Chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) ra
đời, phát triển hàng trăm năm nay cùng với nền kinh tế thị trường và
có mặt hầu hết ở các nước trên thế giới. Quỹ BHXH, BHYT, BHTN
(bảo hiểm thất nghiệp) là quỹ tài chính độc lập ngoài ngân sách nhà
nước do các bên tham gia đóng góp theo Luật BHXH, luật BHYT
với nguyên tắc “lấy số đông bù số ít”. Vì vậy, chính sách BHXH,
BHYT là một trong những chính sách quan trọng không thể thiếu của
mỗi quốc gia, chính sách BHXH là nền tảng cơ bản cho an sinh xã
hội của mỗi quốc gia. Chính sách bảo hiểm xã hội hiện nay được mở
rộng đến mọi người lao động thuộc các thành phần kinh tế.
BHXH TP Hội An là đơn vị BHXH cấp Huyện, trực thuộc
BHXH tỉnh Quảng Nam, có chức năng giúp Giám đốc BHXH tỉnh
Quảng Nam thực hiện các chế độ chính sách BHXH, BHYT, BHTN
và quản lý quỹ BHXH, BHYT và BHTN trên địa bàn TP Hội An.
Toàn bộ kinh phí hoạt động đều do BHXH Tỉnh Quảng Nam cấp, với
nhiệm vụ kiểm soát chi các đối tượng hưởng chế độ BHXH. Với quy
mô ngày càng mở rộng, hoạt động chi BHXH của đơn vị diễn ra
nhiều hơn với các nội dung ngày càng đa dạng. Bên cạnh đó công tác
kiểm tra, kiểm soát hoạt động chi BHXH đã được đặt ra tại BHXH
TP Hội An. Tuy nhiên, việc thực hiện còn một số hạn chế, cụ thể như
có sự gian lận trong việc chi trả BHXH, công tác tự kiểm tra, kiểm
soát nội bộ, kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An đã có sự
quan tâm và tổ chức triển khai nhưng vẫn chưa thường xuyên, công
tác tự kiểm tra đôi khi còn xem nhẹ dẫn đến việc chấp hành một số
quy chế, quy trình nghiệp vụ chưa tốt. Chính vì vậy, Đề tài nghiên
cứu hoàn thiện kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An nhằm2
phân tích những tồn tại trong công tác quản lý chi của BHXH TP Hội
An để từ đó đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm
soát chi BHXH, đáp ứng kịp thời và làm giảm nguy cơ gây thất thoát
quỹ BHXH, thực hiện chi đúng đối tượng và chi đủ số tiền được
nhận. Trước tình hình đó, tôi chọn đề tài “Hoàn thiện công tác kiểm
soát chi bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thành phố Hội An”
26 trang |
Chia sẻ: thientruc20 | Lượt xem: 493 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tóm tắt Luận văn Hoàn thiện công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại bảo hiểm xã hội thành phố Hội An, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
TRẦN NGUYÊN PHÚC
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT
CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI
THÀNH PHỐ HỘI AN
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN
Mã số: 60.34.03.01
Đà Nẵng - Năm 2018
Công trình được hoàn thành tại
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN
Người hướng dẫn khoa học: TS. Phạm Hoài Hương
Phản biện 1: PGS.TS. Nguyễn Công Phương
Phản biện 2: PGS.TS. Trần Thị Cẩm Thanh
Luận văn đã được bảo vệ trước hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp
Thạc sĩ Kế toán tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng vào ngày
27 tháng 01 năm 2018
Có thể tìm hiểu luận văn tại:
- Trung tâm thông tin – học liệu, Đại học Đà Nẵng
- Thư viện trường Đại học Kinh tế, ĐHĐN
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) ra
đời, phát triển hàng trăm năm nay cùng với nền kinh tế thị trường và
có mặt hầu hết ở các nước trên thế giới. Quỹ BHXH, BHYT, BHTN
(bảo hiểm thất nghiệp) là quỹ tài chính độc lập ngoài ngân sách nhà
nước do các bên tham gia đóng góp theo Luật BHXH, luật BHYT
với nguyên tắc “lấy số đông bù số ít”. Vì vậy, chính sách BHXH,
BHYT là một trong những chính sách quan trọng không thể thiếu của
mỗi quốc gia, chính sách BHXH là nền tảng cơ bản cho an sinh xã
hội của mỗi quốc gia. Chính sách bảo hiểm xã hội hiện nay được mở
rộng đến mọi người lao động thuộc các thành phần kinh tế.
BHXH TP Hội An là đơn vị BHXH cấp Huyện, trực thuộc
BHXH tỉnh Quảng Nam, có chức năng giúp Giám đốc BHXH tỉnh
Quảng Nam thực hiện các chế độ chính sách BHXH, BHYT, BHTN
và quản lý quỹ BHXH, BHYT và BHTN trên địa bàn TP Hội An.
Toàn bộ kinh phí hoạt động đều do BHXH Tỉnh Quảng Nam cấp, với
nhiệm vụ kiểm soát chi các đối tượng hưởng chế độ BHXH. Với quy
mô ngày càng mở rộng, hoạt động chi BHXH của đơn vị diễn ra
nhiều hơn với các nội dung ngày càng đa dạng. Bên cạnh đó công tác
kiểm tra, kiểm soát hoạt động chi BHXH đã được đặt ra tại BHXH
TP Hội An. Tuy nhiên, việc thực hiện còn một số hạn chế, cụ thể như
có sự gian lận trong việc chi trả BHXH, công tác tự kiểm tra, kiểm
soát nội bộ, kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An đã có sự
quan tâm và tổ chức triển khai nhưng vẫn chưa thường xuyên, công
tác tự kiểm tra đôi khi còn xem nhẹ dẫn đến việc chấp hành một số
quy chế, quy trình nghiệp vụ chưa tốt. Chính vì vậy, Đề tài nghiên
cứu hoàn thiện kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An nhằm
2
phân tích những tồn tại trong công tác quản lý chi của BHXH TP Hội
An để từ đó đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm
soát chi BHXH, đáp ứng kịp thời và làm giảm nguy cơ gây thất thoát
quỹ BHXH, thực hiện chi đúng đối tượng và chi đủ số tiền được
nhận. Trước tình hình đó, tôi chọn đề tài “Hoàn thiện công tác kiểm
soát chi bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thành phố Hội An”
1. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
- Nghiên cứu, đánh giá thực trạng công tác kiểm soát chi BHXH
tại BHXH TP Hội An
- Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát
chi BHXH tại BHXH TP Hội An.
2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu công tác kiểm
soát chi BHXH, bao gồm chi ốm đau, thai sản, nghỉ dưỡng sức -
phục hồi sức khỏe, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử
tuất, thất nghiệp.
* Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu kiểm soát chi BHXH tại
BHXH TP Hội An . Trong đó, chú trọng đến các vấn đề: quy trình
kiểm soát các khoản chi BHXH và phục vụ kiểm soát chi BHXH.
3. Phƣơng pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp tổng hợp - so sánh, đối chiếu
giữa thực tiễn kiểm soát ở đơn vị với lý luận kiểm soát trong các đơn
vị BHXH. Từ đó, phân tích những hạn chế trong công tác chi BHXH
tại BHXH Thành phố Hội An và đề xuất giải pháp hoàn thiện.
4. Bố cục đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được kết cấu thành ba
chương, bao gồm:
Chương 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về công tác kiểm soát
3
chi BHXH
Chương 2: Thực trạng công tác kiểm soát chi BHXH tại BHXH
TP Hội An
Chương 3: Những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm
soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An
5. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
Đã có nhiều công trình nghiên cứu đề cập đến hoạt động BHXH
ở nhiều khía cạnh khác nhau. Sau đây là một số đề tài nghiên cứu về
kiểm soát chi BHXH đã được thực hiện:
Luận văn “Hoàn thiện công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại
Bảo hiểm xã hội thành phố Đà Nẵng” của Đoàn Thị Lệ Hoa [2012]
đã hệ thống những vấn đề lý luận cơ bản về công tác kiểm soát chi
BHXH, quy trình kiểm soát, nhằm tìm ra những tồn tại trong công
tác quản lý chi của BHXH TP Đà Nẵng từ đó đánh giá những mặt
được và những mặt còn tồn tại cần khắc phục đối với công tác kiểm
soát tại đơn vị. Trên cơ sở lý luận và thực trạng công tác kiểm soát
chi BHXH tại TP Đà Nẵng đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện
hệ thống kiểm soát chi BHXH, hoàn thiện công tác lập dự toán, công
tác kiểm tra đánh giá thực hiện so với dự toán, nâng cao chất lượng hệ
thống thông tin kế toán phục vụ công tác kiểm soát,đáp ứng kịp thời và
làm giảm những thất thoát quỹ BHXH cho quá trình quản lý quỹ
BHXH tại BHXH TP Đà Nẵng trong giai đoạn kinh tế phát triển hiện
nay. [6]
Luận văn “Hoàn thiện kiểm soát chi Bảo hiểm xã hội tại tỉnh
Phú Yên” của Nguyễn Thị Hoàng Oanh [2012] đã nghiên cứu và
phân tích thực trạng kiểm soát chi BHXH tỉnh Phú Yên từ môi
trường kiểm soát, quy trình lập kế hoạch và hoạt động kiểm soát chi
trong quá trình hoạt động của đơn vị. Luận văn đã đánh giá được
4
những hạn chế của thực trạng và từ đó đưa ra được những đề xuất
giải pháp: sự nhận thức và quan điểm quản lý của lãnh đạo, sự hỗ trợ
của BHXH Việt Nam, cần hệ thống hóa công nghệ thông tin trên
toàn quốc để kết nối dữ liệu tránh những trường hợp gian lận, cần có
sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan ban ngành có liên quan, các
văn bản chỉ đạo về công tác chuyên môn cho chặt chẽ thì mới tạo
điều kiện thuận lợi cho việc kiểm soát chi BHXH mang lại hiệu quả
hữu hiệu. Tuy nhiên, luận văn chưa đề cập đến môi trường pháp lý
hỗ trợ cho công tác kiểm soát chi BHXH được tốt hơn, chưa đi sâu
nghiên cứu các rủi ro có thể xảy ra ở các cơ quan liên quan đến công
tác chi BHXH. [5]
Luận văn “Kiểm soát chi Bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội
tỉnh Quảng Nam” của Trần Thị Thu Hà [2014] đã nghiên cứu và
phân tích thực trạng kiểm soát chi BHXH tỉnh Quảng Nam từ môi
trường kiểm soát, quy trình lập kế hoạch và hoạt động kiểm soát chi
trong quá trình hoạt động của BHXH tỉnh Quảng Nam. Trong luận
văn, đã nêu ra những rủi ro mà BHXH tỉnh Quảng Nam phải đối mặt
như về năng lực chuyên môn của nhân viên BHXH, không có hệ
thống kiểm soát đại lý chi trả BHXH, đối tượng cố tình làm sai thông
tin, giả mạo giấy tờ để hưởng trợ cấp BHXH, hệ thống thủ tục rườm
rà, công tác kiểm tra chưa thực hiện một cách thường xuyên. Từ đó,
đưa ra những đề xuất giải pháp và hoàn thiện các giải pháp nhằm
đảm bảo cho công tác quản lý, kiểm soát chi BHXH chặt chẽ và hiệu
quả hơn. [7]
BHXH là chính sách lớn trong hệ thống chính sách an sinh xã
hội nhằm mục đích mang đến cuộc sống ổn định cho tất cả mọi
người. Đã có nhiều công trình nghiên cứu đề cập đến hoạt động
BHXH với nhiều khía cạnh khác nhau ở phạm vi lớn trên quy mô cả
5
nước trước khi Luật BHXH 2014 có hiệu lực từ ngày 01/01/2016.
Trên cơ sở những quy định của Luật BHXH hiện hành, kết hợp với
khảo sát thực tiễn kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội An, luận
văn phân tích thực trạng kiểm soát từng nội dung chi BHXH và tổng
hợp đánh giá những kết quả, tồn tại trong kiểm soát chi BHXH tại
BHXH TP Hội An và đưa ra các biện pháp ngăn ngừa, xử lý gian
lận, sai sót xảy ra trong quá trình chi BHXH tại đơn vị.
6
CHƢƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC KIỂM
SOÁT CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI CƠ QUAN BẢO HIỂM
XÃ HỘI
1. 1. KHÁI QUÁT VỀ KIỂM SOÁT TRONG CÔNG TÁC
QUẢN LÝ
1.1.1. Kiểm soát và mục tiêu kiểm soát
1.1.2. Các yếu tố cấu thành hệ thống kiểm soát
1.2. KHÁI QUÁT VỀ HOẠT ĐỘNG CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI
1.2.1. Khái niệm Bảo hiểm xã hội và chi Bảo hiểm xã hội
1.2.2. Đặc điểm chi Bảo hiểm xã hội
1.2.3. Nội dung chi Bảo hiểm xã hội
1.3. NỘI DUNG KIỂM SOÁT CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI
1.3.1. Yêu cầu của kiểm soát chi Bảo hiểm xã hội
1.3.2. Mục tiêu của kiểm soát chi Bảo hiểm xã hội
1.3.3. Hệ thống kiểm soát nội bộ chi Bảo hiểm xã hội
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1
7
CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI
BẢO HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ HỘI AN
2.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BHXH TP HỘI AN
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của BHXH Thành
phố Hội An
BHXH TP Hội An được thành lập từ ngày 11 tháng 04 năm
2008 theo Quyết định số 2904/QĐ-BHXH của Giám đốc BHXH Việt
Nam, là cơ quan trực thuộc BHXH tỉnh Quảng Nam, chịu sự quản lý
trực tiếp, toàn diện của Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Nam và chịu sự
quản lý hành chính Nhà nước trên địa bàn TP Hội An, có nhiệm vụ
tổ chức thực hiện chế độ, chính sách của Đảng và Nhà nước về
BHXH, BHYT gồm: chế độ ốm đau - thai sản - nghỉ dưỡng sức, tai
nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất, BHXH tự nguyện,
bảo hiểm thất nghiệp, giải quyết các chế độ trợ cấp hưu trí, tử tuất
một lần, mai táng phí... cho người lao động và nhân dân trên địa bàn
TP Hội An.
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của BHXH TP Hội An
2.1.3. Cơ cấu tổ chức của BHXH TP Hội An
- Ban Giám đốc: 03 người (gồm: 01 Giám đốc và 02 phó giám
đốc).
- 06 bộ phận chuyên môn: bộ phận thu, bộ phận chế độ, bộ phận
sổ thẻ, bộ phận kế toán, bộ phận giám định BHYT, bộ phận tiếp nhận
và trả kết quả thủ tục hành chính (một cửa).
8
Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy tại BHXH thành phố Hội An
BẢO HIỂM XÃ HỘI TP HỘI AN
CÁC BỘ PHẬN CHUYÊN MÔN
BỘ PHẬN THU
BỘ PHẬN TIẾP NHẬN VÀ TRẢ KẾT QUẢ
THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
BỘ PHẬN GIÁM ĐỊNH
BỘ PHẬN SỔ THẺ
BỘ PHẬN CHẾ ĐỘ
BỘ PHẬN KẾ TOÁN
GIÁM ĐỐC
PHÓ GIÁM ĐỐC PHÓ GIÁM ĐỐC
9
2.1.4. Đặc điểm về công tác quản lý tài chính tại BHXH TP
Hội An
Quỹ BHXH được hình thành từ nguồn thu BHXH và sự hỗ trợ
của nhà nước, quỹ BHXH được quản lý thống nhất và sử dụng để chi
trả các chế độ BHXH. Cơ quan BHXH có trách nhiệm quản lý sử
dụng nguồn quỹ theo quy định. Nhà nước có trách nhiệm kiểm tra,
giám sát việc thực hiện chính sách BHXH theo đúng quy định của
pháp luật.
Nguồn tài chính do BHXH tỉnh Quảng Nam cấp về bao gồm:
Quỹ BHXH bắt buộc bao gồm cả nguồn NSNN bảo đảm để trả cho
đối tượng hưởng trợ cấp BHXH; Quỹ BHXH tự nguyện; Quỹ
BHTN.
Thực hiện chi trả các chế độ BHXH tại BHXH TP Hội An
Bảo hiểm xã hội TP Hội An tổ chức chi trả và quyết toán các
chế độ ốm đau, thai sản, chi trả các chế độ BHXH một lần cho NLĐ;
Chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng, trợ cấp tuất một lần,
trợ cấp mai táng cho các đối tượng hưởng hàng tháng trên địa bàn;
Chi trả các chế độ BHXH cho NLĐ có hồ sơ đề nghị giải quyết
hưởng BHXH nộp tại BHXH TP Hội An theo quy định.
Các hoạt động về chi BHXH được thể hiện trên các chứng từ, sổ
sách. Theo định kỳ, BHXH TP Hội An báo cáo đầy đủ, rõ ràng, trung
thực, chịu sự kiểm tra, kiểm soát của BHXH tỉnh Quảng Nam
(thường nộp báo cáo cho phòng KHTC của BHXH tỉnh Quảng
Nam).
2.2. HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI BHXH TP HỘI AN
2.2.1. Môi trƣờng kiểm soát của BHXH TP Hội An
a. Quan điểm điều hành quản lý của lãnh đạo đơn vị
Giám đốc là người nắm quyền điều hành chung, các phó giám
10
đốc hỗ trợ điều hành các mảng chuyên sâu, các bộ phận tham gia
giúp phát huy tính chủ động và sáng tạo trong mỗi bộ phận mình
đảm nhận. Từ đó, tạo sự thống nhất và ngày càng hoàn thiện trong
quá trình hoạt động chi BHXH của cơ quan. Việc Giám đốc nhận
thức được tầm quan trọng của hệ thống kiểm soát nội bộ tốt hơn, tạo
sự phát triển bền vững cho hoạt động chi BHXH của cơ quan BHXH
TP Hội An.
b. Đặc điểm cơ cấu tổ chức
BHXH tỉnh đang từng bước hoàn thiện bộ máy tổ chức theo quy
định của Luật BHXH thông qua việc cải cách thủ tục hành chính của
ngành, đã thành lập phòng TN-TKQTTHC ở BHXH TP Hội An theo
quy trình một cửa và qua giao dịch điện tử để xác định quyền hạn và
trách nhiệm rõ ràng cho từng cán bộ viên chức của các phòng trong
việc thực hiện chức trách của mình nhằm thiết lập sự chịu trách
nhiệm rõ ràng giữa các cấp, thiết lập các tuyến báo cáo và luân
chuyển thông tin có hiệu quả phục vụ cho KSNB.
Ngoài ra, môi trường kiểm soát chi tại BHXH TP Hội An còn
phụ thuộc nhiều vào các cơ quan nhà nước, đó là cơ quan quản lý ở
cấp trên: Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, các Bộ và cơ quan
ngang Bộ liên quan tới lĩnh vực BHXH; UBND tỉnh Quảng Nam;
UBND TP Hội An.
c. Phân công, phân nhiệm
Sự phân công phân nhiệm giữa các bộ phận được quy định rõ
ràng, đảm bảo tính độc lập giữa các bộ phận thực hiện nghiệp vụ thu
– chi và bộ phận kế toán.
2.2.2. Đánh giá rủi ro
Cơ quan BHXH là đơn vị hành chính sự nghiệp thực hiện chức
năng giải quyết chế độ BHXH. Việc đánh giá rủi ro mang tính chủ
11
quan, cảm tính chủ yếu dựa trên sự đánh giá chủ quan của nhân viên,
thiếu sự kiểm tra lại thông tin.
2.2.3. Các hoạt động kiểm soát chi BHXH tại BHXH TP Hội
An
a. Nguyên tắc bất kiêm nhiệm
Quá trình thẩm định và xét duyệt được quy định chặt chẽ, rõ
ràng theo quy định của ngành. Quá trình thẩm định và xét duyệt
được kiểm soát bởi ba người: người xét duyệt, tổ trưởng, lãnh đạo.
Còn về phần tài chính được giám sát bởi Giám đốc, việc chuyển tiền
được thực hiện vào cuối tháng và cũng có sự kiểm tra, đối chiếu giữa
cơ quan BHXH, đại lý chi trả Bưu điện và người thụ hưởng chế độ.
b. Nguyên tắc ủy quyền phê chuẩn
Việc xét duyệt và phê chuẩn được quy định chặt chẽ theo qui
định của ngành. Tài chính được kiểm soát trực tiếp bởi Giám đốc,
việc chuyển tiền đều được kiểm tra đối chiếu chặt chẽ giữa BHXH
và Bưu điện hoặc đối tượng nhận chế độ.
Các chứng từ kế toán liên quan đến chi BHXH đều phải được bộ
phận kế toán kiểm tra trước khi người có thẩm quyền duyệt chi. Các
thông tin về các khoản chi thể hiện trên các chứng từ, sổ sách, báo
cáo phải đầy đủ, rõ ràng, trung thực, và cung cấp kịp thời cho quản
lý đơn vị.
Kiểm soát qua việc đối chiếu số liệu thực tế với số liệu trên sổ
kế toán.
2.2.4. Thông tin và truyền thông
Theo lộ trình phát triển của ngành, để mở rộng hoạt động BHXH
đến toàn thể đối tượng thì việc quản lý là việc cần thiết và mang tính
lâu dài. Từ đó, cơ quan BHXH TP Hội An đã chú trọng đến việc ứng
dụng công nghệ thông tin vào việc lưu trữ, giải quyết hồ sơ công việc
12
hàng ngày. Mọi cán bộ công chức, viên chức đều cần có những thông
tin cần thiết để phục vụ cho công việc của mình. Vì vậy, những
thông tin cần thiết cần phải được xác định, thu thập và truyền đạt đến
những cá nhân hoặc những bộ phận có liên quan một cách kịp thời.
Nhưng để có được những thông tin cần thiết phục vụ cho công việc,
hoạt động của cơ quan BHXH thì cần phải phối hợp với những cơ
quan, tổ chức khác như cơ quan Thuế, Công an, Phòng LĐ-
TB&XH
Tại trang web của BHXH tỉnh Quảng Nam cũng có cập nhập các
biểu mẫu, hồ sơ, thủ tục hành chính và quy trình hoạt động BHXH
để người lao động tham khảo. Công khai các thủ tục hành chính, quy
trình làm việc tại bảng thông báo của cơ quan BHXH.
Song song với những mặt đạt được thì vẫn còn một số hạn chế
trong công tác truyền thông và thông tin đến người lao động:
Do địa bàn và quy mô nhỏ hẹp, nên BHXH TP Hội An chưa có
bộ phân công nghệ thông tin chính mà chỉ kiêm nhiệm thêm. Vì vậy,
sẽ hạn chế việc phát triển và áp dụng mạnh công nghệ thông tin vào
quá trình hoạt động của cơ quan BHXH TP Hội An như tạo một
trang web riêng của BHXH TP Hội An để hỗ trợ thông tin cho người
lao động.
Hiện nay, các phần mềm đang dùng của ngành chưa được tích
hợp vào một phần mềm chung và mỗi bộ phận thì dùng từng phần
mềm khác nhau dẫn đến việc đồng bộ hóa dữ liệu, kiểm tra thông tin
cũng gặp khó khăn.
2.2.5. Hoạt động giám sát
Hoạt động giám sát của BHXH TP Hội An được thực hiện từ
hoạt động quản lý của từng bộ phận tại BHXH TP Hội An và chịu sự
giám sát từ các phòng nghiệp vụ có liên quan tại BHXH tỉnh Quảng
13
Nam sẽ kiểm tra theo định kỳ hoặc kiểm tra đột xuất khi thấy dấu
hiệu lạm dụng: số chi cao, tham gia đóng BHXH thời gian ngắn với
mức lương cao, tăng mức lương tham gia BHXH cao bất thường ...
Các khiếu nại, thắc mắc của người tham gia cũng là một cách
giám sát hiệu quả, chính các thông tin thu thập được từ bên ngoài sẽ
làm rõ thêm các yếu kém của nội bộ bên trong. Mỗi một thắc mắc, một
khiếu nại đều là câu hỏi giúp nhà quản lý điều chỉnh, xây dựng lại
nguyên tắc, chuẩn mực trong đơn vị.
Ngoài ra, BHXH TP Hội An còn chịu sự kiểm tra định kỳ của
Kiểm toán Nhà nước và BHXH Việt Nam.
Các hoạt động giám sát kiểm tra còn một số mặt hạn chế:
Do khối lượng công việc tại cơ quan phát sinh nhiều và số lượng
cán bộ nhân viên ít, nên chưa thực hiện tốt và sâu sát công tác kiểm
soát nội bộ tại cơ quan.
Hầu hết việc kiểm tra từ các đợt duyệt quyết toán hàng quý.
Trong đợt duyệt quyết toán chủ yếu kiểm tra việc thu – chi có đúng
chế độ chưa (về mặt chứng từ và sự tuân thủ theo các quy định của
ngành) chủ yếu là trên giấy tờ, còn về mặt thực tế như thế nào thì
chưa thể xác định ngay được mà cần nhiều thời gian để kiểm tra cho
chính xác.
2.3. THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI BHXH TẠI BHXH TP
HỘI AN
Trong phạm vi đề tài này, luận văn sẽ nghiên cứu kiểm soát nội
dung chi BHXH tại BHXH TP Hội An. Ngoài ra, BHXH TP Hội An
có trách nhiệm kiểm tra, kiểm soát, giám sát quá trình thực hiện chi
trả, quản lý đối tượng hưởng do đại lý chi trả (Bưu điện), ĐVSDLĐ,
thẩm định quyết toán chi BHXH theo quy định.
14
2.3.1. Chi lƣơng hƣu và trợ cấp BHXH hàng tháng
Chi trả lương hưu và trợ cấp bao gồm: hưu viên chức, hưu quân
đội, trợ cấp mất sức lao động, trợ cấp theo quyết định 91, trợ cấp
theo quyết định 613, trợ cấp TNLĐ-BNN, trợ cấp tuất hàng tháng,
chi trợ cấp khu vực hàng tháng.
Nội dung kiểm soát
Phòng TN&TKQTTHC kiểm tra các chứng từ ban đầu do người
lao động và người sử dụng lao động nộp chuyển đến phòng chế độ
BHXH, căn cứ vào những chứng từ ban đầu đó bộ phận chế độ
BHXH kiểm tra, thẩm định, duyệt hồ sơ và biểu mẫu, danh sách giải
quyết hưởng chế độ (Mẫu 21-HSB) do cơ quan BHXH lập và trình
Lãnh đạo ký phê duyệt. Phòng KHTC kiểm tra việc lập chứng từ hồ
sơ đã đầy đủ và chính xác hay chưa? Kiểm soát việc đối tượng nhận
chế độ đã ký đầy đủ vào danh sách (do bên đại lý chi trả thực hiện
hoặc do cơ quan BHXH chi trực tiếp) chưa dựa trên nguyên tắc đúng
chế độ, đúng người hưởng (thông qua việc kiểm tra giấy tờ tùy thân
như chứng minh nhân dân, hộ chiếu), đảm bảo chi trả kịp thời đầy
đủ quyền lợi cho người tham gia BHXH, thủ tục chi trả đơn giản,
thuận tiện, công khai minh bạch.
15
Quy trình chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng như sau:
Sơ đồ 2.2. Chi trợ cấp BHXH hàng tháng tại BHXH thành phố
Hội An
Đối tƣợng
hƣởng trực tiếp
Phòng Chế
độ BHXH
BHXH TP Hội
An
Phòng KHTC
Chứng từ ban đầu
(do NLĐ,
ĐVSDLĐ nộp)
Phòng
TN&TKQTTHC
BHXH tỉnh
Quảng Nam
6
(8
)
(2
)
(3
)
(7
)
(4
(1)
(5
)
Đại lý Bưu
điện
16
2.3.2 Chi trợ cấp BHXH một lần (do qu BHXH, NSNN đảm bảo
Quy trình chi trợ cấp BHXH một lần được thực hiện như sau:
Sơ đồ 2.3. Chi trợ cấp BHXH một lần tại BHXH TP Hội An
Nội dung kiểm soát
+ Phòng TN-TKQTTHC kiểm soát về chứng từ ban đầu từ NLĐ
nộp chuyển phòng Chế độ BHXH. Căn cứ chứng từ ban đầu, phòng
Chế độ BHXH kiểm tra, kiểm soát thẩm định duyệt hồ sơ lập chứng
Đại lý chi
trả Bƣu
điện
Phòng Chế
độ BHXH
Phòng Kế
hoạch tài
chính
Đối tƣợng
hƣởng trực
tiếp
Chứng từ ban đầu
(do NLĐ nộp)
Phòng
TN&TKQ
TTHC
BHXH
Tỉnh Quảng
Nam
1 4
2
3
3
6
5
7
8
17
từ và trình Phó giám đốc phụ trách chi trả BHXH ký và Phòng Chế
độ chuyển ph