Tóm tắt Luận án Phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm ở trường đại học

Những thành tựu của công nghệ thông tin (CNTT) đã và đang thâm nhập vào tất các lĩnh vực kinh tế - xã hội. Trong thời đại kỹ thuật số, năng lực (NL) CNTT trở thành một NL cơ bản, cần thiết. Đối với giáo viên, năng lực CNTT là một thành phần cơ bản trong NL nghề nghiệp, cần được hình thành, phát triển (PT) ở trường đại học (ĐH) và tiếp tục được bồi dưỡng, phát huy trong suốt quá trình hoạt động nghề nghiệp của mình. Lý luận dạy học (DH) đại học hiện đại đã và đang tập trung nghiên cứu quá trình đào tạo định hướng phát triển năng lực người học trong bối cảnh phát triển công nghệ số và Cách mạng công nghiệp 4.0. Tuy nhiên, khung lý luận cơ bản về phát triển năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP chưa được hoàn thiện và cần thiết phải có những nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề này để giúp các trường đại học có cơ sở xây dựng biện pháp phát triển năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP. Nhận thức được vai trò quan trọng của CNTT là phương tiện dạy học hiện đại góp phần thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nói chung, giáo dục đại học Việt Nam nói riêng theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8 khóa XI của Ban Chấp hành Trung ương Đảng; các trường ĐH đã tăng cường ứng dụng CNTT trong toàn bộ quy trình ĐT và đạt được những thành tựu đáng ghi nhận. Tuy nhiên, việc phát triển năng lực CNTT cho SVSP chưa được quan tâm đúng mức. Những năng lực CNTT gì cần PT và làm thế nào để PT những NL này cho SVSP đang là một vấn đề mà các trường ĐH cần quan tâm nghiên cứu sâu sắc hơn. Trên thế giới chưa có công trình nghiên cứu về PT năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP một cách toàn diện. Ở Việt Nam, việc xem năng lực CNTT là một trong những NL nghề nghiệp và PT năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP theo quan điểm ĐT định hướng phát triển NL cũng chưa được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm. Vì vậy, việc chọn đề tài nghiên cứu “Phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm ở trường đại học” là cấp thiết và hữu ích, nhằm góp phần nâng cao chất lượng ĐT giáo viên, đáp ứng yêu cầu đổi mới cơ bản, toàn diện giáo dục đại học Việt Nam.

pdf28 trang | Chia sẻ: thientruc20 | Lượt xem: 737 | Lượt tải: 6download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tóm tắt Luận án Phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm ở trường đại học, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI LÊ THỊ KIM LOAN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC CHO SINH VIÊN SƯ PHẠM Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ LỊCH SỬ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 9 14 01 02 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌC HÀ NỘI – 2019 Công trình được hoàn thành tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Nguyễn Thị Tình 2. PGS.TSKH. Nguyễn Xuân Huy Phản biện 1: PGS.TS. Trần Hữu Hoan Học viện Quản lý Giáo dục Phản biện 2: PGS.TS. Trần Viết Lưu Ban Tuyên giáo Trung ương Phản biện 3: PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Hồng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường họp tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội vào hồi giờ ngày tháng năm Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: Thư viện Quốc Gia, Hà Nội hoặc Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Những thành tựu của công nghệ thông tin (CNTT) đã và đang thâm nhập vào tất các lĩnh vực kinh tế - xã hội. Trong thời đại kỹ thuật số, năng lực (NL) CNTT trở thành một NL cơ bản, cần thiết. Đối với giáo viên, năng lực CNTT là một thành phần cơ bản trong NL nghề nghiệp, cần được hình thành, phát triển (PT) ở trường đại học (ĐH) và tiếp tục được bồi dưỡng, phát huy trong suốt quá trình hoạt động nghề nghiệp của mình. Lý luận dạy học (DH) đại học hiện đại đã và đang tập trung nghiên cứu quá trình đào tạo định hướng phát triển năng lực người học trong bối cảnh phát triển công nghệ số và Cách mạng công nghiệp 4.0. Tuy nhiên, khung lý luận cơ bản về phát triển năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP chưa được hoàn thiện và cần thiết phải có những nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề này để giúp các trường đại học có cơ sở xây dựng biện pháp phát triển năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP. Nhận thức được vai trò quan trọng của CNTT là phương tiện dạy học hiện đại góp phần thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nói chung, giáo dục đại học Việt Nam nói riêng theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8 khóa XI của Ban Chấp hành Trung ương Đảng; các trường ĐH đã tăng cường ứng dụng CNTT trong toàn bộ quy trình ĐT và đạt được những thành tựu đáng ghi nhận. Tuy nhiên, việc phát triển năng lực CNTT cho SVSP chưa được quan tâm đúng mức. Những năng lực CNTT gì cần PT và làm thế nào để PT những NL này cho SVSP đang là một vấn đề mà các trường ĐH cần quan tâm nghiên cứu sâu sắc hơn. Trên thế giới chưa có công trình nghiên cứu về PT năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP một cách toàn diện. Ở Việt Nam, việc xem năng lực CNTT là một trong những NL nghề nghiệp và PT năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP theo quan điểm ĐT định hướng phát triển NL cũng chưa được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm. Vì vậy, việc chọn đề tài nghiên cứu “Phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm ở trường đại học” là cấp thiết và hữu ích, nhằm góp phần nâng cao chất lượng ĐT giáo viên, đáp ứng yêu cầu đổi mới cơ bản, toàn diện giáo dục đại học Việt Nam. 2 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng PT năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP, luận án đề xuất các biện pháp PT năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP ở trường ĐH nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông, góp phần đổi mới giáo dục ĐH Việt Nam. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động phát triển năng lực dạy học cho SV thuộc các chương trình ĐT ngành sư phạm ở trường đại học. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp phát triển năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP ở trường đại học 4. Giả thuyết khoa học Các trường đại học Việt Nam đã và đang thực hiện ứng dụng CNTT trong đào tạo giáo viên nhưng phát triển năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP chưa hiệu quả. Nếu xây dựng khung năng lực CNTT trong dạy học và thực hiện quy trình dạy học định hướng phát triển năng lực của SVSP theo khung năng lực này thì sẽ phát triển năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên trong các trường ĐH đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về phát triển năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP ở trường đại học 5.2. Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng phát triển năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP ở trường đại học 5.3. Đề xuất, khảo nghiệm và thực nghiệm hệ thống biện pháp phát triển năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP ở trường đại học 6. Phạm vi nghiên cứu 6.1. Về nội dung nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu về phát triển năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP trình độ đại học, hệ chính quy thuộc chương trình đào tạo giáo viên các ngành khác ngành Sư phạm Tin học ở các trường đại học công lập của Việt Nam. 3 6.2. Về địa bàn nghiên cứu Đề tài thực hiện nghiên cứu tại 5 trường có ĐT giáo viên trình độ ĐH thuộc khu vực miền Trung: Trường ĐH Sư phạm – Đại học Huế, Trường ĐH Sư phạm – Đại học Đà Nẵng, Trường ĐH Quy Nhơn, Trường ĐH Phạm Văn Đồng (tỉnh Quảng Ngãi) và Trường ĐH Phú Yên. Đề tài tiến hành thực nghiệm tại Trường ĐH Phú Yên. 6.3. Về khách thể khảo sát Đề tài khảo sát 3300 đối tượng thuộc 5 trường đại học thuộc địa bàn nghiên cứu, bao gồm 170 cán bộ quản lý, 530 giảng viên và 2600 SV hệ chính quy, trình độ đại học các ngành SP Địa lý, SP Ngữ văn, SP Tiếng Anh, SP Toán học và SP Vật lý. 6.4. Về thời gian nghiên cứu Đề tài thực hiện nghiên cứu từ năm 2015 đến 2018. 7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp luận nghiên cứu đề tài Tiếp cận hoạt động; Tiếp cận hệ thống - cấu trúc; Tiếp cận năng lực; Tiếp cận phát triển; Tiếp cận liên ngành. 7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết; Phương pháp phân loại và hệ thống hóa lý thuyết. 7.3. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phương pháp điều tra; Phương pháp phỏng vấn; Phương pháp quan sát; Phương pháp chuyên gia; Phương pháp nghiên cứu sản phẩm; Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm; Phương pháp thực nghiệm SP 7.4. Phương pháp xử lý thông tin Thông tin được xử lý bằng toán học thống kê, đồ thị và biểu đồ. 8. Đóng góp mới của đề tài 8.1. Đóng góp về mặt lý luận Đề tài bổ sung và làm phong phú cơ sở lý luận về phát triển năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP. Đồng thời, đề tài góp phần hoàn thiện lý luận dạy học hiện đại ở trường đại học hiện nay. 4 8.2. Đóng góp về mặt thực tiễn - Làm rõ thực trạng PT năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP ở trường ĐH Việt Nam đáp ứng chuẩn nghề nghiệp giáo viên, chương trình giáo dục phổ thông mới và yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục phổ thông. - Đề xuất hệ thống các biện pháp PT năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP nhằm nâng cao chất lượng ĐT giáo viên ở trường đại học. - Vận dụng trong ĐT giáo viên ở các trường đại học; đồng thời có thể là tài liệu tham khảo cho giáo viên ở các trường phổ thông. 9. Những luận điểm cần bảo vệ 9.1. Năng lực CNTT trong dạy học là năng lực cơ bản, cần thiết trong hệ thống năng lực nghề nghiệp của giáo viên. Phát triển năng lực CNTT trong dạy học góp phần nâng cao năng lực thực hành nghề nghiệp của SVSP, một trong những nhiệm vụ quan trọng trong đào tạo giáo viên của trường đại học. 9.2. Sinh viên sư phạm chưa chuẩn bị đầy đủ năng lực CNTT trong dạy học để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ dạy học theo yêu cầu chuẩn nghề nghiệp giáo viên ở trường phổ thông. 9.3. Xác định các biện pháp thích hợp, trong đó xây dựng khung năng lực CNTT trong dạy học và thực hiện quy trình dạy học theo định hướng phát triển năng lực của SVSP theo khung năng lực này là điều kiện cần để thực hiện hiệu quả phát triển năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP ở trường đại học, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông. 10. Cấu trúc của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục các công trình nghiên cứu, tài liệu tham khảo và phụ lục, đề tài gồm 3 chương. Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm ở trường đại học. Chương 2: Thực trạng phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm ở trường đại học. Chương 3: Biện pháp phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm ở trường đại học. 5 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC CHO SINH VIÊN SƯ PHẠM Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Nghiên cứu về năng lực công nghệ thông tin trong dạy học Các tổ chức EU, UNESCO, OECD đã dành nhiều dự án nghiên cứu về NL CNTT: Khung NL điện tử Châu Âu [72], dự án e-Skill and ICT professionalism - Fostering the ICT Profession in Europe [87], Khung NL CNTT-TT đối với giáo viên [101]. NL CNTT liên quan đến học vấn máy tính và thường được hiểu là những kiến thức, kỹ năng cần thiết để sử dụng có hiệu quả phần cứng và phần mềm [90]. Romani (2009) [92]và Ferrari (2012) [73] cho rằng NL CNTT liên quan đến học vấn số và NL kỹ thuật số. Điểm chung của các nghiên cứu trên là NL CNTT gắn liền với kỹ năng sử dụng máy tính để khai thác, xử lý và chia sẻ thông tin. Các nhà nghiên cứu cũng đã khẳng định NL tích hợp CNTT trong DH của giáo viên là một yếu tố tác động mạnh nhất đến hiệu quả ứng dụng CNTT trong DH. Khi CNTT xuất hiện trong lớp học, giáo viên trở thành điều phối viên tài nguyên học tập [96]. Chỉ có giáo viên đã được ĐT về sử dụng CNTT mới có khả năng giám sát và tư vấn cho học sinh một cách hiệu quả [66]. Để sử dụng CNTT trong lớp học, giáo viên cần có: năng lực CNTT cơ bản, NL công nghệ, NL phương pháp, NL tích hợp CNTT vào các chủ đề DH, đạo đức sử dụng CNTT, [93]. Nhiều luận án tiến sĩ của Trường ĐH Sư phạm Hà Nội nghiên cứu về: Ứng dụng CNTT trong DH bộ môn; Đổi mới phương pháp DH với sự hỗ trợ của CNTT; Sử dụng CNTT để tích cực hóa học tập của HS; Thiết kế bài giảng có sự hỗ trợ của CNTT; Ứng dụng CNTT trong kiểm tra, đánh giá. 1.1.2. Nghiên cứu về phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm - Phân tích chương trình ĐT giáo viên: UNESCO (2013) đã giới thiệu nghiên cứu của các tác giả về dạy học CNTT trong chương trình ĐT giáo viên [102], bao gồm: Cher Ping LIM tại Đại học Edith Cowan; Jianhua Zhao tại ĐH SP 6 Nam Trung Quốc; Hyeonjin Kim tại ĐH giáo dục Quốc gia Hàn Quốc; Rhea và Amelia tại Đại học Mindanao - Philippines; Philip Wong và Shanti Divaharan tại Viện Giáo dục Quốc gia Singapore; Prawit Simmatun tại ĐH Rajabhat Mahasarakham, Thái Lan; Nguyễn Văn Hiền tại Trường ĐH SP Hà Nội. - Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển năng lực CNTT cho SVSP: Các nghiên cứu của Ruth Xiaoqing Guo (2006), Lin và Md.Yunus (2012), Mahmud và Ismail (2010), Xiong và Lim (2015), Tomte (2015), Aslan và Zhu (2015, 2016) đã phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến NL CNTT của giáo viên và SV [61], [62], [83], [85], [98], [105]. Đó là: Chương trình ĐT, nhận thức của GV và SV, độ tuổi và giới tính. - Đánh giá năng lực CNTT trong DH: Các tác giả Torok, Manakana và Department of Education and Training (Western Australia) nghiên cứu xây dựng bộ công cụ đánh giá năng lực CNTT trong dạy học của GV và SVSP. - Đề xuất biện pháp nâng cao năng lực CNTT cho SVSP: UNESCO thực hiện hỗ trợ "Đổi mới ĐT giáo viên theo NL" [103]; Kirschner (2003) đề xuất sáu tiêu chuẩn cho chương trình ĐT giáo viên [78]; Fredrik Mork Rokenes và Rune Johan KrumSVik đã công bố bài báo "Phát triển NL số cho SVSP trong ĐT giáo viên" giới thiệu các nghiên cứu thực nghiệm về đào tạo CNTT cho SVSP [91]. Các nhà nghiên cứu ở Canada cho thấy có thể thu hẹp khoảng cách số bằng cách ĐT giáo viên theo hướng tập trung vào việc hình thành và PT năng lực CNTT [69]. Hai trong số rất ít các nghiên cứu về chuẩn CNTT cho SVSP là Correos (2014) [67], Thái Hoài Minh và Trịnh Văn Biều (2016) [40]. 1.1.3. Nhận xét chung về những vấn đề đã được nghiên cứu và xác định những vấn đề luận án cần giải quyết 1.1.3.1. Nhận xét về những vấn đề đã được nghiên cứu: Đã có nhiều nghiên cứu liên quan đến PT năng lực CNTT trong dạy học nhưng chủ yếu tập trung nghiên cứu về chính sách, nhận thức, các yếu tố ảnh hưởng. Đặc biệt, rất khó tìm thấy nghiên cứu chuyên sâu và riêng biệt về PT năng lực CNTT trong DH cho SVSP. 1.1.3.2. Những vấn đề luận án cần giải quyết: Luận án tập trung giải quyết những vấn đề trọng tâm sau đây: (1) Chuẩn hóa định nghĩa và xác định khung năng lực CNTT; (2) Xây dựng khung năng lực CNTT trong DH đối với SVSP; (3) Khảo sát thực trạng PT năng lực CNTT trong DH cho SVSP ở một số 7 trường ĐH; (4) Xây dựng hệ thống các biện pháp PT năng lực CNTT trong DH cho SVSP; (5) Thực nghiệm một số biện pháp chính để kiểm nghiệm tính khả dụng của hệ thống các biện pháp PT năng lực CNTT trong DH cho SVSP. 1.2. Những vấn đề lý luận về năng lực công nghệ thông tin trong dạy học của sinh viên sư phạm 1.2.1. Năng lực công nghệ thông tin 1.2.1.1. Năng lực * Khái niệm năng lực: Năng lực là cấu trúc phức hợp bao gồm kiến thức, kỹ năng và thái độ đảm bảo thực hiện hiệu quả nhiệm vụ hoặc công việc trong những tình huống xác định. * Cấu trúc của NL: Mô hình theo Benjamin Bloom được luận án sử dụng là mô hình cấu trúc NL gồm 3 thành tố: kiến thức, kỹ năng và thái độ. 1.2.1.2. Công nghệ thông tin Khái niệm công nghệ thông tin: Là tập hợp các phương pháp khoa học, công nghệ, công cụ và phương tiện hiện đại để sản xuất, truyền tải, thu thập, xử lý, lưu trữ và trao đổi thông tin. 1.2.1.3. Năng lực công nghệ thông tin * Khái niệm năng lực công nghệ thông tin: Là cấu trúc phức hợp bao gồm kiến thức, kỹ năng và thái độ tích hợp CNTT của một cá nhân để thực hiện hiệu quả một nhiệm vụ hoặc công việc trong những tình huống xác định. * Hệ thống năng lực CNTT Trên cơ sở tiếp cận khái niệm NL và năng lực CNTT trong bối cảnh thế kỷ 21, luận án đề xuất hệ thống năng lực CNTT tổng quát gồm các NL thành phần được liệt kê trong luận án toàn văn, Bảng 1.1. * Khung năng lực CNTT tổng quát: Tác giả luận án đề xuất khung năng lực CNTT là một hệ trục tọa độ 3 chiều bao gồm: Hệ thống năng lực thành phần, Mức độ và Cấu trúc năng lực CNTT 8 1.2.2. Năng lực công nghệ thông tin trong dạy học của SVSP 1.2.2.1. Sinh viên sư phạm: Là người đang theo học chương trình đào tạo giáo viên trình độ cao đẳng, chương trình đào tạo giáo viên trình độ đại học tại các trường cao đẳng, đại học. 1.2.2.2. Khái niệm năng lực công nghệ thông tin trong dạy học của sinh viên sư phạm: là cấu trúc phức hợp bao gồm kiến thức, kỹ năng và thái độ tích hợp CNTT của SVSP để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ DH. 1.2.3. Khung năng lực công nghệ thông tin trong dạy học đối với sinh viên sư phạm 1.2.3.1. Cơ sở xây dựng khung năng lực công nghệ thông tin trong dạy học đối với sinh viên sư phạm: (1) Chuẩn đầu ra của CTĐT giáo viên; (2) Chuẩn năng lực công nghệ thông tin; và (3) Phân tích nghề giáo viên. 1.2.3.2. Khung năng lực công nghệ thông tin trong dạy học đối với sinh viên sư phạm * Xác định hệ thống năng lực ICT thành phần: Đối với SVSP các ngành không chuyên tin học, không sử dụng NL5 (NL quản lý) và NL6 (NL chuyên gia). Các NL2 (NL công cụ) và NL3 (NL tài nguyên) được tách ra thành các năng lực thành phần tương ứng với các công việc liên quan đến nhiệm vụ DH và ứng dụng CNTT trong phân tích nghề giáo viên * Xác định cấu trúc cho mỗi năng lực thành phần: Luận án mô tả chi tiết kiến thức và kỹ năng. Riêng thái độ sẽ được mô tả trong các trường hợp quan tâm đến thành tố này. * Xác định mức độ cho mỗi năng lực thành phần: 1-Không có, 2- Cơ bản, 3-Trung bình; 4- Cao; 5 – Rất cao. 1.3. Những vấn đề lý luận về phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm ở trường đại học 1.3.1. Khái niệm phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm - Khái niệm phát triển năng lực CNTT trong DH cho SVSP Phát triển năng lực CNTT trong DH cho SVSP là quá trình hình thành và nâng cao hệ thống năng lực CNTT trong DH của SVSP để thực hiện hoạt động giảng dạy một cách hiệu quả theo mục tiêu đã xác định. 9 - Đặc trưng của phát triển năng lực CNTT trong DH cho SVSP Quá trình này có những đặc trưng sau đây: (1) Phát triển năng lực CNTT trong DH cho SVSP thực hiện ĐT định hướng phát triển NL; (2) Phát triển năng lực CNTT trong DH cho SVSP thực hiện thông qua chương trình ĐT ngành SP; (3) Phát triển năng lực CNTT trong DH cho SVSP bao gồm hai hoạt động PT và tự PT; (4) Phát triển năng lực CNTT trong DH cho SVSP thực hiện trong môi trường ứng dụng; (5) Phát triển năng lực CNTT trong DH cho SVSP chịu sự tác động của môi trường xã hội. 1.3.2. Sự cần thiết phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm Phát triển năng lực CNTT trong DH cho SVSP là rất cần thiết bởi các lý do sau đây: (1) Năng lực CNTT là năng lực cơ bản, cần thiết trong thế kỷ 21; (2) Năng lực CNTT là NL thành phần trong hệ thống năng lực SP; (3)Định hướng đổi mới giáo dục Việt Nam; (4) Thực tiễn phát triển năng lực CNTT trong DH cho SVSP ở các trường đại học của Việt Nam. 1.3.3. Mục đích phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm Phát triển năng lực CNTT trong DH cho SVSP nhằm mục đích nâng cao năng lực CNTT của SVSP để họ hoàn thành nhiệm vụ hiệu quả hơn, góp phần nâng cao chất lượng ĐT ngành SP trong các trường đại học ở Việt Nam đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông. 1.3.4. Nguyên tắc phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm (1) Đảm bảo mục tiêu của chương trình ĐT và đáp ứng chuẩn đầu ra của ngành SP; (2) Được thực hiện thông qua quá trình DH; (3) Tính chủ động của SV quyết định hiệu quả phát triển năng lực CNTT trong DH cho SVSP; (4) Phải phù hợp với tâm sinh lý của SVSP; kế thừa thành tựu phát triển năng lực CNTT của SVSP ở trường phổ thông; (5) Đảm bảo mục tiêu hình thành và PT nhân cách, phẩm chất, NL nghề nghiệp giáo viên. 1.3.5. Nội dung phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm Bao gồm các nội dung (ND) phát triển 10 NL thành phần cho SVSP: ND1- Nâng cao năng lực hiểu biết về CNTT trong DH; ND2 - Hình thành và nâng 10 cao năng lực sử dụng CNTT trong phát triển chương trình và tài liệu giáo khoa; ND3- Hình thành và nâng cao năng lực phương pháp; ND4 - Nâng cao năng lực sử dụng thiết bị và phần mềm CNTT trong DH; ND5 - Hình thành và nâng cao năng lực xây dựng kế hoạch bài học với CNTT; ND6 - Hình thành và nâng cao năng lực thực hiện kế hoạch bài học có sử dụng CNTT; ND7- Hình thành năng lực sử dụng CNTT trong tổ chức và quản lý lớp học; ND8 - Hình thành và nâng cao NL sử dụng CNTT trong đánh giá sự tiến bộ và kết quả học tập của HS; ND9 – Hình thành năng lực sử dụng CNTT trong xây dựng, quản lý và khai thác hồ sơ DH; ND10 - Nâng cao năng lực bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ SP. 1.3.6. Các con đường phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm Các con đường chính: (1) Hoạt động DH; (2) Tự học, tự nghiên cứu của SV; (3) Hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm; (4) Hoạt động ngoại khóa. 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả phát triển năng lực công nghệ thông tin trong dạy học cho sinh viên sư phạm ở trường đại học 1.4.1. Các yếu tố chủ quan 1.4.2. Các yếu tố khách quan KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 Trong chương 1, luận án đã hệ thống hóa và bổ sung cơ sở lý luận về phát triển năng lực CNTT trong dạy học cho SVSP ở trường đại học. Trên cơ sở tổng quan vấn đề nghiên cứu, kế thừa thành công của những nghiên cứu trước đó và xác định những vấn đề cần giải quyết, luận án đã hoàn thiện các khái niệm liên quan đế
Luận văn liên quan