Chuyên đề Kế toán thành phẩm - Bán hàng và xác định kết quả bán hàng

lêi më ®Çu Thµnh phÈm lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña thµnh phÈm chØ ®­îc thùc hiÖn th«ng qua qu¸ tr×nh b¸n hµng (tiªu thô s¶n phÈm). B¸n hµng lµ kh©u cuèi cïng cña chu ký s¶n xuÊt vµ lµ kh©u quan träng ®Ó ®¶m b¶o viÖc t¸i s¶n xuÊt th«ng qua tiªu thô sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thu håi vèn, bï ®¾p chi phÝ, thùc hiÖn nghÜa vô víi ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®Çu t­ ph¸t triÓn n©ng cao ®êi sèng ng­êi lao ®éng. Mçi doanh nghiÖp dï lµ Nhµ n­íc hay t­ nh©n khi ®i vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu nh»m môc tiªu lîi nhuËn, doanh nghiÖp kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao lµ c¬ së ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ngµy cµng v÷ng ch¸c trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh s«i ®éng vµ quyÕt liÖt. Muèn thu håi vèn nhanh h¹n chÕ nh÷ng rñi ro trong kinh doanh cã ®iÒu kiÖn ®Ó më réng s¶n xuÊt ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¶i ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu cña thÞ tr­êng vµ quan träng h¬n lµ më réng c¸c ph­¬ng thøc tiªu thô còng nh­ thanh to¸n ®Ó thóc ®Èy nhanh qu¸ trÜnh s¶n xuÊt. Trong suèt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®ã lµ kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n thµnh phÈm - b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng nãi riªng. Sau qu¸ tr×nh häc tËp t¹i tr­êng vµ thùc tËp t¹i c«ng ty, em nhËn thÊy tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm - b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng nªn ®· lùa chän chuyªn ®Ò "KÕ to¸n thµnh phÈm - b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng". ch­¬ng i c¸c vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n thµnh phÈm b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ 1.1 Kh¸i niÖm thµnh phÈm, b¸n hµng vµ ý nghÜa cña c«ng t¸c b¸n hµng: - Thµnh phÈm lµ s¶n phÈm ®· kÕt thóc qu¸ tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt do doanh nghiÖp thùc hiÖn hoÆc thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn ®· ®­îc giao trùc tiÕp cho kh¸ch. S¶n phÈm trong doanh nghiÖp bao gåm thµnh phÈm, nöa thµnh phÈm lao vô mµ doanh nghiÖp ®· s¶n xuÊt ra cung cÊp cho nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi th«ng qua qu¸ tr×nh b¸n hµng. - B¸n hµng hay tiªu thô thµnh phÈm lµ qu¸ tr×nh trao ®æi ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm, hµng ho¸ tøc lµ chuyÓn ho¸ vèn cña doanh nghiÖp tõ h×nh th¸i hiÖn vËt sang h×nh th¸i gi¸ trÞ (hµng à tiÒn). Ngoµi thµnh phÈm lµ bé phËn chñ yÕu hµng ®em tiªu thô cßn cã thÓ lµ hµng ho¸ lao vô, dÞch vô, chuyÓn cho kh¸ch hµng vµ thu ®­îc tiÒn hoÆc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n. - ý nghÜa cña c«ng t¸c b¸n hµng: B¸n hµng hay tiªu thô s¶n phÈm lµ kh©u cuèi cïng trong chu kú s¶n phÈm, lµ kh©u quan träng ®Ó ®¶m b¶o viÖc t¸i s¶n xuÊt cña mét doanh nghiÖp. Th«ng qua b¸n hµng (tiªu thô) gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña s¶n phÈm ®­îc thùc hiÖn, ®¬n vÞ thu håi vèn bá ra. B¸n hµng kh«ng nh÷ng lµ ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu x· héi, c©n ®èi cung cÇu mµ gãp phÇn thóc ®Èy viÖc sö dông c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ n¨m b¾t ®­îc nh÷ng thuËn lîi khã kh¨n trong c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ nãi chung. Tõ ®ã n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ ngµy cµng lín. 1.2. C¸c ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm: VÒ nguyªn t¾c thµnh phÈm ®­îc ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n doanh nghiÖp cã thÓ sö dông hai c¸ch x¸c ®Þnh sau: 1.2.1. §¸nh gi¸ thµnh phÈm theo gi¸ thùc tÕ: TrÞ gi¸ thµnh phÈm ph¶n ¸nh trong kÕ to¸n tæng hîp ph¶i ®­îc ph¶n ¸nh theo nguyªn t¾c gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm nhËp kho ®­îc x¸c ®Þnh phï hîp víi tõng nguån nhËp. Thµnh phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ thµnh c«ng x­ëng thùc tÕ (gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ) bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng thùc tÕ vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. Thµnh phÈm thuª ngoµi gia c«ng ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ thùc tÕ gia c«ng bao gåm: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ (®em gia c«ng), chi phÝ thuª gia c«ng vµ c¸c chi phÝ kh¸c cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn thµnh phÈm thuª gia c«ng (chi phÝ vËn chuyÓn ®i, vÒ …) Tr­êng hîp mua ngoµi (nÕu cã) th× ®­îc tÝnh theo trÞ gi¸ vèn thùc tÕ (t­¬ng tù nh­ vËt t­ mua ngoµi). §èi víi thµnh phÈm xuÊt kho còng ®­îc ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ. Do thµnh phÈm nhËp tõ c¸c nguån hay c¸c ®ît nhËp víi gi¸ kh¸c nhau nªn viÖc x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cã thÓ ¸p dông theo mét trong c¸c c¸ch sau: - TÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ tõng lo¹i thµnh phÈm theo tõng lÇn nhËp. - TÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn. - TÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ tån cuèi kú tr­íc. - TÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp tr­íc xuÊt tr­íc. - TÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp sau xuÊt tr­íc. 1.2.2. §¸nh gi¸ thµnh phÈm theo gi¸ h¹ch to¸n: Do sù biÕn ®éng th­êng xuyªn vµ c¶ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm chØ theo ®Þnh kú, v× vËy ®Ó ghi chÐp kÞp thêi gi¸ thµnh phÈm nhËp xuÊt, cÇn sö dông mét lo¹i gi¸ æn ®Þnh trong thêi gian dµi gäi lµ gi¸ h¹ch to¸n. Cuèi kú tæng hîp gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm nhËp kho, x¸c ®Þnh hÖ sè gi¸ tõng lo¹i vµ tÝnh gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho trong kú theo c«ng thøc chung sau: TrÞ gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm trong kú = TrÞ gi¸ h¹ch to¸n thµnh phÈm xuÊt trong kú x HÖ sè gi¸ HÖ sè gi¸ = T.gi¸ TT TP tån ®Çu kú + T.gi¸ TT TP nhËp trong kú T.gi¸ h/to¸n TP tån §kú + T.gi¸ h/to¸n TP nhËp trong kú 1.3 Kh¸i niÖm doanh thu b¸n hµng, c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng, nguyªn t¾c x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng: - Kh¸i niÖm doanh thu b¸n hµng lµ tæng gi¸ trÞ thùc hiÖn do ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ cung cÊp lao vô, dÞch vô cho kh¸ch hµng. Doanh thu b¸n hµng th­êng ®­îc ph©n biÖt cho tõng lo¹i: Doanh thu b¸n hµng ho¸, doanh thu b¸n thµnh phÈm, doanh thu cung cÊp dÞch vô. Ngoµi ra cßn ph©n biÖt doanh thu b¸n hµng theo tõng ph­¬ng thøc tiªu thô gåm doanh thu b¸n hµng ra ngoµi (b¸n cho c¸c ®¬n vÞ bªn ngoµi vµ c¸c t¸c nh©n ë trong hay ngoµi doanh nghiÖp) vµ doanh thu b¸n hµng néi bé (b¸n cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trong cïng mét c«ng ty, tæng c«ng ty h¹ch to¸n toµn ngµnh). Doanh thu thuÇn: Lµ sè chªnh lÖnh gi÷a tæng doanh thu b¸n hµng víi c¸c kho¶n gi¶m trõ. DT thuÇn = DT BH - C/khÊu BH - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i - Gi¶m gi¸ hµng b¸n - C¸c kho¶n lµm gi¶m doanh thu: + ChiÕt khÊu b¸n hµng lµ sè tiÒn tÝnh trªn tæng doanh thu tr¶ cho kh¸ch hµng. ChiÕt khÊu b¸n hµng gåm: ChiÕt khÊu thanh to¸n vµ chiÕt khÊu th­¬ng m¹i. + Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i lµ sè hµng ®· ®­îc coi lµ tiªu thô nh­ng bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i do c¸c nguyªn nh©n vi ph¹m cam kÕt nh­: Vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ, hµng bÞ kÐm hay mÊt phÈm chÊt, kh«ng ®ógn quy c¸ch chñng lo¹i. + Gi¶m gi¸ hµng b¸n: Gåm gi¶m gi¸, bít gi¸ hèi khÊu mµ doanh nghiÖp chÊp nhËn cho kh¸ch hµng ®­îc h­ëng ngoµi ho¸ ®¬n (sau khi ®· cã ho¸ ®¬n b¸n hµng). Gi¶m gi¸ lµ kh¶on gi¶m trõ ®­îc ng­êi b¸n chÊp nhËn mét c¸ch ®Æc biÖt trªn gi¸ ®· tho¶ thuËn v× lý do hµng b¸n kÐm phÈm chÊt. - Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng: Doanh thu b¸n hµng ph¶i ®­îc theo dâi chi tiÕt cho tõng lo¹i h×nh kinh doanh tõng lo¹i s¶n phÈm, hµng ho¸ nh»m phôc vô cho viÖc x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ chÝnh x¸c kÕt qu¶ b¸n hµng. Cuèi kú h¹ch to¸n doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng, toµn Ö« doanh thu thùc tÕ trong kú ®­îc kÕt chuyÓn vµo tµi kho¶n 911 - X¸c ®inh kÕt qu¶ kinh doanh. C¸c TK thuéc lo¹i núa kh«ng cã sè d­ cuèi kú. Kh«ng h¹ch to¸n c¸c tr­êng hîp sau vµo TK 511 - Doanh thu b¸n hµng. + TrÞ gi¸ hµng ho¸ vËt t­, b¸n thµnh phÈm xu¸t giao cho bªn ngoµi gia c«ng chÕ biÕn. + Sè tiÒn thu ®­îc vÒ nh­îng b¸n, thµnh lý tµi s¶n cè ®Þnh. +TrÞ gi¸ s¶n phÈm hµng ho¸ ®ang göi b¸n, hoÆc cung cÊpcho kh¸ch hµng nh­ng ch­a ®­îc sù chÊp thuËn thanh to¸n cña ng­êi mua. + TrÞ gi¸ hµng göi b¸nh theo ph­¬ng thøc b¸n ®¹i lý, ký göi (ch­a ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô). + C¸c kho¶n thu nhËp vª cho thuª tµi s¶n cè ®Þnh, thu nhËp vÒ ho¹t ®éng ®Çu t­ tµi chÝnh hoÆc thu nhËp bÊt th­êng kh¸c. 1.4 C¸c ph­¬ng thøc b¸n vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n: B¸n hµng theo ph­¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp. Víi ph­¬ng thøc nµy sau khi hµng ®­îc b¸n ra th× doanh nghiÖp sÏ thu ®­îc tiÒn b¸n hµng vÒ. - B¸n hµng theo ph­¬ng thøc göi hµng ®i b¸n, göi ®¹i lý, ký göi. Ph­¬ng thøc nµy doanh nghiÖp chØ thu ®­îc tiÒn sau khi c¸c ®¹i lý, ký göi b¸n ®­îc hµng cßn khi giao cho c¸c ®¹i lý, ký göi th× ch­a thu ®­îc tiÒn vÒ ngay. - B¸n hµng theo ph­¬ng thøc tr¶ chËm th× hµng sÏ ®­îc giao cho bªn mua tr­íc (nh­ng sè hµng nµy vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp) sau ®ã míi nhËn tiÒn cña bªn mua theo tho¶ thuËn. - B¸n hµng theo ph­¬ng thøc tr¶ gãp th× ng­êi mua ph¶i thanh to¸n trÞ gi¸ hµng cho doanh nghiÖp gåm gi¸ mua (theo gi¸ tr¶ mét lÇn) vµ l·i tÝnh trªn kho¶n ph¶i tr¶ nh­ng tr¶ chËm. 1.5 NhiÖm vô cña kÕ to¸n thµnh phÈm, b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh: - Tæ chøc theo dâi, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c ®Çy ®ñ kÞp thêi vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ vÒ t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng tõng lo¹i thµnh phÈm hµng ho¸ trªn mÆt hiÖn vËt còng nh­ gi¸ trÞ. - Theo dâi ph¶n ¸nh vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ qu¸ tr×nh tiªu thô, ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c kho¶n chi phÝ b¸n hµng còng nh­ chi phÝ vµ thu nhËp c¸c ho¹t ®éng kh¸c. - X¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ cña tõng lo¹i ho¹t ®éng trong doanh nghiÖp, ph¶n ¸nh vµ gi¸m s¸t t×nh h×nh ph©n phèi kÕt qu¶, ®«n ®èc thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhµ n­íc. - Cung cÊp nh÷ng th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt cho c¸c bé phËn liªn quan. §Þnh kú tiÕn hµnh ph©n tÝch kinh tÕ ®èi víi ho¹t ®éng b¸n hµng, thu nhËp vµ ph©n phèi kÕt qu¶. 1.6 Chøng tõ kÕ to¸n vµ c¸c ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm: a. Chøng tõ: Mäi nghiÖp vô biÕn ®éng cña thµnh phÈm ®Òu ®­îc ph¶n ¸nh chi tiÕt vµo chøng tõ thµnh phÈm: PhiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, phiÕu xuÊt kiªm vËn chuyÓn ®­êng bé, thÎ kho, ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho. b. Tr×nh tù nhËp, xuÊt kho thµnh phÈm: * NhËp kho KÕ to¸n më thÎ (hay sæ) chi tiÕt cho tõng s¶n phÈm t­¬ng øng víi thÎ kho ë tõng kho ®Ó ph¶n ¸nh sè l­îng vµ gi¸ trÞ s¶n phÈm. Khi nhËn ®­îc chøngtwf nhËp xuÊt tõ thñ kho, kÕ to¸n ph¶i kiÓm tra chøng tõ ghi ®¬n gi¸ vµ tÝnh thµnh tiÒn trªn c¸c chøng tõ nhËp xuÊt sau ®ã ghi vµo chi tiÕt s¶n phÈm cã liªn quan. Cuèi th¸ng céng sæ tÝnh ra tæng sè nhËp xuÊt tån s¶n phÈm vÒ gi¸ trÞ ®Ó ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp s¶n phÈm. * Ph­¬ng ph¸p ghi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. KÕ to¸n sö dông sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ph¶n ¸nh sè nhËp xuÊt tån trong th¸ng theo sè l­îng vµ gi¸ trÞ cña tõng lo¹i s¶n phÈm vµ dung cho c¶ n¨m. Sæ nµy chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng. §Ó cã sè liÖu, kÕ to¸n ph¶i lËp b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt theo s¶n l­îng vµ gi¸ trÞ cña tõng lo¹i s¶n phÈm ë kho vµ tÝnh ra tæng sè nhËp xuÊt trong th¸ng vµ tån kho cuèi th¸ng trªn c¬ së cña nhËp xuÊt tån ë b¶ng kª ®ã ®Ó vµo sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. Ghi mét lÇn mçi thø s¶n phÈm ghi mét dßng, kÕ to¸n dïng thÎ nµy ®Ó ®èi chiÕu sè liÖu víi thñ kho vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp. * Ph­¬ng ph¸p ghi sè d­: Khi nhËn ®­îc chøng tõ nhËp xuÊt s¶n phÈm, kÕ to¸n kiÓm tra ghi gi¸ h¹ch to¸n vµ tÝnh thµnh tiÒn cho chøng tõ. Sau ®ã tæng céng sè tiÒn cña tõng chøng tõ nhËp xuÊt kho theo nhãm s¶n phÈm ghi vµo phiÕu giao nhËn chøng tõ. C¨n cø vµo phiÕu giao nhËn chøng tõ tÝnh sè tiÒn vµo b¶ng luü kÕ nhËp xuÊt tån s¶n phÈm. Cuèi th¸ng tÝnh ra sè tiÒn s¶n phÈm tån kho trªn b¶ng luü kÕ. Sè liÖu trªn b¶ng nµy dïng ®Ó ®èi chiÕu víi sæ sè d­ vµ kÕ to¸n tæng hîp th«ng qua b¶ng tÝnh gi¸ trÞ thùc tÕ s¶n phÈm cña tõng nhãm. 1.7 KÕ to¸n tæng hîp thµnh phÈm: 1.7.1 Tµi kho¶n sö dông: TK 155 - Thµnh phÈm §­îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i thµnh phÈm cña doanh nghiÖp. KÕt cÊu, néi dung ph¶n ¸nh cña TK 155 Bªn nî: - TrÞ gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm nhËp kho. - KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm tån kho cuèi kú (theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú). Bªn cã: - TrÞ gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm xuÊt kho - TrÞ gi¸ cña thµnh phÈm thiÕu hôt. - KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm tån kho ®Çu kú (kiÓm kª ®Þnh kú). Sè d­ bªn nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm tån kho. 1.7.2 Tr×nh tù kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu: * Tr­êng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn: (1) NhËp kho thµnh phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra hoÆc thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn, c¨n cø vµo gi¸ thùc tÕ: Nî TK 155 - Thµnh phÈm Cã TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. (2) XuÊt kho thµnh phÈm ®Ó giao b¸n cho kh¸ch hoÆc s¶n phÈm xuÊt ®Ó tr¶ l­¬ng c«ng nh©n viªn, ®Ó ®æi vËt t­: Nî TK 111, 112, 131, 334 Cã TK 5111. Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 155 - Thµnh phÈm (3) TrÞ gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt göi ®i b¸n hoÆc xuÊt kho nhËn b¸n ®¹i lý, ký giö: Nî TK 157 - Hµng göi ®i b¸n Cã TK 155 - Thµnh phÈm. (4) Tr­êng hîp kiÓm kª ph¸t hiÖn thõa, thiÕu thµnh phÈm ®Òu ph¶i t×m nguyªn nh©n vµ ®iÒu chØnh l¹i c¨n cø vµo quyÕt ®Þnh xö lý cho phï hîp. Cô thÓ nh­ sau: - NÕu ph¸t hiÖn thõa ch­a râ nguyªn nh©n: Nî TK 155 - Thµnh phÈm. Cã Tk 338 - Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c (3381). - NÕu thiÕu thµnh phÈm ch­a râ nguyªn nh©n. Nî TK 138 - Ph¶i thu kh¸c. Cã TK 155 - Thµnh phÈm. Khi cã quyÕt ®Þnh xö lý cña cÊp trªn cã thÈm quyÒn th× kÕt chuyÓn theo xö lý. * Tr­êng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: (1) §Çu kú kÕt chuyÓn trÞ gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm tån kho ®Çu kú Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n. Cã TK 155 - Thµnh phÈm (víi thµnh phÈm tån trong kho). Cã TK 157 - Hµng göi ®i b¸n (víi thµnh phÈm ®ang göi ®i b¸n ch­a ®­îc coi lµ tiªu thô). (2) Gi¸ cña s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho, lao vô dÞch vô ®· hoµn thµnh kÕ to¸n ghi sæ: Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n. Cã TK 631 - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt. (3) Cuèi kú c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª thµnh phÈm tån kho Nî Tk 155 - Thµnh phÈm. Nî TK 157 - Hµng göi ®i b¸n. Cã TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n. C¶ hai tr­êng hîp (kª khai th­êng xuyªn vµ kiÓm kª ®Þnh kú) ®Òu cuèi kú x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Nî TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Cã TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n. (S¬ ®å kÕ to¸n thµnh phÈm - H×nh 1) 1.8 KÕ to¸n tæng hîp qu¸ tr×nh b¸n hµng theo c¸c ph­¬ng thøc b¸n chuyÓn: 1.8.1 Tµi kho¶n sö dông: TK 157, TK 632, TK 511, TK 512, TK 531, TK 532 * TK 157 - Hµng göi ®i b¸n Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng ho¸, s¶n phÈm ®· göi hoÆc chuyÓn ®Õn cho kh¸ch hµng hµng ho¸, s¶n phÈm nhê b¸n ®¹i lý, ký göi, gi¸ trÞ lao vô dÞch vô ®· hoµn thµnh bµn giao cho ng­êi ®Æt hµng nh­ng ch­a ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n. KÕt cÊu cña TK 157 - Hµng göi ®i b¸n - Bªn nî: + TrÞ gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm ®· göi cho kh¸ch hµng hoÆc nhê b¸n ®¹i lý, ký göi. + TrÞ gi¸ lao vô dÞch vô ®· thùc hiÖn víi kh¸ch hµng nh­ng ch­a ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n. + KÕt chuyÓn gi¸ trÞ hµng ho¸, thµnh phÈm ®· göi ®i ch­a ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n cuèi kú (Tr­êng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú). - Bªn cã: + TrÞ gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm, lao vô, dÞch vô ®· göi ®i bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i. + TrÞ gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm, lao vô, dÞch vô ®· ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc ®· thanh to¸n. + KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm ®· göi ®i ch­a ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n ®Çu kú (Tr­êng hîp doanh nghiÖp thanh to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú). - Sè d­ bªn nî TrÞ gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm ®· göi ®i ch­a ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n. TK 157 - Hµng göi ®i b¸n cã thÓ më chi tiÕt ®Ó theo dâi tõng lo¹i hµng ho¸, thµnh phÈm göi b¸n, lao vô, dÞch vô ®· cung cÊp thùc hiÖn cho kh¸ch hµng. * TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô xuÊt b¸n trong kú. KÕt cÊu cña TK 632 (theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn) - Bªn nî TrÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô ®· cugn cÊp theo tõng ho¸ ®¬n. - Bªn cã KÕt chuyÓn gi¸ vèn cña thµnh phÈm hµng ho¸, lao vô dÞch vô vµo bªn nî TK 911. + X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Tµi kho¶n 632 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. * TK 511 - Doanh thu b¸n hµng - Bªn nî + Sè thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu cña s¶n phÈm hµng ho¸ tiªu thô ph¶i nép. + TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµ kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n. + KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo TK 911- X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh - Bªn cã Doanh thu b¸n s¶n phÈm hµng ho¸ cña doanh nghiÖp thùc hiÖn trong kú h¹ch to¸n. TK 511 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. TK 511 cã TK cÊp 2; + TK 5111 - Doanh thu b¸n hµng ho¸: Ph¶n ¸nh doanh thu vµ doanh thu thuÇn cña khèi l­îng hµng ho¸ ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong mét kú h¹ch to¸n cña Doanh nghiÖp. + TK 5112 - Doanh thu b¸n c¸c thµnh phÈm: Ph¶n ¸nh doanh thu vµ doanh thu thuÇn cña khèi l­îng s¶n phÈm ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong mét kú h¹ch to¸n cña doanh nghiÖp. + TK 5113 - Doanh thu cung cÊp dÞch vô: Ph¶n ¸nh doanh thu vµ doanh thu thuÇn cña khèi l­îng dÞch vô ,lao vô ®· hoµn thµnh ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng, ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong mét kú h¹ch to¸n. + TK 5114 - Doanh thu trî cÊp gi¸: Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thu tõ trî cÊp, trî gi¸ cña Nhµ n­íc khi doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cung cÊp s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô theo yªu cÇu cña Nhµ n­íc. * TK 512 - Doanh thu b¸n hµng néi bé Tµi kho¶n 512: Ph¶n ¸nh doanh thu cña s¶n phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô tiªu thô gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong cïng mét C«ng ty, Tæng c«ng ty… h¹ch to¸n toµn ngµnh. KÕt cÊu cña TK 512 - Doanh thu b¸n hµng néi bé. - Bªn nî + ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép (nÕu cã) + TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n ®· chÊp nhËn trªn khèi l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô tiªu thô néi bé trong kú. + KÕt chuyÓn doanh thu tiªu thô néi bé thuÇn vµo tµi kho¶n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. - Bªn cã: + Tæng sè doanh thu b¸n hµng néi bé ®¬n vÞ thùc hiÖn trong kú TK 512 kh«ng cã sè d­ cuèi kú TK 512 cã 3 tµi kho¶n cÊp 2: + TK 5121 - Doanh thu b¸n hµng ho¸: Ph¶n ¸nh doanh thu cña khèi l­îng hµng ho¸ ®· tiªu thô néi bé trong kú h¹ch to¸n cña ®¬n vÞ. + TK 5122 - Doanh thu b¸n s¶n phÈm: Ph¶n ¸nh doanh thu cña khèi l­îng s¶n phÈm cung cÊp gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trong cïng C«ng ty hay Tæng c«ng ty. + TK 5123 - Doanh thu cung cÊp dÞch vô: Ph¶n ¸nh doanh thu cña khèi l­îng dÞch vô, lao vô cung cÊp cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trong cïng C«ng ty hay Tæng c«ng ty. TK 512 - ChØ sö dông cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc trong mét C«ng ty hay Tæng c«ng ty nh»m ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng ho¸, s¶n phÈm, cung cÊp dÞch vô, lao vô gi÷a c¸c ®¬n vÞ ®ã. * TK 531 - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸ cña sè s¶n phÈm hµng hãa, lao vô, dÞch vô ®· tiªu thô bÞ kh¸ch hµgn tr¶ l¹i do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ, vi ph¹m cam kÕt: hµng bÞ mÊt, kÐm ph¶m chÊt, kh«ng ®óng chñng lo¹i, quy c¸ch … KÕt cÊu cña TK 531 - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i - Bªn nî TrÞ gi¸ cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, ®· tr¶ l¹i tiÒn cho ng­êi mua hoÆc trõ vµo nî ph¶i thu kh¸ch hµng vÒ sè s¶n phÈm hµng ho¸ ®· b¸n ra. - Bªn cã KÕt chuyÓn trÞ gi¸ cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµo bªn nî tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng hoÆc tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng néi bé ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn trong kú h¹ch to¸n. TK 531 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. * TK 532 - Gi¶m gi¸ hµng b¸n Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m gi¸, bít gi¸, hèi khÊu cña viÖc b¸n hµng trong kú h¹ch to¸n. KÕt cÊu cña TK 532 - Gi¶m gi¸ hµng b¸n. - Bªn nî C¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n ®· chÊp thuËn cho ng­êi mua hµng. - Bªn cã KÕt chuyÓn toµn bé sè gi¶m gi¸ hµng b¸n sang tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng hoÆc tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng néi bé ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn trong kú h¹ch to¸n. TK 532 kh«ng cã sè d­ cuèi kú 1.8.2 KÕ to¸n c¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng chñ yÕu 1.8.2.1 KÕ to¸n b¸n hµng theo ph­¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp (1) Thµnh phÈm xuÊt kho hoÆc s¶n xuÊt hoµn thµnh chuyÓn giao cho ng­êi mua, c«ng t¸c lao vô dÞch vô hoµn thµnh bµn giao cho ng­êi ®Æt hµng, c¨n cø vµo gi¸ thµnh thùc tÕ ghi: Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 155 - Thµnh phÈm Cã TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt - kinh doanh dë dang. (2) Ph¶n ¸nh doanh thu cña khèi l­îng thµnh phÈm, lao vô, dÞch vô ®· tiªu thô khi giao hµng, c¨n cø vµo chøng tõ thu tiÒn hoÆc chøng tõ chÊp nhËn thanh to¸n cña ng­êi mua. a. B¸n s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT doanh nghiÖp nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ, kÕ to¸n viÕt ho¸ ®¬n GTGT ph¶i ghi râ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT, phô thu vµ phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n (nÕu cã) thuÕ GTGT ph¶i nép vµ tæng gi¸ thanh to¸n. Nî TK 111, 112, 131, 136 (Tæng gi¸ thanh to¸n) Cã TK 333 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ n­íc (33311) Cã TK 511 - Doanh thu b¸n