Trước khi làm về “giải pháp đỏ” tôi không nghĩ đây là một đề tài hấp dẫn
đến vậy. Từ thắc mắc “giải pháp đỏ” là gì đến đi tìm hiểu, quả thật càng tìm hiểu
lại càng thấy hứng thú và tò mò, cùng như khao khát biết thêm được nhiều điều
bên trong nó.
Quan hệ Việt – Trung từ trước đến giờ vốn tốn nhiều giấy mực, suy nghĩ
và tâm huyết của các nhà ngoại giao, sử học là một trong những quan hệ đối
ngoại quan trọng, ảnh hưởng bậc nhất đối với nước ta. Xung quanh mối quan hệ
với người láng giềng này có nhiều sự kiện xảy ra, mỗi sự kiện được ghi lại đó đều
có tầm ảnh hưởng quan trọng cũng như ẩn chứa những điều sâu xa, những minh
chứng thực tế nhiều hơn chúng ta có thể tưởng tượng được. “Giải pháp đỏ” cũng
nằm trong số đó. Nó có liên quan mật thiết đến một chuỗi những sự kiện xảy ra
cho mối quan hệ Việt – Trung giai đoạn những năm 80 và 90.
“Giải pháp đỏ” là gì? Bối cảnh lúc bấy giờ để “giải pháp đỏ” ra đời?
cũng như thái độ của các bên đối với “giải pháp đỏ” và vị trí của nó đối với
quan hệ Việt – Trung sẽ là những vấn đề chính mà tôi muốn đưa đến cho các bạn
trong phạm vi bài tiểu luận này. Xin chân thành cảm ơn thầy Kết vì những đề tài
hấp dẫn thầy đưa ra để chúng em có cơ hội học hỏi và tìm hiều thêm về Chính
sách đối ngoại và những vấn đề có liên quan tới Chính sách đối ngoại của nước
nhà.
14 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 2539 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tiểu luận Giải pháp đỏ” là gì - Bối cảnh lúc bấy giờ để “giải pháp đỏ” ra đời - Cũng như thái độ của các bên đối với “giải pháp đỏ” và vị trí của nó đối với quan hệ Việt – Trung, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1
Tiểu luận
Giải pháp đỏ” là gì? Bối cảnh lúc bấy giờ để “giải pháp
đỏ” ra đời? cũng như thái độ của các bên đối với “giải
pháp đỏ” và vị trí của nó đối với quan hệ Việt – Trung
2
Bố cục tiểu luận
Lời mở đầu………………………………………………………………….trang 2
I. Bối cảnh và sự ra đời của “giải pháp đỏ” ………………………..trang 3
II. Thái độ của các bên đối với “giải pháp đỏ” ……………………..trang 6
III. Vị trí của “giải pháp đỏ” với quan hệ Việt – Trung lúc bấy
giờ……………………………………………………………….trang 10
Kết luận .…………………………………………………………..……....trang 11
Danh mục tài liệu tham khảo ……………………………………………..trang 12
3
Lời mở đầu
Trước khi làm về “giải pháp đỏ” tôi không nghĩ đây là một đề tài hấp dẫn
đến vậy. Từ thắc mắc “giải pháp đỏ” là gì đến đi tìm hiểu, quả thật càng tìm hiểu
lại càng thấy hứng thú và tò mò, cùng như khao khát biết thêm được nhiều điều
bên trong nó.
Quan hệ Việt – Trung từ trước đến giờ vốn tốn nhiều giấy mực, suy nghĩ
và tâm huyết của các nhà ngoại giao, sử học…là một trong những quan hệ đối
ngoại quan trọng, ảnh hưởng bậc nhất đối với nước ta. Xung quanh mối quan hệ
với người láng giềng này có nhiều sự kiện xảy ra, mỗi sự kiện được ghi lại đó đều
có tầm ảnh hưởng quan trọng cũng như ẩn chứa những điều sâu xa, những minh
chứng thực tế nhiều hơn chúng ta có thể tưởng tượng được. “Giải pháp đỏ” cũng
nằm trong số đó. Nó có liên quan mật thiết đến một chuỗi những sự kiện xảy ra
cho mối quan hệ Việt – Trung giai đoạn những năm 80 và 90.
“Giải pháp đỏ” là gì? Bối cảnh lúc bấy giờ để “giải pháp đỏ” ra đời?
cũng như thái độ của các bên đối với “giải pháp đỏ” và vị trí của nó đối với
quan hệ Việt – Trung sẽ là những vấn đề chính mà tôi muốn đưa đến cho các bạn
trong phạm vi bài tiểu luận này. Xin chân thành cảm ơn thầy Kết vì những đề tài
hấp dẫn thầy đưa ra để chúng em có cơ hội học hỏi và tìm hiều thêm về Chính
sách đối ngoại và những vấn đề có liên quan tới Chính sách đối ngoại của nước
nhà.
4
I.Bối cảnh và sự ra đời của “giải pháp đỏ”.
Trong những thập niên 70, 80 tình hình thế giới có nhiều biến động, là
những biến động to lớn khiến cục diện thế giới thay đổi mau lẹ, sâu sắc, nhiều
việc không lường trước được. Bàn cờ quốc tế đang được sắp đặt lại, tất cả vẫn
còn đang diễn biến hết sức phức tạp. Quan hệ quốc tế và tranh thủ quan hệ quốc
tế trở thành vấn đề nóng hơn bao giờ hết.
Nước Việt Nam ta cũng trải qua nhiều sự kiện to lớn làm chuyển đổi cả
cục diện chính trị Đông Nam Á, khiến các nước trong khu vực sốt sắng bình
thường hóa và cải thiện quan hệ với Việt Nam.
Lúc này, tại Châu Á – Thái Bình Dương, vấn đề Cam-pu-chia cũng đang
nóng bỏng. Tháng 4-1975, khi người dân Campuchia còn chưa kịp ăn mừng việc
chính quyền Lon Nol (thân Mỹ) bị lật đổ thì tất cả bàng hoàng nhận được lệnh từ
chính quyền Pol Pot: sơ tán toàn bộ khỏi Phnom Penh và các thành phố, thị xã
chính của đất nước. Chính từ lúc này, Khmer Đỏ dưới sự dẫn dắt của Pol Pot,
Ieng Sari, Khieu Samphon và Hou Yuon được nhiều học giả như Dith Pran,
Nayan Chanda… coi là chế độ khát máu và tàn bạo nhất trong thế kỷ XX - sánh
với những trại tập trung diệt chủng của Hitler trong Thế chiến thứ hai bắt đầu gây
ra “nạn diệt chủng” và bao tội ác kinh hoàng, những phẫn uất… cho nhân dân
Cam-pu-chia nói riêng, các nước trong khu vực nói chung. Chính quyền mới sát
hại bất cứ ai bị nghi ngờ “có dính líu đến hoạt động thị trường tự do”: Theo trang
web trung tâm thống kê của Cam-pu-chia, đến nay xác định được khoảng 20.000
hố chôn người tập thể, 189 nhà tù trong thời gian 3 năm 8 tháng 20 ngày cầm
quyền của Pol Pot. Trong số người bị sát hại có gần 200 nhà văn, nhà báo; 600
bác sĩ, dược sĩ; 18.000 thầy cô giáo, giáo sư, hơn 10.000 sinh viên, hơn 1.000 văn
nghệ sĩ. Hơn 1.000 trí thức ở nước ngoài về chỉ sống sót 85 người. Gần 6.000
5
trường học, hơn 700 bệnh viện và cơ sở y tế, gần 2.000 ngôi chùa, hơn 100 nhà
thờ đạo Thiên Chúa và đạo Hồi bị phá hủy hoặc biến thành nhà kho, trại giam..
Chính quyền Pol Pot không chỉ thực hiện chính sách diệt chủng, được sự hậu
thuẫn của thế lực bên ngoài, Khmer Đỏ nhiều lần tiến hành quấy phá và sát hại
dân thường Việt Nam ở khu vực dọc biên giới từ năm 1975-1978. Đỉnh điểm là
vào ngày 13-12-1978, được sự trang bị và hậu thuẫn của thế lực bên ngoài,
Khmer Đỏ đã huy động 10 trong 19 sư đoàn (khoảng 50.000-60.000 quân) tấn
công xâm lược Việt Nam trên toàn tuyến biên giới khiến vào ngày 23-12-1978,
quân đội Việt Nam đã tiến hành phản công trên toàn bộ mặt trận, được sự ủng hộ
nhiệt tình của những người dân Cam-pu-chia, giải phóng nhân dân Cam-pu-chia
khỏi tội ác diệt chủng của chính quyền Pol Pot.
Tuy nhiên lợi dụng điều này, Trung Quốc lên tiếng cáo buộc Việt Nam
“xâm lược Cam-pu-chia” và có tham vọng “bành trướng thế lực” trong khu vực.
Cần phải “dạy cho Việt Nam một bài học”. “Rõ ràng Trung Quốc âm mưu dùng
vấn đề Cam-pu-chia để cải thiện thế đứng trong quan hệ với các nước lớn, trước
hết là trong quan hệ Trung – Xô và quan hệ Trung – Mỹ. Còn Gorbachov cũng
sẵn sàng dùng món quà Cam-pu-chia để sớm gặp được Đặng, cải thiện quan hệ
với Trung Quốc nhằm tác động đến quan hệ Mỹ – Xô. Chính trong bối cảnh đó,
đã ra đời cái gọi là “giải pháp đỏ”, xuất phát từ ý tưởng của Gorbachov muốn
vấn đề Cam-pu-chia được giải quyết giữa hai nước Xã hội chủ nghĩa, Việt Nam
và Trung Quốc, cho nên định gán ghép hai lực lượng cộng sản Khmer thù địch,
Khmer Đỏ của Pol Pot-Ieng Sary thân Bắc Kinh và Nhà nước Cam-pu-chia thân
Hà Nội, bắt tay nhau dưới cái mũ “hoà hợp dân tộc””. – trích “Hồi ức và suy
nghĩ” – Trần Quang Cơ.
“Giải pháp đỏ” như một sản phẩm ảo tưởng để giải quyết êm thấm vấn đề
Cam-pu-chia bằng cách hoà giải Phnom Penh với bọn diệt chủng Polp Pot và lập
nên một nước Cam-pu-chia Xã hội chủ nghĩa.
6
Được manh nha từ trước đó nhưng đến khoảng tháng 3, tháng 4 năm 1987,
“giải pháp đỏ” được nhắc đến lần đầu trong bộ chính trị nước ta. Tuy chính xác
tác giả của “giải pháp đỏ” không được rõ ràng và mình bạch, những có thể thấy
rõ nó là một sản phẩm “kì quái” được nhào nặn ra từ nhiều điều kiện bao gồm bối
cảnh quốc tế, khu vực, trong nước, tư tưởng của một số cá nhân, lãnh đạo, từ lợi
ích, mưu đồ riêng của nhiều bên. Bản thân “giải pháp đỏ” liệu có phải là một tất
yếu lịch sử? Xin thưa là không phải, vì thế nên mới là kì quái, là kì quặc và gây
ra nhiều thái độ khác nhau từ các bên có liên quan mà tôi xin trình bày dưới đây.
7
II. Thái độ của các bên đối với “giải pháp đỏ”.
Từ khi mới ra đời và đến khi chính thức được đưa vào tiến hành thực hiện,
“giải pháp đỏ” đã vấp phải nhiều thái độ trái chiều nhau. Ngay trong nội bộ bộ
chính trị Việt Nam lúc bấy giờ cũng có nhiều phản ứng khác nhau, nhũng nghi
ngại và bất đồng xung quanh nó.
Như đã nói ở trên, “giải pháp đỏ” xuất phát từ ý tưởng của Gorbachov
muốn vấn đề Cam-pu-chia được giải quyết giữa hai nước Xã hội chủ nghĩa, Việt
Nam và Trung Quốc. Chính vì thế mà muốn chính quyền Khmer Đỏ cũng như
Nhà nước Cam-pu-chia bắt tay nhau mà không hề để ý đến những tội ác, những
chính sách diệt chủng tàn bạo, đi ngược lại với công lý của Khmer Đỏ lúc bấy
giờ. Từ phía Liên Xô, lúc này là chính quyền Gorbachov, đương nhiên muốn
thúc đẩy, giải quyết nhanh vấn đề Cam-pu-chia theo “giải pháp đỏ”. Đây là cách
để Gorbachov tìm cách đến nhanh với chính quyền Đặng, cải thiện quan hệ với
Trung Quốc để tác động tích cực đến vấn đề quan hệ Xô – Mỹ. Liên Xô đã thúc
giục một cuộc gặp gỡ cấp cao với phía Trung Quốc để hai phía góp phần dàn xếp
một cuộc gặp gỡ giữa Cộng hòa nhân dân Cam-pu-chia và Khmer Đỏ. Gorbachov
vì lợi ích nước lớn, không biết vô tình hay hữu ý mà đã giam lỏng Việt Nam vào
cái khung “phải giải quyết vấn đề Cam-pu-chia với Trung Quốc”.
Ngoài dự đoán của Liên Xô, phái Trung Quốc chưa muốn giải quyết vấn
đề Cam-pu-chia, lại còn muốn dùng vấn đề này để mặc cả với Xô và Mỹ. Trung
Quốc lúc bấy giờ vẫn đang tranh thủ lợi dụng mâu thuẫn Mỹ - Xô. Trung Quốc
muốn giữ cho cho mình vai trò một trong ba nước lớn giải quyết vấn đề Cam-pu-
chia nhưng lại không muốn Mỹ - Xô chuyển qua đối thoại quá nhanh chóng,
không muốn tiến trình hòa hoãn Mỹ - Xô diễn ra quá mạnh khiến tầm ảnh hưởng
của Trung Quốc đối với các vấn đề châu Á sụt giảm nghiêm trọng, lo ngại bị gạt
ra khỏi vai trò giải quyết những vấn đề châu Á. Tuy nhiên không phải theo “giải
8
pháp đỏ” này bởi Đặng Tiểu Bình thấy rằng “sáng kiến” này không phù hợp với
đường lối tranh thủ phương Tây vì mục tiêu “bốn hiện đại”1 chút nào, thậm chí
còn tuyên bố thẳng thừng trong cuộc gặp cấp cao ở Thành Đô2 là Bắc Kinh
không “nuốt nổi” món quà này. Bắc Kinh đã lặng lẽ để sang một bên con chủ bài
''giai cấp'' tiêu biểu của chủ nghĩa Mác để khoác chiếc áo ''dân tộc'', với ''chủ
nghĩa xã hội mang màu sắc Trung Quốc''. Gorbachov cũng như một bộ phận lãnh
đạo nước ta cho rằng “sáng kiến” này sẽ làm hài lòng Trung Quốc, nhưng thực tế
đã cho thấy kết quả không phải như vậy: thái độ của Bắc Kinh với “giải pháp đỏ”
đã quá rõ ràng.
Lãnh đạo Phnom Pênh tiếp nhận gợi ý về “giải pháp đỏ” với thái độ lạnh
nhạt. Nhưng dưới sức ép của hai đồng minh chính là Liên Xô và Việt Nam,
Hunxen đã bước đầu thử tiếp xúc với Khieu Samphon – một trong những đầu sỏ
Khmer Đỏ. Trước thái độ khinh miệt của tên này, lãnh đạo Cam-pu-chia dân chủ
càng bày tỏ và bộc lộ kiên quyết hơn quyết tâm không đồng tình với giải pháp
này của mình, cũng kiên quyết với chủ trương “ăn cả”3. Hun-xen cho rằng mình
đã quá hiểu Khmer Đỏ: “chũng sẽ không thay đổi”, “bọn này không chơi được”,
“nếu chỉ riêng Cam-pu-chia thôi thì Cam-pu-chia không cần Khmer Đỏ”…4. Tuy
nhiên lãnh đạo Cam-pu-chia Hun-xen vẫn buộc phải thừa nhận Khmer Đỏ về mặt
chính trị so sức ép từ phia đồng minh và nhận thức được vấn đề Cam-pu-chia có
liên quan đến các quốc gia khác, nhất là “Việt Nam lại cần bình thường hóa quan
hệ với Trung Quốc”5.
Hun-xen cũng đã tỏ ý phê phán Liên Xô nhượng bộ Trung Quốc, cho rằng
như thế là ép Cam-pu-chia thỏa hiệp với Trung Quốc và Khmer Đỏ, đánh đồng
“tội phạm với phạm nhân”, không tôn trọng các nước bạn. Hun-xen kiên trì giữ
1 “Four Modernisations” hay “bốn hiện đại hóa” là chủ trương của thủ tương Chu Ân Lai trước khi qua đời:
Công nghiệp, Nông nghiệp, Khoa học, Quân sự.
2 Thành Đô là thủ phủ của Tứ Xuyên
3 “ăn cả” bằng một biện pháp quân sự: coi Khmer Đỏ lẫn Sihanouk và Son San đều là đối thủ cần loại trừ.
4 Hunxen trả lời tại buổi thông báo kết quả cuộc Họp không chính thức ở Jakarta lần I, 30/07/1988.
5 Hunxen trả lời tại buổi thông báo kết quả cuộc Họp không chính thức ở Jakarta lần I, 30/07/1988.
9
quan điểm phải giải tán lực lượng Pol Pot, lo ngại việc “thúc đẩy mạnh hòa hợp
dân tộc” theo “giải pháp đỏ” là tạo cơ hội cho Khmer Đỏ thanh toán những nhân
vật tiến bộ và tích cực của Cam-pu-chia. Đặc biệt năm 1989, cuốn sách “Cam-pu-
chia – con đường 10 năm” do Hun-xen xuất bản đã có hẳn một đoạn nói về “giải
pháp đỏ”, phê phán những suy nghĩ về “giải pháp đỏ”, cho đó là quan niệm sai
lầm và nguy hiểm, là điều phi lý và trái đạo đức, cái “đỏ” của nhân dân Cam-pu-
chia không hòa hợp được với cái “đỏ” của bọn Pol Pot.
Về phía nước ta, như đã đề cập ở trên, tồn tại nhiều phản ứng khác nhau,
nhiều thái độ trái chiều đối với “giải pháp đỏ”. Một số lãnh đạo tỏ ra vô cùng
hứng thú, cho nó là một giải pháp ưu việt trong bối cảnh lúc bấy giờ, cho rằng
“cần phải nhượng bộ cái gì đó để giữ thể diện cho Bắc Kinh ”. Một số khác tỏ ý
không đồng tình, cho rằng nó là một giải pháp kì quặc, một sản phẩm mộng
tưởng khó chấp nhận được do quá ghê tởm tội ác của chính quyền Pol Pot và
Khmer Đỏ, cũng như thấy rõ được rằng khả năng thực hiện giải pháp này là hầu
như không có. “Giải pháp đỏ” như một “trò chơi nguy hiểm” gây ra nhiều hoang
mang và thắc mắc trong nội bộ. Nhưng nhìn chung, lãnh đạo nước ta nhìn nó như
một giải pháp “hợp lòng hợp ý”.
Tôi cho rằng “giải pháp đỏ” như một cái nhục của lãnh đạo nước ta lúc đó,
có thể là do tính toán, do mưu đồ liên kết mọi thế lực cộng sản, dù có ít nhiều hơi
hướng cộng sản, để trụ lại và tồn tại trong phong ba bão táp, hay do giản đơn, ấu
trĩ. Việc đưa ra và ép Hun-xen làm theo “giải pháp đỏ” những tưởng là hay, là
tốt, là ưu việt nhưng lại thể hiện rõ hơn bao giờ hết cái sự thiếu bản lĩnh và rất
ngả nghiêng, nhận biết, dự đoán tình hình, thích nghĩ với tình hình mới thiếu
nhạy bén, nếu không muốn nói là kém cỏi. Việc đưa ra đã kì quặc, việc tiến hành
thúc đẩy đưa “giải pháp đỏ” đi vào thực tế còn kì quặc hơn. Phải chăng Việt Nam
đã qua phụ thuộc vào anh cả Liên Xô và quỵ lụy anh hai Trung Quốc? Tập trung
giương cao lá cờ cộng sản nhưng không đếm xỉa đến tính chất tình hình mới,
10
không lường trước những bất lợi, thậm chí chỉ cần mác “cộng sản” thì liền cho
rằng mọi lực lượng cộng sản, dù là đỏ, hay hồng, hay cả xanh đi nữa, miễn là
cộng sản, đều cần đoàn kết lại… Tư tưởng ấu trĩ này chỉ được đáp lại bằng nụ
cười mỉa mai của Bắc Kinh.
Thật đáng tiếc khi ảo tưởng “giải pháp đỏ” vẫn đeo bám tư tưởng của
chúng ta trong tính toán vấn đề Cam-pu-chia suốt thời kì khoảng 1987 đến 1991,
ảnh hưởng nhiều điều tới mối quan hệ Việt – Trung và tiến trình bình thường hóa.
11
III. Vị trí của “giải pháp đỏ” với quan hệ Việt – Trung lúc bấy giờ.
Như tôi đã nói tới ở trên, “giải pháp đỏ”chẳng hợp với đường lối tranh thủ
phương Tây vì mục tiêu “bốn hiện đại” của Đặng Tiểu Bình chút nào. Không
những thế lại gây thêm sự nghi ngại của nhà nước Cam-pu-chia đối với ta. Chính
Trung Quốc đã đem chuyện này nói với Mỹ để chứng tỏ rằng Việt Nam luôn có
thủ đoạn lắt léo, là một đối tượng đàm phán không đáng tin cậy, bên ngoài thì hô
to “chống diệt chủng”, bên trong thì ép Pnom Pênh thỏa hiệp với bọn Pol Pot.
Chúng ta coi đây là nước bài hay, tán thưởng nó là một giải pháp hay làm
hài lòng Trung Quốc càng khiến mối quan hệ Việt – Trung lúc bấy giờ và con
mắt nhìn quốc tế trở nên nghiêng lệch về phía Trung Quốc – kẻ mạnh. Càng tán
thưởng và để “giải pháp đỏ” ảnh hưởng bao nhiêu, chúng ta càng tự trói mình
chặt bấy nhiêu, đưa quan hệ Việt – Trung thành quan hệ lệ thuộc mà ở đây, Việt
Nam đã chịu lệ thuộc quá nhiều vào anh hai Trung Quốc trong tư duy và hành
động, tự hạn chế mình trong hoạt động đối ngoại thế giới và ở khu vực Đông
Nam Á.
“Giải pháp đỏ” đeo bám và ảnh hưởng khiến chúng ta khó lòng tiếp cận
được nhũng luồng tư tưởng mới phù hợp với xu thế hiện đại. Dường như chúng ta
đã quá đâm đầu để ý vào “cái khung giải pháp” của ba nước lớn Mỹ, Xô, Trung,
cứ chăm chăm húc đầu vào một con đường là nói chuyện riêng với Trung Quốc,
đẩy vấn đề Cam-pu-chia rơi vào bế tắc, Việt Nam tự cô lập hóa bản thân tạo điều
kiện khiến chúng ta phải nhượng bộ Trung Quốc hết lần này đến lần khác.
“Giải pháp đỏ” góp phần làm chệch hướng đi đúng đắn lúc bấy giờ của
lãnh đạo ta trong mối quan hệ Việt – Trung nói riêng và Việt – Đông Nam Á nói
riêng, khiến chúng ta mất một thời gian dài phí phạm không cần thiết trong tiến
trình bình thường hóa quan hệ với Trung Quốc, trong bình thường hóa quan hệ
với các nước ASEAN, tạo điều kiện thuận lợi cho những kẻ có âm mưu phá hoại
12
làm xấu đi hình ảnh Việt Nam trong mắt cộng đồng quốc tế và bạn bè, khiến
chúng ta khó giao kết đồng minh, chậm tiếp thu tư tưởng đa phương hóa, đa dạng
hóa trong mối quan hệ.
Tuy nhiên chúng ta cũng cần nhìn nhận mặt tích cực của “giải pháp đỏ”
với vai trò như một bài học kinh nghiệm lịch sử chưa lâu, bài học về tinh thần
chiến đấu, tư duy lãnh đạo đất nước và tính cần thiết của thích nghi với tình hình
mới, tính cần thiết tiếp thu những tư tưởng mới nhằm tự cởi trói cho mình.
13
Kết luận
Dù thế nào đi nữa chúng ta cũng không thể phủ nhận việc “giải pháp đỏ”
đã từng tồn tại như một dấu mốc lịch sử có tầm ảnh hưởng nhất định đến tư duy
của lãnh đạo Việt Nam trong một thời kì khá dài. Cũng không ai có ý định phủ
nhận sự tồn tại của nó bởi những ý nghĩa và bài học mới không xa do nó đem lại.
Cách nhìn nhận “giải pháp đỏ” trong lúc đó và cả bây giờ cũng đều gây ra những
tranh cãi, duy chỉ có điều là dòng chảy lịch sử đã chứng minh được chân lý thực
sự xung quanh nó mà thôi.
Đối với quan hệ Việt – Trung bấy giờ mà nói, “giải pháp đỏ” đóng vai trò
như một nhân tố mào đầu của một loạt những diễn biến tiếp theo có liên quan
trực tiếp và gián tiếp chứ không hẳn là ảnh hưởng có tầm vóc vĩ mô. “Giải pháp
đỏ” như một minh chứng hùng hồn của việc quá lệ thuộc vào lý thuyết cộng sản
mà chưa hiểu được đến nơi đến chốn cặn kẽ lý thuyết cộng sản đó, qua lệ thuộc
vào những nhân tố cũ dù thời cuộc đã thay đổi…
Bản thân tôi nhìn nhận về vấn đề này trên góc độ tổng kết những điều đã
có trên thực tế và sách vở, nghĩa là tổng hợp khách quan và đưa ý kiến chủ quan
vào bài luận này nhằm giúp người đọc tiếp cận kiến thức cơ bản của vấn đề “giải
pháp đỏ”, nhìn nhận nó bằng con mắt nhìn tổng hợp. Đưa ra ý kiến một cách
khách quan hơn nữa hoặc chủ quan hơn nữa đều không đơn giản, hy vọng người
đọc nhìn nhận đúng “giải pháp đỏ” và coi nó như một dấu mốc để bắt đầu tìm
hiểu sâu mối quan hệ Việt – Trung những năm cuối thập kỉ 80 cho đến thời điểm
hiện tại để cùng nhau hiểu biết hơn nữa về chính sách đối ngoại nước nhà và
những vấn đề lịch sử quanh nó.
14
Danh mục tài liệu tham khảo
1.
Từ chống diệt chủng đến giải pháp đỏ (Trần Giao Thủy)
2.
Trách nhiệm thuộc về ai? (Bùi Tín)
3.
Kỷ niệm 30 năm chấm dứt chế độ Pol Pot – Khmer Đỏ: Sự thật lịch sử chỉ có một
4. Sự thật về những lần xuất quân của Trung Quốc và quan hệ Việt – Trung
(NXB Đà Nẵng – 1996)
Chương III: Một khúc quanh trong quan hệ Việt – Trung
5. Hồi ức và suy nghĩ (Trần Quang Cơ)