Đề tài Đổi mới quản lý tại Công ty Xăng dầu Lào

Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Trong xu h­íng më réng giao l­u th­¬ng m¹i vµ hîp t¸c quèc tÕ kh«ng chØ trong ph¹m vi quèc gia mµ cßn ë quy m« toµn cÇu th× ngµnh kinh doanh x¨ng dÇu cã vai trß rÊt quan träng, nhÊt lµ ®èi víi Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo (CHDCND Lµo), v× x¨ng dÇu cña Lµo hÇu nh­ ph¶i nhËp khÈu toµn bé. C«ng ty X¨ng dÇu Lµo lµ mét c«ng ty lín vµ cã tÇm quan träng cña ®Êt n­íc Lµo. Chøc n¨ng chÝnh cña C«ng ty lµ kinh doanh x¨ng dÇu phôc vô qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña Lµo. Qua nh÷ng n¨m thùc hiÖn ®­êng lèi chÝnh s¸ch kinh tÕ míi cña §¶ng Nh©n d©n c¸ch m¹ng Lµo, nhÊt lµ tõ n¨m 1990 ®Õn nay, C«ng ty X¨ng dÇu Lµo ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ, qu¶n lý cña C«ng ty X¨ng dÇu, so víi tr­íc, ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn bé râ rÖt. Tuy nhiªn, so víi yªu cÇu, môc tiªu vµ nhiÖm vô trong ®iÒu kiÖn míi, còng nh­ so víi n¨ng lùc cña m×nh, C«ng ty X¨ng dÇu Lµo hiÖn nay cßn nhiÒu h¹n chÕ, bÊt cËp, khiÕm khuyÕt lµm cho hiÖu qu¶ kinh doanh cña C«ng ty ch­a cao. V× thÕ, ®Ó ®¶m ®­¬ng ®­îc vai trß cña m×nh, C«ng ty X¨ng dÇu Lµo cÇn ®æi míi qu¶n lý. §Ó ®ãng gãp vµo c«ng cuéc tiÕp tôc ®æi míi ®ã, ®Ò tµi: "§æi míi qu¶n lý ë C«ng ty X¨ng dÇu Lµo" ®­îc chän nghiªn cøu trong luËn v¨n. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tµi Cho tíi nay, ë nh÷ng gãc ®é kh¸c nhau, ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ®æi míi qu¶n lý th­¬ng m¹i theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ®· ®­îc c«ng bè. §Æc biÖt, viÖc chuyÓn ngµnh x¨ng dÇu sang kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ®ang lµ vÊn ®Ò g©y tranh luËn hÕt søc s«i næi. Thùc tÕ ®· cã mét sè luËn v¨n, bµi b¸o, t¹p chÝ... ®Ò cËp ®Õn tõng mÆt, tõng vÊn ®Ò trong kinh doanh ngµnh hµng x¨ng dÇu nh­: - LuËn ¸n phã tiÕn sÜ khoa häc Kinh tÕ: Kinh doanh x¨ng dÇu theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta hiÖn nay, cña NguyÔn Cao V·ng, Hµ Néi, 1995. - LuËn v¨n cao häc, chuyªn ngµnh Kinh tÕ th­¬ng m¹i: Thóc ®Èy ho¹t ®éng t¸i xuÊt khÈu x¨ng dÇu ë Tæng C«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam, cña Ph¹m §øc Th¾ng, Hµ Néi, 2004. - LuËn ¸n tiÕn sÜ, chuyªn ngµnh Qu¶n lý kinh tÕ cña häc viªn Lµo viÕt vÒ vÊn ®Ò: Tæ chøc vµ qu¶n lý doanh nghiÖp nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë Céng hßa D©n chñ Nh©n d©n Lµo, cña Ph« Thi L¸t Ph«m Ph« Thi, Hµ Néi, 2005... C¸c t¸c gi¶ trªn ®· ®Ò cËp mét sè vÊn ®Ò vÒ kinh doanh x¨ng dÇu. Tuy nhiªn ch­a cã c«ng tr×nh nµo trïng lÆp víi h­íng nghiªn cøu cña luËn v¨n. 3. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô cña luËn v¨n - Môc ®Ých cña luËn v¨n: lµ lµm râ c¬ së lý thuyÕt vµ thùc tiÔn cña qu¶n lý ë C«ng ty X¨ng dÇu Lµo, tõ ®ã ®Ò xuÊt h­íng ®æi míi qu¶n lý ë C«ng ty trong thêi gian tíi. - NhiÖm vô cña luËn v¨n: + Kh¸i qu¸t c¬ së lý thuyÕt cña qu¶n lý c«ng ty kinh doanh x¨ng dÇu trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ toµn cÇu hãa. + Ph©n tÝch thùc tr¹ng qu¶n lý cña C«ng ty X¨ng dÇu Lµo trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. + §Ò xuÊt ph­¬ng h­íng, gi¶i ph¸p ®æi míi qu¶n lý ë C«ng ty X¨ng dÇu Lµo trong thêi gian tíi. 4. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña luËn v¨n - §èi t­îng nghiªn cøu cña luËn v¨n lµ ho¹t ®éng qu¶n lý ë C«ng ty X¨ng dÇu thuéc n­íc CHDCND Lµo. - Thêi gian xem xÐt chñ yÕu lµ tõ khi ®æi míi (n¨m 1986) ®Õn nay. 5. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu cña luËn v¨n Dùa trªn c¬ së lý thuyÕt hiÖn cã vÒ qu¶n lý c«ng ty kinh doanh x¨ng dÇu, qu¸n triÖt c¸c quan ®iÓm, ®­êng lèi cña §¶ng, Nhµ n­íc CHDCND Lµo vµ sè liÖu thèng kª cña C«ng ty X¨ng dÇu Lµo, luËn v¨n ph©n tÝch, tæng hîp, kh¸i qu¸t ®Ó rót ra c¸c kÕt luËn cÇn thiÕt. Trong khi luËn chøng, luËn v¨n cã sö dông kinh nghiÖm cña mét sè c«ng ty kh¸c (nhÊt lµ Tæng c«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam) ®Ó lµm ®èi t­îng so s¸nh. Ngoµi ra, luËn v¨n còng tiÕn hµnh ph©n tÝch c¸c ý kiÕn tr¶ lêi pháng vÊn cña c¸c chuyªn gia trong lÜnh vùc qu¶n lý kinh doanh x¨ng dÇu ë Lµo. 6. §ãng gãp vÒ khoa häc cña luËn v¨n - Kh¸i qu¸t lý thuyÕt vÒ qu¶n lý kinh doanh x¨ng dÇu. - Tæng thuËt kinh nghiÖm cña mét sè c«ng ty kinh doanh x¨ng dÇu. - Lµm râ thùc tr¹ng qu¶n lý ë C«ng ty X¨ng dÇu Lµo. - §Ò xuÊt mét sè ph­¬ng h­íng, gi¶i ph¸p ®Ó c¸c nhµ qu¶n lý C«ng ty X¨ng dÇu Lµo cã thÓ tham kh¶o nh»m x©y dùng mét c¬ chÕ qu¶n lý míi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¸t triÓn cña C«ng ty X¨ng dÇu Lµo trong thêi gian tíi. 7. KÕt cÊu luËn v¨n Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n ®­îc kÕt cÊu thµnh 3 ch­¬ng. Ch­¬ng 1 Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ qu¶n lý c«ng ty kinh doanh x¨ng dÇu ë céng hoµ d©n chñ nh©n d©n lµo 1.1. §Æc ®iÓm vµ vai trß cña kinh doanh x¨ng dÇu ë céng hoµ d©n chñ nh©n d©n lµo 1.1.1. Kh¸i niÖm kinh doanh x¨ng dÇu Ngµy nay, x¨ng dÇu lµ nguån n¨ng l­îng chñ yÕu ®¶m b¶o cho c¸c ngµnh kinh tÕ vµ nhiÒu ho¹t ®éng x· héi ph¸t triÓn, nhÊt lµ trong lÜnh vùc giao th«ng vËn t¶i. ChÝnh v× thÕ, s¶n xuÊt vµ kinh doanh x¨ng dÇu trë thµnh ngµnh hµng cã vai trß chiÕn l­îc ë tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Kh¸i niÖm kinh doanh x¨ng dÇu bao hµm nhiÒu néi dung ®a d¹ng. Cã thÓ hiÓu kinh doanh x¨ng dÇu theo nghÜa réng, bao gåm tõ kh©u khai th¸c, läc dÇu, vËn chuyÓn ®Õn ph©n phèi. Còng cã thÓ hiÓu kinh doanh x¨ng dÇu theo nghÜa hÑp, chØ bao gåm kh©u mua, vËn chuyÓn, l­u gi÷ vµ ph©n phèi. ThuËt ng÷ kinh doanh x¨ng dÇu trong luËn v¨n nµy ®­îc sö dông theo nghÜa hÑp cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh x¨ng dÇu ë Lµo. Ngay c¶ khi hiÓu theo nghÜa hÑp, kinh doanh x¨ng dÇu còng bao gåm nhiÒu c«ng ®o¹n vµ nghiÖp vô nh­: t×m kiÕm vµ x©y dùng quan hÖ ®èi t¸c víi c¸c tËp ®oµn s¶n xuÊt vµ cung øng dÇu má trªn thÕ giíi; thuª hoÆc tù m×nh vËn chuyÓn x¨ng dÇu ®Õn nh÷ng ®Þa ®iÓm cÇn thiÕt; x©y dùng c¸c kho chøa, x©y dùng m¹ng l­íi ph©n phèi b¸n lÎ vµ b¸n bu«n trªn thÞ tr­êng. §èi víi c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn, ch­a cã kh¶ n¨ng khai th¸c vµ läc dÇu trong n­íc, nh­ CHDCND Lµo, th× toµn bé x¨ng dÇu ®Òu ph¶i nhËp khÈu vµ viÖc vËn chuyÓn phÇn lín dÇu tõ n­íc ngoµi vÒ biªn giíi quèc gia ph¶i thuª c¸c c«ng ty cña n­íc ngoµi. Ngoµi ra, m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô kinh doanh vµ vËn chuyÓn x¨ng dÇu còng ph¶i nhËp khÈu. Doanh nghiÖp kinh doanh x¨ng dÇu gåm nhiÒu lo¹i. Cã lo¹i doanh nghiÖp kinh doanh tæng hîp tõ kh©u mua bu«n ®Õn kh©u b¸n lÎ th«ng qua c¸c c©y x¨ng. Cã doanh nghiÖp kinh doanh kh©u nhËp khÈu x¨ng dÇu vµ b¸n bu«n cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Cã doanh nghiÖp chuyªn b¸n lÎ x¨ng dÇu trªn thÞ tr­êng néi ®Þa; cã doanh nghiÖp ®¶m nhËn kh©u kho b·i vµ vËn chuyÓn…Nh×n chung, mçi doanh nghiÖp lùa chän mét hoÆc mét sè kh©u trong quy tr×nh kinh doanh x¨ng dÇu tuú theo thÕ m¹nh vµ søc c¹nh tranh cña tõng doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp kinh doanh x¨ng dÇu, mét mÆt ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c tù trang tr¶i vµ cã l·i, mÆt kh¸c, ph¶i phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cô thÓ cña ®Êt n­íc. NÕu chØ v× lîi nhuËn hoÆc ®¬n thuÇn do quan hÖ cung cÇu hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh, mµ n©ng gi¸ nh»m thu lîi nhuËn cao sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng kh¸c cña x· héi. Do vËy, h×nh thøc kinh doanh v× môc tiªu lîi nhuËn trong kinh doanh x¨ng dÇu ph¶i lu«n lu«n ®Æt trong tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi chung cña ®Êt n­íc. ë hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi, Nhµ n­íc ®Òu quy ®Þnh møc lîi nhuËn hîp lý cho kinh doanh x¨ng dÇu. ë CHDCND Lµo, gi¸ b¸n x¨ng dÇu do Nhµ n­íc khèng chÕ, chØ ®¹o. CÇn ph©n biÖt lîi Ých trùc tiÕp cña kinh doanh x¨ng dÇu vµ phÇn ®ãng gãp vµo tæng lîi Ých x· héi cña nã. Lîi nhuËn trong kinh doanh x¨ng dÇu, mét mÆt, chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp cña ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi th«ng qua chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ, mÆt kh¸c, lîi Ých cña ho¹t ®éng nµy cßn gi¸n tiÕp biÓu hiÖn th«ng qua hiÖu qu¶ chung cña nÒn kinh tÕ - x· héi. §Æc ®iÓm trªn ®ßi hái ho¹t ®éng kinh doanh x¨ng dÇu ph¶i chó ý c¸c khÝa c¹nh sau: - Ph¶i lu«n g¾n chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh kinh doanh x¨ng dÇu víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi chung cña ®Êt n­íc. - Nhµ n­íc ph¶i cã c¬ chÕ, chÝnh s¸ch t¸c ®éng vµo ho¹t ®éng kinh doanh x¨ng dÇu nh»m: + §Þnh h­íng vµ kiÓm so¸t ®­îc ho¹t ®éng nµy. + B¶o ®¶m cho ho¹t ®éng nµy võa cã thu nhËp hîp lý võa phôc vô tèt cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. Trong kinh doanh x¨ng dÇu ë n­íc CHDCND Lµo ph¶i ®Æc biÖt quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nhËp khÈu sao cho cã lîi nhÊt vµ t×m ®­îc b¹n tin cËy nhÊt ®Ó dÔ øng tr­íc. 1.1.2. §Æc ®iÓm cña kinh doanh x¨ng dÇu ë Céng hoµ D©n chñ Nh©n d©n Lµo 1.1.2.1. Kinh doanh x¨ng dÇu ë Lµo lµ mét ngµnh ®Æc biÖt X¨ng dÇu lµ mét ®èi t­îng kinh doanh cã tÝnh ®Æc thï. X¨ng dÇu kh«ng chØ lµ mét lo¹i hµng ho¸ cã ®Æc ®iÓm gièng nh­ c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c mµ cßn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh kinh doanh chóng. TÝnh chÊt ®Æc thï cña lo¹i hµng ho¸ nµy thÓ hiÖn trªn mét sè mÆt chñ yÕu sau ®©y: - X¨ng dÇu (trõ mì b«i tr¬n) ®Òu ë thÓ láng, rÊt dÔ bèc ch¸y, rÊt nh¹y c¶m víi sù thay ®æi cña nhiÖt ®é m«i tr­êng. Trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é trªn 230C víi ¸p suÊt trªn 100 ¸p mèt phe, chØ cÇn mét tia löa ®iÖn phãng qua cã thÓ g©y ph¶n øng sinh nhiÖt lµm x¨ng bèc ch¸y. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái c«ng t¸c phßng ch¸y, ch÷a ch¸y trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ sö dông x¨ng dÇu ph¶i hÕt søc nghiªm ngÆt. Do ®ã, ph­¬ng tiÖn vµ thiÕt bÞ sö dông trong kinh doanh x¨ng dÇu ®Òu ph¶i lµ nh÷ng ph­¬ng tiÖn thiÕt bÞ chuyªn dïng. C«ng t¸c phßng ch¸y ch÷a ch¸y lu«n g¾n liÒn víi toµn bé qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh vµ sö dông x¨ng dÇu. - X¨ng dÇu lµ mét lo¹i s¶n phÈm rÊt dÔ bÞ hao mßn "v« h×nh". Trªn thùc tÕ kinh doanh x¨ng dÇu lu«n ph¶i chÊp nhËn tû lÖ hao mßn v« h×nh nµy. V× vËy, trong ho¹t ®éng kinh doanh x¨ng dÇu cÇn ph¶i tÝnh to¸n vµ cã biÖn ph¸p h¹n chÕ hao hôt ®Ó gãp phÇn ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n. - X¨ng dÇu lµ mÆt hµng rÊt dÔ bÞ kÐm hoÆc mÊt phÈm chÊt. §Æc tÝnh nµy ®ßi hái quy tr×nh nhËp, xuÊt, ph­¬ng tiÖn tån chøa, lo¹i h×nh vµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, kü thuËt b¶o qu¶n vµ sö dông x¨ng dÇu ph¶i ®­îc nghiªn cøu, tÝnh to¸n kü l­ìng vµ ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ kü thuËt, tæ chøc qu¶n lý trong qu¸ tr×nh kinh doanh x¨ng dÇu, nÕu kh«ng sÏ lµm cho x¨ng dÇu bÞ kÐm phÈm chÊt. X¨ng dÇu kÐm phÈm chÊt sÏ g©y nhiÒu hËu qu¶ nh­: + X¨ng vµ dÇu Diezel kÐm phÈm chÊt ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh kÝch næ vµ ph¸ huû ®éng c¬; nÕu dÇu b«i tr¬n kh«ng cã ®é nhít b¶o ®¶m, kh«ng chØ lµm cho qu¸ tr×nh bµo mßn kim lo¹i diÔn ra nhanh h¬n mµ cßn sinh ra mét hµm l­îng qu¸ quy ®Þnh c¸c chÊt dÉn ®Õn ph¶n øng nhiÖt m¹nh h¬n, ph¸ huû m¸y mãc thiÕt bÞ. + ViÖc kinh doanh x¨ng dÇu kÐm phÈm chÊt sÏ g©y ra t¸c h¹i lan truyÒn vµ trùc tiÕp ph¸ huû n¨ng lùc s¶n xuÊt, lµm ¶nh h­ëng nghiªm träng ®Õn tÊt c¶ c¸c mÆt s¶n xuÊt vµ ®êi sèng x· héi. - X¨ng dÇu cßn chøa ®ùng nhiÒu ho¸ chÊt ®éc h¹i ®èi víi c¬ thÓ con ng­êi nh­ ch×, l­u huúnh, axÝt... V× thÕ, nh÷ng ng­êi lao ®éng tiÕp xóc víi x¨ng dÇu ph¶i ®­îc b¶o ®¶m phßng ngõa ®éc h¹i, ph¶i cã chÕ ®é b¶o hé lao ®éng vµ thùc hiÖn c¸c thao t¸c lao ®éng theo mét quy tr×nh c«ng nghÖ chÆt chÏ. Ngoµi ra, doanh nghiÖp kinh doanh x¨ng dÇu ph¶i b¶o vÖ m«i tr­êng xung quanh n¬i tån chøa x¨ng dÇu, tr¸nh g©y nªn « nhiÔm m«i tr­êng ¶nh h­ëng ®Õn sù sèng xung quanh. Nh÷ng ®Æc ®iÓm lý ho¸ kÓ trªn cña mÆt hµng x¨ng dÇu ®ßi hái doanh nghiÖp kinh doanh x¨ng dÇu ph¶i b¶o ®¶m c¸c mÆt: kü thuËt trong kinh doanh, ph­¬ng tiÖn chuyªn dïng cho kinh doanh, an toµn trong kinh doanh... ®Ó cho qu¸ tr×nh kinh doanh ®­îc diÔn ra b×nh th­êng. Do x¨ng dÇu lµ hµng ho¸ cã tÝnh ®Æc biÖt, nªn kinh doanh x¨ng dÇu còng cã nh÷ng yªu cÇu, ®Æc ®iÓm riªng vµ bÞ chi phèi bëi c¸c nh©n tè sau ®©y: + X¨ng dÇu lµ mét chÊt láng cã yªu cÇu cao vÒ kü thuËt vµ chÊt l­îng ®ßi hái ph¶i cã quy tr×nh tån chøa, c¬ së vËt chÊt tèi thiÓu, b¶o qu¶n kü cµng, vËn chuyÓn nghiªm ngÆt víi nh÷ng ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, thiÕt bÞ chøa ®ùng b¬m rãt chuyªn dïng hiÖn ®¹i ho¸, tù ®éng ho¸ cao. + X¨ng dÇu ®­îc tiªu dïng, sö dông réng r·i trong tÊt c¶ c¸c ngµnh, lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ ®êi sèng x· héi, trªn mäi ®Þa bµn d©n c­ kh¸c nhau trªn c¶ n­íc, ®ßi hái ph¶i cã m¹ng l­íi hîp lý, gi¶m chi phÝ l­u th«ng vËn chuyÓn, qu¶n lý tèt ®­îc chÊt l­îng hµng ho¸. + Kinh doanh x¨ng dÇu theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, nh­ng ph¶i chÞu sù qu¶n lý chÆt chÏ cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc, nhÊt lµ vÒ thuÕ, gi¸ c¶, chÊt l­îng hµng ho¸, an toµn phßng ch¸y ch÷a ch¸y, b¶o vÖ lîi Ých ng­êi tiªu dïng, lîi Ých cña c¸c chñ thÓ tham gia kinh doanh, lîi Ých cña nhµ n­íc vµ lîi Ých x· héi. + Ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé chuyªn dông, cã tay nghÒ giái ®Ó l¾p ®Æt, söa ch÷a kÞp thêi c¸c ph­¬ng tiÖn kinh doanh. 1.1.2.2. Kinh doanh x¨ng dÇu ë Lµo lu«n g¾n víi c¸c biÕn ®éng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi Kinh doanh x¨ng dÇu hiÖn nay ë n­íc CHDCND Lµo thùc chÊt lµ kinh doanh hµng ho¸ nhËp khÈu. HiÖn nay khèi l­îng x¨ng dÇu tiªu dïng ë n­íc CHDCND Lµo 100% lµ hµng nhËp khÈu, cho nªn gi¸ c¶ x¨ng dÇu phô thuéc vµo gi¸ c¶ thÞ tr­êng thÕ giíi vµ khu vùc. Ngoµi ra gi¸ thµnh cña x¨ng dÇu chÞu thªm: chi phÝ vËn chuyÓn tõ n­íc xuÊt khÈu vÒ Lµo, vËn chuyÓn néi ®Þa, chi phÝ bèc dì, chi phÝ b¶o qu¶n, thuÕ nhËp khÈu... nªn gi¸ thµnh x¨ng dÇu ë n­íc CHDCND Lµo th­êng cao so víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc. Trong kinh doanh x¨ng dÇu ë Lµo cÇn chó ý c¸c vÊn ®Ò sau: - X¸c ®Þnh nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Ó cã kÕ ho¹ch nhËp khÈu ®óng tiÕn ®é, ®óng kÕ ho¹ch (trong ®ã cã tÝnh ®Õn nh÷ng yÕu tè khan hiÕm, cã dù tr÷ quèc gia) c©n ®èi ®­îc cung - cÇu thÞ tr­êng, æn ®Þnh gi¸ c¶. - Tæ chøc ph©n phèi nguån hµng tõ n­íc xuÊt khÈu vÒ c¸c ®Çu mèi trong n­íc mét c¸ch hîp lý, ®¶m b¶o qu·ng ®­êng vËn chuyÓn cña hµng ho¸ lµ ng¾n nhÊt, tiÕt kiÖm chi phÝ. - Hîp lý ho¸, tèi ­u ho¸ c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, cÇu, ®­êng, c¶ng nhËp kho, bÓ chøa ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ. - X©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cña ngµnh ph¶i b¶o ®¶m theo mét quy ho¹ch thèng nhÊt, võa tiÕt kiÖm ®Çu t­, võa cã kh¶ n¨ng sö dông triÖt ®Ó, hîp lý c¬ së vËt chÊt - kü thuËt. - Kinh doanh x¨ng dÇu ®ßi hái ng­êi lµm kinh doanh ph¶i n¾m v÷ng thÞ tr­êng quèc tÕ vµ khu vùc, c¸c luËt lÖ quèc tÕ. §Ó cã mét lÝt x¨ng dÇu phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng x· héi ë n­íc CHDCND Lµo, doanh nghiÖp th­êng vËn chuyÓn hµng ho¸ theo mét chu tr×nh: N­íc xuÊt khÈu (ViÖt Nam - Th¸i Lan) Þ VËn chuyÓn Þ Kho trong n­íc Þ VËn chuyÓn trong n­íc Þ §Õn c¸c kho chi nh¸nh c¸c tØnh Þ C¸c ®iÓm b¸n lÎ Þ Ng­êi tiªu dïng. Mçi chu tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸ ®Òu qua c¸c kh©u: giao nhËn, vËn chuyÓn, dÞch vô kü thuËt, ph­¬ng thøc thanh to¸n..., mçi kh©u trong chu tr×nh ®ßi hái ph¶i cã mét c«ng nghÖ kü thuËt, nghiÖp vô thÝch hîp. Kinh doanh hµng nhËp khÈu, doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng ph¶i chÞu sù t¸c ®éng cña c¬ chÕ qu¶n lý trong n­íc, mµ cßn chÞu t¸c ®éng cña c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc, t¸c ®éng cña n­íc xuÊt hµng ho¸... V× thÕ, kinh doanh x¨ng dÇu cã nh÷ng yªu cÇu cña ngµnh hµng cã tÝnh quèc tÕ, trong ®ã chøa ®ùng rÊt nhiÒu vÊn ®Ò phøc t¹p mµ viÖc gi¶i quyÕt nã kh«ng chØ ë tÇm quèc gia mµ cßn ë tÇm quèc tÕ. Do tÝnh quèc tÕ cña kinh doanh x¨ng dÇu, nªn c¸c ®Æc tÝnh phøc t¹p kh¸c cña nã l¹i cµng t¨ng thªm. ChÝnh v× thÕ, ho¹t ®éng kinh doanh x¨ng dÇu ë n­íc CHDCND Lµo ph¶i lu«n g¾n chÆt víi thÞ tr­êng x¨ng dÇu quèc tÕ vµ thÞ tr­êng x¨ng dÇu khu vùc ®Ó cã ®èi s¸ch hîp lý. NÕu kh«ng chñ ®éng ®èi phã th× ngµnh kinh doanh x¨ng dÇu ë CHDCND Lµo sÏ gÆp nhiÒu rñi ro, g©y bÊt lîi kh«ng chØ cho ngµnh mµ cßn cho nÒn kinh tÕ. 1.1.2.3. Kinh doanh x¨ng dÇu ë Lµo cã tÝnh c¹nh tranh ®Æc biÖt DÇu má cã ý nghÜa quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nªn c¸c quèc gia ®Òu cã chiÕn l­îc riªng vÒ khai th¸c, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu x¨ng dÇu. ChiÕn l­îc cña mçi quèc gia céng víi nguån dÇu má khan hiÕm vµ quy tr×nh khai th¸c, vËn chuyÓn hiÖn ®¹i lµm t¨ng møc c¹nh tranh trong kinh doanh x¨ng dÇu. Møc ®é c¹nh tranh gay g¾t trong kinh doanh x¨ng dÇu biÓu hiÖn d­íi c¸c khÝa c¹nh sau: trªn thÞ tr­êng ë n­íc CHDCND Lµo hiÖn nay ®· cã 16 c«ng ty ho¹t ®éng kinh doanh x¨ng dÇu c¹nh tranh víi nhau vµ ®Òu c¹nh tranh gay g¾t ë c¶ c«ng ®o¹n nhËp khÈu lÉn c«ng ®o¹n ph©n phèi cho ng­êi tiªu dïng, nhÊt lµ ë c«ng ®o¹n mua b¸n s¶n phÈm vµ ho¹t ®éng dÞch vô ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng trong s¶n xuÊt vµ ®êi sèng x· héi nh»m môc ®Ých kiÕm lêi. Kinh doanh x¨ng dÇu ë Lµo cã ®Æc ®iÓm c¬ b¶n lµ ho¹t ®éng kinh doanh kh«ng g¾n trùc tiÕp víi khai th¸c vµ chÕ biÕn s¶n phÈm trong n­íc mµ lµ kinh doanh hµng hãa nhËp khÈu tõ n­íc ViÖt Nam, Th¸i Lan. C¸c c«ng ty ph¶i chñ ®éng tÝnh to¸n møc lîi nhuËn cho ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cô thÓ cña ®Êt n­íc. C¸c c«ng ty cña nhµ n­íc cµng kh«ng ®­îc phÐp ho¹t ®éng chØ v× lîi nhuËn hoÆc ®¬n thuÇn do quan hÖ cung - cÇu hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh mµ ph¶i chó ý ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng x· héi trong n­íc. KÕ ho¹ch, môc tiªu lîi nhuËn trong kinh doanh x¨ng dÇu cña c«ng ty ph¶i lu«n ®Æt trong tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi chung cña ®Êt n­íc. Nãi c¸ch kh¸c, kinh doanh x¨ng dÇu trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ë n­íc CHDCND Lµo, khi xö lý c¸c vÊn ®Ò lîi nhuËn, gi¸ c¶, c¸c quyÕt ®Þnh cña c«ng ty nhµ n­íc, ngoµi sù t¸c ®éng c¸c quy luËt cña thÞ tr­êng, cßn phô thuéc vµo vai trß ®iÒu tiÕt cña ChÝnh phñ qua chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«. VÝ dô: Khi gi¸ x¨ng dÇu thÕ giíi t¨ng, c¸c c«ng ty nhµ n­íc kh«ng ®­îc t¨ng gi¸ b¸n v× ChÝnh phñ khèng chÕ gi¸ b¸n tèi ®a. §Æc ®iÓm trªn ®ßi hái ho¹t ®éng kinh doanh x¨ng dÇu ë Lµo ph¶i chó ý nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n sau ®©y: - Ph¶i g¾n chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh x¨ng dÇu víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc. - Nhµ n­íc cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch t¸c ®éng vµo ho¹t ®éng kinh doanh x¨ng dÇu nh»m: ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh x¨ng dÇu vµ kiÓm so¸t ®­îc ho¹t ®éng nµy, ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng kinh doanh cã thu nhËp hîp lý võa phôc vô tèt cho s¶n xuÊt, ®êi sèng vµ an ninh - quèc phßng, æn ®Þnh thÞ tr­êng, æn ®Þnh gi¸ c¶. - Kinh doanh x¨ng dÇu ë n­íc CHDCND Lµo hiÖn nay ph¶i quan t©m ®Õn nguån nhËp thuËn lîi, gi¸ thµnh h¹, c¸c ®iÓm kinh doanh thuËn tiÖn phôc vô kh¸ch hµng tèt nhÊt, ®¶m b¶o ®­îc hiÖu qu¶ trong kinh doanh. 1.1.2.4. Kinh doanh x¨ng dÇu ë Lµo ®ßi hái vèn lín, c¬ së h¹ tÇng tèn kÐm C¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô kinh doanh x¨ng dÇu còng lµ mét bé phËn cÊu thµnh quan träng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ, mèi quan hÖ ®ã thÓ hiÖn trªn c¶ hai ph­¬ng diÖn: - C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ, tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc quyÕt ®Þnh quy m« vµ tr×nh ®é hiÖn ®¹i cña c¸c c¬ së vËt chÊt phôc vô kinh doanh x¨ng dÇu. - C¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô kinh doanh x¨ng dÇu lµ mét bé phËn cÊu thµnh c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ, ®ãng gãp vµ më réng quy m« vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ - x· héi. Chóng ta dÔ dµng nhËn thÊy hÖ thèng bÕn c¶ng, hÖ thèng vËn t¶i ®­êng thuû bé, ®­êng s¾t, hÖ thèng kho chøa, ®­êng èng dÉn x¨ng dÇu, cöa hµng x¨ng dÇu... võa lµ c¬ së, ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng kinh doanh x¨ng dÇu võa lµ mét bé phËn quan träng trong kÕt cÊu h¹ tÇng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ. Nh÷ng hÖ thèng nµy nÕu më réng vµ hiÖn ®¹i kh«ng nh÷ng b¶o ®¶m cho kinh doanh x¨ng dÇu thuËn lîi vµ hiÖu qu¶ mµ lµ sù më réng tiÒm lùc vµ thÕ lùc ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. HÖ thèng ®­êng s¾t, ®­êng bé, ®­êng biÓn, ®­êng s«ng... võa lµ nh÷ng m¹ch m¸u cña nÒn kinh tÕ, võa ®ång thêi lµ hÖ thèng ®Ó x¨ng dÇu vËn ®éng vµ to¶ ®i phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ. Quan ®iÓm toµn diÖn vµ ®óng ®¾n trong viÖc x©y dùng, më réng vµ hiÖn ®¹i ho¸ c¸c c¬ së phôc vô kinh doanh x¨ng dÇu còng ph¶i ®­îc xem lµ qu¸ tr×nh t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn kinh tÕ. V× vËy, cã thÓ coi ®Çu t­ cho ph¸t triÓn hÖ thèng b¶o ®¶m kinh doanh x¨ng dÇu còng ®ång thêi lµ ®Çu t­ cho c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ. ViÖc sö dông triÖt ®Ó vµ cã hiÖu qu¶ hÖ thèng b¶o ®¶m kinh doanh x¨ng dÇu kh«ng chØ lµ tr¸ch nhiÖm cña b¶n th©n ngµnh kinh doanh nµy mµ cßn lµ tr¸ch nhiÖm cña x· héi Ho¹t ®éng kinh doanh x¨ng dÇu cßn trùc tiÕp liªn quan ®Õn viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i. NÕu ®­êng èng dÉn bÞ giß, rØ, mÆt s«ng, mÆt biÓn bÞ dÇu loang, ®é kÝn cña kho ch­a chÆt chÏ vµ ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn kh«ng b¶o ®¶m... kh«ng chØ lµm t¨ng møc thÊt tho¸t x¨ng dÇu, ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh mµ cßn trùc tiÕp g©y « nhiÔm m«i tr­êng sinh th¸i. Thùc tÕ trong n­íc vµ thÕ giíi cho thÊy, c¸c vô ch¸y næ, ®¾m tµu, vì ®­êng èng dÉn dÇu... ®· g©y bao t¸c h¹i nghiªm träng ®Õn m«i tr­êng sèng. H¬n n÷a, b¶o vÖ m«i tr­êng lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu vµ v« cïng nghiªm ngÆt. ViÖc x©y dùng c¶ng biÓn, kho chøa, ®­êng èng dÉn, sö dông ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ quy chÕ sö