dung mô hình: Quy mô khảo sát: 32 mẫu Chọn mẫu ngẫu nhiên trong những hộ nông dân có chăn nuôi heo và vay vốn ngân hàng. Thông tin thu thập: Chỉ thu thập thông tin liên quan đến việc nuôi heo của hộ. - Tổng nhu cầu vốn: Thể hiện quy mô vốn của hộ gia đình dành cho nuôi heo. Định giá bằng tiền về quy mô vốn của hộ căn cứ vào lượng nguyên liệu dự trữ, diện tích chuồng trại, các chi phí đầu vào, nợ phải trả, nợ phải thu. - Số vốn vay ngân hàng: Căn cứ vào tổng quy mô trừ đi cho vốn sở hữu của hộ. - Số lượng đàn: Số lượng heo nuôi đủ điều kiện xuất bán: Heo thịt khỏe mạnh, đủ cân nặng. Một heo nái thanh lý được quy thành 2,5 heo thịt. Heo con xuất bán được quy ra heo thịt theo tỷ lệ 4/1 (Bốn heo con bằng một heo thịt). - Số nhân khẩu trong hộ: Tổng số nhân khẩu bao gồm cả trong tuổi lao động và ngoài tuổi lao động, với giả định là chi phí cho mỗi nhân khẩu là bằng nhau. - Thu nhập hay số tiền tích lũy được của hộ: là doanh thu từ chăn nuôi heo trừ đi tất cả các chi phí liên quan đến nuôi heo và trừ đi phần chi phí sinh hoạt cho các nhân khẩu có trong hộ. Bảng khảo sát xin tham khảo ở phần phụ lục (Bảng 4) Xử lý số liệu bởi Ewiews4 Kết quả hồi qui tuyến tính như sau: Bảng 5: Dependent Variable: Y Method: Least Squares Date: 10/02/12 Time: 16:08 Sample: 1980 2012 Included observations: 33 Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob. X1 (QUYMO) 0.121427 0.068753 1.766126 0.0879 X2 (VONVAY) -0.091001 0.090654 -1.003826 0.3238 X3 (NHANKHAU) -2.715543 3.452988 -0.786433 0.4380 X4 (SOLUONGDAN) 0.749872 0.095982 7.812637 0.0000 R-squared 0.945547 Mean dependent var 183.6667 Adjusted R-squared 0.939914 S.D. dependent var 178.8211 S.E. of regression 43.83352 Akaike info criterion 10.51189 Sum squared resid 55719.95 Schwarz criterion 10.69328 Log likelihood -169.4461 Durbin-Watson stat 1.700160 3.3.Phương trình kết quả: Y= 0.1214 X1 – 0.091*X2 – 2.715 *X3+0.7499*X4 Giải thích: C1= 0.1214. Trong chăn nuôi heo, quy mô vốn của nông hộ đóng vai trò quan trọng cho thu nhập của họ trong năm. Cứ mỗi triệu đồng vốn của quy mô thì mang lại 0.1214 triệu đồng cho thu nhập ròng. C2 là phần vốn vay thuôc quy mô vốn, phải trả lãi vay cho ngân hàng. Biến phụ thuộc C2 làm giảm thu nhập 0.091 triệu đồng/năm. Hay nói cách khác, nếu chủ hộ có vốn sở hữu, không cần vay thì thu nhập tăng lên tương ứng. Biến nhân khẩu có hệ số C3 là -2.715 Lượng nhân khẩu tăng tương ứng với lượng chi tiêu gia đ