Tóm tắt Luận văn Vấn đề phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Sở giao dịch 1 BIDV hiện nay

i TÓM TẮT LUẬN VĂN Xu thế hội nhập kinh tế quốc tế và đề án cổ phần hoá các doanh nghiệp Nhà nước của Chính phủ, đã tạo ra sức ép cạnh tranh cũng như yêu cầu phải không ngừng phát triển hoạt động kinh doanh đối với các NHTM quốc doanh. Là đơn vị dẫn đầu của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam - một trong các NHTM quốc doanh lớn của Việt Nam, Sở giao dịch 1 BIDV phải nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm dịch vụ để khẳng định vị thế của mình trên thị trường và giữ vững vai trò định hướng cho toàn hệ thống BIDV. Tuy nhiên sự phát triển dịch vụ đặc biệt là dịch vụ phi tín dụng của Sở giao dịch 1 BIDV hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế chưa tương xứng với tiềm năng của mình. Xuất phát từ thực tế đó, luận văn đã đề cập đến vấn đề phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Sở giao dịch 1 BIDV hiện nay. Kết cấu luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Nghiên cứu các vấn đề cơ bản về phát triển dịch vụ phi tín dụng tại ngân hàng thương mại. 1.1 Dịch vụ phi tín dụng của ngân hàng thương mại Sản phẩm dịch vụ phi tín dụng là các sản phẩm mà NHTM cung ứng cho khách hàng để nhận phí, hoa hồng như dịch vụ thanh toán và các sản phẩm khác theo yêu cầu, uỷ nhiệm của khách hàng. Đặc trưng của dịch vụ phi tín dụng là: độ rủi ro cao, hoàn toàn phụ thuộc vào khách hàng, mức độ cạnh tranh quyết liệt giữa các NHTM khi cung cấp các sản phẩm dịch vụ, phụ thuộc nhiều vào môi trường kinh doanh và công nghệ. Các loại dịch vụ phi tín dụng của NHTM: ii - Nghiệp vụ bảo lãnh: bao gồm bảo lãnh vay vốn, bảo lãnh thanh toán, bảo lãnh dự thầu, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, bảo lãnh đảm bảo chất lượng sản phẩm và các sản phẩm dịch vụ bảo lãnh khác - Dịch vụ thanh toán và chuyển tiền: + Thanh toán và chuyển tiền trong nước: thanh toán bằng thẻ ngân hàng, thanh toán séc, thanh toán bằng lệnh chi hoặc uỷ nhiệm chi, thanh toán bằng nhờ thu hoặc uỷ nhiệm thu và các dịch vụ thanh toán hiện đại khác + Thanh toán và chuyển tiền quốc tế: thanh toán tín dụng chứng từ, thanh toán nhờ thu, thanh toán chuyển tiền. - Dịch vụ kinh doanh ngoại tệ: giao dịch giao ngay (Spot Transaction), giao dịch kỳ hạn (Forward Transaction), giao dịch hoán đổi (Swap Transaction), giao dịch quyền chọn (Options Transaction) - Nhóm sản phẩm dịch vụ khác: kinh doanh vàng bạc, đá quý, kinh doanh chứng khoán, dịch vụ thông tin, tư vấn, dịch vụ bảo hiểm, dịch vụ bảo quản vật có giá. 1.2 Phát triển dịch vụ phi tín dụng của ngân hàng thương Phát triển dịch vụ phi tín dụng của ngân hàng có thể được hiểu một cách đơn giản là việc gia tăng các loại hình dịch vụ phi tín dụng đồng thời mở rộng thị phần, đối tượng khách hàng kết hợp nâng cao chất lượng các loại hình dịch vụ phi tín dụng của NHTM để đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng. Các chỉ tiêu đánh giá phát triển dịch vụ phi tín dụng của ngân hàng thương mại: - Nhóm các chỉ tiêu định tính: chất lượng dịch vụ phi tín dụng của ngân hàng thương mại, sự hài lòng của khách hàng khi sử dụng dịch vụ phi tín dụng của ngân hàng thương mại, những phàn nàn, khiếu nại của khách iii hàng về dịch vụ phi tín dụng của ngân hàng thương mại, mức độ rủi ro hay an toàn đối với tài sản của khách hàng và ngân hàng thương mại, - Nhóm chỉ tiêu định lượng: quy mô và thị phần dịch vụ phi tín dụng của ngân hàng thương mại; tốc độ tăng trưởng doanh số và lợi nhuận do sản phẩm dịch vụ phi tín dụng mang lại, tỷ trọng thu dịch vụ phi tín dụng trong tổng thu nhập; tính đa dạng của sản phẩm dịch vụ phi tín dụng của ngân hàng thương mại; số lượng khách hàng sử dụng dịch vụ phi tín dụng và quy mô giao dịch của một khách hàng. 1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển dịch vụ phi tín dụng của ngân hàng thương mại - Nhân tố chủ quan: năng lực tài chính; cơ sở vật chất và công nghệ ngân hàng, nguồn nhân lực; hoạt động marketing; mục tiêu, chiến lược hoạt động của ngân hàng thương mại; uy tín của ngân hàng thương mại; giá (hay phí) sản phẩm dịch vụ phi tín dụng. - Nhân tố khách quan: môi trường kinh tế chính trị xã hội, môi trường pháp lý, tiến bộ khoa học công nghệ, các nhân tố khác. Chương 2: Phân tích thực trạng phát triển dịch vụ phi tín dụng của Sở giao dịch 1 BIDV 2.1 Tổng quan về Sở giao dịch 1 BIDV Thành lập vào năm 1991, trải qua hơn 18 năm xây dựng và trưởng thành, Sở Giao dịch 1 BIDV đã vươn lên trở thành là lá cờ đầu của hệ thống BIDV, liên tục trong nhiều năm hoàn thành xuất sắc kế hoạch kinh doanh trên các chỉ tiêu chính như tổng tài sản, huy động vốn, tín dụng, dịch vụ, lợi nhuậnvà nhận được nhiều Huân chương, Cờ thi đua, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước. Năm 2007 được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng lao động”. iv 2.2 Thực trạng phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Sở giao dịch 1 BIDV Trên cơ sở phân tích thực trạng các dịch vụ phi tín dụng giai đoạn 2005 -2008 cho ta thấy được trong quá trình hoạt động, Sở giao dịch 1 BIDV không ngừng đa dạng hóa các loại hình dịch vụ phi tín dụng, cải tiến nâng cao chất lượng dịch vụ phi tín dụng phục vụ nhu cầu của khách hàng. Qua đó góp phần lớn cho sự phát triển của hoạt động dịch vụ phi tín dụng nói riêng và hoạt động kinh doanh nói chung tại Sở giao dịch 1 BIDV. Cụ thể là chỉ trong vòng 4 năm thu dịch vụ phi tín dụng đã tăng lên gần gấp 2 lần, từ 32,8 tỷ đồng năm 2005 lên đến gần 60 tỷ đồng năm 2008, và luôn chiếm khoảng 30% trong tổng thu của Sở giao dịch 1 BIDV. 2.3 Đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Sở giao dịch 1 BIDV - Kết quả đạt được: + Sản phẩm dịch vụ phi tín dụng có xu hướng đa dạng hơn + Chất lượng của sản phẩm dịch vụ phi tín dụng ngày càng ổn định và nâng cao + Độ an toàn, chính xác của sản phẩm dịch vụ phi tín dụng ngày càng cao + Doanh số và lợi nhuận có tốc độ tăng trưởng khá qua các năm + Quy mô và thị phần dịch vụ phi tín dụng ngày càng được mở rộng - Những mặt hạn chế: + Thị phần sản phẩm dịch vụ phi tín dụng của Sở giao dịch 1 BIDV trên thị trường còn ở mức thấp + Tính đa dạng của sản phẩm dịch vụ còn chưa cao so với các ngân hàng cùng địa bàn v + Chất lượng của dịch vụ phi tín dụng chưa thoả mãn được yêu cẩu của quá trình hội nhập + Tốc độ tăng trưởng doanh số và lợi nhuận vẫn còn thấp so với tiềm năng - Nguyên nhân + Thiếu một chiến lược phát triển dịch vụ trung và dài hạn + Chưa được chủ động về năng lực tài chính, chất lượng cơ sở vật chất chưa cao + Nguồn nhân lực chưa được chuyên nghiệp, tinh nhuệ + Chưa chú trọng đến công tác Marketing cũng như chưa nhận thức được vai trò của công tác Marketing + Mô hình tổ chức chưa thuận tiện cho công tác phục vụ khách hàng + Giá và phí sản phẩm dịch vụ phi tín dụng còn thiếu tính cạnh tranh Chương 3: Giải pháp phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Sở giao dịch 1 BIDV 3.1 Định hướng phát triển dịch vụ của Sở giao dịch 1 BIDV Sở giao dịch 1 BIDV phân chia đối tượng khách hàng thành hai khối: khối doanh nghiệp là các công ty, các tổng công ty lớn để phát triển các dịch vụ ngân hàng bán buôn và khối khách hàng là các doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ, cá nhân để phát triển dịch vụ bán lẻ. Với định hướng khách hàng như trên, Sở giao dịch 1 BIDV xác định để thỏa mãn các nhu cầu ngày càng cao của khách hàng phải cung cấp một hệ thống dịch vụ đa dạng, chất lượng và hiện đại. Bằng cách này Sở giao dịch 1 BIDV sẽ “chia sẻ cơ hội, hợp tác thành công” cùng khách hàng, và vi khẳng định vị thế của mình trên 1 thị trường có nhiều đối thủ cạnh tranh đầy tiềm lực. Để cụ thể hóa định hướng cung ứng sản phẩm dịch vụ của mình Sở giao dịch 1 BIDV đã xây dựng cho mình một số mục tiêu phát triển cụ thể là: Thứ nhất: Đưa Sở giao dịch 1 BIDV trở thành ngân hàng hiện đại, hoạt động đa năng, phát triển bền vững, có thương hiệu mạnh, có năng lực tài chính, có trình độ về kỹ thuật công nghệ, nguồn nhân lực và quản trị ngân hàng. Thứ hai: Sở giao dịch 1 BIDV có hệ thống dịch vụ ngân hàng đa dạng, đa tiện ích. Thứ ba: Tăng cường sự liên kết và hợp tác với các tổ chức tín dụng và phi tín dụng trong việc nghiên cứu và phát triển các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng theo nhu cầu thị trường. Thứ tư: Đa dạng hóa các kênh phân phối dịch vụ thông qua việc đẩy mạnh phát triển các kênh phân phối mới, hiện đại tăng thêm tiện ích cho khách hàng. Thứ năm: Có nền khách hàng ổn định là các doanh nghiệp nhà nước, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, cá nhân,...để đẩy mạnh cung ứng sản phẩm dịch vụ ngân hàng. Thứ sáu: Tiếp tục tìm kiếm địa điểm và nghiên cứu nhu cầu thị trường để mở rộng mạng lưới các phòng giao dịch, quỹ tiết kiệm trên cùng địa bàn kinh doanh được Hội sở chính phân định. Với những mục tiêu như vậy, Sở giao dịch 1 BIDV xác định phát triển dịch vụ đặc biệt các dịch vụ phi tín dụng là trọng tâm chiến lược, trở vii thành lợi thế cạnh tranh giúp Sở giao dịch 1 BIDV phát triển bền vững trong tương lai. 3.2 Giải pháp phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Sở giao dịch 1 BIDV - Xây dựng chiến lược phát triển dịch vụ phi tín dụng riêng phù hợp với điều kiện thực tế tại Sở giao dịch 1 BIDV - Tăng cường đầu tư hiện đại hoá công nghệ - Hoàn thiện mô hình tổ chức - Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực - Đẩy mạnh công tác marketing, tăng cường tiếp thị khách hàng - Mở rộng hợp tác, liên kết với các tổ chức tài chính phi ngân hàng, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh để cung ứng sản phẩm - Tăng cường và nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, kiểm soát các hoạt động nghiệp vụ - Xây dựng phong cách văn hoá đặc thù tại Sở giao dịch 1 BIDV - Hoàn thiện và nâng cao chất lượng các dịch vụ phi tín dụng hiện có - Phát triển thêm một số dịch vụ phi tín dụng mới để đa dạng hoá sản phẩm và đáp ứng tốt yêu cầu hội nhập 3.3 Kiến nghị * Với Chính phủ - Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý trong lĩnh vực ngân hàng và dịch vụ ngân hàng - Chính phủ cần có chính sách đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt - Cải thiện môi trường kinh tế xã hội và phát triển cơ sở hạ tầng viii *Với Ngân hàng nhà nước Việt Nam - Nâng cao năng lực điều hành chính sách tiền tệ, gắn điều hành lãi suất và tỷ giá theo cơ chế thị trường. - Nâng cao năng lực kiểm tra giám sát của NHNN thông qua việc phát triển đội ngũ cán bộ thanh tra. Đồng thời phát huy vai trò của Trung tâm thông tin tín dụng Ngân hàng nhà nước trong việc cung cấp thông tin phục vụ hoạt động của các ngân hàng. - Nâng cao năng lực cung cấp dịch vụ thanh toán điện tử liên ngân hàng bằng việc mở rộng phạm vi và thời gian thanh toán. - Tạo điều kiện để các ngân hàng thương mại trong nước có nhiều cơ hội tiếp xúc với thị trường tài chính quốc tế. - Tiếp tục phát huy vai trò lãnh đạo trong việc tổ chức liên kết, hợp tác giữa các ngân hàng thương mại trong cả nước nhằm tạo điều kiện cho các NHTM hỗ trợ lẫn nhau, nâng cao khả năng cạnh tranh với các ngân hàng nước ngoài. *Với Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam - Đề nghị NHĐT&PTVN tiếp tục thực hiện phân công và triển khai các chỉ đạo cụ thể và phối hợp với các đơn vị thành viên trong quá trình triển khai các nội dung của thỏa thuận hợp tác toàn diện với các tập đoàn, các tổng công ty để tăng cường khả năng hợp tác của các chi nhánh với các đơn vị thành viên, tạo điều kiện thuận lợi trong công tác tiếp thị và bán chéo sản phẩm. - Đề nghị NHĐT&PTVN nghiên cứu chính sách phát triển cán bộ cả về vật chất lẫn tinh thần để tạo sự yên tâm cho cán bộ công tác và thu hút cán bộ tiềm năng trong xã hội. ix - Đề nghị NHĐT&PTVN nghiên cứu cho phép các chi nhánh thành lập một bộ phận quản lý thông tin khách hàng riêng, không nên để phòng Tài chính Kế toán thực hiện chức năng này, vì như thế sẽ làm chậm trễ quá trình tra cứu thông tin khách hàng cũng như phục vụ khách hàng. - Đề nghị NHĐT&PTVN tiếp tục nghiên cứu và triển khai cải tiến, nâng cao chất lượng của các sản phẩm dịch vụ hiện có như. - NHĐT&PTVN cũng cần tăng cường công tác khuyếch trương, quảng bá các sản phẩm dịch vụ mới đến khách hàng qua các phương tiện thông tin và truyền thông, đẩy mạnh công tác chăm sóc khách hàng và chế độ chăm sóc khách hàng sau bán hàng. - Hiện nay BIDV đã thực hiện tiếp quỹ ATM tập trung, với cấp độ quản lý cao hơn, BIDV có thể liên kết với các bạn hàng để thành lập các “ngân hàng tự động”, tại đó có tập trung nhiều máy ATM của nhiều ngân hàng, phân bổ đều trên các địa bàn, và mỗi địa điểm sẽ có sơ đồ chỉ dẫn khách hàng đến với các địa điểm khác nếu cần. - Khi có dịch vụ mới ra đời, các Ban tại BIDV nên phối hợp để có văn bản hướng dẫn thống nhất, kịp thời, giúp các chi nhánh có thể nắm được cách triển khai sản phẩm cũng như hạch toán, quản lý sự phát triển của sản phẩm đó, tránh trường hợp một sản phẩm có nhiều văn bản từ nhiều phòng ban hướng dẫn, làm cho các chi nhánh khó nắm được một cách toàn diện việc triển khai thực hiện cung ứng sản phẩm đó. Với mong muốn Sở giao dịch 1 BIDV sẽ đa dạng hoá được nhiều loại hình dịch vụ trên cơ sở phát triển dịch vụ phi tín dụng, đề tài đã trình bày được một số nội dung cụ thể sau: x Thứ nhất, hệ thống hoá các vấn đề lý luận cơ bản về dịch vụ phi tín dụng, phát triển dịch vụ phi tín dụng, và tính tất yếu của việc phát triển dịch vụ phi tín dụng đối với các NHTM. Thứ hai, phân tích thực trạng cung ứng dịch vụ phi tín dụng của Sở giao dịch 1 BIDV giai đoạn 2005-2008 một cách khách quan, trung thực từ đó rút ra những kết quả đạt được và những hạn chế còn tồn tại cũng như nguyên nhân của những hạn chế đó. Thứ ba, trên cơ sở định hướng phát triển của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, định hướng phát triển của Sở giao dịch 1 BIDV, luận văn đã đề xuất một số giải pháp phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Sở giao dịch 1 BIDV. Nhìn chung dựa trên hệ thống lý luận khoa học và thực tiễn phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Sở giao dịch 1 BIDV, các giải pháp đề tài đề xuất phù hợp với yêu cầu thực tiễn và có tính khả thi cao.