Trong những năm gần đây, hoạt động kiểm toán độc lập tại Việt Nam đã đạ
được nhiều bước phát triển mới. Bên cạnh sự phát triển của đội ngũ kiểm toán viê
chuyên nghiệp thì Hệ thống chuẩn mực kiểm toán Việt Nam cũng đang được ban hàn
theo hướng hội nhập với các thông lệ quốc tế. Kiểm toán là công cụ kinh tế ngày càn
khẳng định vị trí và tầm quan trọng trong hệ thống các công cụ quản lý của nền kinh t
quốc dân ở nước ta.
Cùng với xu thế phát triển đó, hoạt động kiểm toán độc lập của các công ty, vă
phòng, chi nhánh kiểm toán độc lập càng có điều kiện để phát triển và phát huy vai tr
của mình đối với nền kinh tế. Tuy nhiên đây cũng chính là hoạt động khá mới mẻ tạ
khu vực miền Trung, các đơn vị cần và có nhu cầu được kiểm toán trong những năm
gần đây mặc dù đã tăng nhiều nhưng so với yêu cầu phát triển của nền kinh tế thì cò
khá khiêm tốn. Điều này đặt ra yêu cầu: phải có hiểu biết về hoạt động kiểm toán
kiểm tra xác minh số liệu, phương án hoạt động để đảm bảo rằng người quản lý giám
sát hiệu quả công việc kinh doanh của mình. Thúc đẩy việc lành mạnh hóa tài chính
tạo môi trường kinh doanh thuận lợi.
Thực tế trong khu vực miền Trung, tuy số lượng công ty kiểm toán độc lập cò
ít nhưng với vai trò, vị trí và tầm quan trọng của mình các đơn vị này đã tham gia kiểm
toán Báo cáo tài chính, tư vấn kế toán cho các doanh nghiệp thuộc tất cả các thàn
phần kinh tế hoạt động trong các lĩnh vực khác nhau trên địa bàn khu vực.
Khi tham gia kiểm toán Báo cáo tài chính cho các đơn vị khách hàng, kiểm toá
viên công ty kiểm toán độc lập thường phân chia thành các chu trình, các khoản mụ
khác dựa vào đặc điểm của nó để tiến hành các thủ tục kiểm tra phù hợp, tiết kiệm thờ
gian, chi phí và nâng cao được hiệu quả, hiệu lực của cuộc kiểm toán. Đối với cá
doanh nghiệp thương mại, các chu trình được kiểm toán viên quan tâm và dành nhiề
thời gian nhất là chu trình: chu trình bán hàng và thu tiền, chu trình mua hàng và than
toán, chu trình vốn bằng tiền.
112 trang |
Chia sẻ: tuantu31 | Lượt xem: 704 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Đánh giá quy trình kiểm toán chu trình mua hàng và thanh toán do Công ty kiểm toán và Tư vấn thuế ATAX thực hiện, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Tài chính
1SVTH: Hoàng Thị Diễm Thi
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Sự cần thiết nghiên cứu đề tài
Trong những năm gần đây, hoạt động kiểm toán độc lập tại Việt Nam đã đạt
được nhiều bước phát triển mới. Bên cạnh sự phát triển của đội ngũ kiểm toán viên
chuyên nghiệp thì Hệ thống chuẩn mực kiểm toán Việt Nam cũng đang được ban hành
theo hướng hội nhập với các thông lệ quốc tế. Kiểm toán là công cụ kinh tế ngày càng
khẳng định vị trí và tầm quan trọng trong hệ thống các công cụ quản lý của nền kinh tế
quốc dân ở nước ta.
Cùng với xu thế phát triển đó, hoạt động kiểm toán độc lập của các công ty, văn
phòng, chi nhánh kiểm toán độc lập càng có điều kiện để phát triển và phát huy vai trò
của mình đối với nền kinh tế. Tuy nhiên đây cũng chính là hoạt động khá mới mẻ tại
khu vực miền Trung, các đơn vị cần và có nhu cầu được kiểm toán trong những năm
gần đây mặc dù đã tăng nhiều nhưng so với yêu cầu phát triển của nền kinh tế thì còn
khá khiêm tốn. Điều này đặt ra yêu cầu: phải có hiểu biết về hoạt động kiểm toán,
kiểm tra xác minh số liệu, phương án hoạt động để đảm bảo rằng người quản lý giám
sát hiệu quả công việc kinh doanh của mình. Thúc đẩy việc lành mạnh hóa tài chính,
tạo môi trường kinh doanh thuận lợi.
Thực tế trong khu vực miền Trung, tuy số lượng công ty kiểm toán độc lập còn
ít nhưng với vai trò, vị trí và tầm quan trọng của mình các đơn vị này đã tham gia kiểm
toán Báo cáo tài chính, tư vấn kế toán cho các doanh nghiệp thuộc tất cả các thành
phần kinh tế hoạt động trong các lĩnh vực khác nhau trên địa bàn khu vực.
Khi tham gia kiểm toán Báo cáo tài chính cho các đơn vị khách hàng, kiểm toán
viên công ty kiểm toán độc lập thường phân chia thành các chu trình, các khoản mục
khác dựa vào đặc điểm của nó để tiến hành các thủ tục kiểm tra phù hợp, tiết kiệm thời
gian, chi phí và nâng cao được hiệu quả, hiệu lực của cuộc kiểm toán. Đối với các
doanh nghiệp thương mại, các chu trình được kiểm toán viên quan tâm và dành nhiều
thời gian nhất là chu trình: chu trình bán hàng và thu tiền, chu trình mua hàng và thanh
toán, chu trình vốn bằng tiền.
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Tài chính
2SVTH: Hoàng Thị Diễm Thi
Chu trình mua hàng và thanh toán có ý nghĩa to lớn là một bộ phận có liên quan
đến rất nhiều chỉ tiêu trên Báo cáo tài chính là giai đoạn đầu tiên của một chu kỳ hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nó đóng một vai trò quan trọng, nó cung
cấp hàng hóa, nguyên vật liệu cho doanh nghiệp. Đối với công ty kiểm toán, việc thực
hiện tốt quy trình kiểm toán này sẽ tiết kiệm được thời gian cũng như sức lực, nâng
cao hiệu quả kiểm toán, đưa ra kiến nghị hợp lý cho đơn vị của Tổng giám đốc. Đối
với đơn vị được kiểm toán, sẽ giúp cho Ban lãnh đạo thấy được những sai sót, yếu
kém cần khắc phục về kế toán cũng như quản lý phần hành này, góp phần nâng cao
hiệu quả kinh doanh. Đối với Nhà nước, để các cơ quan hữu quan xác định đúng đắn
trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước, có chính
sách hợp lý hơn để phát triển hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Nhận thức được tầm quan trọng của quy trình kiểm toán mua hàng và thanh
toán và xuất phát từ mong muốn tìm hiểu sâu sắc hơn nữa quy trình này, qua quá trình
thực tập tại Công ty kiểm toán và Tư vấn thuế ATAX tại Đà Nẵng, có điều kiện được
tham gia vào quá trình thực hiện kiểm toán mua hàng chu trình mua hàng và thanh
toán tại các đơn vị thương mại và có một số hiểu biết nhất định về vấn đề này nên tôi
quyết định chọn đề tài: “Đánh giá quy trình kiểm toán chu trình mua hàng và thanh
toán do Công ty kiểm toán và Tư vấn thuế ATAX thực hiện”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
a. Mục tiêu tổng quát
Mục đích nghiên cứu của đề tài là vận dụng lý luận về kiểm toán, đặc biệt là
kiểm toán chu trình mua hàng và thanh toán trong kiểm toán BCTC kết hợp với thực
tiễn quy trình và phương pháp kiểm toán chu trình mua hàng và thanh toán tại Công ty
ATAX nhằm rút ra những ưu và nhược điểm của quy trình này, từ đó rút ra các bài học
kinh nghiệm và đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán chu kỳ
mua hàng và thanh toán trong kiểm toán BCTC do Công ty ATAX thực hiện.
b. Mục tiêu cụ thể
Nghiên cứu quy trình kiểm toán chu trình mua hàng và thanh toán tại công ty
Kiểm toán và Tư vấn thuế ATAX nhằm:
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Tài chính
3SVTH: Hoàng Thị Diễm Thi
Nghiên cứu tìm hiểu những vấn đề lý luận chung làm cơ sở cho việc tiếp cận lý
luận về báo cáo kiểm toán Báo cáo tài chính.
Qua thực tế tìm hiểu nắm bắt được quy trình thực hiện kiểm toán chu trình mua
hàng thanh toán cụ thể, từ đó đúc rút được kinh nghiệm bài học trong quá trình thực
hiện kiểm toán.
Từ việc nghiên cứu trên rút ra được những ưu, nhược điểm và đề xuất một số
giải pháp hoàn thiện cho quy trình kiểm toán chu trình mua hàng và thanh toán tại
Công ty Kiểm toán và Tư vấn thuế ATAX. Đồng thời có thể đưa ra được một số
hướng nghiên cứu tiếp theo.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
a. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu thực tế quy trình kiểm toán chu trình mua hàng và thanh toán tại
một doanh nghiệp được thực hiện bởi Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn thuế
ATAX.
b. Phạm vi nghiên cứu
Không gian: Đề tài được thực hiện tại Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn
thuế ATAX.
Thời gian thu thập số liệu đề tài: bắt đầu từ ngày 05/02/2012 đến ngày
15/02/2012.
Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam VSA 200, thông tin của khách hàng được
kiểm toán cần được bảo mật nên tên thật của công ty khách hàng không nêu trong luận văn.
4. Phương pháp nghiên cứu
a. Phương pháp thu thập số liệu
Thu thập, nghiên cứu các chuẩn mực, chế độ kế toán và kiểm toán Việt Nam
hiện hành cùng các tài liệu chuyên khảo có liên quan như giáo trình, sách báo về kiểm
toán chu trình mua hàng – thanh toán trong kiểm toán BCTC.
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Tài chính
4SVTH: Hoàng Thị Diễm Thi
Thu thập các tài liệu, hồ sơ năm trước liên quan tới các nghiệp vụ liên quan tới
chu trình mua hàng – thanh toán, khoản mục nợ phải trả nhà cung cấp trong kiểm toán
báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn thuế ATAX.
Quan sát quá trình các KTV tiến hành kiểm toán và phỏng vấn KTV về quy
trình tiến hành kiểm toán chu trình trong thực tế.
Trực tiếp tham gia quy trình kiểm toán với vai trò Trợ lý Kiểm toán viên.
b. Phương pháp xử lý số liệu
Sau khi thu thập số liệu, người viết tiến hành phân tích, tổng hợp, đối chiếu số
liệu cũng như vận dụng các kiến thức và kinh nghiệm thực tế có được về kiểm toán
chu trình mua hàng – thanh toán để từ đó có cái nhìn khái quát về vấn đề nghiên cứu.
5. Tính mới của đề tài
Như đã nói ở trên, chu trình mua hàng – thanh toán là một chu trình quan trọng
bởi lẽ nó làm phát sinh chi phí lớn nhất, các sai sót và gian lận xảy ra sẽ ảnh hưởng
đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Ngoài ra, khoản mục phải trả người bán cũng là một
chỉ tiêu đánh giá độ lành mạnh về mặt tài chính của công ty. Do đó, kiểm toán chu
trình mua hàng và thanh toán trong kiểm toán BCTC luôn luôn được thực hiện trong
các cuộc kiểm toán.
Nội dung kiểm toán chu trình mua hàng – thanh toán có lẽ không mới trong
chương trình đào tạo kiểm toán tài chính. Xong lại mới trong ngân hàng khóa luận của
trường Đại học kinh tế Huế và Công ty Kiểm toán và Tư vấn thuế ATAX bởi lẽ chưa
có ai thực hiện nghiên cứu đề tài này.
Đề tài tìm hiểu thực tế thực hiện công tác kiểm toán chu trình mua hàng – thanh
toán. Qua đó người viết kiến nghị một số giải pháp có tính ứng dụng cao, phù hợp với
đặc điểm công ty dễ thực hiện.
6. Kết cấu đề tài
Ngoài các phần Mở đầu và Kết luận, Luận văn gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận trong quy trình kiểm toán chu trình mua hàng và thanh
toán trong kiểm toán Báo cáo tài chính.
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Tài chính
5SVTH: Hoàng Thị Diễm Thi
Chương 2: Thực trạng quy trình kiểm toán chu trình mua hàng và thanh toán
trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty Kiểm toán và Tư vấn thuế ATAX thực
hiện.
Chương 3: Đưa ra đánh giá và một số giải pháp góp phần hoàn thiện quy trình
kiểm toán chu trình mua hàng và thanh toán do Công ty kiểm toán và Tư vấn thuế
ATAX thực hiện.
Toàn bộ khóa luận được trình bày trong 106 trang với 4 sơ đồ, 11 bảng, 11 tài
liệu tham khảo, ngoài ra còn có các phụ lục khác minh họa.
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Tài chính
6SVTH: Hoàng Thị Diễm Thi
PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUY TRÌNH KIỂM TOÁN
CHU TRÌNH MUA HÀNG VÀ THANH TOÁN TRONG
KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.1. Những vấn đề chung về kiểm toán BCTC doanh nghiệp
1.1.1. Khái niệm về kiểm toán BCTC
“Kiểm toán là xác minh và bày tỏ ý kiến về thực trạng hoạt động cần được kiểm
toán bằng hệ thống phương pháp kỹ thuật của kiểm toán chứng từ và kiểm toán ngoài
chứng từ do các kiểm toán viên có trình độ nghiệp vụ tương xứng thực hiện trên cơ sở
hệ thống pháp lý có hiệu lực”. Hoạt động kiểm toán có thể phân loại theo nhiều tiêu
thức khác nhau, mà căn cứ theo đối tượng cụ thể có thể phân thành kiểm BCTC, kiểm
toán hoạt động và kiểm toán tuân thủ. Trong đó, kiểm toán BCTC là hoạt động chủ
yếu và phổ biến nhất.
Theo chuẩn mực kiểm toán số 200: “Kiểm toán tài chính là việc thu thập và
đánh giá các bằng chứng kiểm toán của các KTV để nhằm xác định tính trung thực và
hợp lý trên khía cạnh trọng yếu của BCTC”.
Mức độ trung thực, hợp lý, hợp pháp của các bản khai tài chính được xác định
dựa trên chuẩn mực kế toán.
Kiểm toán tài chính được thực hiện dựa trên hệ thống chuẩn mực kiểm toán.
Kết quả xác minh của các bản khai tài chính được trình bày trên BCKT.
1.1.2. Đối tượng, khách thể, chủ thể của kiểm toán BCTC
Mục tiêu tổng quát của kiểm toán BCTC là xác minh tính trung thực, hợp lý và
hợp pháp của thông tin trên bản khai tài chính. Do đó, đối tượng trực tiếp của kiểm
toán BCTC là các bản khai tài chính. Bộ phận quan trọng của những bản khai này là
các BCTC. Theo định nghĩa của VSA 200 – Mục tiêu và nguyên tắc cơ bản chi phối
kiểm toán BCTC – “BCTC là hệ thống báo cáo được lập theo chuẩn mực và chế độ kế
toán hiện hành (hoặc được chấp nhận) phản ánh các thông tin kinh tế, tài chính của
đơn vị”. Ngoài ra, bản khai tài chính còn bao gồm những bản kê khai có tính chất pháp
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Tài chính
7SVTH: Hoàng Thị Diễm Thi
lý khác như các bản dự toán và quyết toán ngân sách nhà nước, các bản dự toán và
quyết toán các công trình xây dựng cơ bản, các bản kê khai tài sản cá nhân Ngoài ra,
đối tượng khác của kiểm toán tài chính còn có các tài liệu kế toán, các hoạt động kinh
doanh, tổ chức quản lý của đơn vị
Khách thể của kiểm toán tài chính là một thực thể kinh tế độc lập, có quan hệ
kinh tế với các bên liên quan – một bên có quyền kiểm soát hoặc ảnh hưởng đáng kể
đến bên kia trong quá trình quyết định về hoạt động và tài chính.
Chủ thể của kiểm toán tài chính: Kiểm soát nội bộ, kiểm toán nhà nước và kiểm
toán độc lập.
1.1.3. Phương pháp kiểm toán
Cũng như mọi loại hình kiểm toán khác, để thực hiện chức năng xác minh và
bày tỏ ý kiến, kiểm toán BCTC cũng sử dụng các phương pháp kiểm toán chứng từ
(kiểm tra cân đối, đối chiếu trực tiếp, đối chiếu logic) và phương pháp kiểm toán ngoài
chứng từ (kiểm kê, thực nghiệm, điều tra). Cách thức kết hợp các phương pháp này có
những đặc điểm riêng do chức năng cụ thể của kiểm toán BCTC, đặc điểm của kiểm
toán BCTC, mối quan hệ giữa khách thể và chủ thể kiểm toán BCTC quy định.
Tùy theo việc có dựa vào hay không dựa vào hệ thống KSNB, hình thành hai
phương pháp kiểm toán tài chính:
Phương pháp kiểm toán cơ bản: áp dụng trong trường hợp rủi ro kiểm soát
được đánh giá cao hoặc việc thử nghiệm các kiểm soát tốn nhiều chi phí. Phương pháp
này sử dụng thủ tục phân tích và thử nghiệm chi tiết.
Phương pháp kiểm toán tuân thủ: áp dụng trong trường hợp rủi ro kiểm soát
thấp. Phương pháp này sử dụng các thử nghiệm kiểm soát và thử nghiệm cơ bản.
1.1.4. Mục tiêu kiểm toán tài chính
Theo chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam 200, mục tiêu của kiểm toán BCTC là:
Giúp cho KTV đưa ra ý kiến xác nhận rằng BCTC có được lập trên cơ sở chuẩn mực
và chế độ kế toán hiện hành, tuân thủ pháp luật liên quan và có ảnh hưởng trung thực
và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu hay không.
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Tài chính
8SVTH: Hoàng Thị Diễm Thi
Giúp cho đơn vị được kiểm toán thấy rõ những tồn tại, sai sót để khắc phục
nhằm nâng cao chất lượng thông tin tài chính của đơn vị.
Mục tiêu tổng quát của BCTC là xác minh tính trung thực, hợp lý, hợp pháp của
thông tin trên các bản khai tài chính.
Các mục tiêu kiểm toán chung:
- Sự tồn tại và phát sinh: xác minh tính có thật của tài sản và nợ phải trả trên
BCĐKT, doanh thu và chi phí trên BCKQKD.
- Sự đầy đủ: xác minh tài sản, nguồn vốn và các nghiệp vụ được ghi chép đầy
đủ vào sổ kế toán và được phản ánh đầy đủ trên BCTC.
- Quyền và nghĩa vụ: xác minh quyền kiểm soát đối với tài sản và nghĩa vụ
pháp lý đối với nguồn vốn của đơn vị trên BCĐKT.
- Sự ghi chép chính xác: xác minh các nghiệp vụ kinh tế được ghi nhận đúng tài
khoản, đúng số tiền và đúng kỳ kế toán; sự đúng đắn của việc chuyển sổ, cộng số phát
sinh, tính số dư và lên BCTC.
- Sự đánh giá: xác minh các đối tượng kế toán được đánh giá phù hợp với
nguyên tắc kế toán.
- Sự trình bày và khai báo: xác minh tài sản, nợ phải trả, vốn chủ sở hữu, doanh
thu, chi phí được trình bày và thuyết minh phù hợp với chuẩn mực kế toán.
Mục tiêu kiểm toán cụ thể: là các mục tiêu kiểm toán riêng cho từng khoản mục
hoặc chu trình, được xác định trên cơ sở:
- Mục tiêu kiểm toán chung;
- Đặc điểm của khoản mục hay chương trình;
- Đặc điểm hệ thống kế toán và hệ thống KSNB liên quan đến khoản mục hay
chu trình đó.
1.1.5. Cách thức tiến hành kiểm toán tài chính
Kiểm toán theo khoản mục là nhóm các khoản mục trên BCTC thành các phần
hành và kiểm toán theo nhóm đó. Cách này đơn giản, không bỏ sót khoản mục nào
nhưng không tận dụng được mối quan hệ giữa các khoản mục trên báo cáo khác nhau,
dẫn đến công việc trùng lặp, mất thời gian.
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Tài chính
9SVTH: Hoàng Thị Diễm Thi
Kiểm toán theo chu trình là nhóm các khoản mục, các quy trình có mối quan hệ
chặc chẽ với nhau thành một chu trình và thực hiện kiểm toán theo chu trình đó. Ưu
điểm của cách này là do thu gom được các đầu mối của các mối quan hệ nên sẽ tiết
kiệm thời gian kiểm toán. Nhưng nó có hạn chế là khó sắp xếp hết các khoản mục trên
BCTC vào các chu trình nhất định và hiệu quả giảm nếu quy mô và tính phức tạp của
mỗi yếu tố trong chu trình khá lớn.
1.1.6. Quy trình kiểm toán tài chính
Quy trình kiểm toán tài chính gồm 3 giai đoạn cơ bản:
Chuẩn bị kiểm toán
Thực hiện kiểm toán
Kết thúc kiểm toán
Giai đoạn chuẩn bị kiểm toán:
Chuẩn bị kế hoạch kiểm toán:
Đánh giá khả năng chấp nhận kiểm toán
Nhận diện các lí do kiểm toán của khách hàng
Lựa chọn đội ngũ nhân viên kiểm toán
Hợp đồng kiểm toán
Thu thập thông tin cơ sở:
Tìm hiểu ngành nghề, hoạt động kinh doanh của khách hàng
Nhận diện các bên liên quan
Thu thập thông tin về nghĩa vụ pháp lý của khách hàng
Thực hiện thủ tục phân tích
Đánh giá tính trọng yếu và rủi ro
Tìm hiểu hệ thống KSNB của khách hàng và đánh giá rủi ro kiểm soát
Lập kế hoạch kiểm toán tổng quát
Thiết kế chương trình kiểm toán
Giai đoạn thực hiện kiểm toán:
Thực hiện thử nghiệm kiểm soát (nếu có)
Thực hiện thủ tục phân tích
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Tài chính
10SVTH: Hoàng Thị Diễm Thi
Thực hiện các thử nghiệm chi tiết
Giai đoạn kết thúc kiểm toán:
Xem xét các sự kiện xảy ra sau ngày kết thúc niên độ
Xem xét giả thiết hoạt động liên tục của khách hàng
Đánh giá tổng quát kết quả kiểm toán
Lập báo cáo kiểm toán
1.2. Chu trình mua hàng và thanh toán trong quá trình sản xuất kinh doanh
1.2.1. Đặc điểm, vị trí và nội dung của chu trình mua hàng và thanh toán
trong quá trình sản xuất và kinh doanh
Đối với bất kì doanh nghiệp nào, điểm khởi đầu của quá trình sản xuất, kinh
doanh luôn là quá trình mua hàng. Đối với doanh nghiệp sản xuất, mua hàng ở đây là
mua các nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ phục vụ cho quá trình sản xuất tạo ra
thành phẩm, còn đối với doanh nghiệp thương mại, mua hàng là mua các hàng hóa
phục vụ cho nền kinh doanh của doanh nghiệp. Quá trình mua hàng thì đi đôi với việc
thanh toán (thanh toán bằng tiền hoặc nợ nhà cung cấp). Do vậy chu trình mua hàng –
thanh toán là một trong bốn chu trình kinh doanh quan trọng của doanh nghiệp. Kiểm
toán chu trình mua hàng – thanh toán là phần quan trọng trong kiểm toán BCTC. Chu
trình này có liên quan đến nhiều tài khoản, cần nhiều thời gian kiểm tra trong một cuộc
kiểm toán.
Chu trình mua hàng – thanh toán bao gồm các quyết định và các quá trình cần
thiết để có hàng hóa và dịch vụ phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp. Chu trình thường bắt đầu bằng sự khởi xướng của đơn đặt mua của người có
trách nhiệm cần hàng hóa hay dịch vụ đó và kết thúc bằng việc thanh toán cho nhà
cung cấp về hàng hóa hay dịch vụ nhận được.
1.2.2. Chức năng của chu trình mua hàng và thanh toán
Mặc dù ở các doanh nghiệp là khác, nhu cầu về hàng hóa là khác, nhưng chu
trình mua hàng và thanh toán vẫn phải đảm bảo đầy đủ bốn chức năng:
Xử lý các đơn đặt hàng hoá và dịch vụ
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Tài chính
11SVTH: Hoàng Thị Diễm Thi
- Xác định nhu cầu hàng hóa và dịch vụ cần cung cấp: Bộ phận kế hoạch có
nhiệm vụ lên kế hoạch, cung ứng đảm bảo cung cấp đầy đủ các yếu tố đầu vào để quá
trình sản xuất được liên tục.
- Lập Đơn yêu cầu mua hàng: đơn yêu cầu mua hàng được phê chuẩn bởi
giám đốc hoặc người có thẩm quyền.
- Tìm nhà cung cấp
- Lựa chọn nhà cung cấp: Lựa chọn NCC trên cơ sở đánh giá mức độ uy tín,
so sánh đơn giá, thời gian giao hàng, khuyến mãi và các dịch vụ sau khi nhận hàng.
Nhận hàng hoá hay dịch vụ
- Khi hàng được chuyển đến nơi giao hàng thì bộ phận nhận hàng có nhiệm vụ
kiểm tra số lượng, chất lượng, đối chiếu với giấy chuyển hàng, đơn đặt hàng.
- Lập biên bản nhận hàng
- Bản sao của biên bản nhận hàng được chuyển đến bộ phận liên quan theo quy
định.
- Hàng được chuyển từ bộ phận tiếp nhận qua kho hoặc đưa trực tiếp đến bộ
phận sử dụng.
- Nếu hàng được lưu kho thì phiếu Nhập kho được lập.
Ghi nhận các khoản nợ người bán
- Kế toán kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ và tính toán trên hóa đơn mua hàng
- Đối chiếu các thông tin trên hóa đơn mua hàng với biên bản nhận hàng và
phiếu nhập kho
- Hóa đơn và phiếu nhập kho là cơ sở để ghi nhận vào tài khoản hàng tồn kho
hoặc tài khoản tài sản cố định
- Hóa đơn còn dùng để ghi vào tài khoản phải trả người bán (nếu chưa thanh
toán tiền)
Xử lý và ghi sổ các khoản thanh toán cho người bán
- Phương thức thanh toán có thể thực hiện qua Ủy nhiêm chi, qua ngân hàng
hay bằng tiền mặt.
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Tài chính
12SVTH: Hoàng Thị Diễm Thi
- Người kí duyệt chứng từ chi phải kiểm tra các chứng từ như hóa đơn, biên
bản nhận hàng và đơn đặt hàng
- Những chứng từ sau khi đã sử dụng để thanh toán cần đóng dấu “Đã thanh toán”
- Giấy Nợ ngân hàng và Phiếu chi là những chứng từ dùng để ghi sổ nghiệp vụ
thanh toán.
1.2.3. Chứng từ, sổ sách và tài khoản sử dụng trong chu trình mua hàng và
thanh toán
Trong chu trình mua hàng – thanh toán hầu hết các doanh nghiệp sử dụng các
loại chứng từ và sổ sách sau:
Giấy đề nghị mua hàng: Giấy được lập bởi các bộ phận