Đề tài Đánh giá thực trạng thu hút vốn đầu tư vào ngành công nghiệp tỉnh Quảng Bình

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: T.S Trương Tấn Quân Lời Cảm Ơn Lời đầu tiên em xin chân thành cảm ơn đến quý Thầy, Cô trường Đại học kinh tế Huế, những người đã trực tiếp giảng dạy, truyền đạt những kiến thức bổ ích cho em, đó chính là những nền tảng cơ bản, là những hành trang vô cùng quý giá, là bước đầu cho em bước vào sự nghiệp sau này trong tương lai. Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Thầy giáo, Tiến Sĩ Trương Tấn Quân đã tận tình quan tâm giúp đỡ em trong bốn tháng qua, giải đáp những thắc mắc của em trong quá trình thực tập. Nhờ đó em có thể hoàn thành khoá luận tốt nghiệp này. Bên cạnh đó em cũng xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới Trưởng phòng và các anh chị trong Phòng Kinh Tế Sở Kế Hoạch Đầu Tư tỉnh Quảng Bình đã tạo cơ hội cho em có thể tìm hiểu rõ về môi trường làm việc thực tế mà khi ngồi trên ghế nhà trường em chưa được biết. Em xin chân thành cảm ơn chị Nguyễn Thuý Hằng – chuyên viên phòng Kinh tế dù chị rất bận rộn với công việc nhưng vẫn dành thời gian chỉ bảo, hướng dẫn, tạo mọi điều kiện thuận lợi để em có thể tìm hiểu, thu thập thông tin phục vụ cho bài khoá luận tốt nghiệp. Trong quá trình thực tập và làm bài vì chưa có kinh nghiệm thực tế chỉ dựa vào lý thuyết đã học cùng với thời gian hạn hẹp nên bài khoá luận không tránh khỏi những sai sót. Kính mong nhận được sự nhận xét, góp ý của Quý Thầy, Cô cũng như Chú, các anh chị trong Phòng Kinh Tế Sở Kế Hoạch Đầu Tư tỉnh Quảng Bình để kiến thức của em ngày càng hoàn thiện hơn và rút ra những kinh nghiệm bổ ích có thể áp dụng vào thực tiễn một cách hiệu quả. Một lần nữa em xin chân thành cảm ơn! Huế, tháng 5 năm 2016 Sinh viên Mai Văn Hoài SVTH: Mai Văn Hoài – Lớp: K46B KHĐT 1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: T.S Trương Tấn Quân MỤC LỤC Contents DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................................................v DANH MỤC CÁC ĐỒ THỊ................................................................................................................. vi DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ........................................................................................................ vii PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ .........................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................................... 1 3. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................................... 2 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. 2 4.1 Đối tượng nghiên cứu ......................................................................................................... 2 4.2 Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................................ 2 4.2.1 Phạm vi thời gian ........................................................................................................2 4.2.2 Phạm vi không gian ....................................................................................................2 5. Kết cấu luận văn. ........................................................................................................................ 2 PHẦN II. NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .......................................................................4 CHƯƠNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ VÀO NGÀNH CÔNG NGHIỆP TỈNH QUẢNG BÌNH. ............................................................................................ 4 1.1 Cơ sở lý luận ...................................................................................................................... 4 1.1.1 Vốn đầu tư ...................................................................................................................4 1.1.1.1 Khái niệm vốn đầu tư ...............................................................................................4 1.1.1.2 Đặc điểm của vốn đầu tư ..........................................................................................4 1.1.1.3 Phân loại nguồn vốn đầu tư .....................................................................................7 1.1.2 Lý luận chung về ngành công nghiệp ......................................................................11 1.1.2.1 Khái niệm ngành công nghiệp ................................................................................11 1.1.2.2 Phân loại công nghiệp ............................................................................................11 1.1.2.3 Đặc điểm của ngành công nghiệp ..........................................................................12 1.1.3 Vai trò của vốn đầu tư đối với ngành công nghiệp ..................................................13 1.1.3.1 Vốn đầu tư giải quyết tình trạng thiếu vốn cho đầu tư phát triển của nền kinh tế quốc dân. 13 1.1.3.2 Vốn đầu tư góp phần quan trọng thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, tạo ra những “cú hích” cho sự phát triển. .......14 1.1.3.3 Vốn đầu tư thúc đẩy đầu tư mới máy móc thiết bị, công nghệ sản xuât, nâng cao chất lượng sản phẩm, sức cạnh tranh và hiện đại hoá doanh nghiệp ....................................14 SVTH: Mai Văn Hoài – Lớp: K46B KHĐT i Khóa luận tốt nghiệp GVHD: T.S Trương Tấn Quân 1.1.3.4 Vốn đầu tư góp phần phát triển nguồn nhân lực, tạo thêm nhiều việc làm mới và nâng cao thu nhập cho người lao động ..................................................................................15 1.1.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng thu hút vốn đầu tư vào ngành công nghiệp.........................................................................................................................................16 1.1.4.1 Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên ...........................................................................16 1.1.4.2 Môi trường chính trị - kinh tế - xã hội ....................................................................17 1.1.4.3 Luật pháp và cơ chế chính sách .............................................................................17 1.1.4.4 Thủ tục hành chính .................................................................................................17 1.1.4.5 Cơ sở hạ tầng .........................................................................................................17 1.1.4.6 Nguồn lực về con người .........................................................................................18 1.1.5 Hệ thống các chỉ tiêu đánh giá kết quả thu hút vốn đầu tư vào ngành công nghiệp.18 1.2 Cơ sở thực tiễn .................................................................................................................. 18 1.2.1 Tình hình thu hút vốn đầu tư vào ngành công nghiệp Việt Nam giai đoạn 2011- 201518 1.2.2 Tình hình thu hút vốn đầu tư vào ngành công nghiệp tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2011-2015 ..................................................................................................................................20 1.2.3 Tình hình thu hút vốn đầu tư vào tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011-2015 .............21 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ VÀO NGÀNH CÔNG NGHIỆP TỈNH QUẢNG BÌNH ..................................................................................................................... 24 2.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu ............................................................................................... 24 2.1.1 Đặc điểm điều kiện tự nhiên tỉnh Quảng Bình ...............................................................24 2.1.1.1 Vị trí địa lý..................................................................................................................24 2.1.1.2 Địa hình ......................................................................................................................24 2.1.1.3 Khí hậu .......................................................................................................................24 2.1.2 Tài nguyên thiên nhiên ....................................................................................................25 2.1.2.1 Tài nguyên đất ............................................................................................................25 2.1.2.2 Tài nguyên động, thực vật ..........................................................................................25 2.1.2.3 Tài nguyên biển và ven biển ......................................................................................25 2.1.2.4 Tài nguyên nước .........................................................................................................26 2.1.2.5 Tài nguyên khoáng sản ...............................................................................................26 2.1.3 Nguồn nhân lực ................................................................................................................26 2.1.3.1 Dân số và lao động .....................................................................................................26 2.1.3.2 Kết cấu hạ tầng – kỹ thuật ..........................................................................................30 2.1.4 Tình hình kinh tế xã hội của tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011-2015. ...............................30 SVTH: Mai Văn Hoài – Lớp: K46B KHĐT ii Khóa luận tốt nghiệp GVHD: T.S Trương Tấn Quân 2.1.3 Thuận lợi, khó khăn, cơ hội và thách thức trong thu hút vốn đầu tư vào ngành công nghiệp tỉnh Quảng Bình. ............................................................................................................33 2.1.3.1 Thuận lợi ....................................................................................................................33 2.1.3.2 Khó khăn ....................................................................................................................34 2.1.3.3 Cơ hội .........................................................................................................................35 2.1.3.4 Thách thức ..................................................................................................................37 2.2 Thực trạng thu hút vốn đầu tư vào ngành công nghiệp tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011-2015 ........................................................................................................................................................ 37 2.2.1 Tình hình phát triển Công nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Bình ......................................37 2.2.2 Tình hình thu hút vốn đầu tư cho phát triển kinh tế Quảng Bình giai đoạn 2011-2015 ....39 2.2.3 Vốn đầu tư vào Công Nghiệp tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011-2015 ..............................41 2.2.3.1 Quy mô vốn đầu tư vào ngành công nghiệp tỉnh Quảng Bình phân theo nguồn vốn giai đoạn 2011-2015 ..............................................................................................................41 2.2.3.2 Tình hình thu hút vốn đầu tư vào các nhóm ngành công nghiệp tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011-2015......................................................................................................................44 2.2.3.3 Tình hình thu hút vốn đầu tư vào các khu kinh tế, khu công nghiệp tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011-2015. .............................................................................................................49 2.3 Đánh giá của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Bình. .......................................................................................................................... 52 2.3.1 Đánh giá của các doanh nghiệp về môi trường đầu tư trên địa bàn tỉnh Quảng Bình53 2.3.2 Kiểm đinh ANOVA về sự khác biệt trong việc đánh giá về môi trường đầu tư giữa các doanh nghiệp...................................................................54 2.3.2.1 Kiểm định ANOVA về sự khác biệt trong việc đánh giá môi trường đầu tư theo loại hình doanh nghiệp ..................................................................................................................54 2.3.2.2 Kiểm định ANOVA về sự khác biệt trong việc đánh giá môi trường đầu tư theo lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp ...........................................................................................57 2.3.3 Đánh giá chung về các khó khăn của doanh nghiệp khi hoạt động tại địa phương. ....59 2.4. Những thành tựu và hạn chế nhờ thu hút vốn đầu tư vào công nghiệp tỉnh Quảng Bình ........................................................................................................................................................ 61 2.4.1 Thành tựu .........................................................................................................................61 2.4.2 Hạn chế .............................................................................................................................62 2.4.2.1 Hạn chế .......................................................................................................................62 2.4.2.2 Nguyên nhân ...............................................................................................................62 CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ VÀO NGÀNH CÔNG NGHIỆP TỈNH QUẢNG BÌNH ........................................................................................ 64 3.1 Định hướng và giải pháp thu hút vốn đầu tư vào ngành công nghiệp tỉnh Quảng Bình 64 SVTH: Mai Văn Hoài – Lớp: K46B KHĐT iii Khóa luận tốt nghiệp GVHD: T.S Trương Tấn Quân 3.1.1 Định hướng phát triển công nghiệp tỉnh Quảng Bình đến năm 2020 ...........................64 3.1.1.1. Quan điểm, mục tiêu phát triển .................................................................................64 3.1.1.1.1. Quan điểm phát triển ..............................................................................................64 3.2.1.1.2. Mục tiêu phát triển .................................................................................................64 3.1.2. Định hướng phát triển các chuyên ngành công nghiệp ....................................................65 3.1.2.1. Ngành công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản .................................................65 3.1.2.2. Công nghiệp cơ bản ..................................................................................................65 3.1.2.3. Công nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản ................................................................66 3.1.2.4. Công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng ...................................................................66 3.1.2.5. Công nghiệp điện, nước ............................................................................................67 3.1.2.6. Công nghiệp dệt may, da giày ...................................................................................67 3.1.3. Định hướng phát triển các khu, cụm công nghiệp ............................................................67 3.1.4. Nhu cầu vốn đầu tư ..........................................................................................................68 3.2. Những giải pháp thu hút vốn đầu tư vào ngành công nghiệp tỉnh Quảng Bình .................... 68 3.2.1 Giải pháp về quy hoạch .....................................................................................................68 3.2.2. Giải pháp về nguồn vốn ...................................................................................................68 3.2.3 Giải pháp về phát triển hạ tầng kinh tế ..............................................................................69 3.2.4. Giải pháp về đào tạo phát triển nguồn nhân lực ...............................................................70 3.2.5. Giải pháp về thị trường tiêu thụ sản phẩm .......................................................................71 3.2.6. Giải pháp về khoa học công nghệ ....................................................................................71 3.2.7. Giải pháp về bảo vệ môi trường .......................................................................................71 3.2.8. Giải pháp về cơ chế chính sách ........................................................................................72 3.2.9. Nâng cao năng lực bộ máy hành chính địa phương .........................................................72 3.2.10. Các giải pháp khác .........................................................................................................73 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .........................................................................................74 3.1 Kết luận ........................................................................................................................................74 3.2 Kiến nghị ...................................................................................................................................... 75 3.2.1 Đối với Trung ương ...........................................................................................................75 3.2.2 Đối với UBND tỉnh ...........................................................................................................75 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................................................76 PHỤ LỤC 1 .............................................................................................................................................2 PHỤ LỤC 2 .............................................................................................................................................6 PHỤ LỤC 3 ...........................................................................................................................................11 PHỤ LỤC 4 ...........................................................................................................................................13 SVTH: Mai Văn Hoài – Lớp: K46B KHĐT iv Khóa luận tốt nghiệp GVHD: T.S Trương Tấn Quân DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VĐT: Vốn đầu tư UBND: Uỷ ban nhân dân KCN: Khu công nghiệp TTCN: Tiểu thủ công nghiệp DV: Dịch vụ XD: Xây dựng CN: Công nghiệp NLTS: Nông lâm thuỷ sản LĐ: Lao động PP: phân phối SVTH: Mai Văn Hoài – Lớp: K46B KHĐT v Khóa luận tốt nghiệp GVHD: T.S Trương Tấn Quân DANH MỤC CÁC ĐỒ THỊ Biểu đồ 2.1:Cơ cấu vốn đầu tư phân theo ngành kinh tế tỉnh Quảng Bình năm 2011 ( biểu đồ a) và năm 2015 (biểu đồ b). ........................................................................................................................41 Biểu đồ 2.2:Tổng mức vốn đầu tư vào ngành công nghiệp tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011-2015 ................................................................................................................................................................43 Biểu đồ 2.3: Tình hình thu hút vốn đầu tư vào nhóm ngành công nghiệp khai khoáng và giá trị sản xuất ngành khai khoáng theo giá hiện hành của tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011-2015 .................47 Biểu đồ 2.4: Tình hình thu hút vốn đầu tư vào nhóm ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và giá trị sản xuất ngành công nghiệp chế biến, chế tạo theo giá hiện hành của tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011-2015..49 SVTH: Mai Văn Hoài – Lớp: K46B KHĐT vi Khóa luận tốt nghiệp GVHD: T.S Trương Tấn Quân DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1.1: Vốn đầu tư vào các nhóm