Trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, tiến tới xây dựng Nhà
nước pháp quyền XHCN - Nhà nước của dân, do dân và vì dân- trước điều
hành trên cơ sở Hiến pháp và Pháp luật, đang đặt ra những yêu cầu về hoàn
thiện bộ máy Nhà nước, xây dựng một nền hành chính hiệu quả, trong sạch.
Thực tế quá trình chuyển đổi nền kinh tế sang cơ chế thị trường dưới sự quản
lý của Nhà nước, thì nền hành chính Nhà nước đang bộc lộ nhiều yếu kém, trì
trệ, bộ máy Nhà nước cồng kềnh, kém hiệu lực, đặc biệt là thủ tục hành chính
rườm rà, gây khó khăn cho quá trình phát triển. Hệ thống quản lý về cơ chế,
chính sách, pháp luật thiếu đồng bộ, không chỉ gây phiền hà cho nhân dân mà
còn tạo môi trường cho tệ tham nhũng, sách nhiễu, hối lộ phát triển. Điều đó
dẫn đến phát sinh khiếu nại, tố cáo của công dân. Như vậy, cùng với sự phát
triển toàn diện của đất nước về các lĩnh vực kinh tế, xã hội, chính trị thì
tình hình phát sinh khiếu nại, tố cáo trong phạm vi toàn quốc ngày càng gia
tăng, làm ảnh hưởng đến sự phát triển và ổn định của xã hội, của đất nước.
Đối với huyện Hưng nguyên, tỉnh Nghệ An nói riêng, thì tình hình
khiếu nại, tố cáo nói chung và khiếu nại nói riêng trong thời gian qua cũng có
nhiều diễn biến phức tạp. Mặc dù được sự quan tâm của các cấp uỷ Đảng của
chính quyền địa phương trong việc tăng cường công tác giải quyết các khiếu
nại, tố cáo, nhưng do nhiều nguyên nhân khác nhau nên tình hình khiếu nại, tố
cáo nay vẫn có chiều hướng tăng về số vụ việc và tính chất vụ việc ngày càng
phức tạp hơn.
Để củng cố các kiến thức đã học trong thời gian qua, đồng thời đưa ra
các kiến nghị, giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả công tác giải quyết khiếu
nại hiện nay, nhằm ổn định tình hình chính trị để phát triển kinh tế xã hội, nên
tôi chọn đề tài: “Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại hành chính”.
Đề tài gồm có 3 phần:
Phần 1: Lý luận cơ bản về khiếu nại.
Phần 2: Khiếu nại, giải quyết khiếu nại ở huyện Hưng Nguyên, tỉnh
Nghệ An
Phần 3: Kết luận và kiến nghị.
21 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 6178 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tiểu luận Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại hành chính, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG……………..
TIỂU LUẬN
Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu
nại hành chính
2
Lời nói đầu
Trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, tiến tới xây dựng Nhà
nước pháp quyền XHCN - Nhà nước của dân, do dân và vì dân- trước điều
hành trên cơ sở Hiến pháp và Pháp luật, đang đặt ra những yêu cầu về hoàn
thiện bộ máy Nhà nước, xây dựng một nền hành chính hiệu quả, trong sạch.
Thực tế quá trình chuyển đổi nền kinh tế sang cơ chế thị trường dưới sự quản
lý của Nhà nước, thì nền hành chính Nhà nước đang bộc lộ nhiều yếu kém, trì
trệ, bộ máy Nhà nước cồng kềnh, kém hiệu lực, đặc biệt là thủ tục hành chính
rườm rà, gây khó khăn cho quá trình phát triển. Hệ thống quản lý về cơ chế,
chính sách, pháp luật thiếu đồng bộ, không chỉ gây phiền hà cho nhân dân mà
còn tạo môi trường cho tệ tham nhũng, sách nhiễu, hối lộ phát triển. Điều đó
dẫn đến phát sinh khiếu nại, tố cáo của công dân. Như vậy, cùng với sự phát
triển toàn diện của đất nước về các lĩnh vực kinh tế, xã hội, chính trị… thì
tình hình phát sinh khiếu nại, tố cáo trong phạm vi toàn quốc ngày càng gia
tăng, làm ảnh hưởng đến sự phát triển và ổn định của xã hội, của đất nước.
Đối với huyện Hưng nguyên, tỉnh Nghệ An nói riêng, thì tình hình
khiếu nại, tố cáo nói chung và khiếu nại nói riêng trong thời gian qua cũng có
nhiều diễn biến phức tạp. Mặc dù được sự quan tâm của các cấp uỷ Đảng của
chính quyền địa phương trong việc tăng cường công tác giải quyết các khiếu
nại, tố cáo, nhưng do nhiều nguyên nhân khác nhau nên tình hình khiếu nại, tố
cáo nay vẫn có chiều hướng tăng về số vụ việc và tính chất vụ việc ngày càng
phức tạp hơn.
Để củng cố các kiến thức đã học trong thời gian qua, đồng thời đưa ra
các kiến nghị, giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả công tác giải quyết khiếu
nại hiện nay, nhằm ổn định tình hình chính trị để phát triển kinh tế xã hội, nên
tôi chọn đề tài: “Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại hành chính”.
Đề tài gồm có 3 phần:
Phần 1: Lý luận cơ bản về khiếu nại.
Phần 2: Khiếu nại, giải quyết khiếu nại ở huyện Hưng Nguyên, tỉnh
Nghệ An
Phần 3: Kết luận và kiến nghị.
Do nhận thức lý luận có hạn, thực tiễn công tác chưa nhiều, nên trong
quá trình trình bày không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong quý thầy cô
giáo và bạn đọc thông cảm và góp ý kiến để hoàn thiện.
3
phần i
lý luận cơ bản về khiếu nại
i. khái niệm, nguyên nhân khiếu nại.
1. Khái niệm khiếu nại.
Nhà nước thực hiện quản lý xã hội bằng pháp luật. Trong quá trình tiến
hành các hoạt động quản lý, các cơ quan Nhà nước ban hành các văn bản, các
quyết định quản lý theo thẩm quyền để thực hiện quyền lực Nhà nước, buộc
mọi người phải tuân theo. Tuy vậy, các văn bản hay quyết định đó có sự sai
sót hoặc do cán bộ, công chức thi hành công vụ có hành vi vi phạm pháp luật
xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức nên có
khiếu nại phát sinh.
Vì vậy “khiếu nại” là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ công
chức theo thủ tục do Luật khiếu nại, tố cáo quy định đề nghị cơ quan, tổ
chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành
chính hoặc quyết định kỷ luật cán bộ công chức khi có căn cứ cho rằng quyết
định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp
của mình. (Theo khoản 1, Điều 2 – Luật khiếu nại, tố cáo).
Từ khái niệm này cho ta thấy:
- Chủ thể khiếu nại bao gồm: Công dân, cơ quan, tổ chức và cán bộ
công chức.
- Đối tượng khiếu nại là: Quyết định hành chính và hành vi hành chính.
+ Quyết định hành chính là quyết định của cơ quan hành chính Nhà
nước hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính Nhà nước
được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể về một vấn
đề cụ thể trong hoạt động quản lý Nhà nước.
+ Hành vi hành chính là hành vi của cơ quan hành chính Nhà nước
hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính Nhà nước khi thực
hiện nhiệm vụ công vụ theo quy định của pháp luật.
- Phạm vi bảo vệ là: Quyền và lợi ích hợp pháp của người khiếu nại.
Thực tế, bất kỳ một hành vi vi phạm pháp luật nào cũng có thể dẫn đến
khiếu nại, nhưng ở đây, chúng ta nghiên cứu khái niệm khiếu nại ở nghĩa hẹp,
có nội hàm được quy định trong Luật khiếu nại, tố cáo.
2. Nguyên nhân phát sinh khiếu nại.
Nguyên nhân phát sinh khiếu nại có nhiều vấn đề như: Cơ chế chính
sách của Nhà nước bất cập, không phù hợp với thực tế; tình hình chính trị,
kinh tế xã hội tác động và tạo điều kiện dễ dàng để thực hiện khiếu nại; người
khiếu nại không nắm vững các quy định của pháp luật, chính sách của Nhà
4
nước; cán bộ công chức, người thi hành công vụ yếu kém về năng lực trình
độ, tha hoá về đạo đức phẩm chất v.v…đều dẫn đến phát sinh khiếu nại.
Trong quá trình thực hiện chức năng quản lý, các cơ quan hành chính
nhà nước tác động đến đối tượng quản lý thông qua quyết định hành chính,
hành vi hành chính, nên khi quyết định hành chính, hành vi hành chính trái
pháp luật là nguyên nhân phát sinh khiếu nại hành chính.
* Quyết định hành chính trái Pháp luật thể hiện chủ yếu là vi phạm về:
- Hình thức, thủ tục của quyết định hành chính.
- Thẩm quyền ban hành quyết định hành chính.
- Nội dung, phạm vi điều chỉnh của quyết định hành chính.
Thực tế, một quyết định hành chính trái Pháp luật có thể vi phạm một
hoặc cả hai, ba dạng trên. Về phương diện pháp lý không chấp nhận bất kỳ
một dạng vi phạm nào. Tuy nhiên, những khiếu nại về vi phạm pháp luật của
quyết định hành chính thường tập trung vào những vi phạm nội dung, phạm vi
điều chỉnh của quyết định. Bởi vì vi phạm về nội dung, phạm vi điều chỉnh
của quyết định hành chính trực tiếp tác động, gây thiệt hại đối với quyền, lợi
ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.
* Hành vi hành chính trái Pháp luật:
Người thừa hành công vụ có thể có hành vi trái Pháp luật bị khiếu nại
khi thực hiện nhiệm vụ theo thẩm quyền, hoặc trực tiếp thi hành các quyết
định hành chính. Hành vi hành chính được biểu thị bằng hành động, việc làm.
Hành vi hành chính có thể do hành động hoặc không hành động mà vi phạm
Pháp luật, khi đó là đối tượng của khiếu nại.
Luật khiếu nại, tố cáo chỉ qui định các quyết định hành chính hoặc hành
vi hành chính trái pháp luật trong các cơ quan hành chính Nhà nước, xâm hại
đến các quyền, lợi ích công dân, cơ quan, tổ chức được pháp luật bảo vệ là đối
tượng của khiếu nại hành chính.
II. nội dung quyền khiếu nại của công dân.
1. Quyền khiếu nại của công dân được Hiến pháp ghi nhận.
Căn cứ Hiến pháp năm 1992 và phạm vi hoạt động chủ yếu của con người.
Các quyền và nghĩa vụ của công dân được chia thành ba nhóm chính sau:
a. Các quyền và nghĩa vụ cơ bản trong lĩnh vực văn hoá - kinh tế – xã hội:
Đó là các quyền và nghĩa vụ cơ bản về lao động; bảo vệ sức khoẻ; bảo
đảm vật chất, bảo hiểm xã hội, tự do kinh doanh; học tập, nghiên cứu khoa
học và phát minh sáng chế…
5
b. Các quyền và nghĩa vụ cơ bản trong lĩnh vực Nhà nước, chính trị, xã
hội:
Đó là các quyền và nghĩa vụ trong các lĩnh vực như tham gia quản lý
Nhà nước, quản lý xã hội, bầu cử, ứng cử; khiếu nại, bảo vệ Tổ quốc, tự do
ngôn luận, báo chí, tự do hội họp…
c. Các quyền và nghĩa vụ cơ bản trong lĩnh vực đời sống riêng:
Đó là các quyền bất khả xâm phạm về thân thể, về chỗ ở, quyền tự do
đi lại và tự do cư trú; quyền bình đẳng trước PL và bình đẳng nam nữ; quyền
tự do tín ngưỡng…
Điều 74 Hiến pháp năm 1992 quy định: “Công dân có quyền khiếu nại,
tố cáo với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật
của cơ quan Nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân
dân hoặc bất cứ cá nhân nào.
Việc khiếu nại, tố cáo phải được cơ quan Nhà nước xem xét giải quyết
trong thời hạn pháp luật quy định.
Mọi hành vi xâm phạm đến lợi ích Nhà nước, quyền và lợi ích hợp
pháp của tập thể và công dân phải được kịp thời xử lý nghiêm minh, người bị
thiệt hại có quyền được bồi thường về vật chất và phục hồi về danh dự…”
2. Quyền khiếu nại là hình thức dân chủ trực tiếp để nhân dân
tham gia quản lý Nhà nước, quản lý xã hội.
Trong nền dân chủ XHCN, công dân thực sự tham gia vào việc quản lý
Nhà nước, quản lý xã hội thông qua hai hình thức dân chủ đó là dân chủ trực
tiếp hay dân chủ đại diện. Đây là đặc trưng, dấu hiệu chủ yếu của một Nhà
nước dân chủ. Công dân sử dụng quyền khiếu nại là thể hiện quyền dân chủ
trực tiếp, thể hiện nguyên tắc quyền lực nhân dân.
3. Quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ khiếu nại.
a. Quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại.
* Người khiếu nại có các quyền sau đây:
+ Tự mình khiếu nại hoặc thông qua người đại diện hợp pháp để khiếu nại.
+ Được nhận văn bản trả lời về việc thụ lý để giải quyết khiếu nại, nhận
quyết định giải quyết khiếu nại.
+ Được khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp đã bị xâm phạm, bồi thường
thiệt hại theo quy định của pháp luật.
+ Được khiếu nại tiếp hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại tòa án theo
quy định của Luật KNTC và pháp luật về tố tụng hành chính.
+ Rút khiếu nại trong bất kỳ giai đoạn nào của quá trình giải quyết.
6
* Người khiếu nại có các nghĩa vụ sau:
+ Khiếu nại đến đúng người có thẩm quyền giải quyết.
+ Trình bày trung thực sự việc, cung cấp thông tin, tài liệu cho người
giải quyết khiếu nại, chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung trình bày
và việc cung cấp thông tin tài liệu đó.
+ Chấp hành nghiêm chỉnh quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu
lực pháp luật.
b. Quyền và nghĩa vụ của người bị khiếu nại:
* Người bị khiếu nại có các quyền sau đây:
+ Đưa ra bằng chứng về tính hợp pháp của quyết định hành chính, hành
vi hành chính bị khiếu nại.
+ Được nhận quyết định giải quyết khiếu nại của người giải quyết
khiếu nại tiếp theo đối với khiếu nại mà mình đã giải quyết nhưng người
khiếu nại tiếp tục khiếu nại.
* Người bị khiếu nại có nghĩa vụ sau:
+ Tiếp nhận, giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành
vi hành chính bị khiếu nại; thông báo bằng văn bản về việc thụ lý để giải
quyết, gửi quyết định giải quyết cho người khiếu nại và phải chịu trách nhiệm
trước pháp luật về việc giải quyết của mình; trong trường hợp khiếu nại do cơ
quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm chuyển đến thì phải thông báo việc giải
quyết hoặc kết quả giải quyết cho cơ quan, tổ chức, cá nhân đó theo quy định
của Luật khiếu nại, tố cáo.
+ Giải trình về quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại,
cung cấp các thông tin, tài liệu có liên quan khi cơ quan, tổ chức, cá nhân có
thẩm quyền yêu cầu.
+ Chấp hành nghiêm chỉnh quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu
lực pháp luật.
+ Bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả do quyết định hành chính,
hành vi hành chính trái pháp luật của mình gây ra theo quy định của pháp
luật.
III. thẩm quyền giải quyết khiếu nại hành chính.
Thẩm quyền giải quyết khiếu nại là các quyền và trách nhiệm chung,
ùng các quyền hạn cụ thể trong giải quyết khiếu nại được pháp luật quy định.
1. Đối với thủ trưởng cơ quan Nhà nước.
Theo quy định của Luật khiếu nại, tố cáo thì thủ trưởng các cơ quan, tổ
chức là người có thẩm quyền, trách nhiệm giải quyết khiếu nại. Từ quy định
7
này, cho thấy những nguyên tắc xác định thẩm quyền và trình tự thẩm quyền
giải quyết khiếu nại như sau:
+ Khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của thủ
trưởng cơ quan nào thì thủ trưởng cơ quan đó có trách nhiệm giải quyết.
+ Khiếu nại hành vi hành chính của nhân viên thuộc thẩm quyền quản
lý của cơ quan nào thì thủ trưởng cơ quan đó có trách nhiệm giải quyết.
Trên nguyên tắc đó thì thủ trưởng cơ quan Nhà nước có thẩm quyền:
+ Giải quyết khiếu nại lần đầu đối với khiếu nại quyết định hành chính,
hành vi hành chính của chính mình và của những người do mình trực tiếp quản lý.
+ Giải quyết khiếu nại lần tiếp theo các khiếu nại mà thủ trưởng cơ
quan cấp dưới trực tiếp đã giải quyết nhưng còn khiếu nại, trừ khiếu nại mà
quyết định giải quyết đã có hiệu lực pháp luật hoặc khiếu nại đã được tòa án
thụ lý giải quyết.
Về thẩm quyền này, cần chú ý các điểm sau:
- Quy định về thẩm quyền trong giải quyết khiếu nại hành chính thể
hiện rõ sự khác nhau với khiếu nại về các quyết định của các cơ quan tiến
hành tố tụng hình sự, dân sự và giải quyết tranh chấp hợp đồng kinh tế.
- Những việc làm của cán bộ công chức Nhà nước tuy trái pháp luật,
nhưng không thuộc phạm vi nhiệm vụ, công vụ bị khiếu nại, thì thủ trưởng cơ
quan quản lý cán bộ công chức Nhà nước đó không có trách nhiệm giải quyết.
- Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Tổng Thanh tra, Chủ tịch
UBND cấp tỉnh là người có thẩm quyền ra quyết định giải quyết khiếu nại
cuối cùng; Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Chủ tịch UBND cấp
tỉnh xem xét lại quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng theo kiến nghị hoặc
yêu cầu của Tổng Thanh tra.
2. Đối với thủ trưởng các tổ chức thanh tra.
- Chánh thanh tra các cấp, các ngành có trách nhiệm xác minh, kết luận,
kiến nghị việc giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền của thủ trưởng cơ quan
quản lý Nhà nước cùng cấp.
- Tổng Thanh tra có quyền: Giúp Thủ trướng Chính phủ theo dõi, đôn
đốc các bộ, cơ quan ngang bộ giải quyết khiếu nại có liên quan đến nhiều địa
phương, nhiều lĩnh vực của quản lý Nhà nước, giúp Thủ tướng Chính phủ
xem xét lại quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng theo quy định của pháp
luật.
IV. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại hành chính.
Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại hành chính là thứ tự công việc
phải làm để giải quyết vụ việc khiếu nại. Khi xem xét trình tự, thủ tục giải
8
quyết khiếu nại hành chính, cần phân biệt với trình tự thẩm quyền giải quyết
khiếu nại. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại hành chính gồm các bước sau:
1. Tiếp công dân và xử lý đơn, thu khiếu nại.
a. Tiếp công dân:
Tiếp công dân là bước đầu giải quyết khiếu nại, là khâu quan trọng đầu
tiên trong quá trình giải quyết khiếu nại, giải pháp không nhỏ vào việc nâng
cao chất lượng, hiệu quả của công tác giải quyết khiếu nại.
- Tiếp công dân là công tác mang ý nghĩa chính trị, xã hội sâu sắc, thể
hiện quan điểm của Đảng và Nhà nước ta là “dân là gốc”, nhân dân trực tiếp
tham gia quản lý Nhà nước, xã hội theo nguyên tắc dân biết, dân bàn, dân
làm, dân kiểm tra.
Theo quy định tại Điều 74 – Luật khiếu nại, tố cáo như sau:
Thủ trưởng các cơ quan Nhà nước có trách nhiệm trực tiếp tiếp công
dân và tổ chức việc tiếp công dân đến trình bày khiếu nại, tố cáo, kiến nghị,
phản ánh liên quan đến khiếu nại, tố cáo, bố trí cán bộ có phẩm chất tốt, có
kiến thức và am hiểu chính sách, pháp luật, có ý thức trách nhiệm làm công
tác tiếp công dân.
Nội dung của công tác tổ chức và quản lý nơi tiếp công dân của cơ
quan, tổ chức bao gồm:
- Thứ nhất: Bố trí nơi tiếp công dân ở địa điểm thuận lợi, bảo đảm các
điều kiện vật chất cần thiết và bảo đảm an toàn khi tiếp công dân.
- Thứ hai: Bố trí cán bộ có phẩm chất tốt, có kiến thức và am hiểu
chính sách, pháp luật, có ý thức trách nhiệm trong công tác tiếp dân.
- Thứ ba: Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc và chấn chỉnh kịp thời việc
tiếp công dân của cơ quan, tổ chức.
Trong quá trình tổ chức tiếp công dân cần chú ý sau:
+ Công dân đến nơi tiếp công dân khiếu nại nhiều trường hợp nội dung
khiếu nại, tố cáo thường đan xen nhau, người tiếp công dân hướng dẫn công
dân viết thành đơn riêng với nội dung khiếu nại, tố cáo trình bày riêng biệt.
+ Công dân đến khiếu nại thường có tâm trạng nóng nảy, không bình
tĩnh nên người tiếp công dân cần động viên họ bình tĩnh trình bày những nội
dung.
+ Đơn khiếu nại có chữ ký nhiều người thì người tiếp công dân hướng
dẫn công dân viết thành từng đơn khiếu nại riêng để thực hiện quyền khiếu
nại.
+ Đối với khiếu nại đoàn đông người cùng một nội dung thì người tiếp
dân đề nghị đoàn cử đại diện vào làm việc. Đoàn từ 05 người đến 10 người thì
9
cử đại diện không quá 02 người; đoàn từ 10 người trở lên thì cử đại diện
không quá 05 người.
b. Xử lý đơn thư khiếu nại: Đây là bước tiếp theo của công tác tiếp dân.
Xử lý đơn thư khiếu nại là tiến hành xem xét, phân loại, sắp xếp đơn
thư đã nhận được để thụ lý giải quyết, chuyển cho cơ quan có thẩm quyền giải
quyết hoặc trả lời cho người khiếu nại theo quy định của pháp luật.
Theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo thì việc tiếp nhận, xử
lý đơn thư khiếu nại như sau:
- Khi tiếp nhận đơn thư phải ghi vào sổ, đóng dấu nơi tiếp nhận đơn.
- Đọc kỹ đơn thư, nhận định nội dung, tính chất và phân loại đơn: Loại
đủ điều kiện thụ lý, loại có tịnh cấp bách cần xử lý ngay, loại đơn thư thuộc
thẩm quyền và loại không thuộc thẩm quyền giải quyết.
- Đơn thuộc thẩm quyền giải quyết và đủ điều kiện thì thụ lý để giải
quyết, nếu thuộc thẩm quyền giải quyết nhưng không đủ điều kiện để thụ lý
giải quyết thì trả lời bằng văn bản nêu lý do không giải quyết.
- Đơn vừa có nội dung khiếu nại, vừa có nội dung tố cáo thì cơ quan
nhận được có trách nhiệm xử lý nội dung khiếu nại theo khoản 1, 2 và khoản
5, điều 5 Nghị định 53/2005/NĐ-CP; còn nội dung tố cáo xử lý theo quy định
tại điều 42 Nghị định 53/2005/NĐ-CP.
- Đơn thuộc thẩm quyền giải quyết cấp dưới nhưng quá thời hạn quy
định mà chưa giải quyết thì thủ trưởng cơ quan Nhà nước cấp trên yêu cầu
cấp dưới giải quyết, đồng thời có trách nhiệm chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc việc
giải quyết của cấp dưới và áp dụng biện pháp theo thẩm quyền để xử lý đối
với người thiếu trách nhiệm hoặc cố tình trì hoãn việc giải quyết khiếu nại đó.
- Đơn khiếu nại không thuộc thẩm quyền giải quyết, đơn khiếu nại về
vụ việc đã có quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng thì cơ quan nhận được
đơn không có trách nhiệm thụ lý, nhưng có văn bản chỉ dẫn, trả lời người
khiếu nại. Việc chỉ dẫn, trả lời chỉ thực hiện một lần đối với một vụ khiếu nại.
2. Chuẩn bị giải quyết khiếu nại.
Bước chuẩn bị giải quyết bắt đầu từ khâu nghiên cứu sơ bộ vụ việc đến
khi đưa ra kế hoạch, yêu cầu công việc cần xem xét, giải quyết cụ thể. Mục
đích của khâu này là chuẩn bị hồ sơ, tài liệu, nhân lực, các căn cứ pháp lý để
giải quyết.
Trong bước chuẩn bị giải quyết khiếu nại gồm có các nội dung sau đây:
2.1. Nghiên cứu sơ bộ vụ việc:
Đây là khâu quan trọng trong bước chuẩn bị, chủ yếu khâu này làm rõ
và củng cố nội dung chủ yếu vụ việc về họ tên, địa chỉ, tư cách người khiếu
10
nại; yêu cầu người khiếu nại, cơ sở, yêu cầu của khiếu nại; thẩm quyền giải
quyết vụ việc…
2.2. Thụ lý giải quyết vụ, việc:
Đây là khâu tiếp theo sau khi đã hoàn tất nghiên cứu sơ bộ vụ, việc.
Căn cứ vào vụ việc khiếu nại, nếu việc khiếu nại đủ các điều kiện quy định thì
trong vòng 10 ngày kể từ khi nhận đơn khiếu nại, cơ quan có thẩm quyền phải
quyết định thụ lý vụ việc, và gửi thông báo cho người khiếu nại biết. Ngược
lại, nếu khiếu nại không đủ điều kiện thụ lý thì trả lời bằng văn bản cho người
khiếu nại và nêu rõ lý do.
11
2.3. Xây dựng kế hoạch giải quyết vụ, việc:
Kế hoạch giải quyết cần nêu ra các công việc phải làm, tiến độ, thời
gian từng việc cụ thể, dự kiến các tình huống phát sinh và các điều kiện bảo
đảm cần thiết khi tiến hành giải quyết vụ việc.
2.4. Tập hợp và nghiên cứu tài liệu liên quan:
Để có căn cứ giải quyết nhanh chóng, cần sưu tầm các tài liệu liên quan
phục vụ giải quyết như văn bản tài liệu nghiệp vụ hướng dẫn chỉ đạo giải
quyết khiếu nại hành chính; văn bản, tài liệu do đơn thư đề cập, văn bản liên
quan đến quyết định, hành vi bị khiếu nại…
3. Thẩm tra, xác minh vụ việc.
Đây là bước có ý nghĩa quan trọng trong việc xem xét, giải quyết vụ
việc khiếu nại quyết định chất lượng, hiệu quả của quá trình giải quyết, tiến
độ giải quyết; đồng thời, cũng là bước đòi hỏi trình độ năng lực nghiệp vụ của
cán bộ khi giải quyết khiếu nại.
3.1. vận dụng các biện pháp nghiệp vụ cơ bản.
Khi tiến hành thẩm tra, xác minh vụ, việc cần thiết v