Tôm thẻ chân trắng là loài được nuôi phổ biến trên thế giới, sản lượng năm
2014 đạt hơn 3 triệu tấn và chiếm 82,7% sản lượng tôm nuôi nước lợ. Sản
lượng tôm nuôi sụt giảm (9,7%) năm 2012 chủ yếu là do bùng phát hội chứng
gan tụy cấp (AHPND) tại một số nước như Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam
và Malaysia (FAO, 2013). Để hạn chế dịch bệnh mô hình nuôi tôm ít thay
nước trở nên phổ biến (Grillo et al. 2000). Tuy nhiên, nuôi tôm ít thay nước có
thể quản lý tốt dịch bệnh nhưng tích lũy nhiều vật chất hữu cơ và các dạng
nitrogen gây độc (Burford et al. 2003). Nhiều phương pháp được đề xuất như
kích thích tảo phát triển hay tăng mật độ vi khuẩn nitrate hóa để chuyển hóa
nitrogen, nhưng hiệu quả khá thấp (Burford et al. 2004). Bởi mật độ tảo khó
kiểm soát (Van Rijn, 1996) và quần thể vi khuẩn nitrate hóa phát triển chậm và
dễ bị sự ức chế do đó nitrite có thể tích lũy ở nồng độ cao (Alcaraz et al. 1999).
Kochva et al. (1994) & Avnimelech (1999) đã kết luận rằng để kiểm soát
nitrogen vô cơ hiệu quả khi bổ sung carbohydrate với tỷ lệ C:N>10:1.
Avnimelech (1999) xây dựng phương pháp bổ sung carbohydrate, giúp phát
huy vai trò của vi khuẩn dị dưỡng và đã được thử nghiệm trên tôm, cá
(Avnimelech et al. 2003). Những đúc kết quan trọng của Avnimelech (2006) &
Ray et al. (2012) cho thấy hệ thống nuôi thâm canh khi có bổ sung
carbohydrate cho thấy nhiều lợi ích (i) cải thiện chất lượng nước (ii) có thể
tăng mật độ nuôi (iii) ít bùng phát dịch bệnh (iv) tôm lớn nhanh, tiết kiệm thức
ăn và giảm chi phí phòng trị bệnh. Quy trình công nghệ biofloc được đề xuất
và ứng dụng bởi Avnimelech (1999) & McIntosh (2001). Những ứng dụng
được thực hiện chủ yếu theo mô hình nước chảy trong nhà kính ở Mỹ, Mexico
và nuôi trong ao lót bạt ngoài trời ở Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Ấn Độ và
Trung Quốc từ năm 2005-2011 .
Việt Nam là quốc gia có tiềm năng lớn trong nuôi tôm nước lợ, nhưng năng
suất tôm nuôi không ổn định do tình hình dịch bệnh diễn ra trên diện rộng. Từ
cuối năm 2011 và cả năm 2012, cả nước có khoảng 100.776ha tôm nước lợ bị
thiệt hại do dịch bệnh bao gồm hội chứng hoại tử gan tụy cấp (AHPND), đốm
trắng, đầu vàng (Bộ NN & PTNT, 2012). Nhằm hạn chế dịch bệnh nên quy
trình công nghệ biofloc được đề xuất. Nhưng đây là quy trình công nghệ nuôi
mới nên hiểu biết còn rất hạn chế, ứng dụng chưa nhiều nên việc đi sâu nghiên
cứu ứng dụng và phát triển trong điều kiện ở Việt Nam là cần thiết, do đó đề
tài: “Phát triển quy trình công nghệ Biofloc và khả năng ứng dụng trong
nuôi tôm thẻ Chân trắng (Litopenaeus vannamei)” được thực hiện.
1.2. Ý
28 trang |
Chia sẻ: thientruc20 | Lượt xem: 437 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tóm tắt Luận án Phát triển quy trình công nghệ biofloc và khả năng ứng dụng trong nuôi tôm thẻ chân trắng (litopenaeus vannmei), để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
TẠ VĂN PHƯƠNG
PHÁT TRIỂN QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ BIOFLOC
VÀ KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRONG NUÔI TÔM
THẺ CHÂN TRẮNG (Litopenaeus vannmei)
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Chuyên ngành: Nuôi trồng thủy sản
Mã ngành: 62620301
Cần Thơ, 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
TẠ VĂN PHƯƠNG
PHÁT TRIỂN QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ BIOFLOC
VÀ KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRONG NUÔI TÔM
THẺ CHÂN TRẮNG (Litopenaeus vannmei)
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Chuyên ngành: Nuôi trồng thủy sản
Mã ngành: 62620301
Người hướng dẫn khoa học:
PGs. Ts. NGUYỄN VĂN HÒA
PGs. Ts. NGUYỄN VĂN BÁ
Cần Thơ, 2016
Công trình được hoàn thành tại: Khoa Thủy sản
Trường Đại học Cần Thơ
Người hướng dẫn chính: PGs.Ts. Nguyễn Văn Hòa
Người hướng dẫn phụ: PGs.Ts. Nguyễn Văn Bá
Luận án được bảo vệ trước hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấp trường
Họp tại:
Vào lúc ... giờ .. ngày .. tháng .. năm 2016
Phản biện 1:.
Phản biện 2:.
Phản biện 3: .
Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện:
Trung tâm Học liệu, Trường Đại học Cần Thơ.
Thư viện Quốc gia Việt Nam.
Chương 1: GIỚI THIỆU
1.1. Đặt vấn đề
Tôm thẻ chân trắng là loài được nuôi phổ biến trên thế giới, sản lượng năm
2014 đạt hơn 3 triệu tấn và chiếm 82,7% sản lượng tôm nuôi nước lợ. Sản
lượng tôm nuôi sụt giảm (9,7%) năm 2012 chủ yếu là do bùng phát hội chứng
gan tụy cấp (AHPND) tại một số nước như Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam
và Malaysia (FAO, 2013). Để hạn chế dịch bệnh mô hình nuôi tôm ít thay
nước trở nên phổ biến (Grillo et al. 2000). Tuy nhiên, nuôi tôm ít thay nước có
thể quản lý tốt dịch bệnh nhưng tích lũy nhiều vật chất hữu cơ và các dạng
nitrogen gây độc (Burford et al. 2003). Nhiều phương pháp được đề xuất như
kích thích tảo phát triển hay tăng mật độ vi khuẩn nitrate hóa để chuyển hóa
nitrogen, nhưng hiệu quả khá thấp (Burford et al. 2004). Bởi mật độ tảo khó
kiểm soát (Van Rijn, 1996) và quần thể vi khuẩn nitrate hóa phát triển chậm và
dễ bị sự ức chế do đó nitrite có thể tích lũy ở nồng độ cao (Alcaraz et al. 1999).
Kochva et al. (1994) & Avnimelech (1999) đã kết luận rằng để kiểm soát
nitrogen vô cơ hiệu quả khi bổ sung carbohydrate với tỷ lệ C:N>10:1.
Avnimelech (1999) xây dựng phương pháp bổ sung carbohydrate, giúp phát
huy vai trò của vi khuẩn dị dưỡng và đã được thử nghiệm trên tôm, cá
(Avnimelech et al. 2003). Những đúc kết quan trọng của Avnimelech (2006) &
Ray et al. (2012) cho thấy hệ thống nuôi thâm canh khi có bổ sung
carbohydrate cho thấy nhiều lợi ích (i) cải thiện chất lượng nước (ii) có thể
tăng mật độ nuôi (iii) ít bùng phát dịch bệnh (iv) tôm lớn nhanh, tiết kiệm thức
ăn và giảm chi phí phòng trị bệnh. Quy trình công nghệ biofloc được đề xuất
và ứng dụng bởi Avnimelech (1999) & McIntosh (2001). Những ứng dụng
được thực hiện chủ yếu theo mô hình nước chảy trong nhà kính ở Mỹ, Mexico
và nuôi trong ao lót bạt ngoài trời ở Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Ấn Độ và
Trung Quốc từ năm 2005-2011 .
Việt Nam là quốc gia có tiềm năng lớn trong nuôi tôm nước lợ, nhưng năng
suất tôm nuôi không ổn định do tình hình dịch bệnh diễn ra trên diện rộng. Từ
cuối năm 2011 và cả năm 2012, cả nước có khoảng 100.776ha tôm nước lợ bị
thiệt hại do dịch bệnh bao gồm hội chứng hoại tử gan tụy cấp (AHPND), đốm
trắng, đầu vàng (Bộ NN & PTNT, 2012). Nhằm hạn chế dịch bệnh nên quy
trình công nghệ biofloc được đề xuất. Nhưng đây là quy trình công nghệ nuôi
mới nên hiểu biết còn rất hạn chế, ứng dụng chưa nhiều nên việc đi sâu nghiên
cứu ứng dụng và phát triển trong điều kiện ở Việt Nam là cần thiết, do đó đề
tài: “Phát triển quy trình công nghệ Biofloc và khả năng ứng dụng trong
nuôi tôm thẻ Chân trắng (Litopenaeus vannamei)” được thực hiện.
1.2. Ý nghĩa nghiên cứu
- Luận án đã góp phần làm tăng sự hiểu biết về quy trình công nghệ Biofloc,
các hiểu biết này nhằm giúp cho nghề nuôi tôm thẻ chân trắng nói riêng và
đối tượng tôm nuôi nói chung vùng ven biển phát triển bền vững đồng thời
gia tăng thu nhập cho người nuôi tôm.
- Luận án đã góp thêm quy trình nuôi mới - quy trình công nghệ biofloc, có
thể nuôi với mật độ cao, nâng cao năng suất, tăng hiệu quả sản xuất cho
nghề nuôi tôm thẻ chân trắng nói riêng và nuôi tôm nước lợ nói chung.
- Luận án đã góp phần mở rộng cơ hội lựa chọn mô hình và quy trình nuôi
cho người nuôi ở vùng ven biển, đồng thời tạo ra sản phẩm sạch và giảm
thiểu ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường xung quanh.
1.3. Điểm mới của luận án
- Luận án đã khẳng định rằng việc bổ sung thêm nguồn carbohydrate cho ao
nuôi tôm thẻ chân trắng là cần thiết, đặc biệt nguồn carbohydrate là bột gạo.
Việc bổ sung thêm carbohydrate có khả năng cải thiện môi trường đồng thời
có thể tăng mật nuôi và tăng hiệu quả sản xuất.
- Luận án xác định trong điều kiện có nuôi tôm thẻ chân trắng theo quy trình
biofloc ở độ mặn 15‰, thức ăn có hàm lượng đạm 40-42% với tỷ lệ là 70%
bột gạo và 30% rỉ đường được bổ sung theo thức ăn với tỷ lệ C:N=15:1
trong điều kiện luân chuyển nước là phù hợp.
- Luận án đã kiểm chứng trong điều kiện thực nghiệm nuôi tôm theo quy trình
biofloc làm gia tăng lượng FVI (2,5 lần), tăng mật độ tổng vi khuẩn (21%),
tăng động vật phiêu sinh (3,2 lần) và tăng mật độ vi khuẩn lactic 22,3%.
Đồng thời làm giảm hàm lượng TAN (38,3%) và giảm mật độ vi khuẩn
Vibrio (25,8%), đặc biệt là giảm tỷ lệ vi khuẩn màu xanh (42,5%) trong tổng
số vi khuẩn Vibrio so với nuôi tôm theo quy trình truyền thống.
- Luận án đã đúc kết được, nuôi tôm thẻ chân trắng theo quy trình biofloc tốc
tăng trưởng của tôm thẻ chân trắng nhanh hợn (12,2%), tăng tỷ lệ sống tôm
nuôi (17,6%), góp phần nâng cao năng suất (33,4%), tăng giá bán (7,93%),
giảm giá thành sản xuất (13,2%) và tiết kiệm chi phí thức ăn (5,05%) nên lợi
nhuận mang lại tăng gấp đôi (2 lần) trong khi chi phí đầu tư tăng thêm
khoảng 26,2% so với quy trình nuôi tôm truyền thống.
- Luận án đã xây dựng quy trình nuôi tôm thẻ chân trắng theo công nghệ
biofloc phù hợp với thực tiển sản xuất ở Đồng Bằng Sông Cửu Long.
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Phương pháp nghiên cứu tổng quát
2.1.1. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
- Thời gian: thời gian nghiên cứu từ 08/2012-07/2015
- Địa điểm nghiên cứu:
Nghiên cứu khảo sát: tại huyện Ninh Hải và Ninh Phước tỉnh Ninh Thuận.
Ương nuôi thí nghiệm: Khoa Sinh học Ứng dụng – ĐH Tây Đô và Khoa
Thủy sản – ĐH Cần Thơ (thí nghiệm 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 và 9).
Nuôi thực nghiệm: Trang trại nuôi tôm Kỉnh - Thanh tại tại xã An Nhơn,
huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre và trang trại nuôi tôm trong nhà lưới của công
ty Việt Úc tại tại xã Vĩnh Thịnh, huyện Hòa Bình tỉnh Bạc Liêu.
Cách tiếp cận: (1) Tổng hợp nguồn thông tin trong và ngoài nước, (2) Tiến
hành khảo sát thực tế quy trình nuôi tôm thẻ chân trắng truyền thống và nuôi
theo quy trình biofloc (BFT), (3) Bố trí các thí nghiệm ở điều kiện phòng thí
nghiệm (4) Bố trí các thí nghiệm ở điều kiện thực tế sản xuất.
2.1.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei) có khối
lượng ban đầu dao động từ 0,002– 0,8 g/con.
- Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hình thành
biofloc và khả năng ứng dụng công nghệ biofloc để ương, nuôi tôm thẻ chân
trắng trong bể và để triển khai vào thực tế sản xuất.
2.1.3. Vật liệu nghiên cứu
- Bể sử dụng cho các thí nghiệm có thể tích khác nhau và tùy thuộc vào nhu
cầu của từng thí nghiệm (thể tích 60L hoặc 0,5 m3 và 1 m3). Nguồn nước để bố
trí thí nghiệm được pha từ nước ót Vĩnh Châu – Sóc Trăng và nguồn nước máy
ở Cần Thơ, sau đó được xử lý chlorine với lượng 60 g/m3 và EDTA với lượng
10 g/m3.
- Thiết bị đo lường và hóa chất để phân tích các yếu tố thủy hóa và vi khuẩn.
- Các nguồn nguyên liệu được sử dụng để bổ sung trong nghiên cứu, đã được
phân tích hàm lượng carbohydrate và hàm lượng đạm tại Trung tâm kỹ thuật và
ứng dụng Công nghệ Cần Thơ (Bảng 2.1).
Bảng 2.1: Hàm lượng carbohydrate của các nguồn nguyên liệu
Thành phần (%) Rỉ đường Glycerol Bột gạo Bột mì
Carbohydrate 46,7 46,5 73,4 83,0
Nitrogen 0,95 0,0 0,26 0,16
2.1.4. Phương pháp bố trí thí nghiệm tổng quát
Các thí nghiệm được bố trí hoàn toàn ngẫu nhiên và được lặp lại 3 lần. Tôm
nuôi được cho ăn 4 lần/ngày (6, 10, 14 và 18 giờ) dựa theo công thức Y
=13,39*W-0,5558 (Wyk, 2001). Định kỳ bổ sung carbohydrate 4 đến 10 ngày/lần
từ các nguồn nguyên liệu và tỷ lệ C:N theo nhu cầu từng thí nghiệm.
2.1.4.1. Phương tính lượng carbohydrate cần bổ sung
Phương pháp bổ sung tỷ lệ carbohydrate và tính toán dựa theo Avnimelech
(1999); Megahed (2010) và Avnimelech et al. (2012).
ΔCH = ΔTAN/0,05 hay ΔCH = 20 * ΔTAN
Trong đó:
ΔTAN = Lượng thức ăn * N (%) trong thức ăn * NH4
+ bài tiết (%)
NH4
+ bài tiết: thường chiếm 50% (0,5)
ΔCH: Lượng carbohydrate bổ sung
N(%): Lượng N thải ra (50%) * 16%N
16%N: là lượng đạm có trong protein
ΔTAN: Tổng Ammonia thải vào nước dựa vào lượng thức ăn
Protein: Protein thô có trong thức ăn
2.1.4.2. Sơ đồ nghiên cứu
Hình 2.1: Sơ đồ nghiên cứu quy trình công nghệ Biofloc trong nuôi tôm thẻ chân trắng
2.2. Phương pháp nghiên cứu chi tiết các nội dung
2.2.1. Khảo sát hiện trạng kỹ thuật và tài chính mô hình nuôi tôm thẻ
chân trắng ở Ninh Thuận
- Khảo sát thu thập số liệu sơ cấp và thứ cấp giúp phân tích, so sánh đánh giá
kỹ thuật - tài chính giữa 2 quy trình nuôi tôm thẻ chân trắng: (1) khảo sát 30
hộ nuôi tôm theo quy trình truyền thống (TT) và (2) khảo sát 37 hộ nuôi tôm
theo quy trình theo quy trình biofloc (BFT).
- Từ kết quả khảo sát là cơ sở quan trọng để định hướng cho việc bố trí các thí
nghiệm và ứng dụng thực tế sản xuất.
2.2.2. Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành biofloc
2.2.2.1. Ảnh hưởng của độ mặn và protein trong thức ăn khác nhau lên sự
hình thành biofloc (TN1)
- Thí nghiệm được bố trí với các mức độ mặn (0‰, 10‰, 20‰, 30‰) kết
hợp với các mức protein trong thức ăn (38%, 42%, 46%). Xô nhựa bố trí có
thể tích 60L với 12 nghiệm thức và thời gian thí nghiệm là 28 ngày.
- Trong thí nghiệm này không bố trí tôm, nhưng tôm nuôi được giả định là 1
g/con, mật độ thả 100 con/m3, lượng thức ăn được bổ sung theo Wyk, (2001)
và tôm tăng trưởng được tính theo Roy et al. (2012).
- Thí nghiệm nhằm tìm ra độ mặn và hàm lượng protein trong thức ăn đến sự
hình thành biofloc và cải thiện môi trường thích hợp cho nuôi tôm.
2.2.2.2. Ảnh hưởng của nguồn carbohydrate và tỷ lệ C:N khác nhau lên sự
hình thành biofloc (TN2)
- Thí nghiệm được bố trí không có tôm tương tự như TN1, với độ mặn 20‰
và thức ăn là 42% protein. Thí nghiệm gồm 2 nhân tố là nguồn gốc
carbohydrate (Rỉ đường, Glycerol, Bột gạo và Bột mì) với tỷ lệ C:N khác
nhau (10:1, 20:1 và 30:1) với 12 nghiệm thức và thời gian 28 ngày.
- Thí nghiệm nhằm tìm ra nguồn carbohydrate và tỷ lệ C:N phù hợp cho sự
hình thành biofloc.
2.2.3. Thí nghiệm ương vèo tôm post thành giống cỡ lớn theo công nghệ
biofloc với các phương thức bổ sung bột gạo khác nhau
2.2.3.1. Thí nghiệm 3: Ương vèo tôm post với tỷ lệ C:N được tính dựa theo
TAN trong nước với nguồn carbohydrate là Bột gạo (TN3)
- Thí nghiệm với với các tỷ lệ C:N (5:1, 10:1, 15:1 và 20:1) với nguồn
carbohydrate là bột gạo (TN2 và Tạ Văn Phương và ctv. 2013). Mật độ thả
600 con/m3 với cỡ tôm giống là PL15 (0,002±0,001 g/con) với 12 đơn vị thí
nghiệm bể composite (0,5 m3) thời gian ương nuôi là 28 ngày, lượng
carbohydrate bổ sung theo TAN trong nước.
- Thí nghiệm nhằm chọn ra tỷ lệ C:N thích hợp có khả năng cải thiện môi
trường và nâng cao tỉ lệ sống của tôm với cỡ tôm giống nhỏ.
2.2.3.2. Thí nghiệm 4: Ương vèo tôm post với tỷ lệ C:N được tính dựa theo
protein của TA với nguồn carbohydrate là Bột gạo (TN4)
- Thí nghiệm được bố trí tương tự TN3 gồm 4 nghiệm thức với các tỷ lệ C:N
khác nhau (ĐC, BG10, BG15 và BG20) với nguồn carbohydrate được chọn
là bột gạo (TN2 và Tạ Văn Phương và ctv. 2013). Lượng carbohydrate bổ
sung theo nitrogen của protein trong thức ăn (TA).
- Thí nghiệm nhằm chọn ra tỷ lệ C:N thích hợp có khả năng cải thiện môi
trường và nâng cao tỉ lệ sống của tôm với cỡ tôm giống nhỏ.
2.2.4. Thí nghiệm nuôi tôm TCT theo quy trình công nghệ biofloc với các
hình thức khác nhau
2.2.4.1. Ảnh hưởng mật độ nuôi và độ mặn lên tăng trưởng và tỷ lệ sống
của tôm thẻ chân trắng (TN5)
- Thí nghiệm được bố trí với 3 mật độ (100, 300 và 500 con/m3) kết hợp với
độ mặn (5‰, 10‰, 15‰ và 20‰). Thí nghiệm được bố trí trong xô nhựa có
thể tích 60L, tôm TCT có khối lượng 0,8±0,05 g/con. Nguồn carbohydrate
được sung là bột gạo (TN2 và TN4) với C:N=15:1 (TN3 và TN4).
- Thí nghiệm nhằm xác định ảnh hưởng của mật độ và độ mặn lên sự phát
triển và tỷ lệ sống của tôm thẻ chân trắng theo quy trình biofloc.
2.2.4.2. Ảnh hưởng thời gian thủy phân và phương thức bổ sung bột gạo
lên tăng trưởng và tỷ lệ sống của tôm TCT (TN6)
- Thí nghiệm gồm 2 nhân tố thời gian thủy phân (12; 24 và 48 giờ) kết hợp
với phương thức bổ sung theo TA và theo TAN trong nước. Thí nghiệm
gồm 6 nghiệm thức, được bố trí 28 ngày. Bể composite có thể tích 0,5 m3
(0,25 m3), độ mặn 15‰ với mật độ nuôi 100 con/m3 (TN5) và cỡ tôm
0,45±0,05 g/con .
- Thí nghiệm tìm ra thời gian thủy phân và phương thức bổ sung hiệu quả và
khẳng định lại phương thức bổ sung carbohydrate (TN3 và TN4).
2.2.4.3. Đánh giá khả năng tiết kiệm thức ăn trong nuôi tôm TCT theo
quy trình biofloc (TN7)
- Bể thí nghiệm có thể tích 0,5 m3 (lượng nước 0,25 m3) và tôm có khối lượng
0,42±0,08 g/con, mật độ là 150 con/m3, thời gian nuôi 63 ngày. Nguồn
carbohydrate là bột gạo (TN2) theo thức ăn (TN6) và tỷ lệ C:N=15:1 (TN6).
(1) Cho ăn 60% lượng thức ăn, không bổ sung carbohydrate (60ĐC);
(2) Cho ăn 80% lượng thức ăn, không bổ sung carbohydrate (80ĐC)
(3) Cho ăn 100% lượng thức ăn, không bổ sung carbohydrate (100ĐC)
(4) Cho ăn 60% lượng thức ăn, có bổ sung carbohydrate (60BG)
(5) Cho ăn 80% lượng thức ăn, có bổ sung carbohydrate (80ĐC)
(6) Cho ăn 100% lượng thức ăn, có bổ sung carbohydrate (100ĐC)
- Thí nghiệm nhằm đánh giá khả năng tiết kiệm thức ăn trong nuôi tôm thẻ
chân trắng theo quy trình biofloc.
2.2.4.4. Ảnh hưởng việc luân chuyển nước trong nuôi tôm TCT theo quy
trình biofloc (TN8)
- Thí nghiệm được bố trí với 4 nghiệm thức: (i) nghiệm thức đối chứng (ĐC);
(ii) nghiệm thức bổ sung bột gạo (BG); (iii) nghiệm thức bổ sung bột gạo và
luân chuyển nước (BG_LC); (iv) nghiệm thức bổ sung bột gạo, luân chuyển
nước và có rút cặn (BG_LC_R).
- Với tổng 12 bể nhựa cùng màu có thể tích 1m3 (thể tích nước 0,5 m3) và
khối lượng của tôm giống là 0,69±0,15 g/con và mật độ 150 con/m3. Thời
gian nuôi là 63 ngày, riêng nghiệm thức có rút cặn thì định kỳ siphong 3
ngày/lần sau đó cấp bù nước đúng với thể tích ban đầu.
- Thí nghiệm nhằm tìm ra phương thức luân chuyển nước trong nuôi tôm thẻ
chân trắng theo quy trình biofloc cho hiệu quả sản xuất.
2.2.4.5. Ảnh hưởng tỷ lệ bổ sung bột gạo và rỉ đường trong nuôi tôm TCT
theo quy trình biofloc (TN9)
- Thí nghiệm gồm 6 nghiệm thức, được bố trí trong 18 bể nhựa 1m3 (thể tích
nuôi 0,5 m3), với tỷ lệ nguồn carbohydrate từ Bột gạo và Rỉ đường:
(i) Không bổ sung bột gạo và rỉ đường (ĐC)
(ii) Bột gạo 90% + 10% rỉ đường (BG90-RĐ10)
(iii) Bột gạo 70% + 30% rỉ đường (BG70-RĐ30)
(iv) Bột gạo 50% + 50% rỉ đường (BG50-RĐ50)
(v) Bột gạo 30% + 70% rỉ đường (BG30-RĐ70)
(vi) Bột gạo 10% + 90% rỉ đường (BG10-RĐ90)
- Tôm được bố trí với mật độ 150 con/m3, khối lượng 0,09±0,012 g/con, độ
mặn 15‰, C:N=15:1 và luân chuyển nước (TN8).
- Thí nghiệm nhằm tìm ra tỷ lệ giữa bột gạo và rỉ đường phù hợp vừa có khả
năng cải thiện môi trường vừa nâng cao sinh khối tôm nuôi.
2.2.5. Triển khai ứng dụng nuôi tôm TCT theo công nghệ biofloc ở qui mô
sản xuất (thực nghiệm)
2.2.5.1. Thực nghiệm nuôi tôm TCT theo quy trình biofloc ở Bến Tre
(a). Bố trí thực nghiệm:
- Nghiên cứu được thực hiện tại xã An Nhơn, huyện Thạnh Phú tỉnh Bến Tre
trong thời gian từ tháng 5 đến tháng 8 năm 2014. Thực nghiệm được tiến
hành trong 6 ao nuôi ở tại trang trại nuôi tôm Kỉnh - Thanh, với diện tích ao
nuôi là 0,3ha, gồm 3 ao nuôi TT và 3 ao được nuôi BFT.
- Độ sâu ao nuôi từ 1,2-1,4 m và độ mặn ban đầu là 20‰. Mật độ thả nuôi là
100 con/m2 và với kích cỡ giống là PL12. Con giống được mua từ công ty
Huy Thuận – Bến Tre và được kiểm tra mầm bệnh đốm trắng, đầu vàng, hội
chứng gan tụy cấp (AHPND), thời gian nuôi 90 ngày.
(b). Theo dõi các hộ nuôi tôm TCT theo quy trình truyền thống
- Bên cạnh việc triển khai thực nghiệm, nghiên cứu còn tiến hành theo dõi 15
hộ nuôi tôm TCT theo quy trình TT xung quanh mô hình hình thực nghiệm
(ghi nhận kết quả, không tác động kỹ thuật).
2.2.5.2. Thực nghiệm nuôi tôm TCT theo qui trình biofloc trong nhà lưới
ở tỉnh Bạc Liêu
- Thực nghiệm tiến hành tại công ty Việt Úc, xã Vĩnh Thịnh, Hòa Bình tỉnh
Bạc Liêu từ tháng 4 đến 7 năm 2015 trên 6 ao nuôi. Trong đó 3 ao nuôi BFT
và 3 ao nuôi theo TT. Diện tích ao là 500m2, mực nước 1,4m có khu lắng
cặn giữa ao và độ mặn lúc thả giống là 26‰.
- Tôm thả nuôi là PL12, được sản xuất tại Công ty Việt – Úc và tôm nuôi được
kiểm tra mầm bệnh đốm trắng, đầu vàng, hội chứng gan tụy cấp (AHPND).
Mật độ nuôi là 150 con/m2 và thời gian nuôi 95 ngày.
2.3. Phương pháp thu và phân tích mẫu
- Định kỳ thu mẫu và phân tích các chỉ tiêu thủy lý hóa và vi sinh, theo
phương pháp chuẩn (APHA, 1995 và 1998). Tảo được phân tích theo
Shirota (1966); Reynolds (2006); Karlson et al. (2010); Van Patten et al.
(2012) và Vũ Ngọc Út và ctv. (2013). Mẫu động vật phiêu sinh được phân
tích theo Shirota (1966); Conway (2006); Yousif et al. (2010) và Vũ Ngọc
Út và ctv. (2013). Mẫu vi sinh được phân tích theo Nguyễn Lân Dũng
(2000) và Nguyễn Phùng Tiến và ctv. (2003).
2.4. Phương pháp thu thập và xử lý số liệu
Số liệu được kiểm tra, nhập vào máy tính và tính toán thông qua phần mềm
Excel. Sử dụng phần mềm SPSS 22.0 để mã hóa và phân tích số liệu thông qua
các phương pháp: thống kê mô tả dùng phân tích định tính: tần suất và tỷ lệ
phần trăm; phân tích định lượng: trung bình, lớn nhất, nhỏ nhất và độ lệch
chuẩn. Bên cạnh đó, còn phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến đến năng suất, lợi
nhuận và tỷ suất lợi nhuận trong mô hình nuôi thông qua phân tích phương sai
một nhân tố và hai nhân tố (ANOVA, Duncan – test) hoặc kiểm định mẫu độc
lập (independent – test), ở mức ý nghĩa (p<0,05).
Chương 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
3.1. Khảo sát khía cạnh kỹ thuật và hiệu quả sản xuất giữa nuôi tôm thẻ
chân trắng truyền thống (TT) và biofloc (BFT) tại Ninh Thuận
Tôm thẻ chân trắng được nuôi theo mô hình TT ở Ninh Hải chủ yếu dựa
trên kinh nghiệm nuôi tôm sú, tôm thẻ chân trắng bắt đầu nuôi từ năm 2007,
nên thời gian nuôi phổ biến trên 3 năm (93%). Người nuôi tôm dựa vào kinh
nghiệm bản thân (56,7%). Ao nuôi với diện tích từ 0,2-0,3ha (70%), độ sâu
1,1-1,2m (63,3%). Thời gian cải tạo ao từ 20-30 ngày (62%), thời gian chuẩn
bị nước từ 3-7 ngày, tôm giống cỡ PL10-PL12 và mật độ thả từ 80-100 con/m
2
(63%), thức ăn cho tôm chủ yếu là Lotus, Nuri và Vannamei, thời gian nuôi
khoảng 100 ngày năng suất 9,10 tấn/ha/vụ và hệ số thức ăn FCR=1,3 (55,6%).
Nuôi tôm thẻ chân trắng theo mô hình BFT từ năm 2011, hộ nuôi tôm tham
gia các lớp tập huấn khá cao (64,9%). Ao nuôi có diện tích từ 0,2-0,3ha chiếm
83,8%, mực nước từ 1,3-1,5m; thời gian cải tạo ao từ 5-14 ngày, thời gian
chuẩn bị nước từ 10-14 ngày, mật độ thả từ 140-160 con/m2 (75,5%); kích cỡ
tôm giống PL10-PL12. Thời gian nuôi 81 ngày, thức ăn tôm chủ yếu là Nuri và
Lotus, tỷ lệ sống tôm nuôi 81-83% (93%); FCR từ 1,2-1,3 (72,2%); Ao lót bạt
toàn bộ ao chiếm 70% và 30% lót bạt thành bờ; với 100% hộ bổ sung là rỉ
đường và 50% hộ thêm bột gạo, lượng bổ sung từ 280-1.500 kg/ha/vụ.
Phân tích hiệu quả sản xuất mô hình TT cho th