Việt Nam đã mở cửa hoàn toàn thị trường bán lẻ kể từ 11/1/2015
khiến thị trường bán lẻ trở nên sôi động hơn bao giờ hết. Các doanh nghiệp
bán lẻ nước ngoài với lợi thế về nguồn vốn, công nghệ, và phương pháp
quản trị hiện đại tạo ra thách thức lớn đối với doanh nghiệp bán lẻ Việt
Nam. Bên cạnh đó, thị trường bán lẻ cũng đang có xu hướng phát triển các
kênh bán lẻ hiện đại, bán lẻ trực tuyến, bán lẻ đa kênh tích hợp, cửa hàng
tiện ích. tạo nên diện mạo mới của thị trường bán lẻ và gia tăng áp lực lên
các kênh bán lẻ truyền thống. Nhiều nhà bán lẻ nước ngoài, đặc biệt trong
lĩnh vực bán lẻ hiện đại, điển hình như Aeon (Nhật Bản), Lotte (Hàn
Quốc), Central Group (Thái Lan) đã và đang mở rộng hoạt động trên thị
trường Việt Nam thông qua các thương vụ mua bán - sáp nhập. Nếu không
có những sự thay đổi rõ rệt trong việc nâng cao hiệu quả quản lý các
nguồn lực, nhiều doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam sẽ sớm bị thất bại ngay
trên chính thị trường nội địa.
Để vượt qua những thách thức này doanh nghiệp bán lẻ cần tăng
cường áp dụng những công cụ quản lý hiện đại giúp nâng cao hiệu quả
quản lý các nguồn lực, cung cấp các báo cáo kịp thời giúp nhà lãnh đạo ra
quyết định kịp thời. Trong đó, Kế hoạch hóa nguồn lực doanh nghiệp (hay
Quản trị nguồn lực doanh nghiệp – ERP) là giải pháp công nghệ thông tin
và quản trị cho các doanh nghiệp trong tối ưu hóa hiệu quả sử dụng, khai
thác các nguồn lực của doanh nghiệp. Trên thế giới, đặc biệt tại các quốc
gia phát triển như Hoa Kỳ, Anh, Đức, Nhật Bản. việc ứng dụng quản trị
nguồn lực doanh nghiệp (Enterprise resource planning – ERP) tại các
doanh nghiệp bán lẻ đã trở nên phổ biến. Các doanh nghiệp hàng đầu thế
giới trong lĩnh vực bán lẻ như Walmart, Amazon, Costco đều đã triển khai
ERP và coi đây là hệ thống thông tin đóng vai trò quyết định đến thành
công của việc vận hành và quản lý hoạt động bán lẻ.
27 trang |
Chia sẻ: thientruc20 | Lượt xem: 412 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tóm tắt Ứng dụng quản trị nguồn lực DN của các DN bán lẻ trên TG: Bài học kinh nghiệm & giải pháp cho DN VN trong bối cảnh cạnh tranh & đổi mới mô hình tăng trưởng, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
LUẬN ÁN TIẾN SỸ
ỨNG DỤNG QUẢN TRỊ NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP
(ENTERPRISE RESOURCE PLANNING – ERP) CỦA CÁC
DOANH NGHIỆP BÁN LẺ TRÊN THẾ GIỚI: BÀI HỌC
KINH NGHIỆM VÀ GIẢI PHÁP CHO DOANH NGHIỆP
VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CẠNH TRANH VÀ
ĐỔI MỚI MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG
Ngành: Kinh doanh
NGUYỄN THỊ HỒNG VÂN
Hà Nội - 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
LUẬN ÁN TIẾN SỸ
ỨNG DỤNG QUẢN TRỊ NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP
(ENTERPRISE RESOURCE PLANNING – ERP) CỦA CÁC
DOANH NGHIỆP BÁN LẺ TRÊN THẾ GIỚI: BÀI HỌC
KINH NGHIỆM VÀ GIẢI PHÁP CHO DOANH NGHIỆP
VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH CẠNH TRANH VÀ
ĐỔI MỚI MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG
Ngành: Kinh doanh
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 9340101
NGUYỄN THỊ HỒNG VÂN
Người hướng dẫn khoa học:
PGS, TS Phạm Thị Hồng Yến
PGS, TS Nguyễn Văn Thoan
Hà Nội - 2019
LIST OF PUBLICATIONS
1. Nguyễn Văn Thoan và Nguyễn Thị Hồng Vân, 2015, Kinh nghiệm quản
lý website thương mại điện tử của một số doanh nghiệp trên thế giới và bài học
kinh nghiệm cho các doanh nghiệp Việt Nam, Tạp chí Khoa học Thương mại
số 77+78, tháng 1,2/2015
2. Nguyễn Văn Thoan và Nguyễn Thị Hồng Vân, 2015, Nghiên cứu
trường hợp FresDirect và bài học kinh nghiệm cho các doanh nghiệp bán lẻ
trực tuyến Việt Nam, Tạp chí Khoa học Thương mại số 82+83, tháng 6,7/2015
3. Nguyễn Văn Thoan và Nguyễn Thị Hồng Vân, 2017, Một số giải pháp
ứng dụng các công cụ thương mại điện tử nhằm đẩy mạnh bán lẻ trực tuyến tại
Việt Nam, Tạp chí Kinh tế đối ngoại, số 95, tháng 6 năm 2017
4. Phạm Thị Hồng Yến và Nguyễn Thị Hồng Vân, 2017, Ứng dụng quản
trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP) tại các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam, Tạp
chí Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương, số 504, tháng 10 năm 2017
5. Nguyễn Thị Hồng Vân, 2018, Một số giải pháp nhằm ứng dụng các mô
hình mới của thương mại điện tử trong lĩnh vực du lịch của Việt Nam trong bối
cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, Tạp chí Kinh tế đối ngoại, số 107, tháng 8
năm 2018
6. Nguyễn Thị Hồng Vân, 2018, Doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam trong bối
cảnh cạnh tranh và đổi mới mô hình tăng trưởng, Tạp chí Công thương, số
12, tháng 9 năm 2018
7. Nguyễn Văn Thoan và Nguyễn Thị Hồng Vân, 2018, Kinh nghiệm phát
triển Nông nghiệp thông minh tại Nhật Bản và bài học cho Việt Nam trong bối
cảnh cách mạng Công nghiệp 4.0, Tạp chí Kinh tế đối ngoại, số 110, tháng 10
năm 2018
8. Nguyễn Thị Hồng Vân, 2019, Xu hướng và khả năng ứng dụng
công nghệ Blockchain trong chuỗi cung ứng hàng nông sản trong thời đại
cách mạng công nghiệp 4.0, Tạp chí Kinh tế đối ngoại, số 114, tháng 2
năm 2019
1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam đã mở cửa hoàn toàn thị trường bán lẻ kể từ 11/1/2015
khiến thị trường bán lẻ trở nên sôi động hơn bao giờ hết. Các doanh nghiệp
bán lẻ nước ngoài với lợi thế về nguồn vốn, công nghệ, và phương pháp
quản trị hiện đại tạo ra thách thức lớn đối với doanh nghiệp bán lẻ Việt
Nam. Bên cạnh đó, thị trường bán lẻ cũng đang có xu hướng phát triển các
kênh bán lẻ hiện đại, bán lẻ trực tuyến, bán lẻ đa kênh tích hợp, cửa hàng
tiện ích... tạo nên diện mạo mới của thị trường bán lẻ và gia tăng áp lực lên
các kênh bán lẻ truyền thống. Nhiều nhà bán lẻ nước ngoài, đặc biệt trong
lĩnh vực bán lẻ hiện đại, điển hình như Aeon (Nhật Bản), Lotte (Hàn
Quốc), Central Group (Thái Lan) đã và đang mở rộng hoạt động trên thị
trường Việt Nam thông qua các thương vụ mua bán - sáp nhập. Nếu không
có những sự thay đổi rõ rệt trong việc nâng cao hiệu quả quản lý các
nguồn lực, nhiều doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam sẽ sớm bị thất bại ngay
trên chính thị trường nội địa.
Để vượt qua những thách thức này doanh nghiệp bán lẻ cần tăng
cường áp dụng những công cụ quản lý hiện đại giúp nâng cao hiệu quả
quản lý các nguồn lực, cung cấp các báo cáo kịp thời giúp nhà lãnh đạo ra
quyết định kịp thời. Trong đó, Kế hoạch hóa nguồn lực doanh nghiệp (hay
Quản trị nguồn lực doanh nghiệp – ERP) là giải pháp công nghệ thông tin
và quản trị cho các doanh nghiệp trong tối ưu hóa hiệu quả sử dụng, khai
thác các nguồn lực của doanh nghiệp. Trên thế giới, đặc biệt tại các quốc
gia phát triển như Hoa Kỳ, Anh, Đức, Nhật Bản... việc ứng dụng quản trị
nguồn lực doanh nghiệp (Enterprise resource planning – ERP) tại các
doanh nghiệp bán lẻ đã trở nên phổ biến. Các doanh nghiệp hàng đầu thế
giới trong lĩnh vực bán lẻ như Walmart, Amazon, Costco đều đã triển khai
ERP và coi đây là hệ thống thông tin đóng vai trò quyết định đến thành
công của việc vận hành và quản lý hoạt động bán lẻ.
Tại Việt Nam, quản trị nguồn lực doanh nghiệp ERP đã được nhắc
đến từ những năm 2000, tuy nhiên, việc triển khai ứng dụng ERP tại các
2
doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp bán lẻ còn rất hạn
chế. Cụ thể, có khoảng 11% doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam đã ứng dụng
ERP. Chỉ có những doanh nghiệp có quy mô lớn, vốn lớn, số lượng hàng
bán nhiều thì mới triển khai áp dụng hệ thống ERP như SaigonCoop,
Nguyễn Kim, Trần Anh, Thế giới di động. Hơn nữa, những doanh nghiệp
bán lẻ có vốn đầu tư nước ngoài có lợi thế triển khai ứng dụng ERP từ hỗ
trợ của công ty mẹ ở nước ngoài, điều này cũng gây áp lực lớn cho các
doanh nghiệp bán lẻ của Việt Nam. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng
gay gắt trên thị trường bán lẻ nội địa, các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam
cần có những bước chuyển mình nhanh chóng để tồn tại trên chính thị
trường nội địa trong bối cảnh cạnh tranh và đổi mới mô hình tăng trưởng.
Chính vì vậy, việc nghiên cứu kinh nghiệm ứng dụng quản trị nguồn lực
doanh nghiệp ERP của các nhà bán lẻ trên thế giới từ đó rút ra bài học và
đề xuất các giải pháp phù hợp cho các nhà bán lẻ Việt Nam là cần thiết và
có giá trị thực tiễn. Chính vì vậy, Nghiên cứu sinh đã lựa chọn đề tài “Ứng
dụng quản trị nguồn lực doanh nghiệp (Enterprise resource planning –
ERP) của các doanh nghiệp bán lẻ trên thế giới: bài học kinh nghiệm và
giải pháp cho doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh cạnh tranh và đổi
mới mô hình tăng trưởng” làm đề tài tiến sỹ của mình.
2. Tình hình nghiên cứu
2.1. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài
Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến hệ
thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP), tổng quan nghiên cứu về
ERP, quy trình triển khai dự án ERP trong doanh nghiệp, vai trò và tác
động của ERP đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, các yếu tố
đảm bảo thành công (critical success factors - CSFs) của dự án ERP,
những xu hướng phát triển ERP. Tiêu biểu trong đó có:
Nghiên cứu tổng quan về ERP: Esteves và Pastor (2001), Al-Mashari
(2002), Moon (2007), Schlichter (2010) là các nghiên cứu điển hình đưa ra
những báo cáo thống kê về các nghiên cứu, bài viết đăng trên các tạp chí
chuyên ngành về ERP. Các nghiên cứu về tác động của việc triển khai
3
ERP tới hoạt động kinh doanh, tới phản ứng của thị trường đối với doanh
nghiệp: Nghiên cứu của Hayes và cộng sự (2001) về phản ứng của thị
trường khi các công ty công bố triển khai ERP.
Các nghiên cứu về triển khai ứng dụng ERP (ERP implementation)
và quy trình triển khai dự án ERP: nghiên cứu của Marnewick và cộng sự
(2005) đã đưa ra một mô hình giải thích sự phức tạp của hệ thống ERP cho
các nhà quản lý một cách phi kỹ thuật và dễ hiểu. Nghiên cứu của này chỉ
ra hệ thống ERP không chỉ là phần mềm mà còn bao gồm cả quy trình
kinh doanh và quản lý trong doanh nghiệp.
Các nghiên cứu về các yếu tố quyết định thành công (CSFs) của dự
án ERP: có rất nhiều nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá tác động của
các yếu tố tới thành công của dự án ERP, điển hình phải kể đến nghiên cứu
của Rockart (1979) đã đưa ra phương pháp mới để đánh giá yếu tố quyết
định công (CSFs) vào năm 1979, sau đó phương pháp đánh giá CSFs được
sử dụng rộng rãi để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công và
thất bại của việc triển khai ERP.
Các nghiên cứu về tình huống ứng dụng ERP trong doanh nghiệp:
nghiên cứu của Gartiker (2002) phân tích tình huống ứng dụng và tác động
của hệ thống ERP trong một doanh nghiệp sản xuất dựa trên nghiên cứu
định tính đánh giá các yếu tố liên quan tới triển khai và dự án ERP tác
động lên hoạt động của tổ chức.
Các nghiên cứu về ứng dụng ERP và hệ thống thông tin trong các
doanh nghiệp bán lẻ: Nghiên cứu của Zhu và cộng sự (2010) - “What leads
to post - implementation success of ERP? An empirical study of the
Chinese retail industry” (Các yếu tố thành công của ERP - nghiên cứu
thực nghiệm tại thị trường bán lẻ của Trung Quốc), là nghiên cứu liên quan
trực tiếp tới đề tài luận án và có giá trị tham khảo đối với luận án.
2.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam
Ở Việt Nam, các nghiên cứu về hệ thống ERP đã được một số tác giả
đề cập đến trong những năm gần đây, điển hình như sau:
4
Nghiên cứu tổng quan về quản trị nguồn lực doanh nghiệp: các cuốn
sách về hệ thống thông tin và thương mại điện tử tại Việt Nam đã đề cập
đến các vấn đề về quản trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP), điển hình như
Giáo trình Hệ thống thông tin quản lý (Trần Thị Song Minh, 2012), Giáo
trình Thương mại điện tử (Trần Văn Hòe, 2010) là tài liệu có giá trị tham
khảo rất hữu ích cho luận án.
Nghiên cứu về các doanh nghiệp có ứng dụng quản trị nguồn lực
doanh nghiệp: Nghiên cứu của Nguyễn Bích Liên (2012) đề cập đến các
nhân tố ảnh hưởng chất lượng thông tin kế toán trong môi trường ứng
dụng hệ thống ERP tại các doanh nghiệp Việt Nam.
Nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến việc triển khai hệ thống
quản trị nguồn lực doanh nghiệp: Nghiên cứu của Nguyễn Việt và Vũ
Quốc Thông (2016), Nguyễn Phước Bảo Ấn và cộng sự (2017), Dương
Thị Hải Phương (2017a, b) là các nghiên cứu thực nghiệm, sử dụng
phương pháp phân tích định lượng với các kỹ thuật EFA, PLS-SEM để
đánh giá các nhân tố ảnh hưởng tới sự hữu hiệu của doanh nghiệp trong
môi trường ứng dụng ERP, nhân tố ảnh hưởng tới việc triển khai ERP tại
các doanh nghiệp Việt Nam.
Nghiên cứu của Mai Hải An và Lê Việt Hà (2018) với tiêu đề “Giải
pháp triển khai hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp ERP tại các
doanh nghiệp Việt Nam”, đã đề xuất giải pháp triển khai ERP nhằm nâng
cao hiệu quả quản trị kinh doanh. Nghiên cứu này sử dụng phương pháp
nghiên cứu định tính với số liệu thứ cấp của VCCI, tập trung vào các
doanh nghiệp trong ngành xây dựng.
Nghiên cứu của Nguyễn Văn Thoan và cộng sự (2013) với nội dung
“Ứng dụng hệ thống phần mềm Quản trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP)
tại một số doanh nghiệp Việt Nam và bài học kinh nghiệm” đã phân tích
một số tình huống ứng dụng ERP tại các doanh nghiệp Việt Nam và rút ra
bài học kinh nghiệm khi triển khai ERP. Đây là nghiên cứu khởi đầu của
Nghiên cứu sinh được tham gia, là tiền đề của hướng nghiên cứu về ERP
sau này.
5
2.3. Khoảng trống nghiên cứu
Từ tổng quan tình hình nghiên cứu, có thể thấy phần lớn các nghiên
cứu về ứng dụng ERP trong doanh nghiệp đến từ các nhà khoa học
nước ngoài và về những vấn đề thực tiễn tại các quốc gia như Hoa Kỳ
và Trung Quốc. Các nghiên cứu này chủ yếu phân tích các doanh
nghiệp trong ngành sản xuất, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, có rất ít
nghiên cứu về doanh nghiệp bán lẻ. Về ứng dụng ERP tại các doanh
nghiệp Việt Nam chưa có nhiều nghiên cứu được triển khai, và chưa
có nghiên cứu nào phân tích cho các doanh nghiệp trong ngành bán lẻ.
Vì vậy, trong quá trình nghiên cứu, nghiên cứu sinh nhận thấy khoảng
trống cho nghiên cứu ứng dụng ERP trong các doanh nghiệp bán lẻ là
rất lớn, chưa có đề tài nào nghiên cứu một cách toàn diện và cụ thể về
ứng dụng ERP trong các doanh nghiệp bán lẻ. Do đó, nghiên cứu sinh
mong muốn đây là luận án đầu tiên nghiên cứu về kinh nghiệm ứng
dụng ERP của các doanh nghiệp bán lẻ trên thế giới, nghiên cứu thực
tiễn ứng dụng ERP tại các doanh nghiệp bán lẻ tại Việt Nam, từ đó đề
xuất được các giải pháp nhằm tăng cường ứng dụng ERP trong các
doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam trong bối cảnh cạnh tranh và đổi mới
mô hình tăng trưởng.
3. Mục đích và câu hỏi nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận án là phân tích kinh nghiệm ứng dụng
ERP của các doanh nghiệp bán lẻ trên thế giới để từ đó rút ra bài học và đề
xuất được những giải pháp, kiến nghị nhằm tăng cường ứng dụng ERP tại
các doanh nghiệp Việt Nam. Để đạt được mục đích nghiên cứu đã đề ra,
luận án phải giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể sau đây:
- Làm rõ những vấn đề lý luận về quản trị nguồn lực doanh nghiệp
(ERP), ứng dụng quản trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP) trong các doanh
nghiệp bán lẻ và sự cần thiết phải ứng dụng quản trị nguồn lực doanh
nghiệp (ERP) trong các doanh nghiệp bán lẻ trong bối cảnh cạnh tranh và
đổi mới mô hình tăng trưởng
6
- Nghiên cứu kinh nghiệm ứng dụng quản trị nguồn lực doanh nghiệp
(ERP) trong các doanh nghiệp bán lẻ trên thế giới, với điển hình thành
công và thất bại tại một số doanh nghiệp bán lẻ tại Hoa Kỳ, Trung Quốc,
Thái Lan, và Canada.
- Đánh giá thực trạng ứng dụng quản trị nguồn lực doanh nghiệp
(ERP) của các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam trong bối cảnh cạnh tranh và
đổi mới mô hình tăng trưởng.
- Đề xuất các giải pháp cho doanh nghiệp bán lẻ và kiến nghị cho cơ
quan quản lý nhà nước để tăng cường ứng dụng ERP tại các doanh nghiệp
bán lẻ tại Việt Nam trong bối cảnh cạnh tranh và đổi mới mô hình tăng
trưởng.
Nhằm thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu của luận án, Nghiên cứu
sinh trả lời những câu hỏi nghiên cứu của luận án bao gồm:
- Hệ thống ERP đem lại lợi ích gì cho doanh nghiệp bán lẻ?
- Các doanh nghiệp bán lẻ trên thế giới triển khai ERP như thế nào?
- Có những bài học kinh nghiệm nào mà doanh nghiệp Việt Nam có
thể học tập?
- Doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam đã ứng dụng ERP như thế nào?
- Doanh nghiệp Việt Nam cần phải làm gì để tăng cường ứng dụng
ERP?
- Các cơ quan quản lý Nhà nước cần có những biện pháp nào để thúc
đẩy việc ứng dụng ERP trong các doanh nghiệp bán lẻ?
Từ những câu hỏi nghiên cứu, sau khi tiến hành nghiên cứu tổng
quan, Nghiên cứu sinh đưa ra các giả thuyết và mô hình nghiên cứu, nội
dung cụ thể được trình bày trong chương 3 trong luận án.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án là kinh nghiệm ứng dụng quản trị
nguồn lực doanh nghiệp (ERP) của các doanh nghiệp bán lẻ trên thế giới,
bài học và giải pháp cho các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam trong bối cảnh
cạnh tranh và đổi mới mô hình tăng trưởng.
7
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung: Trong khuôn khổ của luận án tiến sỹ, phạm vi nghiên
cứu được giới hạn trong các doanh nghiệp bán lẻ kinh doanh theo chuỗi.
Cụ thể luận án phân tích kinh nghiệm ứng dụng quản trị nguồn lực doanh
nghiệp (ERP) tại một số doanh nghiệp bán lẻ kinh doanh theo chuỗi điển
hình trên thế giới bao gồm: Walmart, Amazon, Nordstrom, Wumart, MC
Group, và Target.
Trong phần phân tích về thực trạng ứng dụng quản trị nguồn lực
doanh nghiệp (ERP) tại các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam, luận án cũng
giới hạn việc nghiên cứu ứng dụng quản trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP)
từ năm 2000 đến 2018, tầm nhìn đến năm 2030.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng
Phương pháp nghiên cứu định tính: Luận án sử dụng các phương
pháp trong nghiên cứu định tính bao gồm: quan sát, phân tích nội dung dựa
trên dữ liệu thứ cấp và phỏng vấn sâu nhằm lấy ý kiến chuyên gia về các
vấn đề nghiên cứu (Berg, 2001; Salkind, 2009).
Phương pháp nghiên cứu định lượng: Luận án sử dụng phương pháp
điều tra doanh nghiệp nhằm kiểm định mô hình các nhân tố ảnh hưởng đến
việc ứng dụng ERP trong các doanh nghiệp bán lẻ tại Việt Nam. Phương
pháp được Nghiên cứu sinh sử dụng trong nghiên cứu định lượng là kiểm
định thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha, phân tích khám phá nhân tố
EFA và phân tích tương quan hồi quy nhằm xác định xây dựng mô hình và
kiểm định mô hình ứng dụng ERP trong các doanh nghiệp bán lẻ.
5.2. Phương pháp thu thập và xử lý số liệu
Số liệu được sử dụng trong luận án bao gồm số liệu sơ cấp và thứ cấp.
Số liệu sơ cấp được thu thập từ kết quả phỏng vấn chuyên gia và điều tra
doanh nghiệp. Số liệu thứ cấp được tổng hợp từ các nguồn bài báo được
công bố trên các tạp chí chuyên ngành về thương mại điện tử, công nghệ,
kinh doanh, quản lý; các sách giáo trình, chuyên khảo về thương mại điện
tử, ERP, và cách mạng công nghiệp 4.0.
8
Phương pháp thu thập và xử lý số liệu trong luận án được sử dụng bao
gồm phương pháp phân tích nội dung trong nghiên cứu định tính
(Krippendorf, 1980), và phương pháp phân tích khám phá nhân tố EFA và
phân tích hồi quy đa biến trên phần mềm SPSS 20.
5.2.1. Phương pháp phân tích nội dung
Phương pháp nghiên cứu nội dung (content analysis): kỹ thuật nhằm
“xác định theo định hướng, khám phá, và dự đoán theo ý định của nghiên
cứu” (Krippendorf, 1980). Nghiên cứu sinh sử dụng phương pháp khảo
sát, dự đoán hoặc suy diễn có chủ ý, đặt nội dung của dữ liệu phân tích
trong bối cảnh và phân tích có mục đích, cụ thể Nghiên cứu sinh sử dụng
kỹ thuật phân tích nội dung để phân tích các tình huống ứng dụng ERP tại
các doanh nghiệp bán lẻ nước ngoài.
Phương pháp tổng hợp, phân tích, đối chiếu và so sánh: là phương
pháp kết hợp với phương pháp phân tích nội dung để kết hợp cơ sở lý luận,
tổng quan nghiên cứu, và các kết quả thực nghiệm (Krippendorf, 1980).
Dữ liệu được sử dụng bao gồm cả dữ liệu sơ cấp (thông qua điều tra,
phỏng vấn) và dữ liệu thứ cấp (báo cáo Thương mại điện tử, báo cáo
CNTT, báo cáo của doanh nghiệp).
5.2.2. Kiểm định thang đo bằng Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố
khám phá EFA và hồi quy đa biến
Nghiên cứu sinh sử dụng phần mềm SPSS 20 trong phương pháp
nghiên cứu định lượng, sử dụng các phương pháp kiểm định thang đo bằng
Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá EFA và hồi quy đa biến để
kiểm định mô hình nghiên cứu (Hoàng Trọng và Chu Nguyễn Mộng Ngọc,
2008).
5.2.2.1. Kiểm định thang đo bằng Cronbach’s Alpha
Nghiên cứu sinh sử dụng phương pháp kiểm định thang đo bằng
Cronbach’s Alpha (hay “loại biến rác”) để loại các biến không phù hợp
trong mô hình nghiên cứu định lượng vì các biến này có thể tạo ra các
nhân tố giả khi phân tích EFA (Salkind, 2009). Ý nghĩa của hệ số
Cronback’s Alpha đó là phản ánh mức độ tương quan chặt chẽ giữa các
9
biến quan sát trong cùng một nhân tố, hệ số này có giá trị biến thiên trong
đoạn [0;1].
5.2.2.2. Phương pháp phân tích nhân tố khám phá EFA
Phương pháp phân tích nhân tố khám phá EFA (Exploratory Factor
Analysis) giúp đánh giá hai loại giá trị quan trọng của thang đo là giá trị
hội tụ và giá trị phân biệt (Salkind, 2009). Nghiên cứu sinh sử dụng
phương pháp EFA để rút gọn tập biến quan sát thành các nhân tố có ý
nghĩa,
5.2.2.3. Phân tích hồi quy đa biến
Nghiên cứu sinh sử dụng phương pháp phân tích hồi quy đa biến
trong SPSS để kiểm định mô hình nghiên cứu, nhằm xác định cụ thể trọng
số của từng nhân tố độc lập tác động đến nhân tố phụ thuộc từ đó đưa ra
được phương trình hồi quy (Nguyễn, 2015). Phương pháp này cho phép
xác định mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố độc lập lên nhân tố phụ
thuộc. Dựa vào kết quả hồi quy đa biến Nghiên cứu sinh xác định được
mức độ ảnh hưởng giữa các biến độc lập thông qua hệ số tác động đã
chuẩn hóa (Standardized Coefficients), và xây dựng mô hình hồi quy dựa
trên hệ số chưa chuẩn hóa (Unstandardized Coefficients) (Nguyễn, 2015).
5.3. Quy trình nghiên cứu của luận án
5.3.1. Bước 1: Nghiên cứu tổng quan lý thuyết
5.3.2. Bước 2: Nghiên cứu kinh nghiệm trên thế giới và rút ra bài học
5.3.3. Bước 3: Nghiên cứu thực trạng tại các doanh nghiệp bán lẻ Việt
Nam
5.3.4. Bước 4: Tổng hợp kết quả và kết luận
6. Đóng góp mới của luận án
- Về mặt lý luận: thứ nhất, luận án đã hệ thống hóa được cơ sở lý luận
về quản trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP), ứng dụng ER