Đề tài Nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay đối tượng khách hàng cá nhân tại NHTM cổ phần Á Châu - Chi nhánh Huế

iv MỤC LỤC Trang Phần I: ĐẶT VẤN ĐỀ...................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài .....................................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................2 3. Đối tượng nghiên cứu và Phạm vi nghiên cứu .......................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................2 5. Kết cấu của đề tài....................................................................................................3 Phần II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................4 Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................................4 1.1 Các vấn đề chung về tín dụng ngân hàng ..............................................................4 1.1.1 Khái niệm........................................................................................................4 1.1.2 Đặc điểm của tín dụng ngân hàng...................................................................4 1.1.3 Vai trò của tín dụng ngân hàng .......................................................................4 1.1.4 Các loại tín dụng ngân hàng............................................................................5 1.1.5 Quy trình tín dụng ...........................................................................................7 1.1.6 Bảo đảm tín dụng ............................................................................................9 1.2 Hoạt động cho vay ..............................................................................................10 1.2.1 Một số vấn đề về hoạt động cho vay............................................................10 1.2.1.1 Nguyên tắc vay vốn...............................................................................10 1.2.1.2 Điều kiện cho vay...................................................................................10 1.2.1.3 Lãi suất cho vay......................................................................................11 1.2.1.4 Rủi ro khi cho vay ..................................................................................12 1.2.2 Khái niệm về hoạt động cho vay khách hàng cá nhân ..................................13 1.2.2.1. Các hình thức cho vay đối với khách hàng cá nhân ..............................13 1.2.2.2 Đặc điểm của hoạt động cho vay khách hàng cá nhân...........................14 1.3 Các vấn đề về hiệu quả cho vay khách hàng cá nhân..........................................15 1.3.1 Khái niệm về hiệu quả cho vay khách hàng cá nhân ....................................15 1.3.2 Các tiêu chí đánh giá kết quả và hiệu quả cho vay khách hàng cá nhân ......16 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ v1.3.2.1 Các chỉ tiêu phản ánh qui mô cho vay ...................................................16 1.3.2.1.1 Doanh số cho vay.............................................................................16 1.3.2.1.2 Doanh số thu nợ ...............................................................................17 1.3.2.1.3 Dư nợ cho vay..................................................................................17 1.3.2.2 Nhóm chỉ tiêu phản ánh độ an toàn........................................................17 1.3.2.2.1 Nợ quá hạn, nợ xấu; Tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu...............................17 1.3.2.3 Nhóm chỉ tiêu phản ánh mức độ sinh lời ...............................................18 1.3.2.3.1 Tỷ lệ dư nợ cho vay trên tổng nguồn vốn huy động........................18 1.3.2.3.2 Doanh số thu nợ trên dư nợ bình quân (chỉ tiêu vòng quay vốn tín dụng) ...............................................................................................................18 1.3.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả cho vay của ngân hàng thương mại...18 1.3.3.1 Nhóm nhân tố thuộc về chủ quan từ phía ngân hàng .............................19 1.3.3.2 Nhóm nhân tố thuộc về khách hàng vay vốn .........................................23 1.3.3.3 Nhóm nhân tố thuộc về điều kiện khách quan .......................................24 Chương 2: THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU.........................................................................26 CHI NHÁNH HUẾ ......................................................................................................26 2.1 Giới thiệu về ngân hàng TMCP Á Châu – Chi nhánh Huế .................................26 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển...................................................................26 2.1.2. Hoạt động của Ngân hàng TMCP Á Châu – Chi nhánh Huế ......................27 2.1.3 Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng TMCP Á Châu – Chi nhánh Huế ................28 2.1.3.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý.....................................................28 2.1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ của các phòng ban:.............................................30 2.1.4 Tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng TMCP Á Châu chi nhánh Huế trong giai đoạn 2009-2011 .............................................................................31 2.2 Thực trạng hiệu quả cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Á Châu – Chi nhánh Huế ........................................................................................................34 2.2.1 Tình hình cho vay cá nhân ............................................................................34 2.2.1.1 Chính sách cho vay đối với khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Á Châu....................................................................................................................34 2.2.1.2 Quy trình cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Á Châu- Chi nhánh Huế ....................................................................................................37 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ vi 2.2.1.3. Các sản phẩm cho vay đối với khách hàng cá nhân tại NHTMCP Á Châu - Chi nhánh Huế ........................................................................................39 2.2.2 Thực trạng hiệu quả cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Á Châu- Chi nhánh Huế.............................................................................................43 2.2.2.1 Tình hình cho vay dành cho khách hàng cá nhân (ĐVT: triệu đồng) ...43 2.2.2.2 Phân tích hiệu quả sử dụng vốn.............................................................55 2.2.3 Nhận xét hoạt động tại Ngân hàng TMCP Á Châu-Chi nhánh Huế .............57 2.2.3.1 Hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại NHTMCP Á Châu-Chi nhánh Huế...........................................................................................................57 2.2.3.2 Hoạt động kinh doanh ngân hàng...........................................................59 Chương 3: NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NÂNG CAO ....................................63 HIỆU QUẢ CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI ......................................63 NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU- CHI NHÁNH HUẾ .............................................63 3.1 Mục tiêu định hướng đóng góp của ngân hàng trong tương lai...........................63 3.2 Những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả cho vay KHCN ...................63 3.2.1 Nhóm giải pháp về sản phẩm, dịch vụ cung ứng ..........................................63 3.2.1.1 Triển khai các sản phẩm cho vay ...........................................................63 3.2.1.2 Cơ cấu danh mục các sản phẩm cho vay hợp lý.....................................64 3.2.2. Nhóm giải pháp về tổ chức và nhân sự ........................................................65 3.2.3. Nhóm giải pháp về công tác tiếp thị, quảng bá sản phẩm............................66 3.2.4 Nhóm giải pháp về quản lý, kiểm soát..........................................................68 3.2.4.1 Tăng cường biện pháp ngăn ngừa rủi ro tín dụng ..................................68 3.2.4.2 Tăng cường công tác quản lý, giám sát..................................................69 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................70 1. Kết luận..................................................................................................................70 2. Kiến nghị................................................................................................................70 2.1 Đối với Ngân hàng Nhà Nước .........................................................................70 2.2 Đối với Chính Phủ............................................................................................71 2.3 Hướng nghiên cứu tiếp theo của đề tài ............................................................71 TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................73 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ vii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT NHNN : Ngân hàng Nhà Nước NHTM : Ngân hàng thương mại TMCP : Thương mại cổ phần DN : Doanh nghiệp KH : Khách hàng TCTD : Tổ chức tín dụng SXKD : Sản xuất kinh doanh KHCN : Khách hàng cá nhân TSĐB : Tài sản đảm bảo CIC : Credit Information Center – Trung tâm thông tin tín dụng NHNN Việt Nam TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ viii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ Sơ đồ 1.1 Cơ cấu tổ chức Ngân hàng Á Châu Chi nhánh Thừa Thiên Huế..................29 Biểu đồ Biểu đồ 2.1 Tỷ trọng doanh số thu nợ theo thời gian (ĐVT: %)...................................46 Biểu đồ 2.2 Tỷ trọng dư nợ KHCN qua từng thời kì (ĐVT:%) ....................................49 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ ix DANH MỤC CÁC BIỂU BẢNG Bảng Bảng 2.1 Tình hình kinh doanh NHTM CP Á Châu- Chi nhánh Huế giai đoạn 2009-2011 ..................................................................................................33 Bảng 2.2 Tình hình cho vay của Ngân hàng TMCP- Á Châu-Chi nhánh Huế giai đoạn 2009-2011 .........................................................................................43 Bảng 2.3 Doanh số cho vay giai đoạn 2009-2011.........................................................44 Bảng 2.4 Doanh số thu nợ giai đoạn 2009-2011 ...........................................................46 Bảng 2.5 Tổng dư nợ cho vay giai đoạn 2009-2011 .....................................................48 Bảng 2.6 Tăng trưởng dư nợ cho vay giai đoạn 2009-2011..........................................48 Bảng 2.8 Phân tích dư nợ cho vay KH cá nhân giai đoạn 2009-2011 ..........................50 Bảng 2.9 Nợ quá hạn, nợ xấu giai đoạn 2009-2011 ......................................................52 Bảng 2.10 Tỷ trọng nợ quá hạn của hoạt động cho vay KHCN trong hoạt động cho vay.......................................................................................................53 Bảng 2.11 Tỷ lệ nợ quá hạn của hoạt động cho vay KHCN .........................................54 Bảng 2.12 Tỷ lệ dư nợ cho vay/ Tổng nguồn vốn huy động.........................................55 Bảng 2.13 Tỷ lệ dư nợ cho vay KHCN/Nguồn vốn huy động ......................................55 Bảng 2.14 Vòng quay vốn tín dụng giai đoạn 2009-2011.............................................56 Bảng 2.15 Vòng quay vốn tín dụng khối KHCN giai đoạn 2009-2011 .......................56 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ xTÓM TẮT NGHIÊN CỨU Đề tài là quá trình nghiên cứu hiệu quả hoạt động cho vay KHCN tại Ngân hàng TMCP Á Châu – Chi nhánh Huế. Mục tiêu của đề tài là dựa trên việc phân tích tình hình thực trạng hoạt động cho vay KHCN tại Ngân hàng TMCP Á Châu, từ đó đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay KHCN tại Ngân hàng TMCP Á Châu – Chi nhánh Huế. Để thực hiện được mục tiêu nghiên cứu, đề tài đã tiến hành nghiên cứu nội dung sau: Nghiên cứu về gói sản phẩm cho vay KHCN tại Ngân hàng TMCP Á Châu – Chi nhánh Huế. Dựa trên số liệu ngân hàng cung cấp về hoạt động cho vay nói chung và hoạt động cho vay KHCN nói riêng giai đoạn 2009 – 2011, đề tài tiến hành xử lý số liệu bằng phần mềm Excel. Tiếp đó, sử dụng phương pháp so sánh và phân tích xu hướng để xem xét biến động của vấn đề nghiên cứu và so sánh chúng giữa các thời kì. Đề tài nghiên cứu các tiêu chí để đánh giá hiệu quả cho vay KHCN như sau:  Nhóm chỉ tiêu phản ánh quy mô cho vay  Nhóm chỉ tiêu phản ánh mức độ an toàn  Nhóm chỉ tiêu phản ánh mức độ sinh lời Trên cơ sở những kết quả thu được từ việc nghiên cứu hiệu quả cho vay KHCN, tác giả đề xuất những giải pháp chủ yếu để nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay KHCN, chú trọng các giải pháp về:  Nhóm giải pháp về sản phẩm, dịch vụ cung ứng  Nhóm giải pháp về nhân sự  Nhóm giải pháp về quản lý, kiểm soát  Nhóm giải pháp về quảng bá, tiếp thị sản phẩm. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ 1Phần I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Ngày nay, điểm nổi bật trong xu hướng kinh doanh của các Ngân hàng thương mại là hoạt động kinh doanh ngân hàng bán lẻ. Đối tượng khách hàng bán lẻ mà các NHTM nhắm đến là nhóm khách hàng cá nhân có thu nhập từ trung bình ổn định trở lên và các doanh nghiệp vừa và nhỏ.Trong đó, nhóm khách hàng cá nhân được xem là một thành phần cơ bản trong xu hướng kinh doanh bán lẻ của các NHTM. Ở Việt Nam hiện nay với qui mô dân số trên 80 triệu người, thị trường khách hàng cá nhân là một thị trường rất rộng lớn và nhiều tiềm năng để các NHTM khai thác. Trong thực tế hoạt động của các NHTM ở nước ta, nhóm khách hàng cá nhân thường chiếm tỷ trọng nhỏ hơn về doanh số giao dịch so với khách hàng doanh nghiệp, việc phân tích và thẩm định đối với khách hàng cá nhân cũng tương đối đơn giản, vì vậy các NHTM thường đặt nặng vấn đề quản trị hiệu quả tín dụng đối với nghiệp vụ dành cho khách hàng doanh nghiệp nhiều hơn. Tuy nhiên, khi nhu cầu giao dịch với ngân hàng của các khách hàng cá nhân ngày càng gia tăng thì việc quan tâm đúng mức hiệu quả cho vay đối với đối tượng khách hàng cá nhân là yêu cầu tất yếu trong chiến lược cạnh tranh của các NHTM, phù hợp với xu hướng kinh doanh ngân hàng bán lẻ. Trong các hoạt động nghiệp vụ ngân hàng nói chung và nghiệp vụ ngân hàng đối với khách hàng cá nhân nói riêng, hoạt động cho vay luôn nhận được sự chú ý quan tâm đặc biệt của các nhà quản trị NHTM. Sở dĩ như vậy vì hoạt động cho vay luôn là hoạt động mang lại nguồn thu nhập lớn nhất cho NHTM và đồng thời cũng là hoạt động gánh chịu nhiều rủi ro tiềm ẩn nhất. Nhìn vào tình hình hoạt động cho vay của các tổ chức tín dụng tiêu biểu là của các NHTM trong thời gian qua, có thể thấy được những kết quả bước đầu đáng khích lệ, song nó vẫn còn nhiều mặt tồn tại cần giải quyết. Vì vậy mà yêu cầu cần thiết được đặt ra là việc đánh giá đúng đắn hiệu quả hoạt động cho vay đối tượng khách hàng cá nhân. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ 2Trên cơ sở lý luận học được tại trường và kinh nghiệm thực thực tiễn thu được trong quá trình thực tập tại ngân hàng TMCP Á Châu, tôi mạnh dạn đi vào nghiên cứu và tìm hiểu về đề tài : “Nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay đối tượng khách hàng cá nhân tại NHTM cổ phần Á Châu - Chi nhánh Huế” 2. Mục tiêu nghiên cứu Tìm hiểu và đánh giá hiệu quả hoạt động cho vay đối tượng khách hàng các nhân tại NHTM cổ phần Á Châu - Chi nhánh Huế. Giải thích được các vấn đề đặt ra: - Thực trạng hoạt động cho vay đối với khách hàng cá nhân tại ACB - Chi nhánh Huế hiện nay ra sao? - Làm thế nào để nâng cao chất lượng tín dụng đối với hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng. Trên cơ sở làm rõ những vấn đề trên, đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động cho vay đối tượng khách hàng cá nhân tại ACB - Chi nhánh Huế. 3. Đối tượng nghiên cứu và Phạm vi nghiên cứu Đề tài chỉ tập trung phân tích và đánh giá hiệu quả hoạt động cho vay đối tượng Khách hàng cá nhân của Ngân hàng TMCP Á Châu-Chi nhánh Huế qua ba năm: 2009, 2010 và 2011. 4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp định tính: Đọc, tổng hợp, phân tích thông tin từ giáo trình, sách báo nghiệp vụ, các văn bản pháp luật, các tài liệu nghiệp vụ có liên quan tại đơn vị thực tập hay tra cứu Internet - Phương pháp nghiên cứu định lượng: Phương pháp xử lý số liệu thứ cấp: sau khi được ngân hàng cung cấp số liệu thứ cấp, tiến hành xử lý số liệu bằng phần mềm Excel. Tiếp đó sử dụng phương pháp so sánh và phân tích xu hướng, xem xét biến động của vấn đề nghiên cứu, so sánh giữa các thời kì. Từ đó, tìm ra được những yêu cầu đạt được, chưa đạt được, làm rõ nguyên nhân, làm tiền đề cho việc đề xuất các giải pháp. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ 35. Kết cấu của đề tài Ngoài lời nói đầu và kết luận, nội dung của chuyên đề được chia thành 3 chương: Chương I: Cơ sở khoa học về vấn đề nghiên cứu Chương II: Thực trạng hiệu quả hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại ACB – Chi nhánh Huế Chương III: Những giải pháp chủ yếu nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại ACB – Chi nhánh Huế TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ 4Phần II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1 Các vấn đề chung về tín dụng ngân hàng 1.1.1 Khái niệm Tín dụng ngân hàng là quan hệ chuyển nhượng quyền sử dụng vốn từ ngân hàng cho KH trong một thời gian nhất định với một khoản chi phí nhất định. Cũng như quan hệ tín dụng khác, tín dụng ngân hàng chứa đựng ba nội dung: - Có sự chuyển nhượng quyền sử dụng vốn từ người sở hữu sang cho người sử dụng. - Sự chuyển nhượng này có thời hạn và mang tính tạm thời. - Sự chuyển nhượng này có kèm theo chi phí. 1.1.2 Đặc điểm của tín dụng ngân hàng Ngân hàng đóng vai trò trung gian trong quá trình huy động vốn và cho vay. Tín dụng ngân hàng thúc đẩy quá trình tập trung và điều hòa vốn giữa các chủ thể trong nền kinh tế.  Thời hạn cho vay linh hoạt- ngắn hạn, trung hạn, dài hạn đáp ứng mọi nhu cầu vay vốn của khách hàng.  Khối lượng tín dụng cho vay lớn.  Phạm vi cho vay được mở rộng với mọi ngành, mọi lĩnh vực. Tuy nhiên tín dụng ngân hàng có độ rủi ro cao do việc ngân hàng có thể cho vay số tiền lớn hơn nhiều so với số vốn tự có, hoặc có sự chuyển đổi thời hạn và phạm vi tín dụng rộng. 1.1.3 Vai trò của tín dụng ngân hàng Tín dụng ngân hàng có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc cung cấp vốn cho nhu cầu kinh doanh của các DN vừa và nhỏ - bởi chúng không đủ điều kiện để tham gia vào thị trường vốn trực tiếp. Hơn thế, khả năng cung cấp vốn tín dụng của ngân TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ 5hàng còn góp phần đẩy nhanh nhịp độ tích tụ, tập trung vốn và tăng cường khả năng cạnh tranh giữa các doanh nghiệp. Tín dụng ngân hàng còn được sử dụng như công cụ để phát triển các ngành kinh tế chiến lược theo yêu cầu của Chính phủ, tăng cường tính linh hoạt của nền kinh tế, tiết kiệm chi phí lưu thông và tăng tốc độ chu chuyển vốn. 1.1.4 Các loại tín dụng ngân hàng Tín dụng ngân hàng có thể phân ra thành nhiều loại khác nhau tùy theo những tiêu thức phân loại khác nhau.  Dựa vào mục đích của tín dụng Theo tiêu thức này, tín dụng ngân hàng có thể phân chia thành các loại sau: o Cho vay phục vụ SXKD công thương nghiệp: là loại cho vay ngắn hạn để bổ sung vốn lưu động cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại và dịch vụ. o Cho vay tiêu dùng cá nhân: là loại cho vay đáp ứng nhu cầu tiêu dùng như mua sắm các vật dụng đắt tiền. Ngày nay ngân hàng còn thực hiện các khoản vay để trang trải các chi phí thông thường thông qua phát hành thẻ tín dụng. o Cho vay mua bán bất động sản: là loại cho vay liên quan đến việc mua sắm và xây dựng bất động sản như nhà ở, đất đai, bất động sản trong lĩnh vực công nghiệp, thương nghiệp và dịch vụ. o Cho vay sản xuất nông nghiệp o Cho vay