Luận văn Tự do tài chính - Kinh nghiệm quốc tế và giải pháp đối với Việt Nam thời kỳ sau khi gia nhập WTO

TR¦êNG §¹I HäC NGO¹I TH¦¥NG Khoa kinh tÕ THÕ GiíI Vµ QUAN HÖ KINH TÕ QuèC TÕ  LUËN V¡N TH¹C Sü §Ò tµi: TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH – KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VÀ GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI VIỆT NAM THỜI KỲ SAU KHI GIA NHẬP WTO Gi¸o viªn h­íng dÉn : PGS.TS. ĐẶNG THỊ NHÀN Sinh viªn thùc hiÖn : NGUYỄN THỊ HÒA BÌNH Líp : Cao häc 12 Hµ Néi - 05/2008 MỤC LỤC BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU LỜI MỞ ĐẦU CHƯƠNG I: LÝ LUẬN VỀ TỰ DO HOÁ TÀI CHÍNH THEO WTO 1.1 Khái niệm tự do hóa tài chính 1.2 Tự do hóa tài chính trong WTO 1.2.1 Các quy định của WTO về tự do hóa tài chính 1.2.1.1 Tổng quan Hiệp định chung về thương mại dịch vụ GATS 1.2.1.2 Khái niệm dịch vụ tài chính 1.2.1.3 Cam kết tự do hóa dịch vụ tài chính trong WTO 1.2.2 Nội dung và xu hướng tự do hóa tài chính trong WTO 1.2.2.1 Nội dung tự do hóa tài chính trong WTO 1.2.2.2 Đo lường mức độ tự do hóa tài chính theo WTO 1.2.2.3 Xu hướng tự do hoá tài chính tại các nước thành viên WTO 1.3 Tác động của tự do hóa tài chính trong WTO 1.3.1 Lợi ích của tự do hóa tài chính trong WTO 1.3.2 Những mặt trái của tự do hóa tài chính trong WTO CHƯƠNG II : TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH THEO WTO CỦA MỘT SỐ NƯỚC VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI VIỆT NAM 1 5 5 6 7 7 9 10 16 16 20 22 28 28 31 33 2.1 Tự do hóa tài chính theo WTO của Hàn Quốc 2.2 Tự do hoá tài chính theo WTO của Thái Lan 2.3 Tự do hóa tài chính theo WTO của Malaysia 2.4 Tự do hóa tài chính theo WTO của Trung Quốc 2.5 Bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam CHƯƠNG III GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI TIẾN TRÌNH TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH TẠI VIỆT NAM THỜI KỲ SAU WTO 3.1 Tóm tắt cam kết tự do hoá tài chính theo WTO của Việt Nam 34 39 42 46 53 59 59 3.2 Thực trạng tự do hóa tài chính theo WTO của Việt Nam 3.2.1 Thực trạng thực hiện cam kết tự do hóa tài chính theo WTO của Việt Nam 3.2.2 Đánh giá chung 3.2.2.1 Những thành công 3.2.2.2 Những vấn đề đặt ra đối với Việt Nam trong quá trình thực hiện tự do hóa tài chính theo WTO 3.3 Giải pháp cho tiến trình tự do hoá tài chính theo WTO của Việt Nam từ kinh nghiệm các nước 3.3.1 Định hướng quá trình tự do hóa tài chính theo WTO của Việt Nam 3.3.2 Các giải pháp chung 3.3.2.1 Thực hiện chính sách tỷ giá hối đoái linh hoạt 3.3.2.2 Thực hiện chính sách tiền tệ theo hướng ổn định 3.3.2.3 Thực hiện cải cách căn bản, toàn diện hệ thống giám sát tài chính 3.3.2.4 Tiếp tục cải cách pháp luật về dịch vụ tài chính 3.3.2.5 Nâng cao khả năng dự báo chính sách của chính phủ 3.3.3 Các giải pháp cụ thể 3.3.3.1 Các giải pháp về tăng cường hiện diện thương mại 3.3.3.2 Các giải pháp về tự do hóa dòng vốn quốc tế 3.4 Các kiến nghị 3.4.1 Kiến nghị đối với Ngân hàng nhà nước 3.4.2 Kiến nghị đối với hệ thống Ngân hàng thương mại 3.4.3 Kiến nghị đối với Bộ Tài chính 3.4.4 Kiến nghị đối với doanh nghiệp bảo hiểm 3.4.5 Kiến nghị đối với Ủy ban chứng khoán Nhà nước 3.4.6 Kiến nghị đối với các công ty chứng khoán KẾT LUẬN 63 63 71 71 73 75 75 77 77 79 80 82 83 83 83 87 90 90 91 92 93 93 95 96 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT IMF International Monetary Fund Quỹ Tiền tệ quốc tế FDI Foreign Direct Investment Đầu tư trực tiếp nước ngoài GATS General Agreement on Trade Services Hiệp định chung về thương mại dịch vụ GDP Gross Domestic Product Tổng thu nhập quốc nội OECD Organization for Economic Cooperation Development Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế VAFI Vietnam Association of Foreign Investors Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam WTO World Trade Organization Tổ chức thương mại thế giới BHTG Bảo hiểm tiền gửi ĐTNN Đầu tư nước ngoài NHNN/NHTW Ngân hàng Nhà nước/Ngân hàng Trung ương NHTM Ngân hàng thương mại NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần NHTMNN Ngân hàng thương mại nhà nước TCTD Tổ chức tín dụng TTCK Thị trường chứng khoán DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Số thứ tự Nội dung bảng Trang Bảng 1.1 Cấu trúc biểu cam kết dịch vụ 11 Bảng 1.2 Sự di chuyển dòng vốn nội địa/quốc tế theo các cam kết trong WTO 18 Bảng 1.3 Bảng cán cân thanh toán quốc tế 19 Bảng 1.4 Tỷ trọng cam kết theo phương thức cung cấp dịch vụ và theo ngành 20 Bảng 1.5 Chỉ số tự do hóa của các nước thành viên WTO trong 2 giai đoạn 1994-2000 và 2001-2006 phân theo mức thu nhập 23 Bảng 1.6 Chỉ số tự do hóa lĩnh vực bảo hiểm giai đoạn 2001-2006 phân theo khu vực 25 Bảng 1.7 Chỉ số tự do hóa lĩnh vực ngân hàng giai đoạn 2001-2006 phân theo khu vực 26 Bảng 2.1 Mức độ cam kết tự do hoá tài chính trong WTO của Hàn Quốc 34 Bảng 2.2 Mức độ cam kết tự do hoá tài chính trong WTO của một số nước theo các phương thức cung cấp 35 Bảng 2.3 Hiện diện thương mại của các định chế tài chính nước ngoài tại Hàn Quốc năm 2000 37 Bảng 2.4 Chỉ số tự do hóa tài chính khi cam kết và thực tế thực hiện 39 Bảng 2.5 Mức độ cam kết tự do hoá tài chính trong WTO của Thái Lan 40 Bảng 2.6 Một số thay đổi về mặt chính sách đối với định chế tài chính nước ngoài sau khi Thái Lan gia nhập WTO 41 Bảng 2.7 Mức độ cam kết tự do hoá tài chính trong WTO của Malaysia 44 Bảng 2.8 Cơ cấu ngành ngân hàng tại Malaysia năm 2007 46 Bảng 2.9 Mức độ cam kết tự do hoá tài chính trong WTO của Trung Quốc theo các phương thức cung cấp 49 Bảng 2.10 Tỷ lệ sở hữu nước ngoài của một số ngân hàng Trung Quốc 51 Bảng 3.1 Mức độ cam kết tự do hoá tài chính trong WTO của Việt Nam 62 Bảng 3.2 Lộ trình tự do hóa thị trường dịch vụ tài chính Việt Nam 77 1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Tự do hoá tài chính, hay quá trình làm giảm thiểu sự can thiệp của Nhà nước vào các quan hệ và giao dịch tài chính, là một trong những nội dung quan trọng của quá trình tự do hoá kinh tế. Tự do hoá tài chính đem lại nhiều lợi ích như góp phần phân bổ vốn hiệu quả, xây dựng một hệ thống tài chính lành mạnh, thúc đẩy thương mại quốc tế nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ về khủng hoảng tài chính tiền tệ hay suy thoái kinh tế chính trị… Theo nghiên cứu của các chuyên gia kinh tế, nguy cơ từ tự do hoá kinh tế có thể lấn át các lợi ích đem lại nếu một nước tiến hành tự do hoá tài chính không dựa trên ổn định kinh tế vĩ mô và hạ tầng cơ sở vững chắc. Từ ngày 7/11/2006, Việt Nam chính thức là thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới WTO. Với các cam kết theo Hiệp định chung về thương mại dịch vụ GATS, Việt nam sẽ mở cửa mạnh mẽ thị trường dịch vụ tài chính. Khi hoàn thành các cam kết trong GATS, Việt Nam sẽ hoàn thành hai nội dung quan trọng của quá trình tự do hoá tài chính, đó là tăng cường hiện diện thương mại của các tổ chức tài chính nước ngoài tại Việt Nam và tự do hóa một phần các luồng vốn quốc tế. Theo nhận định của người viết, Việt Nam có thể tận dụng lợi thế „người đi sau‟ trong quá trình thực hiện cam kết bằng cách đúc rút kinh nghiệm thành công cũng như thất bại của một số nước đi trước có xuất phát điểm tương tự như nước ta. Nghiên cứu kinh nghiệm của những nước này sẽ giúp Việt Nam nhận thức rõ ràng hơn về bản chất của quá trình tự do hoá tài chính nói chung và tự do hoá tài chính trong WTO nói riêng, nhận định được lợi thế và rủi ro của quốc gia khi tự do hoá tài chính đồng thời tìm ra những bước đi phù hợp với bối cảnh và điều kiện thực tế của Việt Nam. Hiện nay, có 3 cách tiếp cận khi nghiên cứu về tự do hoá tài chính. Cách tiếp cận thứ nhất đi sâu tìm hiểu về tự do hoá tài chính nội địa, trong đó hạt nhân là tự do hoá lãi suất. Cách tiếp cận thứ hai nghiên cứu về việc mở cửa thị trường tài chính đối với các tổ chức nước ngoài. Cách tiếp cận thứ ba tập trung phân tích tự 2 do hoá tài chính thông qua các cam kết của WTO. Cách tiếp cận thứ ba tương đối mới mẻ và thực tế đến nay cũng chưa có nhiều nghiên cứu chuyên sâu [12]. Lựa chọn cách tiếp cận thứ ba, người viết chọn đề tài „Tự do hoá tài chính – Kinh nghiệm quốc tế và giải pháp đối với Việt Nam thời kỳ sau khi gia nhập WTO‟ làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình. 2. Tình hình nghiên cứu ở trong và ngoài nƣớc Ở nước ngoài: Đã có một số tài liệu nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn về tự do hoá tài chính theo các cam kết của WTO như: Financial Services Liberalization in the World Trade Organization (James Gillespie, 2000, Havard Law School), Financial Opening Under the WTO Agreement in selected Asian Countries: Progress and Issues (Jun-Hwan Kim, 2002, ERD Working Paper No.24, Asian Development Bank), Explaining Liberalization Commitments in Financial Services Trade (Philipp Harms, Aaditya Mattoo and Ludger Schuknecht, 2003, World Bank Working Paper), Financial Liberalization under the WTO and its relationship with the macro economy (Lee-Rong Wang, 2007, World Bank Working Paper)… Nhìn chung, các nhà kinh tế học nước ngoài thường đi sâu phân tích về động cơ, mục đích của một nước khi đưa ra các cam kết tự do hoá tài chính theo WTO; tác động của các cam kết đối với nền kinh tế vĩ mô của các nước thành viên WTO; mức độ cam kết và thực tế thực hiện cam kết của các nước thành viên. Một số nhà kinh tế học còn xây dựng công thức lượng hóa mức độ tự do hoá tài chính trên cơ sở Biểu cam kết dịch vụ tài chính. Những nghiên cứu như vậy là nguồn tham khảo rất hữu ích cho người viết trong quá trình thực hiện luận văn này. Ở Việt Nam: Cho đến nay có rất ít nghiên cứu chuyên sâu về tự do hoá tài chính. Một số công trình nghiên cứu tiêu biểu như: cuốn sách “Kinh tế Việt Nam trên đường hội nhập: Quản lý quá trình tự do hoá tài chính” của PGS.TS Trần Ngọc Thơ (NXB Thống Kê năm 2005), đề tài “Phương pháp luận xây dựng lộ trình tự do hoá tài chính Việt Nam giai đoạn 2001-2010” do PGS.TS Trần Ngọc Thơ làm chủ nhiệm đề tài (năm 2004); ngoài ra, có một số tài liệu có tính chất 3 tham luận như Kỷ yếu hội thảo Khoa học “Tự do hoá tài chính – Xu thế và giải pháp chính sách” do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành (NXB Văn hoá Thông tin năm 2007). Nhìn chung, các nghiên cứu về tự do hoá tài chính của Việt Nam đến nay chỉ tập trung phân tích tự do hoá tài chính nói chung. Chưa có đề tài nào đề cập đến tự do hoá tài chính trong khuôn khổ WTO. Đây là luận văn đầu tiên nghiên cứu có hệ thống về vấn đề này. 3. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở hệ thống hoá những vấn đề có tính lý luận chung về tự do hoá tài chính và nghiên cứu kinh nghiệm của một số nước về tự do hóa tài chính sau khi gia nhập WTO, đề tài hướng đến việc đưa ra những bài học thành công, thất bại của tự do hóa tài chính trong WTO nhằm đề xuất các biện pháp kiểm soát hiệu quả quá trình tự do hoá tài chính Việt Nam sau WTO. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu: Để đạt được mục đích nghiên cứu, luận văn có các nhiệm vụ cụ thể sau đây: - Nghiên cứu nội dung của tự do hoá tài chính theo WTO - Phân tích kinh nghiệm các nước về tự do hoá tài chính theo WTO và rút ra những bài học điển hình về thành công và thất bại của tự do hoá tài chính - Đánh giá thực trạng quá trình thực hiện các cam kết tự do hóa tài chính theo WTO ở Việt Nam - Đề xuất những biện pháp nhằm kiểm soát tiến trình tự do hoá tài chính ở Việt Nam thời kỳ hậu WTO. 5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của luận văn: các cam kết về tự do hoá dịch vụ tài chính theo quy định của WTO và quá trình tự do hoá tài chính ở một số nước và ở Việt Nam sau khi gia nhập WTO. - Phạm vi nghiên cứu: Luận văn giới hạn phạm vi nghiên cứu là tự do hóa tài chính trong WTO, đặc biệt tiếp cận 2 nội dung quan trọng của tự do hóa tài 4 chính nói chung, đó là: hiện diện thương mại trên thị trường tài chính và tự do hoá dòng vốn quốc tế. 6. Phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn lấy phương pháp duy vật biện chứng của chủ nghĩa Mác-Lênin và quan điểm của Đảng về phát triển kinh tế-tài chính làm phương pháp luận. Ngoài ra, luận văn còn sử dụng các phương pháp nghiên cứu tổng hợp, thống kê, phân tích, đối chiếu, so sánh, diễn giải và quy nạp. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu thành 3 chương: Chương I: Lý luận về tự do hoá tài chính theo WTO Chương II: Tự do hóa tài chính theo WTO của một số nước và bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam Chương III: Giải pháp đối với tiến trình tự do hoá tài chính tại Việt Nam thời kỳ sau WTO Để hoàn thành luận văn này, tôi xin trân trọng cám ơn giáo viên hướng dẫn Tiến sỹ Đặng Thị Nhàn - Trường Đại học Ngoại Thương, thư viện Trường Đại học Ngoại Thương Hà Nội, Thư viện quốc gia cùng gia đình và đồng nghiệp, những người đã động viên và tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình viết. Vì đây là một đề tài mới, rộng và phức tạp, nên mặc dù có nhiều cố gắng, luận văn chắc chắn không tránh khỏi thiếu sót và mới dừng lại ở những nghiên cứu bước đầu. Tôi rất mong muốn nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các nhà khoa học để có thể hoàn thiện đề tài này trong các công trình nghiên cứu về sau. 5 CHƢƠNG I LÝ LUẬN VỀ TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH THEO WTO 1.1 KHÁI NIỆM TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH Cho đến nay, vẫn chưa có định nghĩa thống nhất về tự do hóa tài chính. Các học giả thường không định nghĩa trực tiếp tự do hoá tài chính mà tiếp cận khái niệm đối nghịch „kiềm chế tài chính‟. McKinnon và Shaw, người đặt nền tảng lý thuyết về tự do hoá tài chính, trong tác phẩm “Tiền và Vốn trong phát triển kinh tế” (1973) mô tả hệ thống tài chính bị kìm hãm là hệ thống trong đó chính phủ đưa ra các quyết định về phân bổ tín dụng và lãi suất, quyết định cấp phép và hoạt động được phép của các tổ chức tài chính và kiểm soát luồng vốn quốc tế [2, tr.6]. Như vậy, đối lập với kiềm chế tài chính, tự do hóa tài chính thực chất là quá trình xóa bỏ những kìm hãm và những ràng buộc về mặt tài chính hay là quá trình để các công cụ của chính sách tài chính tiền tệ vận hành theo cơ chế thị trường, chuyển vai trò điều tiết tài chính từ bàn tay hữu hình của chính phủ sang bàn tay vô hình của thị trường, từ quản lý hành chính sang quy luật thị trường. Tuy nhiên, cũng giống như bất kỳ quan hệ kinh tế nào khác, trong các quan hệ tài chính, vai trò điều tiết của “bàn tay vô hình” và “bàn tay hữu hình” không thể hoàn toàn triệt tiêu cho nhau. [2, tr.8] Nội dung cơ bản của tự do hóa tài chính bao gồm: + Tự do hóa lãi suất, hạt nhân của tự do hóa tài chính, theo đó lãi suất do thị trường quyết định, tùy thuộc vào cung cầu đầu tư, vào mức tiết kiệm và thu nhập trong nền kinh tế. + Loại bỏ kiểm soát tín dụng. Cụ thể, nguồn vốn trong nền kinh tế được phân bổ dựa trên lãi suất thị trường và mức độ tin cậy của người đi vay chứ không phải bằng các biện pháp hành chính. + Tự do hóa hoạt động của các tổ chức tài chính trên thị trường tài chính như: đảm bảo quyền tự chủ của các tổ chức tài chính, chấm dứt sự can thiệp vào công việc hàng ngày của các tổ chức tài chính; xóa bỏ rào cản hành chính gia nhập 6 thị trường dịch vụ tài chính; chấm dứt sự phân biệt đối xử về pháp lý giữa những loại hình hoạt động khác nhau; cho phép sở hữu tư nhân trong các ngân hàng và tổ chức tài chính. + Tự do hóa luồng vốn quốc tế, xóa bỏ các hạn chế về quản lý ngoại hối và thực hiện điều hành tỷ giá hối đoái theo cung cầu thị trường. Các dòng vốn được tự do lưu chuyển tới bất kỳ nơi nào thu được hiệu quả cao nhất, tùy thuộc ý muốn của nhà đầu tư mà không gặp bất kỳ sự ngăn cản phi kinh tế nào. Thông thường, các nước sẽ không tự do luồng vốn quốc tế trong những lĩnh vực đặc biệt như an ninh, quốc phòng và công ích quan trọng. [1, tr.10] Phân loại tự do hóa tài chính: Tự do hóa tài chính bao gồm: tự do hóa tài chính nội địa và tự do hóa tài chính quốc tế. Tự do hóa tài chính nội địa cho phép các tổ chức tài chính trong nước tự do thực hiện các dịch vụ tài chính theo nguyên tắc thị trường, các thị trường tài chính trong nước được khuyến khích phát triển, các công cụ chính sách tiền tệ được điều hành theo tín hiệu thị trường. Hạt nhân của tự do hóa tài chính nội địa gồm xóa bỏ kiểm soát lãi suất và phân bổ tín dụng. Tự do hóa tài chính quốc tế bao gồm tự do hóa giao dịch vãng lai và tự do hóa giao dịch vốn, mở cửa thị trường tài chính trong nước, cho phép các định chế trong nước tiếp cận nguồn vốn quốc tế…. [1, tr.11] 1.2 TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH TRONG WTO WTO là một tổ chức quốc tế thực hiện các chức năng: (1) quản lý việc thực hiện các hiệp định của WTO; (2) là diễn đàn đàm phán về thương mại; (3) giải quyết các tranh chấp về thương mại; (4) giám sát chính sách thương mại của các quốc gia; (5) trợ giúp kỹ thuật và huấn luyện cho các nước đang phát triển; (6) hợp tác với các tổ chức quốc tế khác. Trên cơ sở các hiệp định và các nguyên tắc chung đòi hỏi các nước thành viên phải ký kết và tuân thủ, hoạt động của WTO nhằm mục đích loại bỏ hay giảm thiểu các rào cản thương mại để tiến tới tự do thương mại. 7 WTO không định nghĩa về tự do hóa tài chính cũng không có một quy định cụ thể nào về tự do hóa tài chính nói chung. Thay vào đó, WTO điều chỉnh những quy tắc chung về thương mại dịch vụ trong lĩnh vực tài chính trên cơ sở các cam kết về mở cửa thị trường và đãi ngộ quốc gia. Như vậy, khi nói đến tự do hóa tài chính trong WTO là nói đến tự do hoá theo biểu cam kết về dịch vụ tài chính, hay còn gọi là tự do hóa dịch vụ tài chính. Nhằm phục vụ mục đích nghiên cứu, trong luận văn này, các khái niệm tự do hóa tài chính, tự do hóa tài chính trong WTO và tự do hóa dịch vụ tài chính được sử dụng thay thế lẫn nhau. Cần lưu ý rằng, tự do hóa tài chính nói chung và tự do hóa dịch vụ tài chính là hai khái niệm không đồng nhất. Tự do hóa dịch vụ tài chính được thể hiện thông qua các cam kết gia nhập WTO về dịch vụ tài chính. Các cam kết này nới lỏng quy định về hiện diện thương mại của tổ chức tài chính nước ngoài trên thị trường nước thực hiện cam kết và, trong một số trường hợp, nới lỏng các quy định về di chuyển các dòng vốn quốc tế ra/vào lãnh thổ của nước đó (sẽ phân tích dưới đây). Tự do hóa dịch vụ tài chính do đó chỉ là một phần nội dung của tự do hóa tài chính nói chung: mở cửa thị trường tài chính trong nước đối với các định chế tài chính nước ngoài (hiện diện thương mại) và tự do hóa dòng vốn quốc tế. 1.2.1 Quy định của WTO về tự do hóa tài chính 1.2.1.1 Tổng quan Hiệp định chung về thương mại và dịch vụ GATS Hiệp định chung về Thương mại Dịch vụ (GATS) là một bộ phận không thể tách rời trong hệ thống pháp lý của WTO và là văn bản pháp lý điều chỉnh hoạt động thương mại dịch vụ giữa các nước thành viên WTO. GATS ra đời như một trong những kết quả quan trọng của Vòng đàm phán Urugoay. GATS hoạt động với mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng thương mại của mọi nước thành viên và đảm bảo luật pháp có tính dự báo nhằm phát triển thương mại và đầu tư để tiến dần tới tự do hoá thương mại dịch vụ. Theo GATS, dịch vụ được chia thành 12 ngành và 155 tiểu ngành, trong đó dịch vụ tài chính là ngành dịch vụ lớn nhất. GATS quy định những nghĩa vụ và nguyên tắc hoạt động trong thương mại 8 dịch vụ như sau: Nguyên tắc đãi ngộ Tối huệ quốc (MFN): được xây dựng trên nền tảng của nguyên tắc không phân biệt đối xử và được quy định tại Điều II.1 của GATS. Điều này có thể được hiểu là nếu một quốc gia thành viên của WTO cho phép và tạo điều kiện cho các ngân hàng nước ngoài nào đó (kể cả nước không phải thành viên) hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng thì cũng phải cho phép và tạo điều kiện bình đẳng như vậy cho ngân hàng của các thành viên khác hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng, trừ khi nước đó có những ngoại lệ MFN được nêu trong Danh mục cam kết khi gia nhập. Việc áp dụng nguyên tắc này nhằm đẩy mạnh tự do hoá thương mại dịch vụ và đạt được mức độ tự do hoá dịch vụ cao như đối với thương mại hàng hoá giữa các nền kinh tế thành viên WTO. Nguyên tắc minh bạch và công khai hoá: Minh bạch hay công khai là nguyên tắc cốt yếu để tiến tới tự d