Báo cáo Biện pháp hóa học – vai trò và ứng dụng trong IPM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD BÁO CÁO IPM Nhóm thực hiện: MSSV: Bùi Thanh Tài 3083880 Nguyễn Văn Dững 3083854 Vỏ Phước Thừa 3083889 Trần Văn Giàu 3083854 Nguyễn Thu Cúc 3083847 Giảng viên hướng dẫn:Ts. Trần Vũ Phến BIỆN PHÁP HÓA HỌC – VAI TRÒ & ỨNG DỤNG TRONG IPM Thuốc bảo vệ thực vật được sử dụng phổ biến ở nước ta nhằm mục đích phòng trừ dịch dại hại cho cây trồng. Dùng thuốc đúng mục đích và đúng kỹ thuật sẽ đem lại nhiều kết quả tốt. Tuy nhiên, thuốc bảo vệ thực vật ngoài những mặt tích cực, cũng có những nhược điểm nhất định. TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD I. MỞ ĐẦU Do vậy, khi sử dụng thuốc phải nắm được những kiến thức cần thiết, để nhằm ngăn ngừa hoặc hạn chế tác hại của thuốc có thể gây nên đối với con người, vật nuôi và môi trường sống. Đồng thời, phát huy được những mặt tích cực của thuốc bảo vệ thực vật trong biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp góp phần nâng cao năng suất cây trồng và chất lượng nông sản. TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD Trong biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp không loại trừ biện pháp hóa học. Tuy nhiên, nó không được đặt vào vị trí chủ đạo mà thường được sử dụng trong một số trường hợp, nhất là khi sâu bệnh đã phát triển thành dịch thì sử dụng thuốc hóa học là biện pháp phát huy tác dụng nhanh và kịp thời để kiểm soát dịch hại. Thay đổi thuốc để ngừa tính kháng hình thành. Sử dụng thuốc phải đảm bảo an toàn. TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD II. VAI TRÒ CỦA BIỆN PHÁP HÓA HỌC TRONG IPM Thuốc hóa học được chia thành nhiều nhóm khác nhau: Thuốc trừ dịch hại: + Thuốc trừ sâu + Thuốc trừ cỏ + Thuốc trừ bệnh… Chất gây chán ăn. Chất xua đuổi và dẫn dụ. Chất bán tổng hợp (e.g.pheromones). Chất điều hoà sinh trưởng côn trùng. TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD Ưu điểm của thuốc hóa học Hiệu quả khi mật số quần thể dịch cao hoặc tăng trưởng nhanh. Hiệu quả kinh tế cao. Tác động nhanh. \Đơn giản, dễ sử dụng. Có thể áp dụng rộng rãi trên diện tích lớn trong thời gian ngắn, những nơi có địa hình gập ghềnh, vùng đồi núi. Con người sử dụng thuốc hoá học bảo vệ thực vật để làm gì? Thuốc hoá học bảo vệ thực vật có tác dụng diệt trừ sâu bệnh nhanh chóng, hạn chế sự lan rộng của sâu bệnh. TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD Nhược điểm: Hiệu quả mang tính nhất thời. Có thể gây sự kháng thuốc. Để lại dư lượng thuốc BVTV. Ảnh hưởng đến môi trường và các sinh vật khác. Một số thuốc có rủi ro trực tiếp. TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD Một số lưu ý khi sử dụng thuốc hóa học trong IPM: Tác động của thuốc hóa học trong IPM phụ thuộc vào: Loại thuốc. Dịch hại. Tình trạng quản lý. Nhóm hoạt chất ít ảnh hưởng trên môi trường: Thường chuyên tính đối với dịch hại; đắc tiền; làm giãm mật số quần thể dưới ngưỡng kinh tế. Loại có phổ tác động rộng: Làm giãm thiên địch. TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD Sử dụng hợp lý thuốc hóa học: Nhiều nhà khoa học cho rằng biện pháp hóa học vẫn cần thiết trong một tương lai còn dài. Nó không nhằm bị loại bỏ mà là sử dụng phải hợp lý và có chọn lọc. Sử dụng như thế nào cho hợp lý? TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD Sử dụng thuốc theo ngưỡng kinh tế: Tiết kiệm được chi phí, giữ cân bằng sinh thái và hạn chế ô nhiễm môi trường. Sử dụng thuốc an toàn đối với thiên địch:  Lựa chọn thuốc ít độc hại, chọn thời gian và phương thức xử lý ít ảnh hưởng với thiên địch (Các nhà khoa học đề nghị không dùng thuốc 40 ngày đầu sau khi gieo cấy. Vì đây là thời gian cân bằng sinh học giữa sâu hại và thiên địch của chúng đang thiết lập). Dùng thuốc để xử lí hạt giống, bón thuốc vào vùng rễ hoặc dùng các thuốc dạng viên là biện pháp tránh độc hại đối với thiên địch. TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD Sử dụng thuốc có chọn lọc: Trong PTTH người ta chủ trương ưu tiên dùng các loại thuốc có phổ tác dụng hẹp hay là thuốc có tính chọn lọc (diệt được một số loài gây hại nhưng ít ảnh hưởng đến thiên địch). Sử dụng thuốc theo nguyên tắc 4 đúng: Đúng thuốc: Dùng chủng loại thuốc thích hợp cho từng loại sâu, bệnh,cỏ,....Dùng không đúng, sẽ không diệt được mà còn gây lãng phí và ảnh hưởng tới thiên địch và môi trường. Đúng liều lượng và nồng độ: không đủ liều lượng và nồng độ hiệu quả sẽ kém, dịch hại dễ nhờn thuốc. Dùng quá liều lượng và nồng độ vừa lãng phí, vừa độc hại. Đúng lúc (thời điểm): chỉ sử dụng thuốc khi mật độ của dịch hại đạt tới ngưỡng kinh tế. Phun thuốc định kỳ là trái với nguyên tắc của IPM. “phun phòng” chỉ nên áp dụng trong những trường hợp đặc biệt. Đúng cách (kỹ thuật): Dùng thuốc phải căn cứ vào đặc điểm của dịch hại. Phun rải thuốc không đúng cách hiệu quả sẽ kém, hoặc không có hiệu quả. TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD Dạng chế phẩm thuốc hóa học có thể có độc tính khác nhau Dạng hạt ít ảnh hưởng mật số thiên địch hơn so với dạng phun qua lá. Dạng bột bụi (D) độc với thiên địch hơn dạng bột hòa nước (WP) hoặc nhủ dầu (EC). Thuốc lưu dẫn ít ảnh hưởng trên thiên địch hơn Vấn đề cần quan tâm nhất đối với các chương trình IPM là việc sử dụng không đúng thuốc hóa học TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD Xữ lý hạt trước khi gieo: giúp khỏe chống chịu tốt với sâu bệnh, ít ảnh hưởng đến thiên địch. Vd:Thuốc Gaucho 70WP dùng xử lí hạt bông trước khi gieo có thể trừ được các loài rầy xanh, riệp muội trong thời kì đầu. Thuốc Regent 5SC xử lí hạt giống lúa có tác dụng trừ nhiều loại sâu hại trong thời kì đầu vụ (như bọ trĩ, dòi đục lá, sâu năn, sâu đục thân, rầy nâu) mà không ảnh hưởng đến thiên địch. Ngoài ra còn xử lí một số hạt giống khác như ngô, đậu tương … TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD III. MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA THUỐC HÓA HỌC TRONG IPM TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD Xữ lý cỏ sớm trong thời gian làm đất. Vd: Sử dụng thuốc trừ cỏ tiền nẩy mầm Sofit để phòng trừ cỏ trên ruộng lúa ở giai đoạn trước khi gieo hoặc sau khi gieo 1-3 ngày. Ngăn cản vật lý: Bẩy (chất dẫn dụ côn trùng + thuốc trừ sâu) tiêu diệt côn trùng gây hại. Vd: Thịt quả + dipterex diệt ruồi đục trái. Đặt bọc thuốc vào ngọn dừa để trị bọ cánh cứng Brontispa Dùng Actara 25WG để tiêm trực tiếp vào cây (tạo lỗ xiên 150 so với thân cây) cho thuốc vào và bịt miệng lỗ đục lại. TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD Cần cải thiện tính chọn lọc: Xữ lý thuốc trước khi thiên địch di chuyển đến… Quản lý tính kháng thuốc của sâu bệnh: Luân phiên các loại thuốc BVTV… Giãm rủi ro thuốc trừ dịch hại lây nhiễm từ nơi này sang nơi khác: Phun nồng độ thấp nhất có hiệu quả. Luân canh, thời vụ trồng, thay thế. Kiểm soát thuốc di chuyển: chất đệm, quản lý nước, quản ly tàn dư thực vật. TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA NÔNG NGIỆP- SHƯD Chỉnh giọt nước thuốc, không phun lúc có gió. Xữ lý trực tiếp vào đối tượng. Tránh phun thuốc lúc có mưa lớn. Giãm thuốc hóa học: chỉ sử dụng khi đạt ET. Tài liệu tham khảo: PGS. Nguyễn Công Thuật. Phòng trừ tổng hợp sâu bệnh hại cây trồng nghiên cứu và ứng dụng (1996). TS. Nguyễn Xuân Thành. Biện pháp sử dụng nông dược an toàn và hiệu quả. GS. TS. Đường Hồng Dật. Phòng trừ sâu bệnh tổng hợp IPM ‘