M&A được viết tắt bởi hai từ tiếng Anh là Mergers (sáp nhập) và Acquisitions
(mua lại). M&A là hoạt động giành quyền kiểm soát doanh nghiệp, bộ phận doanh
nghiệp (gọi chung là doanh nghiệp) thông qua việc sở hữu một phần hoặc toàn bộ doanh
nghiệp đó.
Sáp nhập: là hình thức kết hợp mà hai công ty thường có cùng quy mô, thống nhất
gộp chung cổ phần. Công ty bị sáp nhập chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi
ích hợp pháp sang công ty nhận sáp nhập, đồng thời chấm dứt sự tồn tại của công ty bị
sáp nhập để trở thành một công ty mới.
Mua lại: là hình thức kết hợp mà một công ty mua lại hoặc thôn tính một công ty
khác, đặt mình vào vị trí chủ sở hữu mới. Tuy nhiên thương vụ này không làm ra đời một
pháp nhân mới.
Mục đích của M&A là giành quyền kiểm soát doanh nghiệp ở mức độ nhất định chứ
không đơn thuần chỉ là sở hữu một phần vốn góp hay cổ phần của doanh nghiệp như các
nhà đầu tư nhỏ, lẻ. Vì vậy, khi một nhà đầu tư đạt được mức sở hữu phần vốn góp, cổ
phần của doanh nghiệp đủ để tham gia, quyết định các vấn đề quan trọng của doanh
nghiệp thì khi đó mới có thể coi đây là hoạt động M&A. Ngược lại, khi nhà đầu tư sở
hữu phần vốn góp, cổ phần không đủ để quyết định các vấn đề quan trọng của doanh
nghiệp thì đây chỉ được coi là hoạt động đầu tư thông thường
18 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 5974 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tiểu luận Mua bán và sáp nhập doanh nghiệp (M&A) cơ hội và thách thức, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÌNH DƯƠNG
KHOA ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC
Tiểu luận
KINH TẾ QUẢN LÝ
MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP DOANH NGHIỆP
(M&A)
CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC
Thực hiện: Nhóm 4 – Lớp 11CH01
NGUYỄN THỊ HỒNG YẾN
PHAN THỊ QUỲNH PHƯƠNG
NGUYỄN KHÁNH KHOA
NGUYỄN THÀNH KHOA
THÁI TRẦN QUỐC CƯỜNG
Hướng dẫn: TS. HAY SINH
Bình Dương, 03-2012
Trang 2
MỤC LỤC
I. TỔNG QUAN VỀ MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP DOANH NGHIỆP ................................ 3
1.1 Khái niệm mua bán và sáp nhập (M&A) .................................................................. 3
1.2 Các hình thức của M&A ............................................................................................ 3
1.3 Các hoạt động M&A tại Việt Nam ............................................................................. 4
II. CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC TRONG HOẠT ĐỘNG M&A ......................................... 7
2.1 Cơ hội trong hoạt động M&A tại Việt Nam................................................................... 7
2.1.1 Nâng cao hiệu quả và giá trị doanh nghiệp nhờ cộng hưởng trong M&A: .............. 8
2.1.2 Nâng cao hiệu quả kinh tế nhờ quy mô: ................................................................. 8
2.1.3 Hợp lực thay cạnh tranh ........................................................................................ 8
2.1.4 Thực hiện tham vọng bành trướng tổ chức và tập trung quyền lực thị trường ......... 9
2.1.5 Giảm chi phí gia nhập thị trường: .......................................................................... 9
2.1.6 Thực hiện chiến lược đa dạng hóa và dịch chuyển trong chuỗi giá trị .................... 9
2.2 Thách thức trong hoạt động M&A tại Việt Nam ......................................................... 11
2.2.1 Hệ thống pháp luật về M&A chưa rõ ràng, hoàn chỉnh: ....................................... 11
2.2.2 Doanh nghiệp còn thiếu kiến thức về M&A: ........................................................ 13
2.2.3 Thiếu thông tin .................................................................................................... 14
2.2.4 Hoạt động của bên trung gian còn kém hiệu quả .................................................. 15
III. GIẢI PHÁP CHO MỘT THƯƠNG VỤ M&A TẠI VIỆT NAM ĐẠT HIỆU QUẢ . 16
Trang 3
I. TỔNG QUAN VỀ MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP DOANH NGHIỆP
1.1 Khái niệm mua bán và sáp nhập (M&A)
M&A được viết tắt bởi hai từ tiếng Anh là Mergers (sáp nhập) và Acquisitions
(mua lại). M&A là hoạt động giành quyền kiểm soát doanh nghiệp, bộ phận doanh
nghiệp (gọi chung là doanh nghiệp) thông qua việc sở hữu một phần hoặc toàn bộ doanh
nghiệp đó.
Sáp nhập: là hình thức kết hợp mà hai công ty thường có cùng quy mô, thống nhất
gộp chung cổ phần. Công ty bị sáp nhập chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi
ích hợp pháp sang công ty nhận sáp nhập, đồng thời chấm dứt sự tồn tại của công ty bị
sáp nhập để trở thành một công ty mới.
Mua lại: là hình thức kết hợp mà một công ty mua lại hoặc thôn tính một công ty
khác, đặt mình vào vị trí chủ sở hữu mới. Tuy nhiên thương vụ này không làm ra đời một
pháp nhân mới.
Mục đích của M&A là giành quyền kiểm soát doanh nghiệp ở mức độ nhất định chứ
không đơn thuần chỉ là sở hữu một phần vốn góp hay cổ phần của doanh nghiệp như các
nhà đầu tư nhỏ, lẻ. Vì vậy, khi một nhà đầu tư đạt được mức sở hữu phần vốn góp, cổ
phần của doanh nghiệp đủ để tham gia, quyết định các vấn đề quan trọng của doanh
nghiệp thì khi đó mới có thể coi đây là hoạt động M&A. Ngược lại, khi nhà đầu tư sở
hữu phần vốn góp, cổ phần không đủ để quyết định các vấn đề quan trọng của doanh
nghiệp thì đây chỉ được coi là hoạt động đầu tư thông thường.
1.2 Các hình thức của M&A
Cùng một tiêu chí mua bán và sáp nhập doanh nghiệp nhưng M&A được thực hiện
đa dạng dưới nhiều hình thức như:
Góp vốn trực tiếp vào doanh nghiệp: thông qua việc góp vốn điều lệ công ty trách
nhiệm hữu hạn hoặc mua cổ phần phát hành để tăng vốn điều lệ của công ty cổ
phần.
Mua lại phần vốn góp hoặc cổ phần: hình thức này được áp dụng đối với doanh
nghiệp tư nhân theo quy định của Luật Doanh nghiệp và một số doanh nghiệp nhà
nước và theo quy định của pháp luật về giao, bán, khoán kinh doanh, cho thuê
công ty nhà nước.
Sáp nhập doanh nghiệp: là hình thức kết hợp một hoặc một số công ty cùng loại
(công ty bị sáp nhập) vào một công ty khác (công ty nhận sáp nhập) trên cơ sở
chuyển toàn bộ tài sản, quyền và nghĩa vụ của công ty bị sáp nhập vào công ty
nhận sáp nhập. Công ty bị sáp nhập chấm dứt tồn tại, công ty nhận sáp nhập vẫn
tồn tại và kế thừa toàn bộ tài sản, quyền và nghĩa vụ của công ty bị sáp nhập.
Hợp nhất doanh nghiệp: là hai hay một số công ty cùng loại (gọi là công ty bị hợp
nhất) có thể hợp nhất thành một công ty mới (gọi là công ty hợp nhất) bằng cách
chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang công ty hợp nhất,
đồng thời chấm dứt sự tồn tại của các công ty bị hợp nhất.
Chi tách doanh nghiệp: là hình thức kiểm soát doanh nghiệp thông qua việc làm
giảm quy mô doanh nghiệp. Chủ thể chính của hoạt động chia tách doanh nghiệp
là các thành viên hoặc cổ đông hiện tại của công ty.
Trang 4
Trong đó, hình thức góp vốn vào doanh nghiệp và mua góp vốn hoặc cổ phần doanh
nghiệp là những hoạt động chính và phổ biến nhất.
1.3 Các hoạt động M&A tại Việt Nam
Thương vụ M&A đầu tiên tại Việt Nam được ghi nhận là Ngân hàng TMCP
Phương Nam sáp nhập với Ngân hàng TMCP nông thôn Đồng Tháp vào năm 1997. Đối
với hoạt động M&A xuyên quốc gia, năm 1998, Colgate-Palmolive đã mua lại kem đánh
răng Dạ Lan với giá 3 triệu USD, lúc đó kem đánh răng Dạ Lan đã chiếm 30% thị phần
kem đánh răng tại Việt Nam. (Trong giai đoạn này, hệ thống pháp luật Việt Nam chưa có
những quy định điều chỉnh nào đối với hoạt động M&A, các thương vụ M&A vẫn còn
diễn ra một cách nhỏ lẻ và cục bộ.)
Hoạt động M&A tại Việt Nam có khởi đầu muộn so với thế giới, tuy nhiên, gia
tăng nhanh chóng về số lượng và giá trị các thương vụ. Theo nghiên cứu của
PricewaterhouseCoopers (PwC) qua các năm, ta có cái nhìn tổng quát về hoạt động M&A
như sau
Năm
Tổng giá trị thương vụ
M&A (triệu USD)
Thay đổi (%)
Số thương vụ
M&A
Thay đổi (%)
2005 61 --- 22 ---
2006 299 390% 38 72%
2007 1719 474% 108 184%
2008 1117 -35% 167 55%
2009 1138 2% 295 77%
2010 1750 54% 345 19%
Nguồn: Thomson Reuters, PricewaterhouseCoopers research
Trong năm 2011, ta chứng kiến hoạt động M&A diễn ra rất sôi nổi, đặc biệt có
nhiều thương vụ có giá trị hàng trăm triệu USD. Top 10 thương vụ M&A tiêu biểu năm
2011, như sau:
1. IFC mua 10% cổ phần Vietinbank
Lĩnh vực: Tài chính
Đây là thương vụ tiêu biểu đánh dấu hoạt động mua cổ phần của nhà đầu tư chiến lược
nước ngoài đối với các ngân hàng Việt Nam và cũng là thương vụ phát hành cổ phần có
giá trị lớn nhất trong năm.
Đầu năm, Vietinbank (CTG) đã phát hành riêng lẻ 10% cổ phần cho Công ty tài chính
quốc tế-IFC với tổng giá trị là 182 triệu USD. Ngân hàng này cũng dự định bán 15% cổ
phần cho Bank of Nova Scotia nhưng chưa đi đến kết quả cuối cùng.
2. KKR rót 159 triệu USD vào Masan Consumer
Lĩnh vực: Hàng tiêu dùng
Đây là thương vụ phát hành cổ phần ngoài thị trường niêm yết với giá trị lớn nhất trong
năm 2011.
KKR – Một trong những công ty đầu tư private equity lớn nhất thế giới – đã bỏ ra 159
triệu USD để mua 10% cổ phần của CTCP Hàng tiêu dùng Masan (Masan Consumer).
Mức giá mà KKR trả tương ứng hơn 11 USD/cp.
Trang 5
Masan Consumer là công ty con của Tập đoàn Masan (MSN), với hoạt các sản phẩm
chính là nước mắm, nước tương Chin-su; mì ăn liền Omachi, Tiến Vua… Kết quả kinh
doanh của công ty tăng trưởng rất mạnh mẽ trong những năm vừa qua
3.Masan Consumer thâu tóm Vinacafe Biên Hòa
Lĩnh vực: Hàng tiêu dùng
Thương vụ thâu tóm nổi bật trên sàn chứng khoán niêm yết năm 2011.
Masan Consumer đã thực hiện chào mua công khai 13,32 triệu cổ phiếu VCF, tương
đương 50,1% cổ phần của Vinacafe Biên Hòa. Với giá chào mua là 80.000 đồng/cổ phiếu
thì số tiền mà Masan Consumer chi cho thương vụ này là khoảng 1.070 tỷ đồng.
Trước đây, cũng qua hình thức chào mua công khai, Hùng Vương (HVG) đã thâu tóm
Agifish (AGF), Thành Thành Công thâu tóm Đường Ninh Hòa (NHS).
4.Unicharm mua lại 95% cổ phần của Diana
Lĩnh vực: Hàng tiêu dùng
Thương vụ này đại diện cho trào lưu doanh nghiệp Nhật mua cổ phiếu Việt diễn ra mạnh
mẽ trong năm qua; đồng thời cũng đại diện cho việc doanh nghiệp nước ngoài thâu tóm
doanh nghiệp trong nước.
Unicharm (Nhật Bản) thông qua công ty con tại Thái Lan đã mua lại 95% cổ phần của
công ty Diana với giá trị khoảng 128 triệu USD. Diana là công ty trong nước hàng đầu
trong lĩnh vực sản xuất băng vệ sinh, tã giấy…
Trong năm 2011, nhà đầu tư Nhật Bản góp mặt trong rất nhiều thương vụ mua bán cổ
phần như SBI Securites đầu tư vào FPTS; NTT Docomo đầu tư vào VMG Media; ORIX
mua 25% cổ phần Nutifood hay việc Mizuho chuẩn bị mua 15% cổ phần Vietcombank.
Ngoài thương vụ trên thì còn có một số trường hợp doanh nghiệp nước ngoài mua quá
bán cổ phần của doanh nghiệp trong nước như Fortis Healthcare (Ấn Độ) mua 65% cổ
phần Y khoa Hoàn Mỹ; SEB (Pháp) mua 65% cổ phần Quạt Việt Nam; Carlsberg mua lại
50% qua đó sở hữu 100% Bia Huế…
5.FPT hợp nhất 3 công ty thành viên
Lĩnh vực: Công nghệ thông tin
Thương vụ nổi bật cho xu hướng hợp nhất các công ty cùng tập đoàn.
Nằm trong chiến lược OneFPT gắn kết các đơn vị trong lĩnh vực Công nghệ thông tin và
Viễn thông thành một khối thống nhất, FPT đã thực hiện hợp nhất 3 công ty con là FPT
Software, FPT IS và FPT Trading.
Cổ phiếu của 3 công ty này (không bao gồm phần FPT nắm giữ) được hoán đổi thành gần
20 triệu cổ phiếu FPT.
Dự kiến 2 công ty con khác là FPT Telecom và FPT Online cũng sẽ được hợp nhất khi
điều kiện cho phép.
6.Vinpearl sáp nhập vào Vincom
Lĩnh vực: Bất động sản
Đây là thương vụ sáp nhập lớn nhất giữa 2 doanh nghiệp niêm yết.
Đầu năm 2011, ba công ty liên kết của Vinpearl là Vinpearl Đà Nẵng, Vinpearl Hội An
và Vincharm đã được sáp nhập vào Vinpearl. Đến cuối năm, Vinpearl lại được sáp nhập
vào Vincom.
Hiện cả Vincom và Vinpearl đều nằm trong top 5 doanh nghiệp có vốn hóa lớn nhất tại
sàn HoSE. Dự kiến công ty mới sau sáp nhập sẽ có vốn điều lệ gần 5.500 tỷ đồng, tương
ứng vốn hóa hơn 50.000 tỷ đồng.
Trang 6
7.Hợp nhất 3 ngân hàng SCB-Tín Nghĩa-Ficombank
Lĩnh vực: Tài chính
Thương vụ hợp nhất đầu tiên trong ngành ngân hàng.
Cổ đông của 3 ngân hàng SCB, Việt Nam Tín nghĩa và Đệ Nhất (Ficombank) đã đồng
thuận hợp nhất với nhau thành một ngân hàng mới và vẫn giữ tên gọi SCB. Với tỷ lệ
hoán đổi 1:1, dự kiến ngân hàng mới sẽ có vốn điều lệ hơn 10.000 tỷ đồng.
Một thương vụ sáp nhập khác cũng trong lĩnh vực ngân hàng là Công ty Dịch vụ tiết
kiệm Bưu Điện được sáp nhập vào Ngân hàng Liên Việt; sau đó, ngân hàng được đổi tên
là Ngân hàng Bưu điện Liên Việt.
8.C.P Pokphand mua lại 70.8% cổ phần của C.P Việt Nam
Lĩnh vực: Nông nghiệp
Đây là thương vụ mua bán cổ phần có giá trị lớn nhất từ trước đến nay đối với một
doanh nghiệp Việt Nam.
Giá trị của thương vụ này đạt 609 triệu USD.Tuy nhiên, đây là thương vụ mua bán cổ
phần giữa các nhà đầu tư nước ngoài. Charoen Pokphand Group (C.P Group) của Thái
Lan đã bán lại số cổ phần trên cho công ty con tại Hongkong là C.P Pokphand (CPP). C.P
Việt Nam là công ty sản xuất thức ăn gia súc và thức ăn nuôi trồng thủy sản hàng đầu ở
nước ta. Hiện C.P Việt Nam chiếm khoảng 20% thị phần thị trường bán thức ăn chăn
nuôi, 77% trên thị trường chăn nuôi lợn công nghiệp và 30% trên thị trường chăn nuôi gà
thịt ở Việt Nam
9. Các lãnh đạo Tập đoàn Xuân Thành mua lại chứng khoán Vincom
Lĩnh vực: Tài chính
Thương vụ tiêu biểu cho các thương vụ thay tên, đổi chủ tại các công ty chứng khoán.
CTCP Vincom (VIC) đã bán lại 75% cổ phần tại CTCP Chứng khoán Vincom cho các
lãnh đạo của Xuân Thành Group. Sau đó, Chứng khoán Vincom được đổi tên thành
Chứng khoán Xuân Thành.
10. Diageo mua lại cổ phần Halico
Lĩnh vực: Hàng tiêu dùng
Mức giá mua lại kỷ lục 213.600 đồng/cổ phiếu.
Hãng đồ uống Anh quốc Diageo thông qua công ty con của mình là Streetcar Investment
đã mua lại 6 triệu cổ phiếu CTCP Cồn rượu Hà Nội (Halico) với mức giá trên, tương ứng
tổng giá trị gần 1.300 tỷ đồng.
Phần lớn số cổ phiếu trên được mua lại từ quỹ VOF thuộc VinaCapital.
Diageo là hãng sở hữu các thương hiệu rượu Johnnie Walker, Smirnoff, Bailey… còn
Halico được biết đến với thương hiệu Vodka Hà Nội.
Trang 7
II. CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC TRONG HOẠT ĐỘNG M&A
2.1 Cơ hội trong hoạt động M&A tại Việt Nam
Trong nền kinh tế thị trường mở cửa, các hình thức kinh doanh trở nên đa dạng thì
thị trường M&A tại Việt Nam cũng trở nên sôi động với những thuận lợi riêng và những
lợi ích mà M&A mang lại cũng không nhỏ đối với các doanh nghiệp cũng như nhà đầu
tư.
Thuận lợi của M&A trong nền kinh tế thị trường:
Thứ nhất, sự tăng trưởng quá nóng của nền kinh tế khiến nhiều doanh nghiệp đứng
trước nguy cơ phá sản. Do vậy, các doanh nghiệp nhỏ đang có ý định “bán mình” hoặc có
xu hướng liên kết với nhau để cùng tồn tại và phát triển. Mở ra thị trường M&A đa dạng
và đầy tiềm năng.
Thứ hai, Việt Nam gia nhập WTO, những cải cách về chính sách hành chính, thuế
quan cũng như pháp luật đã tạo ra hành lang thông thoáng cho việc đầu tư nước ngoài
vào Việt Nam. Và một trong những cách tiếp cận thị trường Việt Nam được các nhà đầu
tư nước ngoài lựa chọn là phương thức M&A.
Thứ ba, sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường khiến nhiều doanh nghiệp phải mở
rộng quy mô để cạnh tranh. Vì vậy, các doanh nghiệp lựa chọn hình thức M&A như là
cách để kêu gọi vốn, các tiềm lực để tăng năng lực cạnh tranh của mình trên thương
trường.
Ngoài những mặt thuận lợi về cung cầu thị trường, bản thân M&A cũng tạo cơ hội
cho các bên tham gia có được nhiều lợi ích to lớn. Nó không chỉ giúp các doanh nghiệp
lớn giảm chi phí đầu tư, giúp các doanh nghiệp yếu kém thoát khỏi nguy cơ phá sản mà
còn giúp doanh nghiệp mới tạo ra sau M&A có đầy đủ các tiềm lực và thuận lợi để phát
triển lớn mạnh và đạt được lợi thế cạnh tranh trên thương trường.
Có thể khái quát những lợi ích M&A đem lại thành bốn nhóm chính:
Cải thiện tình hình
tài chính
Củng cố vị thế thị
trường
Giảm thiểu chi phí
ngắn hạn
Tận dụng quy mô
dài hạn
- Cải thiện tình hình
tài chính
- Tăng thêm vốn sử
dụng.
- Nâng cao khả năng
tiếp cận nguồn
vốn.
- Chia sẻ rủi ro.
- Tăng cường tính
minh bạch
- Tăng thị phần
- Tăng khách hàng
- Tận dụng quan hệ
khách hàng.
- Tận dụng khả năng
bán chéo dịch vụ.
- Tận dụng kiến thức
sản phẩm để tạo ra
cơ hội kinh doanh
mới.
- Nâng cao năng lực
cạnh tranh.
- Giảm thiểu trùng
lắp trong mạng
lưới phân phối
- Tiết kiệm chi phí
hoạt động .
- Tiết kiệm chi phí
hành chính và quản
lý.
- Tối ưu hóa kết quả
đầu tư công nghệ.
- Tận dụng kinh
nghiệm thành công
của các bên
- Giảm thiểu chi phí
chung cho từng
đơn vị sản phẩm
- Giảm chi phí khi
mua số lượng lớn
Như vậy chính những lợi ích tiềm tàng là động lực chính khiến các doanh nghiệp tham
gia thị trường M&A. Khi tham gia thị trường này, doanh nghiệp sẽ có được các cơ hội
như sau:
Trang 8
2.1.1 Nâng cao hiệu quả và giá trị doanh nghiệp nhờ cộng hưởng trong M&A:
Cộng hưởng là động cơ quan trọng và kì diệu nhất giải thích cho mọi thương vụ
mua bán hay sáp nhập. Cộng hưởng sẽ cho phép nâng cao hiệu quả và giá trị của doanh
nghiệp mới. Lợi ích mà các doanh nghiệp kỳ vọng sau mỗi thương vụ M&A bao gồm:
Giảm nhân viên: Thông thường, khi hai hay nhiều doanh nghiệp sáp nhập lại đều
có nhu cầu giảm việc làm, nhất là các công việc gián tiếp như: công việc văn
phòng, tài chính kế toán hay marketing… Việc giảm thiểu vị trí công việc cũng
đồng thời với đòi hỏi tăng năng suất lao động. Đây cũng là dịp tốt để các doanh
nghiệp sa thải những vị trí làm việc kém hiệu quả.
Đạt được hiệu quả dựa vào quy mô: Một doanh nghiệp lớn sẽ có ưu thế hơn khi
tiến hành giao dịch hoặc đàm phán với các đối tác. Mặt khác, quy mô lớn cũng
giúp doanh nghiệp đó giảm thiểu được các chi phí phát sinh không cần thiết.
Trang bị công nghệ mới: Để duy trì lợi thế cạnh tranh, bản thân các doanh nghiệp
luôn cần sự đầu tư về kỹ thuật và công nghệ để vượt qua các đối thủ khác. Thông
qua M&A, các doanh nghiệp có thể chuyển giao kỹ thuật và công nghệ cho nhau,
từ đó, doanh nghiệp mới có thể tận dụng công nghệ được chuyển giao nhằm tạo lợi
thế cạnh tranh.
Tăng cường thị phần và danh tiếng trong ngành: Một trong những mục tiêu của
M&A là nhằm mở rộng thị trường mới, tăng trưởng doanh thu và thu nhập. Sáp
nhập cho phép mở rộng các kênh marketing và hệ thống phân phối. Bên cạnh đó,
vị thế của công ty mới sau khi sáp nhập sẽ tăng lên trong mắt cộng đồng đầu tư:
công ty lớn hơn, có lợi thế hơn và có khả năng tăng vốn dễ dàng hơn một công ty
nhỏ.
Trên thực tế, sự cộng hưởng sẽ không tự đến nếu không có hoạt động M&A. Tuy
nhiên, trong một vài trường hợp, khi hai công ty tiến hành sáp nhập lại có hiệu ứng
ngược lại. Đó là trường hợp: một cộng một lại nhỏ hơn hai. Do đó, việc phân tích chính
xác mức độ cộng hưởng trước khi tiến hành những thương vụ M&A là rất quan trọng.
Khá nhiều nhà quản lý doanh nghiệp đã cố tình vẽ ra bức tranh cộng hưởng để tiến hành
các vụ M&A nhằm trục lợi từ việc định giá doanh nghiệp.
2.1.2 Nâng cao hiệu quả kinh tế nhờ quy mô:
Thông qua M&A các công ty có thể tăng cường hiệu quả kinh tế nhờ quy mô khi
nhân đôi thị phần, giảm chi phí cố định, chi phí nhân công, hậu cần, phân phối. Các công
ty còn có thể bổ sung cho nhau về nguồn lực và thế mạnh khác của nhau như thương
hiệu, thông tin, bí quyết, dây chuyền công nghệ, cơ sở khách hàng, hay tận dụng những
tài sản mà mỗi công ty chưa sử dụng hết giá trị. Ngoài ra, còn có trường hợp công ty thực
hiện M&A để đạt được thị phần khống chế nhằm áp đặt giá cho thị trường.
2.1.3 Hợp lực thay cạnh tranh
Hoạt động M&A diễn ra, tất yếu sẽ làm giảm đi số lượng “người chơi” vốn dĩ là
các đối thủ cạnh tranh của nhau trên thương trường. Điều đó đồng nghĩa với sức nóng
cạnh tranh không những giữa các bên liên quan mà cả thị trường nói chung sẽ được hạ
nhiệt. Thêm vào đó, tư duy cùng thắng (win-win) đang ngày càng chiếm ưu thế đối với tư
duy cũ thắng – thua (win - lose), các công ty hiện đại không còn theo mô hình công ty
Trang 9
của một chủ sở hữu – gia đình sáng lập, mang tính chất “đóng” như trước, mà các cổ
đông bên ngoài ngày càng có vị thế lớn hơn do công ty luôn thiếu vốn. Chủ sở hữu chiến
lược của các công ty đều có thể dễ dàng thay đổi, và việc nắm sở hữu chéo của nhau đã
trở nên phổ biến. Thực chất, đứng đằng sau các tập đoàn hùng mạnh về sản xuất công
nghiệp hay dịch vụ đều là các tổ chức tài chính khổng lồ. Do đó, xét về bản chất các công
ty đều có chung một chủ sở hữu. Họ đã tạo nên một mạng lưới công ty không có xung
lực cạnh tranh đối lập với nhau, mà ngược lại, tất cả chỉ cùng một mục tiêu phục vụ tốt
khách hàng và giảm chi phí để tạo lợi nhuận cao và bền vững hơn.
2.1.4 Thực hiện tham vọng bành trướng tổ chức và tập trung quyền lực thị trường
Các công ty đã thành công thường nuôi tham vọng rất lớn trong việc phát triển
công ty của mình ngày càng lớn mạnh, thống trị không những trong phân khúc và dòng
sản phẩm hiện tại mà còn lan sang cả những lĩnh vực khác. Hoạt động sáp nhập sẽ là
công cụ để các nhà quản lý thu mua gia tăng quyền lực và thu nhập.
2.1.5 Giảm chi phí gia nhập thị trường:
Ở những thị trường có sự điều tiết mạnh của Chính phủ, như thị trường Trung
Quốc hay Việt Nam, việc gia nhập thị trường đòi hỏi doanh nghiệp phải đáp ứng nhiều
điều kiện khắt khe, từ đó các doanh nghiệp chỉ thuận lợi trong một giai đoạn nhất định,
do đó những công ty đến sau chỉ có thể gia nhập thị trường thông qua việc thâu