Đề tài Bước đầu xây dựng câu hỏi trắc nghiệm khách quan chương I và chương II phần “ Sinh học tế bào”, sinh học 10 nâng cao - THPT

Luận văn tốt nghiệp Đề tài: Bước đầu xây dựng câu hỏi trắc nghiệm khách quan chương I và chương II phần “ Sinh học tế bào”, SH10 nâng cao - THPT Phần I: mở đầu 1. Tính cấp thiết của đề tài: Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ IV, khoá VIII bàn về công tác văn hoá giáo dục đã nêu rõ: “...đổi mới phương pháp dạy học ở tất cả các cấp học, bậc học ...; đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ độc thoại một chiều ..., từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học...” Để hình thành con người năng động, sáng tạo, thích ứng và tự chủ, biết giải quyết những vấn đề nảy sinh, đáp ứng mục tiêu xã hội đặt ra cho dạy học thì dạy học ngày nay không đơn thuần là việc truyền thụ những kiến thức có sẵn, rập khuôn, máy móc mà phải biết tổ chức cho người học tự khám phá, tìm tòi, phát hiện kiến thức. Trong những năm gần đây đã có sự đổi mới về mục tiêu, nội dung, phương pháp, phương tiện hình thức tổ chức dạy học, kiểm tra đánh giá (KTĐG). Song mức độ đổi mới và hoàn thiện chưa đáp ứng được mục tiêu đề ra, đặc biệt là ở khâu KTĐG. Kiểm tra đánh giá là một khâu quan trọng của quá trình dạy học không những cung cấp thông tin phản hồi ngược ngoài và ngược trong cho quá trình dạy học mà điều quan trọng thông qua KTĐG nhằm phát hiện ra những lệch lạc, khiếm khuyết từ quá trình dạy và học trên cơ sở đó có kế hoạch điều chỉnh uốn nắn kịp thời. Có rất nhiều hình thức KTĐG khác nhau: quan sát, vấn đáp, TNTL, TNKQ.... Mỗi phương pháp có ưu nhược điểm riêng. Để nâng cao chất lượng KT ĐG cũng như chất lượng dạy - học trên thế giới người ta đã kết hợp tất cả các phương pháp KTĐG này. ở Việt Nam, việc KTĐG thành quả học tập của học sinh chủ yếu bằng TNTL, rất ít bằng TNKQ. Trong mỗi hình thức trắc nghiệm điều có ưu nhược điểm riêng. Trắc nghiệm tự luận có ưu điểm là: đo được khả năng diễn đạt câu từ, hành văn, lập luận ... Song nó bộc lộ nhiều nhược điểm đó là: làm bài mất nhiều thời gian dẫn đến không KTĐG được nhiều nội dung và mục tiêu dạy học, đánh giá còn lệ thuộc vào quan điểm cá nhân nên không đảm bảo tính khách quan công bằng. Trắc nghiệm khách quan có nhược điểm là khó đo được khả năng suy luận, diễn đạt của học sinh. Song nó có nhiều ưu điểm đó là: kiểm tra được nhiều nội dung và mục tiêu dạy học, tránh học tủ, học lệch; có thể áp dụng phương pháp chấm điểm nhanh chóng, tiện lợi (đục lỗ đáp án, sử dụng vi tính) đảm bảo tính khách quan độ chính xác cao. Hiện nay, Bộ GD&ĐT đang khuyến khích sử dụng TNKQ trong KTĐG, kỳ thi tuyển sinh 2006 - 2007 đã sử dụng TNKQ đối với môn tiếng Anh, năm 2007-2008 áp dụng thêm đối với môn Lý, Hoá, Sinh và sau đó sẽ lần lượt áp dụng đối với môn học còn lại. Để có thể KTĐG thành quả học tập bằng TNKQ đạt hiệu quả, mỗi môn học, phần học cần xây dựng bộ ngân hàng câu hỏi dựa trên nội dung kiến thức và các mục tiêu cụ thể cần đạt được khi giảng dạy. Các câu hỏi phải đảm bảo đo được nhiều mức độ nhận thức khác nhau như: nhớ, hiểu, vận dụng, sáng tạo. Câu hỏi TNKQ không chỉ được dùng ở khâu KTĐG mà còn được dùng ở các khâu: dạy bài mới, củng cố, hoàn thiện, nâng cao. Dùng loại câu hỏi này không chỉ truyền tải nội dung dạy học mà còn phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Câu hỏi TNKQ còn có thể dùng làm tài liệu để tự học, tự nghiên cứu, tự kiểm tra đánh giá trong quá trình dạy học. Kiến thức tế bào học SH10 - THPT là phần khá trừu tượng đối với học sinh, nên giáo viên cần phải khai thác kĩ nội dung từng khía cạnh để học sinh nắm vững kiến thức. Vì thế việc xây dựng bộ câu hỏi TNKQ trong dạy học là một việc làm hết sức cần thiết để tích cực hoá quá trình học tập phần “ Sinh học tế bào” SH 10 nâng cao –THPT. Cho đến đã có nhiều đề tài về xây dựng và sử dụng câu hỏi TNKQ, song về xây dựng câu hỏi TNKQ cho SH10 – THPT thì chưa có đề tài nào đề cập. Để góp phần nâng cao chất lượng dạy học SH 10 và chất lượng kiểm tra đánh giá chúng tôi chọn đề tài: “ Bước đầu xây dựng câu hỏi TNKQ chương I và chương II phần “ Sinh học tế bào”, SH10 nâng cao - THPT” làm đề tài nghiên cứu. 2. Mục tiêu của đề tài: Xây dựng được bộ câu hỏi TNKQ chương I và chương II phần II “Sinh học tế bào”, SH10 nâng cao, nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học kiến thức sinh học tế bào ở trường THPT. 3. Đối tượng nghiên cứu: Bộ câu hỏi TNKQ chương I “ Thành phần hoá học của tế bào” và chương II “Cấu trúc tế bào” phần II “Sinh học tế bào” SH10 nâng cao - THPT. 4. Giả thuyết khoa học: Nếu áp dụng đúng quy trình xây dựng câu hỏi TNKQ sẽ xây dựng được bộ câu hỏi TNKQ có giá trị góp phần nâng cao chất lượng dạy học chương I và chương II phần II “ Sinh học tế bào” SH10 nâng cao - THPT. 5. Nhiệm vụ của đề tài: 5.1. Tìm hiểu cơ sở lý luận về xây dựng câu hỏi TNKQ nói chung và phần “ Sinh học tế bào ", SH10 nâng cao nói riêng. 5.2. Phân tích cấu trúc nội dung phần “ Sinh học tế bào”, SH10 nâng cao – THPT. Cấu trúc nội dung cơ bản của chương I và chương II, để xác định tổ hợp các câu hỏi TNKQ ở từng kiến thức, từng bài, từng chương. 5.3. Xây dựng bộ câu hỏi TNKQ chương I và chương II phần II “Sinh học tế bào”, SH10 nâng cao-THPT. 5.4. Thực nghiệm, xác định giá trị của bộ câu hỏi và giá trị của bài trắc nghiệm tổng thể trên cơ sở đó có kế hoạch điều chỉnh, nâng cao chất lượng câu hỏi. 6. Phương pháp nghiên cứu: 6.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: - Nghiên cứu các tài liệu về chủ trương, đường lối của Đảng và nhà nước trong công tác giáo dục và các tài liệu, sách báo có liên quan đến đề tài. - Nghiên cứu nội dung chương trình sách giáo khoa lớp 10- THPT phần “ Sinh học tế bào”. - Nghiên cứu tài liệu lý luận về câu hỏi TNKQ, quy trình, nguyên tắc, kỹ thuật thiết kế và sử dụng câu hỏi TNKQ nói chung. 6.2. Phương pháp điều tra, quan sát sư phạm: Trao đổi với giáo viên, học sinh về bộ câu hỏi đã soạn thảo làm cơ sở hoàn chỉnh câu hỏi đưa vào thực nghiệm. 6.3. Phương pháp thực nghiệm: Thực nghiệm chính thức: Thu thập số liệu và phân tích bằng xác suất thống kê, xác định các chỉ tiêu đo lường, và đánh giá chất lượng câu hỏi. 6.4. Phương pháp xử lý số liệu: Sử dụng các chỉ tiêu và công thức sau: 6.4.1. Xác định độ khó của mỗi câu hỏi(FV): áp dụng công thức: Số thí sinh trả lời đúng FV= x 100% (1) Tổng số thí sinh dự thi Thang phân loại được quy ước như sau: - Câu dễ có: 76%-100% số thí sinh trả lời đúng - Câu trung bình có: 30% - 75% số thí sinh trả lời đúng. - Câu khó có : 0%- 29% số thí sinh trả lời đúng. Câu hỏi dùng trong dạy học có: 20% FV 80% là đạt yêu cầu sử dụng. 6.4.2. Xác định độ phân biệt của mỗi câu hỏi(DI): áp dụng công thức: (2) Số thí sinh trả lời đúng nhóm khá, giỏi (27%)- Số thí sinh trả lời đúng nhóm yếu, kém (27%) DI = 27% tổng số Độ phân biệt DI > 0,2 là đạt yêu cầu sử dụng. Thang phân loại được quy ước như sau: - DI < 0: Độ phân biệt rất thấp. - 0 < DI  0,2 : Độ phân biệt thấp. - 0,21  DI  0,49 : Độ phân biệt trung bình. - 0,5  DI  1 : Độ phân biệt cao. 6.4.3. Xác định độ tin cậy của tổng thể câu hỏi trắc nghiệm: R2,1 = 1K K 1- 2. )( K XKX  (3) Trong đó: K: Số lượng câu hỏi của bài trắc nghiệm của bài trắc nghiệm tổng thể. X : Điểm trung bình của bài trắc nghiệm tổng thể.  : Phương sai của bài trắc nghiệm tổng thể. Thang phân loại độ tin cậy được quy ước như sau: 0  R2,1 < 0,6: Độ tin cậy thấp. 0,6  R2,1 < 0,9: Độ tin cậy trung bình. 0,9  R2,1  1: Độ tin cậy cao. 7. Những đóng góp mới của đề tài: 7.1. áp dụng quy trình xây dựng câu hỏi TNKQ đã xây dựng được bộ câu hỏi TNKQ chương I và chương II phần “Sinh học tế bào”, sinh học 10 nâng cao-THPT. 7.2. Qua thực nghiệm đã xác định giá trị của bộ câu hỏi TNKQ đã soạn thảo. 8. Cấu trúc của luận văn: Phần I: Mở đầu Phần II: Tổng quan tài liệu Phần III: Kết quả nghiên cứu Chương I: Cở sở lý luận của đề tài. Chương II: Kết quả xây dựng câu hỏi TNKQ. Chương III: Kết quả thực nghiệm. Phần IV: Kết luận và kiến nghị Phần phụ lục: Phụ lục I: Bộ câu hỏi TNKQ chương I và chương II Phần “Sinh học tế bào”, SH 10 nâng cao - THPT. Phụ lục II: Đáp án của bộ câu hỏi TNKQ. Phụ lục III: Mẫu phiếu hướng dẫn làm bài. Phụ lục IV: Độ khó và độ phân biệt của từng câu hỏi. Phần II: TổNG Quan Tài Liệu 1. TRÊN THế GiớI : ở Mỹ, từ đầu thế kỉ XIX người ta đã dùng phương pháp T chủ yếu để phát hiện năng khiếu, xu hướng nghề nghiệp của học sinh. Sang đầu thế kỉ XX E.Thođaicơ là người đầu tiên đã dùng T như một phương pháp “khách quan và nhanh chóng” để đo trình độ kiến thức học sinh, bắt đầu dùng với môn số học và sau đó là đối với một số loại kiến thức khác. Đến năm 1940 ở Hoa Kỳ đã xuất bản nhiều hệ thống T dùng để đánh giá thành tích học tập của học sinh. Năm 1961 Hoa Kỳ đã có hơn 2000 chương trình T chuẩn. Năm 1963 đã xuất hiện công trình của Ghecberich dùng máy tính điện tử xử lí các kết quả T trên diện rộng. Vào thời điểm đó ở Anh đã có Hội đồng quốc gia hàng năm quyết định các T chuẩn cho trường trung học. Trong thời kì đầu việc sử dụng phương pháp T ở các nước phương Tây đã có một số sai lầm như đã sa vào quan điểm hình thức, máy móc trong việc đánh giá năng lực trí tuệ, chất lượng kiến thức của học sinh hoặc quan điểm phân biệt giai cấp, phủ nhận năng lực học tập của con em nhân dân lao động. ở Liên Xô từ năm 1926 - 1931 đã có một số nhà sư phạm tại Matxcơva, Lêningrat, Kiép thí nghiệm dùng T để chẩn đoán đặc điểm tâm lý cá nhân và kiểm tra kiến thức học sinh. Nhưng do ảnh hưởng các sai lầm nói trên, sử dụng mà chưa thấy hết những nhược điểm của T nên ở thời kì này tại Liên Xô có nhiều người phản đối dùng T. Ban chấp hành TW Đảng Cộng sản Liên Xô cũng đã chính thức phê phán dùng T (4/9/1936). Chỉ từ năm 1963 tại Liên Xô mới phục hồi việc sử dụng T để kiểm tra kiến thức học sinh. Đã xuất hiện những công trình nghiên cứu dùng T trong các môn học khác nhau như E.E.Solovieva (1963), V.A.Korinskaia và L.M.Pansetnicova (1964) K.A.Craxmianscaia (1963)…Người ta vẫn tiếp tục thảo luận về những ưu, nhược điểm của T. Mới đây, ở nhiều nước trên thế giới (Anh, Mỹ, úc, Hà lan, Bỉ, Pháp…) với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin họ đã cải tiến việc thực hiện T như: cài đặt chương trình chấm điểm, xử lí kết quả trên máy tính. Khiến cho T trở thành công cụ hữu ích, nhất là đối với chương trình tự học, tự đào tạo. Vì vậy việc soạn thảo các câu hỏi T có chất lượng ngày càng được khuyến khích trên nhiều lĩnh vực thuộc nhiều ngành khác nhau. 2. ở VIệT NAM ở nước ta, trong thập kỷ 70 đã có những công trình vận dụng T vào kiểm tra kiến thức của học sinh. Những nghiên cứu sớm nhất thuộc lĩnh vực này là của Gs.Trần Bá Hoành (1971). Tại các tỉnh phía Nam trước ngày giải phóng, T đã được sử dụng khá phổ biến trong kiểm tra và thi ở bậc trung học. Gần đây, theo hướng đổi mới việc kiểm tra, đánh giá Bộ GD-ĐT đã quy định việc thi đại học bằng phương pháp T đối với môn Anh văn (2006) và đối với các môn Lí, Hoá, Sinh, Anh (2007), cũng như việc thi tốt nghiệp bằng phương pháp T (2007). Hiện nay do nhu cầu nâng cao chấtlượng dạy học, việc sử dụng hệ thống câu hỏi TN trong mỗi môn học và tìm cách sử dụng hợp lý trong quá trình dạy học ở từng bộ môn là con đường có nhiều triển vọng. phần III: KếT QUả NGHIÊN CứU Chương I CƠ Sở Lí LUậN CủA Đề TàI 1 . Câu hỏi và câu hỏi trắc nghiệm trong dạy học: 1.1. Khái niệm về câu hỏi trong dạy học: Aristotle là người đầu tiên đã phân tích câu hỏi dưới góc độ logic ông cho rằng: “Câu hỏi là một mệnh đề trong đó chứa đựng cả cái đã biết và cái chưa biết “ [6.Tr 23] Khái niệm câu hỏi cũng được diễn đạt dưới dạng khác như: Câu hỏi là dạng cấu trúc ngôn ngữ, diễn đạt một yêu cầu, một đòi hỏi, một mệnh lệnh cần được giải quyết. [6.Tr 23] Trong dạy học, câu hỏi được sử dụng như là một công cụ dùng để tổ chức hướng dẫn quá trình nhận thức, quá trình kiểm tra, tự kiểm tra và tự học. Đó là những yêu cầu được đặt ra (trong câu hỏi) mà người học cần phải giải quyết. 1.2 . Các loại câu hỏi trong dạy học: Tuỳ theo bản chất, mục đích, cách sử dụng mà người ta chia câu hỏi thành nhiều loại khác nhau: [4] ,[6] 1.2.1. Dựa vào mức độ nhận thức của học sinh: - Câu hỏi yêu cầu tái hiện sự kiện, hiện tượng, quá trình… -Câu hỏi yêu cầu mức hiểu khái niệm. - Câu hỏi yêu cầu mức vận dụng khái niệm. - Câu hỏi yêu cầu mức sáng tạo. 1.2.2. Dựa vào sự phát triển năng lực nhận thức của học sinh: - Câu hỏi rèn luyện kỹ năng quan sát - Câu hỏi rèn luyện kỹ năng phân tích - Câu hỏi rèn luyện kỹ năng tổng hợp - Câu hỏi rèn luyện kỹ năng so sánh - Câu hỏi rèn luyện kỹ năng sử dụng con đường quy nạp - Câu hỏi rèn luyện kỹ năng sử dụng con đường diễn dịch 1.2.3. Dựa vào các khâu của quá trình dạy học: - Câu hỏi sử dụng trong khâu nghiên cứu tài liệu mới. - Câu hỏi sử dụng trong khâu ôn tập, củng cố, hoàn thiện, nâng cao. - Câu hỏi sử dụng trong khâu kiểm tra, đánh giá. 1.2.4. Dựa vào mức độ tích cực: - Câu hỏi tái hiện thông báo - Câu hỏi tìm tòi bộ phận - Câu hỏi kích thích tư duy, tích cực. 1.2.5. Dựa vào mối quan hệ của câu hỏi cần xác định: - Câu hỏi định tính - Câu hỏi định lượng 1.2.6. Dựa vào hình thức câu hỏi: - Câu hỏi TNTL - Câu hỏi TNKQ 1.2.7. Dựa vào nội dung mà câu hỏi phản ánh: - Câu hỏi nêu ra các sự kiện - Câu hỏi xác định các dấu hiệu bản chất - Câu hỏi xác định mối quan hệ - Câu hỏi xác định cơ chế - Câu hỏi xác định phương pháp khoa học - Câu hỏi xác định ý nghĩa lý luận hay thực tiễn của kiến thức. 1.2.8. Dựa vào yêu cầu phải hoàn thành là viết hay vấn đáp: - Câu hỏi yêu cầu trả lời bằng lời nói (vấn đáp) - Câu hỏi yêu cầu trả lời bằng chữ viết Do thời lượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài, chúng tôi chỉ tập trung nghiên cứu câu hỏi TNKQ. 1.3 . Các loại câu hỏi trắc nghiệm trong dạy học: Chúng tôi có thể tóm tắt theo sơ đồ sau: Trắc nghiệm Trắc nghiệm tự luận Trắc nghiệm khách quan Diễn giải Tiểu luận Luận văn Đúng- Sai MCQ Ghép nối Điềnkhuyết 1.3.1. Trắc nghiệm tự luận ( TNTL ) * Khái niệm: Là dạng T dùng những câu hỏi mở đòi hỏi học sinh tự xây dựng câu trả lời. Câu trả lời có thể là một đoạn văn ngắn, một bài tóm tắt, một bài diễn giải hoặc một tiểu luận [2] * Ưu điểm: TNTL có những ưu điểm sau: Đòi hỏi thí sinh tự trả lời và diễn đạt bằng ngôn ngữ của chính mình, giáo viên ít tốn thời gian cho việc soạn thảo câu hỏi, thí sinh có thể tự do diễn đạt ý tưởng phát huy khả năng sáng tạo, cách thức giải quyết vấn đề, rèn luyện ngôn ngữ cho học sinh. * Nhược điểm: TNTL có số lượng câu hỏi ít, giá trị nội dung không cao, chấm bài tốn thời gian, cho điểm gặp khó khăn, tính khách quan không cao nên độ tin cậy thấp. 1.3.2. Trắc nghiệm khách quan ( TNKQ ) * Khái niệm về TEST – TNKQ: Trên thế giới người ta đã sử dụng câu hỏi TEST vào quá trình dạy học từ những năm 1930 của thế kỷ XX. Đã có nhiều nhà lý luận đi sâu vào nghiên cứu về Test và đưa ra định nghĩa “Test là bài tập làm trong một thời gian ngắn nhất, mà thực hiện bài tập đó nhờ có sự đánh giá về số lượng và chất lượng, có thể coi là dấu hiệu về sự hoàn thiện một số chức năng tâm lý.” A.V.PETROPSKI. 1970 hoặc “Test là thử nghiệm mang tính tích cực”. Theo Trần Bá Hoành 1990: “Test có thể tạm dịch là trắc nghiệm, là một phương pháp đo để thăm dò một số đặc điểm năng lực trí tuệ của học sinh (chú ý, tưởng tượng, ghi nhớ, thông minh, năng khiếu …) hoặc để kiểm tra đánh giá một số kiến thức kỹ năng, kỹ xảo, thái độ của học sinh [2] * Test có thể phân chia thành những loại sau: - Loại câu hỏi lựa chọn TNKQ (chọn phương án trả lời đã có sẵn) thuộc nhóm 1. - Loại câu hỏi bổ sung (bổ sung vào câu trả lời ) thuộc nhóm 2 * Nhóm 1: Loại câu lựa chọn được chia làm 4 loại: - Loại câu đúng – sai ký hiệu ( Đ-S) - Loại câu lựa chọn đa phương án (MCQ) - Loại câu ghép nối - Loại câu điền khuyết * Nhóm 2: Loại câu bổ sung được chia làm 4 loại: - Loại câu hỏi điền vào ô trống - Loại câu trả lời ngắn - Loại câu có giới hạn - Loại câu trả lời mở rộng * Các dạng TNKQ •Loại Đúng – Sai (Đ-S) - Khái niệm: là 1 dạng T được trình bày dưới dạng 1 câu phát biểu và thí sinh phải trả lời bằng cách lựa chọn đúng (Đ) hoặc sai (S) - Ưu điểm: + Loại câu hỏi này rất thông dụng vì nó thích hợp với những kiến thức sự kiện, các định nghĩa, khái niệm, công thức. + Có thể đưa ra rất nhiều câu hỏi trong cùng 1 bài kiểm tra + Dễ chấm điểm - Nhược điểm: + Rất khó để đưa ra những câu hỏi khách quan + Những thuật ngữ mơ hồ có thể khiến học sinh khó khăn trong việc lựa chọn đáp án. + Có ít phương án để lựa chọn ( Đúng–Sai ) vì thế khó xác định được điểm yếu của học sinh do yếu tố đoán mò, xác suất đúng / sai là 50%, có độ tin cậy thấp. Loại T này thường chỉ đòi hỏi trí nhớ, ít kích thích suy nghĩ, khả năng phân biệt học sinh giỏi và học sinh kém rất thấp. • Loại câu trắc nghiệm ghép- nối: - Khái niệm: Là dạng câu hỏi T mà trong đó gồm những câu hỏi có 2 dãy thông tin, một bên là câu hỏi, bên kia là câu trả lời, học sinh phải ghép với nhau trở thành thông tin hoàn chỉnh. - Ưu điểm: Loại này thích hợp với các câu hỏi sự kiện, khả năng nhận biết kiến thức hay tìm những mối tương quan (giữa cấu tạo và chức năng, đặc điểm với cấu trúc…) - Nhược điểm: Khó có thể đánh giá học sinh ở mức độ tư duy cao do học sinh có thể đạt điểm bằng cách loại suy chứ không phải bằng kiến thức. • Loại câu trắc nghiệm dạng điền khuyết: - Khái niệm: Là loại câu T trong đó câu dẫn có để một vài chỗ trống học sinh phải điền vào chỗ trống những từ thích hợp. Có 2 dạng: Có thể là những câu hỏi với giải đáp ngắn, hay là những câu phát biểu với một hay nhiều chỗ trống, thí sinh phải điền vào bằng một từ hay một nhóm từ thích hợp. - Ưu điểm: + Làm mất khả năng đoán mò cuả học sinh và có cơ hội trình bày những câu trả lời phát huy óc sáng tạo. + Giáo viên dễ soạn câu hỏi, thích hợp với các môn tự nhiên. - Nhược điểm: + Nhược điểm lớn nhất của loại trắc nghiệm này việc chấm bài mất nhiều thời gian. + Hơn nữa giáo viên sẽ khó cho điểm và tính khách quan không cao, đối với những câu trả lời của học sinh không đúng với đáp án mà vẫn có lý * Trắc nghiệm nhiều lựa chọn ( MCQ ). - Khái niệm: Là dạng T trong đó trước 1 câu dẫn hay 1 câu hỏi có từ 3-5 câu trả lời sẵn, trong đó chỉ có 1 phương án là đúng hoặc đúng nhất, còn những phương án khác là phương án “gây nhiễu”. - Ưu điểm: + Có nhiều phương án để học sinh lựa chọn (3-5 phương án ) giảm khả năng học sinh có thể suy đoán được đáp án đúng. + Nhiều câu hỏi sẽ giúp học sinh trong việc so sánh và giảm đi sự mơ hồ của nội dung câu hỏi. + Rất linh hoạt trong đánh giá các cấp độ tư duy của học sinh: ghi nhớ, thông hiểu, vận dụng mức độ thấp, vận dụng, mức độ cao. - Nhược điểm: + Thời gian đọc đề bài tăng lên theo số lượng phương án đưa ra cho mỗi câu hỏi. + Mất nhiều thời gian để biên soạn câu hỏi. 1.4. Tầm quan trọng của câu hỏi TNKQ trong việc nâng cao chất lượng dạy học: - Trước đây TNKQ chỉ dùng với mục đích KTĐG và đã mang lại hiệu quả cao trong KTĐG mà câu hỏi TNTL không đạt được đó là: + T cho phép trong một thời gian ngắn kiểm tra được nhiều kiến thức cụ thể, nhiều khía cạnh khác nhau của một kiến thức, giảm thiểu việc “học tủ” học lệch” của học sinh. + T tốn ít thời gian thực hiện, đặc biệt là khâu chấm bài. + T đảm bảo tính khách quan khi chấm bài, nhất là chấm bằng máy tính. + Có thể áp dụng toán thống kê trong việc xác định giá trị câu hỏi. + T gây hứng thú và tính tích cực học tập cho học sinh. - Ngày nay, do đổi mới phương pháp dạy học, tích cực hoá hoạt động học tập, TNKQ còn có thể sử dụng trong việc hình thành kiến thức cho học sinh ở các khâu của quá trình dạy học như: + Sử dụng trong khâu nghiên cứu tài