tóm tắt luận án Xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở nước cộng hòa dân chủ nhân dân lào

BỘ GIÁO DỤC HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ- HÀNH CHÍNH VÀ ĐÀO TẠO QUỐC GIA HỒ CHÍ MÍNH HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH Somnith SYLIBOUNLIENG XÂY DỰNG VÀ BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT CỦA CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Ở NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO Chuyên ngành : Quản lý Hành chính công Mã số : 62 34 82 01 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH CÔNG HÀ NỘI – 2014 Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH Người hướng dẫn khoa học : PGS.TS. Lưu Kiếm Thanh PGS.TS. Vũ Trọng Hách Phản biện 1 : ......................................................................................................... ........................................................................................................ Phản biện 2: .......................................................................................................... ......................................................................................................... Phản biện 3: .......................................................................................................... .......................................................................................................... Luận án được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp, Học Viện Hành Chính Vào hồi ................... giờ ................... ngày ................... năm 2013 Địa điểm : Phòng ............... Nhà A – Hội Trường bảo vệ luận án tiến sĩ , Học Viện Hành Chính , Số 77 Đường Nguyễn Chí Thanh Quận Đồng Đa, Thành Phố Hà Nội Có thể tìm hiểu luận án tại Thư Viện Học viện Hành Chính hoặc lên trang Web của Khoa sau đại học, Học Viện Hành Chính Quôc Gia Hà Nội – Việt Nam . MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Cơ quan hành chính nhà nước là một bộ phận quan trọng trong hệ thống bộ máy nhà nước. Đặc điểm quan trọng nhất của cơ quan hành chính nhà nước trong thực hiện quyền hành pháp là mang tính chất quyền lực nhà nước. Trong phạm vi thẩm quyền của mình, cơ quan hành chính nhà nước có quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật (quyền lập quy) hoặc văn bản áp dụng quy phạm pháp luật có tính bắt buộc phải thi hành đối với cá nhân, tổ chức, cơ quan nhà nước cơ quan nhà nước có liên quan; có quyền kiểm tra, giám sát việc thực hiện các văn bản mà mình đã ban hành; có quyền áp dụng các biện pháp cưỡng chế khi cần thiết đối với cá nhân, tổ chức, cơ quan có liên quan đã không tự giác và nghiêm chỉnh thực hiện văn bản do cơ quan nhà nước ban hành đã có hiệu lực pháp luật. Trong những năm qua tại Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong các cơ quan hành chính nhà nước đã rất được quan tâm, nhiều công trình khoa học liên quan đến việc ban hành văn bản hành chính, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước đã được công bố; pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật cũng không ngừng được hoàn thiện. Văn bản quy phạm pháp luật được xem là công cụ quan trọng để đảm bảo hiệu lực và hiệu quả trong hoạt động điều hành nền hành chính nhà nước, góp phần ổn định, phát triển các hoạt động kinh tế - xã hội. Trong văn kiện Đại hội Đảng Nhân dân cách mạng Lào lần IX, năm 2011 đã xác định: “Điều kiện quan trọng để phát huy dân chủ là xây dựng và hoàn chỉnh hệ thống pháp luật đồng thời tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong mọi hoạt động”. Trong điều kiện đẩy mạnh quá trình đổi mới hiện nay, Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào lần thứ IX (năm 2011) về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, mà trọng tâm là cải cách một bước nền hành chính nhà nước, được đề ra là một trong những quan điểm cơ bản để xây dựng và kiện toàn bộ máy nhà nước trong sạch, vững mạnh, tăng cường hiệu lực, hiệu quả. Đó là: “Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, xây dựng nhà nước pháp quyền ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, Nhà nước quản lý xã hội theo pháp luật và bằng pháp luật”. Hiến pháp nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào năm 2003 cũng quy định tại Điều 10: “Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật, không ngừng tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa”. Mặc dù vậy, cho đến nay thực tế quản lý xã hội bằng pháp luật và việc điều chỉnh bằng pháp luật các quan hệ xã hội tại Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào vẫn còn nhiều hạn chế. Điều này đòi hỏi Nhà nước Lào phải xây dựng và hoàn thiện được hệ thống pháp luật đồng bộ, khoa học, hoàn chỉnh. Mặt khác, phải đảm bảo hệ thống pháp luật được thực hiện một cách nghiêm chỉnh từ trung ương xuống cơ sở, đảm bảo nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa trên tinh thần tôn trọng tuyệt đối pháp luật. Xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật là một công việc quan trọng của các cơ quan hành chính nhà nước tại Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Cùng với công cuộc cải cách nền hành chính nhà nước thì việc xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật nói chung và của các cơ quan hành chính nhà nước nói riêng đã có những chuyển biến tích cực, đã từng bước nâng cao được năng lực xây dựng và ban hành văn bản quản lý nhà nước. Bước đầu hình thành hệ thống văn bản quản lý đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của công tác quản lý hành chính nhà nước. Tuy nhiên, công tác xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan hành chính nhà nước vẫn còn nhiều yếu kém, hạn chế cần khắc phục, đặc biệt là về phương thức, quy trình chuẩn ban hành, hình thức văn bản, thẩm quyền ban hành, các hình thức chế tài, kiểm tra, xử lý văn bản trái pháp luật. Chính những mặt hạn chế, yếu kém này đã làm giảm hiệu lực và hiệu quả trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Từ thực tế này đòi hỏi phải có sự nghiên cứu, đổi mới, nâng cao chất lượng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật nói chung và quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan hành chính nhà nước nói riêng. Tại Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, trong thời gian trước văn bản quy phạm pháp luật và quy trình xây dựng cũng như ban hành văn bản quy phạm pháp luật chưa được chú trọng nghiên cứu nên cũng có rất ít tài liệu, công trình nghiên cứu chính thức về vấn đề này. Chỉ có một số ít các văn bản hướng dẫn của cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền đề cập tới một phần hoặc đề cập một cách chung chung nên chưa thể hiện được vấn đề chung về lý luận cũng như thực tiễn cần thiết cho hoạt động này của các cơ quan hành chính nhà nước. Cho tới khi, Luật Xây dựngvăn bản quy phạm pháp luật được ban hành năm 2012 thì vấn đề lý luận và thực tiễn của công tác xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật mới được hoàn thiện một bước và có tính hệ thống hơn. Tuy vậy, việc ra đời Luật xây dựngvăn bản quy phạm pháp luật không có nghĩa là hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan hành chính nhà nước nói riêng và cơ quan nhà nước nói chung đã hoàn thiện. Mà đây chỉ là những cơ sở ban đầu để dần hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và những vấn đề xung quanh loại văn bản này. ` Điều này có thể lý giải tại sao trên thực tế hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan hành chính nhà nước vẫn còn nhiều tồn tại và bất cập như khái niệm, phân loại, thẩm quyền ban hành, trình tự ban hành các văn bản còn chưa thống nhất. Và đó là một trong những nguyên nhân cơ bản gây ra tình trạng các cơ quan hành chính nhà nước vẫn ban hành văn bản sai thể thức, sai thẩm quyền, thậm chí còn sai nội dung, thiếu tính khả thi gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới hiệu lực và hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước. Do đó, việc nghiên cứu một cách cơ bản có hệ thống về hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan hành chính nhà nước là một yêu cầu cấp bách và lâu dài đặt ra hiện nay cho nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Xuất phát từ những vấn đề lý luận và thực tiễn trên, thì vấn đề “Xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan hành chính nhà nước tại Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào” là rất quan trọng và cần thiết phải tiến hành nghiên cứu. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án: - Mục đích nghiên cứu Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, qua đó làm rõ những kết quả, những hạn chế và nguyên nhân trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Lào để đề xuất hệ thống giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của chính các cơ quan này. - Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu trên, luận án có những nhiệm vụ cơ bản sau: + Nghiên cứu và vận dụng những thành quả đã có về phương diện lý luận để hình thành cơ sở lý luận về xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào; + Tổng kết thực tiễn hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, từ đó rút ra những nhận xét, đánh giá làm cơ sở cho việc đề xuất các phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan này; + Đề xuất phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: - Đối tượng nghiên cứu Luận án tập trung nghiên cứu: + Cơ sở lý luận về hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào; + Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới về hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước; + Thực trạng hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào; + Các phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. - Phạm vi nghiên cứu + Không gian: Luận án tập trung nghiên cứu hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào và Việt Nam (quốc gia có chế độ chính trị tương đồng với Lào). + Thời gian: Luận án tập trung nghiên cứu hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào giai đoạn 2006 đến 2012. 4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu - Phương pháp luận Luận án được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, quan điểm của Đảng Nhân dân cách mạng Lào, của Nhà nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào về nhà nước và pháp luật, về cải cách hoàn thiện bộ máy nhà nước, về cải cách hành chính nhà nước, về hoàn thiện hệ thống pháp luật. Luận án sử dụng phương pháp luận của triết học Mác – Lênin, nghiên cứu đề tài theo quan điểm hệ thống, khách quan, toàn diện, quan điểm lịch sử cụ thể, quan hệ giữa cái chung – cái riêng, cái phổ biến – cái đặc thù, nguyên nhân – kết quả, v.v… -Phương pháp nghiên cứu Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, tác giả luận án lựa chọn các phương pháp nghiên cứu cụ thể phù hợp với từng nội dung trong luận án. +Tác giả sử dụng phương pháp hệ thống, phương pháp phân tích, tổng hợp các tài liệu, công trình nghiên cứu khoa học đã công bố để đánh giá tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài. +Tác giả sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp diễn dịch và quy nạp để nghiên cứu khái niệm, đặc điểm, nội dung, vai trò, yêu cầu và các yếu tố bảo đảm cho hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước. Phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp được áp dụng khi tìm hiểu hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở một số quốc gia và bài học kinh nghiệm vận dụng cho Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. +Tác giả sử dụng phương pháp thống kê, so sánh, phân tích khái quát các tư liệu, số liệu để đánh giá thực trạng hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, rút ra những kết quả hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt động này. +Tác giả sử dụng phương pháp hệ thống, phương pháp phân tích, tổng hợp để đề xuất luận chứng các phương hướng, giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào hiện nay. 5. Đóng góp khoa học của luận án Kết quả nghiên cứu của luận án có những điểm mới sau đây: - Luận án xây dựng được cơ sở lý luận đối với hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, bao gồm: đặc điểm, nội dung, vai trò, các yếu tố bảo đảm đối với hoạt động này. - Luận án khái quát hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở một số quốc gia và bài học kinh nghiệm có thể vận dụng cho Lào. - Luận án phân tích, đánh giá được thực trạng hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Lào từ kết quả, hạn chế và nguyên nhân trong giai đoạn từ 2006 đến 2012. - Luận án xác định phương hướng và đề xuất luận chứng các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật ở Lào trong giai đoạn hiện nay. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án - Xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính là hướng đến mục tiêu thi hành pháp luật, đưa pháp luật vào cuộc sống, góp phần thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ của cơ quan hành chính nhà nước, mà trọng tâm là thực hiện quyền hành pháp. - Về lý luận, kết quả nghiên cứu của luận án góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận về xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước, chỉ rõ thực trạng, nguyên nhân làm hạn chế chất lượng xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Lào giai đoạn 2006 – 2012, trên cơ sở đó đề xuất hệ thống giải pháp nhằm nâng cao chất lượng của hoạt động này ở Lào trong giai đoạn hiện nay. - Về thực tiễn, luận án là tài liệu tham khảo trong việc nghiên cứu, giảng dạy học tập trong môn học soạn thảo văn bản các trường đại học luật, đại học hành chính, làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan nghiên cứu hoặc hoạt động thực tiễn tại Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. 7. Kết cấu của luận án Ngoài phần mở đầu, tổng quan tình hình nghiên cứu, kết luận, tài liệu tham khảo, luận án được kết cấu thành 4 chương, cụ thể: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài và những vấn đề đặt ra cần phải tiếp tục nghiên cứu Chương 2: Cơ sở khoa học về xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào Chương 3: Thực trạng xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan hành chính nhà nước tại Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào Chương 4: Định hướng và giải pháp về xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan hành chính nhà nước tại Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào trong giai đoạn hiện nay Chương I TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU 1.1. Tổng quan những công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án 1.1.1. Những công trình nghiên cứu ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào Tại Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, trong một thời gian dài những vấn đề lý luận về hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật, văn bản của các cơ quan nhà nước nói chung, cơ quan hành chính nhà nước nói riêng ít được quan tâm nghiên cứu nên có rất ít các công trình khoa học được công bố trong lĩnh vực này. Chỉ có một số công trình khoa học như: Khăm Phết Vông Đa La ( 2010), “Cải cách các văn bản quy phạm pháp luật về thương mại và liên quan đối với nhóm ASEAN”, Tạp chí Pháp luật số 4/2010; Chăn Pheeng Si Li Văn ( 2011), “Hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Quốc hội về kiểm tra việc ban hành pháp luật và văn bản quy phạm pháp luật trong giai đoạn hiện nay”; Tạp chí Pháp luật số 1/2011; Phou sa khone Meuang wong ( 2010): “Pháp luật về kiểm tra và xử lý văn bản quy phạm pháp luật ở Lào và Việt Nam nghiên cứu từ góc độ so sánh”, luận án tiến sỹ Luật học, Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh. 1.1.2. Những công trình nghiên cứu ở Việt Nam liên quan đến đề tài luận án 1.1.2.1. Những công trình khoa học liên quan đến quyền lập quy của cơ quan hành chính nhà nước Tác giả đã tìm hiểu và nghiên cứu một số công trình khoa học liên quan đến quyền lập quy ở Việt Nam như: giáo trình “Thẩm quyền hành chính nhà nước” ( 2011), Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, dùng cho chương trình đào tạo cử nhân hành chính; luận án tiến sĩ luật học ( 2011), “ Quyền lập quy của Chính phủ”, của nghiên cứu sinh Nguyễn Đình Hào, Khoa luật Đại học quốc gia Hà Nội. Các công trình khoa học trên đề cập đến một thẩm quyền rất quan trọng, rất cơ bản của cơ quan hành chính nhà nước đó là quyền lập quy để thực hiện và đưa pháp luật vào cuộc sống. 1.1.2.2. Những công trình liên quan đến văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính Có rất nhiều công trình khoa học đã được công bố tại nhiều cơ sở đào tạo ở Việt Nam về văn bản hành chính, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước như: sách “ Văn bản và công tác văn bản trong cơ quan hành chính nhà nước” ( 2013), của PGS.TS.Văn Tất Thu do Nhà xuất bản chính trị quốc gia xuất bản; luận án tiến sĩ “ Pháp điển hóa pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật”, của Nguyễn Thị Minh Hà thực hiện ở Viện nghiên cứu Nhà nước và Pháp luật năm 2006; đề tài “ Quy trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật” ( 1998), thuộc dự ánVIE 94/003; sách “ Soạn thảo và xử lý văn bản quản lý nhà nước”, của tác giả Nguyễn Văn Thâm, do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia xuất bản năm 2001; sách “ Xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật”, của tác giả Lưu Kiếm Thanh do Nhà xuất bản Thống kê xuất bản năm 2003, có sửa chữa, bổ sung và tái bản năm 2005; sách “ Hướng dẫn soạn thảo văn bản lập quy”, của tác giả Lưu Kiếm Thanh, do Nhà xuất bản Thống kê xuất bản năm 1998 ( tái bản năm 2003); sách “ Quy trình xây dựng, ban hành và kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật”, của tác giả Dương Bạch Long, Nhà xuất Chính trị quốc gia năm 2007; sách “ Phương pháp soạn thảo văn bản hành chính”, của tác giả Nguyễn Minh Phương, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia – Sự thật năm 2011; giáo trình “ Kỹ thuật xây dựng và ban hành văn bản”, của Học viện Hành chính, do TS. Lưu Kiếm Thanh chủ biên, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật năm 2009; giáo trình “ Soạn thảo văn bản”, do GS.TS. Nguyễn Đăng Dung chủ biên, Nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà Nội, năm 2007; đề tài luận án tiến sĩ chuyên ngành Quản lý hành chính công “ Hoàn thiện quy trình ban hành và thực hiện văn bản của chính quyền địa phương cấp tỉnh” của tác giả Hà Quang Thanh thực hiện năm 2008 tại Học viện Hành chính; sách “ Thuật ngữ luật học thông dụng trong các văn bản quy phạm pháp luật”, của tác giả Nguyễn Trung Nam sưu tầm, tuyển chọn, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia năm 2005; sách “ Quy trình, thủ tục trong hoạt động của Quốc hội” của Ban công tác lập pháp, Quốc hội Việt Nam xuất bản năm 2005; đề tài “ Việc lập, thẩm tra, quyết định điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh – lý luận và thực tiễn” của tác giả Vũ Trọng Hách thực hiện năm 2010; Kỷ yếu hội thảo “ Tăng cường năng lực thể chế cho Văn phòng Chính phủ”, Nhà xuất bản Tư pháp Hà Nội, năm 2001;