Tiểu luận Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh Thành phố Hải Phòng với công tác phòng chống tệ nạn trong thanh thiếu niên

Với nguồn nhân lực dồi dào, một thế hệ trẻ hóa là thuận lợi cho đất nước phát triển ngày một đi lên. Tuy nhiên cũng không thể tránh khỏi những khó khăn thách thức mà đất nước ta đang phải đối mặt với nó từng ngày, từng giờ. Thanh niên hiện nay chiếm hơn 70% dân số cả nước, họ là nguồn nhân lực dồi dào, hay nói cách khác như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Thanh niên là giường cột của nước nhà”, “Là chủ nhân của tương lai đất nước”. Thanh niên có vai trò hết sức to lớn trong mọi thời kỳ, mọi lĩnh vực, thanh niên luôn luôn là lực lượng xung kích đi đầu. Nhưng hiện nay, tệ nạn xã hội trong thanh thiếu niên đang gia tăng đáng báo động, tỷ lệ người nhiễm HIV/AIDS là một con số kỷ lục, đòi hỏi Nhà nước và xã hội ngày một quan tâm hơn. Thực tế cho thấy nghiện hút không chỉ hủy hoai sức khỏe con người mà còn ảnh hưởng đến giống nòi, nguyên nhân rất lớn dẫn đến HIV/AIDS, mại dâm, dẫn đến phạm tội gây ra nỗi đau về tinh thần, tổn thương về kinh tế cho gia đình và xã hội, số lượng thanh niên mắc các tệ nạn xã hội hiện nay rất nghiêm trọng, trong tổng số những người mắc tệ nạn xã hội thì thanh niên chiếm 70% và tỷ lệ này ngày càng cao. Qua đó ta thấy tệ nạn xã hội là hiểm họa không chỉ với Việt Nam mà còn trên cả thế giới. Đứng trước tình hình đó, Chính phủ đã ban hành các chủ trương chính sách, nghị quyết biện pháp phòng chống ma túy và các tệ nạn xã hội. Nghị quyết 06/CP, Nghị quyết 87; Chỉ thị 06/CT-TW; Chỉ thị 38/CT- TW. Tệ nạn xã hội là quốc nạn của toàn dân và trách nhiệm phòng chống các tệ nạn này không chỉ của riêng ai mà còn là của toàn xã hội, nhân loại. Công tác phòng và kiểm soát tệ nạn xã hội đã được các cấp ban ngành, từ quận đến cơ sở triển khai mạnh mẽ và đã đạt được những kết quả nhất định, nhiều vụ án ma túy đã được điều tra xử lý nghiêm minh các vấn đề về mại dâm, hoạt động cai nghiện đươc đẩy mạnh. Đoàn thanh niên đã có đầu tư lớn về nhân sự và kinh phí cho đấu tranh phòng chống tệ nạn xã hội. Đã có nhiều cuộc hội thảo, nghiên cứu khoa hoc về vấn đề này, tuy nhiên các nghiên cứu chỉ mang tính chung chưa đi vào tìm hiểu tệ nạn xã hội theo địa bàn, tiếp cận có hệ thống. Vì vậy tôi chọn tiểu luận “Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh Thành phố Hải Phòng với công tác phòng chống tệ nạn trong thanh thiếu niên” làm tiểu luận tốt nghiệp trong chương trình Trung cấp lý luận chính trị và nghiệp vụ Đoàn - Hội – Đội tại Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam. Hy vọng sau khi nghiên cứu tiểu luận sẽ đưa ra một số phương pháp mang tính khả thi giúp thành đoàn Hải Phòng có những hoạt động tích cực hơn trong công tác phòng chống tệ nạn xã hội trong thanh thiếu niên.

doc48 trang | Chia sẻ: ngtr9097 | Lượt xem: 2026 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tiểu luận Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh Thành phố Hải Phòng với công tác phòng chống tệ nạn trong thanh thiếu niên, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LỜI CẢM ƠN Là một học viên của Học Viện Thanh Thiếu Niên Việt Nam, trong thời gian học tập tại Học Viện, được sự giúp đỡ quan tâm của giáo viên chủ nhiệm và các thầy cô bộ môn đã truyền đạt cho nhiều kiến thức về các môn lý luận cơ bản, khoa học cơ sở, phương pháp luận thanh thiếu nhi; cũng như các kỹ năng đoàn kết tập hợp thanh thiếu nhi. Những kiến thức ấy đã giúp em rất nhiều trong quá trình vận dụng vào thưc tiễn để viết chuyên đề tốt nghiệp. Với những tình cảm và lòng biết ơn sâu sắc, em xin được gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới các thầy giáo, cô giáo trong Học viện, đặc biệt là thầy Hoàng Minh Tuấn đã tận tình hướng dẫn đóng góp những ý kiến hết sức quý báu giúp đỡ em trong quá trình hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp. Xin chân thành cảm ơn các anh chị trong Ban Thường vụ Thành đoàn Hải Phòng đã tạo điều kiện cho em được tiếp xúc học hỏi. Với sự quan tâm giúp đỡ của Ban Chấp Hành, Ban Thường Vụ Thành đoàn Hải Phòng đã cung cấp những tài liệu, những số liệu chính xác cụ thể giúp chuyên đề này thuyết phục hơn. Trong quá trình nghiên cứu thực tiễn để hoàn thành chuyên đề, măc dù đã cố gắng hết sức nhưng chắc chắn chuyên đề khó tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, em rất mong các thầy cô giáo, các đồng chí và các bạn đóng góp ý kiến. Xin chân thành cảm ơn ! Hải Phòng, ngày 23 tháng 10 năm 2010 Người thực hiện Dương Thị Hà Vân DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TTN : Thanh thiếu niên TNXH : Tệ nạn xã hội BTV : Ban thường vụ BCH : Ban chấp hành UBTP : Uỷ ban thành phố ĐU : Đảng ủy TW : Trung ương CLB : Câu lạc bộ THPT : Trung học phổ thông TNXP : Thanh niên xung phong MỤC LỤC MỞ ĐẦU 1.Lý do chọn đề tài Với nguồn nhân lực dồi dào, một thế hệ trẻ hóa là thuận lợi cho đất nước phát triển ngày một đi lên. Tuy nhiên cũng không thể tránh khỏi những khó khăn thách thức mà đất nước ta đang phải đối mặt với nó từng ngày, từng giờ. Thanh niên hiện nay chiếm hơn 70% dân số cả nước, họ là nguồn nhân lực dồi dào, hay nói cách khác như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Thanh niên là giường cột của nước nhà”, “Là chủ nhân của tương lai đất nước”. Thanh niên có vai trò hết sức to lớn trong mọi thời kỳ, mọi lĩnh vực, thanh niên luôn luôn là lực lượng xung kích đi đầu. Nhưng hiện nay, tệ nạn xã hội trong thanh thiếu niên đang gia tăng đáng báo động, tỷ lệ người nhiễm HIV/AIDS là một con số kỷ lục, đòi hỏi Nhà nước và xã hội ngày một quan tâm hơn. Thực tế cho thấy nghiện hút không chỉ hủy hoai sức khỏe con người mà còn ảnh hưởng đến giống nòi, nguyên nhân rất lớn dẫn đến HIV/AIDS, mại dâm, dẫn đến phạm tội gây ra nỗi đau về tinh thần, tổn thương về kinh tế cho gia đình và xã hội, số lượng thanh niên mắc các tệ nạn xã hội hiện nay rất nghiêm trọng, trong tổng số những người mắc tệ nạn xã hội thì thanh niên chiếm 70% và tỷ lệ này ngày càng cao. Qua đó ta thấy tệ nạn xã hội là hiểm họa không chỉ với Việt Nam mà còn trên cả thế giới. Đứng trước tình hình đó, Chính phủ đã ban hành các chủ trương chính sách, nghị quyết biện pháp phòng chống ma túy và các tệ nạn xã hội. Nghị quyết 06/CP, Nghị quyết 87; Chỉ thị 06/CT-TW; Chỉ thị 38/CT- TW. Tệ nạn xã hội là quốc nạn của toàn dân và trách nhiệm phòng chống các tệ nạn này không chỉ của riêng ai mà còn là của toàn xã hội, nhân loại. Công tác phòng và kiểm soát tệ nạn xã hội đã được các cấp ban ngành, từ quận đến cơ sở triển khai mạnh mẽ và đã đạt được những kết quả nhất định, nhiều vụ án ma túy đã được điều tra xử lý nghiêm minh các vấn đề về mại dâm, hoạt động cai nghiện đươc đẩy mạnh. Đoàn thanh niên đã có đầu tư lớn về nhân sự và kinh phí cho đấu tranh phòng chống tệ nạn xã hội. Đã có nhiều cuộc hội thảo, nghiên cứu khoa hoc về vấn đề này, tuy nhiên các nghiên cứu chỉ mang tính chung chưa đi vào tìm hiểu tệ nạn xã hội theo địa bàn, tiếp cận có hệ thống. Vì vậy tôi chọn tiểu luận “Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh Thành phố Hải Phòng với công tác phòng chống tệ nạn trong thanh thiếu niên” làm tiểu luận tốt nghiệp trong chương trình Trung cấp lý luận chính trị và nghiệp vụ Đoàn - Hội – Đội tại Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam. Hy vọng sau khi nghiên cứu tiểu luận sẽ đưa ra một số phương pháp mang tính khả thi giúp thành đoàn Hải Phòng có những hoạt động tích cực hơn trong công tác phòng chống tệ nạn xã hội trong thanh thiếu niên. 2.Mục đích nghiên cứu – Nhiệm vụ nghiên cứu 2.1.Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở phân tích lý luận và thực trạng của vấn đề tệ nạn xã hội trong thanh thiếu niên trên địa bàn thành phố Hải Phòng để tìm hiểu nguyên nhân cơ bản của vấn đề qua đó đề xuất một số giải pháp mang tính khả thi trong công tác phòng chống tệ nạn xã hội trong thanh thiếu niên tai thành phố Hải Phòng nhằm giảm bớt và tiến tới xóa bỏ dần các tệ nạn xã hội trên đia bàn thành phố. 2.2.Nhiệm vụ nghiên cứu - Đọc và nghiên cứu tài liệu có liên quan đến tệ nan xã hội , xử lý các tài liệu để tìm ra nguyên nhân, thực trạng và giải pháp cho phòng chống tệ nạn xã hội cho lứa tuổi thanh thiếu niên trên địa bàn thành phố. - Phân tích những nội dung, hình thức biên pháp tổ chức mô hình, các loại hình hoạt động của Đoàn thanh niên nhằm tuyên truyền, giáo dục Thanh thiếu niên hiểu biết về tác hại của ma túy. - Kiến nghị một số giải pháp với tổ chức Đảng, cơ quan đoàn thể nhằm nâng cao vai trò của Đoàn trong viêc tham gia phòng chống tệ nạn xã hội. 3. Đối tượng nghiên cứu – khách thể nghiên cứu. 3.1. Đối tượng nghiên cứu Công tác phòng chống tệ nạn xã hội trong thanh thiếu niên trên địa bàn thành phố Hải Phòng. 3.2. Khách thể - Cán bộ Đoàn, đoàn viên thanh niên trên địa bàn thành phố - Đội ngũ cán bộ đoàn Quận, phường. - Ban chỉ đạo phòng chống tệ nan xã hội 4. Phạm vi nghiên cứu - Không gian: Địa bàn : TP Hải Phòng. - Thời gian: Từ năm 2006 – 2010 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Đọc và nghiên cứu tài liệu 5.2. Tiến hành khảo sát thu thập tài liệu, chủ trương chính sách của Đảng, các mô hình, hoạt động có liên quan trực tiếp đến công tác phòng chống tệ nạn xã hội, cơ quan, tổ chức đóng trên địa bàn. 5.3. Quan sát thực tiễn 5.4. Tổng hợp các số liệu điều tra từ đó đánh giá những mặt đã làm được và những gì cón tồn tại. 6. Kết cấu tiểu luận - Mở đầu - Nội dung - Kết luận NỘI DUNG Ch­¬ng I: C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña vÊn ®Ò tÖ n¹n x· héi 1. Kh¸i niÖm: 1.1. TÖ n¹n x· héi: TÖ n¹n x· héi lµ hiÖn t­îng x· héi, bao gåm nh÷ng hµnh vi sai lÖch chuÈn mùc x· héi, nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt cã tÝnh chÊt phæ biÕn, lµm tha ho¸ ®¹o ®øc vµ nh©n c¸ch, g©y nªn nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng trong ®êi sèng Kinh tÕ – V¨n ho¸ - X· héi. 1.2. T¸c h¹i cña ma tuý víi ng­êi nghiÖn, gia ®×nh vµ x· héi. Theo tæ chøc Y tÕ thÕ giíi IMS: Ma tuý theo nghÜa réng lµ mét thùc thÓ ho¸ häc hoÆc lµ nh÷ng thùc thÓ hçn hîp, kh¸c víi nh÷ng c¸i ®­îc ®ßi hái ®Ó duy tr× søc khoÎ b×nh th­êng, viÖc sö dông nh÷ng c¸i ®­îc ®ßi hái ®Ó duy tr× søc khoÎ b×nh th­êng, viÖc sö dông nh÷ng c¸i ®ã sÏ lµm biÕn ®æi chøc n¨ng sinh häc vµ tinh thÇn cña con ng­êi. Trong c¸ch hiÓu ®¬n gi¶n, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ mäi chÊt mµ khi ®­a vµo c¬ thÓ sèng sÏ lµm thay ®æi mét hoÆc nhiÒu chøc n¨ng cña c¬ thÓ (sinh lý hoÆc c¶ t©m sinh lý). Nã bao gåm c¸c chÊt bÞ cÊm nh­: Thuèc phiÖn, Hªr«in ®Õn nh÷ng chÊt chØ sö dông h¹n chÕ theo chØ ®Þnh cña thÇy thuèc ®Ó ch÷a bÖnh nh­: Moocphin, Xeluxen vµ nh÷ng chÊt sö dông hîp ph¸p nh­: Thuèc l¸, r­îu. Ma tuý ®­îc hiÓu theo nghÜa hÑp, th«ng dông: Lµ mét sè th¶o méc ®­îc ho¸ chÊt, cã t¸c dông kÝch thÝch m¹ch thÇn kinh hoÆc g©y ¶o gi¸c dïng ®Ó ch÷a bÖnh ®óng liÒu, ®óng lóc, ®óng bÖnh th× cã t¸c dông tèt, vÝ dô nh­: Moocphin, Dolagan cã t¸c dông gi¶m ®au. NÕu dïng vµo môc ®Ých gi¶i trÝ víi liÒu cao ®Ó cã c¶m gi¸c ®Æc biÖt, dïng nhiÒu lÇn thµnh thãi quen, trë thµnh nhu cÇu vµ dÉn ®Õn nghiÖn. Theo b¸o c¸o khoa häc cña Bé Né vô (nay lµ Bé C«ng an – m· sè KX 04-14) th× ma tuý lµ nh÷ng chÊt mµ ng­êi ta dïng mét thêi gian sÏ g©y tr¹ng th¸i nghiÖn hay nãi c¸ch kh¸c lµ tr¹ng th¸i phô thuéc vµo thuèc. Tõ nh÷ng kh¸i niÖm trªn cã thÓ ®i ®Õn mét kh¸i niÖm thèng nhÊt vÒ ma tuý nh­ sau: "Ma tuý cã nguån gèc tù nhiªn hay tæng hîp khi th©m nhËp vµo c¬ thÓ con ng­êi sÏ g©y t¸c dông lµm thay ®æi tr¹ng th¸i, ý thøc, trÝ tuÖ, t©m tr¹ng cña ng­êi ®ã. NÕu dïng lÆp l¹i lµm nhiÒu lÇn sÏ lµm cho con ng­êi bÞ lÖ thuéc vµo nã, lóc ®ã g©y tæn th­¬ng vµ nguy h¹i cho c¸ nh©n vµ céng ®ång".' * Mét vµi nÐt vÒ lÞch sö Ma tuý Tõ xa x­a, nhiÒu bé l¹c trªn thÕ giíi ®· biÕt sö dông mét sè c©y cá ®Ó ¨n, hót lµm s¶ng kho¸i tinh thÇn vµ chèng l¹i mái mÖt. ViÖc trång vµ sö dông thuèc phiÖn ®Ó ch÷a bÖnh nh­: §au bông, ho, nhøc ®Çu, Øa ch¶y, ®­îc b¾t ®Çu c¸ch ®©y hµng ngµn n¨m ë khu vùc §Þa Trung H¶i, Nam ¸, Trung ¸. Víi tiÕn bé khoa häc kü thuËt ng­êi ta x¸c ®Þnh ®­îc c¸c thµnh phÇn ho¹t chÊt trªn c¸c lo¹i c©y cá nªu trªn, t¸ch vµ chiÕt xuÊt c¸c ho¹t chÊt tinh khiÕt. §Çu thÕ kû XIX ®­îc sÜ ng­êi §øc Sertune ®· chiÕt xuÊt ®­îc C«cain tõ c©y Cocaethreylon. Do qu¸ tr×nh t×m kiÕm c¸c lo¹i thuèc ch÷a bÖnh ng­êi ta ®· dùa vµo c¸c chÊt cã s½n trong tù nhiªn ®Ó chÕ biÕn thµnh c¸c chÊt b¸n tæng hîp hoÆc tæng hîp toµn phÇn ®Ó thu ®­îc c¸c chÊt cã cÊu tróc c¬ b¶n h¬n. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc cßn cã nh÷ng mÆt h¹n chÕ, v× trong c¸c chÊt b¸n tæng hîp vµ tæng hîp toµn phÇn ®ã l¹i cã nhiÒu tÝnh chÊt g©y nghiÖn trong qu¸ tr×nh sö dông hoÆc sö dông ngoµi môc ®Ých y häc. V× vËy, nguån gèc cña ma tuý b¾t nguån tõ tù nhiªn, b¸n tæng hîp vµ tæng hîp. Ma tuý tù nhiªn lµ ma tuý thu ®­îc b»ng c¸ch thu h¸i tù nhiªn hoÆc trång. VÝ dô nh­: Thuèc phiÖn vµ c¸c s¶n phÈm cña nã (Moocphin, cocain, Nicotin) Coca, cÇn sa vµ c¸c chÕ phÈm cña nã. Ma tuý b¸n tæng hîp lµ c¸c chÊt ®­îc ®iÒu chÕ tõ c¸c s¶n phÈm ma tuý tù nhiªn b»ng c¸ch cho t¸c dông víi mét sè ho¹t chÊt ma tuý tù nhiªn ban ®Çu. Ma tuý tæng hîp lµ Ma tuý ®­îc ®iÒu chÕ b»ng ph­¬ng ph¸p tæng hîp ho¸ häc toµn phÇn, tõ c¸c chÊt ®­îc gäi lµ TiÒn chÊt. VÝ dô nh­: Methten, Dol©gn. * §Æc ®iÓm cña ma tuý - Lµm cho ng­êi sö dông quen thuèc, lu«n cã sù ham muèn tiÕp tôc dïng kh«ng kiÒm chÕ ®­îc vµ buéc ph¶i sö dông nã b»ng bÊt cø gi¸ nµo. - G©y cho ng­êi sö dông cã khuynh h­íng t¨ng kh«ng ngõng liÒu dïng sau lu«n muèn t¨ng h¬n liÒu dïng tr­íc míi cã t¸c dông vµ dÇn dÉn ®Õn nghiÖn. - Lµm cho ng­êi sö dông lu«n lÖ thuéc vÒ tinh thÇn vµ thÓ chÊt. NÕu ®· bÞ nghiÖn mµ ngõng sö dông thuèc sÏ bÞ héi chøng cai thuèc lµm cho vËt v·, g©y nªn nh÷ng ph¶n øng sinh lý bÊt lîi, thËm chÝ cã thÓ ®e do¹ ®Õn tÝnh m¹ng cña ng­êi nghiÖn. * Ph©n lo¹i ma tuý. Ma tuý ®­îc ph©n lo¹i theo nhiÒu c¸ch thøc kh¸c nhau nh­ng th­êng dùa vµo c¸c yÕu tè sau: Ph©n lo¹i theo nguån gèc: Ma tuý tù nhiªn vµ ma tuý tæng hîp. Ph©n lo¹i theo t¸c dông t©m sinh lý. - Ma tuý cã nguån gèc tù nhiªn §ã lµ lo¹i ma tuý tån t¹i trong tù nhiªn, con ng­êi cã thÓ khai th¸c ®­îc b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p th« s¬, c¸c thµnh phÇn ho¸ häc ban ®Çu kh«ng bÞ thay ®æi v× kh«ng cÇn bµo chÕ g× thªm nh­ c©y thuèc phiÖn, cÇn sa, c©y Coca, c©y cµ tha. C©y thuèc phiÖn: Hay cßn gäi lµ c©y Anh tóc, cã tªn khoa häc lµ PapaverSommiferum. Tõ qu¶ xanh cña c©y Anh tóc ng­êi ta trÝch lÊy nhùa. Thµnh phÇn cña nhùa cã chøa tíi 20alcaloi (moocphin, c«dªin, narc«tin) gäi lµ thuèc phiÖn, cã mµu ®en, ®Æc qu¸nh. Tõ thuèc phiÖn ng­êi ta chiÕt xuÊt ra moocphin, tinh chÕ ra Hªr«in d¹ng bét tr¾ng vµ xèp. §©y lµ lo¹i ma tuý chñ lùc, m¹nh nhÊt, dÔ dµng g©y cho ng­êi nghiÖn sù lÖ thuéc vÒ thÓ x¸c lÉn tinh thÇn. C©y C«ca: Cã tªn khoa häc lµ Erythoroxylum, ho¹t chÊt chÝnh cña c©y c«ca lµ c«cain (tõ 0,3 ®Õn 1%). Lo¹i c©y nµy th­êng mäc thµnh bôi, xanh quanh n¨m, chÝnh tõ c«ca ng­êi ta chiÕt xuÊt ra c«cain. Ng­êi ta dïng c«cain ban ®Çu thÊy ngÊt ng©y, l¬ m¬, sau ®ã bån chån, bøt røt, mÊt ngñ. C«cain cã t¸c dông kÝch thÝch thÇn kinh vµ g©y nghiÖn, nÕu dïng liÒu cao sÏ ®Ó l¹i di chøng rèi lo¹n chøc n¨ng c¬ quan thÇn kinh, vµ g©y nghiÖn, nÕu dïng liÒu cao sÏ ®Ó l¹i di chøng rèi lo¹i chøc n¨ng c¬ quan thÇn kinh, g©y ngé ®éc cho con ng­êi (ch©n tay co qu¾p, liÖt h« hÊp tuÇn hoµn, cã thÓ dÉn ®Õn tö vong). N¨m 1886 mét d­îc sÜ ng­êi Mü ®· t×m ®­îc c¸ch pha chÕ chÊt C«ca vµ n­íc C«cac«la cã thªm khÝc CO2 ®­îc ra ®êi. ChÝnh v× vËy viÖc trång C«ca ®Ó phôc vô s¶n xuÊt n­íc gi¶i kh¸t C«cac«la vÉn ®­îc më réng, ph¸t triÓn ë nhiÒu n­íc nªn còng kh«ng thÓ tr¸nh khái tÖ n¹n nghiÖn hót C«cain ë nhiÒu n­íc nh­ hiÖn nay. C©y CÇn sa: Cã tªn khoa häc lµ Canabissodiva hay cßn gäi lµ c©y Gai dÇu, gai mÌo, s¶n phÈm cña c©y CÇn sa lµ hashish. C©y CÇn sa ë ViÖt Nam ®­îc trång nhiÒu ë An Giang vµ Kiªn Giang. Trªn thÕ giíi trång nhiÒu ë Ên §é, Pakistan, Iran, Thæ NhÜ Kú. C©y CÇn sa lµ lo¹i c©y th¶o méc, th©n th¼ng cao tõ 2-3m, tõng ®o¹n ph©n thµnh nhiÒu cµnh l¸ vµ th­êng ®­îc gieo vµo th¸ng 8 hµng n¨m. ViÖc sö dông nhùa c©y cÇn sa ®· ®­îc biÕt ®Õn tõ l©u v× thuèc g©y cho ng­êi ta c¶m gi¸c khoan kho¸i dÔ thë, thÇn kinh ®­îc kÝch thÝch m¹nh, sau ®ã dÊn ®Õn nh÷ng ¶o gi¸c, mÊt kh¸i niÖm vÒ kh«ng gian thêi gian... cÇn dïng víi liÒu ngµy cµng cao h¬n vµ dÉn ®Õn nghiÖn. C©y Ca Tha: Tªn khoa häclµ Cathrdulis. Tõ h¬n 700 n¨m nay ng­êi ¶ rËp ®· nghiÖn nhai l¸ Cµtha, ng­êi nhai l¸ c©y Catha lóc ®Çu c¶m thÊy s¶ng kho¸i, h­ng phÊn cao ®é nh­ng sau ®ã nãi nhiÒu ®Õn ®é nãi n¨ng bõa b·i, nãi lung tung vµ kh«ng lµm chñ ®­îc b¶n th©n dÉn ®Õn nh÷ng hµnh ®éng qu¸ khÝch, cã khi cßn bÞ rèi lo¹n thÇn kinh bëi c¸c ho¹t chÊt cña c©y cÇth lµ Cathinon, Cathinon cã cÊu t¹o ho¸ häc vµ cã t¸c dông gièng nh­ mét lo¹ thuèc tæng hîp g©y nghiÖn. - Ma tuý tæng hîp. Ma tuý tæng hîp lµ lo¹i ma tuý kh«ng cã nguån gèc tù nhiªn mµ do con ng­êi t¹o ra tõ c¸c chÊt hay hîp chÊt cã trong tù nhiªn nh­ng kh«ng ph¶i lµ ma tuý. Qua bµo chÕ, d­íi t¸c dông ph¶n øng ho¸ häc con ng­êi t¹o ra chÊt lµm mª mÈn, h­ng phÊn khi sö dông nh­ ma tuý tù nhiªn, nh­ng t¸c ®éng cña nã m¹nh mÏ vµ nhanh chãng h¬n nhiÒu. VÝ dô nh­ lo¹i ma tuý míi thuéc nhãm Amphetamin (ATS), Methamphetamin, c¸c chÊt ma tuý h­íng thÇn, nguy hiÓm h¬n c¶ Hªr«in, nÆng gÊp 400 lÇn so víi thuèc phiÖn. - Ma tuý ph©n lo¹i theo t¸c dông t©m sinh lý: §ã lµ c¸c chÊt an thÇn g©y mª, c¸c chÊt ma tuý kÝch thÝch g©y ¶o gi¸c. - C¸c chÊt ma tuý an thÇn g©y mª: §ã lµ c¸c chÊt ma tuý lµm h­ng phÊn cùc ®é, con ng­êi th­êng kh«ng lµm chñ ®­îc hµnh vi cña m×nh. VÝ dô nh­:C«ca, c«cain, Cunphetamin. - C¸c chÊt ma tuý g©y ¶o gi¸c: §ã lµ lo¹i ma tuý g©y nªn sù rèi lo¹n thÇn kinh, míi sö dông lóc ®Çu thÊy c¶m gi¸c h­ng phÊn, cã nh÷ng giÊc m¬ ®Ñp, ly kú vµ tho¸t ly ®­îc thùc t¹i. Nh­ng trong t×nh tr¹ng ¶o gi¸c con ng­êi khã cã thÓ lµm chñ ®­îc hµnh vi cña m×nh. Ma tuý cã nguån gèc nh©n t¹o nh­ Hªr«in tæng hîp vµ c¸c chÊt g©y nghiÖn, ®©y lµ lo¹i ma tuý rÊt ®éc h¹i vµ g©y nghiÖn nÆng, nÕu dïng kh«ng ®óng liÒu sÏ dÉn ®Õn tö vong, ®ã chÝnh lµ nguy c¬ lµm cho tÖ n¹n ma tuý t¨ng vät trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ m¹ng l­íi bu«n b¸n vËn chuyÓn nµy cã nguy c¬ ho¹t ®éng xuyªn quèc gia. V× vËy, ®ßi hái sù phèi hîp gi÷a c¸c quèc gia trong viÖc bµi trõ chèng ma tuý ph¶i ®­îc ®Èy m¹nh nhiÒu h¬n. 2. T¸c h¹i cña ma tuý ®èi víi b¶n th©n ng­êi nghiÖn, gia ®×nh vµ x· héi. 2.1. §èi víi b¶n th©n ng­êi nghiÖn. Ma tuý ph¸ ho¹i thÓ x¸c vµ nh©n c¸ch ng­êi nghiÖn. Ma tuý g©y rèi lo¹n sinh lý, tµn ph¸ huû ho¹i c¬ thÓ ng­êi nghiÖn qua c¸c triÖu chøng ®· ®­îc thèng kª nh­ sau: - G©y rèi lo¹n toµn th©n: 84,0%. + G©y mÊt n­íc: 94,3% + Suy nh­îc: 78,1% - Rèi lo¹n vÒ tiªu ho¸: 81,0% + Ch¸n ¨n: 75,0%. + N«n hoÆc buån n«n 87,5% + §i röa, t¸o bãn xen kÏn: 78,1%. + §au bông: 53.1% + Rèi lo¹n dinh d­ìng (phï) - Rèi lo¹n tuÇn hoµn: + Tim bÞ lo¹n nhÞp + HuyÕt ¸p t¨ng , gi¶m ®ét ngét - Rèi lo¹n chøc n¨ng thÇn kinh: Khi ®­a ma tuý vµo c¬ thÓ, nã t¸c ®éng ngay ®Õn hÖ thÇn kinh, g©y ra xung ®ét kÝch thÝch hay øc chÕ ë c¸c trung khu cña bÊn cÇu ®¹i n·o, g©y rèi lo¹n c¸c ph¶n x¹ thÇn kinh, nh­: + Chãng mÆt: 81,3%. + Nhøc ®Çu: 68,8% + Run ch©n tay: 31,0% + Co giËt c¬: 62,5% Ng­êi nghiÖn ma tuý thÉn thê, chËm ch¹p, u sÇu, trÝ nhí kÐm dÉn ®Õn kÐm th«ng minh, ®Çn ®én, hay quªn, mÊt ®i c¸i c¶m gi¸c khã chÞu b×nh th­êng, kh«ng thÊy m×nh bÈn do ng¹i t¾m, sî giã, sî n­íc. - §Æc biÖt nh÷ng ng­êi tiªm chÝch ma tuý cßn m¾c nhiÒu tai biÕn nguy hiÓm: + L©y nhiÔm HIV/AIDS + NhiÔm trïng côc bé (Viªm loÐt tÜnh m¹ch) + NhiÔm trïng huyÕt + Viªm t¾c tÜnh m¹ch - Ng­êi nghiÖn ma tuý, nhÊt lµ hªr«in dÔ m¾c c¸c bÖnh vÒ gan, thËn: Ma tuý lµm cho gan, thËn gi¶m sót viÖc bµi tiÕt chÊt ®éc. C¸c chÊt ®éc tÝch luü, ®äng l¹i trong c¬ thÓ, dÉn ®Õn ¸p xe gan, suy thËn, g©y ra phï, dÔ dÉn ®Õn vö vong. Ng­êi nghiÖn ma tuý bÞ suy gi¶m kh¶ n¨ng chèng ®ì bÖnh tËt, th­êng m¾c c¸c bÖnh nhiÔm khuÈn kÌm theo nh­: ghÎ lë, h¾c lµo, giang mai, lËu, lao. - Ma tuý cßn g©y t¸c h¹i l©u dµi cho con c¸i, nãi gièng; C¸c chÊt ma tuý g©y ¶nh h­ëng ®Õn hÖ thèng hoocm«n sinh s¶n, lµm gi¶m ho¹t n¨ng sinh dôc, ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh ph©n bµo h×nh thµnh c¸c giao tö, t¹o c¬ héi cho c¸c gien ®éc h¹i cã ®iÒu kiÖn ho¹t ho¸, dÉn tíi suy yÕu nßi gièng. Ngoµi c¸c rèi lo¹n vÒ sinh lý, suy sôp c¬ thÓ, søc khoÎ, ma tuý cßn g©y rèi lo¹n t©m lý, huû ho¹i nh©n c¸ch, ®¹o ®øc, tµi n¨ng con ng­êi. V× bÞ lÖ thuéc vµo ma tuý, ®Ó cã tiÒn mua ma tuý, ng­êi nghiÖn s½n sµng lµm bÊt cø ®iÒu g×: Nãi dèi, lõa g¹t, trém c¾p tõ trong nhµ ®Õn hµng xãm l¸ng chiÒng, trÊn lét, c­íp giËt, dÉn tíi ph¹m téi c­íp cña giÕt ng­êi. ThËm trÝ cã kÎ d· t©m ®· giÕt c¶ cha mÑ ®Î. Ma tuý lµ tai ho¹ khung khiÕp, ª chÒ. Nã lµm cho ng­êi nghiÖn rèi lo¹n vÒ sinh lý, t©m lý, cuéc sèng r¬i vµo t×nh tr¹ng bÕ t¾c, dÉn tíi téi ph¹m, huû diÖt c¶ tinh thÇn lÉn thÓ x¸c. 2.2. T¸c h¹i ®èi víi gia ®×nh ng­êi nghiÖn. Gia ®×nh cã ng­êi m¾c nghiÖn ma tuý (lµ chång, vî, con, ch¸u) ph¶i g¸nh chÞu ngµy cµng nhiÒu nçi bÊt h¹nh dÉn ®Õn: Ng­êi nghiÖn kh«ng chÞu häc hµnh, lµm lông, kh«ng lµm ra cña c¶i, l¹i ph¶i chi ngµy cµng nhiÒu tiÒn ®Ó mua ma tuý víi liÒu l­îng ngµy cµng cao, dÊn tíi gia ®×nh c¹n kiÖt vÒ kinh tÕ, thËm chÝ "khuynh gia b¹i s¶n". ë thµnh phè th× cã chuyÖn "nhµ lÇu tan trong èng tiªm chÝch", ë miÒn nói th× cã chuyÖn "con tr©u chui qua c¸i tÈu hót thuèc phiÖn". ChuyÖn t­ëng nh­ ®ïa, nh­ng l¹i m« t¶ s©u s¾c b»ng h×nh t­îng cña c¶i trong nhµ ph¶i b¸n ®i ®Ó mua ma tuý. NhiÒu ng­êi nghiÖn b¸n dÇn tµi s¶n trong nhµ, b¸n c¶ nhµ, ®Êt ®Ó mua ma tuý, ®Ó råi lang thang ¨n mµy, ¨n xin. Sù bÊt hoµ th­êng xuyªn x¶y ra gi÷a nh÷ng ng­êi nghiÖn ma tuý víi c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh do m©u thuÉn vÒ lèi sèng, th¸i ®é c­ xö, tón quÉn vÒ kinh tÕ, lµm cho t×nh c¶m trong gia ®×nh bÞ tæn thÊt, h¹nh phóc gia ®×nh tan vì, vî chång ly h«n, thanh danh gia ®×nh bÞ hoen è. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra cña Bé Lao ®éng vµ th­¬ng binh x· héi cho thÊy hiÖn nay cã h¬n 90% gia ®×nh cã ng­êi nghiÖn hót bÞ sa sót vÒ kinh tÕ, 70% cÆp vî chång bÞ nghiÖn hót ph¶i ly tan. NhiÒu gia ®×nh cã ng­êi nghiÖn (bè, mÑ, vî, chång, anh em...) liªn tôc bÞ bÊt hoµ, 24% ng­êi th©n tõ bá tr¸ch nhiÖm ®èi víi ng­êi nghiÖn ma tuý. §· cã nhiÒu bµ mÑ bÊt lùc tr­íc con c¸i, ph¶i lÊy c¸i chÕt ra ®Ó c¶nh tØnh con c¸i. 2.3. ¶nh h­ëng ®Õn nÒn kinh tÕ - chÝnh trÞ cña ®Êt n­íc. Ma tuý kh«ng chØ g©y t¸c h¹i ®èi víi b¶n th©n, gia ®×nh ng­êi nghiÖn mµ ma tuý chÝnh lµ t¸c nh©n ¶nh h­ëng lín ®Õn t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ cña ®Êt n­íc. Mét ng­êi bÞ nghiÖn cã thÓ tr¹ng èm yÕu, l­îng tµi s¶n lµm ra kh«ng ®¸ng kÓ, trong khi ®ã hä l¹i dïng mét l­îng tµi s¶n rÊt lín vµo viÖc hót chÝch thuèc phiÖn. Sù tæn phÝ vÒ kinh tÕ, søc lùc do nan ma tuý g©y ra cho x· héi rÊt lín. Hµng chôc v¹n ng­êi cã søc lao ®éng tèt, tµi n¨ng ®ang në ré nh­ng khi v­íng vµo nghiÖn ma tuý ®· trë thµnh nh÷ng kÎ ¨n b¸m råi sinh ra ¨n c¾p, ¨n trém, giÕt ng­êi, c­íp cña. Mçi con nghiÖn mçi ngµy tiªu tèn hÕt vµi chôc ngh×n ®ång, nÕu lµ nghiÖn Hªr«in th× con sè ®ã ph¶i lªn tíi 200.000® ®Õn 300.000®. Víi h¬n 20 v¹n ng­êi nghiÖn ma tuý trong c¶ n­íc nh­ hiÖn nay, sè tiÒn tiªu phÝ vµo ma tuý mçi th¸ng lµ tõ 90 triÖu ®Õn 120 tû ®ång (kho¶ng 1000 tû ®ång/n¨m) víi l­îng tiÒn nµy chóng ta cã thÓ lµm ®­îc rÊt nhiÒu viÖc kh¸c ®Ó x©y dùng ®Êt n­íc. §ã lµ ch­a kÓ tíi sè tiÒn mµ Nhµ n­íc, nh©n d©n ph¶i chi cho viÖc ch¹y ch÷a cai nghiÖn còng nh­ ch­a tÝnh ®Õn cña c¶i cña c«ng d©n, tµi s¶n Nhµ n­íc bÞ ©n c¾p, c­íp giËt do c¸c ®èi t­îng nghiªn hót g©y ra. TÖ n¹n nghiÖn hót ma tuý cßn lµ nguån gèc, lµ ®iÒu kiÖn lan truyÒn, n¶y snh