Trường Đại học Sư phạm, nơi đào tạo giáo viên. Những người tham gia vào sự
nghiệp trồng người, giáo dục học sinh bằng cả nhân cách của mình. Vì vậy nâng cao chất
lượng dạy học môn Đạo đức học cho sinh viên sư phạm ở các Trường Đại học Sư phạm
là mục tiêu rất quan trọng.
Xu hướng toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, cơ chế thị trường đã đặt ra những yêu
cầu mới trong giáo dục đạo đức nhân cách người công dân, người lao động hiện đại.
Những người sống và làm việc có trách nhiệm, tôn vinh lối sống và làm việc theo hiến
pháp và pháp luật, tình yêu thương đồng loại Thực tiễn hiện nay đang nảy sinh rất
nhiều biểu hiện tiêu cực ở thế hệ trẻ như: sự lệch lạc trong định hướng giá trị sống, lối
sống thờ ơ, vô cảm, ích kỷ gây nên những lo lắng cho gia đình, người thân và toàn xã
hội. Điều này đặt ra việc dạy và học môn Đạo đức học cho sinh viên ở các trường Đại
học Sư phạm phải đổi mới nâng cao chất lượng dạy học môn học đáp ứng yêu cầu mới
của đào tạo giáo viên hiện nay.
Một trong những hoạt động dạy học được coi là phương pháp tích cực đó là
phương pháp dạy học giải quyết vấn đề “lấy hoạt động của người học làm trung tâm”
nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học giúp cho người học tiếp
cận một cách nhanh nhất, có hiệu quả với khối lượng tri thức nhân loại ngày càng lớn.
23 trang |
Chia sẻ: thientruc20 | Lượt xem: 881 | Lượt tải: 6
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tóm tắt Luận án Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề trong dạy học môn Đạo đức học ở các trường Đại học sư phạm, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trường Đại học Sư phạm, nơi đào tạo giáo viên. Những người tham gia vào sự
nghiệp trồng người, giáo dục học sinh bằng cả nhân cách của mình. Vì vậy nâng cao chất
lượng dạy học môn Đạo đức học cho sinh viên sư phạm ở các Trường Đại học Sư phạm
là mục tiêu rất quan trọng.
Xu hướng toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, cơ chế thị trường đã đặt ra những yêu
cầu mới trong giáo dục đạo đức nhân cách người công dân, người lao động hiện đại.
Những người sống và làm việc có trách nhiệm, tôn vinh lối sống và làm việc theo hiến
pháp và pháp luật, tình yêu thương đồng loại Thực tiễn hiện nay đang nảy sinh rất
nhiều biểu hiện tiêu cực ở thế hệ trẻ như: sự lệch lạc trong định hướng giá trị sống, lối
sống thờ ơ, vô cảm, ích kỷ gây nên những lo lắng cho gia đình, người thân và toàn xã
hội. Điều này đặt ra việc dạy và học môn Đạo đức học cho sinh viên ở các trường Đại
học Sư phạm phải đổi mới nâng cao chất lượng dạy học môn học đáp ứng yêu cầu mới
của đào tạo giáo viên hiện nay.
Một trong những hoạt động dạy học được coi là phương pháp tích cực đó là
phương pháp dạy học giải quyết vấn đề “lấy hoạt động của người học làm trung tâm”
nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học giúp cho người học tiếp
cận một cách nhanh nhất, có hiệu quả với khối lượng tri thức nhân loại ngày càng lớn.
Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề là bước tiến của khoa học sư phạm hiện
đại. Đây là phương pháp hướng mọi cố gắng để kích thích nhu cầu nhận thức từ bên
trong, tạo ra khả năng tư duy độc lập và sáng tạo cho người học, nhằm biến quá trình đào
tạo thành quá trình tự đào tạo.
Qua nghiên cứu có thể thấy phương pháp dạy học giải quyết vấn đề tỏ ra đặc biệt
thích hợp với việc dạy học Đạo đức học ở các trường Đại học Sư phạm, vì đặc thù của
môn học chứa đựng nhiều tình huống cần giải quyết. Hơn nữa Đạo đức học đóng một vai
trò quan trọng, chủ đạo đến sự hình thành nhân cách, lối sống, đạo đức của sinh viên. Để
hoàn thiện mình và trở thành người có nhân cách sống bản thân mỗi sinh viên không
ngừng tư duy, nỗ lực giải quyết mâu thuẫn ngay trong suy nghĩ và hành vi ứng xử trong
cuộc cuộc sống cũng như trong học tập của mình. Do vậy, học Đạo đức học không chỉ
đơn giản là học những tri thức khoa học, mà thông qua các tình huống của bài học sẽ
giúp cho mỗi sinh viên nỗ lực tư duy, không ngừng rèn đức, luyện tài, để hiểu biết sâu
2
sắc, đúng đắn về đạo đức.
Đã có nhiều công trình nghiên cứu về phương pháp dạy học giải quyết vấn đề, đã
có nhiều bài viết tham luận về việc đổi mới phương pháp dạy học Đạo đức học, nhưng
chưa có một công trình khoa học nào nghiên cứu phương pháp dạy học giải quyết vấn đề
trong dạy học môn Đạo đức học ở các trường Đại học sư phạm. Với mong muốn được
góp phần vào việc đổi mới phương pháp dạy học Đạo đức học nhằm nâng cao chất
lượng đào tạo sinh viên nói chung và sinh viên các trường Đại học sư phạm nói riêng tôi
chọn đề tài “Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề trong dạy học môn Đạo đức học
ở các trường Đại học sư phạm” làm đề tài nghiên cứu của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Luận án nghiên cứu phương pháp dạy học giải quyết vấn đề trong dạy học môn
Đạo đức học ở các Trường Đại học Sư phạm nhằm đưa ra những giải pháp nâng cao
chất lượng dạy học môn Đạo đức học nói chung và dạy học môn Đạo đức học ở các
trường Đại học Sư phạm nói riêng.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình dạy học môn Đạo đức học ở các Trường Đại học Sư phạm
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Mối quan hệ giữa việc sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề trong dạy
học môn Đạo đức học với chất lượng dạy học môn Đạo đức học ở các trường Đại học sư
phạm .
4. Giả thuyết khoa học
Phương pháp dạy học môn Đạo đức học ở các trường Đại học sư phạm thời gian
qua còn nhiều hạn chế, hiệu quả chưa cao. Qua nghiên cứu thấy rằng phương pháp dạy
học giải quyết vấn đề phù hợp trong dạy học môn Đạo đức học. Trên cơ sở phân tích
được thực trạng chỉ ra được nguyên nhân từ đó xây dựng được các giải pháp phù hợp
trong việc sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề trong dạy học môn Đạo đức
học sẽ góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn học này ở các trường cao đẳng, đại
học nói chung và ở các trường Đại học Sư phạm nói riêng
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu
5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của phương pháp dạy học giải quyết vấn đề
trong dạy học môn Đạo đức học ở các trường Đại học sư phạm.
3
Xây dựng các giải pháp sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề trong
dạy học môn Đạo đức học ở các trường đại học sư phạm.
Tổ chức thực nghiệm sư phạm các phương pháp đã đề xuất.
5.2. Phạm vi nghiên cứu
Luận án nghiên cứu thực trạng việc sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề
trong dạy học môn Đạo đức học ở 5 trường Đại học Sư phạm trên phạm vi cả nước: Trường
Đại học Sư phạm Hà Nội; Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội 2; Trường Đại học Sư phạm
Huế; Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên , Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí
Minh
Thời gian điều tra và thực nghiệm từ tháng 9/2014 đến tháng 8/2016
6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
6.1. Phương pháp luận
Luận án sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ
nghĩa duy vật lịch sử; lí luận dạy học hiện đại; lí luận và phương pháp dạy học môn Đạo
đức học
6.2. Phương pháp nghiên cứu
6.2.1. Các phương pháp nghiên cứu lí luận
Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học cụ thể như: phân tích-
tổng hợp,quy nạp, diễn dịch, lịch sử-cụ thể.
6.2.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp điều tra xã hội học: Sử dụng phiếu hỏi với giảng viên, sinh viên để
thu thập thông tin liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
Phương pháp quan sát: Quan sát thái độ, sự chú ý, biểu hiện hứng thú, tính tích
cực của sinh viên trong dạy học Đạo đức học qua các buổi dự giờ, giảng dạy.
Phương pháp chuyên gia: Tham khảo ý kiến các nhà khoa học trong xây dựng đề
cương, lựa chọn phương pháp xây dựng bộ phiếu khảo sát thực trạng.
Phương pháp phỏng vấn giảng viên, sinh viên, nhà quản lí
Phương pháp thực nghiệm: Thực nghiệm sư phạm để phân tích, đánh giá, so sánh
nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng thông qua tác động của thực nghiệm, nêu kết
luận và kiến nghị.
6.2.3. Các phương pháp hỗ trợ
Sử dụng toán thống kê và phần mềm toán học để xử lý các số liệu thu được
4
trong điều tra thực trạng và thực nghiệm sư phạm nhằm rút ra những kết luận cần
thiết.
7. Những luận điểm cần bảo vệ
Sự phù hợp khi sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề trong dạy học
môn Đạo đức học ở các trường Đại học Sư phạm
Thực tiễn dạy học môn Đạo đức học ở các trường Đại học Sư phạm hiệu quả
chưa cao.
Đưa ra nguyên tắc và giải pháp sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề
trong dạy học môn Đạo đức học ở các trường Đại học Sư phạm đạt hiệu quả, góp phần nâng
cao chất lượng dạy học môn Đạo đức học nói chung và chất lượng dạy học môn Đạo đức
học ở các trường Đại học Sư phạm nói riêng
8. Điểm mới của luận án
Luận án góp phần xây dựng cơ sở khoa học của việc sử dụng phương pháp dạy học
giải quyết vấn đề trong dạy học môn Đạo đức học ở các Trường Đại học Sư phạm
Phân tích nguyên nhân, thực trạng và đánh giá việc sử dụng phương pháp giải quyết
vấn đề trong dạy học môn Đạo đức học ở các Trường Đại học Sư phạm.
Đưa ra nguyên tắc và giải pháp sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề
trong dạy học môn Đạo đức học góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức
học ở các trường Đại học Sư phạm.
9. Kết cấu luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung luận án có 4
chương:
Chương 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu phương pháp dạy học giải quyết vấn
đề trong dạy học môn Đạo đức học ở các Trường Đại học sư phạm
Chương 2. Cơ sở khoa học của việc sử dụng phương pháp dạy học giải quyết
vấn đề trong dạy học môn Đạo đức học ở các trường Đại học Sư phạm
Chương 3. Nguyên tắc và các nhóm giải pháp sử dụng phương pháp dạy học giải
quyết vấn đề trong dạy học môn Đạo đức học ở các trường Đại học sư phạm.
Chương 4. Thực nghiệm sư phạm việc sử dụng phương pháp dạy học giải quyết
vấn đề trong dạy học môn Đạo đức học ở các trường Đại học Sư phạm
5
Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC GIẢI
QUYẾT VẤN ĐỀ TRONG DẠY HỌC MÔN ĐẠO ĐỨC HỌC
Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
1.1. Phương pháp giải quyết vấn đề trong dạy học
1.1.1. Nghiên cứu khái niệm phương pháp dạy học giải quyết vấn đề
Tư tưởng dạy học giải quyết vấn đề đã được nhà triết học cổ đại Xôcrat quan
tâm đến, ông đã xây dựng một phương pháp độc đáo: Tọa đàm – tranh luận đó là tư
tưởng khởi đầu của phương pháp đàm thoại. Phương pháp này nhấn mạnh tầm quan
trọng của việc tìm ra nguyên nhân của vấn đề qua tư duy quy nạp và qua sự trao đổi
giữa giáo viên với học sinh và học sinh với học sinh .
Vào những năm 70 của thế kỷ XIX, các nhà khoa học về xã hội như: M.M
Xtaxiulevct, N.A Rôgiơcôp, X.P Bantalon, M.A Rưpnicova, và các nhà khoa học tự
nhiên như A.IA Giecđơ, B.E Raicôp, H.E Amxtơrong đã nêu lên phương án tìm tòi
phát kiến (ơrixtic) trong dạy học nhằm hình thành năng lực nhận thức cho học sinh bằng
cách lôi cuốn các em tự lực tham gia vào quá trình hoạt động tìm kiếm tri thức, phân tích
các hiện tượng, làm các bài mới mà trước đây chưa hề làm và nội dung có chứa đựng
những khó khăn nhất định. Đây là một trong những cơ sở của dạy học giải quyết vấn đề.
Trong số các nhà khoa học thời kỳ này bàn về phương pháp giải quyết vấn đề trên
thế giới không thể không nhắc đến M.I Makhơmutôp. Dựa vào các kết quả của những
thành tựu về tâm lý học - giáo dục học, đặc biệt là lý luận dạy học mà M.I Makhơmutôp
đã chính thức đưa ra cơ sở lý luận vững chắc của phương pháp dạy học giải quyết vấn đề
- phương pháp dạy học được kế thừa bởi dạy học Algorit hóa và Ơrixtic - và đã đưa dạy
học giải quyết vấn đề trở thành một phương pháp dạy học tích cực.
Cũng trên cơ sở bàn về lý luận dạy học giải quyết vấn đề các tác giả Nguyễn
Ngọc Bảo, Nguyễn Ngọc Quang, Thái Duy Tuyên có một số công trình nghiên cứu rất
có giá trị cả về lý luận và thực tiễn.
1.1.2. Nghiên cứu đặc trưng của phương pháp dạy học giải quyết vấn đề
Vào những năm giữa thế kỷ XX, phương pháp dạy học giải quyết vấn đề mới
được tập trung nghiên cứu một cách đầy đủ và sâu sắc hơn ở các môn khoa học tự nhiên,
khoa học xã hội và các môn kĩ thuật. Một đội ngũ đông đảo những người nghiên cứu về
phương pháp giải quyết vấn đề: M.N Xcatkin, A.M Macchiuskin, T.V Cuđriapxep, M.I
6
Makhơmutôp, N.A Polopnicova,đã xuất hiện và có những đóng góp quan trọng.
A.M Macchiuskin với Các tình huống có vấn đề trong tư duy và trong dạy học.
I.IA. Lecne với Dạy học nêu vấn đề ông cho rằng tình huống có vấn đề là một khâu quan
trọng của dạy học giải quyết vấn đề. Không có tình huống có vấn đề thì không có dạy
học giải quyết vấn đề. V.Okôn - nhà giáo dục học nổi tiếng của Ba Lan với Những cơ sở
của việc dạy học nêu vấn đề đã cho chúng ta biết tác dụng của phương pháp dạy học giải
quyết vấn đề là kích thích học sinh tích cực suy nghĩ, chủ động tìm tòi, sáng tạo để giải
quyết vấn đề, đạt tới kiến thức mới một cách sâu sắc, vững chắc.
Một số vấn đề chung về dạy học theo vấn đề của Nguyễn Phúc Chỉnh, Nguyễn
Thị Hằng, Tạp chí Giáo dục Tháng 5, Số 309, tr. 32-33, năm 2013 cho rằng dạy học phát
hiện và giải quyết vấn đề là phương pháp dạy học trong đó giáo viên tạo ra những tình
huống có vấn đề, điều khiển học sinh phát hiện vấn đề, hoạt động tự giác, tích cực, chủ
động, sáng tạo để giải quyết vấn đề và thông qua đó chiếm lĩnh tri thức, rèn luyện kĩ
năng và đạt được những mục đích học tập khác. Đặc trưng cơ bản của dạy học phát hiện
và giải quyết vấn đề là “tình huống gợi vấn đề” vì "Tư duy chỉ bắt đầu khi xuất hiện tình
huống có vấn đề"
1.1.3. Nghiên cứu nguyên tắc và quy trình của phương pháp dạy học giải quyết
vấn đề
Trong nhiều thập kỷ tiếp theo, các nhà tâm lý học và nhà sư phạm Xô viết (cũ)
đã đóng góp nhiều cống hiến lớn trong việc nghiên cứu lý luận phát huy tính tích cực
nhận thức của học sinh trong học tập như Lev Vưgotsky , S.L.Rubinstein,
A.M.Machjusin, A.V.Brus-linski, B.E.Raiơkov, P.I.Pidkasistưi, M.N.Skatkin.v.v..
Theo nhóm tác giả trong Modul số 18: Phương pháp dạy học tích cực; Tài liệu bồi
dưỡng thường xuyên cho giáo viên khối trung học phổ thông; Vụ Giáo dục Trung học;
2013 đưa ra quy trình sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề gồm các giai đoạn
cơ bản sau:
Giai đoạn 1: Xây dựng tình huống có vấn đề - bước quan trọng quyết định toàn bộ
quá trình tổ chức dạy - học.
Giai đoạn 2: Giải quyết vấn đề - giai đoạn cơ bản, cần đầu tư nhiều thời gian
nhất.. Mục đích của giai đoạn này là làm sáng tỏ bản chất của vấn đề đặt ra trong bài
toán nhận thức.
Giai đoạn 3: Hệ thống hóa và tổng hợp tri thức-giai đoạn cuối của quy trình áp
dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề.
1.1.4. Hiệu quả việc sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề trong dạy
7
học
Trong lĩnh vực dạy học sinh học, tác giả Trần Bá Hoành là người sớm có những
nghiên cứu về mặt lý luận và vận dụng thành công dạy học giải quyết vấn đề.
Trong lĩnh vực dạy học hoá học, tác giả Nguyễn Ngọc Quang là người đã có nhiều
nghiên cứu vận dụng dạy học giải quyết vấn đề. Tiếp sau, có các tác giả: Nguyễn Cương;
Nguyễn Ngọc Bảo; Nguyễn Đình Am; Dương Tất Tốn, luận án tiến sĩ của Lê Văn Năm
(2001), với nhan đề Sử dụng dạy học nêu vấn đề- ơrixtic để nâng cao hiệu quả dạy học
chương trình hóa đại cương và hóa vô cơ ở trường trung học phổ thông và bài viết Nâng
cao nhận thức cho học sinh trong dạy học khái niệm phản ứng trao đổi Ion bằng dạy học
nêu vấn đề Tạp chí Giáo dục Số 146. Tr.42-43, năm 2006
Tác giả Nguyễn Bá Kim trong cuốn "Phương pháp dạy học nêu vấn đề môn toán
học” xuất bản năm 2001 Từ sự phân tích quá trình dạy học tác giả chỉ ra nhiệm vụ tổng
quát của phương pháp dạy học môn toán
Lê Nguyên Long; Nguyễn Đức Thâm; Phạm Hữu Tòng trong cuốn "Phương pháp
dạy học vật lý" xuất bản năm 2002 . Cùng với đó tác giả Nguyễn Kì đã đưa phương pháp
phát hiện và giải quyết vấn đề vào nhà trường tiểu học và thực nghiệm ở một số môn
như Toán, Tự nhiên -Xã hội, Đạo đức. Phương pháp nêu vấn đề trong dạy và học lịch sử
Đảng của Vũ Quang Hiển , Tạp chí Lịch sử Đảng năm 2007
Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong quá trình dạy học bộ môn
những nguyên lí cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênnin ở các trường đại học, cao đẳng
của Khuất Thị Thanh Vân, Tạp chí Giáo dục 2013, Tháng 6. Số 311. - tr. 43-45
Như vậy, dạy học giải quyết vấn đề là hình thức dạy học dựa trên sự lĩnh hội tri
thức và các hoạt động một cách sáng tạo bao gồm sự kết hợp các phương pháp dạy và
học có những nét cơ bản của sự tìm tòi khoa học phát triển tính tích cực, tính tự lực,
năng lực sáng tạo và hình thành cơ sở thế giới quan của người học. Phương pháp dạy
học giải quyết vấn đề thật sự là một phương pháp dạy học tích cực. Trong công cuộc
đổi mới phương pháp dạy học tích cực, phương pháp này là một trong những phương
pháp chủ đạo được sử dụng trong nhà trường nói chung.
1.2. Phương pháp dạy học giải quyết đề trong dạy học Đạo đức học ở các
trường Đại học sư phạm
1.2.1. Tầm quan trọng sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề trong
dạy học Đạo đức học
Thế kỷ XVI - XVII, nhà sư phạm lỗi lạc người Tiệp Khắc Komensky (1592 -
1670) cho rằng việc trau dồi đức hạnh cần phải bắt đầu từ lúc tuổi còn thơ, trước khi tâm
8
hồn bị hoen ố; đạo hạnh của con người có thể trau dồi bằng cách luôn luôn xử sự chân
chính. Trong các phương pháp giáo dục sinh động của mình, ông đề cao giáo dục động
cơ và hành vi đạo đức. Và cách giáo dục đem lại hiệu quả sâu sắc nhất nên đưa ra các
tình huống có vấn đề để rồi hướng dẫn học sinh tự giải quyết học sinh sẽ hiểu rõ hơn
từng động cơ và hành vi đạo đức của mình.
Nhà giáo dục học Makarenko A.X. với tác phẩm nổi tiếng Bài ca sư phạm đã bày
tỏ quan điểm dạy học đạo đức cho học sinh, phương pháp giáo dục cá biệt. Nhiều nguyên
tắc dạy học của ông đã được nhiều nhà sư phạm trên thế giới quan tâm. Trong tác phẩm
ông cũng bàn nhiều về cách dạy học nêu vấn đề
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đặt nền móng cho một lý luận mới về giáo dục
đạo đức ở Việt Nam. Theo Người, tài phải đi đôi với đức, đức đi đôi với tài, nếu chỉ có
tài mà không có đức thì là người vô dụng. Người chỉ rõ Đạo đức là cái gốc của người
cách mạng, đạo đức cũng là cái gốc của con người phát triển toàn diện mà nhà trường
phổ thông có trách nhiệm đào tạo. Do đó công tác giáo dục tư tưởng, chính trị và đạo
đức phải giữ vị trí then chốt trong các nhà trường. Công tác đạo đức được tiến hành tốt
sẽ là cơ sở để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, vì thế đức dục có quan hệ mật
thiết với các mặt giáo dục khác. Do đó phải xây dựng các biện pháp giáo dục phù hợp
với từng đối tượng để đạt hiệu quả cao.
Các tác giả Hà Thế Ngữ, Đoàn Văn Khiêm, Trần Tuấn Lộ, Ngô Thị Thu Ngà, Võ
Minh Tuấn, Phạm Hồng Tung, Đào Đức Doãn ... có những bài viết dù ở khía cạnh này
hay khía cạnh khác cũng chỉ ra tầm quan trọng của việc sử dụng phương pháp dạy học
giải quyết vấn đề trong dạy Đạo đức học.
1.2.2. Ưu thế khi sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề trong dạy học
Đạo đức học
Nói về ưu thế khi sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề trong dạy học
Đạo đức học có rất nhiều tác nước ngoài bàn về vấn đề này, có thể kể một số tác giả như
sau
G.Bandzeladze với cuốn Đạo đức học của (NXB Giáo dục; T1,T2 1985) [116];
Tác giả bàn sâu về vấn đề phải sáng tạo ra những hình thức nhận thức, tinh thần phù
hợp, tương thích với một đời sống đạo đức đang có những thay đổi sâu sắc, lớn lao.
Theo tác giả những thay đổi sâu sắc, toàn diện, mạnh mẽ và nhanh chóng của thế giới
đang làm bộc lộ ngày càng rõ không chỉ những giá trị đặc thù của mỗi dân tộc, khu vực,
mà đặc biệt, cả những giá trị chung của con người. Một trong những cách thức thay đổi
phải thay đổi cách truyền đạt về đạo đức học là nên đưa ra nhiều tình huống có vấn đề để
9
giải quyết các vấn đề của đạo đức trong cuộc sống.
Vilixốpski và V. Mitikép với cuốn sách nhân cách của người sinh viên và cuốn Nói
chuyện về giáo dục trong gia đình của tác giả A.Macaren cũng chỉ ra cách thức để dạy đạo
đức học hiệu quả nhất là phải kết hợp nhiều phương pháp, trong đó nên xem phương pháp
đưa ra vấn đề rồi hướng dẫn người học cùng giải quyết là phương pháp đạt hiệu quả cao.
Cùng với các tác giả nước ngoài các tác giả ở Việt Nam như Nguyễn Duy Quý
Nguyễn Hữu Hợp, Hoàng Văn Ngọc, Đặng Xuân Điều, Dương Thúy Nga, Trần Sỹ Phán
...: có nhiều công trình bàn về vai trò, ý nghĩa và khả năng sử dụng phương pháp dạy học giải
quyết vấn đề trong dạy học nói chung và dạy học Đạo đức học nói riêng từ đó góp phần nâng
cao chất lượng dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới và hội nhập hiện nay
Những kết quả nghiên cứu trên đều khẳng định xu hướng chung của nền giáo dục
cần thiết phải tích hợp những thành tựu của phương pháp dạy học giải quyết vấn đề vào
cải tiến phương pháp dạy học, vì nó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Tuy nhiên,
việc sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề như thế nào, kết hợp với phương
pháp dạy học khác ra sao và đảm bảo nguyên tắc, giải pháp nào điều kiện nào để sử dụng
phương pháp dạy học giải quyết vấn đề có hiệu quả thì vẫn chưa được các tác giả làm rõ.
.1.3. Những vấn đề đặt ra để luận án tiếp tục giải quyết
Một là, làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận và thực tiễn việc dạy học giải quyết vấn
đề nói chung và dạy học giải quyết vấn đề môn Đạo đức học ở các trường Đại học sư
phạm nói riêng; luận chứng ưu thế của dạy học giải quyết vấn đề môn Đạo đức học ở các
trường Đại học sư phạm.
Hai là, điều tra, đánh giá thực trạng của việc sử dụng phương pháp dạy học giải