Một trong những vấn đềcấp bách của ngành y tếViệt Nam hiện này là hệ
thống khám chữa bệnh vẫn còn những khó khăn, bất cập như: Phân bốhệthống 
bệnh viện chưa cân đối, đặc biệt là tuyến điều trịcuối cùng chủyếu tập trung tại các 
thành phốlớn; Có sựchênh lệch vềchất lượng khám chữa bệnh giữa tuyến trên và 
tuyến dưới; Trình độchuyên môn của cán bộy tếnhất là tuyến cơsởchưa đáp ứng 
được với nhu cầu của nhân dân. 
Tình hình trên không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng chăm sóc người bệnh, 
còn làm cho các bệnh viện tuyến trên luôn phải gánh chịu tình trạng quá tải bệnh 
nhân ởmức độngày càng căng thẳng hơn. 
Bệnh viện đa khoa tỉnh Hoà Bình có nhiệm vụKCB cho nhân dân trong 
tỉnh, đối tượng đến KCB tại BV chủyếu là đồng bào các dân tộc thiểu số, nghèo. 
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, BV lu«n trong t×nh tr¹ng qu¸ t¶i, c«ng suÊt sö dông 
gi−êng bÖnh cao (125-150%). T×nh trạng các BV tuyến huyện chuyển BN lên 
BVĐK tỉnh và BN vượt tuyến chiếm tỷlệcao. Một trong những nguyên nhânlà trình 
độchuyên môn của CBYT, khảnăng đáp ứng nhu cầu KCB của các BV tuyến huyện 
còn nhiều hạn chế. Từlý do trên, chúng tôi nghiên cứu đềtài với hai mục tiêu: 
1. Mô tảthực trạng nhu cầu và khảnăng cung cấp dịch vụkhám chữa bệnh 
nội trú của hai bệnh viện đa khoa huyện Kim Bôi và Tân Lạc, tỉnh Hoà Bình 
(2006-2008).
2. Xây dựng và đánh giá hiệu quảbước đầu mô hình đào tạo chuyển giao kỹ
thuật của bệnh viện đa khoa tỉnh nhằm nâng cao năng lực khám chữa bệnh 
cho bệnh viện tuyến huyện.
                
              
                                            
                                
            
 
            
                
28 trang | 
Chia sẻ: superlens | Lượt xem: 1883 | Lượt tải: 2
              
            Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tóm tắt luận án Xây dựng và đánh giá hiệu quả mô hình đào tạo chuyển giao khoa kỹ thuật của bệnh viên đa khoa tỉnh Hòa Bình đối với bệnh viện tuyến huyện, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 1
Bé gi¸o dôc vμ ®μo t¹o - bé y tÕ 
viÖn vÖ sinh dÞch tÔ trung −¬ng 
---------------------- 
tr−¬ng quý d−¬ng 
x©y dùng vμ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ 
m« h×nh ®μo t¹o chuyÓn giao kü thuËt cña 
bÖnh viÖn ®a khoa tØnh hoμ b×nh 
®èi víi bÖnh viÖn tuyÕn huyÖn 
 Chuyªn ngμnh : Y tÕ c«ng céng 
M· sè : 62 72 03 01 
TãM T¾T luËn ¸n tiÕn sÜ y TÕ C¤NG CéNG 
 2
hμ néi - 2011 
C«ng tr×nh nμy ®−îc hoμn thμnh t¹i 
ViÖn vÖ sinh dÞch tÔ trung −¬ng 
 H−íng dÉn khoa häc: 
 1) GS.TS. §Æng §øc Phó 
 2) PGS.TS. TrÞnh Hång S¬n 
 Ph¶n biÖn 1: 
 Ph¶n biÖn 2: 
 Ph¶n biÖn 3: 
 LuËn ¸n sÏ ®−îc b¶o vÖ tr−íc Héi ®ång chÊm LuËn ¸n cÊp ViÖn t¹i ViÖn VÖ sinh dÞch tÕ 
Trung −¬ng vμo håi giê ngμy th¸ng n¨m 2012 
Cã thÓ t×m hiÓu LuËn ¸n t¹i: 
 - Th− viÖn Quèc gia 
 - Th− viÖn ViÖn VÖ sinh dÞch tÔ trung −¬ng 
 3
BHYT : Bảo hiểm y tế 
BN : Bệnh nhân 
BS : Bác sĩ 
BV : Bệnh viên 
BVĐK : Bệnh viện Đa khoa 
CBYT : Cán bộ Y tế 
CĐT : Chỉ đạo tuyến 
CKI, CKII : Chuyên khoa I, chuyên khoa II 
CSSK : Chăm sóc sức khỏe 
ĐT : Đào tạo 
GB : Giường bệnh 
KCB : Khám, chữa bệnh 
NKQ : Nội khí quản 
PKĐK : Phòng khám đa khoa 
SK : Sức khoẻ 
SS : Sơ sinh 
TB : Trung bình 
TS : Tổng số 
TYT : Trạm y tế 
XN : Xét nghiệm 
 4
ĐẶT VẤN ĐỀ 
 Một trong những vấn đề cấp bách của ngành y tế Việt Nam hiện này là hệ 
thống khám chữa bệnh vẫn còn những khó khăn, bất cập như: Phân bố hệ thống 
bệnh viện chưa cân đối, đặc biệt là tuyến điều trị cuối cùng chủ yếu tập trung tại các 
thành phố lớn; Có sự chênh lệch về chất lượng khám chữa bệnh giữa tuyến trên và 
tuyến dưới; Trình độ chuyên môn của cán bộ y tế nhất là tuyến cơ sở chưa đáp ứng 
được với nhu cầu của nhân dân... 
 Tình hình trên không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng chăm sóc người bệnh, 
còn làm cho các bệnh viện tuyến trên luôn phải gánh chịu tình trạng quá tải bệnh 
nhân ở mức độ ngày càng căng thẳng hơn. 
 Bệnh viện đa khoa tỉnh Hoà Bình có nhiệm vụ KCB cho nhân dân trong 
tỉnh, đối tượng đến KCB tại BV chủ yếu là đồng bào các dân tộc thiểu số, nghèo. 
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, BV lu«n trong t×nh tr¹ng qu¸ t¶i, c«ng suÊt sö dông 
gi−êng bÖnh cao (125-150%). T×nh trạng các BV tuyến huyện chuyển BN lên 
BVĐK tỉnh và BN vượt tuyến chiếm tỷ lệ cao. Một trong những nguyên nhân là trình 
độ chuyên môn của CBYT, khả năng đáp ứng nhu cầu KCB của các BV tuyến huyện 
còn nhiều hạn chế. Từ lý do trên, chúng tôi nghiên cứu đề tài với hai mục tiêu: 
1. Mô tả thực trạng nhu cầu và khả năng cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh 
nội trú của hai bệnh viện đa khoa huyện Kim Bôi và Tân Lạc, tỉnh Hoà Bình 
(2006-2008). 
2. Xây dựng và đánh giá hiệu quả bước đầu mô hình đào tạo chuyển giao kỹ 
thuật của bệnh viện đa khoa tỉnh nhằm nâng cao năng lực khám chữa bệnh 
cho bệnh viện tuyến huyện. 
* Những đóng góp mới của luận án: 
 Đã xác định được thực trạng nhu cầu KCB nội trú của nhân dân hai huyện 
Kim Bôi và Tân Lạc là cao, trong khi khă năng cung cấp dịch vụ KCB nội trú của 
BVĐK huyện còn nhiều hạn chế về năng lực chuyên môn. Để BV tuyến huyện 
đáp ứng được nhu cầu KCB ngày càng cao của nhân dân trên địa bàn huyện. 
Điểm nổi bật của luận án là đã xây dựng và can thiệp mô hình BVĐK tỉnh đào 
tạo chuyển giao kỹ thuật nhằm nâng cao năng lực KCB cho BVĐK huyện tập 
trung vào một số lĩnh vực chăm sóc sơ sinh thiết yếu, ngoại chấn thương (mổ kết 
xương), ngoại sản (mổ đẻ, mổ các bệnh lý tử cung, buồng trứng), gây mê hồi sức, 
hồi sức cấp cứu. Hiệu quả sau can thiệp: Thời gian điều trị bình quân (ngày)/1BN 
giảm. Số lượt BN điều trị nội trú, số ca phẫu thuật, thủ thuật đều tăng rõ rệt; tỷ lệ 
BN chuyển tuyến, vượt tuyến... giảm rõ rệt; năng lực chăm sóc sơ sinh, mổ kết 
xương, mổ đẻ, mổ các bệnh lý ngoại khoa tử cung, buồng trứng đươc nâng cao. 
* Bố cục của luận án: 
Luận án gồm 149 trang (kết quả có 35 bảng, 2 biểu đồ, 1 hình). Luận án 
kết cấu thành 4 chương: Đặt vấn đề 2 trang; Chương 1 - Tổng quan 38 trang; 
Chương 2 - Đối tượng và phương pháp nghiên cứu 24 trang; Chương 3 - Kết quả 
 5
nghiên cứu 39 trang; Chương 4 - Bàn luận 45 trang; Kết luận 2 trang và Kiến 
nghị 1 trang; Tài liệu tham khảo: 117 tài liệu (84 tiếng Việt, 33 tiếng Anh), trong 
đó có 76 tài liệu (65%) công bố từ 2005 trở lại đây. 
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 
1.1. Thực trạng nhu cầu và khả năng cung cấp dịch vụ KCB nội trú của hệ 
thống BV Việt Nam. 
 Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): “Bệnh viện là một bộ 
phận không thể tách rời của một tổ chức xã hội và y tế, chức năng của nó là chăm 
sóc sức khoẻ toàn diện cho nhân dân, cả phòng bệnh và chữa bệnh; dịch vụ ngoại 
trú của bệnh viện phải vươn tới cả gia đình và môi trường cư trú. BV còn là trung 
tâm đào tạo cán bộ y tế và nghiên cứu xã hội học”. 
1.1.1. Đặc điểm, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của BV ở Việt Nam 
Hệ thống BV Việt Nam đã hình thành và phát triển được hơn 100 năm 
trong những điều kiện khác nhau về kinh tế, xã hội, chính trị và luôn có những 
đóng góp quan trọng trong sự nghiệp bảo vệ và CSSK nhân dân. Tuy nhiên, hệ 
thống BV nước ta còn bộc lộ một số tồn tại cần khắc phục như phân bố giường 
bệnh chưa cân đối giữa các vùng; số giường bệnh bình quân tính trên 10.000 dân 
còn thấp,...dẫn đến hiện tượng quá tải ở các BV. 
 Hầu hết các BV đều có công suất sử dụng giường bệnh quá cao (103-
120%), trong đó BV tuyến Trung ương (>120%) và BV tuyến tỉnh và huyện là 
>110%. Ngày điều trị nội trú bình quân chung là 7-14 ngày. 
 * Chức năng, nhiệm vụ của bệnh viện: Bệnh viện là cơ sở KCB có chức 
năng KCB và CSSK cho người bệnh. Nhiệm vụ: 
- Khám chữa bệnh là chức năng chính, dịch vụ KCB có thể chia thành 
nhiều loại khác nhau: chẩn đoán và điều trị, nội trú và ngoại trú,.. trong đó điều 
trị nội trú là chức năng thiết yếu nhất. 
- Đào tạo cán bộ: BV là cơ sở thực hành để đào tạo CBYT, đào tạo nhiều 
chuyên ngành như bác sỹ đa khoa và chuyên khoa, y tá, điều dưỡng, nữ hộ sinh, 
kỹ thuật viên y học, BV tuyến trên có trách nhiệm đào tạo chuyển giao kỹ thuật 
cho Bv tuyến dưới thông qua hệ thống chỉ đạo tuyến. 
- Chỉ đạo tuyến - Hỗ trợ hệ thống y tế: Hệ thống các BV được tổ chức theo 
tuyến kỹ thuật. Tuyến trên có trách nhiệm chỉ đạo kỹ thuật tuyến dưới. 
Ngoài ra, BV còn phải thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng khác như: 
Nghiên cứu khoa học; Phòng bệnh; Hợp tác quốc tế; Quản lý kinh tế, 
1.1.2. Phân tuyến kỹ thuật trong KCB 
 Hệ thống bệnh viện (BV) Việt Nam được chia thành 3 tuyến: BV tuyến 
quận/huyện; BV tuyến tỉnh/thành phố; BV tuyến Trung ương. 
 Phân tuyến kỹ thuật trong KCB nhằm mục tiêu định hướng đầu tư cơ sở hạ 
tầng và phát triển chuyên môn kỹ thuật và phân cấp điều trị nhằm tăng hiệu quả 
hoạt động của BV. 
 6
 - Tuyến tỉnh/thành phố: Các cơ sở KCB cung cấp các dịch vụ KCB với các 
kỹ thuật chuyên khoa, chuyên ngành, đáp ứng hầu hết nhu cầu KCB của nhân dân 
trên địa bàn,...tỉnh, thành phố. 
 - Tuyến huyện/quận: Các cơ sở KCB cung cấp các dịch vụ KCB nội trú với 
các kỹ thuật cơ bản, giải quyết một số cấp cứu và bệnh tật thông thường từ tuyến 
cộng đồng chuyển đến hoặc từ các TYT cơ sở chuyển lên. 
1.1.3. Thực trạng về cung cấp dịch vụ y tế đáp ứng nhu cầu KCB của nhân 
dân 
 * Tổ chức cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh: Các BV Nhà nước vẫn đóng 
vai trò chủ đạo trong cung ứng dịch vụ KCB nội trú. Tính TB có 24 giường 
bệnh/10.000 dân. Từ năm 2002, số giường bệnh/10.000 dân đã có xu hướng tăng 
lên. Số giường BV, năm 2010 đạt 20,5 giường/10.000 dân, cao hơn trung bình 
của các nước thu nhập thấp (12) và thu nhập trung bình (16), cao hơn In-đô-nê-
xia (6), Phi-lip-pin (13), Ma-lai-xia (18), nhưng thấp hơn Thái Lan (22) và Trung 
Quốc (22). Các BV đã tăng khả năng cung ứng dịch vụ KCB. Trong năm 2009 
toàn ngành đã thực hiện được hơn 2 triệu phẫu thuật (từ loại 3 trở lên), tăng 8% 
so với năm 2008. Tổng số kỹ thuật lâm sàng mới được thực hiện tại các BV đạt 
3062 lượt (tăng 27,3%), tổng số kỹ thuật cận lâm sàng mới được triển khai đạt 
2481 lượt (tăng 52,2%). 
 * Khả năng tiếp cận và mức độ sử dụng dịch vụ KCB của người dân: 
Về tình hình nhập viện, giai đoạn 2002-2006, trung bình cứ 100 người dân có 
khoảng 9 lượt nhập BV công để KCB nội trú/năm. Trong 2 năm (2008, 2009), tỷ 
số này đã tăng lên 12 lượt/100 dân. Tỷ lệ này khá cao so với các nước trên thế 
giới như Mỹ (11,7), Ca-na-đa (7,8), Xin-ga-po (9,39), là những nước có dân số 
già hơn, có tỷ lệ mắc bệnh mạn tính cao hơn. Tỷ lệ nhập viện điều trị tại BV Nhà 
nước của người dân tộc thiểu số (53,5%) thấp hơn so với người Kinh (85,9%). 
1.1.4. Những thách thức đối với BV trong cung cấp dịch vụ KCB 
- Số lượng nhân lực y tế cho lĩnh vực KCB còn thiếu so với định mức biên 
chế và nhu cầu thực tế. Định mức CBYT trong lĩnh vực KCB được tính theo 
Thông tư liên tịch số 08/2007/TTLT-BYT-BNV. 
 Ph©n bè nh©n lùc y tÕ kh«ng ®Òu gi÷a c¸c vïng, miÒn, gi÷a n«ng th«n vμ 
thμnh thÞ, ®Æc biÖt lμ miÒn nói, vïng s©u, vïng xa thiÕu CBYT trÇm träng, kho¶ng 
c¸ch chÊt l−îng dÞch vô KCB gi÷a c¸c vïng miÒn cã sù kh¸c biÖt râ rÖt, Nguồn 
nhân lực y tế vốn không đủ về số lượng lại đang có sự dịch chuyển bất hợp lý 
theo 3 xu hướng từ vùng khó khăn sang vùng có điều kiện kinh tế - xã hội phát 
triển hơn. Vì vậy thiếu nhân lực y tế là tình trạng phổ biến tại các cơ sở y tế tuyến 
dưới, nhất là ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa. 
 - Mô hình bệnh tật đang có nhiều thay đổi: Mô hình bệnh tật ở nước ta 
hiện nay đan xen giữa các bệnh lây nhiễm và không lây nhiễm. 
 - Quá tải BV ngày càng trầm trọng: Hiện nay, số giường bệnh của nước ta 
mới đạt 17 giường bệnh/10.000 dân, thấp hơn nhiều một số nước trong khu vực. 
Việc 2-3 người bệnh chung một giường là tình trạng rất phổ biến ở nhiều BV 
tuyến tỉnh, nhất là tuyến Trung ương công suất giường bệnh lên tới 120-160%... 
 7
1.2. Mô hình BV tham gia đào tạo chuyển giao kỹ thuật và cung cấp dịch vụ 
KCB cho cơ sở y tế tuyến dưới 
1.2.1. Trên thế giới 
 ë hÇu hÕt c¸c n−íc t− b¶n ph¸t triÓn, BV cung dÞch vô KCB néi tró th−êng 
lμ cña t− nh©n. C¸c BV th−êng c¹nh tranh víi nhau ®Ó thu hót BN nh»m thu håi 
vèn vμ sinh lêi cao. Do ®ã, viÖc c¸c BV t− nh©n lín cã uy tÝn tæ chøc ®μo t¹o 
chuyÓn giao kü thuËt cho c¸c BV tuyÕn d−íi (c¸c BV nhá) chØ diÔn ra theo ®¬n 
®Æt hμng cã tÝnh chÊt hîp ®ång “mua, b¸n” chø kh«ng cã c¸c quy ®Þnh b¾t buéc 
nh− ë ViÖt Nam. Tuy nhiªn, c¸c BV t− nh©n l¹i th−êng hay cã c¸c ch−¬ng tr×nh 
®μo t¹o hç trî chuyªn m«n kü thuËt cho c¸c c¬ së y tÕ t¹i céng ®ång vμ trùc tiÕp 
tham gia c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc søc khoÎ céng ®ång 
1.2.2. Mô hình bệnh viện tuyến trên về hỗ trợ bệnh viện tuyến dưới nhằm nâng 
cao chất lượng KCB ở Việt Nam 
 §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng qúa t¶i cho BV tuyÕn trªn, Bé Y tÕ ®· ban hμnh Q§ 
1816/2008/Q§-BYT phª duyÖt ®Ò ¸n “Cö c¸n bé chuyªn m«n lu©n phiªn tõ BV 
tuyÕn trªn vÒ hç trî c¸c BV tuyÕn d−íi nh»m n¨ng cao chÊt l−îng KCB” (gäi t¾t 
lμ ®Ò ¸n 1816), víi 3 môc tiªu: (1) N©ng cao chÊt l−îng KCB cña BV tuyÕn d−íi, 
®Æc biÖt lμ miÒn nói, vïng s©u, vïng xa thiÕu CBYT; (2) Gi¶m t×nh tr¹ng qu¸ t¶i 
cho c¸c BV tuyÕn trªn, ®Æc biÖt lμ BV tuyÕn Trung −¬ng; (3) ChuyÓn giao c«ng 
nghÖ kü thuËt vμ §T t¹i chç nh»m n©ng cao tay nghÒ cho CBYT tuyÕn d−íi. 
 ViÖc cö c¸n bé chuyªn m«n lu©n phiªn tõ BV tuyÕn trªn ®Õn hç trî c¸c BV 
tuyÕn d−íi nh»m n©ng cao chÊt l−îng KCB cã ý nghÜa quan träng trong c«ng t¸c 
b¶o vÖ, ch¨m sãc, n©ng cao SK nh©n d©n, tiÕn tíi sù c«ng b»ng trong CSSK t¹i 
c¸c vïng, miÒn trong c¶ n−íc; ®ång thêi cã t¸c dông §T nguån c¸n bé t¹i chç cã 
tr×nh ®é chuyªn m«n ®¸p øng ®−îc nhu cÇu KCB cña nh©n d©n t¹i ®Þa ph−¬ng. 
 KÕt qu¶ ®i lu©n phiªn trong néi bé c¸c tØnh/ thμnh phè: Cã 31/41 tØnh ®· cã 
kÕ ho¹ch triÓn khai lu©n phiªn c¸n bé hç trî tuyÕn huyÖn, 26/41 ®· cã kÕ ho¹ch 
cö c¸n bé xuèng hç trî TYT x·. §· cã 464 l−ît c¸n bé ®−îc cö xuèng hỗ trî 186 
BV/PK§K huyÖn, 543 l−ît c¸n bé ®−îc cö xuèng hç trî 452 TYT x·. 
1.2.3. Một số nghiên cứu việc thực hiện luân phiên cán bộ hỗ trợ tuyến dưới 
nhằm nâng cao chất lượng KCB 
Grobler và cộng sự nghiên cứu “Giải pháp nhằm tăng tỷ lệ CBYT làm việc 
ở nông thôn và vùng ít có dịch vụ y tế”, năm 1996 – 2007 cho thấy kết quả của 
việc cử cán bộ y tế về làm việc tại các vùng nông thôn. 
Henderson và Tulloch (1998-2007), nghiên cứu “Các chính sách nhằm 
khuyến khích và giữ chân CBYT ở các nước châu Á và Thái Bình Dương”. 
Lehmann và cộng sự “Các chính sách nhằm thu hút CBYT công tác ở nông thôn 
thuộc vùng xa tại các nước thu nhập thấp và trung bình” năm 1997 – 2007, cho 
thấy luân phiên cán bộ tại các nước đang phát triển là cần thiết. 
Lê Quang Cường, Vũ Thị Minh Hạnh và cộng sự (2009) thực hiện "Nghiên 
cứu 9 tháng triển khai thực hiện nhằm đề xuất các giải pháp hoàn thiện Đề án 
1816", cho thấy việc thực hiện Đề án 1816, sự cần thiết phải có các giải pháp để 
nhằm đảm bảo sự bền vững và hiệu quả của Đề án. 
 8
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
2.1. Đối tượng, chất liệu, địa điểm, thời gian nghiên cứu 
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu 
 - Đối tượng nghiên cứu: Toàn bộ BN vào điều trị nội trú có đầy đủ hồ sơ 
bệnh án tại hai BVĐK Kim Bôi và Tân Lạc từ năm 2006 – 2010 (tổng số 86.381 
lượt BN). Nhóm CBYT trực tiếp tham gia và cung cấp dịch vụ đào tạo (ĐT) nâng 
cao năng lực KCB của BVĐK tỉnh Hoà Bình. Nhóm cán bộ lãnh đạo các BV, 
các khoa, phòng và cán bộ, nhân viên y tế được cử đi đào tạo, chuyển giao kỹ 
thuật của các BVĐK huyện. 
2.1.2. Chất liệu nghiên cứu 
 - Hồ sơ bệnh án của tất cả các BN chuyển tuyến, vượt tuyến từ BVĐK Kim 
Bôi và Tân Lạc lên BVĐK tỉnh Hoà Bình từ năm 2006 – 2010. 
- Các báo cáo tổng hợp phân tích số liệu liên quan đến hoạt động KCB, hoạt 
động đào tạo, CĐT của phòng KHTH, Phòng CĐT và một số phòng, ban có liên 
quan của BVĐK tỉnh Hòa Bình trong các năm 2006-2010. 
- Các báo cáo về KCB nội trú và hoạt động chuyên môn hàng năm của hai 
BVĐK nghiên cứu trong 5 năm (2006 - 2010). 
2.1.3. Địa điểm, thời gian nghiên cứu 
 - Địa điểm nghiên cứu: Tại BVĐK tỉnh Hoà Bình và hai BVĐK huyện Kim 
Bôi và Tân Lạc tỉnh Hoà Bình. 
 - Thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu trong 5 năm. Trong đó: Nghiên cứu mô 
tả (01/2006–12/2008); Nghiên cứu can thiệp (01/2009–12/2010). 
2.2. Phương pháp nghiên cứu 
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu 
Thiết kế nghiên cứu mô tả cắt ngang, kết hợp nghiên cứu định lượng với 
định tính, phân tích số liệu thứ cấp và nghiên cứu can thiệp có so sánh trước sau 
(không có nhóm chứng). 
2.2.2. Nghiên cứu mô tả thùc tr¹ng nhu cÇu vμ kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô 
KCB néi tró cña BVĐK huyÖn 
- Chọn có chủ đích hai BVĐK tuyến huyện (BVĐK huyện Kim Bôi và 
Tân Lạc) với tiêu chí là có số lượt và tỷ lệ BN chuyển tuyến, vượt tuyến và có tỷ 
lệ BN chuyển tuyến có chẩn đoán khác biệt với BVĐK tỉnh Hoà Bình cao. 
- Các chỉ số chính mô tả thực trạng nhu cầu và khả năng cung cấp dịch vụ 
KCB nội trú của BVĐK huyện: Số lượt KCB TB/1000 dân/năm; Một số đặc 
điểm cá nhân (dân tộc, độ tuổi, điều kiện kinh tế, thẻ BHYT,...); Tỷ lệ BN 
chuyển tuyến, vượt tuyến, các bệnh có tỷ lệ chuyển tuyến cao, tỷ lệ BN có chẩn 
đoán khác biệt giữa tuyến trên và tuyến dưới; Tỷ lệ sử dụng giường; ngày điều trị 
TB; Tỷ lệ thực hiện các kỹ thuật theo quy định... 
 9
2.2.3. Xây dựng mô hình đào tạo chuyển giao kỹ thuật tại BVĐK tỉnh Hoà 
Bình nhằm nâng cao năng lực KCB cho BVĐK tuyến huyện. 
 * Căn cứ để xây dựng mô hình: 
 - Các vào văn bản pháp lý có liên quan như: Quy chế BV; Quyết định số 
1816/QĐ-BYT của Bộ Y tế; Quyết định của Bộ Y tế Ban hành quy định phân tuyến 
kỹ thuật và danh mục kỹ thuật trong KCB cho các BV; Thông tư của Bộ Y tế Quy 
định CBYT các cấp hàng năm phải tham gia các khoá ĐT liên tục 
 - Căn cứ vào kết quả điều tra thực trạng về nhu cầu và khả năng cung cấp dịch 
vụ KCB của BVĐK 2 huyện nghiên cứu. Nhu cầu ĐT nâng cao năng lực KCB của 
BVĐK huyện Kim Bôi và Tân Lạc. Trình độ chuyên môn và kỹ năng thực hành các 
dịch vụ kỹ thuật KCB của cán bộ y tế hai BVĐK huyện Kim Bôi và Tân Lạc; Năng 
lực ĐT chuyển giao kỹ thuật của BVĐK tỉnh Hoà Bình... 
 * Nội dung xây dựng mô hình: Hoàn thiện mạng lưới chỉ đạo tuyến để quản 
lý, điều hành và tổ chức triển khai các họt động ĐT. Xây dựng chu trình quản lý 
ĐT và các bước cụ thể của chu trình ĐT; Các nội dung và hoạt động ĐT chuyển 
giao kỹ thuật; Các chỉ số đánh giá hiệu quả của mô hình 
 * Nội dung đào tạo chuyển giao kỹ thuật; Tập trung vào một số lĩnh vực 
như chăm sóc sơ sinh thiết yếu, mổ kết xương, mổ đẻ, mổ các bệnh lý ngoại khoa 
tử cung, buồng trứng để nâng cao chất lượng cấp cứu và điều trị cho bệnh nhân 
KCB tại BVĐK huyện. Hoạt động can thiệp chủ yếu của mô hình là BVĐK tỉnh 
tổ chức các khoá đào tạo chuyển giao kỹ thuật chủ yếu tại BVĐK tỉnh và một 
phần tại BVĐK huyện. 
 - Các chỉ số đánh giá hiệu quả can thiệp: Đo lường lại các chỉ số đã điều tra 
thực trạng (trước can thiệp), so sánh trước- sau, một số chỉ số có tính chỉ số hiệu 
quả. Đánh giá bằng các kết quả theo dõi, đánh giá trong và sau đào tạo, kết hợp 
phỏng vấn, thảo luận nhóm với các đối tượng nghiên cứu... 
2.2.4. Đánh giá trong nghiên cứu 
 * Đánh giá nhân lực chuyên môn của BV: So víi ®Þnh møc biÕn chÕ tuyÕn 1: 
C¬ së KCB ®a khoa ®¹t tiªu chuÈn h¹ng III quy ®Þnh trong Th«ng t− sè 
08/2007/TTLT-BYT-BNV ngμy 05/6/2007 cña liªn bé Bé Y tÕ-Bé Néi vô H−íng 
dÉn ®Þnh møc biªn chÕ sù nghiÖp trong c¸c c¬ së y tÕ Nhμ n−íc. 
 * Đánh giá hoạt động chuyên môn của BVĐK huyện: Đánh giá các chỉ số 
như: Công suất sử dụng giường, thời gian điều trị bình quân (ngày), tỷ lệ BN 
chuyển tuyến, vượt tuyến, tỷ lệ BN có chẩn đoán khác biệt so với BV tuyến 
tỉnh Theo tài liệu “Quản lý bệnh viện” của Bộ Y tế xuất bản năm 2001. Đánh 
giá khả năng thực hiện một số kỹ thuật trong khám chữa bệnh của BVĐK huyện 
theo “QuyÕt ®Þnh sè 23/2005/Q§-BYT cña Bé Y tÕ vÒ viÖc Quy ®Þnh ph©n tuyÕn 
kü thuËt vμ danh môc kü thuËt. Đánh giá kết quả điều trị chung, kết quả điều trị 
mổ kết xương, mổ đẻ, mổ các bệnh lý ngoại khoa tử cung, buồng trứng và kết 
quả cấp cứu, điều trị chăm sóc các bênh lý sơ sinh. 
 10
Ch−¬ng 3: KÕt qu¶ nghiªn cøu 
3.1. Thùc tr¹ng nhu cÇu vμ kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô KCB néi tró cña hai 
BV§K huyÖn Kim B«i vμ T©n L¹c tØnh Hoμ B×nh (2006-2008) 
 3.1.1. Thùc tr¹ng nhu cÇu kh¸m ch÷a bÖnh néi tró t¹i hai BV§K huyÖn 
Bảng 3.1. Nhu cầu khám chữa bệnh nội trú của bệnh nhân tại hai BVĐK 
Kim Bôi và Tân Lạc, tỉnh Hoà Bình trong 3 năm (2006-2008) 
Năm Chỉ số 
Huyện 
Kim Bôi Tân Lạc 
2006 
Dân số 109.958 74.549 
TS lượt BN KCB nội trú tại BVĐK huyện 7.124 6.359 
Số lượt BN KCB nội trú TB/100 dân/năm 6,5 8,2 
2007 
Dân số 111.295 75.455 
TS lượt BN KCB nội trú tại BVĐK huyện 9.673 6.357 
Số lượt BN KCB nội trú TB/100 dân/năm 8,7 8,4 
2008 
Dân số 112.647 76.372 
TS lượt BN KCB nội trú tại BVĐK huyện 10.777 8.859 
Số lượt BN KCB nội trú TB/100 dân/năm 9,6 11,6 
 Số lượt số lượt BN KCB nội trú TB/100 dân/năm trong 3 năm (2006-2008) 
dao động trong khoảng từ 6,5 – 9,6 (Kim Bôi) và từ 8,2- 11,6 (Tân Lạc). 
 * Mét sè ®Æc ®iÓm cña BN KCB néi tró t¹i hai BV: §a sè lμ d©n téc M−êng 
(86,42% ë Kim B«i vμ 78,40% ë T©n L¹c). §a sè ë nhãm tuæi lao ®éng, tõ 16-59 
tuæi (61,0 - 66,90%). Trªn 50% BN cã thÎ BHYT. Trªn 70% BN thuéc diÖn 
nghÌo. 
B¶ng 3.6. BÖnh nh©n chuyÓn tuyÕn tõ hai bÖnh viÖn lªn BV§K tØnh 
Hoμ B×nh trong 3 n¨m (2006-2008) 
ChØ sè 
BV§K Kim B«i BV§K T©n L¹c
2006 2007 2008 TB 2006 2007 2008 TB
Tæng sè l−ît BN 
KCB néi tró 
7.124 9.673 10.777 9.191 6.359 6.357 8.859 7.192
Tæng sè l−ît BN 
chuyÓn tuyÕn 
816 946 1369 1.044 232 371 572 392 
Tû lÖ (%) l−ît BN 
chuyÓn tuyÕn 
10,28 8,91 11,27 10,20 3,50 5,50 6,07 5,17
So s¸nh tû lÖ (%) 
l−ît BN chuyÓn 
tuyÕn (n¨m sau víi 
n¨m tr−íc) 
Gi¶m 1,37% 
(p>0,05) 
T¨ng 
0,33% 
/n¨m 
T¨ng 2,0% 
(p<0,001) 
 T¨ng 
1,29%
/n¨m T¨ng 2,36% 
(p<0,001) 
T¨ng 0,57% 
(p<0,05) 
 11
 §èi víi BV§K Kim B«i : Tû lÖ l−ît BN chuyÓn tuyÕn lªn BV§K tØnh Hoμ 
B×nh n¨m 2007 (10,28%) so víi 2006 (8,91) gi¶m 1,37% (p>0,05) vμ n¨m 2008 
(11,27%) so víi 2007 (8,91%) t¨ng 2,36% (p<0,001). T¨ng