Vụ kiện: Công ty Thunderbird kiện Mexico vi phạm Hiệp định NAFTA và luật về đối xử công bằng và thỏa đáng

Vụ kiện: Công ty Thunderbird kiện Mexico vi phạm Hiệp định NAFTA và luật về “đối xử công bằng và thỏa đáng” I. Tóm tắt vụ việc 1. Các bên liên quan: Nguyên đơn: INTERNATIONAL THUNDERBIRD GAMING CORPORATION Thunderbird Greeley Inc. 11545 West Bernardo Court Suite 307 San Diego, CA 92127 United States of America Dưới đây là: “Thunderbird” hoặc “Bên nguyên.” Bị đơn THE UNITED MEXICAN STATES General Directorate of Legal Consulting of Negotiations Ministry of Economy Mexico, DF, Mexico Dưới đây là: “Mexico” hoặc “Bên bị” 2. Tóm tắt diễn biến: (*) Những phần được in nghiêng là những dữ kiện theo chúng tôi là quan trọng. Thunderbird là một công ty kinh doanh trò chơi đánh bạc. Trong thời gian từ cuối năm 1999 đến đầu năm 2000, theo như Thuderbird, ông Jack Mitchell, chủ tịch và là tổng giám đốc Thunderbird cùng với sự hỗ trợ của ông Peter Watson, một luật sư Mỹ đã tiến hành những cuộc điều tra ban đầu xem xét đến tiềm năng của những “máy kỹ xảo – skill machine” ở Mexico. Các hội nghị đã được tổ chức với Messrs, Doug Oien và Ivy Ong (thuộc tập đoàn tài chính A-1) đều là những bên liên quan đến những hoạt động trò chơi điện tử cùng với Messrs. Julio Aspe và Oscar Arroyo, hai luật sư người Mexico- những người được cho là người đại diện cho một công dân Mexico là ông Jose Guardia, cùng với sự bảo vệ những hoạt động trò cờ bạc của ông ta tại Mexico. Vào ngày 5/4/2000, Messrs, Juan Jose Menendez Tlacatelpa và Alejandro Rodriguez Velazquez thành lập nên EDM Ngày 26/5/2000: Thunderbird, Messrs, Oien và Ong đã ký kết “Thư mục đích – Letter of Intent” về vấn đề hoạt động của các phương tiện cờ bạc ở Mexico. Ngày 22/6/2000: JDMI và tập đoàn tài chính A-1 đã ký kết Hiệp định chia sẻ lợi tức và tư vấn (Revenue Share and consulting agreement) về vấn đề hoạt động của các phương tiện cờ bạc ở Mexico. EDM thảo một yêu cầu cho Trưởng ban SEGOB – Cơ quan phụ trách về Doanh nghiệp của Mexico - liên quan tới kế hoạch hoạt động trò chơi điện tử ở Mexico (Solicitud). Trong thư, Thunderbird đã khẳng định - EDM là một công ty sáp nhập, hợp pháp, và có giấy phép đăng ký kinh doanh tại Mexico. EDM hoạt động về lĩnh vực máy trò chơi điện tử với những trò chơi về kỹ năng và khả năng của người chơi. - Những máy trò chơi điện tử cho những trò chơi kỹ năng và khả năng mà công ty khai thác là những thiết bị giải trí được thiết kế cho người sử dụng vui chơi và tiêu khiển., không có bất kỳ sự may mắn hay cờ bạc nào liên quan đến trò chơi. - Những chiếc máy của chúng tôi không bị giới hạn bởi Ley Federal de Juegos y Sorteos và do đó không bị ràng buộc bởi Secretaria de Gobernación. - ED yêu cầu Dirección General đưa ra quan điểm về vấn đề này. Trong thời gian đó, EDM nhập khẩu một số máy trò chơi vào Mexico. Ngay10/8/2000 Watson viết cho Meesrs, Aspe và Arroyo một bức thư để xác nhận sự trả tiền của “lệ phí thành công- success fee” với số tiền là 300,000 USD vì đã chuyển lại một bức thư của SEGOB chỉ ra rằng, “căn cứ theo những điều luật Mexico có thể áp dụng được thì không có một sự mâu thuẫn hay giới hạn nào để đưa vào hoạt động dự án kinh doanh những máy kỹ năng này của chúng tôi tại Cộng hoà Mexico”. Thunderbird xác nhận khoản chi trả 300,000USD trong bức thư được ký tên vào ngày 15/8/2000 gửi cho Messrs, Aspe và Arroyo. Ngày 15/8, SEGOB đã đưa ra một phản hồi chính thức tới Thunderbird’s Solicitud (the” Oficio”). Theo đó, SEGOB cảnh báo EDM rằng trong những máy của bên mà ông đại diện đưa vào hoạt động không được có sự can thiệp của may rủi và cờ bạc. Bộ Nội vụ tuyên bố rằng cơ quan này không có thẩm quyền với hoạt động của những chiếc máy được nói tới bởi với sự đại diện được thiết lập bởi EDM trong đơn này thì những máy trò chơi được đưa vào hoạt động bởi EDM không nằm trong loại “slot machine”, những loại máy bị cấm ở Mexico theo đúng những điều luật được áp dụng, xét thấy đó không phải là những máy cờ bạc hay cá cược. Ông Ruiz de Velasco of Baker & McKenzie cũng xác nhận điều này qua bức thư gửi ngày 25/8/200 cho Giám đốc Thunderbird, Michell. Sau đó, Thunderbird thành lập EDM-Monterrey (không hoạt động), JDMI và Thunderbird Brazil EDM-Laredo Ngày 21/1/2000, EDM-Laredo hoạt động ở Nuevo Laredo. Ngày 25/1.2000: SEGOB tuyên bố cấm hoạt động với cơ sở trên. Ngày 16/3/2001: Vì những điều trái quy định định hành chính ảnh hưởng đến thủ tục của SEGOB cho vịêc đóng cửa chính thức Nuevo Laredo nên SEGOB đã niêm phong các phương tiện của Nuevo Laredo. Thunderbird tái mở lại những phương tiện này vào ngày 20/3/ 2001. Ngày 5/6/2001: JDMI & Thunderbird Brazil thành lập Entertainmens de Mexico-Reynosa S. de R. L. de C.V. (“EDM-Reynosa”). Ngày 20/6/2001: Thunderbird thành lập Entertainmens de Mexico-Puebla S. de R.L. de C.V. (“EDM- Puebla”). (không hoạt động). Ngày 10/7/2001: Một phiên toà hành chính được mở ra tại văn phòng của Director de Juegos y Sorteos tại Mexico City (the “Administrative Hearing”). Thunderbird được đại diện trước toà Administrative Hearing bởi Messrs, Watson, Jorge Montaño, Mauricio Girault, Carlos Gomez và Mr. Ruiz de Velasco. Thunderbird đệ trình những bằng chứng và những bản chứng bằng chứng, và Mr. Kevin McDonald of SCI xuất hiện và cung cấp một chiếc cặp tài liệu để chứng minh. Về phía SEGOB, Mr. Guadalupe Vargas and Mr. Alcántara hiện diện. Ngày 13/7/2001: Thunderbird thành lập Entertainmens de Mexico-Juarez S. de R.L. de C.V. (không hoạt động) Ngày 10/10/2001: SEGOB đưa ra “Resolución Administrativa,” tuyên bố rằng những chiếc máy của EDM là bị cấm dưới những điều khoản của Ley Federal de Juegos y Sorteos. II. Những vấn đề chính đặt ra trong phiên tòa: Trong phạm vi phần này, với tư cách là Nhóm phản biện, Nhóm sẽ chỉ ra các vấn đề chính đưa ra trong phiên tòa, kết luật của Tòa và bình luận. A. Tổng quát 1. Luật nào có thể được áp dụng để giải quyết từng vấn đề được nêu ra ở trên? (a) Thunderbird chỉ ra rằng luật dể giải quyết các vấn đề trên nằm trong Phần A chương 11 Hiệp ước NAFTA và các luật quốc tế khác. Chương 11 nên được đối chiếu với luật quốc tế về Đối xử công bằng và thỏa đáng, cụ thể là Điều 102. (b)Mexico viện dẫn Điều 1131 khoản 1 của Hiếp ước NAFTA, và yêu cầu Tòa nghiên cứu tham chiếu chương 11 NAFTA. (c) Theo Tòa, luật được áp dụng là - Điều 1131 khoản 1 Hiệp ước NAFTA và các luật quốc tế khác, cụ thể là: + Các điều ước quốc tế. + Tập quán quốc tế + Những điều luật cơ bản của các quốc gia - Chương 11 của NAFTA B. Thẩm quyền và sự thừa nhận 3. Liệu Thunderbird có sở hữu hay quản lý một cách trực tiếp hay gián tiếp trong khoảng thời gian có liên quan tất cả những công ty được liệt kê dưới đây (the “EDM Companies”) để có thể cho quyền đại diện những công ty này đệ trình yêu sách nhờ đến sự phân xử của trọng tài theo điều 1117 quy chế NAFTA hay không? Nếu không, hậu quả của nó là gì? (a) Entertainmens de Mexico S. de R. L. de C.V. (“EDM-Matamoros”) (b) Entertainmens de Mexico Laredo S. de R. L. de C.V. (“EDM-Laredo”) (c) Entertainmens de Mexico Reynosa S. de R. L. de C.V. (“EDM-Reynosa”) (d) Entertainmens de Mexico Puebla S. de R. L. de C.V. (“EDM-Puebla”) (e) Entertainmens de Mexico Monterrey S. de R. L. de C.V. (“EDM-Monterrey”) (f) Entertainmens de Mexico Juarez S. de R. L. de C.V. (“EDM-Juarez”). (a) Tham khảo điều 1117 Hiệp ước NAFTA (b) Mexico phản đối việc Thunderbird kiện Mexico vi phạm chương 11 Hiệp ước NAFTA vì Thunderbird không phải là chủ sở hữu Chi nhánh Mexico và Thunderbird Braziil, hoặc Chi nhánh Mexico và Thunderbird Brazil không phải chủ sở hữu các công ty eDM, nên Thunderbird không phải chủ sở hữu hợp pháp EDM. (c) Thunderbird viện dẫn điều 1117 NAFTA, và cho rằng họ có cổ phần tại EDM-Pubela, EDM – MOnterrey, EDM – Juarez và sở hữu các công ty còn lại. (d) Phán quyết của Tòa: Thunderbird thỏa mãn các điều kiện của điều 1117 NAFTA. Nhóm sẽ phản biện phán quyết của Tòa trong vấn đề này, cụ thể là các lý do Tòa đưa ra trong phần 105, 107, 108. C. Merits – General 6. Liệu chức năng của các máy nói một cách nghiêm túc hay mặt khác được đưa vào sử dụng bởi EDM có liên quan đến vụ vịêc này không? 6.3 Giả sử rằng vấn đề được Toà án định đoạt, những tiêu chuẩn nào liên quan đến sự định đoạt đó? Cụ thể: (a) Những chiếc máy đó là “skill machines” hay “slot machines”? 6.4 Giả sử rằng vấn đề được Toà án định đoạt và với câu trả lời cho vấn đề 6.3, liệu những chiếc máy trong vụ vịêc này có đảm bảo các tiêu chuẩn có thể được áp dụng không? --- Theo Tòa, - Thunderbird có đầy đủ bằng chứng rằng những chiếc máy của họ là skill machine, nhưng Mexico cũng đưa ra các chứng minh được rằng máy của Thunderbird thực chất là máy đánh bạc - Tòa sẽ không đi sâu vào phân tích các chức năng kỹ thuật của những chiếc máy này. - Tòa lưu ý rằng, những chiếc máy của Thunderbird được lập trình, có thể thay đổi tham số, và chứa một lượng nhất định khả năng may rủi, không liên quan đến khả năng người chơi. 7. Có phải từ lá thư phản hồi chính thức của SEGOB ngày 15/8/2000 có liên quan đến việc Thunderbird kiện Mexico vụ việc này, theo các điều 1102, 1105 hoặc 1110 của NAFTA? (a) Theo Thunderbird viện dẫn, Lá thư này mâu thuẫn với việc SEGOB đóng cửa các cơ sở của Thunderbird, dẫn đến việc Thunderbird kiện phía Mexico. (b) Theo Mexico, Lá thư này chỉ mang tính tư vấn – nhắc nhở - góp ý. Nhưng dù sao, Thunderbird cũng đã đưa vào kinh doanh những chiếc máy không phải chỉ “phụ thuộc vào kỹ năng và khả năng người chơi” như đã mô tả. (c) Tòa phán quyết: - Lá thư ngày 15/8/2000 không phải là sự cho phép chính thức của Mexico với việc kinh doanh máy chơi game của Thunderbird. Đó chỉ là sự tư vấn, hồi đáp lại bức thư yêu cầu cho ý kiến của Thunđerbird. - Các máy trò chơi của Thunderbird có dấu hiệu của may rủi và cờ bạc, như bằng chứng đã nêu. - Những phần thưởng đưa ra khi người chơi thắng không phải chỉ là một phần thưởng đơn thuần cho kỹ năng của người chơi, vì người chơi ngay từ đầu đã phải trả tiền, và phần thưởng có thể đổi ra tiền mặt. - Theo Tòa hiểu, Lá thư của SEGOB cảnh báo rằng những máy trò chơi của Thunderbird không được núp dưới bất kỳ hình thức đánh bạc nào. Lá thư này đã đưa ra một tiêu chuẩn về những máy trò chơi hợp pháp. - Thunderbird hiểu rằng mình đang đầu tư vào đánh bạc, và đánh bạc ở Mexico là bất hợp pháp. - SEGOB có đủ thẩm quyền để đóng cửa các cơ sở của Thunderbird, để tìm bằng chứng về các dấu hiệu đánh bạc. D. Merits – Articles 1102, 1105 and 1110 NAFTA 8. Bị đơn có vi phạm luật Đối xử quốc gia ” dựa trên điều 1102 NAFTA? (a) Viện dẫn điều 1102 của Hiệp ước NAFTA. (b) Theo Thunderbird, Mexico đã vi phạm điều 1102 của NAFTA. Tập đoàn EDM của Thunderbird đã bị Mexico đóng cửa, và buộc tội vì kinh doanh máy bất hợp pháp. Nhưng các nhà đầu tư khác, đầu tư vào các skill machines lại vẫn đang hoạt động bình thường. Mexico đã đối xử không công bằng với Thunderbird và EDM. (c) Phán quyết của Tòa: Mặc dù đã có hành vì gian dối, nhưng Thunderbird đã đưa ra lý do rằng họ đã bị đối xử riêng biệt vì lý do quốc tịch. Tuy nhiên việc này là không cần thiết, vì Điều 1102 không cần viện dẫn lý do này. Theo Tòa, Thunderbird đã không đủ bằng chứng đưa ra rằng, EDM đã bị đối xử kém hơn các công ty Mexico khác, hoặc thuộc bất kỳ quốc gia nào khác. Ngòai ra, SEGOB có đủ thẩm quyền để đóng cửa hoặc đình chỉ hoạt động kinh doanh của EDM. Quan trọng nhất là, kể cả trong trường hợp Mexico đình chỉ EDM là một trường hợp cá biệt, thì không thể phủ nhận rằng việ đánh bạc là bất hợp pháp ở Mexico. Điều 1102 chỉ được viện dẫn khi hoạt động của bên ký hợp đồng là hợp pháp. 9. Liệu Bị đơn có vi phạm Tiêu chuẩn đối xử tối thiểu, theo điều 1105 NAFTA? (a) Theo Thunderbird, theo điều 1105 và các hệ quả của Hiệp định NAFTA, những gì SEGOB đã làm trong vụ việc này đã vi phạm những tiêu chuẩn tối thiểu. Thunderbird và các dự án đầu tư đã không được đối xử một cách công bằng và thỏa đáng. (b) Mexico phủ nhận điều này. (c) Tòa phán quyết: Tòa xem xét điều 1105, và so sánh với các tiêu chuẩn trong luật pháp quốc tế khác (cụ thể là luật tập quán quốc tế, ở vụ Neer Claim năm 1926) ,về một quốc gia không hòan thành nghĩa vụ với nhà đầu tư. Theo đó, Tòa phán quyết: Thunderbird không thể buộc tội Mexico đã vi phạm những tiêu chuẩn tối thiểu về đối xử. Phán quyết của Tòa: 1. Toà xét thấy Mexico không vi phạm điều 1102,1103,1105 hoặc 1110 của NAFTA 2. Bác bỏ hoàn toàn những yêu sách của Thunderbird 3. Xác định những chi phí của việc xét xử được để cập ở trên là $505,252.08 và quy định những chi phí này sẽ được chia sẻ bởi Thunderbird và Mexico theo tỷ lệ 3/4 -1/4 và phải được các bên chi trả hoàn toàn. 4. Xác định Thunderbird phải bồi hoàn cho Mexico$1,126,549.38 tiền tham gia tranh tụng và $126,313.02 tiền đặt cọc chi phí và án phí của Mexico cho Toà trọng tài. Bài học rút ra: - Luật “Đối xử công bằng và thỏa đáng” là một trong các điều luật cơ bản của Luật đầu tư quốc tế. - Nhà đầu tư chỉ có thể kiện quốc gia vi phạm luật này nếu và chỉ nếu Nhà đầu tư không vi phạm luật pháp cơ bản của quốc gia đó, hay nói cách khác, nếu và chỉ nếu việc kinh doanh của Nhà đầu tư là hợp pháp tại quốc gia đó. - Trong trường hợp có tranh chấp liên quan đến luật này, Tòa sẽ xét Hiệp ước kinh tế chung (nếu có) mà hai bên tham gia, và tham khảo các tiêu chuẩn luật quốc tế khác. - Luật “Đối xử công bằng và thỏa đáng” liên quan chặt chẽ với luật “Đối xử quốc gia” và “Các tiêu chuẩn tối thiểu về đối xử”.