Khóa luận Xây dựng chiến lược xuất khẩu thủy sản cho công ty Thuận An giai đoạn 2010-2015

TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH LÊ VĂN PHƯỞNG XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC XUẤT KHẨU THỦY SẢN CHO CÔNG TY THUẬN AN GIAI ĐOẠN 2010 - 2015 Chuyên ngành: KINH TẾ ĐỐI NGOẠI KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Long Xuyên, tháng 05 năm 2009 TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC XUẤT KHẨU THỦY SẢN CHO CÔNG TY THUẬN AN GIAI ĐOẠN 2010 - 2015 Chuyên ngành: KINH TẾ ĐỐI NGOẠI Giáo viên hướng dẫn: Thạc sĩ NGUYỄN THANH XUÂN Sinh viên thực hiện: LÊ VĂN PHƯỞNG Lớp: DH6KD2 – Mã số sinh viên: DKD052051 Long Xuyên, tháng 05 năm 2009 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH ĐẠI HỌC AN GIANG Người hướng dẫn: ......................................................................................................... Giảng Viên: ThS. Nguyễn Thanh Xuân ......................................................................................................... ......................................................................................................... ......................................................................................................... Người chấm, nhận xét 1: (Họ tên, học hàm, học vị và chữ ký) ......................................................................................................... ......................................................................................................... ......................................................................................................... ......................................................................................................... Người chấm, nhận xét 2: (Họ tên, học hàm, học vị và chữ ký) ......................................................................................................... ......................................................................................................... ......................................................................................................... ......................................................................................................... Luận văn được bảo vệ tại hội đồng chấm bảo vệ luận văn Khoa kinh tế- Quản trị kinh doanh ngày…...tháng…...năm 2009 LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy, cô Khoa Kinh tế- QTKD cùng toàn thể giáo viên trường Đại học An Giang đã tận tình truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu, đặc biệt là thầy Nguyễn Thanh Xuân, giáo viên đã trực tiếp hướng dẫn để tôi hoàn thiện khóa luận tốt nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Tổng giám đốc cùng các cô, chú, anh, chị trong công ty TNHH Sản Xuất-Thương Mại-Dịch Vụ Thuận An đã tạo điều kiện thuận lợi và hướng dẫn cho tôi trong thời gian thực tập, đặc biệt là các cô, chú, anh, chị trong Phòng Kế hoạch – Kinh doanh đã hướng dẫn và tận tình chỉ bảo giúp tôi hoàn thành tốt chuyên đề tốt nghiệp của mình. Tôi xin kính chúc sức khỏe đến toàn thể quý thầy Cô khoa Kinh Tế-QTKD trường Đại Học An Giang, dồi dào sức khỏe và công tác tốt. Kính chúc sức khỏe đến Ban lãnh đạo công ty TNHH Thuận An. Xin chân thành Cảm ơn! i MỤC LỤC CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU............................................................................................... 1 U 1.1. Lý do chọn đề tài:.................................................................................................. 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu: ............................................................................................ 1 1.3. Phạm vi nghiên cứu:.............................................................................................. 1 1.4. Phương pháp nghiên cứu:...................................................................................... 2 1.5. Ý nghĩa đề tài: ....................................................................................................... 2 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ................................................................................ 3 2.1. Các khái niệm........................................................................................................ 3 2.2. Quy trình quản trị chiến lược ................................................................................ 3 2.2.1. Giai đoạn hình thành chiến lược: ................................................................. 4 2.2.2. Giai đoạn thực thi chiến lược:........................................................................ 8 2.2.3. Đánh giá chiến lược ....................................................................................... 8 2.3. Kinh doanh quốc tế ............................................................................................... 8 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................... 10 U 3.1. Thiết kế nghiên cứu:............................................................................................ 10 3.2. Phương pháp thu thập dữ liệu: ............................................................................ 10 3.3. Phương pháp phân tích dữ liệu: .......................................................................... 12 3.4. Mô hình nghiên cứu: ........................................................................................... 13 CHƯƠNG 4: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY TNHH THUẬN AN................................................................................................................... 14 4.1. Giới thiệu tổng quan về công ty TNHH Thuận An:............................................ 14 4.1.1. giới thiệu về công ty TNHH Thuận An: ...................................................... 14 4.1.2. Giới thiệu ngành nghề kinh doanh của công ty TNHH Thuận An .............. 15 4.1.3. Cơ cấu tổ chức.............................................................................................. 15 4.2. Tình hình hoạt động của Công ty TNHH Thuận An 2006 - 2008: ..................... 19 4.3. Tình hình xuất khẩu thủy sản của Công ty TNHH Thuận An: ........................... 19 4.4. Phân tích môi trường nội bộ công ty TNHH Thuận An...................................... 20 4.4.1. Các hoạt động chủ yếu ................................................................................. 20 4.4.1.1. Các hoạt động đầu vào .......................................................................... 20 4.4.1.2. Vận hành ............................................................................................... 21 4.4.1.3. Các hoạt động đầu ra............................................................................. 23 4.4.1.4. Hoạt động Marketing và bán hàng ........................................................ 23 4.4.2. Các hoạt động hỗ trợ .................................................................................... 25 4.4.2.1. Quản trị nguồn nhân lực........................................................................ 25 ii 4.4.2.2. Phát triển công nghệ.............................................................................. 25 4.4.2.3. Tài chính – kế toán................................................................................ 26 4.4.2.4. Luật pháp và quan hệ với các đối tượng hữu quan ............................... 29 4.4.3. Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong của công ty Thuận An (IFE)........... 31 4.5. Phân tích môi trường tác nghiệp tác động đến công ty....................................... 31 4.5.1. Đối thủ cạnh tranh........................................................................................ 31 4.5.2. Ma trận hình ảnh cạnh tranh của công ty TNHH Thuận An........................ 37 4.5.3. Đối thủ tiềm ẩn............................................................................................. 39 4.5.4. Khách hàng .................................................................................................. 40 4.5.5. Nhà cung cấp................................................................................................ 41 4.5.6. Sản phẩm thay thế ........................................................................................ 42 4.6. Phân tích môi trường vĩ mô tác động đến công ty .............................................. 43 4.6.1. Thực trạng xuất khẩu cá tra, ba sa của Việt Nam ........................................ 43 4.6.2. Môi trường kinh tế ....................................................................................... 46 4.6.3. Môi trường chính trị và pháp luật ................................................................ 47 4.6.4. Môi trường văn hóa – xã hội – dân số.......................................................... 49 4.6.5. Môi trường tự nhiên ..................................................................................... 51 4.6.6. Môi trường công nghệ.................................................................................. 52 4.6.7. Ma trận các yếu tố vĩ mô ảnh hưỡng đến công ty TNHH Thuận An (EFE) 52 CHƯƠNG 5: CHIẾN LƯỢC XUẤT KHẨU CỦA CÔNG TY TNHH THUẬN AN GIAI ĐOẠN 2010 - 2015 .............................................................................................. 54 5.1. Mục tiêu của công ty TNHH Thuận An từ 2010 – 2015 .................................... 54 5.1.1. Mục tiêu chung của công ty TNHH Thuận An............................................ 54 5.1.2. Mục tiêu phát triển xuất khẩu thủy sản sang thị trường EU giai đoạn 2010 – 2015........................................................................................................................ 55 5.2. Xây dựng các phương án chiến lược................................................................... 56 5.2.1. Ma trận SWOT của công ty TNHH Thuận An ............................................ 56 5.2.2. Các chiến lược đề xuất ................................................................................. 58 5.2.2.1. Các chiến lược S-O ............................................................................... 58 5.2.2.2. Các chiến lược S-T................................................................................ 58 5.2.2.3. Các chiến lược W-O.............................................................................. 58 5.2.2.4. Các chiến lược W-T .............................................................................. 59 5.3. Lựa chọn chiến lược ma trận QSPM................................................................... 60 5.4. Giải pháp thực hiện chiến lược ........................................................................... 64 5.4.1. Giải pháp mở rộng và phát triển thị trường EU ........................................... 64 iii 5.4.2. Giải pháp về marketing ................................................................................ 65 5.4.3. Giải pháp về nguồn nhân lực ....................................................................... 67 5.4.4. Giải pháp về quản lý sản xuất kinh doanh ................................................... 68 5.4.5. Giải pháp về vốn .......................................................................................... 69 CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN ............................................................................................. 71 6.1. Kết luận ............................................................................................................... 71 6.2. Hạn chế................................................................................................................ 71 6.3. Kiến nghị ............................................................................................................. 71 iv DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Mô hình ma trận SWOT......................................................................................... 7 Bảng 3.1: Cách thu thập dữ liệu .......................................................................................... 10 Bảng 3.2: phương pháp phân tích và mục đích phân tích dữ liệu ....................................... 12 Bảng 4.1: Kết quả hoạt động 2006-2008 của Công ty TNHH Thuận An ............................ 19 Bảng 4.2: Tình hình nhân sự công ty Thuận An .................................................................. 25 Bảng 4.3: Cơ cấu tài sản và nguồn vốn của công ty Thuận An........................................... 26 Bảng 4.4: Các chỉ số tài chính công ty Thuận An................................................................ 27 Bảng 4.5: Các chỉ tiêu đánh giá tính hợp pháp và danh tiếng của công ty Thuận An ........ 30 Bảng 4.6: Ma trận các yếu tố bên trong (IFE) của công ty Thuận An ................................ 31 Bảng 4.7: Một số đối thủ cạnh tranh trong và ngoài tỉnh của công ty Thuận An ............... 32 Bảng 4.8: Ma trận hình ảnh cạnh tranh của công ty TNHH Thuận An............................... 38 Bảng 4.9: Đánh giá mức độ khó khăn của các doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường EU ........................................................................................................................................ 46 Bảng 4.10: Ma trận các yếu tố vĩ mô ảnh hưỡng đến công ty TNHH Thuận An (EFE)...... 53 Bảng 5.1: Dự báo sản lượng thủy sản thế giới .................................................................... 54 Bảng 5.2: Dự báo tiêu thụ thủy sản theo nhóm nước .......................................................... 54 Bảng 5.3: Kế hoạch phát triển xuất khẩu sang thị trường EU đến năm 2015..................... 55 Bảng 5.4: Ma trận SWOT của Thuận An ............................................................................. 57 Bảng 5.5: Ma trận QSPM của công ty Thuận An – nhóm chiến lược S-O .......................... 60 Bảng 5.6: Ma trận QSPM của công ty Thuận An – nhóm chiến lược S-T........................... 61 Bảng 5.7: Ma trận QSPM của công ty Thuận An – nhóm chiến lược W-O......................... 62 Bảng 5.8: Ma trận QSPM của công ty Thuận An – nhóm chiến lược W-T.......................... 63 v DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 4.1: Xuất khẩu thủy sản của Thuận An năm 2008 .................................................. 20 Biểu đồ 4.2: Cơ cấu thị trường xuất khẩu năm 2008 của Thuận An ................................... 40 Biểu đồ 4.3: Giá trị xuất khẩu cá tra, ba sa, 2003-2008 ..................................................... 43 Biểu đồ 4.4: Thị trường xuất khẩu cá tra, ba sa năm 2007-2008........................................ 44 DANH MỤC HÌNH Hình 2.1: Mô hình quản lý chiến lược toàn diện ................................................................... 4 Hình 2.2: Mối quan hệ giữa các loại môi trường .................................................................. 5 Hình 3.1: Qui trình nghiên cứu........................................................................................... 10 Hình 3.2: Quy trình phân tích dữ liệu.................................................................................. 12 Hình 3.2: Mô hình nghiên cứu của đề tài ............................................................................ 13 Hình 4.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của công ty TNHH SX – TM – DV THuận An................... 16 Hình 4.2: Sơ đồ kênh phân phối sản phẩm xuất khẩu của công ty Thuận An ..................... 24 vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CBTS Chế biến thủy sản DT Doanh thu ĐBSCL Đồng bằng sông cửu long ISO International Organization for Standardization EU Europe HACCP Hazard Analysis Critical Control Point LN Lợi nhuận NC-PT Nghiên cứu và phát triển NVCSH Nguồn vốn chủ sở hữu QLDN Quản lý doanh nghiệp SXKD Sản xuất kinh doanh UBND Ủy ban nhân dân VN Việt Nam XN Xí nghiệp XK Xuất khẩu WFP World Food Programme WTO World Trade Organization vii viii TÓM TẮT Môi trường kinh doanh ngày nay đang biến động nhanh chóng. Điều đó đồng nghĩa với việc mang lại nhiều cơ hội cũng như nhiều rủi ro cho doanh nghiệp. Vì vậy, để tồn tại và phát triển, doanh nghiệp phải đánh giá đúng khả năng của mình và nhận thức được môi trường tác động đến doanh nghiệp, từ đó doanh nghiệp sẽ linh hoạt trong việc xây dựng chiến lược kinh doanh cho mình. Qua quá trình thực tập tại công ty TNHH Thuận An, nhận thấy rằng trong lĩnh vực chế biến xuất khẩu cá tra, cá ba sa, công ty Thuận An đã thể hiện được sức mạnh của mình qua các khía cạnh sau: Chất lượng sản phẩm cao, tiêu chuẩn quốc tế, khả năng phát triển thị trường xuất khẩu tốt,…. Đồng thời, công ty Thuận An vẫn còn tồn tại những điểm yếu như: Tỷ lệ xuất khẩu nguyên liệu thô còn cao, thị trường xuất khẩu ít, lệ thuộc vào 1 số khách hàng, quản trị nhân sự không tốt, bị động về nguyên liệu, hoạt động marketing xuất khẩu yếu, am hiểu thị trường chưa nhiều,… để năng cao năng lực cạnh tranh trong tương lai. Bên cạnh đó, công ty cũng đang tận dụng những cơ hội từ bên ngoài như: Chính phủ quan tâm phát triển thủy sản, hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản ra đời góp phần phát triển hợp tác hỗ trợ trong đầu tư, chế biến – xuất khẩu, nhu cầu tiêu thụ thủy sản của EU tăng, tiềm năng thủy sản nước ta dồi dào, cơ chế xuất khẩu thông thoáng,… nhằm tránh các nguy cơ đe dọa từ bên ngoài: Nhiều nơi nguồn thủy sản bị đe dọa cạn kiệt, ô nhiễm môi trường đe dọa sự phát triển thủy sản, EU gia tăng kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm, chính sách bảo hộ mậu dịch của EU nhiều, các đối thụ cạnh tranh ngày càng mạnh, nhiều đối thủ mới,… đây là những vấn đề cấp thiết hiện nay của công ty. Để thực hiện được các vấn đề trên và xây dựng chiến lược xuất khẩu cho công ty, tác giả đã sử dụng công cụ xây dựng chiến lược khả thi là ma trận SWOT. Sau đó, sử dụng ma trận định lượng QSPM để lựa chọn chiến lược tốt nhất thông qua số điểm hấp dẫn của từng chiến lược. Các chiến lược được chọn bao gồm: Chiến lược thâm nhập thị trường EU mới, chiến lược kết hợp xuôi về phía trước. Để thực hiện thành công các chiến lược đề xuất và cân đối các nguồn lực của công ty TNHH Thuận An, tác giả đưa ra các giải pháp theo dây chuyền giá trị và giải pháp phát triển thị trường EU như sau: - Giải pháp mở rộng và phát triển thị trường EU: Lập văn phòng đại diện ở EU, Hợp tác với các đối tượng bên ngoài. - Giải pháp về marketing: Chủ yếu xoay quanh, phát triển chiến lược 4P mà hiện tại doanh nghiệp chưa được hoàn thiện. - Giải pháp về nguồn nhân lực: Chủ động sắp xếp lại cơ cấu tổ chức, hoạt động cho phù hợp với quy mô hoạt động và chức năng của công ty; - Giải pháp về quản lý sản xuất kinh doanh: Nâng cao hiệu quả ở khâu điều hành và kế hoạch sản xuất; tiết kiệm chi phí quản lý, sản xuất;… - Giải pháp về vốn: Xây dựng các dự án, kế hoạch phát triển trong tương lai mang tính khả thi để có thể huy động vốn từ các ngân hàng;… Với các chiến lược và giải pháp trên, tôi hy vọng sẽ giúp công ty TNHH Thuận An phát triển bền vững trong tương lai và năng cao thương hiệu cá tra, cá ba sa trên thị trường thế giới. Xây dựng chiến lược XK thủy sản cho Cty TNHH Thuận An giai đoạn 2010 – 2015 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU 1.1. Lý do chọn đề tài: Thủy sản Việt Nam - một ngành kinh tế phát triển trên nền tảng của các hệ sinh thái, có quy mô nhỏ và sản xuất theo lối truyền thống sẽ phải đối mặt với những thách thức cũng như những cơ hội không nhỏ khi nước ta là thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Nhìn một cách tổng quát, gia nhập WTO, thủy sản Việt Nam sẽ có thị trường thế giới khổng lồ nhằm đẩy mạnh xuất khẩu, mở rộng thị trường; có điều kiện thu hút thêm vốn đầu tư nước ngoài; tranh thủ công nghệ sản xuất tiên tiến đẩy mạnh công nghiệp hóa và tăng cường năng lực ngành kinh tế thủy sản vốn còn non yếu. Với công nghệ nuôi trồng và khai thác thủy sản mới và tiên tiến của các nước du nhập vào nước ta sẽ giảm thiểu được các nguy cơ gây ô nhiễm môi trường và suy thoái nguồn lợi, tạo ra điểm mạnh trong quá