Đề tài Hoàn thiện các quy định của pháp luật tố tụng dân sự về phiên tòa sơ thẩm theo tinh thần cải cách tư pháp

Trong điều kiện nền kinh tế - xã hội n-ớc ta hiện nay, hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung và pháp luật tố tụng dân sự (TTDS) nói riêng là một nhu cầu khách quan nhằm đáp ứng yêu cầu trong quá trình giải quyết các vụ việc dân sự đang ngày càng gia tăng cả về số l-ợng cũng nh- tính chất phức tạp của từng loại vụ việc. Quá trình xây dựng và hoàn thiện pháp luật TTDS nhằm nâng cao chất l-ợng xét xử của Tòa án, đảm bảocho việc giải quyết các vụ việc dân sự đ-ợc nhanh chóng, chính xác, công minh và đúng pháp luật. Bộ luật tố tụng dân sự (BLTTDS) 2004 ra đời thay thế các Pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ án dân sự (PLTTGQCVADS) 1989, Pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ án kinh tế (PLTTGQCVAKT) 1994, Pháp lệnh thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động (PLTTGQCTCLĐ) 1996 là b-ớc phát triển có tính b-ớc ngoặt đối với ngành luật TTDS Việt Nam. Bộ luật này quy định khá đầy đủ và toàn diện các nguyên tắc cơ bản trongTTDS; trình tự thủ tục khởi kiện các vụ án dân sự; trình tự thủ tục giải quyết các vụ việc dân sự tại Tòa án, thi hành án dân sự; nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của các cơ quan và ng-ời tiến hành tố tụng cũng nh- quyền và nghĩa vụ của các chủ thể tham gia tố tụng. Ch-ơng XIV BLTTDS quy định về trình tự thủ tục giải quyết vụ án dân sự tại phiên tòa sơ thẩm. Đây là chế địnhcó vai trò, vị trí rất quan trọng, quy định khá cụ thể và toàn diện các vấn đề nh-: Các quy định chung tại phiên tòa, thủ tục bắt đầu phiên tòa, tranh luận tại phiên tòa, nghị án và tuyên án. Mặc dù là Bộ luật mới ra đời, có sự kế thừa các quyđịnh tr-ớc đó và đ-ợc Quốc hội dày công soạn thảo, song một số quy định về phiên tòa sơ thẩm dân sự trong thực tiễn áp dụng còn gặp nhiều v-ớng mắc, bất cập và 2 ch-a hợp lý, làm cho quá trình xét xử sơ thẩm gặp nhiều khó khăn, ảnh h-ởng đến chất l-ợng giải quyết vụ án cũng nh- kéo dài thời gian giải quyết, ch-a đáp ứng đ-ợc tiến trình cải cách t- pháp theo tinh thần Nghị quyết 08-NQ/TƯ ngày 2/1/2002 về một số nhiệm vụ trọng tâm công táct- pháp trong thời gian tới (sau đây gọi tắt là Nghị quyết 08) và Nghị quyết 49-NQ/TƯ ngày 2/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến l-ợc cải cách t- pháp đến năm2020 (sau đây gọi tắt là Nghị quyết 49). Chính vì vậy, chúng tôi thấy việc đi sâu nghiên cứucác quy định này này nhằm phân tích, đánh giá đúng các điều luật, tạo điều kiện cho việc nhận thức và áp dụng trên thực tế một cách thống nhất, đồng bộ và đạt hiệu quả cao. Đồng thời, tìm ra những tồn tại, bất cập của các quy định trên, đ-a ra những giải pháp hữu hiệu đóng góp vào quá trình xây dựng pháp luật cũng nh- áp dụng pháp luật là hết sức cần thiết