Đề tài Thời kỳ hậu Bretton Woods

THỜI KỲ HẬU BRETTON WOODS Hai cuộc khủng hoảng dầu hỏa (1971 – 1981) Khủng hoảng tài chính Đông Á (1997) Khủng hoảng kinh tế Mỹ hiện nay HAI CUộC KHủNG HOảNG DầU HỏA (1971-1981) Cú sốc dầu hỏa đầu tiên Nguyên nhân Tình hình chính trị bất ổn và thiếu hụt dầu.  Nước Mỹ không tiếp tục theo đuổi việc đáp ứng các nghĩa vụ đổi USD thành vàng cho các nước khác => USD rớt giá thảm hại, giá hàng công nghiệp tăng vọt Cú sốc dầu hỏa đầu tiên “Chính sách kinh tế mới” Nixon tung ra khiến đô la dầu mỏ của họ rớt giá, ngoại trừ việc tăng giá dầu, các nước này không còn đường nào khác. Cụ thể:thành viên vùng Vịnh của OPEC liên tiếp 2 lần nâng giá dầu thô 3,01 USD/thùng =>11,65 USD/thùng Cú sốc dầu hỏa đầu tiên Tác động Giá dầu tăng => điều kiện thương mại và cán cân vãng lai của các nước nhập khẩu dầu xấu đi nghiêm trọng. => Kinh tế các nước công nghiệp bị suy thoái, việc xuất khẩu của LDCs vào các nước này gặp khó khăn IMF thiết lập “hạn mức tín dụng dầu” bằng cách đi vay các nước OPEC để cho LDCs vay lại. Cú sốc dầu hỏa đầu tiên Mức độ ảnh hưởng của cú sốc giá dầu lên các nước khác nhau => chính sách để phản ứng với cú sốc giá dầu là khác nhau Italia và Anh là những nước đã áp dụng chính sách mở rộng kinh tế vĩ mô Đức và Nhật đã áp dụng chính sách thắt chặt tiền tệ => tỷ lệ lạm phát giữa các nước cũng chênh lệch nhau đáng kể. Cú sốc dầu hỏa đầu tiên Tóm lại Ảnh hưởng của cú sốc giá dầu lên nền kinh tế toàn cầu  mức tăng trưởng kinh tế âm của các nước như Mỹ, Nhật, Anh và Đức  mức thất nghiệp gia tăng ở hầu hết các nước. Cú sốc giá dầu lần thứ 2 (1979- 1981) Nguyên nhân OPEC công bố một mức tăng giá 15%  Tình hình chính trị bất ổn Cuộc CM tại Iran Iraq tiến hành xâm lược Iran Tổng sản lượng dầu mỏ của cả hai nước này chỉ còn ở mức vài triệu thùng mỗi ngày  Sản lượng dầu thô toàn thế giới đã giảm 10%  1980 - 1981 giá dầu thô nhẹ của Ả Rập Sêút đã tăng lên gần 40 Đôla một thùng, gấp 3 lần so với mức giá trung bình năm 1978. => Giá dầu tăng Cú sốc giá dầu lần thứ 2 (1979- 1981) Tác động Sự suy thoái của các nước công nghiệp cũng như ảnh hưởng đến thị trường tiền tệ.  Chính quyền Carter đưa ra chương trình chi tiết bảo vệ giá trị đồng Đôla gồm: vay tín dụng từ IMF và phát hành các trái phiếu Carter =>đồng Đôla đã tăng lên đôi chút  Đồng Yên Nhật Bản lại tiếp tục phải chịu sức ép trên thị trường ngoại hối quốc tế.  Đồng Mác Đức đã bắt đầu tăng giá mạnh mẽ Cú sốc giá dầu lần thứ 2 (1979- 1981) NHTW của các nước công nghiệp áp dụng chính sách thắt chặt tiền tệ, kết quả là cuộc suy thoái kinh tế trong năm 1980-1981, đặc biệt ở Anh và Mỹ. KHỦNG HOẢNG TÀI CHÍNH 1997 Các nước thả nổi đồng tiền của nước mình sau một thời gian cố định. Sau khi tuyên bố thả nổi, các đồng tiền này nhanh chóng bị mất giá rất nhanh. Sự thua lỗ và phá sản với tốc độ và quy mô bất thường của hệ thống ngân hàng và tài chính quốc gia. Sự thua lỗ và phá sản với quy mô và tốc độ bất thường của các doanh nghiệp. BIỂU HIỆN NGUYÊN NHÂN + Kinh tế vĩ mô yếu kém. + Các dòng vốn đầu tư nước ngoài kéo vào. + Những thay đổi bất lợi của kinh tế thế giới. + Tấn công đầu cơ và rút vốn đồng loạt. DIỄN BIẾN TẠI THÁI LAN Từ năm 1985 đến năm 1995, kinh tế Thái Lan tăng trưởng với tốc độ bình quân 9%. Đến 1996, IMF cảnh báo kinh tế Thái Lan đã tăng trưởng quá nóng và bong bóng kinh tế có thể không giữ được lâu. Thị trường Thái Lan bắt đầu có sự điều chỉnh. Giữa tháng 5/1997, đồng Baht Thái bị tấn công đầu cơ quy mô lớn. DIỄN BIẾN TẠI THÁI LAN Ngày 30/6/1997, Thủ tướng Thái Lan tuyên bố không phá giá đồng Baht Thái. Ngày 2/7/1997 Ngân hàng Trung ương Thái Lan tuyên bố thả nổi đồng Baht Thái sau một thời gian dài duy trì chế độ tỷ giá gần như cố định so với USD. Baht Thái ngay lập tức mất giá gần 50%. Tháng 1/1998, 56 Baht Thái mới đổi được 1 USD. CƠ CHẾ + Các nhà đầu tư dự báo về khả năng mất thanh khoản của đồng nội tệ, nhanh chóng chuyển khoản đầu tư thành ngoại tệ và chuyển ra nước ngoài. + Ban đầu chính phủ sẽ bán dự trữ ngoại tệ để duy trì tỷ giá nhưng đến lúc không thể bán nữa phải để thả nổi khiến đồng nội tệ càng nhanh chóng mất giá hơn. CƠ CHẾ + Tỷ giá tăng => giá trị các khoản nợ nước ngoài của các ngân hàng và công ty tài chính tăng lên, người dân ồ ạt rút tiền dẫn đến ngân hàng vốn đã hoạt động kém lại càng nhanh chóng mất khả năng chi trả, dẫn đến phá sản. + Việc một ngân hàng bị phá sản gây hiệu ứng dây chuyền khiến các ngân hàng khác cũng nhanh chóng mất khả năng chi trả. CƠ CHẾ + Các ngân hàng không còn khả năng cung ứng vốn cho doanh nghiệp hoạt động => doanh nghiệp nhanh chóng bị thua lỗ và phá sản. + Tỷ giá tăng => hàng xuất khẩu của quốc gia cạnh tranh hơn => ảnh hường xuất khẩu của các nước khác (đặc biệt là các nước áp dụng tỷ giá cố định). Cán cân thương mại bị thâm hụt, buộc các nước phải phá giá đồng nội tệ. KHỦNG HOẢNG TÀI CHÍNH MỸ HIỆN NAY Thiếu hụt cán cân thanh toán. Số tiền đầu tư vào trái phiếu ở Mỹ quá lớn làm thị trường chứng khoán và tài sản lên giá quá mức giá trị của nó. Fed giữ lãi suất ở mức rất thấp và lại kéo dài thời gian quá lâu. NGUYÊN NHÂN 1. Mở rộng thị trường cạnh tranh, nhưng nới lỏng sự quản lý của cơ quan kiểm soát . 2. Sử dụng hai công ty Fannie Mae, Freddie Mac nhằm phục vụ ý đồ chính trị. 3. Chính sách lãi suất thấp kéo dài quá lâu nhằm vực dậy thị trường chứng khoán. 1. MỞ RỘNG THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH 1.1 Cho phép ngân hàng thương mại hoạt động đa năng và rộng khắp cả nước, thay vì hạn chế mỗi ngân hàng ở một bang, ngân hàng được phép hoạt động trên khắp liên bang. 1. MỞ RỘNG THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH 1.2 Mở cửa tự do cho mọi loại công cụ tài chính mới xuất hiện mà không có sự kiểm soát nào, kể cả việc thu thập chính thức các thông tin thống kê về chúng để theo dõi. 1. MỞ RỘNG THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH 1.3 Cho phép các hành động đầu tư hoàn toàn mang tính đầu cơ ( Bán khống -naked shorting ). Đây là hành động mà giới tài chính có thể sử dụng để đẩy giá một loại chứng khoán nào đó xuống để làm giàu. 2. Ý ĐỒ CHÍNH TRỊ Hai công ty Fannie Mae và Freddie Mac được chuyển thể từ sở hữu nhà nước sang tư nhân, dễ dãi hóa các điều kiện cho vay mua nhà nhằm tranh thủ sự ủng hộ của dân chúng cho cuộc bầu cử sắp tới. Các công ty tài chính khác cũng lao vào tạo ra và bán các chứng khoán dựa vào vốn cho vay từ hai công ty này. 3. CHÍNH SÁCH LÃI SUẤT Lãi suất thấp: thu hút người dân và các nhà đầu tư vay tiền mua nhà một cách dễ dàng. Các nhà đầu tư đánh giá nếu có sự cố thì nhà nước sẽ nhảy vào cứu giúp. Các công ty đánh giá trên thị trường đều thi nhau cho hạng cao các loại chứng khoán trên. TÁC ĐỘNG Tác động chung tới nền kinh tế. Tác động tới thị trường tài chính. TÁC ĐỘNG CHUNG TỚI NỀN KINH TẾ Lạm phát ở Mỹ quí 2 bất ngờ tăng 3,3% Vào tháng 8 thất nghiệp tăng lên 6,1% Thiệt hại đối với các tập đoàn tài chính – ngân hàng có thể lên tới 945 tỉ USD. Từ 8/2007 đến hết 8/2008, trên 770.000 căn nhà ở Mỹ bị ngân hàng xiết nợ. Thâm hụt ngân sách 2008 ước tính 482 tỉ USD TÁC ĐỘNG TỚI THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH 6/2007: Hai quỹ phòng hộ của Bear Stearns quỵ ngã sau khi đánh cược vào các chứng khoán được đảm bảo bằng các khoản cho vay bất động sản dưới chuẩn ở Mỹ. 7 - 9/2007: Ngân hàng IKB của Đức trở thành ngân hàng đầu tiên tại châu Âu chịu ảnh hưởng bởi những khoản đầu tư xấu trên thị trường cho vay dưới chuẩn ở Mỹ. TÁC ĐỘNG TỚI THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH 14/9/2007: Tại Anh khách hàng ùn ùn kéo đến bủa vây để đòi rút tiền ở Ngân hàng cho vay thế chấp Northern Rock. 11/7/2008: Chính quyền liên bang Mỹ đoạt quyền kiểm soát Ngân hàng IndyMac Bancorp. TÁC ĐỘNG TỚI THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH 31/7: Deutsche Bank công bố khoản trích lập dự phòng tiếp theo là 3,6 tỷ USD, nâng tổng số tiền mất lên 11 tỷ USD. 7/9: Fed và Bộ Tài chính Mỹ đoạt quyền kiểm soát hai tập đoàn chuyên cho vay thế chấp Fannie Mae và Freddie Mac nhằm hỗ trợ thị trường nhà đất Mỹ. TÁC ĐỘNG TỚI THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH 15/9: Lehman Brothers sụp đổ; Merrill Lynch bị Bank of America Corp thâu tóm; AIG mất khả năng thanh toán do những khoản thua lỗ liên quan tới nợ cầm cố. 25/9: Washington Mutual Inc. (WaMu), một trong những ngân hàng lớn nhất Mỹ đã sụp đổ cũng do đã đánh cược rất lớn vào thị trường cho vay thế chấp. NHẬN ĐỊNH XU HƯỚNG TRONG TƯƠNG LAI Theo các chuyên gia kinh tế, cuộc khủng hoảng có thể kéo dài trên 18 tháng. Tỷ giá trong tương lai có thể ít biến động. Lãi suất cho vay có thể giảm để kích thích đầu tư.