Chuyên đề Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả đấu thầu ở Công ty Xây dựng lắp máy điện nước Hà Nội

Lêi më ®Çu Trong chu tr×nh cña mçi dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn dï cña Nhµ n­íc hay cña t­ nh©n, chñ ®Çu t­ ®Òu ph¶i thùc hiÖn rÊt nhiÒu c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau, tõ viÖc x©y dùng, ph©n tÝch, thÈm ®Þnh dù ¸n…. ®Õn viÖc mua s¾m vËt t­ thiÕt bÞ, chän c«ng nghÖ…§Ó thùc hiÖn ®­îc nh÷ng viÖc nµy chñ ®Çu t­ cã thÓ tù lµm hoÆc th«ng qua c¸c tæ chøc hoÆc c¸ nh©n kh¸c cã ®ñ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¸c dù ¸n ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu th«ng qua ph­¬ng thøc thø hai. VËy lµm thÕ nµo ®Ó chän ®­îc c¸c tæ chøc c¸ nh©n cã thÓ thùc hiÖn tèt c¸c chu tr×nh cña mét dù ¸n? §Êu thÇu lµ ph­¬ng ph¸p cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy nh»m ®¶m b¶o cho sù thµnh c«ng cña chñ ®Çu t­. Lµ mét c«ng ty thuéc ngµnh x©y dùng, C«ng ty X©y dùng l¾p m¸y ®iÖn n­íc Hµ Néi ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ trong viÖc ®Êu thÇu nh÷ng c«ng tr×nh. Víi t×nh h×nh c¹nh tranh ngµy mét gay g¾t, viÖc ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ®Êu thÇu lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng. V× vËy sau mét thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty em xin m¹nh d¹n chän ®Ò tµi “ Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ®Êu thÇu ë C«ng ty X©y dùng l¾p m¸y ®iÖn n­íc Hµ Néi ”. Do cßn h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc còng nh­ t×m hiÓu thùc tÕ nªn em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong cã sù gãp ý cña c¸c thÇy c« trong khoa Khoa häc qu¶n lý, cïng c¸c c¸n bé cña C«ng ty X©y dùng l¾p m¸y ®iÖn n­íc Hµ Néi. Em xin c¶m ¬n PGS.TS §oµn ThÞ Thu Hµ còng nh­ phßng Kinh tÕ - KÕ ho¹ch cña C«ng ty ®· tËn t×nh h­íng dÉn gióp ®ì em hoµn thµnh b¶n chuyªn ®Ò nµy. Néi dung cña chuyªn ®Ò gåm ba ch­¬ng: Ch­¬ng 1: Tæng quan vÒ ®Êu thÇu Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng ®Êu thÇu cña C«ng ty X©y dùng l¾p m¸y ®iÖn n­íc Hµ Néi. Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ®Êu thÇu ë C«ng ty X©y dùng l¾p m¸y ®iÖn n­íc Hµ Néi. Hµ Néi ngµy 29 th¸ng 4 n¨m 2004 SV: TrÇn ThÞ Ho¹ Ch­¬ng I Tæng quan vÒ ®Êu thÇu I. Kh¸i niÖm vµ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña ®Êu thÇu Mét sè kh¸i niÖm cña ®Êu thÇu §Ó hiÓu thªm vÒ ®Êu thÇu trong viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi nµy, sau ®©y lµ mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ ®Êu thÇu. §Êu thÇu: Lµ qu¸ tr×nh lùa chän nhµ thÇu ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña bªn mêi thÇu. §Êu thÇu trong n­íc: lµ cuéc ®Êu thÇu chØ cã nhµ thÇu trong n­íc tham dù. §Êu thÇu quèc tÕ: lµ cuéc ®Êu thÇu cã c¶ nhµ thÇu trong n­íc vµ ngoµi n­íc tham dù. XÐt thÇu: lµ qu¸ tr×nh bªn mêi thÇu xem xÐt, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ xÕp h¹ng c¸c hå s¬ dù thÇu ®Ó lùa chän nhµ thÇu tróng thÇu Bªn mêi thÇu: lµ chñ dù ¸n, chñ ®Çu t­ hoÆc ph¸p nh©n ®¹i diÖn hîp ph¸p cña chñ dù ¸n. Nhµ thÇu: lµ tæ chøc, c¸ nh©n trong n­íc hoÆc n­íc ngoµi cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù, ®èi víi c¸ nh©n cßn ph¶i cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Ó ký kÕt vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång. Gãi thÇu: lµ toµn bé dù ¸n hoÆc mét phÇn c«ng viÖc cña dù ¸n ®­îc ph©n chia theo tÝnh chÊt kü thuËt hay tr×nh tù cña dù ¸n,cã quy m« hîp lý vµ ®¶m b¶m tÝnh ®ång bé cña dù ¸n. Trong tr­êng hîp mua s¾m gãi thÇu cã thÓ lµ mét hoÆc mét sè lo¹i ®å dïng, trang thiÕt bÞ hoÆc ph­¬ng tiÖn. Gãi thÇu ®­îc thùc hiÖn theo mét hay nhiÒu hîp ®ång T­ vÊn: lµ ho¹t ®éng ®¸p øng kiÕn thøc, kinh nghiÖm chuyªn m«n cho bªn mêi thÇu xem xÐt, quyÕt ®Þnh, kiÓm tra qu¸ tr×nh chuÈn bÞ vµ thùc hiÖn dù ¸n ThÈm ®Þnh: lµ c«ng viÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ cña c¸c c¬ quan cã chøc n¨ng thÈm ®Þnh vÒ kÕ ho¹ch ®Êu thÇu cña dù ¸n, kÕt qu¶ ®Êu thÇu mçi gãi thÇu, còng nh­ c¸c tµi liÖu ®Êu thÇu cã liªn quan tr­íc khi ng­êi cã thÈm quyÒn còng nh­ cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt. Chñ dù ¸n: lµ tæ chøc ®­îc giao nhiÖm vô trùc tiÕp qu¶n lý vµ thùc hiÖn dù ¸n. §èi víi dù ¸n ®Çu t­ chñ dù ¸n lµ chñ ®Çu t­. 2. Ph©n lo¹i ®Êu thÇu 2.1. §Êu thÇu tuyÓn chän t­ vÊn T­ vÊn chuÈn bÞ ®Çu t­: lËp b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi; thÈm ®Þnh c¸c b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi. T­ vÊn thùc hiÖn ®Çu t­: lËp, thiÕt kÕ tæng dù to¸n vµ dù to¸n; thÈm ®Þnh thiÕt kÕ vµ tæng dù to¸n; lËp hå s¬ mêi thÇu vµ ®¸nh gi¸ xÕp h¹ng nhµ thÇu. C¸c t­ vÊn kh¸c: vËn hµnh trong thêi gian ®Çu; thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ qu¶n lý dù ¸n. 2.2. §Êu thÇu mua s¾m thiÕt bÞ §©y lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc ®Êu thÇu thùc hiÖn ®Çu t­ nh»m lùa chän c¸c nhµ thÇu thùc hiÖn mua s¾m vËt t­ thiÕt bÞ cho dù ¸n. VËt t­ thiÕt bÞ cho dù ¸n bao gåm thiÕt bÞ toµn bé hay thiÕt bÞ lÎ, thµnh phÈm, b¸n thµnh phÈm, nguyªn liÖu vµ vËt liÖu. 2.3. §Êu thÇu x©y l¾p Lµ lo¹i ®Êu thÇu thùc hiÖn dù ¸n nh»m lùa chän nhµ thÇu thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc x©y l¾p cña dù ¸n. §©y lµ lo¹i h×nh phæ biÕn nhÊt hiÖn nay 2.4. §Êu thÇu dù ¸n §©y lµ lo¹i ®Êu thÇu mµ dù ¸n kh«ng ph¶i chia thµnh c¸c gãi thÇu, c¸c dù ¸n thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc x©y dùng – chuyÓn giao (BT) vµ c¸c dù ¸n thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc x©y dùng – vËn hµnh – chuyÓn giao (BOT). §iÓm kh¸c biÖt gi÷a ®Êu thÇu dù ¸n vµ c¸c h×nh thøc ®Êu thÇu trªn lµ c¸c nhµ thÇu trong ®Êu thÇu dù ¸n thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng, tõ t­ vÊn ®Çu t­, mua s¾m vËt t­ thiÕt bÞ, x©y l¾p vµ vËn hµnh, chuyÓn giao. Nguyªn t¾c ®Êu thÇu Nh»m ®¶m b¶o tÝnh ®óng ®¾n, kh¸ch quan, c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶ trong ®Êu thÇu, chñ thÓ qu¶n lý dù ¸n ph¶i ®¶m b¶o nghiªm tóc c¸c nguyªn t¾c. Nguyªn t¾c c¹nh tranh víi ®iÒu kiÖn ngang nhau: mçi cuéc ®Êu thÇu ®Òu ph¶i ®­îc thùc hiÖn víi sù tham gia cña mét sè nhµ thÇu cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó h×nh thµnh mét cuéc c¹nh tranh m¹nh mÏ. §iÒu kiÖn ®Æt ra víi c¸c ®¬n vÞ øng thÇu vµ th«ng tin cung cÊp cho hä ph¶i ngang nhau, nhÊt thiÕt kh«ng cã sù ph©n biÖt ®èi xö Nguyªn t¾c d÷ liÖu ®Çy ®ñ: c¸c nhµ thÇu ph¶i nhËn ®­îc ®Çy ®ñ tµi liÖu ®Êu thÇu víi c¸c th«ng tin chi tiÕt, râ rµng vµ cã hÖ thèng vÒ qui m«, khèi l­îng, quy c¸ch, yªu cÇu chÊt l­îng cña c«ng tr×nh hay hµng ho¸ dÞch vô cÇn cung øng, vÒ tiÕn ®é vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn. §Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c nµy, chñ thÓ qu¶n lý dù ¸n ph¶i nghiªn cøu, tÝnh to¸n, c©n nh¾c thÊu ®¸o ®Ó tiªn liÖu rÊt kü vµ rÊt ch¾c ch¾n vÒ mäi yÕu tè cã liªn quan, ph¶i tr¸nh t×nh tr¹ng chuÈn bÞ s¬ sµi, t¾c tr¸ch. Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ c«ng b»ng: c¸c hå s¬ ®Êu thÇu ph¶i ®­îc ®¸nh gi¸ mét c¸ch c«ng b»ng kh«ng thiªn vÞ theo cïng mét chuÈn mùc vµ ®­îc ®¸nh gi¸ bëi mét ®¬n vÞ xÐt thÇu cã ®ñ n¨ng lùc vµ phÈm chÊt. Lý do ®Ó ®­îc chän hay bÞ lo¹i ph¶i ®­îc gi¶i thÝch ®Çy ®ñ ®Ó tr¸nh sù ngê vùc. Nguyªn t¾c tr¸ch nhiÖm ph©n minh: kh«ng chØ nghÜa vô, quyÒn h¹n cña c¸c bªn liªn quan ®­îc ®Ò cËp vµ chi tiÕt ho¸ trong hîp ®ång mµ ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cña mçi bªn ë tõng phÇn viÖc ®Òu ®­îc ph©n ®Þnh râ rµng ®Ó kh«ng mét sai sãt nµo kh«ng cã ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm. Mçi bªn ph¶i biÕt râ m×nh ph¶i chÞu hËu qu¶ g× nÕu kh«ng hoµn thµnh tr¸ch nhiÖm. Nguyªn t¾c ba chñ thÓ: trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n lu«n cã sù xuÊt hiÖn ®ång thêi cña ba chñ thÓ: chñ c«ng tr×nh, nhµ thÇu vµ kü s­ t­ vÊn. Trong ®ã kü s­ t­ vÊn hiÖn diÖn nh­ mét sù b¶o ®¶m cho hîp ®ång lu«n ®­îc thùc hiÖn nghiªm tóc, ®ång thêi h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng m­u toµn, th«ng ®ång, ch©m tr­íc g©y thiÖt h¹i cho chñ ®Ých thùc cña dù ¸n. Kü s­ t­ vÊn ph¶i lµ chuyªn gia cã ®Çy ®ñ n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm còng nh­ phÈm chÊt, ph¶i lµm ®óng vai trß cña träng tµi c«ng minh, mÉn c¶m, ®­îc cö ra bëi c«ng ty t­ vÊn chuyªn ngµnh. Nguyªn t¾c tu©n thñ nghiªm ngÆt sù qu¶n lý thèng nhÊt cña nhµ n­íc: ®©y lµ mét nguyªn t¾c mang tÝnh bÊt biÕn. Nguyªn t¾c b¶o l·nh, b¶o hµnh vµ b¶o hiÓm ®Ých ®¸ng: ®©y lµ nguyªn t¾c ®¶m b¶o dù ¸n ®i ®óng h­íng cña nã vµ mçi bªn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cao h¬n víi dù ¸n cho ®Õn khi dù ¸n kÕt thóc vµ ®i vµo ho¹t ®éng. 4. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng tíi kÕt qu¶ ®Êu thÇu cña c¸c nhµ thÇu. 4.1. Nh÷ng nh©n tè bªn ngoµi. a. §iÒu kiÖn thÞ tr­êng x©y dùng: §iÒu kiÖn thÞ trêng x©y dùng lµ mét nh©n tè cã tÇm ¶nh h­ëng kh¸ lín ®Õn kÕt qu¶ cña c¸c cuéc ®Êu thÇu. Tuy kh«ng ph¶i lµ nh÷ng ¶nh h­ëng trùc tiÕp nh­ng th«ng qua nã c¸c ®iÒu kiÖn vÒ ®Êu thÇu ®­îc thuËn lîi hay khã kh¨n. §iÒu kiÖn thÞ tr­êng x©y dùng lµ mét yÕu tè vÜ m« nã lµ nh©n tè t¹o ra sù æn ®Þnh cho c¸c ho¹t ®éng vÒ ®Êu thÇu ph¸t triÓn. - Mét khi m«i tr­êng luËt ph¸p vÒ c¸c Quy chÕ ®Êu thÇu, §Çu t­ x©y dùng, vÒ sù c¹nh tranh trong ®Êu thÇu kh«ng cã tÝnh æn ®Þnh, chÆt chÏ nghiªm minh th× ch¾c ch¾n hiÖu qu¶ cña c¸c cuéc ®Êu thÇu sÏ bÞ ¶nh h­ëng tiªu cùc. ChÝnh v× vËy, ®Ó kÕt qu¶ c¸c cuéc ®Êu thÇu còng nh ho¹t ®éng vÒ x©y dùng kh¸c ngµy cµng cã hiÖu qu¶ h¬n ®ßi hái c¸c tæ chøc (nhµ thÇu) còng nh÷ng c¸c c¬ quan qu¶n lý ph¶i tÝch cùc x©y dùng còng nh­ hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ ho¹t ®éng ®Êu thÇu nh»m t¹o ra mét m«i tr­êng ®Êu thÇu hoµn h¶o h¬n, qua ®ã hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng nµy còng ®­îc cao h¬n. b. T×nh h×nh cña ®èi thñ c¹nh tranh: Mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng nhÊt ¶nh h­ëng tíi kÕt qu¶ ®Êu thÇu cña bªn dù thÇu, ®ã lµ ®èi thñ c¹nh tranh. Nh­ ta ®· biÕt ®Êu thÇu lµ sù giµnh giËt phÇn th¾ng gi÷a c¸c nhµ thÇu víi nhau. Cho nªn sù m¹nh yÕu cña ®èi thñ c¹nh tranh lµ c¬ héi hay lµ nguy c¬ ®èi víi bªn dù thÇu. NÕu ®èi thñ m¹nh h¬n th× g©y cho ta rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ cã thÓ chóng ta sÏ bÞ thÊt b¹i. Ng­îc l¹i lµ c¬ héi ®Ó chóng ta giµnh chiÕn th¾ng. Kh«ng chØ lµ kÕt qu¶ cña mét cuéc ®Êu thÇu mµ ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn lín m¹nh trªn thÞ trêng chóng ta lu«n ph¶i quan t©m ®Õn c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, quan s¸t tõng n­íc cê cña hä tõ ®ã ®a ra nh÷ng chÝnh s¸ch thÝch hîp cã nh­ thÕ míi kh«ng bÞ lo¹i khái cuéc ch¬i. c. Sù ñng hé cña chñ ®Çu t­ vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c: Trong mét cuéc ®Êu thÇu cho dï hå s¬ dù thÇu cña nhµ thÇu cã mang tÝnh thuyÕt phôc cao, cã thÓ vÒ gi¸, vÒ kü thuËt,… nh­ng nÕu kh«ng ®­îc sù ñng hé, sù phª duyÖt cña chñ ®Çu t­ vµ c¬ quan qu¶n lý th× còng trë nªn v« nghÜa. §iÒu nµy cµng ®óng ®èi víi ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay. Trong c¸c cuéc ®Êu thÇu ë ViÖt Nam hiÖn nay th× viÖc chiÕm ®­îc sù ñng hé cña chñ ®Çu t­ vµ c¸c bªn liªn quan lµ cùc kú quan träng ®èi víi c¸c nhµ thÇu. ChÝnh v× vËy ®Ó th¾ng thÇu, ngoµi viÖc ®¸p øng tèt c¸c chØ tiªu trong tói hå s¬ hä cßn t×m ®ñ mäi c¸ch ®Ó chiÕm ®­îc sù ñng hé, sù ­u tiªn cña chñ ®Çu t­ còng nh­ c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c. §©y lµ mét vÊn ®Ò cßn g©y nhiÒu ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn kÕt qu¶ ®Êu thÇu. d. TÝnh nghiªm minh cña luËt ph¸p: Còng gièng nh­ c¸c ho¹t ®éng kh¸c hiÖu qu¶ cña c¸c cuéc ®Êu thÇu còng phô thuéc vµo viÖc luËt ph¸p cã ®Çy ®ñ, chÆt chÏ hay kh«ng? T×nh h×nh thùc thi luËt ph¸p nh­ thÕ nµo? Cã mét thùc tÕ lµ nhiÒu ho¹t ®éng ®· ®­îc luËt ph¸p quy ®Þnh cô thÓ nh­ng thùc thi rÊt kÐm. ChÝnh v× vËy ®· t¹o ra nhiÒu kÏ hë cho nh÷ng kÎ c¬ héi luån qua. VÝ dô nh ë ®Êu thÇu: Trong m«i tr­êng ®Êu thÇu lu«n tån t¹i kh¸i niÖm “Cöa sau”. C¸c nhµ thÇu khi tham gia ®Êu thÇu, ®Ó th¾ng thÇu hä ®· ®i cöa sau ®Ó chiÕm ®­îc sù ñng hé cña nh÷ng ngêi cã thÈm quyÒn (nhÊt lµ ®èi víi c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t­ Nhµ níc). HiÖn tîng nµy ®· lµm gi¶m kÕt qu¶ cña c¸c cuéc ®Êu thÇu. Nhµ thÇu chiÕm ®îc phÇn th¾ng kh«ng ph¶i lµ nhµ thÇu thùc hiÖn dù ¸n mét c¸ch tèt nhÊt cã khi cßn lµ nhµ thÇu yÕu kÐm kh«ng cã ®ñ n¨ng lùc. 4.2. Nh÷ng nh©n tè bªn trong. a. N¨ng lùc cña chñ thÇu. Cã thÓ nãi trong c¸c nh©n tè gãp phÇn vµo sù th¾ng thÇu th× n¨ng lùc cña c¸c nhµ thÇu lµ yÕu tè c¬ b¶n nhÊt. Bëi v× mét c«ng ty thùc sù cã n¨ng lùc tèt th× míi cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®¸p øng tèt c¸c yªu cÇu cña bªn mêi thÇu. N¨ng lùc cña c¸c nhµ thÇu ®­îc thÓ hiÖn qua mét sè chØ tiªu sau: - N¨ng lùc vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ: N¨ng lùc vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ thÓ hiÖn ë n¨ng lùc s¶n xuÊt thi c«ng cña nhµ thÇu, nÕu tæ chøc ®ã cã nhiÒu m¸y mãc hiÖn ®¹i quy m« lín, chøng tá nã cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó thi c«ng c¸c c«ng tr×nh quy m« lín. N¨ng lùc vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ còng nãi lªn tÝnh chuyªn m«n ho¸, tÝnh c¬ giíi trong tæ chøc ®ã nh­ thÕ nµo. Tæ chøc x©y dùng cã trang thiÕt bÞ th« s¬ kh«ng thÓ ®¶m tr¸ch thi c«ng c¸c c«ng tr×nh cã quy m« lín, ®iÒu kiÖn thi c«ng phøc t¹p, c«ng nghÖ cao. ChÝnh v× vËy, n¨ng lùc vÒ trang thiÕt bÞ m¸y mãc cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng cña tæ chøc x©y dùng ®ã vµ do ®ã còng ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ ®Êu thÇu. - N¨ng lùc vÒ nguån nh©n lùc: Nh­ bÊt kú ë mét tæ chøc nµo, nh©n tè con ngêi cã vai trß träng t©m cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §èi víi c¸c tæ chøc x©y dùng còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt ®ã. Mét c«ng ty cã m¸y mãc hiÖn ®¹i, quy m« lín, cã nguån lùc tµi chÝnh dåi dµo nh­ng nÕu kh«ng cã nh÷ng con ngêi giái, kh«ng cã mét ®éi ngò c¸n bé chuyªn m«n cã tr×nh ®é cao th× còng kh«ng thÓ ph¸t huy ®­îc søc m¹nh tæng hîp cña m×nh. Nh­ng còng víi ®iÒu kiÖn ®ã mµ c«ng ty cã mét nguån nh©n lùc m¹nh víi c¬ cÊu hîp lý, tr×nh ®é chuyªn m«n cao, cïng hÕt lßng v× môc tiªu chung cña doanh nghiÖp th× céng víi nh÷ng nh©n tè vÒ trang thiÕt bÞ vµ nguån tµi chÝnh tèt sÏ t¹o nªn mét søc m¹nh v÷ng ch¾c cho c«ng ty. - N¨ng lùc vÒ tµi chÝnh: Víi mét nguån tµi chÝnh dåi dµo cho phÐp c«ng ty thùc hiÖn tèt nh÷ng dù ¸n cã quy m« lín, thêi gian dµi vµ lµ ®iÒu kiÖn tèt cho doanh nghiÖp th¾ng thÇu trong c¸c cuéc c¹nh tranh b»ng viÖc h¹ gi¸ thÊp nhÊt tíi møc cã thÓ. N¨ng lùc tµi chÝnh lµ mét chØ tiªu hµng ®Çu ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng ®¸p øng còng nh­ sù linh ho¹t cña c«ng ty. TiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n nh­ thÕ nµo phô thuéc lín vµo kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña tæ chøc ®ã. Tõ ®ã, ta thÊy n¨ng lùc tµi chÝnh cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn kh¶ n¨ng th¾ng thÇu ®èi víi nhµ thÇu vµ chÊt l­îng c«ng tr×nh cña chñ dù ¸n. b. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c chñ thÇu. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nhµ thÇu nh×n chung ®­îc ®¸nh gi¸ trªn hai mÆt ®ã lµ: §¸p øng c¸c yªu cÇu cña bªn mêi thÇu vµ mèi quan hÖ, uy tÝn cña tæ chøc ®ã. - Kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c chØ tiªu c¬ b¶n cña chñ ®Çu t­: Kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµ mét nh©n tè tæng hîp, nã gåm nhiÒu nh©n tè nhá t¹o nªn, nh­ng c¬ b¶n trong mét cuéc ®Êu thÇu nã ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua mét sè chØ tiªu sau: + ChØ tiªu vÒ gi¸. Gi¸ lu«n lu«n lµ chØ tiªu ®­îc chñ ®Çu t­ quan t©m nã võa mang tÝnh hiÖu qu¶ mÆt kh¸c còng thÓ hiÖn kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña nhµ thÇu. ë nh÷ng c«ng tr×nh mµ ®ßi hái vÒ kü thuËt kh«ng cao th× chØ tiªu vÒ gi¸ ®­îc ®em ra lµm chØ tiªu ®Ó xÐt duyÖt ®Çu tiªn, nhµ thÇu nµo cã gi¸ bá thÇu thÊp nhÊt trong khi vÉn ®¶m b¶o ®­îc yªu cÇu kü thuËt vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c th× coi nh­ nhµ thÇu ®ã ®· th¾ng thÇu. ChÝnh v× vËy ®Ó c¹nh tranh víi c¸c nhµ thÇu kh¸c th× cÇn ph¶i cã mét nguån lùc ®ñ m¹nh ®Ó h¹ gi¸ thÊp nhÊt tíi møc cã thÓ. §©y lµ mét chiÕn l­îc rÊt th«ng dông ®èi víi c¸c nhµ thÇu. + Thêi gian thùc hiÖn. Khi mµ nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn th× vÊn ®Ò thêi gian, tiÕn ®é c«ng viÖc lµ rÊt quan träng, nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng c«ng tr×nh mang tÝnh cÊp b¸ch ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt ngay th× chØ tiªu thêi gian thùc hiÖn ®­îc ®a lªn chØ tiªu hµng ®Çu. VÊn ®Ò thêi gian kh«ng chØ quan träng víi c¸c chñ ®Çu t­ mµ nã cßn lµ vÊn ®Ò mµ c¸c nhµ thÇu lu«n lu«n ph¶i quan t©m. Rót ng¾n ®­îc thêi gian x©y dùng cã nghÜa lµ rót ng¾n ®­îc thêi gian quay vßng vèn, gi¶m chi phÝ c¬ héi. §ã lµ nh÷ng chØ tiªu lµm gi¶m chi phÝ kh¸ lín cho c¸c nhµ thÇu. + ChÊt l­îng c«ng viÖc. ChØ tiªu chÊt l­îng nãi lªn kh¶ n¨ng vÒ kü thuËt, tr×nh ®é chuyªn m«n trong thi c«ng c¸c c«ng tr×nh còng nh­ sù chÊp hµnh c¸c ®Þnh møc vÒ tiªu chuÈn kü thuËt mét c¸ch nghiªm ngÆt. Trong bèi c¶nh kinh tÕ n­íc ta ngµy cµng ®i lªn, ®i cïng víi nã lµ sù ®ßi hái vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ còng ph¶i cao h¬n. Tr­íc t×nh h×nh nh­ vËy, ®Ó t¹o ®­îc uy tÝn trªn thÞ tr­êng x©y dùng th× ®ßi hái nhµ thÇu ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p n©ng cao chÊt l­îng, cÇn ph¶i ®a vµo c¸c m« h×nh qu¶n lý chÊt l­îng trong ®¬n vÞ m×nh, dÇn dÇn x©y dùng ®îc h×nh ¶nh tèt vµ n©ng cao uy tÝn cña m×nh trong m¾t c¸c nhµ ®Çu t­. + ChØ tiªu vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng. §· cã mét thêi gian dµi trong qu¸ khø vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng bÞ xem nhÑ. HËu qu¶ lµ m«i tr­êng ®· bÞ ¶nh h­ëng nÆng nÒ tõ c¸c ho¹t ®éng x©y dùng vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c. Tr­íc t×nh tr¹ng nh­ vËy, vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng ®· ®­îc c¸c chñ ®Çu t­ ®Æt ra, ®ßi hái c¸c nhµ thÇu trong ph­¬ng ¸n cña m×nh ph¶i cã ph­¬ng thøc b¶o vÖ m«i tr­êng. Trong c¸c dù ¸n cã tÝnh c«ng céng, c¶nh quan m«i tr­êng ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ rÊt quan t©m ®Õn ph­¬ng ¸n b¶o vÖ m«i tr­êng. Do ®ã, ®Ó hå s¬ dù thÇu cña m×nh cã tÝnh thuyÕt phôc cao h¬n, c¸c nhµ thÇu ph¶i quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn vÊn ®Ò m«i tr­êng. + Uy tÝn cña nhµ thÇu. Trong bÊt kú mét c«ng viÖc g×, uy tÝn lu«n cã mét vÞ trÝ quan träng. Mét tæ chøc nÕu kh«ng cã mét uy tÝn nhÊt ®Þnh th× khã cã thÓ tån t¹i ®­îc trªn thÞ tr­êng. Trong ®Êu thÇu, uy tÝn cña c¸c nhµ thÇu thÓ hiÖn rÊt râ ë c¸c c«ng tr×nh ®· tõng thi c«ng. Do vËy, ®Ó ®¸nh gi¸ uy tÝn cña nhµ thÇu, chñ ®Çu t­ rÊt quan t©m ®Õn chÊt l­îng nh÷ng c«ng tr×nh cña nhµ thÇu ®· tõng thi c«ng. Víi tÇm quan träng nh­ vËy, ®Ó cã uy tÝn ngµy cµng cao víi c¸c chñ ®Çu t­ ®ßi hái nhµ thÇu ph¶i lu«n cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, hoµn thµnh hîp ®ång tèt. Qua ®ã søc c¹nh tranh trong c¸c cuéc ®Êu thÇu ®­îc n©ng lªn. - N¨ng lùc Marketing: Trong qu¸ khø khi mµ nÒn kinh tÕ n­íc ta ch­a më cöa hay giai ®o¹n nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cßn s¬ khai th× c¸c ho¹t ®éng Marketing ë n­íc ta cßn rÊt h¹n chÕ ®Æc biÖt lµ trong ngµnh x©y dùng. Mét sè n¨m gÇn ®©y nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®· ph¸t triÓn th× trong x©y dùng c¸c ho¹t ®éng Marketing: quan hÖ giao tiÕp, qu¶ng c¸o… ®· ®i vµo ho¹t ®éng. Thùc tÕ cho thÊy mét ®¬n vÞ x©y dùng ®Ó cã ®­îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao th× viÖc t¹o ®­îc mét néi lùc m¹nh cha ®ñ mµ cÇn ph¶i t¹o ra ®­îc mét h×nh ¶nh tèt trªn thÞ tr­êng, ®ã lµ c¸c mèi quan hÖ ngo¹i giao, uy tÝn cña c«ng ty… Muèn lµm ®îc ®iÒu ®ã c«ng ty cÇn cã c¸c ho¹t ®éng qu¶ng c¸o, giíi thiÖu s¶n phÈm, ®ã lµ c¸c c«ng tr×nh víi chÊt lîng cao ®¸p øng yªu cÇu cña chñ ®Çu t­… Nh­ ta ®· biÕt ®Êu thÇu còng lµ mét h×nh thøc b¸n hµng, h×nh thøc tiªu thô s¶n phÈm. §Ó kh¸ch hµng tin t­ëng vµ tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh th× Marketing kh«ng thÓ thiÕu trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh gay g¾t nh­ b©y giê. 5. Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®Êu thÇu víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p 5.1. ChØ tiªu sè l­îng c«ng tr×nh tróng thÇu vµ gi¸ trÞ tróng thÇu hµng n¨m Gi¸ trÞ tróng thÇu hµng n¨m lµ tæng gi¸ trÞ cña tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh mµ doanh nghiÖp x©y dùng ®· tham gia ®Êu thÇu vµ tróng thÇu trong n¨m (kÓ c¶ gãi thÇu cña h¹ng môc c«ng tr×nh). ChØ tiªu gi¸ trÞ chóng thÇu vµ sè c«ng tr×nh chóng thÇu qua c¸c n¨m cho ta biÕt kh¸i qu¸t nhÊt t×nh h×nh kÕt qu¶ dù thÇu cña c¸c doanh nghiÖp. Th«ng qua ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng t¸c dù thÇu trong n¨m. 5.2. ChØ tiªu x¸c suÊt chóng thÇu ChØ tiªu nµy ®­îc x¸c ®Þnh theo hai mÆt biÓu hiÖn lµ: C¸c chØ tiªu nµy còng ®­îc ®¸nh gi¸ theo tõng n¨m. Trªn thùc tÕ hai chØ tiªu nµy th­êng kh«ng b»ng nhau do gi¸ trÞ ®Êu thÇu c¸c c«ng tr×nh kh¸c nhau. ViÖc ®¸nh gi¸ ®­îc c¨n cø vµo tõng kÕt qu¶ cô thÓ. 5.3. ChØ tiªu thÞ phÇn vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp x©y dùng trªn thÞ tr­êng x©y dùng. ChØ tiªu thÞ phÇn còng ®­îc ®o b»ng hai mÆt biÓu hiÖn ®ã lµ phÇn thÞ tr­êng tuyÖt ®èi vµ phÇn thÞ tr­êng t­¬ng ®èi. - PhÇn thÞ tr­êng t­¬ng ®èi cña doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së so s¸nh phÇn thÞ tr­êng tuyÖt ®èi cña doanh nghiÖp víi phÇn thÞ tr­êng tuyÖt ®èi cña mét hoÆc mét sè ®èi thñ c¹nh tranh m¹nh nhÊt. §èi víi chØ tiªu uy tÝn doanh nghiÖp ®©y lµ chØ tiªu ®Þnh tÝnh mang tÝnh chÊt bao trïm. Nã cã liªn quan tíi tÊt c¶ c¸c chØ tiªu trªn vµ nhiÒu yÕu tè kh¸c nh­: ho¹t ®éng marketing, quan hÖ cña doanh nghiÖp víi c¸c tæ chøc... II. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n cña quy chÕ ®Êu thÇu C¸c h×nh thøc ®Êu thÇu §Êu thÇu réng r·i §©y lµ h×nh thøc ®Êu thÇu kh«ng h¹n chÕ sè l­îng nhµ thÇu tham gia. Bªn mêi thÇu ph¶i th«ng b¸o c«ng khai vÒ c¸c ®iÒu kiÖn, thêi gian dù thÇu trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng hoÆc th«ng b¸o trªn tê th«ng tin vÒ ®Êu thÇu vµ trang Web vÒ ®Êu thÇu cña Nhµ n­íc vµ cña Bé, ngµnh ®Þa ph­¬ng tèi thiÓu 10 ngµy tr­íc khi ph¸t hµnh hå s¬ mêi thÇu. §Êu thÇu h¹n chÕ §©y lµ h×nh thøc ®Êu thÇu mµ bªn mêi thÇu mêi mét sè nhµ thÇu cã ®ñ kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc tham dù. Trong tr­êng hîp thùc tÕ cã Ýt h¬n 5 nhµ thÇu th× ph¶i b¸o c¸o lªn ng­êi cã thÈm quyÒn xem xÐt, quyÕt ®Þnh. Chñ dù ¸n quyÕt ®Þnh danh s¸ch nhµ thÇu tham dù trªn c¬ së ®¸nh gi¸ cña bªn mêi thÇu trªn c¬ së kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc cña nhµ thÇu, song ph¶i ®¶m b¶o kh¸ch quan, c«ng b»ng vµ ®óng ®èi t­îng . §iÒu kiÖn ¸p dông: ChØ cã mét så nhµ thÇu cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña gãi thÇu. Do nguån vèn sö dông yªu