Tiểu luận Bài vị thế của Việt Nam trong cộng đồng asean

1 HỌC VIỆN NGOẠI GIAO VIỆT NAM KHOA CHÍNH TRỊQUỐC TẾ BỘ MÔN CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI Bài tiểu luận VỊ THẾ CỦA VIỆT NAM TRONG CỘNG ĐỒNG ASEAN Hà Nội, ngày 14 tháng 4 năm 2009 2 Mục lục LỜI MỞ ĐẦU……………………………………………………………………….3 NỘI DUNG I. Bước đi của Việt Nam trong tiến trình gia nhập ASEAN…………………………4 II. Vị thế và vai trò của Việt Nam trong cộng đồng ASEAN………………………..5 III. Nguyên nhân Việt Nam có được vị thế như vậy trong cộng đồng ASEAN……..10 IV. Vị thế của Việt Nam trong ASEAN qua cái nhìn của bạn bè quốc tế…………..11 V. Những thuận lợi và khó khăn hiện nay của Việt Nam trong ASEAN…………...13 1.Thuận lợi…………………………………………………………………………..13 2. Khó khăn………………………………………………………………………….13 VI.Giai pháp để nâng cao vị thế của Việt Nam trong ASEAN……………………...14 KẾT LUẬN……………………………………………………………………….....16 Danh mục tài liệu tham khảo ………………………………………………………. 17 3  LỜI MỞ ĐẦU  “Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế, tham gia tích cực vào tiến trình hợp tác quốc tế và khu vực.” Hơn 40 năm đã trôi qua kể từ ngày thành lập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ,viết tắt là ASEAN. Đó cũng là quãng thời gian mà quan hệ Việt Nam – ASEAN trải qua nhiều đợt thăng trầm, vượt qua nhiều cơn sóng gió để đến hôm nay , tất cả các nước trong khu vực cùng đứng trong một tổ chức, cùng nhau phấn đấu vì một Đông Nam Á hòa bình, ổn định , hợp tác và phát triển.ASEAN hiện là đối tác không thể thiếu của các nước và trung tâm lớn trên thế giới,đồng thời là nhân tố quan trọng thúc đẩy các tiến trình đối thoại và hợp tác trên nhiều lĩnh vực ở khu vực châu Á – TBD. Việc Việt Nam trở thành thành viên đầy đủ của tổ chức ASEAN đã đánh dấu một bước phát triển mới trong toàn bộ lịch sử quan hệ giữa nước ta với các nước ASEAN, là sự kiện quan trọng đối với nước ta nói riêng và đối với khu vực nói chung, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của Việt Nam trong sự phát triển chung của toàn khu vực. Vậy trong hơn 13 năm qua, Việt Nam đã đóng góp như thế nào để tạo dựng vị thế của mình trong cộng đồng ASEAN – phát triển năng động này? Việt Nam có được coi là một thành viên tích cực và có đóng góp quan trọng đối với sự phát triển và trưởng thành của ASEAN? Bài tiểu luận của tôi sẽ làm sáng rõ những đóng góp của Việt Nam trong tổ chức ASEAN để qua đó thấy được vị trí thực sự của Việt Nam trong tổ chức này.Để có một cái nhìn khách quan hơn tôi cũng tìm hiểu xem “Bạn bè thế giới đã đánh giá như thế nào về vị thế của Việt Nam trong ASEAN?”.Và trước những thuận lợi và khó khăn đặt ra hiện nay “Việt Nam phải làm gì để nâng cao hơn nữa vị thế của mình trong cộng đồng ASEAN?” Bài tiểu luận còn nhiều thiếu sót rất mong được sự chỉ bảo của thầy cô. Qua đây em cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến sự tận tình giảng dạy của thầy cô trong thời gian vừa qua. 4  NỘI DUNG  I. Bước đi của Việt Nam trong tiến trình gia nhập ASEAN Trong bối cảnh chiến tranh lạnh khi cơn bão tham vọng đang muốn nhấn chìm cả Việt Nam, cả Đông Nam Á vào vòng xoáy của chiến tranh và lệ thuộc, khi lịch sử đã đặt lên vai Việt Nam gánh nặng nghiệt ngã của một chiến trường nóng với những hy sinh xương máu và những khổ đau chia cắt không thể diễn tả bằng lời, khi nhân dân Việt Nam quật cường trong cuộc đọ sức sinh tử với đế quốc Mỹ để bảo vệ không chỉ độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của mình mà còn là để thực hiện sứ mệnh của người chiến sĩ đấu tranh vì hoà bình và tiến bộ của khu vực Đông Nam Á và của toàn nhân loại thì Việt Nam lại ở phía đối diện của một hiệp hội liên kết khu vực có mục tiêu thiết lập hoà bình khu vực và muốn gạt bỏ sự can thiệp từ bên ngoài. Nếu Đông Nam Á đã bị biến thành “đấu trường” của các cường quốc thì vì sao những thành viên dũng cảm (Việt Nam và các quốc gia Đông dương) đang chiến đấu chống lại dã tâm đó của đế quốc Mỹ và thế lực phản động lại không thể trở thành thành viên của hiệp hội liên kết khu vực ngay từ khi nó được thành lập?. Nghịch lý đó là một vấn đề của khu vực, nó phản ánh mâu thuẫn giữa phong trào giải phóng dân tộc với chủ nghĩa đế quốc đồng thời cũng phản ánh mâu thuẫn giữa 2 phe xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa trong phạm vi khu vực. Chính vì vậy sau đó mặc dù cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân Việt Nam đã giành thắng lợi trọn vẹn vào mùa xuân 1975, giáng một đòn quyết định vào việc đẩy lùi sự can thiệp của các cường quốc nước ngoài đặc biệt là Mỹ ở khu vực Đông Nam Á, nhưng ASEAN vẫn chỉ là một tổ chức của một đầu chiến tranh lạnh. Nhịp cầu để Việt Nam và phần còn lại của Đông Nam Á đến với ASEAN vẫn còn nằm bên kia bờ vực.1967 sự ra đời của ASEAN chứng tỏ “lần đầu tiên các nước Đông Nam Á đã đi tới một điểm cơ bản của việc loại trừ thói quen xấu là đi riêng rẽ với nhau, theo những hướng khác nhau, đôi khi đối lập nhau, khiến họ quay lưng với nhau”chứng tỏ “Đã có một sự đoàn kết khu vực bất kể những khác biệt nảy sinh từ lợi ích dân tộc” thì việc mở rộng ASEAN trong thập niên 90 là bước 5 ngoặt to lớn của hợp tác khu vực, đòi hỏi các quốc gia Đông Nam Á phải có những cố gắng vượt bậc mới có thể đưa hợp tác khu vực phát triển sang giai đoạn mới. Trong bước phát triển đó, Việt Nam từ nhiều hệ quả của lịch sử đã trở thành tâm điểm của những nỗ lực đổi mới vượt lên chính mình. Việt Nam chủ động rút quân tình nguyện tại Campuchia, tích cực đổi mới tư duy để thoát khỏi ảnh hưởng của quá khứ chiến tranh lạnh. Việt Nam chủ trương thực hiện chính sách đối ngoại mở rộng, đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ đối ngoại cả về chính trị, văn hoá, khoa học kỹ thuật, kinh tế, xã hội, v.v.. với tất cả các nước, trong đó đặc biệt là các nước trong khu vực Đông Nam Á.Những đổi mới có tính chất đột phá trong đường lối đối ngoại của Việt Nam đã góp phần quan trọng cải thiện tình hình, nhờ đó tiến độ hội nhập vào khu vực của Việt Nam trở nên nhanh chóng và vững chắc. Kết quả 28/7/1995 Việt Nam chính thức gia nhập vào ngôi nhà chung của Hiệp hội liên kết khu vực Đông Nam Á. Việc Việt Nam gia nhập ASEAN đã đánh dấu chấm dứt sự đối đầu giữa hai khối ASEAN và Đông dương hình thành dưới thời chiến tranh lạnh, mở ra một bước ngoặt trong lịch sử phát triển hợp tác khu vực ở Đông Nam Á. Sự tham gia của Việt Nam vào ASEAN đã mở đầu cho quá trình tham gia hợp tác khu vực của tất cả các quốc gia còn lại, biến ước mơ nhất thể hoá khu vực của ASEAN được đề cập trong “Tuyên bố Băng Cốc” năm 1967 thành hiện thực. Hợp tác khu vực của ASEAN nhờ đó đã bước lên bình diện mới để đối phó một cách hiệu quả với những biến động đầy phức tạp của thế giới thời kỳ hậu chiến tranh lạnh. Việc Việt Nam gia nhậpASEAN cũng đánh dấu thắng lợi cho chặng đường trở lại cội nguồn Đông Nam Á của Việt Nam. II. Vị thế và vai trò của Việt Nam trong cộng đồng ASEAN Trong hơn13 năm tham gia ASEAN, Việt Nam đã có những đóng góp quan trọng trên tất cả các lĩnh vực hợp tác của Hiệp hội, góp phần quan trọng vào việc triển khai thực hiện đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa của Đảng và Nhà nước; củng cố xu thế hoà bình, ổn định và hợp tác ở khu vực có lợi cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. 6 Đóng góp quan trọng đầu tiên của chúng ta sau khi tham gia ASEAN là đã góp phần tích cực trong việc thúc đẩy kết nạp các nước Lào, Mianma và Campuchia, để hình thành một khối ASEAN thống nhất, quy tụ tất cả 10 quốc gia ở Đông Nam Á. Trong lĩnh vực chính trị, Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ cùng bạn bè ASEAN trên các diễn đàn quan trọng như AMM, Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) chuyên thảo luận các vấn đề về an ninh, Diễn đàn sau Hội nghị Bộ trưởng ASEAN (PMC) để đối thoại với các nước công nghiệp phát triển; đóng vai trò quan trọng trong việc xác định các phương hướng hợp tác và phát triển của khu vực, và trong các quyết sách lớn của ASEAN như:, Tầm nhìn 2020, Chương trình Hành động Hà Nội (HPA), Sáng kiến Liên kết ASEAN (IAI); tích cực góp phần thúc đẩy xu thế hòa bình, ổn định và hợp tác để nó trở thành xu thế chủ đạo ở Ðông- Nam Á, củng cố các cơ sở pháp lý để duy trì môi trường quốc tế thuận lợi cho sự phát triển chung của ASEAN. Việt Nam đã tham gia tích cực vào những cố gắng của ASEAN, nhằm biến Hiệp ước thân thiện và hợp tác (TAC) Bali thành bộ quy tắc ứng xử không chỉ trong quan hệ giữa các nước khu vực mà giữa các nước này với các nước ngoài khu vực; ký Hiệp ước xây dựng Ðông-Nam Á thành khu vực không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ). Tuyên bố về Quy tắc Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) để tiến tới Bộ Quy tắc Ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) Ðối với ARF là Diễn đàn duy nhất để các nước khu vực và các nước lớn cùng nhau đối thoại về các vấn đề chính trị-an ninh, bảo đảm hòa bình, ổn định ở châu Á - Thái Bình Dương, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực để duy trì vai trò đầu tàu của ASEAN tại Diễn đàn phù hợp lợi ích của các nước thành viên. Việt Nam cũng tích cực duy trì những nguyên tắc cơ bản đã trở thành bản sắc riêng của ASEAN nhất là nguyên tắc "đồng thuận", "không can thiệp công việc nội bộ của nhau", góp phần giữ vững sự đoàn kết, thống nhất, năng động trong đa dạng của ASEAN. Trong lĩnh vực quan hệ đối ngoại của ASEAN, Việt Nam đã có nhiều đóng góp tích cực cho việc thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa ASEAN với các nước và bên đối thoại quan trọng, tham gia tổ chức nhiều hoạt động tăng cường quan hệ với các nước đối thoại, đảm nhiệm tốt vai trò là nước điều phối quan hệ đối thoại giữa ASEAN với các cường quốc như Nhật Bản, Nga, Mỹ và hiện nay là Ô-xtrây-li-a. Việt Nam cũng tham gia tích cực tiến trình hợp tác ASEAN+3 (với ba nước Ðông - Bắc Á là Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc) và các nỗ lực tiến tới việc hình thành một khuôn khổ hợp tác mới trên quy mô toàn khu vực Ðông Á 7 Chúng ta đã chủ trì thành công Hội nghị PMC+1 với Canada trên cương vị nước Ðiều phối quan hệ đối thoại ASEAN-Canada và có những đóng góp tích cực trong quá trình xây dựng và thông qua Kế hoạch Hành động ASEAN - Canada giai đoạn 2007-2010, được Canada và các nước ASEAN đánh giá cao. Đáng lưu ý Việt Nam đã đăng cai tổ chức thành công Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN (tháng 12/1998) và Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN lần thứ 33 (12-16/9/2001) tại Hà Nội. Từ tháng 7/2000 – 7/2001, Việt Nam đã hoàn thành tốt vai trò Chủ tịch ủy ban Thường trực ASEAN; tổ chức thành công Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN lần thứ 34 (AMM-34) . Các Bộ/ngành của Việt Nam cũng đăng cai nhiều Hội nghị cấp Bộ trưởng và cấp Quan chức cao cấp (SOM) về kinh tế và hợp tác chuyên ngành. Việt Nam cũng đã đăng cai và tổ chức thành công Hội nghị Liên minh Nghị viện ASEAN (AIPO) tháng 9/2002 Không những thế, Việt Nam còn là quốc gia luôn có sáng kiến hay đưa ra trong các cuộc họp. Ví dụ, tại Hội nghị APEC-11 “Thế giới của sự khác biệt: Đối tác vì tương lai” tổ chức tại Bangkok, Thái Lan (20-21/10/2003), Việt Nam đã đưa ra hai sáng kiến: thứ nhất, cần tăng cường hợp tác đầu tư cho cân bằng với hợp tác thương mại nhằm thúc đẩy đầu tư nội khối APEC, trong đó dành ưu tiên đầu tư vào ASEAN; thứ hai, đưa ra một số biện pháp cụ thể triển khai kế hoạch hành động hỗ trợ các doanh nghiệp vừa, nhỏ và “siêu nhỏ”, trong đó có việc đề xuất thành lập Quỹ xây dựng năng lực hỗ trợ các doanh nghiệp “siêu nhỏ” Cùng với ASEAN, Việt Nam còn tham gia tích cực vào các khuôn khổ hợp tác liên khu vực khác như Diễn đàn Hợp tác Á - Âu (ASEM) và Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC). Nước ta đã tổ chức rất thắng lợi Hội nghị Cấp cao Á - Âu 5 (ASEM-5) năm 2004 và Hội nghị các nhà lãnh đạo các nền kinh tế APEC năm 2006 Cùng với các nước ASEAN, Việt Nam đã tham gia tích cực vào việc xây dựng Hiến chương ASEAN ngay từ những ngày đầu. Trong quá trình soạn thảo Hiến chương, Việt Nam đã góp phần bảo vệ những mục tiêu và nguyên tắc cơ bản của Hiệp hội .Những đóng góp của Việt Nam đã góp phần định hướng quan trọng trong quá trình soạn thảo nội dung Hiến chương, tạo điều kiện để Hiến chương đáp ứng tốt hơn những yêu cầu đặt ra cho ASEAN trong giai đoạn phát triển mới, được bạn bè hoan nghênh và đánh giá cao. Nước ta là một trong những nước ASEAN hoàn tất sớm nhất thủ tục phê chuẩn Hiến chương và là nước thứ hai cử Đại sứ, Đại diện Thường trực tại ASEAN chính thức trình Thư Ủy nhiệm Điều này một lần nữa khẳng định chính sách Việt Nam luôn coi trọng vị trí của 8 ASEAN trong khu vực, đồng thời cũng thể hiện mong muốn và cam kết của chúng ta tham gia và đóng góp một cách tích cực, chủ động, có trách nhiệm trong hợp tác ASEAN và thực thi các thỏa thuận chung của Hiệp hội. Hơn nữa, trong bối cảnh ASEAN đang chịu nhiều tác động của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, việc lập Phái đoàn Đại diện thường trực của ta tại ASEAN còn cho thấy mong muốn của Việt Nam nhanh chóng đưa Hiến chương vào cuộc sống và phát huy hiệu quả, góp phần củng cố, tăng cường đoàn kết và liên kết ASEAN vì các mục tiêu của Hiệp hội.. Việt Nam chính là nước đã đề xuất xây dựng trụ cột thứ ba là Cộng đồng Văn hóa-Xã hội ASEAN. Chúng ta cũng tích cực cùng các nước xây dựng, triển khai Sáng kiến Liên kết ASEAN (IAI) nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các nước thành viên mới (CLMV) và các nước thành viên cũ của ASEAN. Đến nay, Kế hoạch hành động IAI giai đoạn I (2002-2008) đã được hoàn tất. Với vai trò là Chủ tịch đương nhiệm Nhóm Đặc trách IAI, ta tích cực cùng các nước tiếp tục soạn thảo Kế hoạch hành động giai đoạn II (2009-2015) với các trọng tâm như: phát triển nguồn nhân lực, nâng cao năng lực quốc gia, liên kết kinh tế, và cơ sở hạ tầng bao gồm cả phần cứng và phần mềm, và sẽ trình lên Cấp cao ASEAN lần thứ 14. Trong lĩnh vực kinh tế: Vượt qua nhiều khó khăn, thách thức do sự chênh lệnh về trình độ phát triển, Việt Nam đã tham gia tích cực vào các chương trình hợp tác, liên kết kinh tế như Hiệp định đầu tư ASEAN (AIA), Khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA)... đồng thời đưa ra sáng kiến phát triển kinh tế các vùng nghèo liên quốc gia dọc hành lang Đông-Tây (WEC) tạo ra bước tiến quan trọng trong quá trình hội nhập kinh tế Việt Nam với khu vực và thế giới. Kim ngạch thương mại xuất nhập khẩu Việt Nam- ASEAN tăng trung bình 15,8% hàng năm. Đến tháng 3/2005; Việt Nam đã cắt giảm 10.277 dòng thuế, tương đương với 96,15% tổng số dòng thuế phải cắt giảm trong khuôn khổ CEPT/AFTA. Trong hợp tác đầu tư, tính đến cuối tháng 6/2005, ASEAN đã đầu tư hơn 600 dự án với số vốn đăng ký là 11,385 tỷ USD, chiếm 23,38% tổng số FDI vào Việt Nam. Tăng cường hợp tác kinh tế Việt Nam- ASEAN đã góp phần làm lành mạnh hóa môi trường kinh doanh trong nước. Đáng chú ý nhất là Việt Nam đã trở thành thành viên chính thức của tổ chức thương mại thế giới WTO tháng 11/2007 và được bầu làm ủy viên không thường trực của hội động bảo an liên hợp quốc. 9 Đặc biệt quan trọng là, chúng ta đã và đang quyết tâm tiếp tục thúc đẩy công cuộc đổi mới, cải cách kinh tế trong nước với hàng loạt chủ trương, biện pháp nhằm tăng tốc độ phát triển, nâng cao khả năng cạnh tranh và hội nhập của cả nền kinh tế quốc dân, của các lĩnh vực/ngành kinh tế, của các địa phương và doanh nghiệp. Thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, cải cách kinh tế sẽ góp phần rất quan trọng tạo thuận lợi để chúng ta tham gia tích cực và hiệu quả nhất vào tiến trình xây dựng AEC, đồng thời tận dụng tốt nhất những cơ hội tăng trưởng và phát triển mà AEC mang lại cho mỗi nước thành viên ASEAN. Trong lĩnh vực văn hóa-xã hội: Trong hơn 13 năm qua, tích cực hội nhập với khu vực Đông Nam Á và thế giới, Việt Nam luôn gìn giữ vững bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời tiếp thu những tinh hoa văn hóa của khu vực và thế giới, giao lưu học hỏi, tăng cường hiểu biết lẫn nhau giữa các nước bạn bè trong ASEAN. Ngày nay ASEAN đã trở nên khá quen thuộc với giới thanh niên, sinh viên ở các thành phố lớn trong cả nước. Việc trao đổi văn hóa giáo dục giữa Việt Nam với các nước ASEAN đã không ngừng được mở rộng. Nhiều đoàn nghệ thuật Việt Nam đến thăm, biểu diễn ở các nước bạn, giới thiệu nền văn hóa dân tộc đặc sắc của Việt Nam; đồng thời nhiều đoàn nghệ thuật các nước ASEAN đã đến biểu diễn, giao lưu tại Việt Nam. Trong lĩnh vực giáo dục: Ngay từ đầu những năm 1990, Bộ Giáo dục Đào tạo Việt Nam đã coi việc mở rộng quan hệ hợp tác với các nước trong khu vực Đông Nam Á là một ưu tiên. Thực hiện chủ trương đó, tháng 2/1990, Bộ Giáo dục Đào tạo chính thức gia nhập tổ chức Bộ trưởng Giáo dục các nước Đông Nam Á (SEAMEO). Sau khi Việt Nam trở thành thành viên chính của ASEAN, Bộ Giáo dục Đào tạo Việt Nam trở thành thành viên của Tiểu ban Giáo dục của ASEAN (ASCOE), đã tích cực phối hợp với các nước trong khu vực với nhiều hoạt động thiết thực, có hiệu quả và được các bạn đánh giá cao Cùng với việc tham gia tích cực vào tất cả các lĩnh vực hợp tác chuyên ngành của ASEAN như khoa học, công nghệ và môi trường; văn hóa thông tin; phát triển xã hội; phòng, chống ma túy, v.v... Việt Nam còn mạnh dạn nêu các sáng kiến, đăng cai tổ chức các hội nghị về hợp tác chuyên ngành, được các nước ASEAN đánh giá cao như việc ta tổ chức thành công Tuần lễ khoa học và công nghệ ASEAN (1998); Tuần văn hóa ASEAN lần II theo sáng kiến của Thủ tướng ta tại Hạ Long (2004); Hội thi tay nghề ASEAN (2004); nhiều hội nghị cấp bộ trưởng quan trọng khác... 10 Trong lĩnh vực môi trường, Việt Nam đã có những nỗ lực đáng kể về mặt tài chính cũng như nhân lực để đảm bảo sự hợp tác bình đẳng và hiệu quả với các nước thành viên khác và đã đề xuất một số dự án hợp tác. Đặc biệt, sáng kiến "Đối thoại về chính sách thúc đẩy thực hiện Hiệp ước ASEAN về phòng chống cháy rừng" của Việt Nam được các nước ASEAN hoan nghênh. Về du lịch, thời gian qua, ASEAN là một trong những khuôn khổ hợp tác du lịch đa phương mà Việt Nam tham gia sâu rộng và có hiệu quả nhất. Những năm gần đây, lượng khách từ ASEAN vào Việt Nam có tốc độ tăng trưởng khá cao. ASEAN luôn là một trong 3 thị trường gửi khách lớn nhất của Việt Nam. Từ 1999-2004, lượng khách ASEAN vào Việt Nam đã tăng gần 200%. ASEAN cũng là khu vực có vốn đầu tư nước ngoài lớn vào du lịch Việt Nam, chiếm trên 31% trong tổng số gần 6 tỷ đô la Mỹ đầu tư trực tiếp vào du lịch. Các nước trong khu vực có nhiều khách đến Việt Nam du lịch là Campuchia, Malaixia, Thái Lan, Xinhgapo, Philippin. Những đóng góp trên là sự tiếp nối của quá trình tham gia tích cực và đóng góp to lớn của Việt Nam kể từ khi gia nhập ASEAN tháng 7/1995. Trong hơn 13 năm qua, với dân số hơn 86 triệu người và vị trí địa-chiến lược và địa-kinh tế quan trọng, chính trị - xã hội ổn định, thế và lực ngày càng gia tăng và chính sách đối ngoại rộng mở, Việt Nam được các nước ASEAN và các đối tác bên ngoài nhìn nhận là thành viên đóng vai trò tích cực đối với hòa bình, hợp tác và phát triển trong ASEAN. Những kết quả này đã phản ánh Việt Nam là một đất nước phát triển năng động và là bạn, là đối tác tin cậy của tất cả các nước, các dân tộc vì hoà bình, ổn định và phát triển. III. Nguyên nhân Việt Nam có được vị thế như vậy trong cộng đồng ASEAN Thứ nhất, đó là Việt Nam đã thực hiện có hiệu quả cao đường lối đối ngoại rộng mở và đúng đắn phù hợp với nhu cầu phát triển của đất nước trong bối cảnh toàn cầu hoá và khu vực hoá hiện nay. Thứ hai, các đối tác của Việt Nam trong đó có các nước ASEAN đều đã nhìn thấy hiện thực và tiềm năng phát triển của Việt Nam ở tất cả mọi lĩnh vực mà họ có thể hợp tác cùng phát triển, trong đó trước hết là các lợi ích về phát triển kinh tế và nâng cao vị thế chính trị ở khu vực và trên thế giới, vì như đã biết Việt Nam là quốc gia có ưu thế về an ninh chính trị 11 đối ngoại ở Đông Nam Á và hơn thế nữa Việt Nam đang là “miền đất hứa” có nhiều tiềm năng về các nguồn lực tài nguyên, lao động và lại đang rất ổn định về chính trị-xã hội... Thực tế cho thấy, đến nay Việt Nam đã có quan hệ với hầu hết các tổ chức tiền tệ và tài chính quốc tế như IMF, WB, ADB... Việt Nam cũng đã quan hệ ngoại giao và hợp tác k