Ngày nay, không một quốc gia nào trên thế giới có thể tồn tại và phát triền mà thiếu các hoạt động giao lưu kinh tế quốc tế. Xuất nhập khẩu trở thành chiếc cầu nối quan trọng để một nước tham gia vào đời sống kinh tế sôi động, đa dạng và phong phú của toàn cầu nhằm tìm kiếm các nguồn nguyên liệu dồi dào với chi phí thấp, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, thúc đẩy sự phát triển sản xuất trong nước, mang lại thu nhập ngày càng cao cho các nhà sản xuất, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, góp phần tăng nhanh tốc độ phát triển kinh tế và nâng cao vị thế của quốc gia trên trường quốc tế.
Với tư cách là một nhân tố quan trọng, không thể thiếu được cho sự phát triển của thương mại quốc tế, công tác thanh toán quốc tế đã không ngừng được đổi mới và hoàn thiện với những phương thức thanh toán an toàn và hiệu quả cho các bên tham gia, trong đó được sử dụng nhiều nhất hiện nay là phương thức thanh toán bằng tín dụng chứng từ. Phương thức này thật sự đã góp phần đáng kể vào sự phát triển của kinh doanh xuất nhập khẩu nói riêng và của cả nền kinh tế nói chung.
Tại Việt Nam, cùng với sự hội nhập nền kinh tế Thế giới, hoạt động xuất nhập khẩu đã thực sự bùng nổ kéo theo sự phát triển mạnh mẽ của công tác thanh toán quốc tế tại các Ngân hàng thương mại. Phương thức thanh toán bằng thư tín dụng cũng được sử dụng ngày càng nhiều trong thanh toán hàng hoá xuất nhập khẩu.
Qua thực tế tìm hiểu tại Ngân hàng TMCP Gia Định thì hình thức dịch vụ rất quan trọng, gắn liền và ảnh hưởng trực tiếp đến thương mại quốc tế, đó là hoạt động thanh toán quốc tế, đặc biệt là thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ. Nó không những phục vụ cho việc mở rộng, phát triển hoạt động xuất nhập khẩu, hoạt động kinh tế đối ngoại, mà còn là một yếu tố quan trọng quyết định sự phát triển của Ngân hàng.
Từ thực tiễn trên, em đã mạnh dạn chọn đề tài “Giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Gia Định ” làm chuyên đề thực tập tốt nghiệp của mình. Với đề tài này, em hy vọng sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển, hoàn thiện hoạt động thanh toán quốc tế tại Việt Nam. Kết cấu chuyên đề gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về thanh toán quốc tế và thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ
Chương 2: Thực trạng về hoạt động thanh toán tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Gia Định
Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Gia Định.
92 trang |
Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 2254 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chuyên đề Giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại ngân hàng thương mại cổ phần Gia Định, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU 1
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về thanh toán quốc tế và thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ 3
1.1. Khái niệm về thanh toán quốc tế 3
1.2 Vai trò của thanh toán quốc tế 4
1.2.1 Đối với nền kinh tế 4
1.2.2. Đối với Ngân hàng 5
1.3. Khái quát về quá trình phát triển thanh toán quốc tế 6
1.4. Các phương thức thanh toán quốc tế chủ yếu 8
1.4.1 Phương thức chuyển tiền. 8
1.4.2. Phương thức nhờ thu 9
1.4.2.1 Phương thức nhờ thu phiếu trơn. 9
1.4.2.2 Phương thức nhờ thu kèm chứng từ. 10
1.4.2.3 Phương thức thanh toán tín dụng chứng từ. 11
1.4.2.4. Nội dung của thư tín dụng. 15
1.4.2.5. Các chứng từ cơ bản của phương thức thanh toán tín dụng chứng từ. 27
1.4.2.6. Ưu điểm, nhược điểm của phương thức thanh toán tín dụng chứng từ. 30
1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ 32
Chương 2: Thực trạng về hoạt động thanh toán tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Gia Định 36
2.1 Một vài nét về quá trình hình thành, phát triển và hoạt động của Ngân hàng TMCP Gia Định 36
2.1.1 Khái quát về quá trình hình thành, phát triển và nhiệm vụ của Ngân hàng TMCP Gia Định 36
2.1.2 Tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Gia Định : 40
2.1.2.1 Tình hình kinh doanh về sản phẩm, giá cả, hệ thống phân phối và xúc tiến thương mại của Ngân hàng TMCP Gia Định 41
2.1.2.2 Tình hình về thị trường khách hàng 43
2.1.2.3 Tình hình hoạt động của Ngân hàng TMCP Gia Định 43
2.1.2.4 Kết quả kinh doanh và phân phối lợi nhuận : 48
2.2 Thực trạng thực hiện thanh toán tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Gia Định trong thời gian qua. 49
2.2.1 Quy trình thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Gia Định 49
2.2.2 Kết quả hoạt động thanh toán quốc tế và dịch vụ thanh toán tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Gia Định 56
2.2.3 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng của môi trường tác động tới hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Gia Định 58
2.2.3.1 Ảnh hưởng của môi trường vi mô. 58
2.2.3.2 Ảnh hưởng của môi trường vĩ mô. 60
2.2.4. Đánh giá về tình hình hoạt động của Ngân hàng TMCP Gia Định trong năm 2008 61
Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Gia Định 67
3.1 Định hướng về công tác thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ của Ngân hàng TMCP Gia Định trong thời gian tới 67
3.2 Giải pháp hoàn thiện thanh toán tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Gia Định 70
3.2.1 Hoàn thiện quy trình nghiệp vụ thanh toán tín dụng chứng từ. 70
3.2.2 Hoàn thiện và mở rộng cơ sở vật chất kỹ thuật. 73
3.2.3 Chủ động mở rộng mối quan hệ đại lý với các Ngân hàng nước ngoài. 74
3.2.4 Tiếp tục xây dựng chính sách khách hàng phù hợp, phân tích đối thủ cạnh tranh và áp dụng mạnh Maketing Ngân hàng vào hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ. 75
3.2.5 Nâng cao trình độ nghiệp vụ của thanh toán viên. 78
3.2.6. Nâng cao hiểu biết về thanh toán tín dụng chứng từ cho khách hàng. 79
3.2.7 Một số biện pháp tránh lừa đảo trong phương thức thanh toán tín dụng chứng từ. 80
3.3 Kiến nghị 82
3.3.1 Kiến nghị với Nhà nước. 82
3.3.1.1 Tạo môi trường pháp lý cho hoạt động thanh toán quốc tế. 82
3.3.1.2 Cải thiện cán cân thanh toán. 84
3.3.2 Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước: 86
3.3.2.1 Hoàn thiện và phát triển thị trường ngoại tệ liên Ngân hàng, tiến tới thành lập thị trường hối đoái ở Việt nam. 86
3.3.2.2 Hiện đại hoá công nghệ thanh toán của hệ thống Ngân hàng Việt nam. 87
KẾT LUẬN 89
LỜI MỞ ĐẦU
Ngày nay, không một quốc gia nào trên thế giới có thể tồn tại và phát triền mà thiếu các hoạt động giao lưu kinh tế quốc tế. Xuất nhập khẩu trở thành chiếc cầu nối quan trọng để một nước tham gia vào đời sống kinh tế sôi động, đa dạng và phong phú của toàn cầu nhằm tìm kiếm các nguồn nguyên liệu dồi dào với chi phí thấp, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, thúc đẩy sự phát triển sản xuất trong nước, mang lại thu nhập ngày càng cao cho các nhà sản xuất, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, góp phần tăng nhanh tốc độ phát triển kinh tế và nâng cao vị thế của quốc gia trên trường quốc tế.
Với tư cách là một nhân tố quan trọng, không thể thiếu được cho sự phát triển của thương mại quốc tế, công tác thanh toán quốc tế đã không ngừng được đổi mới và hoàn thiện với những phương thức thanh toán an toàn và hiệu quả cho các bên tham gia, trong đó được sử dụng nhiều nhất hiện nay là phương thức thanh toán bằng tín dụng chứng từ. Phương thức này thật sự đã góp phần đáng kể vào sự phát triển của kinh doanh xuất nhập khẩu nói riêng và của cả nền kinh tế nói chung.
Tại Việt Nam, cùng với sự hội nhập nền kinh tế Thế giới, hoạt động xuất nhập khẩu đã thực sự bùng nổ kéo theo sự phát triển mạnh mẽ của công tác thanh toán quốc tế tại các Ngân hàng thương mại. Phương thức thanh toán bằng thư tín dụng cũng được sử dụng ngày càng nhiều trong thanh toán hàng hoá xuất nhập khẩu.
Qua thực tế tìm hiểu tại Ngân hàng TMCP Gia Định thì hình thức dịch vụ rất quan trọng, gắn liền và ảnh hưởng trực tiếp đến thương mại quốc tế, đó là hoạt động thanh toán quốc tế, đặc biệt là thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ. Nó không những phục vụ cho việc mở rộng, phát triển hoạt động xuất nhập khẩu, hoạt động kinh tế đối ngoại, mà còn là một yếu tố quan trọng quyết định sự phát triển của Ngân hàng.
Từ thực tiễn trên, em đã mạnh dạn chọn đề tài “Giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Gia Định ” làm chuyên đề thực tập tốt nghiệp của mình. Với đề tài này, em hy vọng sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển, hoàn thiện hoạt động thanh toán quốc tế tại Việt Nam.
Kết cấu chuyên đề gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về thanh toán quốc tế và thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ
Chương 2: Thực trạng về hoạt động thanh toán tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Gia Định
Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Gia Định.
Em xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn tới:
Thầy giáo hướng dẫn : GS.TS. Đỗ Đức Bình - Giảng viên khoa Thương mại và kinh tế quốc tế - Trường Đại học Kinh tế Quốc Dân.
Ban Giám đốc và các anh chị cán bộ của Ngân hàng TMCP Gia Định đã tận tình giúp đỡ, chỉ dẫn em trong quá trình thực hiện và hoàn thiện bản chuyên đề thực tập tốt nghiệp này.
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về thanh toán quốc tế và thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ
1.1. Khái niệm về thanh toán quốc tế
Thanh toán quốc tế là việc thực hiện chi trả bằng tiền liên quan đến các dịch vụ mua bán hàng hoá hay cung ứng lao vụ... giữa các tổ chức hay cá nhân nước này với các tổ chức hay cá nhân nước khác, hay giữa một quốc gia với một tổ chức quốc tế thông qua quan hệ giữa các ngân hàng của các nước liên quan.
Dưới giác độ kinh tế, các quan hệ quốc tế được phân chia thành hai loại: quan hệ mậu dịch và quan hệ phi mậu dịch. Do đó thanh toán quốc tế cũng bao gồm: thanh toán phi mậu dịch và thanh toán mậu dịch.
- Thanh toán phi mậu dịch: Là quan hệ thanh toán phát sinh không liên quan đến hàng hoá cũng như cung ứng lao vụ, nó không mang tính chất thương mại. Đó là những chi phí của các cơ quan ngoại giao, ngoại thương ở nước sở tại, các chi phí về vận chuyển và đi lại của các đoàn khách Nhà nước, các tổ chức, cá nhân.
- Thanh toán mậu dịch: Khác hoàn toàn với thanh toán phi mậu dịch, thanh toán mậu dịch phát sinh trên cơ sở trao đổi hàng hoá và các dịch vụ thương mại theo giá cả quốc tế. Thông thường trong nghiệp vụ thanh toán mậu dịch phải có chứng từ hàng hoá kèm theo. Các bên mua bán bị ràng buộc với nhau bởi hợp đồng thương mại, hoặc một hình thức cam kết khác (thư, điện giao dịch...). Mỗi hợp đồng chỉ ra một mối quan hệ nhất định, nội dung hợp đồng phải quy định điều kiện thanh toán cụ thể.
Ngoài hai loại hình thanh toán nêu trên, trong thanh toán quốc tế còn có: thanh toán vay nợ viện trợ. Thực chất loại thanh toán này cũng là thanh toán mậu dịch, nhưng chỉ khác nhau ở nguồn vốn. Thanh toán mậu dịch được thực hiện bằng nguồn vốn tự có, còn thanh toán vay nợ viện trợ do nước ngoài cấp vốn.
1.2 Vai trò của thanh toán quốc tế
1.2.1 Đối với nền kinh tế
- Thanh toán quốc tế là đòi hỏi tất yếu khách quan trong sự phát triển kinh tế đối ngoại.
Với sự gia tăng mạnh mẽ của hoạt động giao lưu quốc tế, nhu cầu hợp tác, phân công lao động quốc tế, trao đổi hàng hóa... giữa các nước gia tăng không ngừng. Từ đây bắt đầu phát sinh các mối liên hệ giữa người mua và người bán, người cho vay và người trả nợ, người đầu tư và người nhận đầu tư... và các bên liên quan trong quan hệ quốc tế có sự khác nhau về địa lý, về loại tiền sử dụng, về tập quán kinh doanh...vì vậy thanh toán quốc tế ra đời là đòi hỏi tất yếu để giải quyết một phần và làm hài hoà các mối quan hệ đó.
- Thanh toán quốc tế là một hình thức dịch vụ quan trọng gắn liền với hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu.
Kể từ khi tiền tệ ra đời, hoạt động thanh toán đã trở thành bộ phận riêng nhưng lại gắn bó hữu cơ với hoạt động buôn bán hàng hoá. Có thể thấy trên một hợp đồng mua bán hàng hoá, dịch vụ điều khoản thanh toán luôn luôn là điều khoản không thể thiếu và rất quan trọng. Thực hiện thanh toán như thế nào liên quan chặt chẽ tới quyền lợi, trách nhiệm, nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng. Các điều khoản thanh toán được quy định và thỏa thuận một cách thống nhất và chặt chẽ sẽ tạo điều kiện cho các bên tham gia tránh được những rủi ro, cũng như có biện pháp để phòng ngừa rủi ro. Việc thực hiện các điều khoản thanh toán có nghiêm túc hay không ảnh hưởng tới uy tín và độ bền vững trong quan hệ mua bán giữa các bên trên thương trường. Do đó có thể nói hiệu quả kinh tế trong lĩnh vực kinh doanh XNK một phần lớn nhờ vào chất lượng của khâu thanh toán, từ đó thúc đẩy hoạt động kinh tế đối ngoại phát triển.
- Thanh toán quốc tế là thước đo, là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh.
Thanh toán quốc tế ảnh hưởng trực tiếp đến vòng quay vốn của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu, do vậy ảnh hưởng đến doanh thu cũng như lợi nhuận của các bên tham gia. Thông qua hoạt động thanh toán, chúng ta có thể đánh giá khả năng tài chính, uy tín cũng như tiềm lực của mỗi đơn vị. Chính vì vậy xem xét tình hình thanh toán là một trong những cơ sở để tìm đối tác, bạn hàng trong quan hệ kinh doanh sao cho có lợi cho mình nhiều nhất. Có thể nói rằng, kinh tế đối ngoại có được mở rộng hay không một phần là nhờ vào hoạt động thanh toán quốc tế có được thực hiện tốt hay không. Thanh toán quốc tế hoạt động tốt sẽ tạo điều kiện đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu, phát triển sản xuất trong nước, khuyến khích nâng cao chất lượng hàng hoá, thực hiện mục tiêu chiếm lĩnh thị trường xuất khẩu của các quốc gia.
1.2.2. Đối với Ngân hàng
Đối với Ngân hàng, việc hoàn thiện và phát triển hoạt động thanh toán quốc tế có vị trí và vai trò rất quan trọng trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Đây không chỉ là một dịch vụ thuần tuý mà còn được coi là không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh của mỗi Ngân hàng, bổ sung và hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh khác trong Ngân hàng.
Hoạt động thanh toán quốc tế giúp cho Ngân hàng thu hút thêm nhiều khách hàng có nhu cầu thanh toán quốc tế, phần lớn là các khách hàng hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu. Trên cơ sở đó, Ngân hàng có thể mở rộng qui mô hoạt động, tăng thêm nguồn thu nhập, củng cố khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Trên phương diện quản lý nhà nước, thông qua hoạt động thanh toán quốc tế, Chính phủ thực hiện tốt quản lý nguồn ngoại tệ ra vào của một quốc gia dựa trên cán cân thanh toán quốc tế và làm cơ sở cho việc xây dựng và thực hiện chính sách tài khoá - tiền tệ. Như vậy, trong xu thế phát triển hiện nay thanh toán quốc tế có một vị trí rất quan trọng và đòi hỏi các Ngân hàng phải nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ thanh toán quốc tế.
Cũng chính bởi thanh toán quốc tế là một loại hình dịch vụ không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh của mỗi NHTM, vì thế các ngân hàng cũng có một vai trò rất lớn để đẩy mạnh và phát triển dịch vụ này. Nhờ có sự tham gia của mạng lưới các ngân hàng rộng lớn trên khắp thế giới với chức năng làm trung gian thanh toán, việc thanh toán giữa các quốc gia được diễn ra thuận lợi, tiết kiệm được thời gian và chi phí, từ đó nó thúc đẩy các quan hệ kinh tế quốc tế phát triển. Bên cạnh đó, Ngân hàng không chỉ thực hiện dịch vụ thanh toán quốc tế đơn thuần mà còn tham gia vào việc tư vấn và hỗ trợ cho các doanh nghiệp hoàn thiện nghiệp vụ này tránh những rủi ro dựa vào sự hiểu biết của ngân hàng.
1.3. Khái quát về quá trình phát triển thanh toán quốc tế
Thanh toán quốc tế đã xuất hiện từ lâu, nhưng thực sự chỉ được phát triển từ khi chủ nghĩa tư bản ra đời và từ đó đến nay nó trở thành một bộ phận không thể tách rời của nền kinh tế. Quan hệ kinh tế quốc tế ngày càng được mở rộng. Hàng năm, một khối lượng lớn hàng hoá được giao lưu trên Thế giới, vì vậy thanh toán quốc tế là một đòi hỏi khách quan. Cùng với sự phát triển của thương mại quốc tế, yêu cầu trong thanh toán quốc tế phải có những phương thức thanh toán mới cho phù hợp. Do đặc tính thuận lợi của hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, cùng với sự phát triển của hệ thống Ngân hàng ở các nước cho nên trong thanh toán quốc tế sử dụng thanh toán không dùng tiền mặt (tức chuyển khoản) là chủ yếu.
Sau chiến tranh Thế giới lần thứ II, hệ thống các nước Xã hội chủ nghĩa được thành lập, quan hệ kinh tế giữa các nước Xã hội chủ nghĩa được hình thành và phát triển thì quan hệ thanh toán cũng được mở rộng. Trong thời gian đầu, Liên xô là nước cung cấp hàng hoá chủ yếu cho các nước Xã hội chủ nghĩa khác, cho nên việc thanh toán hàng hóa mới chỉ là thanh toán Clearing tay đôi giữa Liên xô với từng nước Xã hội chủ nghĩa. Sau một thời gian, nền kinh tế của các nước Xã hội chủ nghĩa được phục hồi và dần dần phát triển thì quan hệ trao đổi hàng hoá giữa các nước cũng được mở rộng, từ đó hình thành quan hệ thanh toán Clearing tay đôi giữa các nước Xã hội chủ nghĩa với nhau.
Quá trình phát triển quan hệ thanh toán quốc tế giữa Việt Nam với các nước Xã hội chủ nghĩa cũng bắt đầu từ chế độ thanh toán Clearing hai bên (Việt nam với Liên Xô, Việt Nam với Tiệp Khắc...), tiếp đến là chế độ thanh toán Clearing nhiều bên và thanh toán Clearing nhiều bên bằng đồng Rup chuyển khoản qua Ngân hàng Hợp tác kinh tế quốc tế (RCK).
Bước sang những năm 90, tình hình Thế giới có nhiều biến động trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị... Theo xu hướng mới, hệ thống các nước Xã hội chủ nghĩa ngày càng giảm sút, tan rã..., cơ chế thanh toán nhiều bên bằng RCK không còn phù hợp nữa vì vậy từ năm 1991, đồng RCK đã bị loại bỏ khỏi Ngân hàng hợp tác kinh tế quốc tế, đồng thời Ngân hàng hợp tác kinh tế quốc tế cũng được cải tổ lại thành một Ngân hàng thương mại khu vực.
Từ năm 1990 trở về trước, song song với hệ thống thanh toán của khối các nước Xã hội chủ nghĩa thì các nước Tư bản chủ nghĩa cũng thiết lập cho riêng mình một hệ thống thanh toán Tư bản chủ nghĩa.
Trong giai đoạn hiện nay, với sự tác động mạnh mẽ của thành tựu khoa học kỹ thuật, cùng với xu hướng mới của thời đại, quan hệ quốc tế đã và đang chuyển sang một thời kỳ mới. Sự giao lưu hàng hoá không còn bị giới hạn bởi chế độ chính trị của mỗi quốc gia, thị trường quốc tế mở rộng, việc mua bán, trao đổi hàng hoá, dịch vụ sử dụng hệ thống giá cả thống nhất vì vậy nội dung thanh toán quốc tế của mỗi nước cũng đổi mới sử dụng các điều kiện thanh toán (phương thức, tiền tệ) thống nhất trên phạm vi toàn Thế giới, không còn phân biệt màu sắc chính trị như trước đây.
1.4. Các phương thức thanh toán quốc tế chủ yếu
1.4.1 Phương thức chuyển tiền.
Phương thức chuyển tiền là phương thức thanh toán, trong đó khách hàng (người trả tiền) yêu cầu Ngân hàng của mình chuyển một số tiền nhất định cho một người khác (người hưởng lợi) ở một địa điểm nhất định bằng phương tiện chuyển tiền do khách hàng yêu cầu, hoặc bằng điện (Telegaphic tranfer-T/T) hoặc bằng thư (Mail tranfer-M/T). Hiện nay các ngân hàng sử dụng hình thức chuyển tiền bằng điện là chủ yếu.
- Ưu điểm: Phương thức này có thủ tục đơn giản, dễ thực hiện, phí thanh toán không cao nên thường được áp dụng trong những trường hợp sau:
Thanh toán những lô hàng có giá trị nhỏ, hai bên mua bán có sự tin cậy lẫn nhau.
Thanh toán trong lĩnh vực phi mậu dịch và chi phí có liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu như phí vận tải, tiền hoa hồng, tiền bồi thường.
chuyển tiền kiều hối, chuyển tiền ra nước ngoài để đầu tư.
- Nhược điểm: bên cạnh những ưu điểm nêu trên thì phương thức chuyển tiền còn có nhiều hạn chế như không đảm bảo rằng người bán sẽ thu được tiền hàng trong trường hợp thanh toán sau và không bảo bảm cho người mua nhận được hàng như yêu cầu trong trường hợp thanh toán trước.
1.4.2. Phương thức nhờ thu
Phương thức nhờ thu là phương thức thanh toán mà người bán sau khi giao hàng ký phát hối phiếu đòi tiền người mua, rồi đến Ngân hàng nhờ thu hộ số tiền ghi trên hối phiếu đó.
Các bên tham gia:
Người bán (người hưởng lợi).
Người mua (người trả tiền).
Ngân hàng bên bán: Ngân hàng nhận sự uỷ thác của người hưởng lợi (người bán) để thực hiện nghiệp vụ uỷ thác thu.
Ngân hàng bên mua: là Ngân hàng phục vụ người mua. Ngân hàng này thường là Ngân hàng đại lý của Ngân hàng bên bán và ở nước của người mua.
Ngân hàng trung gian: Đứng ra làm trung gian thanh toán khi Ngân hàng bên bán và Ngân hàng bên mua không có quan hệ đại lý với nhau (Ngân hàng trung gian có thể có hoặc không).
Phương thức nhờ thu được phân thành hai loại: đó là phương thức nhờ thu phiếu trơn và phương thức nhờ thu kèm chứng từ.
1.4.2.1 Phương thức nhờ thu phiếu trơn.
Đây là phương thức thanh toán mà người bán ký phát hối phiếu nhờ Ngân hàng thu hộ số tiền bán hàng ghi trên hối phiếu từ người mua, mà không gửi kèm theo bất cứ một chứng từ thương mại nào. Cùng với việc gửi hàng hoá cho người mua, người bán gửi thẳng bộ chứng từ cho người mua để người mua đi nhận hàng.
Phương thức này chỉ được áp dụng trong trường hợp:
- Người bán và người mua tin cậy lẫn nhau, hoặc có quan hệ liên doanh với nhau dưới dạng công ty mẹ và công ty con hoặc giữa các chi nhánh.
- Thanh toán các dịch vụ có liên quan tới xuất nhập khẩu hàng hoá như tiền cước phí vận tải, bảo hiểm, phạt. Do đó thanh toán này không cần thiết phải kèm theo chứng từ.
Phương thức này ít được sử dụng trong thanh toán quốc tế vì không đảm bảo quyền lợi cho người bán và người mua do việc nhận hàng và thanh toán hoàn toàn tách rời nhau.
1.4.2.2 Phương thức nhờ thu kèm chứng từ.
Nhờ thu kèm chứng từ là phương thức thanh toán trong đó người bán sau khi giao hàng, ký phát hối phiếu và kèm theo với bộ chứng từ gửi hàng hoá để nhờ Ngân hàng thu hộ tiền từ người mua. Với điều kiện là Ngân hàng chỉ trao bộ chứng từ cho người mua để đi nhận hàng sau khi người mua trả tiền, hoặc ký chấp nhận thanh toán (trong trường hợp bán chịu). Trong phương thức nhờ thu kèm chứng từ, người bán uỷ thác cho Ngân hàng ngoài việc thu hộ tiền còn có nhiệm vụ khống chế chứng từ hàng hoá đối với người mua. Đây là sự khác nhau cơ bản giữa nhờ thu phiếu trơn và nhờ thu kèm chứng từ. Với cách khống chế này, quyền lợi người bán được đảm bảo hơn.
Những mặt còn hạn chế của phương thức này:
- Tuy đã khống chế được quyền định đoạt đối với hàng hoá của người mua nhưng chưa khống chế được việc người mua có trả tiền hay không. Người mua có thể chậm trễ hoặc không thanh toán bằng cách trì hoãn việc nhận chứng từ hàng hoá hoặc không nhận hàng hoá nữa. Việc thanh toán diễn ra chậm chạp.
Ngân hàng chỉ đóng vai trò là một trung gian thu tiền hộ, còn không có trách nhiệm dến việc trả tiền của người mua.
Có hai loại nhờ thu kèm chứng từ:
+ D/P (Document again payment): có nghĩa Ngân hàng chỉ trao chứng từ cho người mua khi người mua đã trả tiền.
+ D/A (Document aga