Tóm tắt Luận án Phát triển năng lực tự học cho học sinh trong dạy học môn Lịch sử ở trường THPT

MỞ ĐÂU 1. Tính cấp thiết của vấn đề 1. Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của nước ta để đạt được mục tiêu trở thành nước công nghiệp, hiện đại và hội nhập quốc tế vào năm 2020 là phát triển nguồn nhân lực. Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011- 2020 ban hành kèm theo Quyết định 711/QĐ-TTg ngày 13/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ: “Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của người học”. Yêu cầu của đổi mới PPDH là phải sử dụng các PPDH phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo, bồi dưỡng phương pháp TH của HS. Việc TH, tự đào tạo ngày càng có vai trò quan trọng đối với giáo dục nói chung và nhu cầu nắm vững tri thức của mỗi cá nhân nói riêng. Việc tìm ra các biện pháp hữu hiệu để tổ chức có hiệu quả hoạt động TH để trang bị cho người học NLTH là nhu cầu bức thiết và mang ý nghĩa chiến lược đối với lợi ích trước mắt và lâu dài của ngành Giáo dục nói riêng và quốc gia nói chung. 2. Bộ môn LS ở trường THPT phải góp phần vào thực hiện mục tiêu giáo dục đã đặt ra. Muốn vậy việc dạy học LS ở trường phổ thông phải thực hiện đổi mới phương pháp dạy học để phát triển cho HS các năng lực học tập, trong đó đặc biệt là năng lực tự học LS nhằm nâng cao chất lượng dạy học của bộ môn. Việc phát triển năng lực tự học nói chung, năng lực tự học LS nói riêng có vai trò quan trọng trong dạy học ở trường THPT. 3. Thực trạng việc dạy học LS ở trường phổ thông, việc phát triển năng lực tự học LS cho HS còn nhiều hạn chế như: chương trình SGK còn mang nặng tính hàn lâm, PPDH còn chưa phát huy được tính tích cực học tập của HS, sức ỳ trong học tập của HS là rất lớn. Về phía HS, phần lớn HS chưa coi trọng việc TH môn LS, chưa biết sử dụng phương pháp TH một cách có hiệu quả và khoa học để lĩnh hội tri thức. Xuất phát từ những lý do trên chúng tôi chọn vấn đề: “Phát triển NLTH cho HS trong dạy học môn LS ở trường THPT” làm đề tài nghiên cứu luận án tiến sĩ của mình. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu * Đối tượng nghiên cứu của đề tài là quá trình phát triển NLTH môn LS và những biện pháp sư phạm nhằm phát triển NLTH môn LS cho HS ở THPT. * Phạm vi nghiên cứu của đề tài được giới hạn - Về nội dung trong môn học LS: Luận án vận dụng thực nghiệm vào chương trình LS lớp 10 (chương trình chuẩn) - Về hình thức tổ chức dạy học: Luận án tập trung vào nghiên cứu việc phát triển NLTH môn LS cho HS THPT trong hoạt động nội khóa cả trên lớp và ở nhà. - Về điều tra thực trạng và thực nghiệm sư phạm: chúng tôi tiến hành lựa chọn một số trường THPT để điều tra, khảo sát và thực nghiệm sư phạm ở cả ba miền Bắc, Trung và Nam. Các trường THPT được lựa chọn đều có cả vùng đô thị, nông thôn và miền núi nhằm đảm bảo tính khách quan cho vấn đề nghiên cứu. Cụ thể như sau: + Điều tra nghiên cứu thực trạng về phát triển NLTH môn LS cho HS THPT ở một số tỉnh thành: Phú Thọ, Hà Nội, Bắc Ninh,Thái Nguyên, Thái Bình, Nghệ An, Huế, Ninh Thuận, Lâm Đồng, Cần Thơ, Đồng Tháp, Vĩnh Long + Về thực nghiệm sư phạm: tiến hành thực nghiệm sư phạm tại một số trường THPT ở khu vực: Lạng Sơn, Phú Thọ, Hà Nội, Huế, Lâm Đồng, Cần Thơ, Vĩnh Long 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu của luận án Trên cơ sở khẳng định vai trò, ý nghĩa của vấn đề phát triển NLTH cho HS trong dạy học LS, đề tài tập trung xác định nội dung, hệ thống các tiêu chí đánh giá NLTH LS của HS ở trường THPT và đề xuất các biện pháp sư phạm phát triển NLTH trong dạy học môn LS ở trường THPT. 3.2. Nhiệm vụ của luận án Để đạt được mục tiêu trên, luận án giải quyết các nhiệm vụ cụ thể sau: - Tìm hiểu lí luận về NLTH nói chung và NLTH môn LS nói riêng. - Điều tra khảo sát thực trạng về dạy và học môn LS ở trường THPT nói chung vấn đề phát triển NLTH LS nói riêng để có cơ sở thực hiện các biện pháp phát triển NLTH môn LS cho HS ở trường THPT (vận dụng qua dạy học LS lớp 10, chương trình chuẩn) - Đề xuất nội dung và hệ thống các tiêu chí để đánh giá NLTH môn LS của HS ở trường THPT. - Tìm hiểu nội dung chương trình SGK LS THPT nói chung, LS lớp 10 nói riêng để đề xuất các biện pháp phát triển NLTH cho HS trong dạy học LS ở trường THPT. - Thực nghiệm từng phần và toàn phần để kiểm chứng những biện pháp sư phạm mà luận án nêu ra. Từ đó rút ra những kết luận khoa học góp phần đổi mới phương phap dạy học LS để nâng cao chất lượng dạy-học môn LS ở nhà trường THPT. 4. Cơ sở phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 4.1. Cơ sở phương pháp luận - Cơ sở phương pháp luận của đề tài là lý luận của chủ nghĩa Mác- Lênin về nhận thức, tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm của Đảng về Giáo dục nói chung, giáo dục LS nói riêng. 4.2. Phương pháp nghiên cứu - Đọc, phân tích, tổng hợp và khái quát các tài liệu của các tác gia kinh điển, các tài liệu Giáo dục học, Tâm lý học, PPDH LS về hình thành và phát triển các năng lực học tập môn LS nói chung TH nói riêng và các tài liệu LS có liên quan tới đề tài. - Nghiên cứu chương trình và SGK LS ở trường THPT. - Điều tra thực tiễn, thông qua điều tra xã hội học trong GV và HS ở các trường THPT, dự giờ thăm lớp để có kết luận chính xác về thực trạng dạy học LS ở trường THPT nói chung, thực trạng về NLTH và việc phát triển NLTH trong môn LS của HS THPT nói riêng, làm cơ sở cho việc đề xuất các biện pháp sư phạm phù hợp. - Thực nghiệm sư phạm: Soạn bài và tiến hành thực nghiệm sư phạm từng phần, toàn phần nhằm kiểm nghiệm tính khả thi của các biện pháp sư phạm mà luận án đã đưa ra. - Sử dụng toán học thống kê để xử lý kết quả thực nghiệm sư phạm. 5. Giả thuyết khoa học Thực tế hiện nay nếu vận dụng các biện pháp phát triển NLTH cho HS trong dạy học môn LS theo đúng yêu cầu mà luận án đề xuất sẽ góp phần nâng cao hiệu quả dạy học bộ môn LS ở trường phổ thông. 6. Đóng góp của Luận án Luận án được hoàn thành sẽ có những đóng góp sau: - Xác định những nhận thức đúng đắn về vấn đề TH và khẳng định rõ vai trò ý nghĩa của việc phát triển NLTH môn LS cho HS ở trường THPT. - Xác định nội dung NLTH LS và các tiêu chí đánh giá NLTH môn LS của HS THPT. - Đề xuất những biện pháp sư phạm phát triển NLTH LS cho HS trong quá trình dạy học bộ môn ở trường THPT. 7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài - Ý nghĩa khoa học: Luận án góp phần làm phong phú thêm hệ thống lí luận và PPDH LS về vấn đề TH. - Ý nghĩa thực tiễn: kết quả nghiên cứu giúp GV môn LS ở trường THPT vận dụng vào thực tiễn dạy học góp phần nâng cao chất lượng giáo dục bộ môn. Đồng thời kết quả nghiên cứu là tài liệu tham khảo cho giảng viên, GV các trường Cao đẳng, Đại học Sư phạm khi dạy và học môn PPDH LS; là tài liệu tham khảo cho sinh viên, học viên cao học chuyên ngành sư phạm LS. 8. Cấu trúc của luận án Ngoài mở đầu, kết luận, phụ lục, tài liệu tham khảo, luận án gồm 4 chương: Chương 1: Tổng quan những vấn đề nghiên cứu liên quan đến đề tài Chương 2: Vấn đề phát triển NLTH cho HS trong dạy học LS ở trường THPT. Lí luận và thực tiễn. Chương 3: Các biện pháp phát triển năng lực tự học cho HS trong dạy học Lịch sử ở trường THPT (Thực nghiệm qua lớp 10 chương trình chuẩn) Chương 4: Hệ thống tiêu chí đánh giá năng lực tự học và thực nghiệm sư phạm toàn phần. Chương 1 TỔNG QUAN NHỮNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI 1.1. Nghiên cứu của các tác giả nước ngoài về NLTH Ở những góc độ tiếp cận khác nhau, các nhà nghiên cứu đã đề cập đến vấn đề năng lực nói chung và NLTH, NLTH LS nói riêng. Trong khuôn khổ của luận án, tác giả đã tham khảo nhiều loại tài liệu khác nhau của các nhà nghiên cứu ngoài nước. Qua các nghiên cứu tiêu biểu của các nhà giáo dục học và tâm lý học thế giới về TH và NLTH chúng tôi nhận thấy: tự học là yếu tố quyết định cho xu hướng học tập suốt đời của mỗi cá nhân trong xã hội hiện đại. Việc phát triển NLTH là vô cùng cần thiết, ảnh hưởng to lớn và trực tiếp tới việc học của người học. Các nguồn tài liệu của các tác giả nước ngoài về giáo dục Lịch sử nói chung, TH Lịch sử nói riêng chúng tôi tiếp cận được chủ yếu từ nguồn tư liệu tiếng Nga. Ở các ngôn ngữ khác, chủ yếu là nguồn tài liệu tiếng Anh vấn đề này thường tích hợp vào khoa học Giáo dục nói chung. Nhìn chung các nguồn tài liệu đều nhấn mạnh đến vai trò của TH trong học tập môn LS và có đưa ra các biện pháp giúp cho GV hướng dẫn cho HS TH một cách hiệu quả ở trên lớp và ở nhà. 1.2. Nghiên cứu của các tác giả trong nước về NLTH Ở trong nước đã có nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề TH, và việc phát triển NLTH cho HS THPT. Trong một số công trình tiêu biểu của lãnh tụ, Đảng, Nhà nước về TH, tài liệu Giáo dục học, tâm lý học có các hướng nghiên cứu sau: Vai trò, ý nghĩa của vấn đề TH trong sự nghiệp phát triển giáo dục; Nghiên cứu thực trạng nhận thức về TH, NLTH của HS; Nghiên cứu biện pháp hình thành và rèn luyện KN TH, NLTH thông qua dạy các môn học cụ thể ở từng cấp học; Nghiên cứu biện pháp quản lí hoạt động TH. Vấn đề TH cũng được bàn luận nhiều trong các tạp chí như: Tạp chí Giáo dục, Tạp chí Nghiên cứu giáo dục, Tạp chí Dạy và học ngày nayDưới đây là một số bài viết chúng tôi thống kê được theo nội dung chính: vai trò của NLTH, các biện pháp phát triển NLTH và cuối cùng là việc đánh giá NLTH. Nhìn chung, các bài viết đề cập đến nhiều khía cạnh khác nhau của vấn đề TH như vai trò ý nghĩa của TH, các biện pháp để nâng cao khả năng TH của HS phổ thông, vai trò của GV trong việc khơi dạy và phát huy NLTH sáng tạo của người học trong quá trình dạy học. Đây chính là nguồn tài liệu quý báu định hướng cho việc nghiên cứu vấn đề phát triển NLTH cho HS trong dạy học môn LS ở trường THPT của chúng tôi. 1.3 Những vấn đề các tác giả trong và ngoài nước đã giải quyết Như vậy, vấn đề TH, hình thành và phát triển NLTH cho HS đã được đề cập đến ở một số sách, công trình nghiên cứu, luận văn và luận án. Hầu hết các tác giả đều khẳng định vai trò ý nghĩa quan trọng của việc TH nói chung việc phát triển NLTH cho HS nói riêng trong việc nâng cao chất lượng học tập rèn luyện khả năng tư duy độc lập, sáng tạo cho người học. Đồng thời các tác giả đều có đề xuất những biện pháp để nâng cao chất lượng TH. Đây là nguồn tài liệu quí giá để chúng tôi tiếp tục đi sâu nghiên cứu và tìm ra những giải pháp phát triển NLTH cho HS trong quá trình dạy học bộ môn LS ở trường THPT. Tuy nhiên chưa có một công trình nào nghiên cứu chuyên biệt về phát triển NLTH cho HS thông qua quá trình dạy học bộ môn LS ở trường THPT, nên chúng tôi khẳng định đây là một hướng đi mới và có giá trị cả về mặt lí luận và thực tiễn. Điểm lại những công trình nghiên cứu về TH và một số vấn đề xung quanh NLTH, rèn luyện NLTH đã giải quyết được các vấn đề sau: - TH có vai trò hết sức quan trọng đối với sự nghiệp Giáo dục và Đào tạo nói chung, đối với sự phát triển của mỗi cá nhân nói riêng nên thu hút được sự quan tâm nghiên cứu của rất nhiều nhà khoa học. - Vấn đề lí luận về TH đã được nghiên cứu khá nhiều và toàn diện, trong đó có nhiều quan niệm về TH thống nhất như: bản chất, vai trò, những KN TH cơ bản. - Quan niệm về NLTH đã được một số tác giả đưa ra. - Về các biện pháp rèn luyện NLTH mà các tác giả đề xuất đều là những biện pháp rèn luyện thói quen, KN, và NLTH ở mỗi môn học, hình thức, hoạt động dạy học khác nhau Các kết quả nghiên cứu nêu trên là cơ sở lí luận và định hướng cho việc nghiên cứu vấn đề phát triển NLTH cho HS trong dạy học môn LS ở trường THPT. Chương 2 VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG THPT. LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN . Cơ sở lí luận 2.1.1. Các khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài 2.1.1.1. Tự học và tự học Lịch sử của HS Qua tìm hiểu và tổng hợp các quan niệm về TH và THLS chúng tôi thấy rằng các định nghĩa đã nêu những đặc điểm khái quát nhất về TH. Tuy nhiên, mỗi khái niệm lại đi vào những khía cạnh khác nhau của TH như: hình thức, tác dụng, qua đó đề cập đến tính chủ động vận dụng khả năng cá nhân vào việc tìm kiếm kiến thức, trong đó các tác giả đều khẳng định hình thức của TH là tự mình chủ động hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ học tập – mang sắc thái cá nhân. Do vậy, việc TH thành công cũng tùy thuộc vào đặc điểm nhận thức và sự cố gắng, nỗ lực của mỗi người. TH LS là việc HS chủ động trong việc tiếp thu kiến thức mới, ôn tập kiến thức đã biết và luôn tìm tòi, khám phá những tri thức mới mẻ với bản thân. Đây là hoạt động cơ bản để đem lại thành công cho quá trình dạy - học và góp phần tạo hứng thú học tập LS cho HS. 2.1.1.2. Năng lực và năng lực tự học + Năng lực: Dựa trên quan niệm của nhiều tác giả đưa ra ở trên chúng tôi định nghĩa năng lực như sau: Năng lực là khả năng thực hiện thành công hoạt động trong một bối cảnh nhất định nhờ sự huy động tổng hợp các kiến thức, kĩ năng và các thuộc tính cá nhân khác như hứng thú, niềm tin, ý chí NL của cá nhân được đánh giá qua phương thức và khả năng hoạt động của cá nhân đó khi giải quyết các vấn đề của cuộc sống. + Năng lực tự học Theo chúng tôi NLTH là khả năng xác định được nhiệm vụ học tập một cách tự giác, chủ động; tự đặt được mục tiêu học tập để đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu thực hiện; thực hiện các phương pháp học tập hiệu quả; điều chỉnh những sai sót, hạn chế của bản thân khi thực hiện các nhiệm vụ học tập thông qua tự đánh giá hoặc lời góp ý của GV, bạn bè; chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ khi gặp khó khăn trong học tập. + Năng lực tự học Lịch sử Từ quan niệm về NLTH ở trên theo chúng tôi NLTH LS là khả năng thực hiện thành công hoạt động TH Lịch sử nhờ sự huy động tổng hợp các kiến thức về phương pháp TH, vận dụng thành thạo các KN TH và hình thành động cơ, thái độ TH đúng đắn. Do vậy, chúng tôi sẽ tập hợp những nội dung mang tính điển hình và phù hợp với nghiên cứu của mình nói riêng và với bộ môn LS ở nhà trường THPT nói chung để thiết lập nên những nội dung của NLTH LS cho HS ở trường THPT bao gồm: kiến thức về phương pháp TH trong bộ môn LS; nhóm KN TH LS; thái độ, đạo đức, phẩm chất niềm say mê, ý chí và lòng quyết tâm trong học tập. Các yếu tố này kết hợp chặt chẽ với nhau trong một thể thống nhất và có sự tương tác qua lại tạo nên sự bền vững của NLTH LS nói chung. 2.1.2. Phân loại năng lực NL chung là năng lực cơ bản, thiết yếu để con người có thể sống và làm việc bình thường trong xã hội. NL này được hình thành và phát triển do nhiều môn học, liên quan đến nhiều môn học. Mỗi NL chung cần góp phần tạo nên kết quả có giá trị cho xã hội và cộng đồng; giúp cho cá nhân đáp ứng được những đòi hỏi của một bối cảnh rộng lớn và phức tạp; chúng có thể không quan trọng với các chuyên gia nhưng rất quan trọng với tất cả mọi người. Có 8 NL sau đây được nhiều quốc gia lựa chọn và đề xuất: NL tự học; NL sáng tạo, tự chủ; NL giải quyết vấn đề; NL tự quản lý; NL hợp tác; NL giao tiếp; NL sử dụng ngôn ngữ; NL tính toán; NL công nghệ thông tin và truyền thông. Các NL riêng biệt của môn LS. Để xác định các NL riêng biệt trong dạy học môn LS ở trường THPT chúng tôi theo cách tiếp cận là phải xác định các NL chung mà toàn bộ quá trình giáo dục ở trường PT đều phải hướng tới, sau đó từ nội dung, từ mục tiêu cụ thể của chương trình LS đề xuất các NL chuyên biệt cần phát triển cho HS trong dạy học LS ở trường THPT. Các NL chuyên biệt của bộ môn LS ở nhà trường THPT gồm có các NL sau: NL tái hiện sự kiện, hiện tượng, nhân vật LS; NL tư duy là so sánh, phân tích, khái quát hóa, trừu tượng hóa các sự kiện hiện tượng LS; NL Đánh giá các sự kiện, hiện tượng LS để rút ra bài học kinh nghiệm;NL giải quyết vấn đề thể hiện ở việc phát hiện và giải quyết vấn đề sau đó là trình bày vấn đề; NL thực hành bộ môn và vận dung kiến thức của bộ môn vào thực tiễn cuộc sống; NL tự học Lịch sử. 2.1.3 Các thành tố của NLTH trong dạy học LS ở trường THPT Theo chúng tôi, NLTHLS của HS được biểu hiện qua việc HS vận dụng thành thạo các vấn đề như sau: * Tự làm việc với các tài liệu học tập * Vận dụng các thao tác tư duy vào học tập LS * Tự ghi chép khi nghe giảng * Tự khai thác đồ dùng trực quan truyền thống và hiện đại * Tự phát hiện vấn đề và giải quyết vấn đề * Tự ôn tập, củng cố kiến thức và kiểm tra đánh giá 2.1.4. Các yếu tố tác động đến phát triển NLTH Lịch sử của học sinh 2.1.4.1. Mục tiêu của bộ môn Phát triển NLTH môn LS cho HS ở trường THPT cần phải bám sát mục tiêu Giáo dục và mục tiêu của môn học. Mục tiêu giáo dục phổ thông của Đảng và Nhà nước ta là: Giúp HS củng cố và phát triển những kết quả giáo dục THCS, hoàn thiện học vấn phổ thông và có những hiểu biết thông thường về kĩ thuật và hướng nghiệp, có điều kiện phát huy năng lực cá nhân để lựa chọn hướng phát triển, tiếp tục học đại học, cao đẳng, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động. Mục tiêu môn học LS cụ thể hóa mục tiêu giáo dục chung cần phải đạt mục tiêu trên 3 mặt kiến thức, KN, thái độ. 2.1.4.2. Nội dung của bộ môn Do đặc điểm của tri thức LS trong chương trình THPT là những sự kiện, hiện tượng diễn ra trong quá trình của LS nên mang tính quá khứ, chỉ xảy ra trong thời gian và không gian nhất định, không lặp lại, chúng ta cũng không thể khôi phục lại hay làm lại trong phòng thí nghiệm như các bộ môn khác. Khoa học LS là một khoa học thuộc xã hội và nhân văn, nghiên cứu về tiến trình LS cụ thể của mỗi nước, mỗi quốc gia do vậy kiến thức có đặc điểm là rất dài và mang tính trình bày. 2.1.4.3. Đặc điểm tâm lí, nhận thức LS của HS THPT Ở lứa tuổi này các em cũng đã hình thành những hứng thú học tập gắn liền với khuynh hướng nghề nghiệp. đây chính là cơ sở cho việc tiến hành phát triển và rèn luyện những năng lực cơ bản của cá nhân, trong đó có NLTH. 2.1.4.4. Tổ chức hướng dẫn của Giáo viên Để HS tự học LS hiệu quả, GV cần xác định phương pháp tự học gắn với nội dung học, phương tiện, phương thức và mục tiêu dạy học. Không có một phương pháp hay kĩ thuật nào có thể phát huy được hiệu quả tự học của HS nếu nó chỉ được thực hiện riêng biệt, GV cần kết hợp các phương pháp và kĩ thuật hướng dẫn phù hợp với đặc điểm nội dung kiến thức LS, trình độ của HS, điều kiện của trường lớp và năng lực của GV và HS. 2.1.4.5. Công tác kiểm tra đánh giá Để phát triển NLTH cho HS trong dạy học LS, GV cần chú trọng đánh giá thành tích học tập của HS trong cả một quá trình học tập, không chỉ nhằm tái hiện lại kiến thức mà cần chú trọng vào khả năng vận dụng tri thức trong việc giải quyết một nhiệm vụ học nào đó. 2.1.4.6. Đặc điểm bộ môn Lịch sử ở trường phổ thông có ảnh hưởng tới hoạt động tự họccủa HS. Thực tế hiện nay cho thấy rằng đặc điểm của bộ môn LS ở trường THPT tạo nhiều điều kiện và nhiều thuận lợi cho việc phát triển NLTH cho HS. Bộ môn LS ở trường THPT có vai trò quan trọng nhằm trang bị cho HS những kiến thức cơ bản, có hệ thống về LS dân tộc và thế giới. 2.1.4.7. Thái độ học tập bộ môn của học sinh Đã có rất nhiều câu hỏi xoay quanh vấn đề: vì sao HS không thích học LS; vì sao HS không có hứng thú với bộ môn?; vì sao tỷ lệ chọn thi hay học môn LS lại quá ít ?...Chúng tôi cho rằng không thể đổ lỗi cho HS và GV, mà vấn đề là quan điểm xã hội coi LS là môn phụ, các cấp quản lý chưa thực sự chú trọng. Điều này dẫn tới hào hứng của GV trong giảng dạy không cao. Bên cạnh lý do chính như vậy, chúng ta cũng không thể không nói tối yếu tố nội lực bên trong bản thân HS. Ngay trong chính bản thân người học LS cần có những thay đổi tích cực hơn trong phương pháp học, từ đó giúp hình thành thái độ học tập đúng đắn. Có thể tạo nên niềm yêu thích học tập bộ môn bằng các phương pháp dạy học mới; bằng những thay đổi về vật chất (môi trường học tập, trang thiết bị, tư liệu) hoặc về tâm lí ứng xử (tạo không khí lớp học thân thiện, cởi mở, khen ngợi, khích lệ, động viên). Như đã phân tích ở trên, một trong những yếu tố góp phần phát triển NLTH cho HS đó là động cơ, thái độ hay hứng thú học tập bộ môn, do vậy thực tế hiện nay cho thấy đặc điểm của bộ môn LS là người học chưa thực sự yêu thích và chưa có thái độ học tập tốt sẽ được khắc phục khi GV chú ý vào việc phát triển NLTH cho HS trong quá trình dạy học. 2.1.5. Vai trò, ý nghĩa của việc phát triển NLTH cho HS trong dạy học LS ở trường THPT Thứ nhất, đây là một hoạt động không thể thiếu trong công tác giảng dạy. Lý luận dạy học hiện đại chỉ ra rằng bản chất của việc học chín