Tóm tắt Luận án Vai trò của an sinh xã hội đối với tiến bộ xã hội ở Việt Nam hiện nay

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH NGUYỄN TIẾN HÙNG VAI TRÒ CỦA AN SINH XÃ HỘI ĐỐI VỚI TIẾN BỘ XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Chuyên ngành: Chủ nghĩa duy vật biện chứng và Chủ nghĩa duy vật lịch sử Mã số: 62 22 03 02 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ HÀ NỘI - 2016 2 Công trình đƣợc hoàn thành tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TSKH. Lƣơng Đình Hải 2. TS. Nguyễn Đình Hòa Phản biện 1: .................................................................................. ................................................................................... Phản biện 2: .................................................................................. ................................................................................... Phản biện 3: .................................................................................. ................................................................................... Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện họp tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Vào hồi giờ ngày tháng năm 2016 Có thể tìm hiểu luận án tại: Thƣ viện Quốc gia và Thƣ viện Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh 3 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Lịch sử xã hội loài người nói chung vận động theo hướng tiến bộ, mỗi giai đoạn vận động và phát triển của xã hội có thể theo những xu hướng khác nhau, nhưng xét đến cùng, đều là những nấc thang của sự tiến bộ xã hội (TBXH). Tiến bộ xã hội được đánh giá thông qua sự phát triển con người, là khả năng đáp ứng các nhu cầu vật chất, tinh thần của con người ngày càng cao. Tuy nhiên, ở nhiều quốc gia, dân tộc, không phải tất cả mọi nhu cầu của con người đều đã được đáp ứng do trình độ phát triển kinh tế, do sự hạn chế bởi các thể chế chính trị, sự tồn tại các quan điểm mâu thuẫn nhau Bên cạnh đó, ở nhiều quốc gia lại tồn tại tình trạng bất bình đẳng, nghèo đói, dịch bệnh, thiên tai địch họa, khủng hoảng kinh tế... Do vậy, việc đáp ứng nhu cầu vật chất, tinh thần, đảm bảo cho sự phát triển hài hòa của sự TBXH vẫn còn hạn chế ở những mức độ khác nhau. Để khắc phục những hạn chế đó, các quốc gia đã sử dụng nhiều cách thức khác nhau để giải quyết các vấn đề xã hội, trong đó an sinh xã hội (ASXH) được coi như cách thức cơ bản góp phần thúc đẩy sự phát triển và TBXH. An sinh xã hội được xem là một “giá đỡ”, một “lưới an toàn” để tăng cường khả năng ngăn ngừa, chống đỡ, giảm nhẹ, khắc phục những rủi ro gặp phải trong cuộc sống, đảm bảo cho các cá nhân, các giai tầng xã hội có điều kiện, cơ hội phát triển. Việt Nam là quốc gia đang phát triển với những điều kiện, hoàn cảnh có nhiều yếu tố đặc thù. Đất nước Việt Nam đã và đang khắc phục hậu quả do chiến tranh kéo dài, đang trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (CNXH) Sau 30 năm đổi mới, sự phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đã đem lại những biến đổi sâu sắc về kinh tế - xã hội. Kinh tế tăng trưởng nhanh, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tiến bộ, thu nhập bình quân đầu người ngày một nâng cao, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân có sự cải thiện rõ rệt. Tuy vậy, do xuất phát điểm thấp, do tác động của nền kinh tế thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế và các nguyên nhân khác, nhiều vấn đề xã hội mới nảy sinh phức tạp. Tình trạng phân hóa giàu nghèo, sự bất bình đẳng trong thu nhập, tạo ra khoảng cách thu nhập ngày càng lớn, là mầm mống cho những bất ổn xã hội. Quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế dẫn đến hàng triệu lao động nông nghiệp mất đất, di chuyển từ nông thôn ra thành thị tìm kiếm việc làm và phải chấp nhận cuộc sống đầy rủi ro, bấp bênh. Nguy cơ thất nghiệp, bệnh tật, ốm đau đang đe dọa một bộ phận người lao động, nhất là lao động phổ thông. Bên 4 cạnh đó, biến đổi khí hậu đã và đang tác động tiêu cực đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, như hạn hán, sa mạc hóa trong nông nghiệp, xâm thực của biển; nhiễm mặn, lũ ống, lũ quét, v.v.. các nhóm yếu thế, dễ bị tổn thương cần trợ giúp trong xã hội còn rất lớn. Do vậy, việc xây dựng hệ thống ASXH phù hợp, góp phần thực hiện TBXH là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cấp thiết. Bước vào thời kỳ chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, cùng với sự tăng trưởng kinh tế, hệ thống ASXH cũng ngày càng đồng bộ, hoàn thiện với diện bao phủ không ngừng được mở rộng. An sinh xã hội đã giúp cho các nhóm yếu thế, dễ bị tổn thương trong xã hội có được cuộc sống ổn định hơn, khắc phục khó khăn tốt hơn. T TBXH, Việt Nam đượ ột trong những quốc gia thành công nhấ ực hiện các mục tiêu Thiên niên kỷ về giảm nghèo và giải quyết các vấn đề xã hội, góp phần thúc đẩy TBXH. Tuy nhiên, trong điều kiện kinh tế đất nước còn eo hẹp, nhận thức về việc xây dựng hệ thống ASXH còn hạn chế, với mức hỗ trợ thấp và chưa đáp ứng được yêu cầu; hệ thống ASXH đang trong quá trình hình thành, nhiều vấn đề đòi hỏi phải được nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện... để hệ thống ASXH ở Việt Nam phát huy tốt hơn vai trò của nó đối với TBXH. Xuất phát từ yêu cầu trên đây, tác giả chọn vấn đề “Vai trò của an sinh xã hội đối với tiến bộ xã hội ở Việt Nam hiện nay” làm nội dung nghiên cứu trong luận án của mình. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích Trên cơ sở phân tích một số vấn đề lý luận về vai trò ASXH đối với TBXH và đánh giá thực trạng vai trò của ASXH đối với TBXH ở Việt Nam trong những năm qua, luận án đề xuất những giải pháp cơ bản nhằm phát huy vai trò của ASXH đối với TBXH ở nước ta hiện nay. 2.2. Nhiệm vụ - Hệ thống hóa, luận giải một số vấn đề lý luận cơ bản về vai trò của ASXH đối với TBXH. - Phân tích, đánh giá thực trạng vai trò ASXH đối với TBXH ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay. - Đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm phát huy vai trò của ASXH đối với TBXH ở Việt Nam hiện nay. 5 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận án là vai trò của ASXH đối với TBXH ở Việt Nam hiện nay. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Vai trò của ASXH đối với TBXH xét cả về mặt lý luận và thực tiễn bao gồm nhiều nội dung, nhiều vấn đề. Do vậy, luận án giới hạn phạm vi nghiên cứu là: - Về nội dung: Luận án tập trung nghiên cứu vai trò của ASXH đối với TBXH ở Việt Nam hiện nay. - Về không gian: Nghiên cứu trên phạm vi cả nước. - Về thời gian: Luận án nghiên cứu vai trò của ASXH đối với TBXH ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay, tập trung là từ năm 2000 đến nay - vì đây là giai đoạn hệ thống ASXH đã được hình thành tương đối rõ nét cả về nhận thức, lý luận cũng như hành động thực tiễn. 4. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phƣơng pháp nghiên cứu 4.1. Cơ sở lý luận và thực tiễn Cơ sở lý luận: Luận án được thực hiện trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về vai trò của ASXH đối với TBXH ở Việt Nam hiện nay. Đồng thời, luận án có tham khảo kết quả nghiên cứu của một số công trình của các tác giả đi trước có liên quan đến đề tài. Cơ sở thực tiễn: Luận án căn cứ vào sự thể hiện thực tế vai trò của ASXH đối với TBXH ở Việt Nam trong những năm qua. 4.2. Phương pháp nghiên cứu Luận án được thực hiện trên cơ sở vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử; kết hợp phương pháp lịch sử - lôgíc, phân tích và tổng hợp, phương pháp trừu tượng hóa và khái quát hóa, hệ thống hóa Đồng thời, sử dụng một số phương pháp nghiên cứu khoa học xã hội khác, như phương pháp so sánh, phân tích số liệu 5. Điểm mới của luận án Là một công trình nghiên cứu dưới góc độ triết học về vai trò của ASXH đối với TBXH, luận án có những đóng góp mới sau đây: - Phân tích, đánh giá khái quát thực trạng vai trò của ASXH đối với TBXH ở Việt Nam thời gian qua. 6 - Đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm phát huy vai trò của ASXH đối với TBXH ở Việt Nam hiện nay. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận án góp phần hệ thống hóa, làm sáng tỏ thêm những vấn đề lý luận cơ bản về vai trò của ASXH đối với TBXH nói chung và ở Việt Nam nói riêng. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn - Luận án có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho hoạt động nghiên cứu, giảng dạy về hệ thống chính sách ASXH ở nước ta nói chung, ở Học viện Chính sách và Phát triển nói riêng. - Kết quả của luận án có thể gợi mở cho các cơ quan quản lý có những điều chỉnh chính sách phù hợp để phát huy vai trò của ASXH đối với TBXH trong thời kỳ đổi mới ở nước ta. - Góp thêm ý kiến để điều chỉnh nhận thức, hành động, trách nhiệm của xã hội và đối tượng được thụ hưởng ASXH trong thực hiện TBXH ở Việt Nam hiện nay. 7. Kết cấu của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các công trình nghiên cứu của tác giả, tài liệu tham khảo, phụ lục, luận án được trình bày trong 4 chương 10 tiết. Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 1.1. NHỮNG CÔNG TRÌNH BÀN VỀ AN SINH XÃ HỘI, TIẾN BỘ XÃ HỘI VÀ VAI TRÒ CỦA AN SINH XÃ HỘI ĐỐI VỚI TIẾN BỘ XÃ HỘI 1.1.1. Các công trình chủ yếu nghiên cứu nội dung an sinh xã hội An sinh xã hội là một trong những vấn đề quan trọng trong chiến lược phát triển của mỗi quốc gia. Vì vậy, ASXH đã và đang là vấn đề được quan tâm nghiên cứu bởi các nhà khoa học trong nước và trên thế giới với cách tiếp cận, nghiên cứu ở nhiều góc độ khác nhau. Có thể kể đến những công trình chủ yếu và các kết quả nghiên cứu chính sau: Cuốn An sinh xã hội và phát triển nguồn nhân lực, của Mạc Văn Tiến; Giáo trình An sinh xã hội của tác giả Nguyễn Văn Định; Hệ thống an sinh xã hội của EU và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam của tác giả Đinh Công Tuấn; Xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách an sinh xã hội ở Việt Nam, của tác giả Mai Ngọc Cường đã có những nghiên cứu về khái niệm, cấu trúc, nội dung của ASXH. Một số công trình khác, 7 như: Pháp luật an sinh xã hội - Kinh nghiệm của một số nước đối với Việt Nam, của tác giả Trần Hoàng Hải, Lê Thị Thuý Phương, tập trung phân tích hệ thống pháp luật ASXH ở một số nước tiêu biểu như Đức, Mỹ, Nga; đồng thời, trình bày những nội dung cơ bản của pháp luật Việt Nam. Cuốn Chính sách an sinh xã hội và vai trò của Nhà nước trong việc thực hiện chính sách an sinh xã hội ở Việt Nam của tác giả Nguyễn Văn Chiều, đã nghiên cứu những vấn đề lý luận chung về chính sách ASXH và vai trò của Nhà nước trong việc thực hiện chính sách ASXH, kinh nghiệm quốc tế và thực trạng Nhà nước thực hiện chính sách ASXH ở Việt Nam, cuốn sách đã phân tích những nội dung cơ bản của chính sách ASXH và vai trò của Nhà nước trong việc thực hiện chính sách ASXH ở Việt Nam hiện nay. Đề tài cấp Nhà nước: Cơ sở khoa học của việc xây dựng sàn an sinh xã hội ở Việt Nam giai đoạn năm 2011-2020, đề xuất các mức chuẩn để xây dựng sàn ASXH, các chính sách trong sàn an sinh xã hội. Đây là cơ sở quan trọng góp phần xây dựng và hoàn thiện hệ thống lý luận về ASXH, vai trò của ASXH ở Việt Nam trong những năm tiếp theo. 1.1.2. Những công trình chủ yếu nghiên cứu nội dung của tiến bộ xã hội Tuyên bố về phát triển và tiến bộ xã hội được Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua theo Nghị quyết 2542 (XXIV) ngày 11/12/1969) đã nêu ra những nguyên tắc, mục tiêu, phương tiện, biện pháp để thực hiện sự phát triển và TBXH. Những nội dung này đã định hướng cho các chính sách và mục tiêu cụ thể của TBXH ở nhiều quốc gia trên thế giới. Cuốn sách Tiến bộ xã hội - một số vấn đề lý luận do GS, TS Nguyễn Trọng Chuẩn chủ biên. Theo các tác giả, TBXH, xét cho cùng, là sự vận động của xã hội từ hình thái kinh tế - xã hội này tới hình thái kình tế xã hội khác cao hơn. Sự vận động ấy diễn ra trong một quá trình lịch sử - tự nhiên, với khuynh hướng của sự phủ định có kế thừa giữa các xã hội theo chiều xoáy ốc đi lên. TBXH là một tiến trình mang tính quy luật, là một hiện tượng khách quan và tất yếu - nó vốn có đối với mọi xã hội. Trong bài Về khái niệm tiến bộ xã hội, tác giả Hồ Sĩ Quý cho rằng, ý nghĩa sâu xa, quyết định mọi tiến bộ vẫn là sự phát triển của lực lượng sản xuất, vẫn là sự lớn mạnh của nền sản xuất xã hội; rằng, cái quyết định TBXH, xét cho cùng, vẫn là các nhân tố vật chất, thuộc về nền sản xuất xã hội. Cuốn Công bằng xã hội trong tiến bộ xã hội của tác giả Nguyễn Minh Hoàn đã trình bày quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về bản chất, tiêu chuẩn của TBXH Cuốn sách Tiến bộ xã hội: Một số vấn đề về mô hình phát triển ở Đông Á và Đông Nam Á của tác giả Hồ Sĩ Quý, đã nghiên cứu những quan điểm cơ bản về tăng trưởng, phát triển, phát triển bền vững và tiến bộ xã hội; vấn đề mô hình phát triển Đông Á và Đông Nam Á; phát triển và tiến bộ ở Việt Nam: Một số vấn đề nhìn từ kinh nghiệm Đông Á và Đông Nam Á. Nội 8 dung cuốn sách chỉ ra nhiều gợi ý liên quan đến sự phát triển ở Việt Nam, trong đó có những vấn đề về TBXH. 1.1.3. Các công trình nghiên cứu vai trò của an sinh xã hội đối với tiến bộ xã hội Trong cuốn An sinh xã hội và phát triển nguồn nhân lực, tác giả Mạc Văn Tiến cho rằng, ASXH đã góp phần thúc đẩy TBXH sự phát triển xã hội là một quá trình, trong đó các nhân tố kinh tế và nhân tố xã hội thường xuyên tác động lẫn nhau Cuốn sách An sinh xã hội ở Việt Nam hướng tới 2020 của tác giả Vũ Văn Phúc đã phân tích những vấn đề lý luận và thực tiễn về ASXH ở Việt Nam trong những năm đổi mới; trong đó, chỉ ra những thành tựu, vai trò của ASXH đối với sự phát triển xã hội cũng như những hạn chế, yếu kém còn tồn tại và định hướng xây dựng hệ thống ASXH ở Việt Nam đến năm 2020. Cuốn sách Về an sinh xã hội ở Việt Nam giai đoạn 2012 - 2020 của tác giả Mai Ngọc Cường đã phân tích thực trạng phát triển ASXH ở Việt Nam hiện nay, đồng thời qua đó phân tích vai trò của hệ thống ASXH đối với các lĩnh vực của đời sống xã hội. Cuốn sách còn giới thiệu kinh nghiệm của một số nước trong việc phát triển hệ thống ASXH nhằm tăng cường vai trò của nó trong đời sống xã hội, thúc đẩy sự tiến bộ xã hội. Cuốn sách Phát triển hệ thống an sinh xã hội Việt Nam đến năm 2020 do Nguyễn Thị Lan Hương (chủ biên), đã cung cấp một số thông tin cơ bản về tình hình thực hiện ASXH năm 2013 và đi sâu phân tích những hạn chế và định hướng chính sách nhằm khắc phục những bất cấp đang tồn tại đối với lĩnh vực chính sách BHXH. Những nghiên cứu này được luận án nghiên cứu, tham khảo. Trong bài viết Xây dựng và hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội - một công cụ quan trọng nhằm thực hiện công bằng xã hội ở nước ta, tác giả Phạm Thị Ngọc Trầm đã luận chứng rằng, hệ thống ASXH mạnh là một công cụ quan trọng góp phần thực hiện công bằng xã hội. Việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống ASXH có vai trò và ý nghĩa to lớn đối với mỗi cá nhân cũng như cộng đồng và toàn thể xã hội. Đó là một nhiệm vụ cấp bách và thiết thực nhằm thực hiện công bằng xã hội, bảo đảm cuộc sống an toàn cho mọi người dân, sự ổn định và phát triển bền vững của xã hội. 1.2. CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG VAI TRÒ CỦA AN SINH XÃ HỘI ĐỐI VỚI TIẾN BỘ XÃ HỘI Ở VIỆT NAM Trong cuốn An sinh xã hội đối với nông dân trong điều kiện kinh tế thị trường ở Việt Nam, tác giả Mai Ngọc Anh đã khái quát thực trạng hệ thống ASXH ở nước ta, chỉ ra những thành tựu, hạn chế, nguyên nhân hạn chế của hệ thống ASXH đối với nông dân; đề xuất các phương án xây dựng và hoàn thiện hệ thống ASXH đối với nông dân ở nước ta những năm tới. Chiến lược an sinh xã hội 2011 - 2020 của Bộ Lao động - Thương binh và 9 Xã hội, Hà Nội năm 2010 đã đánh giá thực trạng ASXH thời kỳ 2001 - 2010. Những đánh giá này được luận án phân tích, tham khảo. Cuốn Chính sách an sinh xã hội và vai trò của Nhà nước trong việc thực hiện chính sách an sinh xã hội ở Việt Nam của tác giả Nguyễn Văn Chiều đã nghiên cứu thực trạng chính sách ASXH ở Việt Nam, từ đó chỉ ra những thành tựu và hạn chế trong việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội ở nước ta những năm qua. Trong bài An sinh xã hội 25 năm đổi mới: Thành tựu và những vấn đề đặt ra, tác giả Mai Ngọc Cường cho rằng, sau 25 năm đổi mới, hệ thống an sinh xã hội ở nước ta ngày càng hoàn thiện và có đóng góp quan trọng vào việc ổn định và phát triển kinh tế - xã hội, nhưng vẫn còn không ít bất cập. Hệ thống ASXH đang trong quá trình hình thành, chưa đồng bộ, một số chương trình tính khả thi thấp. Mức độ bao phủ, mức độ tác động của các chương trình ASXH nhìn chung chưa cao; nguồn tài chính thực hiện các chương trình ASXH thiếu tính bền vững. 1.3. NHỮNG CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU VỀ CÁC GIẢI PHÁP PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA AN SINH XÃ HỘI ĐỐI VỚI TIẾN BỘ XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Trong cuốn Lý thuyết và mô hình an sinh xã hội (phân tích thực tiễn ở Đồng Nai), của các tác giả Phạm Văn Sáng, Ngô Quang Minh, Bùi Văn Huyền, Nguyễn Anh Dũng đã phân tích và đưa ra những nhận định, giải pháp, góp phần xây dựng hoàn thiện hệ thống chính sách ASXH ở Việt Nam. Cuốn sách Xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách an sinh xã hội ở Việt Nam của tác giả Mai Ngọc Cường, đã đề xuất những phương hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống chính sách ASXH tiến tới xây dựng mô hình ASXH phù hợp với điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước. Chiến lược an sinh xã hội 2011 - 2020 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã đưa ra 11 nhóm giải pháp cơ bản để thực hiện Chiến lược an sinh xã hội thời kỳ 2011 - 2020. Cuốn sách Đảng lãnh đạo thực hiện chính sách xã hội trong thời kỳ đổi mới của tác giả Nguyễn Thị Thanh, đã phân tích một số kinh nghiệm của Đảng trong lãnh đạo thực hiện chính sách xã hội. Cuốn An sinh xã hội ở Việt Nam hướng tới 2020 của tác giả Vũ Văn Phúc, đưa ra nhiều giải pháp nhằm xây dựng và hoàn thiện hệ thống ASXH ở Việt Nam, vì sự phát triển bền vững của đất nước. Đề tài khoa học cấp Nhà nước: Cơ sở khoa học xây dựng sàn an sinh xã hội ở Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020, mã số KX.02.07/11-15 do tác giả Doãn Mậu Diệp làm chủ nhiệm, đã đưa ra 6 nhóm giải pháp xây dựng sàn ASXH ở Việt Nam đến năm 2020. Đề tài khoa học cấp Bộ Đảm bảo an sinh xã hội: Định hướng mô hình và giải pháp do Đặng Nguyên Anh làm chủ nhiệm, đã đề xuất quan điểm mục tiêu và định hướng giải pháp nhằm hoàn thiện mô hình ASXH ở Việt Nam từ nay đến năm 2020, tầm nhìn 2030. Đề tài đã góp phần trả lời câu hỏi về hệ thống 10 ASXH Việt Nam cần được điều chỉnh như thế nào, và mô hình giải pháp chính sách cần chú ý ra sao nhằm thực hiện mục tiêu đảm bảo ASXH và phát triển bền vững. Ngoài những công trình nêu trên, còn có nhiều công trình khác cũng nghiên cứu, đề xuất những giải pháp thực hiện ASXH ở những góc độ khác nhau. Những kết quả nghiên cứu sẽ được chúng tôi kế thừa trong quá trình thực hiện luận án. TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 1. Nhận xét chung về các công trình khoa học đã đề cập Một là, hầu hết các công trình nghiên cứu đã đề cập và phân tích những vấn đề lý luận về ASXH cũng như vai trò của nó đối với TBXH. Mặc dù có những cách tiếp cận khác nhau, song tựu trung lại, ASXH được hiểu theo hai nghĩa: Theo nghĩa rộng, ASXH là toàn bộ các bộ các biện pháp của nhà nước, cộng đồng, cá nhân nhằm đảm bảo cuộc sống cho người dân trong toàn xã hội; theo nghĩa hẹp, ASXH hướng tới sự đảm bảo tối thiểu cho mục tiêu mưu sinh của một bộ phận dân cư thuộc nhóm yếu thế, gặp rủi ro hay chịu thiệt thòi trong xã hội. Về vai trò của ASXH đối với TBXH, đa số các tác giả tuy đã có đề cập và đều thống nhất ở điểm chung khi cho rằng ASXH đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội, ổn định chính trị - xã hội, góp phần vào xây dựng nguồn nhân lực, thể hiện tính nhân văn cao cả nhưng chưa có sự phân tích hệ thống từ góc độ triết học. Hai là, các tác giả đã có cái nhìn khá toàn diện về cấu trúc, mô hình của ASXH, tạo nên bức tranh tổng quát về ASXH và chính sách ASXH đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ đổi mới, toàn cầu hóa và chủ động hội nhập quốc tế. Các công trình đã phán ánh khá sâu sắc và rõ nét về những thành tựu ASXH