Đánh giá chung về thực trạng kinh tế tư nhân ở Việt Nam

A . Lời mở đầu Kinh tế tư nhân ( KTTN ) và phát triển KTTN là tất yếu khách quan trọng nền kinh tế thị trường ( KTTT ) dù là KTTT ở trình độ sơ khai , đang phát triển hay đã phát triển . Thực tế đã chứng tỏ không một quốc gia nào trên thế giới có nền kinh tế phát triển mà không tồn tại thành phần KTTN . Trong nền kinh tế nhiều thành phần định hứơng xã hội chủ nghĩa ở nước ta thì KTTN ngày càng có vai trò, vị trí quan trọng , đã tỏ rõ sự năng động, tính hiệu quả và đóng góp đáng kể đối với sự tăng trưởng phát triển kinh tế của đất nước trong những năm gần đây . Vì vậy việc tạo điều kiện phát triển KTTN là chính sách đúng đắn và có ý nghĩa quan trọng trong đường lối kinh tế của Đảng và Nhà nước ta hiện nay . Tuy nhiên vấn đề quan trọng hơn là xác lập vai trò đó một cách đúng đắn, hợp lý, đồng thời có giải pháp để KTTN phát huy cao độ những ưu điểm, tiềm năng, khắc phục những nhược điểm cố hữu, phục vụ đắc lực nhất cho sự nghiệp phát triển kinh tế hội của đát nước. Bởi vậy nghiên cứu KTTN là một nhiệm vụ quan trọng và tất yếu . Đối với bản thân tôi , sở dĩ tôi chọn đề tài này trước hết là xuất phát từ sở thích cá nhân và mối quan tâm đặc biệt của tôi tới vấn đề nhạy cảm . Hơn nữa là do ý thức nhận thức được tầm quan trọng của KTTN trong thời kỳ đổi mới . Bàn về KTTN còn có nhiều ý kiến tranh luận đồng thời nó cũng là nội dung quan trọng trong các kỳ Đại hội toàn quốc VI , VII , VIII , IX , X và xuất hiện nhiều trong các bộ luật như luật Lao động , luật Doanh nghiệp . Vì vậy mà đề tài này chỉ nêu ra những vấn đề cốt lõi nhất của KTTN và những ý kiến , nhận xét của tôi . B. Nội dung chính I. Lý luận về kinh tế tư nhân. 1- KTTN và đặc điểm của KTTN. KTTN hiểu chung nhất là thành phần kinh tế dựa trên chế độ tư hữu tư nhân về tư liệu sản xuất (TLSX) bao gồm kinh tế cá thể tiểu chủ và kinh tế tư bản tư nhân(KTTBTN). Tuy nhiên, trong thực tế việc phân định ranh giới rạch ròi đâu là KTTBTN, đâu là kinh tế cá thể, tiểu chủ không phải là việc đơn giản bởi sự vận động, biến đổi không ngừng của 2 thành phần kinh tế này. a. Kinh tế cá thể tiểu chủ. Kinh tế cá thể là thành phần kinh tế dựa trên tư hữu nhỏ về TLSX và khả năng lao động của bản thân người lao động và gia đình. Kinh tế tiểu chủ là hình thức kinh tế dựa trên tư hữu nhỏ về TLSX nhưng có thuê mướn lao động tuy nhiên thu nhập chủ yếu dựa vào sức lao động của bản thân và gia đình. Kinh tế cá thể tiểu chủ đang có vị trí rất quam trọng trong nhiều ngành nghề ở nông thôn và thành thị, có điều kiện phát huy nhanh và hiệu quả tiềm năng về vốn, sứ lao động, tay nghề của từng gia đình, từng người lao động. Do đó việc mở rộng sản xuất kinh doanh của kinh tế cá thể tiểu chủ cần được khuyến khích. Hiện nay ở nước ta thành phần kinh tế này phần lớn hoạt động dưới hình thức hộ gia đình, đang là bộ phận đông đảo, có tiềm năng lớn, có vị trí quan trọng lâu dài. Đối với nước ta cần phát triển thành phần kinh tế này để vừa góp phần tạo ra của cải vật chất cho xã hội vừa giải quyết nhiều việc làm cho người lao động- một vấn đề bức bách của đời sống kinh tế xã hội ngày nay. Tuy nhiên cũng cần thấy rằng kinh tế cá thể tiểu chủ dù cố gắng đến bao nhiêu cũng không thể loại bỏ được những hạn chế vốn có của nó như tinh tự phát, manh mún , hạn chế về kỹ thuật. Do đó cần giúp đỡ kinh tế cá thể tiểu chủ giải quyết khó khăn về vốn, khoa học công nghệ và thị trường tiêu thụ b. Kinh tế tư bản tư nhân(KTTBTN) KTTBTN là thành phần kinh tế mà sản xuất kinh doanh dựa trên cơ sở chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về TLSX và bóc lột sức lao động làm thuê. Trong thời kì quá độ lên CNXH ở nước ta hiện nay, thành phần kinh tế này có vai trò đáng kể xét về phương diện phát triển lực lượng sản xuất,xã hội hóa sản xuất cũng như về phương diện giải quyết các vấn đề xã hội . Đây cũng là thành phần kinh tế rất năng động , nhạy bén với kinh tế thị trường , do đó sẽ có những đóng góp không nhỏ vào quá trình tăng trưởng kinh tế của đất nước . Hiện nay , KTTBTN bước đầu có sự phát triển . Tuy nhiên những tầng lớp tập trung vào lĩnh vực thương mại , dịch vụ và kinh doanh bất động sản , đầu tư và sản xuất còn ít và chủ yếu với quy mô vừa , nhỏ . Đồng thời đây là thành phần kinh tế có tính tự phát rất cao . Đầu cơ , buôn lậu , trốn thuế , làm hàng giả là những hiện tượng thường xuất hiện ở thành phần kinh tế này . 2 . Tính tất yếu khách quan của sự tồn tại và phát triển của KTTN trong nền kinh tế thị trường Một nền kinh tế muốn phát triển phải thoát khỏi nền sản xuất nhỏ , manh mún , tự cung tự cấp để vươn lên phát triển kinh tế hàng hóa . Kinh tế thị trường là giai đoạn phát triển cao của kinh tế hàng hóa . Trong nền kinh tế thị trường lại đòi hỏi tính năng động và thích ứng rất cao . Hơn thế nữa , sự linh hoạt , sự nhạy bén là một trong số các yếu tố hàng đầu . Kinh tế nhà nước và kinh tế tập thể do một số hạn chế nên có thể chưa đáp ứng những yếu cầu của kinh tế thị trường . Ngược lại , KTTN lại là bộ phận dễ thích ứng và rất linh hoạt với kinh tế thị trường . Bởi vậy KTTN xuất hiện và phát triển là một yêu cầu khách quan . Bởi có như vậy nền kinh tế quốc dân mới có điều kiện phát triển và nguồn lực con người mới được tận dụng khai thác triệt để . Thực tế kinh tế thế giới và kinh tế Việt Nam đã chứng minh tính tất yếu khách quan đó . Trong lịch sử , chủ nghĩa tư bản là phương thức sản xuất đầu tiên biết tổ chức nền kinh tế theo mô hình kinh tế thị trường rất chú trọng phát triển kinh tế tư nhân và đã đạt được những thành công không thề phủ nhận . Đối với nước ta , là một nước nghèo , sản xuất nhỏ manh mún còn ảnh hưởng rất lớn thì việc phát triển KTTN là một động lực rất quan trọng để kinh tế tăng trưởng đi lên đồng thời giải quyết một số vấn đề xã hội như việc làm , nâng cao chất lượng cuộc sống. II. Thực trạng của KTTN. 1-Khảo sát về tiến trình phát triển Thực tế mấy năm gần đây đã chứng tỏ vai trò to lớn của KTTN trong nền kinh tế quốc dân nhưng có thời kỳ do nhận thức sai lầm, nóng vội đã coi KTTN là đối tượng phải cải tạo không được khuyến khích phát triển, không được pháp luật bảo vệ. Những người trong thành phần này có địa vị chính trị thấp kém. Sản xuất kinh doanh của họ bị trói buộc, kìm hãm, chèn ép. Ngay trong điều kiện đó KTTN vẫn tồn tại và khẳng định thế đứng của mình. Bàn về tiến trình phát triển của KTTN Việt Nam có thể chia làm hai chặng a. Thời kỳ chưa đổi mới. - Thời kỳ khôi phục kinh tế 1955-1957:sau khi kháng chiến chống thực dân Pháp năm 54 hòa bình lập lại trên miền Bắc nền kinh tế đứng trước hậu quả nặng nề do chiến tranh để lại. Bộ chính trị Ban chấp hành Trung ương đã họp và đề ra kế hoạch 3 năm ( 55-57) để tập trung khôi phục nền kinh tế, tạo cơ sở vững chắc đua miền Bắc lên CNXH. Trong thời kỳ này kinh tế quốc doanh còn hạn chế, KTTN tiểu chủ cá thể đã góp phần quan trọng tạo nên sự thành công của khôi phục kinh tế. - Thời kỳ cải tạo xã hội nền kinh tế (58-60) và tới năm 76. Trên cơ sở thắng lợi của thời kỳ khôi phục và phát triển kinh tế miền Bắc bước vào thực hiện kế hoạch ba năm cải tạo XHCN đối với các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh. Nội dung chủ yếu của công cuộc cải tạo XHCN là biến nền kinh tế nhiều thành phần thành nền kinh tế XHCN. Kinh tế cá thể và kinh tế tư bản tư doanh là đối tượng trực tiếp của công cuộc cải tạo này. Tuy nhiên KTTN vẫn tồn tại dưới hình thức kinh tế cá thể. Tỷ trọng lao động trong khu vực KTTN tuy đã giảm nhiều nhưng vẫn còn chiếm giữ một tỷ lệ đáng kể. Năm 1960: 28,7%. Năm 1970:16,4%. Năm 1975:14,8%. Thường xuyên có khoảng 50-80 nghìn lao động trong khu vực này. Năm 1971: 71,5 nghìn người; năm 1972:65,2 nghìn người; năm 1973:66 nghìn người, năm 1975:19 vạn người. -Thời kỳ 1976-1985. Đất nước thống nhất, công cuộc phát triển kinh tế và cải tạo quan hệ sản xuất được thực hiện trên phạm vi cả nước. Kế hoạch 5 năm 76-80 ngoài nhiệm vụ khắc phục hậu quả chiến tranh, cải tạo kinh tế miền Nam theo mô hình miền Bắc. Tiếp tục cải tạo XHCN đối với những người sản xuất nhỏ ở miền Bắcđồng thời triển khai mạnh mẽ ở miền Nam. Nhưng KTTN vẫn tồn tại, trong công nghiệp vẫn có trên dưới 60 vạn người sản xuất cá thể. Năm 1980 :50,3 vạn. Năm 1981: 53,1 vạn. Năm 1982: 60.8 vạn. Năm 1983: 66,6 vạn. Năm 1984: 64 vạn. Năm 1985: 59,3 vạn.Số lao động họat động trong KTTN hàng năm vẫn chiếm 20% tổng số lao động trong ngành công nghiệp. Giá trị sản lượng công nghiệp do khu vực KTTN tạo ra hàng năm chiếm trên dưới 15% giá trị sản lượng toàn ngành công nghiệp. Số lượng số người kinh doanh thương nghiệp những năm 1980 cũng ở mức 60 vạn. Năm 1980: 63,7 vạn. Năm 1985: 63,7 vạn. Năm 1986: 56,8 vạn Những số liệu trên cho thấy sức sống của KTTN rất bền bỉ, sự hiện diện của thành phần kinh tế này trong suốt thời gian dài như một tất yếu khách quan cần phải biết sử dụng mặt tích cực của nó làm cho dân giàu nước mạnh. b- Thời kỳ đổi mới Đại hội Đảng lần thứ VI , mốc lịch sử đánh dấu sự chuyển hướng có ý nghĩa quyết định đối với sự hình thành mô hình kinh tế phù hợp với thực tế Việt Nam và quy luật khách quan . Đường lối đổi mới được hoàn thiện tại các đại hội lần thứ VII , VIII và IX . Đến 1986 , Việt Nam chính thức tuyên bố đi theo mô hình KTTT nhiều thành phần định hướng xã hội chủ nghĩa . Nhờ có chính sách đổi mới , KTTN được thừa nhận và tạo điều kiện phát triển đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế của đất nước . Những năm vừa qua KTTN tăng nhanh về số lượng , vốn kinh doanh , lao động nhất là loại hình doanh nghiệp , công ty . Đặc biệt sau 2 năm thực hiện Luật Doanh nghiệp , doanh nghiệp tư nhân đã tăng rất nhanh. KTTN phát triển rộng khắp trong các ngành nghề mà pháp luật không cấm. Số Doanh nghiệp nhiều nhất trong lĩnh vực thương mại dịch vụ, xây dựng tiếp đến là lĩnh vực công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp. Khu vực KTTN phát triển rộng rãi trong cả nước nhưng tập trung cao ở các đô thị, những địa phương có nhiều điều kiện thuận lợi , được chính quyền địa phương quan tâm khuyến khích hỗ trợ . Khu vực KTTN đã khơi dậy tiềm năng to lớn trong nhân dân , làm sôi động hoạt động sản xuất kinh doanh, tăng tính cạnh tranh trên thị trường, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Có thể minh họa sự phát triển nhanh chóng của khu vực kinh tế năng động này qua những con số sau: tốc độ tăng trưởng nhanh, bình quân hằng năm là 7,2% ( trong đó doanh nghiệp tư nhân 8,5%, công ty TNHH, công ty cổ phần 6,1%, hộ cá thể 7,2%). Hiện cả nước có khoảng 74393Doanh nghiệp thuộc khu vực KTTN(92% thuộc lĩnh vực phi nông nghiệp ) , trong đó doanh nghiệp tư nhân chiếm 58,76% công ty trách nhiệm hữu hạn 36,68%, công ty cổ phần 2%, và 12 triệu hộ kinh doanh cá thể. Từ khi Luật Doanh nghiệp ra đời (1/1/2000) đến nay cả nước đã có thêm trên 42000 doanh nghiệp và trên 300 000 hộ kinh doanh mới ( bằng tổng số doanh nghiệp đăng ký trong 10 năm trước cộng lại ) với vốn đăng ký mới khoảng 55000-60000 tỷ đồng ( tương đương 4 tỷ USD ). Cơ cấu ngành nghề của KTTN chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ 51,9%; sản xuất công nghiệp 20,8%; nông, lâm, ngư nghiệp 12,4%; xây dựng 8,3%, giao thông vận tải 2%, phi nông nghiệp khác 5,1%. 2 . Đánh giá chung về thực trạng KTTN ở Việt Nam a. Thành tựu. Sự phát triển của khu vực KTTN thời gian qua đã khơi dậy một bộ phận tiềm năng của đất nước cho phát triển kinh tế xã hội . Nguồn tiềm năng này là trí tuệ , kinh nghiệm , khả năng kinh doanh , quan hệ xã hội tiền vốn , sức lao động của con người , tài nguyên, thông tin và các nguồn lực khác. Khu vực KTTN đã đóng góp quan trọng vào tăng trưởng GDP, huy động vốn trong xã hội, tạo được nhiều việc làm, cải thiện đời sống nhân dân, tăng thu ngân sách cho nhà nước, sản xuất hàng xuất khẩu, tác động tích cực tới chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đổi mới cơ chế quản lý kinh tế xã hội. + Đóng góp vào tăng trưởng của tổng sản phẩm trong nước. Tổng sản phẩm của khu vực KTTN nhìn chung tăng ổn định trong những năm gần đây. Nhịp độ tăng trưởng năm 1997 là 12,89 % , năm 1998 là 12,74 % , năm 1999 là 7,5 %, năm 2000 là 12,55 % và chiếm tỉ trọng tương đối trong GDP , tuy năm 2000 có giảm sút chút ít so với năm 1996 ( từ 28 , 48 % năm 1996 còn 26,87 % năm 2000 ) . Tỷ trọng GDP của khu vực KTTN trong tổng GDP giảm đi chút ít do có sự tham gia và đóng góp của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài ( FDI ) . Đóng góp của kinh tế tư nhân (% GDP) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Khu vực nhà nước Khu vực tư nhân 39.6 60.1 40.5 59.5 40.0 60.0 38.7 61.3 38.5 61.5 38.4 61.6 38.3 61.7 Nông nghiệp Khu vực nhà nước Khu vực tư nhân 27.8 1.3 26.5 25.8 1.2 24.6 25.8 1.1 24.7 25.4 1.0 24.4 24.5 1.0 23.6 23.2 0.9 22.3 23.0 0.9 22.1 Công nghiệp và xây dựng Khu vực nhà nước Khu vực tư nhân 29.7 14.4 15.3 32.1 15.4 16.7 32.5 15.4 17.1 34.5 15.5 19.0 36.7 16.4 20.3 38.1 16.8 21.3 38.5 17.1 21.4 Dịch vụ Khu vực nhà nước Khu vực tư nhân 42.5 24.3 18.3 42.2 23.9 18.2 41.7 28.5 15.2 40.1 22.2 17.9 38.7 21.2 17.6 38.6 20.7 18.0 38.5 20.3 18.2 Theo nguồn IMF Country Report No.03/382, December 2003 + Đóng góp và huy động các nguồn vốn trong xã hội, nộp ngân sách cho nhà nước. Trong những năm gần đây vốn đầu tư của khu vực tư nhân tăng nhanh chiếm tỷ trọng cao trong tổng vốn đầu tư xã hội . Năm 1999 là 31542 tỷ đồng chiếm 24 % . Năm 2000 là 35894 tỷ đồng tăng 13,8 % so với năm 1999 chiếm 24,31 % tổng vốn đầu tư xã hội . Tổng vốn thực tế sử dụng của khu vực KTTN tăng nhanh đối với doanh nghiệp tư nhân năm 1999 là 79493 tỷ đồng , năm 2000 là 110071 tỷ đồng tăng 38,5 % . Đóng góp vào ngân sách Nhà nước của khu vực KTTN ngày càng tăng. Năm 2000 nộp được 5900 tỷ đồng ước tính chiếm 7,3 % tổng thu ngân sách . Năm 2001 dự kiến nộp được 6370 tỷ đồng tăng 7,96 % so với năm 2000 . 1 + Khu vực KTTN tạo việc làm và xóa đói giảm nghèo : Thời điểm 31/12/2000 số lượng lao động trong khu vực KTTN là 4643844 người chiếm 12 % tổng số lao động xã hội bằng 1,36 lần tổng số việc làm trong khu vực Nhà nước . Lao động của các hộ kinh doanh cá thể là 3802057 người của các doanh nghiệp tư nhân là 841787 người . Việc tạo ra nhiều chỗ làm đã góp phần thu hút nhiều lao động trong xã hội nhất là số người trẻ tuổi hàng năm đến tuổi lao động mà chưa có việc làm , giải quyết số dôi dư từ các cơ quan , doanh nghiệp Nhà nước do tinh giảm biên chế và giải thể . Khu vực KTTN đã góp phần đáng kể vào việc xóa đói giảm nghèo cải thiện đời sống nhân dân ở khu vực thành thị và nông thôn . Theo khảo sát thu nhập của lao động trong khu vực KTTN là cao hơn hoặc tương đương với thu nhập người trồng lúa cùng địa bàn . + Khu vực KTTN góp phần thúc đẩy quá trình đổi mới cơ chế quản lý kinh tế xã hội thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế . Sự phát triển của KTTN đã đặt ra yêu cầu mới thúc đẩy hoàn thiện thể chế KTTT định hướng xã hội chủ nghĩa đồng thời góp phần thu hút ngày càng nhiều lao động ở nông thôn vào các nghành phi nông nghiệp , nhất là công nghiệp đã giúp chuyển đổi cơ cấu kinh tế từng địa phương góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế đất nước . b. Tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại . Thực tế mấy năm gần đây đã chứng tỏ thời kỳ nở rộ của KTTN tuy nhiên nó cũng khẳng định sự tồn tại của những khó khăn hạn chế trong sản xuất kinh doanh của khu vực KTTN. Đó là: + Khó khăn về vốn, hạn chế về tín dụng . Thiếu vốn để sản xuất và mở rộng sản xuất là hiện tượng phổ biến đối với các doanh nghiệp tư nhân hiện nay và được coi là một trong những cản trở lớn nhất( sau vấn đề thị trường tiêu thụ và cạnh tranh ) đến sự phát triển sản xuất kinh doanh của các cơ sở kinh tế tư nhân. Cuối năm 2000 vốn đăng ký của các doanh nghiệp tư nhân bình quân trên dưới 1 tỷ đồng trong khi số vốn hoạt động kinh doanh bình quân là 3,8 tỷ đồng. Do các doanh nghiệp còn non trẻ, tài sản sẵn có còn ít nên không đủ thế chấp hoặc chưa đủ uy tín để vay mà không cần thế chấp nên phải vay ở các thị trường không chính thức với lãi suất cao và thời hạn ngắn rất khó tiếp cận nguồn vốn tín dụng của ngân hàng thương mại nhất là nguồn vốn ưu đãi của nhà nước. + Khó khăn về đất đai, mặt bằng sản xuất . Thiếu mặt bằng sản xuất và mặt bằng sản xuất không ổn định là tình trạng phổ biến đã tác động bất lợi tới chiến lược kinh doanh của các doanh nghiệp. Luật Đất đai chỉ quy định quyền sử dụng đất, không cho phép tư nhân có quyền sở hữu và hạn chế nghiêm ngặt việc mua bán đất đai. Hậu quả là quyền sử dụng đất không được chuyển nhượng công khai, giá đất thiếu ổn định , dẫn đến tình trạng đầu cơ, sử dụng kém hiệu quả. Trong điều kiện môi trường như vậy , bất lợi hơn cả chính là các DNTN mới thành lập rất khó có được mặt bằng đất đai ổn định, hợp pháp. thêm vào đó là sự phân biệt đối xử trong việc giao đất của nhà nước đối với doanh nghiệp độc quyền và cho thuê đất đối với doanh nghiệp tư nhân cũng gây bất lợi và thiệt thòi cho khu vực KTTN. Rất ít doanh nghiệp có được mặt bằng sản xuất ngay từ khi mới thành lập, mà thường thường phải đi thuê hoặc tận dụng đất ở và điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất kinh doanh và gây ô nhiễm môi trường + Khó khăn về môi trường pháp lý, tâm lý xã hội Trở ngại lớn nhất của khu vực KTTN là môi trường pháp lý chưa đồng bộ chưa hoàn thiện, chưa rõ ràng, thiếu nhất quán hay thay đổi phức tạp và chồng chéo dẫn tới tình trạng các cơ quan thừa hành và các doanh nghiệp lúng túng trong việc chấp hành pháp luật. Tâm lý xã hội chung của mọi người cũng ảnh hưởng rất lớn đến hoạt đoọng sản xuất kinh doanh của khu vực này: coi KTTN gắn liền với bóc lột, tính tự phát, luôn chỉ nhìn thấy những tiêu cực của khu vực KTTN: hàng giả, trốn thuế, gian lận thương mại…đã dẫn đến tâm lý kỳ thị, phân biệt đối xử, e dè sợ chệch hướng XHCN, không muốn thúc đẩy khu vực này phát triển mạnh + Khó khăn của bản thân khu vực KTTN Nhìn chung khu vực KTTN còn gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì hiệu quả sản xuất kinh doanh trong thời gian dài đảm bảo sức cạnh tranh cần thiết nhất là cạnh tranh trên trường quốc tế do : trình độ và kĩ năng quản lý còn yếu, không thu hút được lao động còn yếu; quy mô chủ yếu là nhỏ, khả năng tích tụ cũng như huy động vốn còn yếu; công nghệ thấp; thiếu thị trường tiêu thụ;bản thân các doanh nghiệp Việt Nam mới thoát thân từ cơ chế bao cấp nên còn chịu sự ảnh hưởng của tư tưởng mong chờ sự giúp đỡ; tính liên kết hợp tác trong sản xuất kinh doanh giữa các doanh nghiệp còn thấp nên khó tạo được sức mạnh chungtrên cơ sở phát huy lợi thế của từng cơ sở; các doanh nghiệp chưa mạnh dạn khai thác các dịch vụ của các cơ sở chuyên nghiệp nhất là vấn đề đầu tư, thuế, tài chíng, kế toán mà thường tự mình tiến hành trong nhiều trường hợp không phải là cách làm có hiệu quả. + Những tồn tại khác * Một số doanh nghiệp của tư nhân lợi dụng sự cởi mở của luật Doanh nghiệp nhân giả thể nhân giả. Để khai man, tự lấy tên, địa chỉ của các cá nhân để đăng kí hình thành pháp * Có tình trạng doanh nghiệp đăng kí kinh doanh xin cấp số mã thuế xong không hoạt động mà chỉ thực hiên mua ban hóa đôn kiếm lời .Theo thống kê của tổng cục thuế số doanh nghiệp đã đăng kí đến ngày 30-9-2001 là 66000 trong số này có 10% là không hoạt động và 20% là không hoạt động thường xuyên . *Nhiều doanh nghiệp của tư nhân không thực hiện thường xuyên chế độ báo cáo tài chính. *Tình trạng làm hàng nhái ,hàng giả, vi phạm bản quyền về sở hữu công nghiệp cạnh trạnh không lành mạnh, buôn lậu gian lận thương mại có chiều hướng gia tăng . *Nhiều chủ doanh nghiệp đăng kí hợp đồng ngắn hạn để tránh nộp bảo hiểm xã hội nhưng lại khai tăng số lao động để tăng chi phí lương nhằm tính tăng chi phí, giảm số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp . *Tình trạng phổ biến ở nhiều doanh nghiệp tư nhân là không có tổ chức công đoàn: hiện nay hơn 70% số doanh nghiệp tư nhân có đủ điều kiện nhưng không thành lập tổ chức công đoàn hạn chế việc bảo vệ quyền lợi cho người lao động. * Còn xảy ra tình trạng nhiều doanh nghiệp kinh doanh các loại hình dịch vụ văn hóa vui chơi giải trí đã lợi dụng, biến cơ sở kinh doanh thành nơi chứa chấp các tệ nạn xã hội. Sở dĩ có những hạn chế trên là do một số nguyên nhân cơ bản sau: Trước hết, môi trường kinh doanh chưa thật sự ổn định và đồng bộ. Hiện nay ở