Chuyên đề Đánh giá hiệu quả cấp tín dụng hiện nay của các ngân hàng thương mại Việt Nam

LỜI MỞ ĐẦU Việt Nam hiện nay đang trong quá trình đổi mới, phát triển kinh tế theo hướng toàn diện và lâu dài để có thể bắt nhịp với nền kinh tế Thế giới. Chặng đường đổi mới của chúng ta đã đi được khá xa và thu được nhiều thắng lợi. Việc chúng ta gia nhập vào WTO hay những con số về các chỉ tiêu kinh tế đáng khích lệ là một minh chứng cho điều đó. Để đạt được thành quả như vậy có sự đóng góp không nhỏ của ngành Ngân hàng với vai trò là " đòn bẩy kinh tế " thông qua hoạt động tín dụng. Tín dụng ngân hàng là công cụ tài trợ vốn cho nền kinh tế, góp phần thúc đẩy sự phát triển cân đối của các ngành, các lĩnh vực khác theo định hướng của Nhà nước. Tín dụng ngân hàng đem lại nguồn thu nhập chủ yếu cho Ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, hoạt động tín dụng ngân hàng lại là hoạt động chứa đựng nhiều rủi ro. Rủi ro trong hoạt động tín dụng không chỉ tác động tới bản thân ngân hàng thương mại mà còn tác động tiêu cực tới nền kinh tế. Chính vì vậy, công tác hạn chế rủi ro tín dụng luôn được các Ngân hàng thương mại quan tâm. Xuất phát từ thực tế này nhóm chúng tôi đã quyết định chọn đề tài: “Đánh giá hiệu quả cấp tín dụng hiện nay của các NHTM VN” Mục đích của chuyên đề này là : Nghiên cứu vấn đề rủi ro tín dụng trên phương diện lý thuyết: Bản chất của rủi ro tín dụng, các nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng cũng như tác động của nó tới bản thân Ngân hàng thương mại và với nền kinh tế. Từ đó xét thấy tầm quan trọng của thông tin tín dụng đối với ngành ngân hàng nói chung và ngân hàng thương mại nói riêng. Đưa ra giải pháp với các ngân hàng thương mại về việc quan tâm đến cấp tín dụng từ đó giảm thiểu tối đa các rủi ro tín dụng. Để giải quyết những vấn đề trên chuyên đề được thiết kế thành hai chương: Chương 1: Cơ sở lý thuyết Chương 2: Thực trạng hoạt động tín dụng trong các NHTM ở Việt Nam hiện nay và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động tín dụng Ngân hàng LỜI MỞ ĐẦU 0 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT 1 1.1 Khái quát về NHTM 1 1.1.1 Khái niệm về NHTM 1 1.1.2 Các nghiệp vụ của NHTM 1 1.1.2.1 Nghiệp vụ nợ 1 1.1.2.2 Nghiệp vụ có 2 1.1.2.3 Nghiệp vụ trung gian 3 1.1.3 Mối quan hệ giữa 3 nghiệp vụ 3 1.2 Hoạt động tín dụng của NHTM 4 1.2.1 Khái niệm tín dụng 4 1.2.2 Khái niệm tín dụng Ngân hàng 4 1.2.3 Khái niệm về cấp TD và cho vay 4 1.2.4 Đặc điểm tín dụng 4 1.2.5 Phân loại tín dụng 4 1.2.6 Vai trò của tín dụng 6 1.2.7 Chức năng tín dụng 6 1.3 Những vấn đề chung trong cho vay 6 1.3.1 Cơ sở pháp lý và phạm vi áp dụng 6 1.3.2 Nguyên tắc vay vốn 7 1.3.3 Điều kiện cho vay 7 1.3.4 Đối tượng cho vay 8 1.3.6 Thời hạn cho vay 8 1.3.7 Chính sách tín dụng 8 1.4 Rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của NHTM 9 1.4.1 Khái niệm rủi ro 9 1.4.2 Ảnh hưởng của rủi ro tín dụng đối với các NHTM. 10 1.4.3 Nguyên nhân của rủi ro tín dụng. 10 1.4.4 Một số nguyên tắc đảm bảo an toàn tín dụng. 10 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG – MỘT SỐ GIẢI PHÁP CẤP TÍN DỤNG 13 2.1 Những thuận lợi và một số thách thức trong hoạt động tín dụng của các NHTM 13 2.1.1 Một vài nét về cơ sở pháp lý của hoạt động tín dụng ở Việt Nam hiện nay. 13 2.1.2 Những thuận lợi cho hoạt động tín dụng ngân hàng trong giai đoạn hiện nay. 14 2.1.3 Một số thách thức mới trong hoạt động tín dụng ngân hàng 15 2.2 Thực trạng tín dụng ở các NHTM Việt Nam 17 2.2.1 Một số kết quả đạt được 17 2.2.2 Những vấn đề còn tồn tại. 20 2.3 Một số giải pháp khắc phục những vấn đề còn tồn tại và nâng cao hiệu quả của hoạt động tín dụng ngân hàng hiện nay. 21 PHẦN KẾT LUẬN i CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT 1.1 Khái quát về NHTM () 1.1.1 Khái niệm về NHTM Ngân hàng thương mại (NHTM) là loại NH giao dịch trực tiếp với các công ty, xí nghiệp, tổ chức kinh tế và cá nhân, bằng cách nhận tiền gửi, tiền tiết kiệm, rồi sử dụng vốn đó để cho vay, chiết khấu, cung cấp các phương tiện thanh toán và cung ứng dịch vụ NH cho các đối tượng nói trên. Ngân hàng Thương mại (NHTM) là tổ chức tài chính trung gian có vị trí quan trọng nhất trong nền kinh tế, nó là một loại hình doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ - tín dụng. Theo pháp lệnh ngân hàng ngày 23-5-1990 của Hội đồng Nhà nước xác định:" Ngân hàng thương mại là tổ chức kinh doanh tiền tệ mà hoạt động chủ yếu và thường xuyên là nhận tiền gửi từ khách hàng với trách nhiệm hoàn trả và sử dụng số tiền đó để cho vay, thực hiện nghiệp vụ chiết khấu và làm phương tiện thanh toán". 1.1.2 Các nghiệp vụ của NHTM 1.1.2.1 Nghiệp vụ nợ (huy động tạo nguồn vốn) + Nguồn vốn tự có, coi như tự có và vốn dự trữ * Vốn điều lệ: là số vốn riêng của từng NH, được ghi vào điều lệ hoạt động của mỗi NH. Tùy theo từng thời kỳ khác nhau mà vốn điều lệ được hình thành ở mỗi loại hình TCTD khác nhau dựa trên vốn pháp định do NHNN quy định. * Vốn coi như tự có: bao gồm lợi nhuận chưa chia, tiền lương chưa đến kỳ thanh toán, các khoản phải nộp nhưng chưa đến hạn nộp, các khoản phải trả nhưng chưa đến hạn trả. * Vốn dự trữ: Vốn này được hình thành từ lợi nhuận ròng của ngân hàng được trích thành nhiều quỹ trong đó quan trọng nhất là quỹ dự trữ và quỹ đề phòng rủi ro, được trích theo quy định của ngân hàng trung ương. + Nguồn vốn quản lý và huy động Đây là nguồn vốn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong Ngân hàng, thể hiện dưới nhiều dạng: * Tiền gửi không kỳ hạn của dân cư, doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế. * Tiền gửi có kỳ hạn của dân cư, doanh nghiệp và các tổ chức khác. * Tiền gửi tiết kiệm * Tiền phát hành trái phiếu, kỳ phiếu theo mức cho phép của Ngân hàng Nhà nước. + Vốn vay: bao gồm vốn vay của ngân hàng trung ương dưới hình thức tái chiết khấu hoặc cho vay ứng trước, vay ngân hàng nước ngoài, vay các tổ chức tín dụng khác và các khoản vay khác trên thị trường như: phát hành chứng chỉ tiền gửi, phát hành hợp đồng mua lại, phát hành giấy nợ phụ, các khoản vay USD ngoài nước ... Với nguồn vốn này NHTM có trách nhiệm sử dụng có hiệu quả và hoàn trả đúng hạn cả vốn lẫn lãi. + Các nguồn vốn khác: bao gồm các nguồn vốn tài trợ, vốn đầu tư phát triển, vốn uỷ thác đầu tư. Vốn này để cho vay theo các chương trình, dự án xây dựng cơ bản tập trung của Nhà nước hoặc trợ giúp cho đầu tư phát triển những chương trình dự án có mục tiêu riêng. 1.1.2.2 Nghiệp vụ có (sử dụng vốn) + Nghiệp vụ ngân quỹ * Tiền két: tiền mặt hiện có tại quỹ nghiệp vụ. Nhu cầu dự trữ tiền két cao hay thấp phụ thuộc vào môi trường nơi ngân hàng hoạt động và thời vụ. * Tiền dự trữ + Nghiệp vụ cho vay và đầu tư ( Nghiệp vụ cho vay: hoạt động cho vay rất đa dạng và phong phú, nó là hoạt động quan trọng nhất, mang lại lợi nhuận chủ yếu cho ngân hàng và có tỷ lệ sinh lợi cao nhất của các NHTM, nó gồm các loại hình sau: * Tín dụng ứng trước: đây là thể thức cho vay được thực hiện trên cơ sở hợp đồng tín dụng, trong đó khách hàng được sử dụng một mức cho vay trong một thời hạn nhất định. Có 2 loại là: Ứng trước có bảo đảm như thế chấp, cầm cố, bảo lãnh. Ứng trước không bảo đảm là việc cho vay chỉ dựa trên uy tín của khách hàng. * Thấu chi (tín dụng hạn mức): là hình thức cấp tín dụng ứng trước đặc biệt được thực hiện trên cơ sở hợp đồng tín dụng, trong đó khách hàng được phép sử dụng dư nợ trong một giới hạn và thời hạn nhất định trên tài khoản vãng lai. * Chiết khấu thương phiếu: khách hàng chuyển nhượng quyền sở hữu thương phiếu chưa đáo hạn cho ngân hàng để nhận một số tiền bằng mệnh giá của thương phiếu trừ đi lãi chiết khấu và hoa hồng phí. * Bao thanh toán: là nghiệp vụ đi mua lại các khoản nợ của doanh nghiệp nào đó để rồi sau đó nhận các khoản chi trả của yêu cầu đó. * Tín dụng thuê mua: là hình thức tín dụng trung và dài hạn được thực hiện thông qua việc cho thuê máy móc thiết bị, động sản và bất động sản khác. Khi hết hạn thuê bên thuê được chuyển quyền sở hữu, mua lại hoặc tiếp tục thuê tài sản đó. * Tín dụng bằng chữ ký: gồm tín dụng chấp nhận, tín dụng chứng từ và tín dụng bảo lãnh. * Tín dụng tiêu dùng: là hình thức tín dụng nhằm tài trợ cho nhu cầu tiêu dùng của dân cư, có 2 loại: Tín dụng tiêu dùng trực tiếp là việc ngân hàng cho vay trực tiếp khách hàng để tiêu dùng. Tín dụng tiêu dùng gián tiếp là việc ngân hàng mua các phiếu mua bán hàng từ những người bán lẻ hàng hoá, tức là hình thức tài trợ bán trả góp của NHTM. ( Nghiệp vụ đầu tư: NHTM dùng vốn để kinh doanh bất động sản, góp vốn liên doanh và kinh doanh chứng khoán. * Trong đó đầu tư vào chứng khoán là một hình thức khá phổ biến, nó mang lại thu nhập cho ngân hàng, nâng cao khả năng thanh khoản (vì chứng khoán rất đa dạng, nhiều thể loại và có tính thanh khoản cao). * NHTM có thể mua chứng khoán ngắn hạn của Chính phủ, nó vừa tăng thu nhập cho ngân hàng, vừa góp phần cân bằng thu chi ngân sách thường xuyên. * NHTM còn được phép mua cổ phiếu, trái phiếu của các doanh nghiệp tham gia vào việc thành lập và quản lý các doanh nghiệp. Nghiệp vụ đầu tư đã giúp cho ngân hàng có thể đa dạng hoá các hoạt động kinh doanh của ngân hàng nhằm phân tán rủi ro và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng đồng thời khai thác và sử dụng tối đa nguồn vốn đã huy động. 1.1.2.3 Nghiệp vụ trung gian (thanh toán hộ khách hàng) Ở đây ngân hàng thực hiện nhiệm vụ phục vụ khách hàng, thực hiện các nhiệm vụ theo sự uỷ thác của khách bao gồm: - Nghiệp vụ thanh toán: ngân hàng là một trung tâm thanh toán không bằng tiền mặt, nó thanh toán dưới các hình thức: séc, uỷ nhiệm thu, uỷ nhiệm chi, thư tín dụng, thẻ thanh toán, ngân phiếu thanh toán. - Nghiệp vụ thu hộ: ngân hàng thay mặt khách hàng nhận tiền theo các chứng khoán khác nhau như séc, kỳ phiếu, các chứng từ hàng hoá và chứng khoán có giá. - Nghiệp vụ thương mại: ngân hàng mua hộ hoặc bán hộ khách hàng, hàng hoá ở đây chủ yếu là các chứng khoán. - Nghiệp vụ phát hành chứng khoán: đây là một nghiệp vụ quan trọng và ngày càng phát triển. Các công ty cổ phần, các doanh nghiệp muốn phát hành chứng khoán có giá trị như cổ phiếu, kỳ phiếu đầu tư có mục đích... nhằm thu hút vốn để tăng nguồn vốn, hay khi Nhà nước phát hành công trái thì thường nhờ các ngân hàng, thông qua NHTM làm trung gian tiêu thụ các chứng khoán đó và được nhận số tiền thù lao theo tỷ lệ quy định từ người phát hành. - Nghiệp vụ uỷ thác: làm theo các uỷ thác của khách hàng như bảo quản tài sản( đá quý, chứng khoán...), khách hàng phải trả lệ phí cho việc bảo quản; thực hiện các uỷ nhiệm về chuyển quyền thừa kế tài sản: khách hàng nhờ ngân hàng thực hiện các di chúc sau khi họ qua đời. 1.1.3 Mối quan hệ giữa 3 nghiệp vụ Giữa 3 nghiệp vụ này có một mối liên hệ khăng khít, tương hỗ lẫn nhau, thúc đẩy nhau cùng phát triển. Giữa nghiệp vụ nợ và nghiệp vụ có có tác động qua lại, cùng giúp cho nhau phát triển. Muốn cho vay, kinh doanh thu lời thì phải có vốn, vậy trước tiên ngân hàng phải huy động vốn, bởi vậy nghiệp vụ nợ là tiền đề để phát triển nghiệp vụ có, nghiệp vụ nợ càng phát triển thì càng tạo điều kiện cho nghiệp vụ có được mở rộng. Ngược lại, nếu ngân hàng cho vay, kinh doanh càng nhiều, càng thu được nhiều lãi thì càng bổ sung thêm cho nguồn vốn, tạo điều kiện cho nghiệp vụ có được phát triển. Giữa nghiệp vụ nợ - có với nghiệp vụ trung gian cũng có tác động qua lại lẫn nhau. Khách hàng vừa là người gửi tiền vừa là người vay đối với ngân hàng, họ có quan hệ thanh toán với nhau qua ngân hàng bởi vậy nghiệp vụ nợ và có phát triển sẽ tác động làm tăng nghiệp vụ trung gian. Mặt khác nghiệp vụ trung gian cũng có tác dụng tích cực đối với nghiệp vụ nợ - có, khi thực hiện các nghiệp vụ trung gian như thu hộ, uỷ thác, thương mại ... sẽ tạo điều kiện cho ngân hàng tập trung được những khoản tiền mà nhờ đó bổ sung cho nghiệp vụ nợ và đồng thời phát triển nghiệp vụ có tức là bổ sung tạm thời vào nguồn vốn để tiến hành cho vay. Một vấn đề quan trọng nữa là về khả năng thanh toán của mỗi ngân hàng. Nếu cho vay quá lớn, tuy có thể thu lãi nhiều song gặp rủi ro là khi những người gửi tiền ở ngân hàng đồng loạt đến rút tiền sẽ gây ra biến động lớn nguồn vốn khả năng thanh toán làm cho hệ số an toàn và khả năng thanh toán của ngân hàng sẽ giảm xuống. Ngược lại nếu cho vay ít thì khả năng thanh toán cao hơn nhưng thu lãi ít không bổ sung phát triển được nghiệp vụ nợ. Chính vì vậy mà mối liên hệ mật thiết giữa các nghiệp vụ của ngân hàng là hết sức quan trọng, do đó người làm ngân hàng phải biết bố trí một cách khoa học và phù hợp giữa các nghiệp vụ để đảm bảo ngân hàng hoạt động có hiệu quả. 1.2 Hoạt động tín dụng của NHTM 1.2.1 Khái niệm tín dụng Tín dụng là quan hệ chuyển nhượng quyền sử dụng vốn từ ngân hàng cho khách hàng trong một thời hạn nhất định với một khoản chi phí nhất định. 1.2.2 Khái niệm tín dụng Ngân hàng Tín dụng ngân hàng là một quan hệ vay mượn dựa trên nguyên tắc hoàn trả cả vốn và lãi sau một thời gian nhất định. 1.2.3 Khái niệm về cấp TD và cho vay - Cấp TD là việc TCTD thỏa thuận để khách hàng sử dụng một khoản tiền với nguyên tắc có hoàn trả bằng các nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bảo lãnh NH và các nghiệp vụ khác (Luật các TCTD đã được sửa đổi, bổ sung năm 2004). - Cho vay là một hình thức cấp TD theo đó TCTD giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích và thời hạn nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi. 1.2.4 Đặc điểm tín dụng - Người cho vay chuyển quyền sử dụng cho người vay trong một thời gian nhất định. - Có thời hạn tín dụng được xác định có thỏa thuận. - Người sở hữu vốn được nhận thu nhập dưới hình thức lợi tức. 1.2.5 Phân loại tín dụng - Dựa vào thời hạn, có thể phân chia thành các loại sau: Thông thường NH căn cứ vào thời hạn TD để xác định phân loại TD. Có thể chia làm 3 loại: + Tín dụng ngắn hạn: là loại tín dụng có thời hạn đến 12 tháng. NH cho khách hàng vay ngắn hạn nhằm đáp ứng nhu cầu hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ, và các hoạt động nông nghiệp… có thời gian thu hồi vốn nhanh. + Tín dụng trung hạn: là loại tín dụng có thời hạn từ trên 12 tháng đến 60 tháng. NH cho khách hàng vay để đáp ứng nhu cầu vốn đầu tư vào hoạt động SXKD, thương mại, dịch vụ. Đối tượng vay chủ yếu là các doanh nghiệp… + Tín dụng dài hạn: là loại tín dụng có thời hạn từ trên 60 tháng. NH cho khách hàng vay để đáp ứng nhu cầu đầu tư vào những dự án đầu tư có quy mô rộng lớn như các công trình: cầu cống, trường học, công viên, bệnh viện… - Dựa vào mục đích của tín dụng: + Cho vay phục vụ sản xuất kinh doanh công thương nghiệp. + Cho vay tiêu dùng cá nhân + Cho vay bất động sản + Cho vay nông nghiệp + Cho vay kinh doanh xuất nhập khẩu - Dựa vào mức độ tín dụng của khách hàng + Cho vay không có đảm bảo: là loại cho vay không có tài sản thế chấp, cầm cố, bảo lãnh của người khác mà chỉ dựa vào uy tín của bản thân khách hàng vay vốn để quyết định cho vay. + Cho vay có bảo đảm: là loại cho vay dựa trên cơ sở các bảo đảm cho tiền vay như thế chấp, cầm cố, bảo lãnh của một bên thứ ba nào khác. - Dựa vào phương thức cho vay + Cho vay từng lần: Mỗi lần vay vốn khách hàng và TCTD thực hiện thủ tục vay vốn cần thiết và ký kết HĐTD. + Cho vay theo hạn mức tín dụng: TCTD và khách hàng xác định và thỏa thuận một HMTD duy trì trong khoảng thời gian nhất định. + Cho vay theo dự án đầu tư: TCTD cho khách hàng vay vốn để thực hiện các dự án đầu tư phát triển SXKD, dịch vụ và các dự án đầu tư phục vụ đời sống. + Cho vay hợp vốn: Một nhóm TCTD cùng cho vay đối với một dự án vay vốn hoặc phương án vay vốn của khách hàng. Trong đó, có một TCTD làm đầu mối dàn xếp, phối hợp với các TCTD khác. + Cho vay trả góp: Khi vay vốn, TCTD và khách hàng xác định và thỏa thuận số lãi vốn vay phải trả cộng với số nợ gốc được chia ra để trả nợ theo nhiều kỳ hạn trong thời hạn cho vay. + Cho vay theo HMTD dự phòng: TCTD cam kết đảm bảo sẵn sàng cho khách hàng vay vốn trong phạm vi HMTD nhất định. TCTD và khách hàng thỏa thuận thời gian hiệu lực của HMTD dự phòng, mức phí trả cho HMTD dự phòng. + Cho vay thông qua nghiệp vụ phát hành và sử dụng thẻ tín dụng: TCTD chấp thuận cho khách hàng được sử dụng số vốn vay trong phạm vi HMTD để thanh toán tiền mua hàng hóa, dịch vụ và rút tiền mặt tại máy rút tiền tự động hoặc điểm ứng tiền mặt là đại lý của TCTD. Khi cho vay phát hành và sử dụng thẻ tín dụng, TCTD và khách hàng phải tuân theo các quy định của Chính phủ và NHNN Việt Nam về phát hành và sử dụng thẻ tín dụng. + Cho vay theo hạn mức thấu chi: Là việc cho vay mà TCTD thỏa thuận bằng văn bản chấp thuận cho khách hàng chi vượt số tiền có trên tài khoản thanh toán của khách hàng phù hợp với các quy định của Chính phủ và NHNN Việt Nam về hoạt động thanh toán qua các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán. - Dựa vào phương thức hoàn trả nợ vay + Cho vay chỉ có một kỳ hạn trả nợ hay còn gọi là cho vay trả nợ một lần khi đáo hạn. + Cho vay có nhiều kỳ hạn trả nợ hay còn gọi là cho vay trả góp. + Cho vay trả nợ nhiều lần nhưng không có kỳ hạn trả nợ cụ thể mà tùy khả năng tài chính của mình người đi vay có thể trả nợ bất cứ lúc nào. 1.2.6 Vai trò của tín dụng + Góp phần thúc đẩy sản xuất phát triển thông qua những tổ chức trung gian tạo nguồn vốn cho hộ sản xuất: doanh nghiệp, cá nhân… + Ổn định tiền tệ và ổn định giá cả, bằng cách: giảm tiền mặt, mở rộng nghiệp vụ thanh toán không dùng tiền mặt, góp phần giúp cho công cụ điều tiết vĩ mô của nhà nước phát triển, và kiểm soát được lạm phát. + Góp phần ổn định đời sống, tạo công ăn viêc làm ổn định và giữ gìn được an ninh, trật tự xã hội. 1.2.7 Chức năng tín dụng + Tập trung và phân phối lại vốn tiền tệ trên cơ sở có hoàn trả, bao gồm các hoạt động: tham gia điều tiết vốn, góp phần tăng trưởng kinh tế thông qua tổ chức trung gian, tín dụng trực tiếp mua bán chịu, tăng nhịp độ vòng quay của vốn, kể cả nợ lưu thông, phát triển nghiệp vụ thanh toán như tiền ngân hàng làm giảm chi phí,… + Kiểm soát các hoạt động kinh tế: biết được khối lượng tiền nhàn rỗi, nhu cầu vốn, đối tượng và sự biến động của từng kỳ, kiểm tra tình hình tài chính, sử dụng vốn của các đơn vị vay, tạo điều kiện thanh toán không dùng tiền mặt để nhìn tương đối tài chính của các đơn vị. 1.3 Những vấn đề chung trong cho vay 1.3.1 Cơ sở pháp lý và phạm vi áp dụng - Cơ sở pháp lý Luật Các TCTD: Luật số 02/1997/Q10. Các nghị định của Chính phủ hướng dẩn thực hiện Luật TCTD. Quy chế cho vay theo quyết định của Thống đốc NHNN Việt Nam. - Phạm vi áp dụng + Bên cho vay: Các TCTD thành lập được cấp giấy phép hoạt động trên toàn lãnh thổ Việt Nam theo quy định của Luật TCTD, đều được phép huy động vốn và cho vay ngắn hạn tài trợ cho hoạt động kinh doanh cho các tổ chức kinh tế, bao gồm: NHTM quốc doanh NH TMCP NH liên doanh Chi nhánh NH nước ngoài NH 100% vốn nước ngoài Công ty tài chính Quỹ tín dụng nhân dân + Bên đi vay: Bên đi vay là những pháp nhân, thể nhân hoạt động SXKD theo đúng pháp luật Việt Nam, gồm: Doanh nghiệp nhà nước Công ty cổ phần Công ty trách nhiệm hữu hạn Hợp tác xã Doanh nghiệp tư nhân Các xí nghiệp, công ty liên doanh với nước ngoài Các công ty, xí nghiệp 100% vốn nước ngoài Các hộ gia đình và các thể nhân đủ điều kiện vay vốn 1.3.2 Nguyên tắc vay vốn Khách hàng vay vốn của các TCTD phải đảm bảo: + Sử dụng vốn đúng mục đích đã thỏa thuận trong HĐTD. Tín dụng đúng mục đích là phương châm hoạt động của tín dụng, góp phần thúc đẩy nền kinh tế-xã hội phát triển tạo ra khối lượng hàng hóa-dịch vụ phong phú, đa dạng. Đồng thời, góp phần tạo ra giá trị thặng dư tạo điều kiện để thực hiện tái sản xuất mở rộng quy mô. + Hoàn trả nợ gốc và lãi vốn đúng thời hạn đã thỏa thuận trong HĐTD. Nguyên tắc này nhằm đảm bảo cho NH tồn tại và phát triển lâu dài. Bởi vì, nguồn vốn chủ yếu của ngân hàng được huy động từ nguồn tiền nhàn rỗi trong dân như gửi tiết kiệm, mua giấy tờ có giá (cổ phiếu, trái phiếu, tín phiếu,…). Nếu người vay không hoàn trả đúng hạn sẽ ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của NH. 1.3.3 Điều kiện cho vay - Có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự và chịu trách nhiệm dân sự theo quy định pháp luật: + Đối với khách hàng là