Khóa luận Triển vọng xuất khẩu vào thị trường Anh Quốc của các doanh nghiệp Việt Nam

Vương quốc Anh có diện tích 244.046 km2, dân số 60,2 triệu người (năm 2002), GDP năm 2002 là 1.491 tỷ USD, thu nhập bình quân đầu người hàng năm là 24.500 USD/người/năm (năm 2002). Anh Quốc là một trong bảy quốc gia công nghiệp hàng đầu thế giới (nhóm G7) và là một trong 15 nước thành viên của Liên minh châu Âu (EU). Trong EU, Anh là một trong ba nền kinh tế chủ đạo, có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế của toàn khối. Vương quốc Anh lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam từ 1/9/1973. Tuy nhiên quan hệ thương mại giữa hai nước mới chỉ thực sự khởi sắc từ những năm đầu thập kỷ 90 của thế kỷ XX. Kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Anh Quốc tăng liên tục từ con số khiêm tốn là 13,5 triệu GBP năm 1991 đến 612,93 triệu GPB (năm 2002). Cán cân thương mại giữa hai nước thường nghiêng về phía Việt Nam. Từ năm 1991 Việt Nam liên tục xuất siêu sang Anh. Năm 2002, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Anh đạt 532 triệu GBP. Anh có nhu cầu lớn về những mặt hàng mà Việt Nam có ưu thế bao gồm nông lâm thuỷ sản, dệt may, da giày, các sản phẩm tiểu thủ công nghiệp. Bên cạnh đó, Anh còn là một thành viên của EU - một đối tác thương mại đã dành cho Việt Nam nhiều ưu đãi. Bản thân mối quan hệ kinh tế thương mại giữa Việt Nam và Anh Quốc đã có những tiến triển rất tốt đẹp. Đây là những điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường Anh. Tuy nhiên, trên thực tế các doanh nghiệp Việt Nam chưa khai thác được hết những điều kiện này. Hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam chỉ đáp ứng được một phần rất nhỏ những nhu cầu trên của thị trường Anh. Cơ cấu hàng xuất khẩu nhìn chung ít có sự thay đổi trong nhiều năm. Chủ yếu chỉ tập trung vào hai mặt hàng chính là giày dép và may mặc. Bên cạnh đó, hình thức xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam sang thị trường Anh chủ yếu là gia công và xuất khẩu gián tiếp nên giá trị thu về là không đáng kể. Có thể nói, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Anh sẽ còn tăng lên rất nhiều. Anh còn là một thị trường đầy tiềm năng mà các doanh nghiệp Việt Nam chưa khai thác hết. Với lý do trên, đề tài "Triển vọng xuất khẩu vào thị trường Anh Quốc của các doanh nghiệp Việt Nam" sẽ nghiên cứu những nét cơ bản về nền kinh tế Anh, nghiên cứu thị trường Anh, thực trạng quan hệ thương mại giữa hai nước trong thời gian qua. Từ đó đánh giá những triển vọng xuất khẩu sang thị trường Anh và giải pháp để thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường này. Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, nội dung của bài viết này bao gồm ba chương như sau: *Chương 1: Thị trường Anh. *Chương 2: Triển vọng xuất khẩu sang thị trường Anh của các doanh nghiệp Việt Nam. *Chương 3: Giải pháp thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang Anh

doc97 trang | Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 1915 | Lượt tải: 4download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Triển vọng xuất khẩu vào thị trường Anh Quốc của các doanh nghiệp Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Bé Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng Khoa Kinh tÕ Ngo¹i th­¬ng ====(((==== Kho¸ luËn tèt nghiÖp §Ò tµi TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Anh Quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam Gi¸o viªn h­íng dÉn: TS. NguyÔn V¨n Hång Sinh viªn thùc hiÖn : §µo ThÞ Mai H­¬ng Líp : Trung 2 - K38F - §HNT Hµ Néi n¨m 2003 Lêi c¸m ¬n -----=o0o=----- Em xin c¸m ¬n c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng - nh÷ng ng­êi ®· trùc tiÕp truyÒn ®¹t nh÷ng kiÕn thøc quý b¸u trong suèt bèn n¨m häc qua. Em còng xin c¸m ¬n Khoa Kinh tÕ ngo¹i th­¬ng - tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em hoµn thµnh tèt kho¸ luËn tèt nghiÖp. Vµ ®Æc biÖt, em ch©n thµnh c¸m ¬n thÇy gi¸o - tiÕn sÜ NguyÔn V¨n Hång v× sù h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy tõ lóc h×nh thµnh ý t­ëng cho ®Õn lóc em hoµn thµnh bµi kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy. Môc lôc Lêi nãi ®Çu Ch­¬ng 1: ThÞ tr­êng Anh 1 I. Mét sè nÐt vÒ ®Êt n­íc Anh 1 1. §iÒu kiÖn tù nhiªn - LÞch sö - Con ng­êi 1 1.1: §iÒu kiÖn tù nhiªn 1 1.2: S¬ l­îc lÞch sö 1 1.3: Con ng­êi 2 2. ChÝnh trÞ vµ x· héi 2 2.1: ChÝnh trÞ 2 2.1.1: Bé m¸y chÝnh quyÒn 2 2.1.2: HÖ thèng luËt ph¸p 3 2.2. X· héi 4 2.2.1. Gia ®×nh 4 2.2.2. TÇng líp x· héi 4 2.2.3: Giíi tÝnh 5 2.2.4. Chñng téc 5 2.2.5. T«n gi¸o 6 3. V¨n hãa vµ lèi sèng 6 II. Kh¸i qu¸t kinh tÕ V­¬ng quèc Anh 6 1. Kh¸i qu¸t chung vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ 6 1.1: S¬ l­îc lÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ 6 1.2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh kinh tÕ Anh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y 8 2. C¬ cÊu c¸c ngµnh kinh tÕ chñ yÕu 12 2.1: Ngµnh c«ng nghiÖp 13 2.2: Ngµnh n«ng nghiÖp 14 2.3: Ngµnh dÞch vô 14 III. §Æc ®iÓm thÞ tr­êng Anh 15 1. HÖ thèng ph©n phèi 15 1.1. HÖ thèng b¸n bu«n 15 1.2. HÖ thèng b¸n lÎ 17 2. HÖ thèng dÞch vô 18 3. §Æc ®iÓm thÞ tr­êng Anh 20 3.1: Møc thu nhËp vµ søc mua 20 3.2. TËp qu¸n vµ thÞ hiÒu tiªu dïng 21 3.3. Nh÷ng thay ®æi vÒ mÆt x· héi cã ¶nh h­ëng tíi tiªu dïng c¸ nh©n 22 3.3.1. Tuæi thä 22 3.3.2. C¬ cÊu gia ®×nh 23 3.3.3: Tr¸ch nhiÖm x· héi 23 4. TËp qu¸n kinh doanh 24 4.1. ThiÕt lËp quan hÖ trùc tiÕp 24 4.2. Th«ng tin liªn l¹c 25 IV. Ngo¹i th­¬ng n­íc Anh 26 1. ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn th­¬ng m¹i quèc tÕ cña Anh 26 2. Nh÷ng ®èi t¸c th­¬ng m¹i chiÕn l­îc cña Anh 27 3. T×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu cña Anh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y 28 3.1. T×nh h×nh xuÊt khÈu 28 3.1.1. C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu 29 3.1.2. C¬ cÊu thÞ tr­êng xuÊt khÈu 29 3.2. T×nh h×nh nhËp khÈu 29 3.2.1. C¬ cÊu hµng nhËp khÈu 30 3.2.2. C¬ cÊu thÞ tr­êng nhËp khÈu 30 Ch­¬ng 2: TriÓn väng xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Anh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 31 I. ThÞ tr­êng Anh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam 31 1. Vai trß cña thÞ tr­êng Anh trong ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng cña ViÖt Nam 31 2. Nh÷ng chÕ ®Þnh vµ ®ßi hái cña thÞ tr­êng Anh Quèc 33 2.1: Tiªu chuÈn hãa 34 2.2. Søc khoÎ 35 2.2.1. Ký hiÖu CE ®èi víi s¶n phÈm c«ng nghiÖp 35 2.2.2. HÖ thèng HACCP ®èi víi thùc phÈm chÕ biÕn 35 2.2.3. Tiªu chuÈn hµng n«ng s¶n - GAP 36 2.3. M«i tr­êng 37 3. ChÕ ®é ­u ®·i phæ cËp - GSP 37 II. TiÒm n¨ng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Anh cña hµng ho¸ ViÖt Nam 39 1. TiÒm n¨ng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Anh cña hµng ho¸ ViÖt Nam theo mét sè lý thuyÕt vÒ lîi Ých ngo¹i th­¬ng 39 1.1. Lý thuyÕt vÒ lîi thÕ so s¸nh cña David Ricardo 39 1.2. Lý thuyÕt vÒ tû lÖ yÕu tè cña Heckscher - Ohlin 41 2. Vµi nÐt vÒ c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Anh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y 43 3. TiÒm n¨ng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Anh cña hµng ho¸ ViÖt Nam 46 3.1. Nhãm hµng chÕ biÕn chÝnh 47 3.1.1. S¶n phÈm giµy dÐp 47 3.1.2. S¶n phÈm dÖt may 49 3.1.3. S¶n phÈm gç 52 3.1.4. S¶n phÈm gèm sø 53 3.2. Nhãm n«ng l©m thuû s¶n chÝnh 54 III. Quan hÖ th­¬ng m¹i song ph­¬ng ViÖt Nam - Anh Quèc 59 1. TiÕn tr×nh hîp t¸c th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Anh Quèc 59 2. T×nh h×nh ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam - Anh Quèc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y 61 2.1. T×nh h×nh xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Anh 62 2.2. T×nh h×nh xuÊt khÈu cña Anh vµo ViÖt Nam 64 2.2.1. Kim ng¹ch vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng 64 2.2.2. C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu 65 3. Nh÷ng tån t¹i trong quan hÖ th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Anh Quèc 66 Ch­¬ng 3: Gi¶i ph¸p thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Anh 71 I. TriÓn väng ph¸t triÓn quan hÖ th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Anh Quèc 69 II. Dù b¸o xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Anh trong thêi gian tíi 71 III. Gi¶i ph¸p thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Anh 75 1. Gi¶i ph¸p vÒ phÝa nhµ n­íc 76 1.1. Nh÷ng chÝnh s¸ch chung 76 1.2. VÒ quan hÖ song ph­¬ng 76 1.3. VÒ hç trî xóc tiÕn th­¬ng m¹i 77 1.4.VÒ hç trî tµi chÝnh 79 2. Gi¶i ph¸p ®èi víi c¸c doanh nghiÖp 80 2.1. T×m hiÓu thÞ tr­êng 80 2.2. T¹o nguån hµng 81 2.3. Lùa chän kªnh ph©n phèi 81 2.4. TiÕn hµnh giao dÞch 83 3. Gi¶i ph¸p ®èi víi ngµnh hµng 84 KÕt luËn Phô lôc Tµi liÖu tham kh¶o Lêi nãi ®Çu V­¬ng quèc Anh cã diÖn tÝch 244.046 km2, d©n sè 60,2 triÖu ng­êi (n¨m 2002), GDP n¨m 2002 lµ 1.491 tû USD, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi hµng n¨m lµ 24.500 USD/ng­êi/n¨m (n¨m 2002). Anh Quèc lµ mét trong b¶y quèc gia c«ng nghiÖp hµng ®Çu thÕ giíi (nhãm G7) vµ lµ mét trong 15 n­íc thµnh viªn cña Liªn minh ch©u ¢u (EU). Trong EU, Anh lµ mét trong ba nÒn kinh tÕ chñ ®¹o, cã vai trß quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ cña toµn khèi. V­¬ng quèc Anh lËp quan hÖ ngo¹i giao víi ViÖt Nam tõ 1/9/1973. Tuy nhiªn quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc míi chØ thùc sù khëi s¾c tõ nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 90 cña thÕ kû XX. Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu gi÷a ViÖt Nam vµ Anh Quèc t¨ng liªn tôc tõ con sè khiªm tèn lµ 13,5 triÖu GBP n¨m 1991 ®Õn 612,93 triÖu GPB (n¨m 2002). C¸n c©n th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc th­êng nghiªng vÒ phÝa ViÖt Nam. Tõ n¨m 1991 ViÖt Nam liªn tôc xuÊt siªu sang Anh. N¨m 2002, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Anh ®¹t 532 triÖu GBP. Anh cã nhu cÇu lín vÒ nh÷ng mÆt hµng mµ ViÖt Nam cã ­u thÕ bao gåm n«ng l©m thuû s¶n, dÖt may, da giµy, c¸c s¶n phÈm tiÓu thñ c«ng nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, Anh cßn lµ mét thµnh viªn cña EU - mét ®èi t¸c th­¬ng m¹i ®· dµnh cho ViÖt Nam nhiÒu ­u ®·i. B¶n th©n mèi quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ Anh Quèc ®· cã nh÷ng tiÕn triÓn rÊt tèt ®Ñp. §©y lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Anh. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ch­a khai th¸c ®­îc hÕt nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy. Hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chØ ®¸p øng ®­îc mét phÇn rÊt nhá nh÷ng nhu cÇu trªn cña thÞ tr­êng Anh. C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu nh×n chung Ýt cã sù thay ®æi trong nhiÒu n¨m. Chñ yÕu chØ tËp trung vµo hai mÆt hµng chÝnh lµ giµy dÐp vµ may mÆc. Bªn c¹nh ®ã, h×nh thøc xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Anh chñ yÕu lµ gia c«ng vµ xuÊt khÈu gi¸n tiÕp nªn gi¸ trÞ thu vÒ lµ kh«ng ®¸ng kÓ. Cã thÓ nãi, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Anh sÏ cßn t¨ng lªn rÊt nhiÒu. Anh cßn lµ mét thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ch­a khai th¸c hÕt. Víi lý do trªn, ®Ò tµi "TriÓn väng xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Anh Quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam" sÏ nghiªn cøu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ nÒn kinh tÕ Anh, nghiªn cøu thÞ tr­êng Anh, thùc tr¹ng quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc trong thêi gian qua. Tõ ®ã ®¸nh gi¸ nh÷ng triÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Anh vµ gi¶i ph¸p ®Ó thóc ®Èy xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy. Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, néi dung cña bµi viÕt nµy bao gåm ba ch­¬ng nh­ sau: *Ch­¬ng 1: ThÞ tr­êng Anh. *Ch­¬ng 2: TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Anh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. *Ch­¬ng 3: Gi¶i ph¸p thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Anh Bµi viÕt ®­îc nghiªn cøu dùa vµo ph­¬ng ph¸p luËn cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng, chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, cã kÕt hîp víi ph­¬ng ph¸p so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp, thèng kª. Do nh÷ng h¹n chÕ vÒ thêi gian nghiªn cøu vµ tµi liÖu thu thËp, bµi viÕt nµy khã tr¸nh khái nh÷ng sai sãt vµ khiÕm khuyÕt. Ng­êi viÕt kÝnh mong nhËn ®­îc sù th«ng c¶m vµ chØ dÉn cña c¸c thÇy c« gi¸o ë tr­êng còng nh­ nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña ®éc gi¶. Ch­¬ng 1 ThÞ tr­êng Anh I. Mét sè nÐt vÒ ®Êt n­íc Anh 1. §iÒu kiÖn tù nhiªn - LÞch sö - Con ng­êi: 1.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn: V­¬ng quèc Liªn hiÖp Anh vµ B¾c Ailen (gäi t¾t lµ V­¬ng quèc Anh hay n­íc Anh) lµ mét quèc ®¶o thuéc quÇn ®¶o Britain vµ b¸n ®¶o Ailen. V­¬ng quèc Anh n»m ë phÝa t©y b¾c Ch©u ¢u, gi¸p víi Céng hoµ Ailen, biÓn B¾c, biÓn Manche, eo Saint George vµ §¹i T©y D­¬ng. Víi diÖn tÝch tù nhiªn lµ 244.046 km2, phÇn lín l·nh thæ Anh quèc cã ®Þa h×nh kh¸ b»ng ph¼ng. ChØ cã mét sè vïng, ®Æc biÖt lµ Scotland vµ xø Wales, cã nhiÒu ®åi nói. N­íc Anh cã ®­êng bê biÓn kh«ng ®ång ®Òu, t¹o ra nhiÒu h¶i c¶ng cã gi¸ trÞ kinh tÕ. N­íc Anh n»m trong vµnh ®ai «n ®íi, ®­îc h­ëng khÝ hËu h¶i d­¬ng, Êm do cã dßng h¶i l­u nãng Gulf bao quanh toµn bé quÇn ®¶o; nhiÖt ®é trung b×nh th¸ng giªng lµ 4,5 0C, th¸ng b¶y lµ 18 0C; l­îng m­a trung b×nh hµng n¨m lµ 600mm, ®Êt ®ai rÊt mµu mì, ph× nhiªu. 1.2: S¬ l­îc lÞch sö V­¬ng quèc Anh V­¬ng quèc Liªn hiÖp Anh vµ B¾c Ailen lµ mét nhµ n­íc nhÊt thÓ vµ tËp trung. Anh lµ khu vùc l·nh thæ lín nhÊt cña V­¬ng quèc. Anh ®· ra ®êi c¸ch ®©y h¬n 1000 n¨m, l©u h¬n nhiÒu so víi bÊt kú mét quèc gia nµo ë ch©u ¢u. §Õn thÕ kû thø 16, xø Wales s¸p nhËp vµo hÖ thèng chÝnh quyÒn vµ luËt ph¸p cña Anh. Vµo thÕ kû thø 17, khi v­¬ng quèc cæ Scotland vµ Anh hîp nhÊt d­íi triÒu vua James ®Ö nhÊt th× V­¬ng quèc Anh míi chÝnh thøc ra ®êi víi t­ c¸ch lµ mét thùc thÓ chÝnh trÞ. N¨m 1801, sau hai thÕ kû n»m d­íi sù thèng trÞ cña Anh, Ailen ®· gi¶i t¸n quèc héi cña m×nh vµ chÝnh thøc trë thµnh mét phÇn cña V­¬ng quèc Anh. N¨m 1921, Ailen chØ giµnh ®­îc ®éc lËp ë miÒn Nam cßn miÒn B¾c vÉn thuéc V­¬ng quèc Anh. V× vËy, V­¬ng quèc Anh ngµy nay bao gåm bèn khu vùc l·nh thæ lµ Anh, Scotland, xø Wales vµ B¾c Ailen. 1.3: Con ng­êi: D©n sè V­¬ng quèc Anh n¨m 2002 lµ 60,2 triÖu ng­êi víi mËt ®é d©n sè lµ 247 ng­êi/km2, lµ mét trong nh÷ng quèc gia cã mËt ®é d©n sè cao ë ch©u ¢u. Møc ®é t¨ng d©n sè ë Anh æn ®Þnh ë kho¶ng 0,4%/ n¨m. Kho¶ng 85% d©n sè sèng ë thµnh thÞ. Mét sè thµnh phè lín cña Anh cã sè d©n ®«ng nh­: thñ ®« London cã kho¶ng 7 triÖu d©n, tiÕp ®Õn lµ thµnh phè Birmingham víi sè d©n kho¶ng 1,1 triÖu ng­êi, thµnh phè Liverpool kho¶ng 600 ngµn ng­êi, Manchester kho¶ng 500 ngµn ng­êi. Tuy nhiªn, nh÷ng ng­êi d©n thµnh phè ë Anh ®Òu cã xu h­íng muèn sèng ë nh÷ng vïng ngo¹i «. TiÕng Anh lµ ng«n ng÷ chÝnh cña ng­êi Anh, ngoµi ra nhiÒu ng­êi Celtic ë xø Wales, B¾c Ailen vµ Scotland cßn nãi tiÕng Galic víi nhau. V­¬ng quèc Anh lµ mét quèc gia ®a d¹ng víi nhiÒu d©n téc bao gåm d©n nhËp c­ tõ nhiÒu vïng trªn thÕ giíi. V× vËy, ngoµi tiÕng Anh vµ tiÕng Galic, n­íc Anh cßn cã nhiÒu ng«n ng÷ cña nh÷ng d©n téc kh¸c nhau. 2. ChÝnh trÞ vµ x· héi 2.1: ChÝnh trÞ: 2.1.1: Bé m¸y chÝnh quyÒn: V­¬ng quèc Anh lµ mét quèc gia theo chÕ ®é qu©n chñ lËp hiÕn. §øng ®Çu Nhµ n­íc lµ vua, nh­ng vua chØ cã vai trß t­îng tr­ng. Vua hiÖn nay cña V­¬ng quèc Anh lµ N÷ hoµng Elizabeth II, lªn ng«i n¨m 1953. QuyÒn lËp ph¸p thuéc vÒ vua vµ Quèc héi gåm hai viÖn: ViÖn Nguyªn l·o (Th­îng nghÞ viÖn) gåm c¸c nhµ quý téc tham gia theo chÕ ®é cha truyÒn con nèi vµ theo chøc t­íc do vua phong; ViÖn d©n biÓu (H¹ nghÞ viÖn) gåm 650 nghÞ sÜ do d©n bÇu, nhiÖm kú 5 n¨m. QuyÒn hµnh ph¸p trªn danh nghÜa thuéc vÒ nhµ vua nh­ng thùc tÕ n»m trong tay ChÝnh phñ. Ng­êi ®øng ®Çu ChÝnh phñ lµ Thñ t­íng. Thñ t­íng lµ thñ lÜnh cña ®¶ng chiÕm ®a sè ghÕ trong H¹ nghÞ viÖn. Thñ t­íng ®­¬ng nhiÖm cña V­¬ng quèc Anh lµ «ng Tony Blair, thñ lÜnh cña C«ng ®¶ng, lªn cÇm quyÒn tõ n¨m 1997. 2.1.2: HÖ thèng luËt ph¸p: a) HÖ thèng luËt ph¸p cña Anh vµ xø Wales: HÖ thèng luËt ph¸p cña Anh vµ xø Wales lµ mét hÖ thèng riªng biÖt víi Scotland vµ B¾c Ailen. HÖ thèng nµy bao gåm hai bé phËn cÊu thµnh c¬ b¶n lµ hÖ thèng luËt cña Quèc héi hay cßn gäi lµ hÖ thèng luËt thµnh v¨n (Statute Law) vµ hÖ thèng luËt ¸n lÖ hay cßn gäi lµ Th«ng luËt (Common Law). Th«ng luËt ®­îc h×nh thµnh tõ thêi Anglo - Saxon c¸ch ®©y kho¶ng 1000 n¨m. §©y lµ hÖ thèng luËt dùa trªn nh÷ng ph¸n quyÕt vµ ¸n lÖ ®· cã trong qu¸ khø mµ kh«ng cã v¨n b¶n luËt cô thÓ. Cßn hÖ thèng luËt Quèc héi ®­îc ban hµnh thµnh v¨n b¶n tõ thÕ kû thø 13, theo ®ã nh÷ng ph¸n quyÕt ph¶i ®­îc thi hµnh theo ®óng nh­ v¨n b¶n luËt ®· quy ®Þnh. Ngµy nay, ë Anh vµ xø Wales, luËt h×nh sù n»m trong hÖ thèng luËt cña Quèc héi trong khi phÇn lín luËt d©n sù vÉn phô thuéc chñ yÕu vµo hÖ thèng luËt ¸n lÖ. LuËt Céng ®ång ch©u ¢u còng ®­îc ¸p dông bëi Anh lµ mét quèc gia thµnh viªn cña Liªn minh ch©u ¢u vµ luËt nµy ®­îc ¸p dông ­u tiªn so víi luËt quèc gia. b) HÖ thèng luËt cña Scotland vµ B¾c Ailen: HÖ thèng luËt cña Scotland chÞu nhiÒu ¶nh h­ëng cña luËt La m· gièng nh­ nhiÒu hÖ thèng luËt ë ch©u ¢u lôc ®Þa. HÖ thèng toµ ¸n bao gåm Toµ H×nh sù ®Þa ph­¬ng vµ Toµ §¹i h×nh. Toµ §¹i h×nh gåm Tßa s¬ thÈm vµ Toµ phóc thÈm. Nh÷ng vô ¸n d©n sù vµ h×nh sù nhá sÏ ®­îc xÐt xö ë Toµ ¸n h×nh sù ®Þa ph­¬ng, nh÷ng vô ¸n nghiªm träng h¬n ®­îc xÐt xö ë Toµ ®¹i h×nh. 2.2: X· héi: Tõ nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XX, c¬ cÊu d©n c­ cña Anh b¾t ®Çu cã sù thay ®æi nhanh chãng vÒ ®é tuæi vµ kÕt cÊu, ®iÒu nµy cã ¶nh h­ëng lín tíi y tÕ, gi¸o dôc vµ viÖc lµm cña ng­êi d©n n­íc nµy. Anh Quèc hiÖn lµ mét trong nh÷ng quèc gia cã d©n sè giµ nhÊt trªn thÕ giíi víi tuæi thä b×nh qu©n lµ 77,7 n¨m (2000). N­íc Anh còng lµ quèc gia cã thø h¹ng cao trªn thÕ giíi vÒ chØ sè HDI (chØ sè ph¸t triÓn con ng­êi). HiÖn Anh ®ang xÕp vÞ trÝ 18 trªn tæng sè 173 quèc gia vÒ HDI. Ngµy nay x· héi Anh cã møc ®é b×nh ®¼ng cao gi÷a nam vµ n÷. Anh ®øng vÞ trÝ thø 10 trªn tæng sè 146 quèc gia vÒ chØ sè GDI (chØ sè ph¸t triÓn giíi). Bªn c¹nh ®ã x· héi Anh cßn rÊt ®a d¹ng víi nhiÒu chñng téc vµ t«n gi¸o kh¸c nhau. 2.2.1: Gia ®×nh: Kh¸c víi c¬ cÊu gia ®×nh ë nh÷ng n­íc thuéc vïng §Þa Trung H¶i, c¬ cÊu gia ®×nh ë Anh th­êng lµ nh÷ng hé gia ®×nh Ýt ng­êi cßn gäi lµ c¬ cÊu gia ®×nh h¹t nh©n bao gåm mét cÆp vî chång víi mét hoÆc hai con. Cã kho¶ng 40% d©n sè Anh sèng trong c¸c gia ®×nh h¹t nh©n. Anh lµ quèc gia cã tû lÖ ly h«n cao nhÊt ë ch©u ¢u. 38% c¸c cuéc h«n nh©n ë Anh kÕt thóc b»ng thñ tôc ly h«n. HiÖn t­îng nµy chñ yÕu x¶y ra ë nh÷ng cÆp vî chång cã thu nhËp thÊp hoÆc kÕt h«n khi cßn qu¸ trÎ. §©y lµ mét vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m trong x· héi Anh hiÖn nay. 2.2.2: TÇng líp x· héi: ë Anh, ng­êi d©n cã nhËn thøc rÊt s©u s¾c vÒ ®Þa vÞ x· héi. X· héi Anh ®­îc ph©n ho¸ lµm ba tÇng líp chñ yÕu lµ th­îng l­u, trung l­u vµ tÇng líp lao ®éng. TÇng líp th­îng l­u cã hai ®Æc tr­ng næi bËt lµ cña c¶i vµ quyÒn lùc. TÇng líp trung l­u bao gåm nh÷ng ng­êi trÝ thøc, lao ®éng trÝ ãc nh­: luËt s­, b¸c sÜ, nh÷ng c«ng chøc cao cÊp cho tíi nh©n viªn v¨n phßng. Sè cßn l¹i lµ tÇng líp lao ®éng nghÌo, lµm viÖc vÊt v¶ vµ thu nhËp thÊp. 2.2.3: Giíi tÝnh: MÆc dï quan niÖm cña x· héi vÒ b×nh ®¼ng giíi ®· cã nhiÒu thay ®æi sau nh÷ng cuéc c¸ch m¹ng ®ßi quyÒn b×nh ®¼ng cña phô n÷ khëi ®Çu tõ nh÷ng n¨m 60, phô n÷ vÉn bÞ yÕu thÕ h¬n: hä giµnh ®­îc Ýt quyÒn lùc vµ cña c¶i h¬n so víi nam giíi. Tuy nhiªn, t×nh h×nh ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn theo chiÒu h­íng tÝch cùc trong x· héi Anh hiÖn ®¹i. N¨m 1971, cã kho¶ng 52% phô n÷ trong ®é tuæi tõ 25 ®Õn 44 tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi. N¨m 1995, con sè nµy ®· t¨ng lªn 75%. §Þa vÞ x· héi cña phô n÷ so víi nam giíi còng ®­îc c¶i thiÖn, hä ngµy cµng n¾m gi÷ nh÷ng chøc vô quan trong trong c¸c c¬ quan nhµ n­íc. N¨m 1979, chØ cã 19 n÷ nghÞ sÜ trong Quèc héi, ®Õn n¨m 1997 ®· t¨ng lªn 120. Tû lÖ phô n÷ gi÷ c¸c chøc vô cao cÊp trong c¸c c¬ quan cña chÝnh phñ t¨ng tõ 5% n¨m 1984 lªn 13% n¨m 2000. HiÖn nay Anh ®øng thø 10 trong 146 quèc gia vÒ chØ sè ph¸t triÓn giíi. 2.2.4: Chñng téc: V­¬ng quèc Anh lµ mét quèc gia ®a d¹ng víi nhiÒu d©n téc kh¸c nhau. Ngoµi ng­êi Anh chiÕm ®a sè cßn cã nhiÒu nhãm d©n téc thiÓu sè. Ng­êi Anh hÇu hÕt lµ ng­êi Anglo – Saxon vµ mét sè nhá nh÷ng ng­êi di c­ sang Anh tõ lôc ®Þa ch©u ¢u trong nöa ®Çu thÕ kû XX. Céng ®ång d©n téc thiÓu sè ë Anh rÊt ®a d¹ng, chiÕm kho¶ng 7% tæng sè d©n, bao gåm ng­êi Ên §é, ng­êi Pakistan, Bangladesh, d©n nhËp c­ tõ c¸c n­íc vïng Caribe, ch©u Phi, Trung Quèc....Céng ®ång d©n téc thiÓu sè ë Anh th­êng sèng tËp trung l¹i ë nh÷ng khu vùc kh¸c nhau trªn kh¾p ®Êt n­íc: ng­êi Caribe sèng tËp trung nhiÒu ë London, ng­ßi gèc Ên tËp trung nhiÒu ë Leicester trong khi ng­êi gèc Pakistan l¹i tËp trung ë miÒn trung ®Êt n­íc...Tuy nhiªn, thñ ®« London vÉn lµ thµnh phè tËp trung nhiÒu nhÊt d©n téc thiÓu sè víi tû lÖ 20% tæng sè ng­êi thuéc céng ®ång d©n téc thiÓu sè vµo n¨m 1997 vµ sÏ t¨ng lªn 28% vµo n¨m 2011. 2.2.5: T«n gi¸o: HiÖn nay Anh cã mÆt hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c céng ®ång t«n gi¸o.Trong ®ã Thiªn chóa gi¸o chiÕm phÇn ®«ng, tíi 50% d©n sè Anh. TiÕp ®Õn lµ céng ®ång Håi gi¸o víi kho¶ng 1,5 triÖu ng­êi, phÇn lín lµ ng­êi gèc Pakistan vµ Bangladesh, tËp trung nhiÒu ë London, Liverpool, Manchester, Leicester, Bradford. C¸c céng ®ång nhá h¬n bao gåm kho¶ng 450.000 tÝn ®å ®¹o Sikhs (mét nh¸nh cña Ên §é gi¸o) chñ yÕu lµ ng­êi gèc Ên, tËp trung ë London, Manchester vµ Birmingham; 320.000 tÝn ®å Hindu sèng chñ yÕu ë Leicester, London, Manchester. Ngoµi ra cßn cã ®¹o PhËt, ®¹o Jana, ®¹o Baha.... 3. V¨n ho¸ vµ lèi sèng: Anh cã mét nÒn v¨n ho¸ hoµn toµn kh¸c víi c¸c n­íc ch©u ¢u lôc ®Þa. BÊt cø ai còng cã thÓ nhËn ra ng­êi Anh chÝnh gèc qua d¸ng vÎ l·nh ®¹m vµ ý thøc ®¼ng cÊp s©u s¾c. Mét nhµ x· héi häc ë Anh ®· tõng nãi "Sù kiªu ng¹o kh¾c s©u trong tõng giäng nãi cña tõng ®øa trÎ Anh". C¸ch ¨n mÆc cña ng­êi Anh còng rÊt gi¶n dÞ. Hä kh«ng qu¸ cÇu kú vÒ thêi trang, hä mÆc nh÷ng g× hä muèn. VÝ dô nh­ tÇng líp th­îng l­u vµ tÇng líp trung l­u cã xu h­íng ¨n mÆc theo phong th¸i cæ ®iÓn. Anh lµ mét trong nh÷ng n­íc cã di s¶n v¨n ho¸ vµ nghÖ thuËt lín nhÊt trªn thÕ giíi. Nguån gèc v¨n ho¸ Anh cã thÓ t×m thÊy tõ thêi trung cæ. Anh cßn lµ n­íc tËp trung nhiÒu di s¶n v¨n ho¸ vµ t¸c phÈm nghÖ thuËt cña nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. V× vËy, cã thÓ nãi Anh lµ mét quèc gia cã nÒn v¨n ho¸ rÊt ®a d¹ng vµ phong phó. II. Kh¸i qu¸t kinh tÕ v­¬ng quèc Anh 1.Kh¸i qu¸t chung vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ: 1.1: S¬ l­îc lÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ: N­íc Anh chÝnh lµ c¸i n«i cña chñ nghÜa t­ b¶n. Vµo thÕ kû XIX, nhê vµo cuéc C¸ch m¹ng c«ng nghiÖp mµ Anh trë thµnh "c«ng x­ëng cña thÕ giíi". §Õn n¨m 1848, s¶n l­îng c«ng nghiÖp cña c¶ n­íc b»ng 45% tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng c«ng nghiÖp cña toµn thÕ giíi. N­íc Anh cßn lµ "Ng­êi th­¬ng nghiÖp quèc tÕ". N¨m 1870, møc chu chuyÓn hµng ho¸ cña toµn thÕ giíi t­ b¶n lµ 37,5 tû M¸c th× riªng n­íc Anh vµ thuéc ®Þa cña Anh chiÕm 14 tû M¸c. Víi nh÷ng kho¶n dù tr÷ khæng lå, Anh cßn lµ “chñ nî, trung t©m cho vay cña thÕ giíi t­ b¶n”. Cho nªn thÕ kû XIX ®­îc xem lµ thÕ kû cña n­íc Anh. §Õn cuèi thÕ kû XIX, x· héi loµi ng­êi b­íc vµo thêi ®¹i ®iÖn khÝ ho¸, n­íc Mü vµ nhiÒu n­íc kh¸c ®· bøt lªn vµ n­íc Anh kh«ng cßn gi÷ ®­îc vÞ trÝ tr­íc kia cña m×nh. Vµo thÕ kû XX, nÒn kinh tÕ Anh tr¶i qua nhiÒu biÕn ®éng. §Çu tiªn lµ nh÷ng tæn h¹i nÆng nÒ do hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi vµ nh÷ng cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ víi quy m« toµn cÇu vµo c¸c n¨m 1913-1914, 1929-1933...dÉn ®Õn ­u thÕ kinh tÕ cña Anh bÞ suy gi¶m trong nh÷ng thËp niªn ®Çu sau chiÕn tranh vµ møc ph¸t triÓn kinh tÕ thua h¼n §øc, Mü vµ Ph¸p. Vµo nh÷ng n¨m 70, 80, tr­íc t×nh tr¹ng l¹m ph¸t vµ thÊt nghiÖp gia t¨ng, n­íc Anh ®· ®­a ra chÝnh s¸ch tù do cùc ®oan trong c¹nh tranh kinh tÕ ®Ó chèng l¹m ph¸t vµ thÊt nghiÖp. Nh­ng trªn thùc tÕ, viÖc ®Çu t­ ra n­íc ngoµi cña ng­êi Anh t¨ng vät ®· lµm cho chÝnh s¸ch trªn kh«ng ph¸t huy hiÖu qu¶, ng­îc l¹i lµm cho tû lÖ l¹m ph¸t vµ t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp trë nªn trÇm träng h¬n. KÕt qu¶ lµ Anh vÉn kh«ng ®¹t ®­îc nhÞp ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ nh­ phÇn lín c¸c n­íc kh¸c cña Céng ®ång ch©u ¢u. Sau ®ît suy tho¸i cuèi nh÷ng n¨m 70 vµ ®Çu 80, nÒn kinh tÕ Anh b¾t ®Çu b­íc sang giai ®o¹n phôc håi kh¸ chËm ch¹p. Tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n tõ 1981 ®Õn 1989 ®¹t xÊp xØ 3%. Sang ®Çu thËp kû 90, còng nh­ nhiÒu n­íc kh¸c ë ch©u ¢u, n­íc Anh l¹i l©m vµo ®ît suy tho¸i míi. Møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ n¨