Một nền kinh tế phát triển nhanh hay chậm,phát triển cân đối,bền vững hay không ổn định nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố,trong đó yếu tố quản lí của nhà nước có vai trò quan trọng nhất,quyết định đến sự phát triển của thị trường và toàn bộ nền kinh tế.
Nước ta đang trong thời kì quá độ lên CNXH,nhiệm vụ hàng đầu hiện nay là phát triển kinh tế,nâng cao đời sống nhân dân.Chúng ta đang xây dựng và hoàn thiện nền kinh tế thị trường định hướng XHCN.Tuy nhiên nền kinh tế thị trường có những khuyết tật không thể khắc phục được như khủng hoảng,lạm phát thất nghiệp đặc biệt khủng hoảng chu kì ngày càng bị rút ngắn đã đặt ra cho nền kinh tế những hậu quả mà nó không tự giải quyết được.Những hậu quả đó buộc nhà nước phải can thiệp vào nền kinh tế để khắc phục những khuyết tật như ô nhiễm môi trường,nạn thất nghiệp,những vấn đề của hàng hoá công cộng
27 trang |
Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 14921 | Lượt tải: 4
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tiểu luận Thực trạng nền kinh tế nước ta hiện nay và giải pháp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LỜI NÓI ĐẦU
Một nền kinh tế phát triển nhanh hay chậm,phát triển cân đối,bền vững hay không ổn định nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố,trong đó yếu tố quản lí của nhà nước có vai trò quan trọng nhất,quyết định đến sự phát triển của thị trường và toàn bộ nền kinh tế.
Nước ta đang trong thời kì quá độ lên CNXH,nhiệm vụ hàng đầu hiện nay là phát triển kinh tế,nâng cao đời sống nhân dân.Chúng ta đang xây dựng và hoàn thiện nền kinh tế thị trường định hướng XHCN.Tuy nhiên nền kinh tế thị trường có những khuyết tật không thể khắc phục được như khủng hoảng,lạm phát thất nghiệp…đặc biệt khủng hoảng chu kì ngày càng bị rút ngắn đã đặt ra cho nền kinh tế những hậu quả mà nó không tự giải quyết được.Những hậu quả đó buộc nhà nước phải can thiệp vào nền kinh tế để khắc phục những khuyết tật như ô nhiễm môi trường,nạn thất nghiệp,những vấn đề của hàng hoá công cộng…
I. LÝ LUẬN CHUNG VỀ NHÀ NƯỚC:
1.Quan điểm về nhà nước trước Mác:
Chủ nghĩa duy tâm cho rằng nhà nước tồn tại vĩnh viễn, tồn tại như thế nào là phụ thuộc quan niệm con người.
- Theo Hêghen:
Nhà nước thể hiện sự thống nhất quyền lực sống động trên cơ sở phân hoá hợp lý 3 quyền lực:
Quyền đại diện cho ý chí của các tầng lớp trong XH.
Quyền của các đặc thù.
Quyền của cái đơn nhất, đó là quyền của nguyên thủ quốc gia.
Nhà nước pháp quyền trước hết là một nhà nước hợp lý,chỉ có thể được hình thành trong XH hiện đại, luật pháp được đề cao.
Nhà nước là tổng hợp sự thống nhất giá trị nội dung pháp luật và niềm tin đạo đức.
Là sự hình thành của tư tưởng đạo lí, sự tồn tại của nhà nước.
Nhà nước có giá trị tuyệt đối tự thân mà không phụ thuộc vào XH. Sự tồn tại của nhà nước đứng trước sự tồn tại của XH.
- Theo Phoiơbắc:
Quan điểm nhấn mạnh giá trị con người, tính chất con người, chủ nghĩa không tưởng, chính trị về một nhà nước của tất cả và dành cho tất cả.Quan điểm về nhà nước trước Mác vẫn mang tính chất thần thánh tôn giáo.
2.Quan điểm chủ nghĩa Mác về nhà nước:
2.1.Nguồn gốc nhà nước:
“Nhà nước là sản phẩm và biểu hiện của những môi trường giai cấp không thể điều hoà được.Bất cứ ở đâu, hễ lúc nào và chừng nào mà về mặt kết quả, những môi trường giai cấp không thể điều hoà được thì nhà nước xuất hiện và ngược lại sự tồn tại của nhà nước chứng tỏ rằng những môi trường giai cấp là không thể điều hoà được”.
Nhà nước ra đời và tồn tại phát triển không phải do thượng đế, chúa trời hay ý muốn chủ quan của một cá nhân hay một giai cấp nào đó. Nó là tất yếu kết quả để làm dịu xung đột giai cấp và khống chế đối kháng giai cấp trong vòng trật tự của chế độ kinh tế-xã hội mà trong đó giai cấp này có thể thống trị, bóc lột giai cấp khác
Nhà nước là sự kiến lập một trật tự, trật tự này hợp pháp hoá và củng cố sự áp bức bắng cách làm dịu xung đột giai cấp. Nhà nước là công cụ chuyên chính của một giai cấp-giai cấp thống trị về kinh tế.
2.2. Đặc trưng:
Nhà nước quản lý dân cư theo lãnh thổ, vùng nhất định.Quyền lực nhà nước có hiệu lực đối với tất cả các thành viên sinh sống trên địa bàn lãnh thổ thuộc biên giới quốc gia ấy.
Nhà nước thiết lập một hệ thống cơ quan quyền lực chuyên nghiệp mang tính cưỡng chế đối với mọi thành viên trong xã hội.
Nhà nước thiết lập một hệ thống thuế khoá để nuôi bộ máy nhà nước, mọi hoạt động của nhà nước đều dựa trên nguồn thu từ thuế.
2.3. Chức năng:
( Chức năng giai cấp và chức năng xã hội của nhà nước:
Nhà nước là công cụ chuyên chính của một giai cấp, bảo đảm sự thống trị của giai cấp cầm quyền về chính trị.
Nhà nước dùng mọi phương tiện công cụ để bảo vệ và phát triển nền tảng kinh tế mà giai cấp cầm quyền đại diện cho quan hệ sản xuất thống trị trong XH.
Nhà nước truyền bá hệ tý tưởng cùng những quan điểm về chính trị của giai cấp cầm quyền trong XH.
Nhà nước chống lại mọi lực lượng thù địch để củng cố và tăng cường quyền lực chính trị của giai cấp cầm quyền.
Nhà nước xây dựng cơ sở hạ tầng văn hoá xã hội để đáp ứng nhu cầu sản xuất và đòi sống của các thành viên trong XH.
( Chức năng đối nội và đối ngoại:
Chức năng đối nội: Nhà nước thực hiện chức năng đối nội để duy trì trật tự an KT-XH, an ninh chính trị văn hoá và trong trật tự phù hợp lợi ích giai cấp cầm quyền.
Chức năng đối ngoại: bảo vệ lãnh thổ đất nước chủ quyền quốc gia và duy trì quan hệ với các quốc gia khác vì lợi ích giai cấp cầm quyền, vì lợi ích quốc gia. Trong một số trường hợp có thể mở rộng lãnh thổ.
2.4.Kiểu nhà nước:
Là phạm trù dùng để chỉ quyền lực nhà nước của giai cấp nào trên cơ sở kinh tế nào và tương ứng hình thái xã hội nào.
Nhà nước chủ nô: mọi quyền lực thuộc về giai cấp chủ nô. Luật pháp nhà nước nô lệ là con người.
Nhà nước phong kiến: là nhà nước của giai cấp địa chủ quí tộc phong kiến.
Nhà nước tư sản: là công cụ chuyên chính của giai cấp tư sản.”Pháp luật bảo vệ mọi người như nhau,nó bảo vệ tài sản của những người có của chống lại sự xâm phạm của khối lượng lớn những người không có của,không có gì cả ngoài 2 cánh tay va dần dần bị bần cùng hoá,bị phá sản và biến thành giai cấp vô sản”.
Nhà nước vô sản: là chính quyền của nhân dân lao động. Dựa trên chế độ công hữu về tư liệu sản xuất và lấy liên minh công nông dưới sự lãnh đạo của ĐCS làm nền tảng xã hội của mình.
II. NHÀ NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM:
1.Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề nhà nước ,nhà nước pháp quyền:
1.1.Quan niệm Hồ Chí Minh về nhà nước của dân,do dân,vì dân:
( Nhà nước của dân:
Nhà nước của dân là nhà nước trong đó dân làm chủ, là người có địa vị cao nhất có quyền quyết định những vấn đề quan trọng nhất của đất nước, dân tộc .
Điều 1(Hiến Pháp 1946):): toàn bộ quyền bính trong nước là của toàn thể nhân dân Việt Nam, không phân biệt nòi giống, gái trai, giàu nghèo,giai cấp, tôn giáo
Điều 4(Hiến pháp 1959):): toàn bộ quyền lực trong nước Việt Nam dân chủ cộng hoà thuộc về nhân dân lao động. Nhân dân làm chủ nhà nước thông qua Quốc Hội, HĐND các cấp do nhân dân trực tiếp bầu ra và chịu trách nhiệm trước nhân dân
Dân là chủ thể của quyền lực, người cầm quyền cán bộ công chức nhà nước chỉ là người được uỷ quyền .
( Nhà nước do dân:
Nhà nước do dân làm chủ,nhà nước phải tin dân và dựa vào dân.
Nhân dân có quyền bầu cử, ứng cử thì cũng có quyền thực hiện chế độ bãi miễn theo ba chế độ từ thấp đến cao.
Nhà nước do dân nghĩa là dân có trách nhiệm, nghĩa vụ đóng góp trí tuệ, sức lực xây dựng, bảo vệ và phát triển nhà nước.
Nhân dân có quyền tham gia vào công việc quản lý nhà nước, phê bình, kiểm tra, kiểm soát, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, các đại biểu do mình bầu ra.
( Nhà nước vì dân:
Nhà nước phục vụ nhân dân được tổ chức theo 1 mục tiêu duy nhất:không ngừng cải thiện và nâng cao đời sống nhân dân đúng với phương châm”việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm,việc gì có hại cho dân phải hết sức tránh”.
Nhà nước điều chỉnh các loại lợi ích khác nhau giữa các giai cấp ,tầng lớp XH, các bộ phận dân cư.
Thực sự liêm khiết, trong sạch, tránh quan liêu tham nhũng, đặc quyền, đặc lợi.
1.2.Quan niệm của Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam:
Xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam làm cho hoạt động của nhà nước ta mang lại hiệu quả xã hội thực sự.
Nhà nước pháp quyền là nhà nước mà mọi người được tôn trọng dân chủ được mở rộng, người dân sống và làm theo luật định.
Nhà nước pháp quyền là nhà nhà nước phải thể hiện được việc điều hành và quản lý xã hội bằng pháp luật.
Pháp quyền là phương tiện, còn hiệu quả quản lý xã hội làm cho đất nước ngày càng tằng trưởng, đời sống nhân dân ngày càng nâng cao.
Sử dụng pháp luật như một phương tiện để xây dựng và củng cố nhà nước.
Dựa hẳn vào lực lựng nhân dân, lực lượng lao động làm nền tảng để xây dựng nhà nước, xây dựng xã hội.
Xây dựng nhà nước pháp quyền trên cơ sở xây dựng nhà nước hợp pháp, hợp hiến.
Thực thi pháp luật phải đảm bảo tính khách quan, công bằng, bình đẳng. Nổi bật trong ý tưởng trị nước cua Hồ Chí Minh là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa “pháp trị”và “đức trị”.người nhận rõ pháp luật phải dựa vào đạo đức.
2.Vai trò của nhà nước đối với nền kinh tế:
2.1. Xây dựng một hệ thống chính sách vĩ mô ổn định, hợp lý nhằm định hướng cho thị trường phát triển theo đúng mục tiêu, đồng thời tạo lòng tin cho các nhà doanh nghiệp trong và ngoài nước yên tâm đầu tư, phát triển sản xuất, kinh doanh. Bài học thực tế của các nước phát triển đã cho thấy: hệ thống chính sách vĩ mô, hệ thống pháp luật đầy đủ, ổn định sẽ là nền tảng vững chắc cho nền kinh tế phát triển bền vững, lành mạnh, đúng định hướng, đồng thời nó còn là cơ sở tạo ra một sân chơi bình đẳng , rộng rãi cho các nhà doanh nghiệp trong và ngoài nước. Với ý nghĩa đó, trong những năm thực hiện đường lối đổi mới vừa qua, Nhà nước ta đã ban hành đồng bộ hệ thống văn bản pháp luật (đến nay đã có 43 luật, bộ luật, 45 pháp lệnh và hàng trăm văn bản pháp quy khác được ban hành) nhằm đáp ứng kịp thời cho công tác quản lý nhà nước trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Cùng với việc hoàn chỉnh, bổ sung hệ thống văn bản pháp luật, những chính sách điều hành quản lý vĩ mô cũng không ngừng được củng cố, hoàn thiện tạo nên một cơ chế quản lý mới, trong đó chức năng quản lý vĩ mô của Nhà nước ngày càng được tăng cường, đồng thời quyền chủ động ở cơ sở và các doanh nghiệp ngày càng được nâng cao. ở một chừng mực nào đó, Nhà nước đã thể hiện đúng vai trò, chức năng là người trọng tài điều khiển chứ không trực tiếp tham gia vào cuộc chơi trong không gian của thị trường.
Cơ chế quản lý mới đã có sự phân định rõ chức năng quản lý hành chính nhà nước về kinh tế của các bộ, ngành với chức năng quản lý sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Theo đó là việc giảm dần cơ chế bộ chủ quản đã tạo cho các công ty, các doanh nghiệp quốc doanh có nhiều quyền tự quyết định trong sản xuất kinh doanh, đồng thời phía Nhà nước đã giảm được gánh nặng bao cấp. Đây chính là một bước hoàn thiện cơ chế quản lý vĩ mô, thiết lập sự bình đẳng giữa các thành phần kinh tế, tạo cơ sở cho sự phát triển của thị trường trong nước.
2.2. Vai trò tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi, an toàn và bình đẳng
Môi trường kinh doanh thuận lợi, an toàn được biểu hiện thông qua nhiều yếu tố như: hạ tầng cơ sở tốt, hệ thống pháp luật đầy đủ, ổn định, nền hành chính rõ ràng và bộ máy công quyền trong sạch, lành mạnh... Những yếu tố trên đều do Nhà nước (và chỉ có Nhà nước) tạo dựng nên nhằm thu hút đầu tư trong và ngoài nước phục vụ cho mục tiêu phát triển .
Môi trường kinh doanh thuận lợi còn thể hiện ở sự lành mạnh, bình đẳng trong cạnh tranh giữa các thành phần kinh tế, giữa các doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân hoạt động trong một không gian kinh tế. Bởi vì, kinh tế thị trường lấy cạnh tranh làm cơ sở, động lực thúc đẩy sự phát triển của thị trường, Nhà nước cần tạo ra cơ chế khuyến khích cạnh tranh lành mạnh. Nhưng muốn có cạnh tranh lành mạnh, trước hết phải hạn chế và chống độc quyền, bởi vì độc quyền là "bản án tử hình" của cơ chế thị trường, dù đó là độc quyền nhà nước hay độc quyền tư nhân.
Kinh nghiệm thực tiễn đã cho thấy, đối với những nền kinh tế đang trong thời kỳ chuyển đổi như ở nước ta hiện nay, thì cạnh tranh chưa thực sự đi vào tiềm thức trong hoạt động kinh tế, chưa trở thành động lực thúc đẩy sự phát triển của thị trường. Trong khi đó, độc quyền nhà nước vẫn đang ngự trị trên nhiều lĩnh vực của nền kinh tế.
Độc quyền nhà nước lại chủ yếu dựa trên quyền lực hành chính chứ không phải dựa trên năng lực hoạt động kinh tế, bởi vì chính các doanh nghiệp thuộc khu vực nhà nước hoạt động không có hiệu quả. Độc quyền dựa trên quyền lực hành chính được xem như rào cản hành chính đối với cạnh tranh.
2.3. Vai trò bảo hộ
Để thị trường phát triển, Nhà nước cần có sự bảo hộ hợp lý đối với một số lĩnh vực và ngành hàng trong nước. Bởi vì, Nhà nước là chủ thể quản lý cao nhất, là người đại diện cho quyền lợi của cả cộng đồng quốc gia, chỉ có Nhà nước mới có đủ tư cách, sức mạnh, tiềm lực để thực hiện quyền bảo hộ. Thông qua các cơ quan bảo vệ pháp luật và bộ máy hành chính, nhà nước có trách nhiệm bảo vệ những quyền lợi hợp pháp của mọi tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động trên thị trường, như: quyền sở hữu (dù là sở hữu nhà nước hay sở hữu tư nhân), quyền tự do kinh doanh theo pháp luật quy định, bảo vệ bản quyền, nhãn hiệu hàng hoá... Theo nghĩa bao quát hơn, hình thức bảo hộ của Nhà nước còn được thể hiện ở sự bảo hộ nền sản xuất trong nước trước sự cạnh tranh từ bên ngoài, bảo vệ những quyền lợi của công dân, các tổ chức doanh nghiệp trong nước khi có sự tranh chấp với các tổ chức, các tập đoàn kinh tế nước ngoài.
2.4. Vai trò can thiệp, điều chỉnh, bổ sung thị trường
Trong nền kinh tế thị trường, Nhà nước không những chỉ giữ vai trò bảo hộ, khuyến khích, tạo lập môi trường kinh doanh, mà còn có khả năng can thiệp, điều chỉnh, bổ sung cho thị trường, hướng thị trường vận động, phát triển theo đúng mục tiêu quản lý. Đây là một vấn đề thực tế, một nhiệm vụ quan trọng thuộc chức năng quản lý của Nhà nước. Tuy nhiên, hiện nay vẫn không ít quan điểm cho rằng: Nhà nước không thể và cũng không nên can thiệp vào thị trường.
Điều tiết thị trường là khả năng tác động, can thiêp của Nhà nước (chủ thể quản lý) vào quá trình vận động của thị trường nhằm loại bỏ hoặc hạn chế những ảnh hưởng xấu của thị trường, hướng thị trường vận động, phát triển theo đúng mục tiêu đã định.
III.THỰC TRẠNG NỀN KINH TẾ NƯỚC TA HIỆN NAY:
1. Thành tựu:
1.1. Nền kinh tế đạt tốc độ tăng trưởng khá cao, năm sau cao hơn năm trước
Tổng sản phẩm trong nước (GDP) 5 năm (2001 - 2005) tăng bình quân 7,5%/năm (đạt kế hoạch đề ra). Năm 2005, GDP theo giá hiện hành ước đạt 838 nghìn tỉ đồng, bình quân đầu người trên 10,0 triệu đồng (tương đương khoảng 640 USD).
Nông nghiệp tiếp tục phát triển khá; giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 5,4%/năm (kế hoạch 4,8%), giá trị tăng thêm tăng khoảng 3,8%/năm. Năng suất, sản lượng và hàm lượng công nghệ trong sản phẩm nông nghiệp và nuôi trồng thuỷ sản tăng đáng kể; an ninh lương thực quốc gia được bảo đảm;. Trồng rừng, chăm sóc và bảo vệ rừng đã có bước tiến; độ che phủ rừng từ 33,7% năm 2000 tăng lên 37,4% năm 2005.
Công nghiệp và xây dựng liên tục tăng trưởng cao, giá trị tăng thêm tăng 10,2%/năm. Công nghiệp có bước chuyển biến tích cực về cơ cấu sản xuất, chất lượng sản phẩm và sức cạnh tranh. Giá trị sản xuất công nghiệp tăng 16%/năm (kế hoạch 13,1%), cao hơn 1,9%/năm so với 5 năm trước
Dịch vụ có bước phát triển cả về quy mô, ngành nghề, thị trường và có tiến bộ về hiệu quả với sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế. Giá trị sản xuất của các ngành dịch vụ tăng 7,6%/năm (kế hoạch 7,5%); giá trị tăng thêm tăng gần 7%/năm (kế hoạch 6,8%). Riêng năm 2005, giá trị tăng thêm tăng 8,5%, cao hơn mức tăng GDP.
Tổng mức lưu chuyển hàng hoá bán lẻ tăng khoảng 15%/năm (kế hoạch 11 - 12%). Ngành du lịch phát triển khá, cả về lượng khách, loại hình và sản phẩm du lịch. Dịch vụ vận tải tăng nhanh, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu. Bưu chính - viễn thông phát triển nhanh theo hướng hiện đại, đến cuối năm 2005 đạt 19 máy điện thoại và 3,2 thuê bao Internet trên 100 dân; 100% xã có điện thoại, hầu hết các xã có điểm bưu điện - văn hoá hoặc điểm bưu điện. Các dịch vụ tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, kiểm toán, tư vấn, tin học, kỹ thuật, y tế, giáo dục, đào tạo, văn hoá... đều có bước phát triển.
1.2. Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá
Về cơ cấu ngành, tỉ trọng công nghiệp và xây dựng trong GDP tăng từ 36,7% năm 2000 lên 41% năm 2005 (kế hoạch 38 - 39%); tỉ trọng nông, lâm nghiệp và thủy sản đã giảm từ 24,5% xuống còn 20,9% (kế hoạch 20 - 21%); tỉ trọng dịch vụ ở mức 38,1% (kế hoạch 41 - 42%).
Trong từng ngành kinh tế đã có những chuyển dịch tích cực về cơ cấu sản xuất, cơ cấu công nghệ theo hướng tiến bộ, hiệu quả, gắn sản xuất với thị trường.
Cơ cấu kinh tế vùng đã có bước điều chỉnh theo hướng phát huy lợi thế so sánh của từng vùng; các vùng kinh tế trọng điểm, khu công nghiệp, khu kinh tế và vùng sản xuất chuyên môn hoá cây trồng, vật nuôi đang phát triển khá nhanh, đóng góp quan trọng vào sự tăng trưởng của nền kinh tế.
Cơ cấu lao động đã có sự chuyển đổi tích cực gắn liền với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Tỉ trọng lao động của ngành công nghiệp và xây dựng trong tổng số lao động xã hội tăng từ 12,1% năm 2000 lên 17,9% năm 2005; lao động trong các ngành dịch vụ tăng từ 19,7% lên 25,3%; lao động trong các ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm từ 68,2% xuống còn 56,8%. Tỉ trọng lao động đã qua đào tạo tăng từ 20% năm 2000 lên 25% năm 2005.
Cơ cấu thành phần kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng phát huy tiềm năng của các thành phần kinh tế và đan xen nhiều hình thức sở hữu. Khu vực kinh tế nhà nước đang được tổ chức lại, đổi mới và chiếm 38,4% GDP, chi phối nhiều ngành kinh tế then chốt và tập trung hơn vào những lĩnh vực chủ yếu của nền kinh tế. Kinh tế dân doanh phát triển khá nhanh, hoạt động có hiệu quả trên nhiều lĩnh vực, chiếm 45,7% GDP, đóng góp quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội, nhất là giải quyết việc làm và cải thiện đời sống nhân dân; trong đó, kinh tế hợp tác và hợp tác xã phát triển khá đa dạng (đóng góp khoảng 6,8% GDP). Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài có tốc độ tăng trưởng tương đối cao, chiếm 15,9% GDP, là cầu nối quan trọng với thế giới về chuyển giao công nghệ, giao thương quốc tế.
1.3 Vốn đầu tư toàn xã hội tăng khá nhanh
Vốn đầu tư toàn xã hội tăng khá nhanh, vượt mức dự kiến trên 30% so với kế hoạch, (gấp 2 lần so với 5 năm trước). Vốn đầu tư của dân tăng nhanh; tỉ lệ vốn đầu tư phát triển so với GDP tăng từ 35,4% năm 2001 lên gần 39% năm 2005. Vốn đầu tư trong nước chiếm 72% tổng vốn đầu tư toàn xã hội.
Đầu tư đã tập trung hơn cho những mục tiêu quan trọng. Lĩnh vực kinh tế chiếm 70% tổng vốn đầu tư toàn xã hội (nông, lâm nghiệp và thủy sản trên 13%, công nghiệp và xây dựng trên 44%, giao thông, bưu điện trên 12%); lĩnh vực xã hội chiếm gần 27% (nhà ở, cấp thoát nước, công trình công cộng khác gần 14%, giáo dục, đào tạo gần 4%, y tế - xã hội trên 2%, văn hoá, thể thao gần 2%, khoa học và công nghệ trên 1%). Quy mô vốn đầu tư ở các vùng đều tăng; vùng nghèo, xã nghèo được Nhà nước quan tâm đầu tư nhiều hơn.
Vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước đã tập trung cho việc xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội, phát triển nguồn nhân lực, xoá đói, giảm nghèo, hỗ trợ các vùng khó khăn (đầu tư cho nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm 22,2%; giao thông vận tải, bưu điện 27%; giáo dục, đào tạo 8,9%; y tế - xã hội 6,9%; văn hóa, thể thao 4,3%; khoa học và công nghệ 3,1%). Vốn đầu tư của doanh nghiệp tăng nhanh, không chỉ phát triển sản xuất công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ mà còn tham gia đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, xây dựng đô thị. Vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục được duy trì và tăng thêm, tạo nhiều công trình kết cấu hạ tầng và sản phẩm xuất khẩu.
1.4. Thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được xây dựng bước đầu, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định
Hệ thống pháp luật, chính sách và cơ chế vận hành nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được xây dựng tương đối đồng bộ; hoạt động của các loại hình doanh nghiệp và bộ máy quản lý nhà nước được đổi mới một bước quan trọng. Một số loại thị trường mới hình thành; các loại thị trường hàng hoá, dịch vụ, lao động, khoa học và công nghệ, tài chính, bất động sản có bước phát triển phù hợp với cơ chế mới.
Năm năm qua, đã giữ được các cân đối kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, tạo môi trường và điều kiện cần thiết cho sự phát triển kinh tế.
Quỹ tiết kiệm tăng cao, bình quân khoảng 9%/năm, đồng thời, quỹ tiêu dùng tăng 7%/năm (tiêu dùng bình quân đầu người tăng gần 5,7%/năm); nhờ đó đã có điều kiện vừa đẩy mạnh đầu tư phát triển, vừa cải thiện đời sống nhân dân.
Tiềm lực tài chính nhà nước ngày càng được tăng cường; thu ngân sách tăng trên 18%/năm, tỉ lệ GDP huy động vào ngân sách bình quân hàng năm đạt 23,8%, vượt kế hoạch. Tổng chi ngân sách nhà nước tăng trên 18%/năm; chi đầu tư phát triển chiếm bình quân khoảng 30% tổng chi ngân sách; bội chi