Hơn 1 tỷ người trên thế giới ngày nay, một nửa trong số đó là phụ nữ, sống trong điều
kiện không thể chấp nhận được, họ đói nghèo, chủ yếu ở các nước đang phát triển. Đói
nghèo có nhiều nguyên nhân khác nhau.
Nghèo đói là một vấn đề phức tạp và đa chiều, có nguồn gốc xét từ cấp độ quốc gia
đến quốc tế. Toàn cầu hóa của nền kinh tế của thế giới dẫn đến phụ thuộc lẫn nhau sâu sắc
hơn giữa các quốc gia và cơ hội cho sự tăng trưởng kinh tế bền vững và phát triển, cũng như
rủi ro và không chắc chắn cho tương lai của nền kinh tế thế giới. Ngoài ra, tất cả các loại
xung đột, di chuyển của con người và suy thoái môi trường đã làm suy yếu năng lực của
Chính phủ để đáp ứng các nhu cầu cơ bản của các quần thể của họ. Biến đổi trong nền kinh
tế thế giới đang thay đổi sâu sắc các thông số phát triển xã hội ở tất cả các nước. Một xu
hướng quan trọng đã được đói nghèo gia tăng của phụ nữ, mức độ thay đổi từ vùng này đến
vùng kia. Bất bình đẳng giới trong việc chia sẻ quyền lực kinh tế cũng là một yếu tố quan
trọng góp phần xóa đói giảm nghèo của phụ nữ. Di cư và hậu quả thay đổi trong cấu trúc gia
đình đã đặt thêm gánh nặng đối với phụ nữ. Chính sách kinh tế vĩ mô cần phải xem xét lại và
tái lập để giải quyết các xu hướng như vậy.Các chính sách này tập trung gần như độc quyền
trên các khu vực chính thức. Họ cũng có xu hướng cản trở những sáng kiến của phụ nữ và
không xem xét các tác động khác biệt giữa phụ nữ và nam giới. Việc áp dụng phân tích giới
cho một loạt các chính sách và các chương trình do đó quan trọng đối với chiến lược xóa đói
giảm nghèo.
53 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 5756 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tiểu luận Chính sách xóa đói giảm nghèo, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Bài tập giữa kỳ môn Chính sách xóa đói giảm nghèo – Nhóm 5
Tiểu luận
Chính sách xóa đói giảm nghèo
1
Bài tập giữa kỳ môn Chính sách xóa đói giảm nghèo – Nhóm 5
MỞ ĐẦU
Hơn 1 tỷ người trên thế giới ngày nay, một nửa trong số đó là phụ nữ, sống trong điều
kiện không thể chấp nhận được, họ đói nghèo, chủ yếu ở các nước đang phát triển. Đói
nghèo có nhiều nguyên nhân khác nhau.
Nghèo đói là một vấn đề phức tạp và đa chiều, có nguồn gốc xét từ cấp độ quốc gia
đến quốc tế. Toàn cầu hóa của nền kinh tế của thế giới dẫn đến phụ thuộc lẫn nhau sâu sắc
hơn giữa các quốc gia và cơ hội cho sự tăng trưởng kinh tế bền vững và phát triển, cũng như
rủi ro và không chắc chắn cho tương lai của nền kinh tế thế giới. Ngoài ra, tất cả các loại
xung đột, di chuyển của con người và suy thoái môi trường đã làm suy yếu năng lực của
Chính phủ để đáp ứng các nhu cầu cơ bản của các quần thể của họ. Biến đổi trong nền kinh
tế thế giới đang thay đổi sâu sắc các thông số phát triển xã hội ở tất cả các nước. Một xu
hướng quan trọng đã được đói nghèo gia tăng của phụ nữ, mức độ thay đổi từ vùng này đến
vùng kia. Bất bình đẳng giới trong việc chia sẻ quyền lực kinh tế cũng là một yếu tố quan
trọng góp phần xóa đói giảm nghèo của phụ nữ. Di cư và hậu quả thay đổi trong cấu trúc gia
đình đã đặt thêm gánh nặng đối với phụ nữ. Chính sách kinh tế vĩ mô cần phải xem xét lại và
tái lập để giải quyết các xu hướng như vậy.Các chính sách này tập trung gần như độc quyền
trên các khu vực chính thức. Họ cũng có xu hướng cản trở những sáng kiến của phụ nữ và
không xem xét các tác động khác biệt giữa phụ nữ và nam giới. Việc áp dụng phân tích giới
cho một loạt các chính sách và các chương trình do đó quan trọng đối với chiến lược xóa đói
giảm nghèo. Để xóa đói giảm nghèo và đạt được sự phát triển bền vững, phụ nữ và nam giới
phải tham gia đầy đủ và bình đẳng trong việc xây dựng các chính sách kinh tế vĩ mô và xã
hội và chiến lược xóa đói giảm nghèo.Xóa đói giảm nghèo không có thể được thực hiện
thông qua các chương trình chống đói nghèo một mình nhưng sẽ đòi hỏi sự tham gia dân chủ
2
Bài tập giữa kỳ môn Chính sách xóa đói giảm nghèo – Nhóm 5
và những thay đổi trong cơ cấu kinh tế để đảm bảo truy cập cho tất cả phụ nữ với các nguồn
lực, cơ hội và dịch vụ công.
Nghèo có biểu hiện khác nhau, bao gồm thiếu thu nhập và các nguồn lực sản xuất đủ
để đảm bảo sinh kế bền vững; đói và suy dinh dưỡng, ốm đau, giới hạn hoặc thiếu tiếp cận
với giáo dục và các dịch vụ cơ bản khác; tăng tỷ lệ mắc và tử vong do bệnh tật, vô gia cư và
nhà ở không đầy đủ; không an toàn môi trường và xã hội phân biệt đối xử và loại trừ. Nó
cũng đặc trưng bởi thiếu sự tham gia của trong việc đưa ra quyết định và trong cuộc sống
dân sự, xã hội và văn hóa. Nó xảy ra trong tất cả các quốc gia nghèo đói hàng loạt ở nhiều
nước phát triển và túi nghèo giữa sự giàu có ở các nước đang phát triển. Nghèo đói có thể
được gây ra bởi một cuộc suy thoái kinh tế mà kết quả mất sinh kế, thiên tai hoặc xung đột.
Trong thập kỷ qua số lượng phụ nữ sống trong cảnh nghèo đói đã tăng lên không
tương xứng với số lượng nam giới, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Nữ giới đói nghèo
đã gần đây cũng trở thành một vấn đề đáng kể ở các nước có nền kinh tế đang chuyển đổi
như là một hậu quả ngắn hạn của quá trình chuyển đổi chính trị, kinh tế và xã hội.Ngoài các
yếu tố kinh tế, sự cứng nhắc của vai trò giới tính xã hội được gán và truy cập hạn chế của
phụ nữ quyền lực, giáo dục, đào tạo và các nguồn lực sản xuất cũng như các yếu tố mới nổi
khác có thể dẫn đến mất an toàn cho các gia đình cũng chịu trách nhiệm.
3
Bài tập giữa kỳ môn Chính sách xóa đói giảm nghèo – Nhóm 5
1. Nghèo đói mang gương mặt phụ nữ
“Nghèo đói mang gương mặt phụ nữ” - Đó là lời của một đại biểu quốc tế tham dự
Hội nghị thượng đỉnh phụ nữ toàn cầu tại Hà Nội. Đây là “diễn đàn cho những phụ nữ của
thế kỷ XXI chia sẻ kinh nghiệm chiến lược và giải pháp với mục tiêu chung là thúc đẩy sự
tiến bộ của phụ nữ toàn cầu” như sự khẳng định của bà chủ tịch Irene Natividat về chủ đề
chính của hội nghị.
Phụ nữ phải chịu một gánh nặng không cân xứng của nghèo đói trên thế giới. Thống
kê chỉ ra rằng phụ nữ có nhiều khả năng nghèo hơn nam giới và có nguy cơ đói vì bị phân
biệt đối xử có hệ thống mà họ phải đối mặt trong lĩnh vực giáo dục, việc làm, chăm sóc y tế
và kiểm soát tài sản. Ý nghĩa đói nghèo thể hiện ở ngay cả những quyền căn bản của con
người như: tiếp cận với nguồn nước sạch, vệ sinh, chăm sóc y tế và công việc phù hợp. Là
người nghèo cũng có thể có nghĩa là họ không được bảo vệ khỏi bạo lực và không có vai trò
trong việc đưa ra quyết định.
Theo một số ước tính, phụ nữ chiếm 70% số người nghèo trên thế giới. Họ thường
được trả lương ít hơn nam giới cho công việc, với khoảng cách mức lương chênh lệch trung
bình trong năm 2008 là 17%. Phụ nữ phải đối mặt với sự phân biệt đối xử liên tục khi họ nộp
đơn xin tín dụng cho doanh nghiệp hoặc tự tạo việc làm và thường tập trung trong công việc
không an toàn, không ổn định và mức lương thấp.
Cuộc khủng hoảng tài chính hiện nay là có khả năng ảnh hưởng đến phụ nữ đặc biệt
nghiêm trọng. Tổ chức Lao động quốc tế ước tính rằng sự suy thoái kinh tế có thể dẫn đến
22 triệu phụ nữ thất nghiệp trong năm 2009, gây nguy hiểm cho các thành tựu đạt được trong
những thập kỷ cuối cùng trong trao quyền cho phụ nữ.
4
Bài tập giữa kỳ môn Chính sách xóa đói giảm nghèo – Nhóm 5
Việt Nam là một trong những nước dẫn đầu thế giới về tỷ lệ phụ nữ tham gia các hoạt
động kinh tế, là quốc gia đạt được sự thay đổi khá lớn về xóa bỏ khoảng cách giới trong 20
năm qua ở khu vực Đông Á.Trong lĩnh vực kinh tế tài chính đã có sự tham gia của cả nam và
nữ vào cơ quan quản lý, lãnh đạo, trong hoạt động kinh tế, trong các ngành nghề kinh
doanh. Việc làm cho phụ nữ đã được quan tâm và đạt được những kết quả khích lệ. Tỷ lệ
thất nghiệp của lao động nữ trong độ tuổi lao động ở khu vực thành thị giảm xuống còn
5,29%. Tuy nhiên với nhiều nguyên nhân khác nhau, bình đẳng giới trong lĩnh vực kinh tế
vẫn còn những hạn chế. Chênh lệch về tỷ lệ nam nữ tham gia hoạt động kinh tế, tham gia
quản lý, lãnh đạo ở các cấp trong hoạt động kinh tế còn khá cao (phụ nữ chưa bằng 1/3 nam
giới). Tỷ lệ nữ là lao động phổ thông và công nhân chưa qua đào tạo cao hơn nam giới 1,5
lần. Lao động nữ có trình độ cao đẳng, đại học trở lên chỉ bằng 42% so với lao động nam
giới. Thu nhập bình quân của lao động nữ bằng khoảng 79% so với lao động nam. Công việc
gia đình là công việc không được trả công và phần lớn đều do phụ nữ đảm nhận.
Phụ nữ ít có cơ hội được cống hiến, tham gia vào việc hoạch định chính sách, những
quan điểm của phụ nữ ít được xem xét đến trong quá trình hoạch định chính sách. Ở nhiều
quốc gia, các nhà hoạch định chính sách (chủ yếu là nam giới) rất do dự khi phải xử lý
những vấn đề liên quan đến phụ nữ, khi đó những quyền lợi của phụ nữ sẽ không được quan
tâm một cách thích đáng.
Phụ nữ nghèo hơn nam giới trong tất cả các nhóm chủng tộc và sắc tộc:
Trong các số liệu ta có thể thấy tỷ lệ phụ nữ nghèo xét trong các chủng tộc, sắc tộc
luôn cao hơn tỷ lệ nam giới nghèo. Như vậy dù ở bất kỳ quốc gia, lục địa nào người phụ nữ
luôn bị xét là nhóm yếu thế so với nam giới.
5
Bài tập giữa kỳ môn Chính sách xóa đói giảm nghèo – Nhóm 5
Biểu đồ 1. Tỷ lệ nghèo đói của phụ nữ so với nam giới
6
Bài tập giữa kỳ môn Chính sách xóa đói giảm nghèo – Nhóm 5
Biểu đồ 2. Tỷ lệ nghèo giữa nam và nữ
Theo biểu đồi ta có thể nhận thấy phụ nữ cao tuổi nghèo hơn nam giới cao tuổi và tỷ
lệ này chênh nhau khá lớn khi ở tuổi 75: 13 % phụ nữ là người nghèo so với 6% của nam
giới.
1.1. Nghèo đói phân theo giới
Đói nghèo là một vấn đề mang tinh cất toàn cầu. Nó không chỉ là môt thực tế đang
diễn ra ở nước ta mà còn là một tồn tại phổ biến trong khu vực và trên toàn thế giới. Ngay cả
những nước phát triển cao vẫn còn một bộ phận dân cư sống ở mức nghèo khổ.
Phát biểu tại Diễn đàn “Bình đẳng giới và giảm nghèo bền vững”, Chủ nhiệm Uỷ ban
Các vấn đề xã hội Trương Thị Mai ngoài việc điểm lại những thành tích, nỗ lực trong công
cuộc xoá đói giảm nghèo cũng như bình đẳng giới cũng đã cho rằng: “Phụ nữ thường phải
gánh chịu ảnh hưởng của nghèo đói nhiều hơn nam giới và chính họ là những người nghèo
nhất trong số những người nghèo" (Ngày 2/6/2008, Diễn đàn Bình đẳng giới và Giảm nghèo
7
Bài tập giữa kỳ môn Chính sách xóa đói giảm nghèo – Nhóm 5
bền vững tại Hà Nội, Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội). Và đặc biệt trong nhóm nghèo
đó phụ nữ lại chính là những người chiếm đa số 70% trong số 1,3 tỷ người nghèo trên thế
giới là phụ nữ.1
Theo các nhà nghiên cứu xã hội thì phụ nữ thường phải gánh chịu những ảnh hưởng
của nghèo đói nhiều hơn so với nam giới, và dường như hình ảnh phụ nữ đa phần được gắn
liền với nghèo đói bởi đa phần những thế hệ phụ nữ nông thôn đều có cùng một điểm chung:
ít học, lấy chồng sớm, đẻ nhều, sức khỏe kém, công việc bấp bênh, thu nhập thấp, không có
tiếng nói trong gia đình và xã hội.
1.2. Phụ nữ nghèo đói phân theo khu vực
Nhóm hộ nghèo ở VN đa số là phụ nữ người dân tộc thiểu số ở các vùng sâu, vùng xa
thuộc biên giới hải đảo, vùng miền núi. Nông dân ở vùng nông thôn, nhất là những vùng đất
canh tác ít, hay gặp thiên tai.
- Ở nông thôn với trên 70% dân số có ít nhất trên 20 triệu phụ nữ nghèo ít có điều kiện
tiếp cận với các tiện nghi, phúc lợi xã hội và đang vất vả trong sản xuất nông nghiệp, buôn
bán hàng rong, thậm chí phải đi ở đợ.2
1 (Trích trong bài báo: “Khi người nghèo là phụ nữ, của báo Phụ nữ Đà Nẵng, ra ngày
Thứ sáu, 2 - 12 - 2011).
2 (Trích trong bài báo: “Khi người nghèo là phụ nữ, của báo Phụ nữ Đà Nẵng, ra ngày
Thứ sáu, 2 - 12 - 2011).
8
Bài tập giữa kỳ môn Chính sách xóa đói giảm nghèo – Nhóm 5
- Ở thành thị, phụ nữ nghèo chính là những người sống trong các ngôi nhà "ổ chuột",
trong những dãy nhà trọ nhỏ hẹp hay ở khu vực ngoại thành.
Lao động nữ chiếm tỷ trọng cao hơn nam trong dòng di cư nhưng lại chịu vị thế bất
lợi. Quan sát chỗ ở và điều kiện sinh hoạt của các khu lao động tập trung ở thành phố ta thấy
rõ những vấn đề bức xúc đối với sức khỏe và phẩm giá của những phụ nữ nông dân vừa rời
làng quê ra tỉnh lao động kiếm sống.
→ Phụ nữ nghèo ở nông thôn nhiều hơn ở thành thị do ở nông thôn ít việc làm để
kiếm tiền hơn, chủ yếu là làm nông nghiệp nên một số đông phụ nữ đã phải bỏ ra thành phố
thuê nhà trọ ở để đi làm thuê, bán hàng rong kiếm sống. Cuộc sống của họ rất vất vả, khó có
thể thoát khỏi được cảnh nghèo đói. Vì thế mà từ xưa đến nay, phụ nữ nông thôn luôn bị gắn
với hình ảnh nghèo đói, cực khổ.
1.3. Phụ nữ nghèo đói phân theo trình độ học vấn
Phụ nữ thường ít được đến trường học hơn so với nam giới cho nên trình độ học vấn
của họ thấp, họ không biết là mình có thể làm được việc gì khác không ngoài nông nghiệp.
Vì vậy mà những phụ nữ nghèo thường chủ yếu là những người có trình độ học vấn thấp, ít
được học hành và không có sự hiểu biết rộng.
Theo PGS.TS Nguyễn Bích Hà, tỷ lệ lao động nữ có trình độ cao trong tương quan so
với nam giới hiện nay là thấp.
Phân tích về vấn đề nữ quyền và giáo dục, PGS.TS Trần Lê Bảo - Trường ĐH Sư
phạm Hà Nội cho biết: “Trong 20 năm qua cho dù khoảng cách giữa nam và nữ có giảm đi
một nửa, song những bất bình đẳng vẫn tồn tại dai dẳng như một thách thức nhân loại, trong
880 triệu người mù chữ trên thế giới có gần 2/3 là phụ nữ; trong số 130 triệu trẻ em không
9
Bài tập giữa kỳ môn Chính sách xóa đói giảm nghèo – Nhóm 5
được đến trường tiểu học có 60% là em gái. Phần lớn phụ nữ và em gái này sống ở nông
thôn. Trong chương trình giáo dục cũng như sách giáo khoa ở nhiều nước vẫn còn những
quan niệm thành kiến với phụ nữ, không đề cập đến những thành tựu của phụ nữ hay những
vấn đề đặt ra hàng ngày đối với phụ nữ. Thậm chí người ta cho rằng “nghèo khổ mang
gương mặt phụ nữ - thầm lặng”.3
1.4. Phụ nữ nghèo đói phân theo nghề nghiệp
- Những người phụ nữ nghèo ở các vùng nông thôn, miền núi, vùng sâu vùng xa chủ
yếu là làm trong các ngành nông nghiệp như trồng trọt, chăn nuôi, làm nghề thủ công…
- Những người phụ nữ nghèo ở các khu đô thị thì chủ yếu là họ làm nghề bán hàng
rong, thu mua đồng nát, nhặt rác, ngồi bán hàng nhỏ lẻ ở các chợ, hay đi làm thuê cho người
khác…
Theo PGS.TS Nguyễn Bích Hà, cho đến năm 2011 thì phụ nữ Việt Nam chiếm 50,8%
dân số, 51,4% lực lượng lao động trong cả nước. Trong lao động nông nghiệp, phụ nữ chiếm
gần 80%, trong ngành giáo dục phụ nữ chiếm 71,6%, trong ngành y tế chiếm 67%, công
nghiệp nhẹ 65%, phục vụ công công cộng 52,1%, ngoại giao 33,7%, trong hoạt động nghiên
cứu khoa học phụ nữ chiếm 33%.4
→ Như vậy ta thấy rằng số phụ nữ làm nông nghiệp là rất lớn (chiếm gần 80%), còn
trong những công việc chính trị, lĩnh vực nghiên cứu thì phụ nữ lại làm rất ít, mà những phụ
3 (Trích trong bài “Giáo dục là một phương tiện hữu hiệu để giải phóng phụ nữ” của báo
Dantri.com.vn, ra ngày Thứ Hai, 09/05/2011).
4 (Trích trong báo: Dantri.com.vn, ra ngày 09/05/2011).
10
Bài tập giữa kỳ môn Chính sách xóa đói giảm nghèo – Nhóm 5
nữ nghèo đói chủ yếu là tập trung ở nhóm làm nghề nông nghiệp. Vì vậy Nhà nước ta cần
phải có những biện pháp làm cân bằng tỷ lệ lao động trong các ngành nghề theo giới tính, để
số phụ nữ làm nghề nông giảm đi, còn ở những ngành nghề khác thì tăng lên. Có như vậy thì
tình trạng phụ nữ nghèo mới có thể giảm đi nhiều được.
2. Nguyên nhân khiến cho phụ nữ chiếm đa số trong những người nghèo đói
2.1. Hạn chế về khả năng tiếp cận và quyền sở hữu các tài liệu sản xuất5
Tài liệu sản xuất có thể được thể hiện ra nhiều gốc độ như: đồ dung lao động của phụ
nữ, các tài vật trong quá trình lao động và sản xuất của họ.
Ví dụ, trong sản xuất nông nghiệp phụ nữ sức khỏe yếu không thể tự mình điều khiển
và sử dụng các loại máy như máy cày, máy cấy, máy cắt.. như đàn ông. Chính điều này đã
làm cho cuộc sống của phụ nữ nghèo nay càng khó có điều kiện để có cơ hội thoát nghèo.
Thiếu đất đai cũng ảnh hưởng đến việc đảm bảo an ninh lương thực của người nghèo
cũng như khả năng đa dạng hóa sản xuất, để hướng tới sản xuất các loại cây trồng với giá trị
cao hơn. Đa số phụ nữ nghèo lựa chọn phương án tự cung tự cấp, họ vẫn giữ các phương
thức truyền thống nên các giá trị sản phẩm và năng suất các loại cây trồng, vật nuôi còn thấp,
các cơ hội thực hiện các phương án sản xuất mang lại lợi nhuận cao hơn. Do vẫn theo
phương pháp sản xuất truyền thống nên giá trị sản phẩm và năng suất các loại cây trồng, vật
nuôi còn thấp, thiếu tính cạnh tranh trên thị trường và vì vậy đã đưa họ vào vòng luẩn quẩn
của sự nghèo khó.
5 2 Chiến lược về tăng trưởng và xóa đói giảm nghèo (Thủ tướng Chính Phủ phê duyệt tại văn bản số 2685/VPCP
– QHQT ngày 21 tháng 5 năm 2002)
11
Bài tập giữa kỳ môn Chính sách xóa đói giảm nghèo – Nhóm 5
Bên cạnh đó, đa số người nghèo chưa có nhiều cơ hội tiếp cận với các dịch vụ sản
xuất khuyến nông, khuyến ngư, bảo vệ động vật, thực vật; nhiều yếu tố đầu vào sản xuất
như: điện, nước, giống cây trồng, vật nuôi, phân bón….đã làm tăng chi phí, giảm thu nhập
tính trên đơn vị giá trị sản phẩm.
Theo đó người nghèo mà đặc biệt phụ nữ càng thiếu khả năng tiếp cận các nguồn tín
dụng. Sự hạn chế nguồn vốn là một trong những nguyên nhân trì hoãn khả năng đối mới sản
xuất, áp dụng khoa học, công nghệ, giống mới… Mặc dù trong khuôn khổ của các dự án tín
dụng đã tăng lên rất nhiều, song vẫn còn khá nhiều người nghèo phải dựa vào tín chấp với cá
khoản vay nhỏ, hiệu quả thấp đã làm giảm khă năng hoàn trả vốn. Mặt khác, đa số người
không có kế hoạch sản xuất cụ thể hoặc sử dụng các nguồn vốn vay không đúng mục đích,
do vậy họ có điều kiện tiếp cận các nguồn vốn và cuối cùng làm cho họ càng nghèo hơn.
2.2. Trình độ học vấn thấp, việc làm thiếu và không ổn định6
Phụ nữ nghèo là những người có trình độ học vấn thấp, ít có cơ hội kiếm được việc
làm tốt, ổn định. Mức thu nhập của họ hầu như chỉ đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng tối thiểu và
do vậy không có điều kiện để nâng cao trình độ của mình trong tương lai để thoát khỏi cảnh
nghèo khó. Bên cạnh đó, trình độ học vấn thấp ảnh hưởng đến quyết định đến các quyết định
có liên quan đến giáo dục, sinh đẻ, nuôi dưỡng con cái….không những của thế hệ hiện tại
mà cả thế hệ trong tương lai. Suy dinh dưỡng ở trẻ em và trẻ sơ sinh là nhân tố ảnh hưởng
đến khả năng đến trường của các em có gia đình nghèo nhất và sẽ làm cho việc thoát nghèo
thông qua giáo dục ngày càng trở nên khó khăn nhất và việc giảm nghèo thông qua giáo dục
ngày càng khó khăn hơn. “Số liệu thống kê về trình độ học vấn của người nghèo về trình độ
2 Chiến lược về tăng trưởng và xóa đói giảm nghèo (Thủ tướng Chính Phủ phê duyệt tại văn bản số 2685/VPCP
– QHQT ngày 21 tháng 5 năm 2002)
12
Bài tập giữa kỳ môn Chính sách xóa đói giảm nghèo – Nhóm 5
học vấn của người nghèo cho thấy khoảng 90% người nghèo chỉ có trình độ phổ thông cơ sở
hoặc thấp hơn. Kết quả của cuộc điều tra cho thấy trong số người nghèo, tỷ lệ số người chưa
bao giờ đi học chiếm 12% tốt nghiệp tiểu học chiếm 39%; trung học cơ sở chiếm 37%. Chi
phí cho giáo dục đối với người nghèo còn lớn, chất lượng giáo dục mà phụ nữ nghèo tiếp cận
được còn hạn chế, gây khó khăn cho họ trong việc vươn lên thoát nghèo. Tỷ lệ nghèo giảm
xuống khi trình độ giáo dục tăng lên. 80% số người nghèo làm các công việc trong nông
nghiệp có mức thu nhập rất thấp.”7. Trình độ học vấn thấp hạn chế khă năng kiếm việc làm
trong khu vực khác, trong các ngành phi nông nghiệp, những công việc mang lại thu nhập
cao và ổn định hơn.
2.3. Sức khỏe kém và thiếu sức lao động8
Tuy phụ nữ là người có sức khỏe dẻo dai hơn nam giới nhưng về thể trạng thì nam
giới hơn hẳn phụ nữ. Phụ nữ thường xuyên mắc các bệnh về xương và cơ vì vậy hạn chế rất
lớn trong việc tham gia lao động sản xuất cũng như trong đời sống hằng ngày.
Ví dụ: Theo điều tra chương trình nghiên cứu loãng xương viện nghiên cứu y khoa
Australia cho biết: Số ca gãy xương hông nam giới là 30% còn 70% là nữ giới.
Ví dụ trên có thể giải thích rằng phụ nữ là đối tượng dễ mắc bệnh gãy xương hơn gấp
2 lần so với nam giới vì xương nam giới cứng hơn và mật độ cao hơn là những yếu tố về mặt
sinh học quyết định sự khác biệt về tình trạng sức khỏe cũng như sức lao động của nữ giới.
7, 6 Chiến lược về tăng trưởng và xóa đói giảm nghèo (Thủ tướng Chính Phủ phê duyệt tại văn bản số
2685/VPCP – QHQT ngày 21 tháng 5 năm 2002)
8 , 5, Báo cáo phát triển Việt Nam, “Nghèo” năm 2004
13
Bài tập giữa kỳ môn Chính sách xóa đói giảm nghèo – Nhóm 5
Một khi nữ giới bị mắc các bệnh về xương và cơ thì khả năng lao động rất khó khăn
chính vì vậy để thoát khỏi nghèo đói là một khoảng cách xa vời với nhóm đối tượng này.
Trong quá lao động phụ nữ bị hạn chế vì sức khỏe chính vì vậy trong quá trình lao
động phụ nữ bị hạn chế. Tất nhiên khi ở vào hoàn cảnh đó thì phụ nữ rất khó để có khả năng
sản xuất kém thì năng suất lao động bị hạn chế.
2.4. Bị hạn chế tham gia các hoạt động cộng đồng9
Theo báo cáo cũng cho thấy một trong những nguyên nhân nghèo đói ở phụ nữ là do
họ hạn chế trong việc tham gia các công việc của cộng đồng. Người dân cho biết sự tham gia
trong các buổi họp thôn là rất hạn chế vì phụ nữ bận rộn với làm việc đồng hoặc ở nhà. Hoặc
nếu họ có tham gia thì họ ít phát biểu trong cuộc họp. Đa số các việc liên quan đến hang xóm
thì đa số đàn ông là người tham gia và trong những làn thâm gia đó hầu như đàn ông là
người chủ động để tham gia các hoạt động cộng đồng. Trong các hoạt động liên quan đến
cộng đồng như việc thôn xóm hay đình đám. Trong các buổi họp dòng họ hay thôn xóm
thường đa số đàn ông là n