Đề tài Trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay, việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào giảng dạy có một vai trò tích cực: vừa đổi mới phương pháp giảng dạy, vừa tạo hứng thú cho học sinh trong các giờ học, nhất là trong giờ học môn Lịch sử ở các

Trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay, việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào giảng dạy có một vai trò tích cực: vừa đổi mới phương pháp giảng dạy, vừa tạo hứng thú cho học sinh trong các giờ học, nhất là trong giờ học môn Lịch sử ở các trường phổ thông. Với những ưu điểm của việc ứng dụng CNTT trong các bài giảng đã làm cho con đường tiếp cận nội dung bài học một cách nhanh nhất và dễ hiểu nhất. Tuy vậy, nếu giáo viên lạm dụng việc ứng dụng CNTT hoặc sử dụng thiếu hiệu quả sẽ mang lại những kết quả không mong muốn, không truyền đạt đủ lượng kiến thức trọng tâm của bài học tới học sinh.

pdf23 trang | Chia sẻ: lecuong1825 | Lượt xem: 1848 | Lượt tải: 5download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay, việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào giảng dạy có một vai trò tích cực: vừa đổi mới phương pháp giảng dạy, vừa tạo hứng thú cho học sinh trong các giờ học, nhất là trong giờ học môn Lịch sử ở các, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
SKKN năm học 2010 - 2011 GV: Hà Trọng Thái - giáo viên THPT Chuyên tỉnh Lào Cai 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài 1.1. Nội dung các khóa trình Lịch sử ở trường Trung học phổ thông là cung cấp cho học sinh những vốn hiểu biết phổ thông, cơ bản vững chắc về sự phát triển của xã hội loài người và dân tộc, làm cơ sở để rút ra những kết luận khoa học về các quy luật vận động, phát triển của xã hội; rút ra những bài học kinh nghiệm lịch sử bổ ích. Giúp cho học sinh nhận thức đúng con đường loài người đã, đang và sẽ tiếp tục trải qua. Trên cơ sở đó giúp học sinh dần hình thành thế giới quan khoa học, góp phần tích cực vào việc giáo dục đạo đức, niềm tin, truyền thống của dân tộc. 1.2. Để dạy và học tốt môn Lịch sử ở hệ trung học phổ thông, giúp học sinh yêu thích môn học thật sự là công việc rất khó khăn. Trong khi sách giáo khoa Lịch sử còn nhiều chổ bất cập, kiến thức sai, diễn đạt dài dòng, nhiều sự sự kiện trong một tiết học. Học sinh ngày càng không quan tâm đến môn học... 1.3. Theo quy định của Bộ giáo dục và đào tạo về việc dạy học khối THPT là tích cực phát huy tính tự giác, khả năng sáng tạo của học sinh trong quá trình tiếp cận kiến thức dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Đồng thời đối với trường chuyên phải nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi. Hướng dẫn học sinh tự nghiên cứu khoa học, ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ phù hợp với điều kiện của trường và tâm sinh lý học sinh. Đây là một quá trình có thể nói là sự tương tác mang tính tích cực giữa thầy và trò trong quá trình dạy và học. 1.4. Cho đến nay, trên khắp cả nước, việc dạy học ở trường THPT chuyên vẫn mang nặng yếu tố truyền thống trong nền giáo dục Việt Nam. Học sinh vẫn bị động trong quá trình tiếp cận kiến thức. Dạy học nhằm phát huy tính chủ động, tích cực lấy “học sinh làm trung tâm” vẫn chưa được đẩy mạnh, hiệu quả thực hiện còn thấp. Dẫn đến trình độ của giáo viên, chất lượng học sinh không được nâng cao. SKKN năm học 2010 - 2011 GV: Hà Trọng Thái - giáo viên THPT Chuyên tỉnh Lào Cai 2 Kết quả kỳ thi tốt nghiệp môn Lịch sử, kỳ thi tuyển sinh đại học, các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp Quốc gia nhiều năm cho thấy chất lượng môn Lịch sử có nhiều biểu hiện giảm sút. Học sinh chưa nhận thức đúng đắn về môn học. Hầu hết học sinh đều quan niệm học lịch sử chỉ cần học thuộc lòng; chuẩn bị cho kỳ thi chỉ là nhồi nhét kiến thức, học tủ, học vẹt ... 1.5. Từ năm học 1996-1997, Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định hàng năm đều tổ chức cho học sinh THPT thi học sinh giỏi môn lịch sử. Nó thể hiện sự quan tâm của Nhà nước- Bộ Giáo dục về tác dụng của môn lịch sử trong việc bồi dưỡng, giáo dục thế hệ trẻ. Vậy, bằng cách nào để học giỏi và trở thành học sinh giỏi môn lịch sử. Biện pháp, phương pháp nào giúp các em đạt được điều mong ước đó? 1.6. Từ những căn cứ trên, thì việc dạy học- đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi, tài năng môn Lịch sử đóng một vai trò hết sức quan trọng. Do đó việc tiếp tục tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa công tác dạy học đặc thù này là hết sức cần thiết. Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi quyết định chọn đề tài: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử khối trung học phổ thông chuyên” làm sáng kiến kinh nghiệm năm 2011. 2. Lịch sử vấn đề Trong những năm gần đây, việc nghiên cứu phương pháp dạy học Lịch sử được chú trọng quan tâm. Tại Đại hội của các nhà sử học trên thế giới do Ủy ban Quốc tế khoa học Lịch sử tổ chức đã thu hút sự tham gia của nhiều học giả, chuyên gia nghiên cứu, giảng dạy có uy tín trên nhiều nước. Tại Đại hội lần thứ XV năm 1980, tiểu ban Giáo dục lịch sử đã thảo luận sôi nổi vấn đề: “Ý nghĩa của việc dạy học lịch sử đối với việc hình thành con người thế kỷ XX”. Hầu hết họ đều cho rằng, trong thời đại cách mạng khoa học- kĩ thuật, bộ môn lịch sử ở trường phổ thông không những vẫn giữ nguyên, mà còn cần phải tăng thêm vị trí cho nó. Trên quan điểm đó, nhà sử học Xô viết Pausutô khẳng định: “Muốn đào tạo con người phù hợp với thời đại chúng ta, cần phải không SKKN năm học 2010 - 2011 GV: Hà Trọng Thái - giáo viên THPT Chuyên tỉnh Lào Cai 3 ngừng cải tiến và nâng cao chất lượng dạy học lịch sử. Cuộc cách mạng khoa học- kĩ thuật, sự hứng thú, hấp dẫn ngày càng tăng đối với hiện tại không hề làm giảm bớt sự chú ý của chúng ta đối với việc dạy học lịch sử. Chính lịch sử là bằng chứng hiển nhiên về sự toàn thắng của công cuộc xây dựng, sáng tạo đối với sự tàn phá, chiến thắng của hòa bình đối với chiến tranh, sự gần gủi, hiểu biết của các dân tộc về văn học và các mặt khác, khắc phục tình trạng biệt lập”. {7; 18} Đồng thời, UNESCO cũng công bố nhiều tài liệu về Phương pháp dạy học lịch sử như: Sử dụng bảo tàng trong dạy học lịch sử, sử dụng các phương tiện kĩ thuật hiện đại, đặc biệt là phương tiện nghe nhìn... đây là cơ hội để nhà nghiên cứu, nhà giáo dục lịch sử có điều kiện học tập, trao đổi lẫn nhau. Ở Việt Nam, phải từ sau năm 1975 thì việc nghiên cứu các phương pháp, biện pháp dạy học lịch sử mới phát triển khá mạnh mẽ. Trên các tạp chí của ngành giáo dục: Tạp chí nghiên cứu giáo dục, Tập san phổ thông cấp II, cấp III, Thông báo khoa học của các trường Đại học Sư phạm đã công bố nhiều luận văn, bài viết có giá trị cả về lý luận lẫn thực tiễn. Nhà Xuất bản Giáo dục, các trường đại học sư phạm cũng phát hành nhiều tài liệu đề cập một cách có hệ thống các vấn đề về biện pháp, phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng môn lịch sử: Vị trí của dạy học lịch sử ở trường phổ thông, Gây hứng thú học tập lịch sử, Phương pháp học tập lịch sử, Sử dụng tài liệu của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong dạy học lịch sử, Công tác ngoại khóa, thực hành môn lịch sử ở trường phổ thông, Phát triển tư duy học sinh trong dạy học lịch sử... Gần đây, tháng 2 năm 1997 Vụ Trung học phổ thông ban hành tài liệu Tập huấn giảng dạy môn lịch sử dành cho cán bộ chỉ đạo và giáo viên chuẩn bị cho học sinh tham gia kỳ thi quốc gia. Giáo sư Phan Ngọc Liên đã có bài viết dài tới 23 trang: “Một số vấn đề phương pháp bồi dưỡng học sinh học giỏi môn lịch sử ở trường THPT” đầy bổ ích. Trong bài viết này, Giáo sư đã đề cập đến hai điểm: Cần nhận thức đúng về học tập lịch sử; xác định phương pháp học tập giỏi môn lịch sử, với các biện pháp, con đường, phương tiện có hiệu quả cao. SKKN năm học 2010 - 2011 GV: Hà Trọng Thái - giáo viên THPT Chuyên tỉnh Lào Cai 4 Năm 1999, Hội giáo dục lịch sử (thuộc Hội khoa học lịch sử Việt Nam)- Khoa Lịch sử trường Đại học sư phạm hà Nội) đã cho ra mắt bạn đọc tác phẩm của tập thể tác giả: Nguyễn Thị Côi, Trần Bá Đệ, Nguyễn Tiến Hỷ, Đặng Thanh Toán, Trịnh Tùng: “Hướng dẫn ôn tập và làm bài thi môn lịch sử” dày 428 trang. Cuốn sách giúp học sinh học tập, ôn thi môn lịch sử đạt kết quả tốt nhất nhờ tính chủ động, sáng tạo và những phương pháp học tập thích hợp. Đến năm 2003, Hội giáo dục Lịch sử, Khoa Lịch sử trường Đại học sư phạm Hà Nội tiếp tục cho tái bản lần thứ 3 quyển sách: “Hướng dẫn thi đại học- cao đẳng môn lịch sử” dày 474 trang của tập thể tác giả do PGS. TS Trần Bá Đệ (chủ biên). Trong lời nói đầu, các tác giả đã khẳng định: “xuất phát từ nhận thức đúng về bộ môn, từ yêu cầu xác định những kiến thức cơ bản của các kháo trình lịch sử Việt Nam và Lịch sử thế giới, lựa chọn phương pháp học tập, ôn và làm bài có hiệu quả, phù hợp với yêu cầu học tập và ôn thi (tốt nghiệp, thi học sinh giỏi quốc gia, tuyển sinh các trường Đại học Cao đẳng. Chúng tôi không đặt cho mình nhiệm vụ hướng dẫn học sinh nắm chắc các đề thi cụ thể, mà trang bị cho các em những kiến thức và phương pháp cơ bản có thể ứng phó với mọi “tình hướng có vấn đề” trong các kỳ thi”. {9 ; tr3}. 3. Nhiệm vụ, mục tiêu nghiên cứu 3.1. Nhiệm vụ Trình bày một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Lịch sử. Nêu, phân tích khả năng ứng dụng của từng biện pháp cho từng kiểu bài, đề tài lên lớp, cũng như một số biện pháp nhằm nâng chất lượng giáo viên trực tiếp giảng dạy. 3.2. Mục tiêu Góp phần nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử khối THPT chuyên. SKKN năm học 2010 - 2011 GV: Hà Trọng Thái - giáo viên THPT Chuyên tỉnh Lào Cai 5 Giúp cấp quản lý giáo dục, giáo viên, học sinh nhận thức đúng đắn vai trò của môn Lịch sử trong hệ thống giáo dục Việt Nam. Trên cơ sở đó có cách thức quản lý, dạy - học sao cho hiệu quả nhất. 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của Sáng kiến kinh nghiệm là việc tìm ra, vận dụng một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học lịch sử trong khối THPT chuyên. Những biện pháp này sẽ được ứng dụng cho từng bài học, kiểu bài lên lớp và bồi dưỡng học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp Quốc gia. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Sáng kiến kinh nghiệm nghiên cứu, đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử cho khối THPT chuyên trên đất nước Việt Nam hệ ba năm. Cơ sở để đưa ra giải pháp là thực trạng dạy - học, thi cử môn lịch sử hiện nay, chương trình sách giáo khoa lịch sử cơ bản, sách giáo viên khối 10, 11, 12 và một số tài liệu tham khảo khác. 5. Đóng góp của sáng kiến kinh nghiệm - Sáng kiến kinh nghiệm lần đầu tiên đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi, tài năng. - Đây là một trong những sáng kiến đầu tiên trong việc đưa ra các biện pháp giúp các trường Trung học phổ thông chuyên trên khắp cả nước có kế hoạch xây dựng chương trình bồi dưỡng, dạy học sinh giỏi sao cho có hiệu quả nhất. - Sáng kiến kinh nghiệm nêu lên quan điểm cần mạnh dạn cho phép học sinh được tham gia nghiên cứu các công trình khoa học với thầy cô giáo; cần dạy học sinh phương pháp học tập tích cực trước khi cung cấp kiến thức, giáo viên cần đưa ra những quan điểm mới, nội dung khó mà từ trước tới nay giới sử học trong và ngoài nước còn đang tranh luận để các em nhận định, đánh giá; quá trình dạy học chính SKKN năm học 2010 - 2011 GV: Hà Trọng Thái - giáo viên THPT Chuyên tỉnh Lào Cai 6 là quá trình rèn luyện về năng lực tư duy, phẩm chất đạo đức, chính trị cho học sinh. Tránh những quan điểm của một số trường Trung học phổ thông chuyên bồi dưỡng học sinh giỏi cốt chỉ đi thi giành giải cao. - Ngoài ra, đây còn có thể là tài liệu cho các trường THPT chuyên và giáo viên mới ra trường ít có kinh nghiệm giảng dạy, nhất là khi lại được giao đảm nhiệm việc bồi dươngc học sinh giỏi, tài năng. PHẦN NỘI DUNG CHƯƠNG 1 THỰC TRẠNG DẠY VÀ HỌC MÔN LỊCH SỬ 1.1. Chương trình sách giáo khoa, sách giáo viên khối 10, 11, 12 1.1.1 Chương trình sách giáo khoa lớp 10 * VÒ hÖ thèng kiÕn thøc khối 10 Trong phÇn giíi thiÖu "môc tiªu ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y lÞch sö líp 10" c¸c t¸c gi¶ viÕt: LÞch sö thÕ giíi ®−îc ®−a vµo gi¶ng d¹y ë líp 10 víi yªu cÇu chung lµ cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vµ t−¬ng ®èi hÖ thèng lµ ba thêi kú lÞch sö thÕ giíi: Thêi kú x· héi nguyªn thuû, thêi kú cæ ®¹i, thêi kú trung ®¹i vµ ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc x¾p xÕp ch−¬ng tr×nh lÞch sö toµn cÊp, lÞch sö líp 10 cßn cã thªm" giai ®o¹n ®Çu cña thêi CËn ®¹i" ( ®iÒu nµy kh«ng khíp víi néi dung ch−¬ng tr×nh SGK lÞch sö líp 10). ë ®©y c¸c t¸c gi¶ kh«ng chØ tr×nh bµy "Thêi kú c¸ch m¹ng t− s¶n vµ b−íc ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n" mµ cßn giíi thiÖu qu¸ tr×nh SKKN năm học 2010 - 2011 GV: Hà Trọng Thái - giáo viên THPT Chuyên tỉnh Lào Cai 7 c¸c n−íc t− b¶n chñ nghÜa chuyÓn sang giai ®o¹n ®Õ quèc, còng nh− "Phong trµo c«ng nh©n thÕ giíi cuèi thÕ kû XIX ®Çu thÕ kû XIX". Nh− vËy, c¸c t¸c gi¶ ®· tr×nh bµy gÇn nh− hÇu hÕt phÇn lÞch sö thÕ giíi CËn ®¹i. ThÕ mµ ë môc "vÒ kiÕn thøc" tiÕp ®ã l¹i viÕt: "Gióp cho häc sinh cã hiÓu biÕt ... vÒ 3/4 thêi kú lÞch sö c¨n b¶n cña loµi ng−êi ...! NÕu t¸ch x· héi nguyªn thuû thµnh mét thêi kú lÞch sö, th× loµi ng−êi trải qua 5 thêi kú lÞch sö c¨n b¶n: Thêi kú nguyªn thuû, thêi kú cæ ®¹i, thêi kú trung ®¹i, thêi kú cËn ®¹i vµ thêi kú hiÖn ®¹i. Trong thùc tÕ SGK ®· giíi thiÖu bao gåm 4/5 thêi kú lÞch sö, v× vËy yªu cÇu vÒ mÆt s− ph¹m ®· bÞ ph¸ vì trong viÖc ph©n bæ ch−¬ng tr×nh. ChÝnh v× sai lÇm ®ã, nªn dï cè g¾ng biªn soạn l¹i, SGK LÞch sö líp 10 vÉn kh«ng tr¸nh khái sù «m ®åm kh«ng cÇn thiÕt. ThËm chÝ cßn g©y m©u thuÉn trong viÖc d¹y vµ häc cña gi¸o viªn vµ häc sinh: Häc sinh chØ ®−îc häc 1 tiÕt/ tuÇn (häc kú I) vµ 2 tiÕt/ tuÇn (häc kú II) nh−ng ph¶i g¸nh mét khèi l−îng kiÕn thøc lín. * VÒ néi dung kiÕn thøc 1.1 MÆc dï ®· cè g¾ng söa ch÷a, nh−ng néi dung kiÕn thøc SGK vÉn cßn thiªn vÒ kÓ lÓ c¸c sù kiÖn, thËm chÝ qu¸ r−êm rµ, hµnh v¨n kh«ng hÊp dÉn. Mét bµi häc sinh ph¶i nhí ®Õn 10 hoÆc cã bµi ph¶i nhí tíi 20 sù kiÖn kh«ng cÇn thiÕt. G©y t©m lý nhµm ch¸n, cho häc sinh ( vÝ dô Bµi 19 tr. 96 SGK cơ bản lớp 10). 1.2 Mét sè bµi vÒ kiÕn thøc cßn sai lÇm nghiªm träng: ThÓ hiÖn ë c¸c bµi 29 SGV ®¸ng lÏ ph¶i viÕt "...sù ph¸t triÓn cña ngµnh dÖt len..." th× l¹i viÕt lµ "... sù ph¸t triÓn µo ¹t cña ngµnh dÖt lôa sinh ra nhu cÇu lín cña thÞ tr−êng ®èi víi l«ng cõu..."( tr149) dÖt lôa ch¾c ch¾n kh«ng dïng l«ng cõu! 1.3 Bµi 30 vÒ "ChiÕn tranh giµnh ®éc lËp cña c¸c thuéc ®Þa Anh ë B¾c MÜ" trong s¸ch gi¸o khoa lÞch sö líp 10 c¸c t¸c gi¶ viÕt: "... Tuyªn ng«n ®éc lËp lμ mét v¨n kiÖn cã ý nghÜa lÞch sö träng ®¹i ... Nh−ng Tuyªn ng«n kh«ng xo¸ bá chÕ ®é n« lÖ cïng viÖc bãc lét giai cÊp c«ng nh©n vμ nh©n d©n lao ®éng..." (tr.149). ë ®©y c¸c t¸c gi¶ ®· nhÇm lÉn gi÷a b¶n chÊt cña cuéc c¸ch m¹ng T− s¶n víi b¶n chÊt cña cuéc c¸ch m¹ng V« s¶n. C. M¸c tõng nãi "B¶n chÊt cña cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n lμ SKKN năm học 2010 - 2011 GV: Hà Trọng Thái - giáo viên THPT Chuyên tỉnh Lào Cai 8 chØ thay mét h×nh thøc bãc lét nμy b»ng mét h×nh thøc bãc lét kh¸c mμ th«i!". Do ®ã lµm g× cã chuyÖn giai cÊp t− s¶n ë 13 bang thuéc ®Þa B¾c MÜ tuyªn bè xo¸ bá viÖc bãc lét giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng. MÆt kh¸c bãc lét lao ®éng cña c¸c n« lÖ ë c¸c bang thuéc ®Þa miÒn Nam lóc bÊy giê lµ mét trong nh÷ng "®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh tÝch luü nguyªn thuû TBCN". Qu¸ tr×nh kh¸ch quan nµy dÜ nhiªn lµ tµn b¹o, nh−ng lµ tiÒn ®Ò kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi sù ra ®êi cña chñ nghÜa t− b¶n. Tuyªn ng«n ®éc lËp cña 13 bang thuéc ®Þa B¾c MÜ kh«ng thÓ cã chuyÖn h¹n chÕ ®−îc! L−u ý, ®©y lµ tuyªn ng«n cña cuéc c¸ch m¹ng T− s¶n chø kh«ng ph¶i lµ tuyªn ng«n cña cuéc c¸ch m¹ng v« s¶n. Do đó khi dạy học đến phần này giáo viên không nên buộc học sinh phải chỉ ra những điểm hạn chế của Tuyên ngôn. 1.4 VÒ "C¸ch m¹ng t− s¶n Ph¸p": VÒ mèc kÕt thóc, vÉn cã hai quan ®iÓm, thÓ hiÖn trong gi¸o tr×nh ®¹i häc vµ cao ®¼ng. Quan ®iÓm thø nhÊt, lÊy cuéc ®¶o chÝnh th¸ng Nãng (27/7/1794) lµm mèc cuèi vµ quan ®iÓm thø hai lÊy cuéc chÝnh biÕn ngµy 18 th¸ng S−¬ng mï (9/11/1799) lµm mèc kÕt thóc. Sù tån t¹i cña hai quan ®iÓm nµy ë bËc ®¹i häc vµ cao ®¼ng cßn cã thÓ chÊp nhËn ®−îc, nh−ng ë bËc phæ th«ng th× thËt lµ khã hiÓu. VËy mµ SGK lÞch sö líp 8 c¸c t¸c g¶i lÊy mèc 27/7/1974 (tr.17) vµ trong SGK líp 10 l¹i lÊy 9/11/ 1799 lµm mèc kÕt thóc cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n Ph¸p (mÆc dï cïng mét chñ biªn). ChÝnh v× vËy ®· g©y sù hå nghi cho HS, còng nh− nguyªn t¾c "Theo ch−¬ng tr×nh ®æi míi, bé m«n lÞch sö ë THPT nh»m gióp HS còng cè vμ n©ng cao kiÕn thøc c¬ b¶n nhÊt ®· häc ë bËc THCS" ®· bÞ ph¸ vì (SGV lÞch sö líp 10 tr.3). SGV lÞch sö líp 10 viÕt "....C¸ch m¹ng Ph¸p thùc sù chÊm døt khi chÕ ®é §èc ChÝnh kÕt thóc vai trß (1799)..." trong khi SGK tr×nh bµy lµm cho ng−êi ta t−ëng lµ c¸ch m¹ng m·i ®Õn khi "... chÕ ®é qu©n chñ phôc håi" míi kÕt thóc (tr .158). SGV LÞch sö líp 10 "...C¸ch m¹ng Ph¸p thùc sù chÊm døt khi chÕ ®é §èc chÝnh kÕt thóc vai trß (1799), mäi thμnh qu¶ c¸ch m¹ng bÞ b·i bá thÕ lùc ph¶n ®éng trë l¹i cÇm quyÒn ë Ph¸p..." (tr.161). NÕu thùc sù lµ nh− vËy th× lµm sao cã SKKN năm học 2010 - 2011 GV: Hà Trọng Thái - giáo viên THPT Chuyên tỉnh Lào Cai - Lịch sử Việt Nam từ 1858- 1918: 11 tiết; 9 thÓ gäi C¸ch m¹ng t− s¶n Ph¸p lµ cuéc c¸ch m¹ng t−¬ng ®èi triÖt ®Ó lµ §¹i c¸ch m¹ng ®−îc. B»ng chøng, khi theo l−ìi g−¬m cña qu©n Liªn minh trë vÒ cÇm quyÒn ë Ph¸p, Lui XVIII buéc ph¶i c«ng bè mét b¶n HiÕn ch−¬ng lËp hiÕn (mét b¶n hiÕn Ph¸p do nhµ vua ban) thõa nhËn nh÷ng thµnh qu¶ c¬ b¶n cña c¸ch m¹ng nh−: Xo¸ bá chÕ ®é ®¼ng cÊp, c«ng nhËn quyÒn së h÷u ruéng ®Êt ®· ®−îc x¸c lËp trong qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng. §©y lµ mét sai lÇm ®¸ng tiÕc, mµ nÕu gi¸o viªn kh«ng n¾m ch¾c kiÕn thøc th× dÔ thÓ nhÇm lÉn. 1.1.2. Chương trình lịch sử lớp 11 Ở chương trình Lịch sử khối 11ban cơ bản: 1 tiết x 35 tuần = 35 tiết. Trong đó: - Lịch sử thế giới cận đại (phần tiếp theo chương trình lịch sử lớp 10): 8 tiết; - Lịch sử thế giới hiện đại (phần 1917- 1945): 11 tiết; - Lịch sử địa phương: 1 tiết; - Củng cố kiểm tra 4 tiết. Qua việc xây dựng chương trình lớp 11 cơ bản, chúng ta nhận thấy những ưu điểm như: về cấu tạo và phân kỳ lịch sử đều đảm bảo nguyên tắc phân kỳ theo học thuyết hình thái kinh tế xã hội của chủ nghĩa Mác- Lênin; đảm bảo tính toàn diện của việc học tập lịch sử. Chương trình đề cập đến những vấn đề về đời sống xã hội, văn hóa, khoa học và được xem xét như một sự kiện lịch sử chứ không phải nội dung của khoa học chuyên ngành. Chương trình mặc dù gồm hai khóa trình: lịch sử thế giới và lịch sử dân tộc, song vẫn đảm bảo tính hệ thống, mối quan hệ lô gíc giữa lịch sử Việt Nam với lịch sử thế giới Chương trình đặc biệt chú trọng đến việc giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống cho học sinh, phù hợp với quan điểm, mục tiêu giáo dục. Tuy nhiên lịch sử 11 còn nhiều hạn chế, ví dụ: Bài 18 Ôn tập lịch sử thế giới hiện đại (phần từ năm 1917-1945). Phần I. Những kiến thức cơ bản về thế giới hiện đại (1917-1945). Sau lời dẫn của tập thể tác giả SGK: “Trong gần 30 năm (1917-1945), nhiều sự kiện lịch sử đã diễn ra trên toàn thế SKKN năm học 2010 - 2011 GV: Hà Trọng Thái - giáo viên THPT Chuyên tỉnh Lào Cai 10 giới... Chúng ta cùng nhau ôn tập các sự kiện lịch sử cơ bản theo hệ thống kiến thức dưới đây”: Thời gian, sự kiện, diễn biến chính, kết quả, ý nghĩa. Điều đáng ngạc nhiên là Giáo sư Phan Ngọc Liên (Tổng Chủ biên kiêm Chủ biên) đã đưa sự kiện cách mạng Dân chủ tư sản tháng 2 -1917 (diễn biến chính): Tổng bãi công chính trị ở Pê- tơ- rô- grát, Khởi nghĩa vũ trang, Nga Hoàng bị lật đổ vào phần Lịch sử thế giới hiện đại. Không hiểu tác giả lấy căn cứ nào? Nếu theo cách thức phân kỳ Lịch sử thế giới hiện đại được đông đảo giới sử học trong và ngoài nước chấp nhận nhất thì mốc khởi đầu cho Lịch sử thế giới hiện đại bắt đầu khi Cách mạng tháng Mười Nga thành công, nhà nước Xô viết đầu tiên trên thế giới xuất hiện. hoặc ít ra là Đại chiến thế giới thứ nhất (1914-1918) kết thúc. Đó là chư kể đến sự nhầm lẫn cả về nội dung lẫn phương pháp. Ví dụ: Khởi nghĩa vũ trang, đây là hình thức, không phải là diễn biến; Nga Hoàng bị lật đổ là kết quả của cách mạng chứ không phải là diễn biễn... 1.1.2. Chương trình lịch sử khối 12 Chương trình Lịch sử cơ bản lớp 12, mặc dù được đánh giá cao trong khi thay sách. Song, sách chứa một khối lượng kiến thức quá tải đối với học sinh, nếu dạy theo phân phối chương trình của Bộ Giáo dục & Đào tạo. Theo đó Ch−¬ng tr×nh néi dung LÞch sö 12 nghiên cứu khoảng thêi gian ng¾n nhÊt nh−ng số tiết dạy nhiều nhÊt. LÞch sö 10 nghiªn cøu hµng triÖu n¨m víi 1,5 tiÕt/1 tuÇn, LÞch sö 11 - 455 n¨m víi 1 tiÕt/1 tuÇn, LÞch sö 12 chØ nghiªn cøu 55 n¨m nh−ng l¹i häc tíi 2 tiÕt/1 tuÇn (tõ 1945 ®Õn 2000) (Học kỳ I). Ch−¬ng tr×nh néi dung LÞch sö 12 cã sù g¾n kÕt chÆt chÏ gi÷a LÞch sö ThÕ giíi vµ LÞch sö ViÖt Nam, lÞch sö thÕ giíi cã t¸c ®éng ®Õn lÞch sö d©n téc, nªn c¸c sù kiÖn cña lÞch sö d©n téc kh«ng chØ cã ý nghÜa trong n−íc mµ cßn cã ý nghÜa Quèc tÕ. Bên cạnh đó Ch−¬ng tr×nh gắn liền víi chÝnh trÞ, nhiều sự kiện chịu ¶nh h- −ëng chi phèi nhiÒu yÕu tè chÝnh trÞ. §iÒu ®ã t¸c ®éng ®Õn bµi gi¶ng, thi cö. V× SKKN năm học 2010 - 2011
Luận văn liên quan