Tiểu luận Quản lý chất độc kim loại nặng chì ảnh hưởng đến cơ thể con người

Chì là nguyên tố hóa học thuộc nhóm IV trong bảng hệ thống tuần hoàn viết tắt là Pb (Plumbum) và có số nguyên tử là 82 Trong môi trường chì tồn tại ở dạng Pb2+ trong hợp chất vô cơ và hữu cơ Chì là một kim loại nặng,mềm, độc hại nhưng lại được ứng dụng nhiều trong cuộc sống như pin, ắc quy , sơn .

pptx26 trang | Chia sẻ: superlens | Lượt xem: 2704 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tiểu luận Quản lý chất độc kim loại nặng chì ảnh hưởng đến cơ thể con người, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tiểu luận về quản lý chất độc kim loại nặng chì ảnh hưởng đến cơ thể con ngườiGV hướng dẫn : PGS. TS Trần Văn Quy Họ tên : Lê Quang Tiến Mục lục Tổng quan 1. Tính chất lý hóa 2. Vai trò và ứng dụngĐộc chất chì và ảnh hưởng của nó đến con người 1.Độc tính của chì 2. Môi trường tiếp xúc của chì 3. Con đường xâm nhập của chì 4. Cơ chế gây độc của chì 5. Triệu chứng ngộ độc của chì 6. Điều trị 7. Cách phòng ngừa Một số trường hợp nhiễm độc chìCác văn bản liên quan đến quản lý chìKết luận Tài liệu tham khảoI. tổng quan Chì là nguyên tố hóa học thuộc nhóm IV trong bảng hệ thống tuần hoàn viết tắt là Pb (Plumbum) và có số nguyên tử là 82 Trong môi trường chì tồn tại ở dạng Pb2+ trong hợp chất vô cơ và hữu cơChì là một kim loại nặng,mềm, độc hại nhưng lại được ứng dụng nhiều trong cuộc sống như pin, ắc quy , sơn.1 .Tính chất lý hóa của chì Tính chất vật lýChì là kim loại nặng có khối lượng là 207,1 d = 11.3g/cm3 màu xám xanh Chì không mùi, không vị, không hòa tan ,dẫn điện kém so với các kim loại khácChì có tính mềm, dễ cán mỏng, dễ cắt và dễ định hìnhTính chất hóa họcChì có thể tác dụng với axit HNO3 ,Chì bị oxi hóa và tạo phức với Clo1 số hợp chất của chì :PbO :dùng để chế tạo chì axetat,  chì cacbonat, chế tạo acquyPbS : được sử dụng để chế tạo kim loại, sơn, vecniNgoài ra có các hợp chất khác như muối chì PbSO32 .vai trò và ứng dụng của chì Hiện nay chì là kim loại được sử dụng rộng rãi do các đặc tính của nó như tính mềm dẻo và nhiệt độ nóng chảy thấp làm chì rất dễ sử dụng để tạo hình làm các vật liệu ngoài trờiChì được ứng dụng nhiều trong các ngành công nghiệp như sơn , ắc quy, in ấnNhưng bên cạnh đó ô nhiễm chì đang là vấn đề đáng ngại do khả năng gây độc của nó II. độc tính của chì và khả năng gây độc của nó 1 .Độc tính của chìChì và các hợp chất của chì đều độc. các hợp chất của chì càng dễ hòa tan độc tính càng caoNếu chì có trong máu trên 0,3ppm sẽ ngăn cản quá trình oxy hóa glucose tạo ra năng lượng duy trì sự sống nhưng nếu hàm lượng chì/máu trên 0,8 ppm sẽ gây thiếu máu.Với chì kim loại liều lượng gây chết của chì là 1000mg đối với người lớn1.Độc tính của chìLiều lượng tối đa chì (Pb) có thể chấp nhận hàng ngày cho người, do thức ăn cung cấp, được tạm thời quy định là 0,005mg/kg thể trọng nếu hấp thụ 10mg/ ngày sau vài tuần có thể nhiễm độc nặng .Đối với muối chì(ở trong thực phẩm như thuốc cam): Các muối chì đều rất độc và độc tính của nó rất phức tạp,liều gây ngộ độc đối với người lớn là 1g chì acetat và 2-4g Chì cacbonat .Chỉ cần hít thở không khí có nồng độ 5m/lít chì hữu cơ đã có thể tử vong. 2.Môi trường tiếp xúc của chì Chì tồn tại trong đất,nước và không khíChì được thải ra từ các nhà máy, xí nghiệp sản xuất ắc quy, thuốc trừ sâu, luyện kim, khai mỏ gây độc cho người dân quanh vùngCon người còn tiếp xúc với chì qua hoạt động sơn, thuốc nhuộm, các nguồn thực phẩm có nhiễm chì..Có nhiều ngành nghề sử dụng chì hoặc có liên quan đến chì như : chế tạo và tái chế ắc quy, luyện kim, khai thác mỏ, pha chế sơn..3. Con đường xâm nhập của chìCon đường xâm nhập vào cơ thể ngườiQua hô hấp :Chì từ môi trường đi vào đường thở là đường xâm nhập chủ yếu,chiếm 50-70%Qua đường tiêu hóa: Thức ăn thực phẩm bị thôi nhiễm chì , hút thuốc ,ăn uống khi tay bẩn có dính chì ,ăn uống ngay tại nơi làm việc, thiếu vệ sinh cá nhân Qua da : Tuy kém hơn so với đường hô hấp và tiêu hóa nhưng vẫn gây ngộ độc, đặc biệt khi tiếp xúc kéo dài 4. Cơ chế gây độc của chìChì đi vào máu gây thiếu máu do ức chế tổng hợp hồng cầu, rút ngắn tuổi thọ của hồng cầu do làm hồng cầu dễ bị vỡ Trong não chì làm ngộ độc synapse và n-methy- D- aspartate (tế bào thu nhận não) tiếp đó kích thích thụ thể amino acid trực tiếp tổn thương não, hủy hoại các nơron và tế bào thần kinh đệm.4. Cơ chế gây độc của chìChì được vận chuyển chậm chạp từ mô mềm tới xương; ở đó cùng với canxi ,nó lắng đọng thành chì photphat ba không hòa tan gây tổn thương cho xươngỞ thận chì làm giảm thải trừ axit uric qua nước tiểu nên gây tăng axit uric và bệnh gout.Thông qua nhiều cơ chế khác nhau như tác động vào tim và thận chì gây tăng co bóp thành mạch máu dẫn tới tăng huyết áp.5. Triệu chứng ngộ độc chìNgộ độc cấp tính : khi ăn phải muối chì axetat, chì cacbonat. Buồn nôn, nôn nhiều, đau bụng. Rối loạn cảm giác, dị cảm, đau, yếu cơ. Đi loạng choạng, co giật liên tiếp rồi đi vào hôn mê.Ngộ độc mãn tính: Các triệu chứng tùy thuộc mức độ thấm nhiễm theo thời gian, nồng độ ..Toàn thân suy sụp, mệt mỏi,đau cơ xương, rối loạn tiêu hóa, ở chân răng có đường viền chì do ứ đọng, đau đầu.6.Điều trịĐiều trị ngộ độc cấp tính: Rửa dạ dày bằng dung dịch natri hoặc magie sulfat. Cho uống thuốc chống độc kim loại nặng. Có thể tiêm truyền tĩnh mạch dung dịch natri clorid đẳng trương có chứa Ca EDTAĐiều trị ngộ độc mãn tính :Mục tiêu là giảm nồng độ chì trong máu, ngăn ngừa tình trạng hấp thu chì từ ruột, tăng bài xuất chì qua nước tiểuNgăn ngừa hấp thu bằng cách uống nhiều sữa để tạo ra muối chì không hòa tan và ít được hấp thu ở ruột.7.Biện pháp phòng ngừaCác cơ quan chức năng cần tuyên truyền, giáo dục sức khỏe, nâng cao nhận thức về các sản phẩm có chứa chì và tác hại của nóTăng cường quản lý, loại bỏ các sản phẩm có nguy cơ gây nhiễm độc chì trong cuộc sống hằng ngày như sơn có chì, đồ chơi có chì.Quản lý nghiêm ngặt các cơ sở, địa bàn gây ô nhiễm chì Các cá nhân, tổ chức : Giữ vệ sinh và đảm bảo vệ sinh, thường xuyên Kiểm tra sức khỏe (gồm xét nghiệm chì trong máu) định kỳ. Những cá nhân hay tổ chức làm việc có liên quan trực tiếp đến chì cần trang bị và sử dụng những quần áo, găng tay, khẩu trang chuyên dụng. 7. Biện pháp phòng ngừaCộng đồng :Gia đình, nhà trường: thực hiện tốt vệ sinh cá nhân cho trẻ (đặc biệt rửa tay, cắt móng tay, không đưa tay và mọi vật lên miệng). Trẻ em ở nơi có ô nhiễm chì bên cạnh việc xử lý môi trường cần chú ý thường xuyên cung cấp cấp đủ các khoáng chất cần thiết như calci, sắt, kẽm, magie - Thận trọng khi sử dụng các sản phẩm có thể sử dụng sơn, nhựa có chì, đặc biệt khi các sản phẩm cho trẻ em, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, không có đăng ký và cho phép của các cơ quan chức năngPhương pháp xác định chìBẰNG PHƯƠNG PHÁP VON-AMPE HÒA TAN ANOT SỬ DỤNG ĐIỆN CỰC MÀNG THỦY NGÂN TRÊN NỀN PASTE CARBONXÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG KIM LOẠI CHÌ TRONG GẠO BẰNG PHƯƠNG PHÁP ICP-MSXÁC ĐỊNH DẠNG KIM LoẠI CHÌ TRONG ĐẤT BẰNG PHƯƠNG PHÁP QUANG PHỔ HẤP THỤ NGUYÊN TỬMột số trường hợp nhiễm độc chìTrường hợp làng nghề Đông mai tỉnh Hưng Yên :Làng nghề Đông Mai được xem là 1 trong 4 làng nghề gây ô nhiễm môi trường trầm trọng nhất tỉnh Hưng Yên,( làng nghề Đông Mai có tới 200 hộ làm nghề tái chế chì.Một số trường hợp nhiễm độc chìCó thời điểm, hơn 50% người dân của thôn bị bệnh đường ruột, đau dạ dày; 30% mắc bệnh đường hô hấp, đau mắt; 100% người trực tiếp nấu chì bị nhiễm độc. Cách đây 10 năm, thôn đã có hơn 40 người bị teo cơ, bại não, bại liệt, mù bẩm sinh do ảnh hưởng của bụi và khói chìKết quả nghiên cứu Môi trường - Bộ Y tế cho thấy mức độ ô nhiễm chì trong không khí vượt tiêu chuẩn gần 3,5 lần, có nơi tới 10 lần. Nhiều loại cá, rau... nuôi trồng cũng nhiễm chì vượt mức cho phép 4,6 lần.Một số trường hợp nhiễm độc chìVào đầu thập kỷ 80, nhiều trẻ em ở Paris (Pháp) mắc một chứng bệnh rất giống nhau mà các bác sĩ nghi ngờ là do hội chứng rối loạn tiêu hoá. Kết quả kiểm tra dịch tễ học thực hiện tại Bệnh viện Troussean năm 1985 đã phát hiện ra: hàm lượng chì trong máu của 2.600 trẻ em cao gấp nhiều lần tiêu chuẩn cho phép của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Nguyên nhân nhiễm độc chì ở trẻ em Pháp là do các em hay ăn những mảnh sơn tường nhà bị bong ra có vị ngọt. Bởi, sơn tường nhà chứa những hạt trắng, đó là axetat chì. Cứ ăn một mảnh sơn tường nhà hơi ngọt cơ thể các em sẽ hấp thụ 5.000mg chì mà khi vào ruột, dưới tác động của dịch vị, chúng sẽ chuyển thành clorua và gây nhiễm độc. Một số trường hợp nhiễm độc chìỞ thành phố Pritsbone của Australia, nhiều trẻ em bị nhiễm độc chì do ăn phải sơn tường cũng đã được xác nhận. Ở Mỹ, theo điều tra, có đến 42 triệu nhà quét sơn tường có pha chì. Cuộc xét nghiệm tiến hành trong các năm 1976 đến 1980 cho biết mỗi năm người ta phát hiện thêm 40.000 trẻ em (từ 6 tháng tuổi đến 6 tuổi) bị nhiễm độc chì với hàm lượng cao hơn 3.000 microgam/lít máu do ăn những mảnh sơn tường có nhiễm chì ( muối chì )Một số văn bản ban hành về quản lý chất độc chì Căn cứ Nghị định số 189/2007/NĐ-CP ngày 27 tháng 12 năm 2007 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công Thương; Nghị định số 44/2011/NĐ-CP ngày 14 tháng 6 năm 2011 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung Điều 3 Nghị định số 189/2007/NĐ-CP về quản lý các công nghiệp cơ khí, luyện kimQuyết định số 4693/QĐ- BCT ngày 16-9-2011 của bộ trưởng bộ công thương về việc đính chính thông tư 30/2011 / TT-BCT ngày 10/8/2011 của bộ công thương quy định tạm thời về giới hạn lượng cho phép của các loại hóa chất độc, độc hại có trong các đồ điện tử “ hàm lượng cho phép của Pb là 0,1 % khối lượng ’’ Căn cứ vào nghị định 188/2007/ NĐ- CP ngày 27/12/2007 của chính phủ quy định chức năng , nhiệm vụ , quyền hạn của tổ chức bộ y tế. quyết định về điều trị ngộ độc chì  Hàm lượng chì cho phép trong nước uống đóng chai là 10µg/L (QCVN 6 -1:2010/BYT), trong nước ngầm là 10µg/L (QCVN 09:2008/BTNMT).Kết luậnChì và các hợp chất của chì có nhiều ứng dụng trong cuộc sống, công nghiệp, y tế bên cạnh đó khi chì và hợp chất của chì đi vào môi trường nó sẽ xâm nhập vào cơ thể gây nên các bệnh về phổi , máu, não đặc biệt là khi xâm nhập vào trẻ em sẽ gây nên các bệnh về thần kinh ảnh hưởng đến não, làm giảm trí tuệ. Bất cứ một hàm lượng nhỏ nào của chì có trong cơ thể đều gây ảnh hưởng đến sức khỏe Công tác quản lý, thanh tra còn nhiều bất cập chưa quản lý được các sản phẩm có chứa các chất độc chì trôi nổi trên thị trường, tuyên truyền chưa thường xuyên liên tục , còn thiếu kinh nghiệm. Tài liệu tham khảoTài liệu tham khảoẢM ƠN CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE