Công tác tiếp công dân và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo hiện nay đang
là một trong những vấn đề có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong công cuộc đổi
mới của Đảng và Nhà nước ta. Việc đổi mới đường lối phát triển kinh tế - xã
hội phải đi đôi với thực hiện “Công bằng, dân chủ”. Quan điểm này khẳng
định đây là tính ưu việt và là sự khác biệt của Đảng Cộng sản và Nhà nước
XHCN Việt Nam đối với bất cứ Nhà nước tư bản nào trên thế giới. Bởi vậy
mà Đảng, Nhà nước ta coi công tác tiếp công dân chính là thực hiện quan
điểm “Dân là gốc”; tiếp công dân là tạo điều kiện để nhân dân trực tiếp tham
gia quản lý Nhà nước “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” tạo điều
kiện để nhân dân thực hiện quyền dân chủ, đấu tranh với các hiện tượng tiêu
cực, tham nhũng, nhũng nhiễu nhân dân, bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng
của Nhà nước, của tập thể và của cá nhân. Công tác tiếp công dân đây cũng là
bước đầu của giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Hiến pháp năm 1992 khẳng định rằng khiếu nại, tố cáo là một trong các
quyền cơ bản của công dân, quyền này được sử dụng không hạn chế ở bất cứ
lĩnh vực nào. Luật Khiếu nại, tố cáo đã cụ thể hoá quyền khiếu nại, tố cáo của
công dân thành những chế định được thực hiện trên thực tế và việc giải quyết
khiếu nại, tố cáo theo đúng quy định của pháp luật. Trên thực tế hiện nay việc
thực thi những quyền này đối với quyền và nghĩa vụ của Nhà nước cũng như
quyền và nghĩa vụ của công dân đang còn là vấn đề phải bàn bạc, phải hoàn
thiện về mặt pháp luật rất nhiều. Nhưng phải khẳng định một điều rằng công
tác tiếp công dân và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo của Nhà nước ta trong
những năm gần đây có nhiều tiến bộ, tích cực, hạn chế được cơ bản những vụ
việc bức xúc, phức tạp, góp phần ổn định tình hình an ninh, chính trị, giữ ổn
định sự phát triển của đất nước.
17 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 9648 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tiểu luận Công tác tiếp công dân và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ……………………
TIỂU LUẬN
Công tác tiếp công dân và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo
Phần thứ nhất
đặt vấn đề
2
Công tác tiếp công dân và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo hiện nay đang
là một trong những vấn đề có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong công cuộc đổi
mới của Đảng và Nhà nước ta. Việc đổi mới đường lối phát triển kinh tế - xã
hội phải đi đôi với thực hiện “Công bằng, dân chủ”. Quan điểm này khẳng
định đây là tính ưu việt và là sự khác biệt của Đảng Cộng sản và Nhà nước
XHCN Việt Nam đối với bất cứ Nhà nước tư bản nào trên thế giới. Bởi vậy
mà Đảng, Nhà nước ta coi công tác tiếp công dân chính là thực hiện quan
điểm “Dân là gốc”; tiếp công dân là tạo điều kiện để nhân dân trực tiếp tham
gia quản lý Nhà nước “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” tạo điều
kiện để nhân dân thực hiện quyền dân chủ, đấu tranh với các hiện tượng tiêu
cực, tham nhũng, nhũng nhiễu nhân dân, bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng
của Nhà nước, của tập thể và của cá nhân. Công tác tiếp công dân đây cũng là
bước đầu của giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Hiến pháp năm 1992 khẳng định rằng khiếu nại, tố cáo là một trong các
quyền cơ bản của công dân, quyền này được sử dụng không hạn chế ở bất cứ
lĩnh vực nào. Luật Khiếu nại, tố cáo đã cụ thể hoá quyền khiếu nại, tố cáo của
công dân thành những chế định được thực hiện trên thực tế và việc giải quyết
khiếu nại, tố cáo theo đúng quy định của pháp luật. Trên thực tế hiện nay việc
thực thi những quyền này đối với quyền và nghĩa vụ của Nhà nước cũng như
quyền và nghĩa vụ của công dân đang còn là vấn đề phải bàn bạc, phải hoàn
thiện về mặt pháp luật rất nhiều. Nhưng phải khẳng định một điều rằng công
tác tiếp công dân và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo của Nhà nước ta trong
những năm gần đây có nhiều tiến bộ, tích cực, hạn chế được cơ bản những vụ
việc bức xúc, phức tạp, góp phần ổn định tình hình an ninh, chính trị, giữ ổn
định sự phát triển của đất nước.
Qua thời gian học tập, nghiên cứu lớp nghiệp vụ công tác thanh tra,
chương trình cơ bản tại trường Cán bộ Thanh tra. Bản thân tôi nhận thức được
rằng: Trong công tác thanh tra nói chung và nhiệm vụ giải quyết khiếu nại, tố
3
cáo nói riêng, trong đó có công tác tiếp công dân và sử lý đơn thư khiếu nại,
tố cáo có một vị trí rất quan trọng. Nếu như các cơ quan Nhà nước, chính
quyền các cấp, nhất là cấp cơ sở mà thực hiện tốt công tác tiếp công dân và sử
lý đơn thư khiếu nại ngay từ bước đầu sẽ góp phần quan trọng không chỉ hạn
chế được phát sinh các vụ việc phức tạp mà còn ngăn ngừa được tình trạng
khiếu nại, tố cáo vượt cấp lên Trung ương, đồng thời cũng sẽ hạn chế được
tình trạng bức xúc khiếu nại đông người, đặc biệt là những vấn đề có tính
nhạy cảm về an ninh chính trị, điểm yếu mà hiện nay kẻ địch đang lợi dụng
nó để âm mưu “Diễn biến hoà bình” phá hoại công cuộc đổi mới của Đảng và
Nhà nước ta.
Việc tiếp công dân và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo là những công
việc thường xuyên, liên tục, là những việc làm đầy khó khăn, phức tạp. Các
vụ việc khiếu nại, tố cáo sẩy ra có từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng
chung quy lại nó đều xuất phát từ việc lợi ích của nhà nước, của tập thể, của
cá nhân bị xâm hại. Nhìn nhận một cách khách quan tôi cho rằng ngay từ một
văn bản chính sách của Nhà nước ban hành ra, bản thân nó cũng đã có ẩn
chứa hai mặt của một vấn đề, khi thực hiện nó mới bộc lộ ra trên thực tiễn.
Một mặt nó thể hiện tính đúng đắn, tích cực, đáp ứng được nguyện vọng của
nhiều người và phù hợp với xu thế phát triển của xã hội , của thời đại. Mặt
khác nó hạn chế, thậm chí nó đe doạ gây thiệt hại đến lợi ích của một số bộ
phận nhân dân, bên cạnh đó không ít những địa phương, cơ quan Nhà nước,
những người có thẩm quyền trong việc thi hành chính sách, pháp luật lợi dụng
để trục lợi cho bản thân, tham nhũng, tiêu cực và gây nhũng nhiễu nhân dân.
Bởi vậy việc công dân đi khiếu kiện đến các cơ quan Nhà nước là một tất yếu
khách quan. Trong bài viết này, tôi tập trung nghiên cứu vào một số vấn đề cơ
bản trong công tác tiếp công dân và sử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo nhằm
củngcố những kiến thức đã học, đã nghiên cứu. Mong muốn đáp ứng tốt hơn
về trình độ lý, trình độ nhiệp vụ chuyên môn trong công tác Thanh tra nói
4
chung và kỹ năng nghiệp vụ trong công tác tiếp dân và xứ lý đơn thư khiếu
nại, tố cáo ở địa phương nơi mà bản thân tôi đang công tác.
Phần thứ hai
nội dung
i, những nguyên tắc trong công tác tiếp công dân đến khiếu nại, tố cáo.
1. Nguyên tắc tôn trọng quyền khiếu nại, tố cáo của công dân.
Điều 74 của Hiến pháp năm 1992, Điều 1 của Luật khiếu nại, tố cáo
năm 1998 đều khẳng định “Công dân có quyền khiếu nại, tố cáo với cơ quan
Nhà nước có thẩm quyền”. Nơi tiếp công dân phải tôn trọng quyền khiếu nại,
tố cáo của công dân. Sự tôn trọng đó thể hiện trước hết ở việc tiếp xúc với
công dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến khiếu nại,
tố cáo. Tại nơi tiếp công dân những cán bộ được thay mặt Nhà nước tiếp công
dân phải có thái độ, cử chỉ lịch sự, đúng mực, nghiêm túc và giải quyết kịp
thời những yêu cầu, đề nghị, nguyện vọng chính đáng của công dân.
2. Nguyên tắc khách quan công khai, dân chủ.
Khách quan là đảm bảo việc xem xét, xử lý đúng đắn bản chất sự việc,
phù hợp với các diễn biến thực tế của sự việc. Trong quá trình xem xét, xử lý
phải tôn trọng yếu tố khách quan, tránh áp đặt ý kiến chủ quan của mình làm
cho sự việc phức tạp, kết quả sẽ sai lệch so với thực tế đã xảy ra.
Công khai là thể hiện việc tiếp công dân phải được tổ chức đàng hoàng
tại nơi tiếp công dân theo đúng quy định của pháp luật.
Dân chủ là thể hiện công dân đến khiếu nại, tố cáo và cán bộ tiếp công
dân đều bình đẳng trước pháp luật. Mọi ý kiến đều được tôn trọng, được giải
quyết thấu tình đạt lý.
3. Nguyên tắc thận trọng.
5
Trong mọi tình huống người cán bộ tiếp công dân phải sáng suốt, bình
tĩnh, cân nhắc xem xét sự việc một cách có căn cứ. Người cán bộ tiếp công
dân không được hứa hẹn hoặc khẳng định một vấn đề gì khi không đủ căn cứ,
chỉ được bày tỏ thái độ khi đã có đủ căn cứ và trong phạm vi thẩm quyền của
mình. Hết sức thận trọng khi phát ngôn hay đưa ra chính kính.
ii. tổ chức tiếp công dân đến khiếu nại, tố cáo.
1. Một số yêu cầu cụ thể trong việc tiếp công dân đến khiếu nại, tố cáo.
Ngoài việc thực hiện tốt các nguyên tắc đề ra, việc tiếp công dân cần
phải chú ý tới những yêu cầu cụ thể trong khâu chuẩn bị thì việc tiếp công dân
mới đạt hiệu quả cao.
a. Về địa điểm.
Tùy theo điều kiện và khả năng của từng cơ quan, địa phương mà lựa
chọn địa điểm của nơi tiếp công dân phải thuận lợi về mọi mặt cho công dân.
Nơi tiếp công dân cần khang trang, thoáng mát nhằm gây ấn tượng tốt đẹp
cho công dân khi đến cơ quan Nhà nước. Việc lựa chọn địa điểm nơi tiếp
công dân cần tránh hai khuynh hướng: quá đơn giản tùy tiện gây ấn tượng
không tốt đối với công dân khi đến nơi tiếp công dân hoặc quá cầu kỳ, hình
thức, gây lãng phí.
Nơi tiếp công dân cần bố trí phòng chờ đợi, phòng tiếp công dân riêng biệt.
b. Về phương tiện.
Cần có những trang bị cần thiết để phục vụ cho công tác tiếp công dân
và cán bộ tiếp công dân thực hiện nhiệm vụ như bàn, ghế, sổ sách, ấm chén,
đèn, quạt… Nếu có điều kiện nên trang bị máy ghi âm, máy chụp ảnh để cán
bộ tiếp công dân ghi lại những ý kiến quan trọng hoặc những hình ảnh, hiện
vật, tài liệu cần thiết.
Cần bố trí sắp xếp các thiết bị trong phòng tiếp công dân gọn gàng khoa
học, bảo đảm thuận lợi khi tiến hành công việc, song cũng đảm bảo tính mỹ quan.
6
Trong phòng tiếp công dân nhất thiết phải có: Bản nội quy quy định
nhiệm vụ, quyền hạn của công dân và trách nhiệm của cán bộ tiếp công dân;
có lịch tiếp công dân, trong lịch ghi rõ thời gian, chức vụ người tiếp công dân,
một số văn bản pháp luật liên quan đến khiếu nại, tố cáo.
c. Đối với cán bộ tiếp công dân.
Như vậy, Thủ trưởng cơ quan các cấp, ngành có trách nhiệm trực tiếp
tiếp công dân và tổ chức việc tiếp công dân đến trình bày khiếu nại, kiến nghị,
phản ánh liên quan đến khiếu nại về quyết định hành chính , hành vi hành
chính của cơ quan quản lý các cấp, ngành công chức tiếp công dân khi có căn
cứ cho rằng quyết định , hành vi đó trái pháp luật , xâm phạm quyền lợi ích hợp
pháp của mình, và công dân đến tố cáo với cơ quan quản lý các cấp, ngành về
hành vi vi phạm pháp luật của công chức, cơ quan , đơn vị , ngành xâm phạm
lợi ích của Nhà nước , quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Vì vậy nhiệm vụ của Thủ trưởng cơ quan các cấp là phải bố trí cán bộ
có phẩm chất tốt, có kiến thức và am hiểu chính sách, pháp luật , có ý thức
trách nhiệm làm công tác tiếp công dân mới thực sự có hiệu qủa, tạo được sự
tin tưởng của công dân khi đến tiếp súc với cán bộ tiếp công dân.
Công tác tiếp công dân nhằm tiếp cận các khiếu nại, tố cáo, kiến nghị,
phản ánh của công dân diễn ra hàng ngày thuộc lĩnh vực hành chính Nhà
nước, kinh doanh xuất nhập khẩu. Tiếp công dân để kịp thời phát hiện những
mâu thuẫn, thu thập những thông tin cần thiết giúp cho việc tháo gỡ các
vướng mắc trong quản lý, giải quyết kịp thời khiếu nại, tố cáo của công dân,
chấn chỉnh, sửa chữa kịp thời những sai sót trong hoạt động cơ quan đơn vị
các cấp, các ngành.
Nhiệm vụ đối với cán bộ được cử tiếp công dân phải có thái độ đúng
mực, có trách nhiệm tiếp nhận đơn thư khiếu nại, tố cáo và lắng nghe, ghi
chép đầy đủ ý kiến đề đạt nhiệm vụ của công dân về lĩnh vực thuộc thẩm
quyền giải quyết. Nếu sự việc không thuộc thẩm quyền giải quyết thì cán bộ
7
tiếp công dân có trách nhiệm hướng dẫn để công dân đến cơ quan có thẩm
quyền giải quyết, không gây khó khăn sách nhiễu, phiền hà. Kiên quyết chống
mọi biểu hiện tiêu cực.
Đối với công dân khi đến cơ quan tiếp công dân phải xuất trình với cán
bộ tiếp dân những giấy tờ tuỳ thân cần thiết. Đảm bảo an toàn, giữ gìn trật tự
vệ sinh nơi tiếp dân. Không được mang theo vũ khí, chất nổ, chất dễ cháy.
Công dân đến trước được tiếp trước, phải trình bày trung thực sự việc, nói rõ
yêu cầu, cung cấp chứng cứ, tôn trọng sự hướng dẫn của cán bộ tiếp dân.
Không được lợi dụng quyền khiếu tố để xuyên tạc, vu khống, kích động làm
cản trở hoạt động bình thường của cơ quan Nhà nước. Luôn đảm bảo nguyên
tắc bí mật, không để ảnh hưởng đến quá trình tiếp nhận và giải quyết khiếu tố.
Cán bộ tiếp dân và công dân thực hiện nghiêm chỉnh các quy định trên.
Ai vi phạm phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Tiếp công dân là một công việc phức tạp nhưng rất nhạy cảm, công dân
đến kiến nghị, phản ánh hay thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo khác nhau về
lứa tuổi, giới tính, nghề nghiệp, tâm trạng… Công dân đến khiếu nại thường
có tâm lý cho rằng mình đang bị xâm phạm về quyền, lợi ích và họ bị ức chế
về tinh thần do đó dễ nóng vội, mất bình tĩnh. Công dân đến tố cáo xuất phát
từ nhiều động cơ, mục đích khác nhau. Có người vì trách nhiệm lương tâm
chân chính, tố cáo với mục đích xây dựng. Có người vì động cơ xấu tố cáo
với mục đích vu khống làm hại người khác, nên cán bộ tiếp dân cần có thái độ
ứng xử thích hợp.
Năng lực của cán bộ tiếp công dân liên quan đến sự thành công hay thất
bại của công việc. Do đó, phải chọn những cán bộ tiếp công dân hội đủ những
điều kiện cần thiết: có trình độ nghiệp vụ giỏi, phẩm chất đạo đức tốt, có kiến
thức về tâm lý xã hội và am hiểu pháp luật. Người cán bộ tiếp công dân phải
có thái độ ứng xử đúng mực, niềm nở, chân thành, chu đáo, có khả năng phán
đoán sự việc, biết phát hiện diễn biến sự việc, gợi mở và hướng dẫn công dân
8
trình bày vào bản chất, nội dung trọng tâm của sự việc, tóm tắt và nhận định
sự việc một cách chính xác.
Không nên bố trí những người khuyết tật làm công tác tiếp công dân tại
nơi tiếp công dân.
2. Trình tự các bước và nội dung tiếp công dân.
Mỗi công dân đến nơi tiếp công dân với tâm trạng khác nhau, cách
trình bày, diễn giải sự việc khác nhau. Tùy theo tuổi tác, giới tính, trình độ
hiểu biết, đặc điểm nghề nghiệp của họ mà cán bộ tiếp công dân có cách ứng
xử cho phù hợp. Trình tự tiếp công dân được chia làm ba bước chính như sau:
Bước 1: Tiếp xúc ban đầu.
Khi người công dân đến nơi tiếp công dân, cán bộ tiếp công dân phải
lịch sự, nhã nhặn, khiêm tốn, đúng mực. Bất kỳ tình huống nào, người tiếp
công dân cũng không được có thái độ hách dịch, cửa quyền, thiếu văn hoá.
Sau khi giao tiếp ban đầu, cán bộ tiếp công dân cần xác định đối tượng của
mình phải tiếp ai, đến trình bày nội dung gì để có cách ứng xử thích hợp.
Nếu công dân có thái độ nóng nảy, cán bộ tiếp công dân phải nhã nhặn,
mềm dẻo, đôi khi phải lựa ý họ. Nếu công dân tỏ ra xúc động, cần động viên
họ, tạo điều kiện cho họ bình tĩnh trình bày nội dung sự việc, yêu cầu cần giải
quyết. Người có thái độ thiếu văn hoá, cán bộ tiếp công dân cần xác định cho
họ, đây là cơ quan Nhà nước cần phải có thái độ nghiêm túc, đúng mực. Cán bộ
tiếp công dân yêu cầu công dân xuất trình chứng minh thư, giấy uỷ nhiệm
v.v…
Trong mọi tình huống, người cán bộ tiếp công dân phải luôn ở thế chủ
động, sáng suốt phán đoán diễn biến sự việc chính xác, có cơ sở khoa học.
Bước 2: Quá trình làm việc.
Người tiếp công dân cần ghi ngày, giờ, họ tên, địa chỉ, nội dung làm
việc với công dân vào sổ tiếp công dân. Sau đó yêu cầu công dân cung cấp
9
đơn thư, tài liệu, chứng cứ để xác định tính thật - giả, độ tin cậy của các tài
liệu, chứng cứ đó.
* Đối với khiếu nại:
Khiếu nại không hội đủ các điều kiện quy định tại Điều 1, Nghị định
67/1999/NĐ-CP thì người tiếp công dân giải thích cho công dân rút đơn.
Nếu nội dung thuộc thẩm quyền giải quyết của Thủ trưởng cơ quan
mình, người tiếp công dân yêu cầu công dân trình bày, người tiếp công dân
nghe và ghi chép đầy đủ, tỉ mỉ thành biên bản các nội dung và những yêu cầu
mà công dân trình bày.
Nếu thủ trưởng cơ quan Nhà nước tiếp công dân, những khiếu nại
thuộc thẩm quyền giải quyết của mình mà nội dung rõ ràng, cụ thể có cơ sở để
giải quyết thì trả lời ngay cho công dân biết. Những khiếu nại có nội dung
phức tạp cần nghiên cứu xem xét, thẩm tra, xác minh thì phải nói rõ thời hạn
giải quyết, người cần liên hệ để biết kết quả.
* Đối với tố cáo:
Công dân đến tố cáo xuất phát từ nhiều mục đích, động cơ khác nhau.
Có người vì lương tâm và trách nhiệm với cộng đồng; có người vì động cơ
xấu dùng quyền tố cáo để vu cáo, vu khống làm hại người khác. Song trong
mọi trường hợp người tiếp công dân phải có thái độ ứng xử thích hợp và phải
nghe công dân trình bày, ghi chép tỉ mỉ, đầy đủ.
Trong trường hợp khẩn cấp hoặc hành vi bị tố cáo có tính chất nguy
hiểm, người tiếp công dân phải báo cáo với người có thẩm quyền để có biện
pháp phối hợp với cơ quan chức năng ngăn chặn kịp thời hậu quả xấu có thể
xảy ra có biện pháp bảo vệ an toàn cho người tố cáo.
* Những điều cần lưu ý:
+ Công dân đến nơi tiếp công dân khiếu nại, tố cáo nhiều trường hợp
nội dung khiếu nại, tố cáo thường đan xen nhau, người tiếp công dân hướng
10
dẫn công dân viết thành đơn riêng với nội dung khiếu nại, tố cáo được trình
bày riêng.
+ Công dân đến khiếu nại, tố cáo thường có tâm trạng cho rằng bản
thân mình bị xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp hoặc Nhà nước, tập thể bị
xâm hại tới lợi ích một cách nghiêm trọng, bị ức chế về tinh thần. Do đó, cần
động viên họ bình tĩnh, trình bày, cố gắng trình bày cho rõ ràng và có chứng
cứ minh hoạ.
+ Nếu đơn khiếu nại có chữ ký của nhiều người thì người tiếp công dân
hướng dẫn công dân viết thành đơn riêng để thực hiện quyền khiếu nại của
mình.
+ Đối với những nội dung tố cáo với dụng ý xấu, lời lẽ thiếu văn hoá
người tiếp công dân cần xác định cho công dân rõ quyền và nghĩa vụ trong
việc thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo.
+ Trong trường hợp, đoàn đông người đến khiếu nại, tố cáo cùng một
nội dung và yêu cầu, người tiếp công dân đề nghị đoàn cử đại diện làm việc.
Đoàn từ 5 - 10 người thì cử đại diện không quá 02 người; đoàn từ 10 người
trở lên thì cử đại không quá 05 người. Nơi tiếp công dân cần bố trí nơi nghỉ
ngơi, chờ đợi cho những người còn lại. Và có biện pháp bảo vệ an toàn, ngăn
chặn các hành vi gây rối, quá khích.
Bước 3: Kết thúc buổi tiếp công dân.
Trước khi kết thúc buổi tiếp công dân, người tiếp công dân phải đọc lại
biên bản. Người tiếp công dân yêu cầu công dân cung cấp đơn thư, tài liệu,
chứng cứ kèm theo để hoàn chỉnh hồ sơ. Các tài liệu trên được lập thành danh
mục, đánh số trang và yêu cầu công dân ký vào biên bản xác nhận. Nếu nội
dung đơn thư thuộc thẩm quyền giải quyết thì viết phiếu hẹn và thông báo cho
công dân biết cơ quan giải quyết để họ yên tâm, tuyệt đối không được hứa hẹn
một điều gì khi chưa có căn cứ. Đơn thư khiếu nại sẽ không được thụ lý giải
11
quyết theo quy định của Điều 32 Luật khiếu nại, tố cáo. Nội dung đơn thư
không đúng thẩm quyền, người tiếp công dân hướng dẫn công dân đến nơi có
thẩm quyền để giải quyết.
Việc tiếp công dân có ý nghĩa hết sức quan trọng nó tháo gỡ bước đầu
khó khăn, vướng mắc của công dân và định hướng cách giải quyết các bước
tiếp theo của công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. Cơ quan quản lý Nhà nước,
các tổ chức thanh tra, các đoàn thể và các tổ chức cần quan tâm đúng mức tới
công tác tiếp công dân.
III. Xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo.
Đây là bước tiếp theo của công tác tiếp công dân. Đơn thư khiếu nại, tố
cáo của công dân đến với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền có nội dung hết
sức đa dạng, phong phú và chứa đựng nhiều vấn đề phức tạp của cuộc sống.
Do vậy, việc nghiên cứu xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân là khâu
hết sức cần thiết và quan trọng. Xử lý tốt đơn thư khiếu nại, tố cáo sẽ giúp cho
cơ quan Nhà nước có cơ sở để nâng cao chất lượng công tác giải quyết khiếu
nại, tố cáo đáp ứng yêu cầu nguyện vọng của nhân dân: quyền, lợi ích hợp
pháp của công dân được bảo vệ, khôi phục, oan ức được thanh minh, những
hành vi sai trái bị xử lý, công tác quản lý Nhà nước được uốn nắn kịp thời với
ý nghĩa và tầm quan trọng như đã nêu trên, việc xử lý đơn thư khiếu nại, tố
cáo phải được tiến hành theo các bước sau:
1. Tiếp nhận, phân loại, xác định nội dung đơn thư.
Công dân đến cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để trình bày khiếu nại,
tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến khiếu nại, tố cáo có nhiều nội dung
và nguồn góc khác nhau. Có thể công dân đến trình bày trực tiếp, có thể gửi
đơn thư qua các phương tiện thông tin đại chúng, bưu điện, báo chí, đài phát
thanh, đài truyền hình hoặc qua các đại biểu dân bầu… Vì vậy, việc tiếp nhận
đầy đủ đơn thư, phân loại, xác định nội dung đơn thư là rất cần thiết cho quá
trình giải quyết khiếu nại, tố cáo.
12
Công dân đến khiếu nại, tố cáo thường có tâm trạng rất khác nhau: bị
oan ức, quyền lợi bị xâm hại, tâm lý nặng nề và căng thẳng. Mặt khác trong
một số trường hợp do dân trí còn thấp nên nội dung trình bày không được rõ
ràng rành mạch. Nội dung khiếu nại, tố cáo thường đan xen nhau với những
yếu tố chủ quan riêng tư. Do vậy, nội dung trình bày thường trùng lặp, đôi khi
thổi phồng hoặc quan trọng hoá sự việc.
Thủ tục mang tính chất pháp lý bắt đầu từ khi cơ quan có thẩm quyền
nhận đơn thư của công dân, cơ quan tổ chức và từ lúc này công việc xử lý đơn
thư khiếu nại, tố cáo bắt đầu. Cán bộ tiếp nhận đơn thư phải ghi vào sổ, đóng
dấu nơi tiếp nhận đơn thư. Sau đó tiến hành các thao tác xử lý sau đây:
- Đọc kỹ đơn thư, xác định tính chất và phân loại đơn thư:
+ Loại đủ điều kiện được quy định tại Điều 33 và Điều 65 của Luật
khiếu nại, tố cáo.
+ Loại có tính cấp bách phải xử lý ngay.
+ Loại yêu cầu giải thích chính sách , pháp luật.
+ Loại đơn thư khiếu nại thuộc thẩm quyền hoặc có nội dung thuộc
thẩm quyền giải quyết.
+ Loại đơn thư khiếu nại, tố cáo không thuộc thẩm quyền.
- Xác định nội dung đơn thư: tóm tắt nội dung vụ, việc, loại bỏ những
nội dung t